6B01910 Дефектология в Halyqtar dostyǵy

Білім беру кеңістігінде педагогикалық технологияларды қолдануды, педагогикадан алған білімді кәсіптік практиканы өту барысында қолдануды, сонымен қатар кәсіби міндеттерді шешуді, кәсіби іс-әрекетке байланысты алуан түрлі жағдайлар мен жағдаяттарда икемді және мобилді (ұтқыр) болу дағдыларын меңгереді.

Ұлы қазақ ақыны, гуманист ойшылы, ағартушысы Абай Құнанбаевтың шығармашылығын тану, ақынның жекелеген шығармаларының көркемдік құндылығын ашу, олардың болашақ ұрпақты тәрбиелеудегі маңызы мен рөлін анықтау, сондай-ақ тұтастай Абайтану ғылымының дамуы жайлы түсініктер, Абайдың шығармаларының жанрлық құрамының ерекшеліктерін игеру, оның қазақтардың ортағасырлардағы әдеби үрдіспен байланысын тану.

Психикалық дамудың негізгі концепцияларын, психикалық дамудың кезеңдерін құру тәсілдерін. адам дамуының, өмірінің, қызметінің және оның психикалық белсенділігі тұрғысынан оның тұтану заңдылықтары, бірегей тұлға ретінде адам дамуының онтогенетикалық жолын көрсету; психикалық дамудың тәрбиемен және оқытумен өзара байланысының ерекшеліктері, адам психикасының жас және жеке ерекшеліктерін үйренеді.

Қазіргі білім берудің негізгі гуманистік, тұлғалық-бағдарлы парадигмаларын меңгеру дағдыларын қалыптастырады. Педагогикадағы заманауи теорияның ғылыми-теориялық түсініктерін қолданады.Жаңартылған бағдарлама бойынша білім беру мазмұнын анықтайтын негізгі құжаттарды талдайды. Оқытуда диагностика және бақылау дағдыларын меңгереді. Заманауи мектепте оқытудың жаңа технологияларын меңгереді.

Әуезовтың өмірбаяны мен шығармашылық мұрасы. Әуезов Шығармалары. Ауезов және әдебиет. Қазақ және әлем әдебиетіндегі Әуезовтің рөлі мен орны. Өзін – өзі тану және тұлғаны дамыту-бұл адамның өзін-өзі жүзеге асыруының табыстылығы мен нәтижелілігі қамтамасыз етілетін Санаттар.

МЖМБС сай ПОӘК, арнайы және инклюзивтік білім беру ұйымдарында мектепке дейінгі және кіші мектеп жасындағы балаларға математиканы оқытудың мазмұны, даму бұзылыстары бар балаларға математикалық материалдарды игерту, балалардың жас ерекшеліктері мен акалькулия және дискалькулия әдістерінің клиникалық-психологиялық сипаттамалары, арнайы әдістер, әдістемелер, оқу-бағдарламалық қамтамасыз етілуі мен технологиялары, негізгі тақырыптарды оқыту әдістемесі сипатталады.

"Кәсіби қазақ (орыс) тілі" пәнінің басқа ғылымдардың арасында рөлі мен орнын қарастырады. Болашақ мамандарды кәсіби терминологиямен таныстыруға ықпал етеді. Кәсіби ойлау дағдыларын меңгереді. Шығармашылық қызметке қабілетті тұлғаны қалыптастырады. Алған білімдерін болашақ кәсіби қызметте қолданады. Кәсібитерминологиянықолдануаясынкеңейтеді.

Рухани негізгі мазмұнын анықтау. мәдени аспектілері, сақ-Усунь және ежелгі түркі дәуірінің тайпалары номадизмінің, өнерінің және мифологиясының мәдени аспектілері;исламдандырудың идеялық-адамгершілік және әлеуметтік-мәдени аспектілері, мұсылман факторының рөлі мен маңызы;Қазақ фольклорының, жыраулар, ақындар, билер, музыканттар, жазба әдебиет ескерткіштерін, халықтың діни өмірінің, ағартудың, әдет-ғұрыптардың, менталитеттің, адамгершілік және эстетикалық идеалдардың мәнін ашу.

ЕББҚ білім алушылардың тұлғалық дамуын қалыптастырудың теориялық және әдіснамалық негіздері қарастырылады. Бұзылыстың түрлері бойынша оқыту әдістерін қолданудағы түзете-тәрбиелік бағыты; тәрбиелеу әдістері мен тәсілдерін таңдау принциптері мен критерийлері; ЕББҚ балаларды тәрбиелеудің дәстүрлі және инновациялық технологияларын қолдану; тәрбиелеу тәжірибесіне шетелдік педагогиканың тұжырымдамасын енгізу мәселелері сипатталады.

Әдіснама – құрылым, логикалық ұйым, қызмет әдістері мен құралдары туралы ілім. Ғылым әдіснамасы-Ғылыми танымның құрылу принциптері, формалары мен тәсілдері туралы ілім. Педагогикалық зерттеу әдістері — заңды байланыстарды, қарым-қатынасты, тәуелділіктерді және ғылыми теорияларды құру мақсатында ғылыми ақпаратты алу тәсілдері.

Сөйлеу әрекетінің ауызша және жазбаша түрлерінде тілдік материалды қарастырады. Шетелдік дереккөздерден ақпарат алу және өз көзқарасын дәлелді баяндау үшін кәсіби қызметте шет тілін меңгеру дағдыларын қалыптастырады. Сөздердің көп мағыналы екенін, сөздің сөздік контекстуалды мәнін, туған және шет тіліндегі интернационалдық сөздерді ажырата білудің практикалық дағдыларын дамытады.

Орта ғасыр кезеңін қоғамдық, саяси, мәдени қайраткерлердің өмірбаяндары мен тарихи деректері арқылы көрсету.; оқушылардың өз халқының тарихы мен мәдениетіне деген құрмет сезімін дамыту, өз елінің мәдени мұрасын сақтау және көбейту; ұрпақтар арасындағы байланысты қолдау

Этнопедагогикалық білімді кәсіби практикамен байланыстырады, тәрбие процесінде халықтық дәстүрлерді қолдануды, халық педагогикасының құралдарын меңгеруді; - педагогикалық дәстүрлерді салыстырмалы талдау, педагогикалық тәжірибені жинақтау дағдыларын тереңдетеді.

Мектеп және колледж оқушыларын оқыту мен тәрбиелеудің психологиялық-педагогикалық тәжірибесінде алған білімін іске асыру және критериалды бағалау саласында білімді қалыптастыру.

Арнайы педагогиканың даму тарихы, дидактикалық тұжырымдары, ғылыми танымның әдістері мен әдіснамасы туралы білімдерін тереңдетуге бағытталған. Жалпы және арнайы білім беру саласындағы пәнаралық білімді интеграциялауда, типтік және арнаулы оқу орындарында ЕББҚ балаларды түзету-педагогикалық көмек көрсетудің құралдары мен арнайы әдістері негізінде ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу дағдысы қалыптасады.

Отандық арнайы психологияның өзекті мәселелері мен тұжырымдары, бұзылыстарды диагностикалау проблемалары; психикалық дизантогенездің негізгі түрлері; психологиялық тексеру процедурасы; ауытқуларды дифференциалды диагностикалау әдістері, құралдарын пайдалана отырып, психологиялық қорытындылау; ЕББҚБ балалар мен тұлғаларға, олардың ата-аналарына, педагогтерге кеңес беру әдістері; психологиялық профилактикалық жұмыстар туралы түсініктері кеңейіп, ғылыми көзқарастары қалыптасады.

Мүмкіндігі шектеулі балаларды кәсіби еңбекке даярлау әр баланың тұлғалық қызығушылығына, бейімділігіне және қабілеттеріне сәйкес кәсіби қызметті еркін және саналы таңдау қабілеті мен мүмкіндігін қамтамасыз етудегі қоғамның, мемлекеттің және білім алушы тұлғасы қызығушылығын қанағаттандырумен түсіндіріледі. Мүмкіндігі шектеулі балалар, оның ішінде ақыл-ой кемістігі бар балаларды еңбекке баулудың мақсаты оларда өмірге және еңбекке қажетті білім, білік және дағдыларды қалыптастыру болып табылады.

Білім берудегі менеджменттің ұғымдық аппаратын,педагогикалық менеджмент саласындағы өзінің кәсіби қызметінің мақсатын, міндеттерін уақытылы анықтау үшін қажетті кәсіби ойлау дағдыларын,менеджердің функционалдық - рөлдік репертуарын; -менеджмент технологияларын, өзін-өзі басқару әдістерін меңгереді.

Логопедиялық жұмыстардың заманауи түсініктерін; логопедиялық жұмыстардың ғылыми және практикалық міндеттерін; түзету-пропедевтикалық әсер ету жүйесін құру, оқыту және дамытуға арналған оқу-бағдарламалық қамтамасыз ету мен логопедиялық құжаттаманы әзірлеу; жас және жеке ерекшеліктеріне сәйкес сөйлеудің анатомиялық және физиологиялық механизмдерін диагностикалау, сөйлеу тілін дамытуда түзете-дамыту жұмыстарының тиімділігін бағалау дағдысын дамытуға бағытталған.

Әлеуметтік медицинаның жаңа технологияларын жасауға мүмкіндік туғыздыратын педагогтардың, экономисттердің, психологтардың, әлеуметтанушылардың, құқықтанушылар мен басқа мамандардың күш салулары арқылы әлеуметтік феномен ретінде, қоғамдық денсаулық жайлы әлеуметтік сфераның болашақ жұмыскерлерін біліммен қаруландыру.

Білім алушының ерекшеліктеріне сәйкес оқуға қызығушылығын арттыру-дамыту жолдарын қарастырады. Оқу дағдыларын қалыптастыру бойынша логопедиялық жұмыстардың формалары мен әдістері; әріптік оқыту жүйесі; оқуға үйрету тәсілдері, әдеби, аналитикалық-синтетикалық, буындап, қосып, көлемдік оқу әдістері, Чаплыгиннің текшелері, Зайцевтің текшелері және т.б., бұзылыстың түріне және формасына байланысты оқуды меңгерту әдістемесін бағалау дағдысы қалыптасады.

Балалардың психикалық дамуының кешеуілдеуінің негізгі белгілері; клиникалық, педагогикалық-психологиялық жіктемесі; ПДТ балалардың даму ерекшеліктері; түзету-дамытушылық, денсаулық сақтау принциптері мен түзету-тәрбиелік көмек көрсетудің құралдары; бұзылыстарды жеңу жолдары туралы түсініктері кеңейеді. ПДТ балалардың психикалық денсаулығын сақтауға және эмоционалдық бұзылыстарының алдын алуға бағытталған технологияларды (психогимнастика, мимика, пантомимика этюдтер, жаттығулар, ойындар) қолдану дағдысын дамытуды көздейді.

Сөйлеу тілі бұзылыстары және олардың көріністері, орталық жүйке жүйесінің түрлі бөліктерінің құрылымы мен функциясының мидың қалыпты және патологиядағы белгілі бір бұзылыстарындағы ерекшеліктер, сөйлеу анализаторларының жұмысы қарастырылады. Сөйлеу функцияларында неврологиялық бұзылыстары бар адамдарды диагностикалау және түзету-дамыту туралы білімдерін тереңдетуге бағытталған.

Олигофренопедагогика педагогикалық ғылым болады, себебі теориялық негіздерді, қағидаларды, әдістерді, тәрбиелеу Олигофренопедагогика ғылым ретінде өзінің зерттеу пәні болады. Оның пәні теория және оқыту тәжірибесі, тәрбиелеу және даму, әлеуметтік, құқықтық адаптация және реабилитация болады. Педагогикалық ғылым әдетте балаларды, үлкендерді тәрбиелеу және білім беру туралы заңдылықтарын ғылым ретінде анықтайды

Психопатология — психикалық бұзылыстардың заңдылықтары мен табиғатын зерттеу мақсаты болып табылатын психиатрияның бір бөлігі. Психопатология адамның аурулары жайлы оқытудың бір бөлігі болғандықтан, мұнда жалпы медицинадағы терминалогия қолданады

ақыл-ой бұзылыстары бар тұлғаларға – барлық психикалық функцияларын түзету және дамыту, әлеуметтік ортаға бейімделу, өзін-өзі жұмыспен қамтуға дайындау; қимыл-қозғалыс аппаратының бұзылыстары бар тұлғаларға – толыққанды өмір сүруге қажетті барлық дағдыларды барынша меңгеру; сөйлеу тілінің ауыр бұзылыстары бар тұлғаларға – сөйлесудің коммуникативтік дағдыларын меңгеру. Ойын арқылы балалардың ойлау қабілеттерін дамыту

Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық түзетудің алғышарттарының бірі – баланың психофизикалық және әлеуметтік дәрежесін қалыптастыру, әлеуметтік бейімделуге қол жеткізуді қамтамасыз ету. Келесі алғышарттары – қарым-қатынас деңгейі, көңіл-күй ерекшеліктері, мінез-құлқының бұзылыстары, таным процессіндегі ауытқушылықтар т.с.с.Мүмкіндігі шектеулі балаларды психологиялық түзетудіңжұмыстың бір бағыты балалардың ойын әрекеті түсінігін жинақтау болып табылады; олардың зейінін сюжетті ойындарға ойын әрекетінің мазмұнына, бірізділігіне, құрдастарының өмірге құштар, көңіл-күйлерінің көтеріңкі болуына аударады. Психологиялық әсер етудің басқа бағыты – о��ынның мағынасын түсіндіруге, ойын әрекетін орындауды үйрету.

Арнайы педагогиканың ажырамас бөлігі ретінде пән мақсаттары мен міндеттері, тұжырымдары, ғылыми негіздері; зияты зақымданған балалардың әлеуметтік-мәдени аспектілері: олардың даму заңдылықтары мен ерекшеліктері; VІІІ типтегі балалар мектепке дейінгі және жалпы білім беру ұйымдарындағы оқыту әрекеттерінің жүйесі, олардың еңбекке қабілеттілігі, әлеуметтік бейімделу; ақыл-ой деңгейін диагностикалау туралы білімдерін тереңдетуге бағытталады.

ерекше балалармен түзету жұмысы. Бағдарламаны меңгеру қорытындысы бойынша білім алушы келесі оқу нәтижелеріне ие: 1) Тәуелсіз Қазақстан мемлекеттілігінің қалыптасуының негізгі кезеңдерін білуін көрсету; 2) сыни талдау арқылы адамзат қоғамының дүниежүзілік-тарихи дамуының жалпы парадигмасымен тарихи өткен оқиғалар мен оқиғаларын салыстыру; 3) Қазақстанның қазіргі тарихы оқиғаларының себептері мен салдарларын Тарихи сипаттау мен талдаудың тәсілдерін меңгеру; 4) қазіргі заманғы проблемаларды тарихи өткенді талдау және дәлелді ақпарат негізінде ықтимал шешуді ұсыну;; Қазіргі қазақстандық даму моделінің ерекшеліктері мен мәнін талдау; 6) мәдениетаралық диалогтың және рухани мұраға ұқыпты қараудың практикалық әлеуетін айқындау; 7) негізге алынатын негіздерді негіздеу.

Саңырау және есту қабілеті нашар білім алушылармен жұмыс істеудің дидактикалық жүйесі мен принциптері; тексеру әдістері, дактильді және ишара тілі, ауызша және жазбаша сөйлеудің ерекшеліктері, оқыту әрекеттері, мінез-құлықтары мен қатынас жасау ерекшеліктері; түзету жұмысы бағдарламасының бағыттары мен мазмұны; психологиялық-педагогикалық қолдау бағдарламасын жүзеге асыруға қажетті жағдайлар жүйесі, ПМПК рөлі туралы білімдері кеңейеді

Сурдопедагогиканың принциптері, ғылыми негіздері туралы түсініктері кеңейіп, ғылыми көзқарастары қалыптасады. Есту қабілеті нашар тұлғалардың ерекшеліктері, оларды оқыту, тәрбиелеу және әлеуметтік бейімделу процесін психологиялық-педагогикалық қолдау; әлеуметтену және оңалту үшін жағдай жасау; түзету-педагогикалық процеске бейімделген білім беру бағдарламаларын енгізу; түзету және инклюзивтік білім беру ұйымдары жағдайында түзету-дамыту жұмыстарды ұйымдастыру дағдысын дамытуды көздейді.

Психокоррекция дегеніміз - адамның мінез-құлқы мен психологиялық қасиеттерін өзгерту мақсатымен оған арнайы әсер етіп, оның шытырман жағдайдағы өзін-өзі ұстау стилінің ыңғайсыздығын көрсетіп, бұл жағдайдан шығу жолын іздеп табу. Психологиялық коррекцияны ұйымдастыруға және психотерапия жүргізуге пайдаланылатын әдіс-тәсілдер өте көп. Қазіргі кезде жеке тұлғалық қасиеттерді коррекциялау тренинг топтарында жүргізіледі.

МШ балаларды әлеуметтік-психологиялық оңалтудағы маманның жұмыс ерекшеліктері, әлеуметтік-психологиялық аспектілері және МШ баланың даму заңдылықтары қарастырылады. Түрлі даму бұзылулары бар балаларды оңалту процесінің және кәсіптік бағдар беру құрылымының ерекшеліктері; білім беру ұйымдары жағдайында МШ балаларды оңалту жүйесіндегі жаңа бағдарламалар мен амалдар сипатталады. Зияты бұзылған балалардың мектепке дейінгі, мектеп жасындағыларға арналған арнайы мекемелер жүйесінде түзете-дамыта оқыту .

Пәндер қосымша құзыреттерді қалыптастыратын қосымша білім беру бағдарламасы. Бітірушілерге жұмысқа орналасуға барынша мүмкіндік береді, білім алушылардың бәсекеге қабілеттілігін арттырады, білім сапасын және игерудің тиімділігін арттырады. Пәнаралық және құзыреттілік көкжиегінің кеңеюін қамтамасыз етеді; ерекше дүниетанымды қалыптастырады.

Оқушыларды оқытудың түзете дамыту бағыттылығының қағидасы білім беру процесін даму кемшілігінің ерекшелігіне сәйкес ағзаның сақталған атқарымы мен жүйелерін тірек ете отырып құруды білдіреді. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушыларды оқытудың түзете-дамыту бағыттылығының қағидасы оқу және оқыту әрекетінің арнайы тәсілдемесі мен әдістерімен қамтамасыз етіледі. Сонымен бірге, оқушылардың ойлау әрекетінің баяулылығы, танымдық белсенділігінің төменділігі, танымдық атқарымдарының әлсіздігі, қоршаған орта туралы білім мен түсініктерінің шектеулілігі, сөйлеу тілінің дамуының артта қалуы, тәртіпті еркін реттеудің қалыптаспағандығы, қимыл-қозғалысымен ��имыл үйлесімділігіндегі кемшіліктер есепке алынады.

Дефектология - педагогика ғылымынының арнаулы саласы. Дефектология көру, есту, сөйлеу мүшелерінде және ақыл ойында табиғи кемістігі бар балаларды оқыту, тәрбиелеу мәселерін зәрттеп жетілдіреді. Дефектология төрт салаға бөлінеді. (сурдопедагогика, тифлопедагогика, олигофренопедагогика және логопедия) арнайы психология (сурдопсихология, тифлопсихология, олигофренопсихология и логопсихология). ... Дефектология медицина салаларымен тығыз байланысты(психиатрия, невропатология, генетика, иммунология, педиатрия, офтальмолог, отолоринголог :

Логоритмика – бұл музыкамен және сөзбен үйлескен қимылдар жүйесі. Ырғақты сезіну – адамның маңызды сезімдерінің бірі. Дәл логоритмика осы параметрлердің бәрі бойынша баланың ырғақты дамуынан құралады: музыкада және қимылдағы сөйлеуде (моторикада).

Арнайы білім беру саласындағы ғылыми танымның әдістері мен әдіснамасы, психологиялық-педагогикалық зерттеу принциптері, диагноз түріне сәйкес зерттеу әдісін таңдау жолдары туралы түсініктері кеңейеді және ғылыми көзқарасы қалыптасады. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу, ЕББҚ балалардың жетістіктерін эксперименттен өткізу және педагогикалық диагностикалау бойынша дағдылар, негізгі білім беру бағдарламаларын игерудің педагогикалық мониторингі сипатталады.

«Арнайы білім беру мекемелерде қол енбегі мен бейнелеу өнеріне оқытудың теориясымен технологиясы» пәнінің дефектолог-мамандар дайындаудағы ролі өте зор. Пәннің ғылыми-теоретикалық негіздерін игеру; дамуында ауытқулары бар балаларға арналған мектептерде «Бейнелеу өнері», «Қол енбегі» сабақтарды жүргізуге студенттерді дайындау; түрлі кемістігі бар балалардың психо-физиологиялық ерекшеліктері; кіші сыныптардағы мұғалімдердің кәсібилік білім мен іскерлікті қалыптастыруы, мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған түрлі мекемелерде түзету-тәрбиелеу жұмыстың бағыттарын анықтау аспектілері қарасты��ылған.

Адам денсаулығының бұзылуының медициналық-биологиялық проблемаларын, сүймелдеудің денсаулық сақтау принциптерін, жеке дамуының психологиялық-физиологиялық параметрлерін, балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын қалыптастыру мен сақтаудағы психологиялық-физиологиялық процестердің рөлі, жүйке жүйесінің психикалық бұзылыстарының алдын-алу мен түзету-дамытудың инновациялық технологиялары, бағдарламалық қамтамасыз етілуі, алғашқы медициналық көмек көрсету және түзету-дамыту туралы түсініктерін дамытуға бағытталған.

Іс қағаздар қоғам өмірінде үлкен қызмет атқарады. Іс қағаздарының саяси, тарихи, құқықтық, экономикалық маңызы өте зор. Мемлекет, республика, қала, кәсіпорын, ұйым, мекеме тарихын жазғанда іс қағаздары ақпараттың табылыс қайнар көзі бола алады. Құжаттар фактілерді, оқиғаларды, қоғам өмірінің құбылыстарын дәлелдейтін айғақ қызметін де атқарады. Мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу пәнін оқуда алдына мақсат қояды: Іс жүргізу саласындағы сөздіктерді; құжаттау мен құжатпен қамтамасыз ету мәселелері бойынша маңызды нормативті - әдістемелік құжаттарды; құжаттардың ресімделу ережелерін; машинамен оқылатын құжаттарды;- іс қағаздары қоға�� өмірінде үлкен қызмет атқарады.

Бала психикасының дамуын анықтайтын ерте жастық шақтың негізгі жетістіктері болып саналатындар мыналар: денені игеру, тілді меңгеру, заттық іс-әрекеттің дамуы. Осы жетістіктер мынада байқалады: дене активтілігінде, қимыл мен қозғалыстардың үйлесімділігінде, түзу жүруде; арақатынасты және зеңбіректі қимылдардың дамуында, сөйлеудің қарқынды дамуында, орын басу мүмкіндіктерінің дамуында, символикалық әрекеттер мен белгілерді қолдануда; көрнекі-қимылдық, көрнекі-бейнелік және белгілік ойлау дамуында; елес пен ес дамуында; елес пен ерік көзі ретінде өзін сезінуде; өзіндік «Меннің» шығуы және тұлғалық сезімнің пайда болуында.

Баланың туғаннан бастап қалыпты психикалық даму критерийлерін, ерте жастағы балаларға арналған мамандардың бірлескен жұмысы мен диагностикалау, кеңес беру, оқыту және дамыту, жалпы сөйлеу дағдыларын қалыптастыру және түзете-дамыту жұмыстарын, сөйлеуді қабылдау және түсіну, артикуляцияны, ұсақ және жалпы моторикалық дағдыларды, сенсорлық қозғалтқышты дамытуға бағытталған ойын жаттығуларының жүйесін, практикалық тапсырмалар мен дидактикалық ойындарды қолдану тиімділігі сипатталады.

Қазақстан Республикасында балалардың денсаулық жағдайы; балалар денсаулығын сақтау технологиялары, олардың жіктелуі мен тиімділігі; физикалық, әлеуметтік, ақыл-ой даму ерекшеліктері; ауытқулар, диагностикалау, алдын-алу; отбасының, мемлекеттік және білім беру мекемелерінің рөлі, түрлі жастағы балаларда салауатты өмір салтын қалыптастыру технологиялары; ЕББҚ балаларға оқу жүктемесін бейімдеу мәселелері қарастырылады.

Заманауи инновациялық және коммуникациялық технологияларды (проблемалық оқыту, жобалау әдісі, арттерапия, музыкалық терапия, ырғақпен емдеу, изотерапия, күлкі терапиясы, пластикалық импровизация), есту қызметін компенсациялайтын дыбыс күшейткіш заманауи сурдотехникалық құралдары, ЦБР-ді (ойын, мультимедиа, презентациялар, аудио-визуалдық, тренажерлар), басқа да арнайы диагностикалау, түзету және бағдарламалық құралдарды пайдалана алу дағдысын дамытуды көздейді.

Баланың туғаннан бастап қалыпты психикалық даму критерийлерін, ерте жастағы балаларға арналған мамандардың бірлескен жұмысы мен диагностикалау, кеңес беру, оқыту және дамыту, жалпы сөйлеу дағдыларын қалыптастыру және түзете-дамыту жұмыстарын, сөйлеуді қабылдау және түсіну, артикуляцияны, ұсақ және жалпы моторикалық дағдыларды, сенсорлық қозғалтқышты дамытуға бағытталған ойын жаттығуларының жүйесін, практикалық тапсырмалар мен дидактикалық ойындарды қолдану тиімділігі сипатталады.

Мүмкіндігі шектелген бала ерекше қарауды қажет етеді. Осындай тұлғаны қалыптастыруды нәтижелі басқару үшін, түрлі жас кезеңіндегі бала дамуының өзіндік психологиялық-педагогикалық заңдылықтары туралы терең білу керек. Егер адамды тарих пен табиғаттың бір бөлігінің өнімі ретінде биоәлеуметтік нәрсе деп қарастырар болсақ, мұнан дамуға әсер ететін биологиялық (табиғи) және әлеуметтік (әлеуметтік орта) фактор шығады

Баланың тұлғалық дамуындағы сөйлеу әрекеті онтогенезінің психолингвистикалық механизмдері, сөйлеу тілін дамытудың түрлі факторлары (пәндік әрекет, эмоционалдық және танымдық белсенділік, әлеуметтік тәжірибе, ересектермен қарым-қатынас жасау, түрлі іс-әрекеттер, танымдық даму, психо-физиологиялық механизмдердің жағдайы) арасындағы өзара байланыс, бала сөйлеуінің дамуын диагностикалау, кезеңдерге бөлу және онтогенез механизмдерін түсіндірудің түрлі тәсілдері сипатталады.

Мүмкіншілігі шектелген балаларды оқыту және тәрбиелеу жүйесі жалпы білім беру жүйесінің ажырамас бөлігі. Ол өз бетінше оқыту және тәрбиелеу жүйесінің бөлігі болып табылады. Ол негізгі психолого-педагогикалық, әлеуметтік, адамгершілік және идеологиялық проблемаларға, гуманизациялануға, демократиялануға, оқушыларды оқыту мен тәрбиелеуге жекеге бағытталғанға ықпал етуге тәуелді

мәдениетаралық және кәсіби қарым-қатынас барысында ауызша және жазбаша түрдегі тілдік дағдыны көрсете білу;

арнайы педагогика мен арнайы психологияның тұжырымдарын, арнайы білім беру және балаларды әлеуметтік қорғау жүйесінің құқықтық негіздерін білуі мен түсінуін көрсете білу;

ЕББҚ (ерекше білім беру қажеттілігі) білім алушылардың тұлғалық дамуына бағытталған пәнаралық білімді интеграциялау;

ЕББҚ (ерекше білім беру қажеттілігі) балаларды сүймелдеудің денсаулық сақтау принциптерін және денсаулығы мен қауіпсіз жүріс-тұрысына әсер ететін факторларды білуі мен түсінігін қолдану;

ЕББҚ (ерекше білім беру қажеттілігі) балаларды тексерудің арнайы әдістерін, дәстүрлі және инновациялық технологияларды таңдау;

ЕББҚ (ерекше білім беру қажеттілігі) адамдар үшін техникалық, қалпына келтіру, оңалту мен көмекші оқыту және қарым-қатынас құралдарын пайдалана отырып, түзету-дамыту сабақтарын жүргізу;

нақты білім алушының жасы және жеке ерекшеліктеріне сәйкес диагностикалық құралдарды пайдалана отырып, диагностикалық тексеру жүргізу;

сөйлеу тілі және басқа да бұзылыстары бар балаларды оқыту және дамытуға арналған оқу-бағдарламалық қамтамасыз ету мен логопедиялық құжаттаманы әзірлеу;

белгіленген критерийлерге сәйкес түзете-дамыту жұмыстарының тиімділігін бағалау;

ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу;

ЕББҚ (ерекше білім беру қажеттілігі) балаларға, олардың ата-аналары мен педагогтарына түзету-тәрбиелік көмек көрсетудің құралдарын және қоғамдағы толеранттық қатынасты ұсыну;

өзінің кәсіби өсуін жобалау, командада жұмыс істеу.