7M05102 Биотехнология в Қазақ ұлттық аграрлық университеті

Пәннің негізгі мақсаты - болашақ магистрдың кәсіби қызметінде ағылшын тілін белсенді меңгеру дағдылары мен қабілеттерін одан әрі дамыту негізінде шет тілін оқытудың халықаралық стандарттарының шеңберінде коммуникативтік құзыреттілікті жүйелі түрде тереңдете білу. Магистранттың дағдыларын дамытудағы негізгі принциптер: - ғылыми ақпарат алу және беру үшін мамандық бойынша ағылшын тіліндегі әдебиеттерді оқу; - аудармалар, аннотациялар, рефераттар түріндегі алынған ақпаратты тіркеу; - магистрлік мамандығына және ғылыми жұмысына байланысты тақырыптар бойынша ағылшын тілінде әңгіме жүргізу.

Курс педагогика ғылымын және оның адам туралы ғылымдар жүйесіндегі орнын, қазіргі білім беру парадигмасы, Қазақстандағы жоғары білім беру жүйесі, маман тұлғасын тәрбиелеу және қалыптастыру, білім берудегі менеджмент қарастырады. Педагогика ғылымының әдіснамасы, оқытудың әдістері мен формалары туралы түсінік беріледі. Оқытушының кәсіби және коммуникативтік құзыреттілігін ашуға ықпал етеді.

Білім алушылардың бойында ғылыми ойлау мәдениетін қалыптастырады. Сараптамалық қабілет пен ізденіс қызметінің дағдыларын дамытып, болашақ ғалымға қажетті теориялық және практикалық білімдер береді. Ғылымға және ғалымдарға қажеттілік күшейіп отырған қазіргі заманда бұл пәнді зерттеу қоғам үшін де, жас ізденуші үшін де аса маңызды. Арнайы философиялық талдау пәні болып табылатын ғылым феноменінің мәселелерімен таныстырып, ғылымның тарихы мен теориясы, ғылым дамуының заңдылықтары және ғылымның білімнің құрылымы, ғылымның мамандық және әлеуметтік институт ретіндегі ерекшеліктері, ғылыми ізденіс жүргізу әдістері, ғылымның қоғам дамуындағы рөлі туралы білім қалыптастырады.

Пәнде негізгі теориялық және әдістемелік аспектілер бойынша білім мен біліктілік кешенін қалыптастырады, оларды физика-химиялық, биохимиялық және органолептикалық әдістердің мәні мен оларды тағам өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін тағам өнімдеріне диагностикалық технологияларды қолданып, тағам өнімдерінің сапасын бақылауды зерттеуге қолдану ерекшеліктерімен танысады

Пән биотехнологиядағы мембраналық құрылымдарды зерттеу мен ондағы қолданылатын физикалық және био-физикалық, протеомдық талдаулар, нуклеин қышқылда-рын бөліп алу және талдау, генетикалық инженерия, им-мунологиялық, иммунобиотехнология мен бағана клет-каларының биотехнологиясын және оларды қолдану тех-нологияларын қарастырады.

«Заманауи тағам қоспалары, пайдалану ерекшеліктері» пәнінің бағдарламасы магистранттарға келесі мәселелерден тереңдетілген білім беруді өзінің мақсаты ретінде қарайды: функционалды тағамдық ингредиенттер; витаминдермен және минералдық заттармен байытылған өнімдер; тағамдық өнімдерді микронутриенттермен байытудың негізгі принциптері; поливитаминді және витаминді-минералды премикстер; технологиялық өндіру үрдістерінің байытылған өнімдердің сапасына әсері және олардағы витаминдердің сақталуы; йодпен байытылған өнімдер; микробиологиялық қауіпсіздік; тағамдық талшықтардың қолданылуы; екіншілік өсімдік өнімдерімен байыту.

Пәнде нуклеаздарды шектеу арқылы ДНҚ-ның ерекше бөлінуі, тазаланған ДНҚ фрагментіндегі барлық нуклеотидтердің дәйектілігі мен нуклеин қышқылының гибридизациясы енгізілген. Курстың ерекшелігі ДНҚ-ны клондау мен гендік инженерия, бактериялық жасушалардан плазмидті ДНҚ-ны оқшаулау және талдау, бактериялар мен ашытқы жасушаларына бөгде ДНҚ-ны енгізу, прокариоттық жүйелерінде клондалған гендердің экспрессиясы (дәлділігі) мен рекомбинантты E.coli жасушаларын өсіру қарастырылған.

Пәнді оқытудың мақсаты қатты тұрмыстық қалдықтарды, сарқынды суларды тазарту және жоюдың биологиялық әдістері, биоремедиация, оның әдістері мен технологиялары, қоршаған ортаны биоремедиациялау: ауыр металдардың биодеградациясы, мұнай мен мұнай өнімдерінен тазарту, атмосфераны биоремедиациялау, биотехнология және технологияларды жасылдандыру, биопестицидтер мен бактериялық тыңайтқыштарды жасау технологиясын игері.

Пәнді оқытудың мақсаты магистранттарды ашыту өндірістері саласындағы ғылыми зерттеулердің негізгі бағыттарымен таныстыру, субстратты таңдау мәселесі және технологиялық процестің негізгі кезеңдері, оларды оңтайландыру тәсілдері болып табылады. Пәнді оқытудың міндеттері спирт, сыра қайнату және шарап жасау өндірісінде қолданылатын микроорганизмдер мен ашытқылар болып табылады. Ақуыз препараттарын, биологиялық белсенді қоспаларды және функционалдық азық-түлік өнімдерін өндіру. Жеке органикалық қышқылдардың микробиологиялық өндірісі (лимон, алма, аспарагин қышқылы). Мутагенез, микроорганизмдер селекциясындағы жасушалық және генетикалық инженерия.

өнеркәсіптік өндірісте өсімдік объектілерін пайдалану туралы түсінік қалыптастыру. Фитохимиялық құрамды зерттеу және дәрілік өсімдіктерді ветеринария мен медицинада қолдану. In vitro (жасанды қоректік ортада) дәрілік өсімдіктердің жасушалары мен тіндерінің мәдениетін зерттеу. Трансгенді дәрілік өсімдіктер туралы түсінік. Дәрілік өсімдіктер негізінде Медициналық және ветеринариялық препараттарды жасау үшін қолданылатын биотехнология әдістері

Пәнді меңгеру нәтижесінде магистр өз кәсіби міндеттерін орындауды қамтамасыз ететін білім, дағдылар мен қабі-леттерге ие болады. Пән магистрлерді микробты фер-ментті препараттар өндірудің негізгі технологиялық ке-зеңдерін, культивирлеу (өсіру) үрдісінде ферменттерге биосинтездің әсер ететін факторларын, жануарлардың мүшелері мен ткандары, микроағзалар және өсімдіктер культураларынан ферменттік препараттарды алу мен ферменттік ерітінділерді тазалау әдістерін, иммоболиз-денген ферментті препараттардың қасиеттері және алы-нуын, құрғақ ферментті препараттарды алу, негізгі фер-менттер амилаза, целлюлаза, ������емицеллюлаза, пектиназа, липаза, протеаза және оксидоредуктазалардың қасиеттері мен әсер ету механизмі мен ферменттерді тағам өндірі-сінде қолданудың негiзгi бағыттарын көрсетедi.

Магистранттардың табысты педагогикалық қызметтегі білімі мен дағдыларын қалыптастыру, биотехнологиядағы жалпы ғылыми әдістер мен білімдерін, дағдыларын қалыптастыру, жасушалық биологияның әдістемелік негіздері мен олар жұмыс істеу тәртіптері: микронысаналарды (визуализациялау), микроскоптау, зерттеуге әзірленген заттарды бояу (препарат), жасушалар мен органеллаларды фракциялау, аэробты және анаэробты микроорганизмдер-дің таза мәдениетін егу, өсіру және оқшаулау әдістемесі мен микроорганизмдердің морфологиялық және культу-ралдық әдістерін зерттеу қарастырылады.

Пән психологияны басқару психологиясының тақырыбын, сипатын, міндеттері мен құрылымын, оның психологиялық зерттеулер әдістерін және оны зерттеудің негізгі тәсілдерін қарастырады. Басқару әрекетіндегі тұлға психологиясын, танымдық әрекет психологиясын перцептивтік, мнемикалық және ойлау ұрдістерін басқару қызметтінде зерттейді. Курс заманауи іскерлік адамның қызметінде этикет туралы, менеджердің коммуникативті құзыреттілігі, басқарушылық қызметтегі эмоционалды және ерікті күйлері туралы және қызметті басқара білу туралы қабылеттерін қалыптастырады.

Курсты толық аяқтаған магистрант, кәсіпкерліктегі жобаларды басқарудың мазмұны мен әдістерін, жобаның инвестицияға дейінгі кезеңін, кәсіпкерліктегі жобаларды басқарудың ұйымдастырушылық құрылымын, жобаны жоспарлауды, басқаруды, хобаны бақылау және реттеуді, жоба жұмыстарын басқаруды, жоба ресурстарын басқаруды, жоба тәуекелдерін басқаруды, жобаның сапасын басқаруды, жобалық топты басқаруды, кәсіпкерлік саласындағы жобалардың коммуникациясын басқаруды үйреніп шығады.

Қазіргі заманғы биотехнологияның көмегімен жаңа тағам өнімдерін өндіру, сондай-ақ мұндай өнімдердің адам денсаулығы мен дамуы үшін маңыздылығы қарастырылады

Өнім мен генетикалық түрлендірілген ағза. Биотехноло-гиялық және микробиологиялық өндіріс салаларында биологиялық қауіпсіздікті ұйымдастыру және негіздері. Микробиологиялық және биотехнологиялық өндірістер мен өнімдердің қауіпсіздігін бақылау жүйесі. Зертхана-ларда биоқауіпсіздікті қамтамасыз ету принциптері. Профилактикалық іс-шаралар жүйесі. Нарықтағы гендік түрлендірілген өнімдерді құру принциптері. Гендік түр-лендiрiлген өнімдердің нормативтік-құқықтық база айна-лымы. Зертханалық база және гендік түрлендірілген өнімдерді анықтау әдістері.

Шешім қабылдау процесімен танысу, бастапқы мәселені ресімдеуден бастап, компьютердегі математикалық модельді құру және шешу арқылы шешімді талдауға және басқарушылық шешімді қалыптастыруға дейін. Математикалық модельдерді құру және шешу және осы шешімдерді компьютерде талдау дағдыларын қалыптастыру. Басқару шешімдерін таңдау үшін міндеттердің өндірістік, көліктік және қаржылық модельдерін қарау.

Магистранттарды қаптаманың негізгі рационализаторлық, мөлшерлеу, қауіпсіздік, көлік, сақтау, маркетинг, норма-тивтік-құқықтық, экологиялық, ақпараттық және эксплуа-тациялық функцияларымен және оларды дайындауға ар-налған материалдарға қойылатын талаптармен танысты-ру. Қаптаманың құрамының элементтері, олардың жалпы сипаттамасы, жіктелу ерекшеліктері, шыны, металл және ағаш тaрaлар, оларды бақылау және сынау, оның сапасын бақылау құралдары мен әдістері және оларды сынау қа-растырылады. Магистранттарға қаптаманың өндірістік және технологиялық үрдістері, оларды белгілі бір қасиет-тері бойынша жасаудың жалпы ережелері, ұйымдастыру формалары, критерийлері мен шектеулер жүйесі, қаптама үрдістерін оңтайландыруды қалыптастыру.

Пәнде конфликтологияның негізгі категориялары, қақтығыстық технологияларды жанжалды басқару типологиясы қарастырылады. Курста қақтығыс жағдайында адамның мінез-құлқы туралы теориялар, тиімді қарым-қатынас технологиялары және қақтығыстың ұтымды мінез-құлқы зерттеледі. Жанжалдарды шешудегі келіссөздер процесінің психологиясын, жанжалдарды шешу технологиясы ретінде медиация қолданады. Қоғамдағы қақтығыстар, ұйымдардағы қақтығыстар, жанжалдар мен стресстер қарастырылады.

Пән бойынша магистранттарды дайындаудың негізгі мақсаты - кәсіби қызметтің түрі бойынша технологиялық мәселелерді шешу үшін қажетті білімдерін қалыптастыру. Қоршаған ортаны қорғау құралдарының технологиялық параметрлерін бақылауды және бақылауды тиімді ұйымдастыруды және тиімді іске асыруды, қоршаған ортаны қорғау құралдарын әзірлеуге, жобалау мен жетілдіруге қатысу үшін теориялық және практикалық дағдыларды қамтамасыз ету. Қоршаған ортаға әсер ету көздерінің сипаттамаларын талдау, қоршаған ортаға қорғаудың қажетті әдістері мен құралдарын пайдаланып, өндірістің қоршаған ортаға әсерін алдын-ала болжау үшін теориялық модельдерді құру туралы білім беру.

Пәннің мақсаты - магистранттарды дақылдау принциптерінің заманауи әдістері мен теориялық материалдарын және биологиялық объектілерді қолдану, өндірісте биологиялық активті заттар мен биомасса алудың теориялық негіздерін жүйелейді. Бұл бағдарламаның негізін заманауи өндірістік биотехнологияның бөлімдерін қамтитын ғылым салалары құрайды. Курста тірі немесе инактивтендірілген микроорганизмдер биомассасын, микробтық синтез өнімдерін пайдалануға негізделген процесстер мен оның ерекшеліктері қарастырылады. Курстың арнайы бөлімінде өндірістік дайындық сатысы, ферментацияны өткізу, бөліп алу және мақсатты өнімдерді тазалаудың инженерлік рәсімделуінің ғылыми негіздері қарастырылады

Пәнді оқытудың мақсаты қатты тұрмыстық қалдықтарды, сарқынды суларды тазарту және жоюдың биологиялық әдістері, биоремедиация, оның әдістері мен технологиялары, қоршаған ортаны биоремедиациялау: ауыр металдардың биодеградациясы, мұнай мен мұнай өнімдерінен тазарту, атмосфераны биоремедиациялау, биотехнология және технологияларды жасылдандыру, биопестицидтер мен бактериялық тыңайтқыштарды жасау технологиясын игері

Әлеуметтік, этикалық және ғылыми көзқарастарды ескере отырып, кәсіпорындар мен биотехнологиялық орталықтарда басшы немесе маман ретінде, оқу орындары мене өндірістік кәсіпорындарда, мемлекеттік органдарда сарапшы ретінде, сондай-ақ ғылыми қызметкер ретінде жүзеге асыру

Шет тілі, ғылым тарихы мен философиясы, педагогика және психология мәселелерінде дамытылатын білімдер мен түсініктерді көрсете білу, әртүрлі жағдайларда оңтайлы нұсқаларды табу және басқарушылық шешімдер қабылдау

Жаңа штаммдарды бөлу және сәйкестендіру үшін негізгі биотехнологиялық дағдыларды көрсету, жасушаларды өсіру, өсімдік және жануар тектес биологиялық белсенді заттарды бөліп алу, генотиптеу, сақтау әдістерін әзірлеу, препараттар мен тағам өнімдерінің жаңа түрлерін әзірлеу үшін, ақпаратты, идеяларды, қорытындыларды, проблемалар мен шешімдерді, дамытылатын білімдер мен түсініктерді көрсете білу

Өз білімін, түсінігі мен қабілетін кәсіби деңгейде пайдалана білу: биотехнологияның жаңа әдістерін; қазіргі биотехнологияда негізгі физикалық, биофизикалық, биохимиялық, молекулярлық-генетикалық, ақпараттық және биологиялық әдістерді қолдану

Оқу орындары мен ғылыми-зерттеу ұйымдарында жұмыс жасай отырып, докторантурада өз бетінше оқуды жалғастыру үшін өз білімін, түсінігі мен қабілетін кәсіби деңгейде пайдалана білу

Биотехнологиялық әдістермен алынған материалдарды зерттеу үшін кариологиялық, цитологиялық, цитоэмбриологиялық зерттеулер жүргізуді; митоз, мейоз, микроспорогенез, макроспорогенез, гистогенез, гаметогенез, эмбриогенез және эндоспермогенез процестерін зерттеу үшін уақытша және тұрақты препараттар дайындауда өз білімін, түсінігі мен қабілетін кәсіби деңгейде пайдалана білу

Қазіргі заманауи биотехнологияның түрлі салаларынан нақты міндеттерді шешу қабілеті, соның ішінде өсімдіктер мен жануарлар жасушаларының тотипотенттік қабілетін пайдалана отырып, клондық микроб көбейту әдістерін қолдану

Тағамдық, экологиялық, жасыл биотехнологиялары мен тағам қауіпсіздігі саласындағы ғылыми-зерттеу қызметінің заманауи бағыттарын білу, мәселелерді зерттеу және шешу бойынша дамытылатын білімдер мен түсініктерді көрсете білу

Әлеуметтік, этикалық және ғылыми ойларды ескере отырып, рекомбинантты ДНҚ алудың негізгі принциптерін және гендік-инженерлік жұмыстардың негізгі заманауи әдістерін қолдана отырып, кәсіби деңгейде жоспарлау

Өз білімін, түсінігі мен қабілетін кәсіби деңгейде пайдалана білу: ғылыми жұмыста биоинформатиканың негізгі әдістерін қолдану; ғылым мен практикаға енгізу үшін теориялық білім, микроорганизмдер, өсімдіктер мен жануарлар биотехнологиясы бойынша эксперименттерді сауатты жоспарлау; алынған мәліметтер негізінде биометриялық талдау жүргізу

Теориялық дайындық деңгейін одан әрі арттыру үшін, сондай-ақ негізгі биотехнологиялық процестерді зерттеу бойынша эксперименттер жүргізу дағдыларын меңгеру үшін практикалық қызметте өз білімін, түсінігі мен қабілетін кәсіби деңгейде қолдану