6B02142 Халық аспаптары (Домбыра) в Қазақ ұлттық өнер университеті

Пән музыка тарту мен оны үйретудің ең озық үлгілерін, теориялық және практикалық тәжірибелерді кешенді түрде қолдану, бұл орайда, домбыра және ән музыкасын, оның жанрлық-стильдік ерекшелігінің есту-көру әсерін меңгеруді еңгізу негіздеріне сүйене отырып, оқушылардың есту қабілетін тәрбиелеу және дамыту.

Курс оркестрлік орындаушылық ерекшеліктерін көркем-шығармашылық қызмет түрі ретінде ашады

Пән фортепианода ойнау, аккомпонемент пен ансамбль құрамында өнер көрсету қабілетін арттырып, түрлі репертуарды меңгеруге арнгалған.

Курс студентті таңдаған мамандық ерекшелігімен, оның ерекшеліктерімен таныстырады.

"Гармония" гармоникалық көпмолосияның негізгі заңдылықтарын зерттеуге арналған.

Халық аспаптарында ойнау дағдыларын меңгеру, музыкалық шығармамен жұмыс істей білу, стилистикалық нормаларды сақтай отырып, жоғары көркемдік деңгейде репертуарды орындау.

Курсты меңгеру білім алушыларды түрлі жанрдағы және формадағы музыкалық шығармалардан оқуға үйрету; симфониялық және халықтық оркестрлерде оркестрант ретінде дайындық-концерт жұмыстарын үйрету.

Пән фортепианода ойнау дағдыларын меңгеруге арналған, Болашақ маманның орындаушылық және оқытушылық қызметіне қажетті, сонымен қатар әр түрлі жанрлар мен стильдердің шығармаларын меңгеруге арналған.

Орындаушылық өнер тарихын білу. Көркем-орындаушылық талдау негізінде туындыны өзіндік түсіндіруді жүзеге асыру.

Пәннің мақсаты-ансамбльдік орындаудағы арнайы дағдыларды қалыптастыру (үндестікке, дыбысталудың үйлесімділігіне қол жеткізу).

"Музыка тарихы" әлеуметтік үдерістердің эволюциясын, көркем үрдістерді, академиялық жанрларды және композиторлар шығармашылығындағы музыкалық өнерді зерттеуге арналған.

Оркестрлік ойында арнайы сыныптарда игерілген аспапта ойнаудың практикалық дағдыларын қолдану; оркестр құрамында ойнаудың ансамбльдік дағдыларын дамыту

Пәннің мазмұны білім алушыларды аспаптық практиканың негізгі қағидаларымен таныстыруға бағытталған.

Қазақ музыкасы мен фольклорының тарихы-қазақ музыкасы мен фольклоры туындыларының Тарихи фактілері мен музыкалық-стилистикалық ерекшеліктерін зерттеу. Пән студенттердің музыкалық, жалпы интеллектуалдық ой-өрісін, азаматтық және музыкалық-тарихи процесс туралы білімдерінің жүйелілігін кеңейтеді.

Студенттер практика кезінде өздерін жан-жақты қабілеттерге ие сезінуге мүмкіндігі бар. Музыка саласында кадрларды кәсіптік оқыту жүйесінде, теориялық, шығармашылық және зерттеу тәсілдерінде, оқу практикасының маңызы зор. Бұл пән болашақ мамандардың теориялық дайындығы мен практикалық қызметінің интеграциясын қамтамасыз етеді.

Ұлттық аспаптар-домбыра, қобыз, қыл-қобыз, шертер үйлесімді үйлеседі. Кез келген музыкант талап бойынша осы құралдардың бірін мамандық ретінде, ал қалғандары-практикалық сабақ ретінде алуы тиіс. "Туыстық құрал" пәні - өзінің негізгі құралынан басқа басқа аспаптармен (мысалы: қобыз және т.б.) танысып, оның мүмкіндіктерін, орындау ерекшеліктерін зерттей алады.

Гармониялық, полифониялық және тембрлік есту қабілетін, ырғақты сезімді дамыту; оркестрлік партияларды парақтан оқу және олардың жеке дайындығы.

Оқу пәні саясаттану және құқықтану сияқты қоғамдық ғылымдар кешеніне негізделеді. Оқу пәнінің мазмұны сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқықтық қатынастардың негізгі түсініктері мен заңдылықтарын қалыптастыруға бағытталған. Сыбайлас жемқорлық құбылысының адам мен мемлекеттің экономикалық, саяси және әлеуметтік құрамдас бөлігіне әсері академиялық адалдыққа баса назар аударылады.

Пән түркі мәдениетін біріктіретін туысқан халықтардың аспаптық - музыкалық мұрасын зерттейді. Пәннің мақсаты-қазақ аспапты музыка тарихындағы ұлттық кезеңдерді оқыту. Домбыра күйлерінің жалпы қасиеттерін анықтау. Пән көшпелі мәдениеттің түпкі іздерін зерделеуді мақсат етіп қояды. Түркі аспаптық музыкасында жалпы жанрлар, фольклордың жалпы мазмұны мен жалпы негіздері оқытылады. Студент түркі музыкасының мәдениеті туралы хабардар болады. Бұл түркология ғылымы саласындағы музыкалық бағыттағы одан әрі зерттеу қызметіне әсер етуі мүмкін.

"Үш ішекті домбыра" пәнін оқу нәтижесінде ежелгі музыканың өзекті саласын меңгеруге болады. Сол арқылы маман-Орындаушы қалыптасады, ол кәсіптің терең біліміне ие, осындай құралдардың репертуары.

Пәннің мазмұны білім алушыларды аспапшыларды оқыту әдістемесі мен әдістемесімен, халықтық музыкалық-орындаушылық мәдениеттің озық идеяларымен таныстыруға бағытталған.

Курстың мақсаты-студенттерді кәсіби ұжымдарда жұмыс істеуге дайындау; студенттерде оркестрлік ой-өрісін дамыту.

Талдау курсында оқыту пәні музыкалық шығармалардың түрлері мен жанрлары болып табылады. Музыкалық шығармалардың талдауын меңгеру музыкалық-педагогикалық іс-әрекет үшін студенттердің кәсіби дайындығында қажет.

Курста көпжолақты ұйым түрлері, полифониялық техника түрлері, фактуралар мен формалар, полифониялық стильдер оқытылады.

Аспаптың мәнерлі және техникалық мүмкіндіктерінің даму заңдылықтарымен танысу; олардың оркестрдегі рөлдерінің мәнерлі және техникалық мүмкіндіктері;

Педагогика саласындағы әдістемелік қызметтің ерекшелігін білу. Мамандық бойынша сыныпта оқу үрдісін жоспарлау, педагогикалық репертуарды білу, білім алушының жеке жоспарын сауатты құру, оның музыкалық қабілеттерінің даму үрдісін талдау, олардың өсуін ынталандыру. Стильдік тәсілді, сондай-ақ оны жүзеге асыру үшін техниканы меңгеру.

Сахнада сахналық құрал-жабдықтар (микрофон, жарық, экран) көмегімен әрекет етуді үйренеді. Концерт барысында іс-әрекеттер барынша игеріледі.

Пәннің мақсаты-Халық музыкасы мен халық композиторларының музыкасын зерттеу, нотаны сауатты жазу, оны инновациялық технологиялардың (компьютер, электрондық бағдарламалар) көмегімен теруді үйрену.

ХХ ғ. қазақ күйі өкілдерінің өмірі мен шығармашылығы, олардың өнерге қосқан үлесі мен еңбегі зерттеледі. Сонымен қатар, қазіргі кездегі күйлердің даму үрдісі және заманауи репертуарды меңгеру әдістемесі туралы дәрістер кешені.

Кәсіби шетел тілі пәнін оқу кезінде қазақ , орыс тілдері, бейіндік пәндер пәндерімен интеграцияны жүргізу қажет. Материалды оқу сауатты және кәсіби баяндауға , сөздікпен және сөздіксіз кәсіби мәтіндерді оқып, аудара білуге, берілген тақырып бойынша диалог жүргізуге, кәсіби терминдермен жұмыс істеуге көмектеседі.

Курстың мақсаты - оркестрлік репертуарды оқу; студенттердің көркемдік талғамын дамыту, олардың музыкалық ой-өрісін кеңейту.

Күй тарихы зерттеледі. Дәстүрлі мектептер, күй жанрлары, күй бөлімдері мен нұсқалары туралы дәрістер кешені. Күйдің фольклорлық аңыздары мен миф-ұғымдық негіздері туралы мәліметтер оқытылады. Орындаушының клевтік репертуарын қалай байытуға болады. Дәстүрлі музыкалық жадыны қалыптастыру әдістемесі оқытылады.

Халық аспаптарында ойнау дағдыларын меңгеру, музыкалық шығармамен жұмыс істей білу, стилистикалық нормаларды сақтай отырып, жоғары деңгейде репертуарды орындау.

Курстың мақсаты-студенттер арасында моральдық принциптерді қалыптастыру, олардың жаңа көзқарастарын анықтау, кез келген қиын жағдайларға байланысты шешім қабылдау және моральдық нормаларды сақтау үшін жауапкершілікті күшейту. Адамгершілік сипаттамаларын дамыту, атап айтқанда: адалдық, адамгершілік, мейірімділік, жауапкершілік, толеранттылық, оптимизм және патриотизм.

Пәннің мазмұны жобалау, редакциялау, зерттеу құрылымы, оның міндетті бөлімдері мен бөлімшелері, ғылыми жұмыстың тақырыбын таңдау және қалыптастыру туралы ақпараттан тұрады.

Демократиялық құқықтық мемлекеттің мәдениет саласындағы Мәдени саясат тетіктері, басқару принциптері мен әдістері туралы тұрақты білім жүйесін қалыптастыру. Мәдениет саласындағы менеджменттің ерекшеліктері туралы тұтас түсінік қалыптастыру болжанатын менеджменттің жалпы принциптерімен танысу.

Пәнді оқу студентке орындаушылық және фольклортану саласында кәсіби маман болуға мүмкіндік береді. Фольклорлық ғылым, оның аспаптық негізі, тарихи даму саласында білімі бар кәсіби маман қалыптасады.

Экономика, құқықтану сияқты қоғамдық ғылымдар кешеніне негізделген интегративті сипатқа ие, оның мәні өмірдің түрлі аспектілері, адам мен қоғамның дамуы, әлеуметтік факторлардың әр адамның өміріне әсері туралы ғылыми білім болып табылады. Оқу пәнінің мазмұны нарықтық экономика мен кәсіпкерліктің негізгі түсініктері мен заңдылықтарын қалыптастыруға бағытталған. Кәсіпкерлік-білімсіз қазіргі экономикалық өмірде бағдарлануға қиын ғылым. Алайда, экономикалық сауатты адам болу, бизнес, маркетинг, менеджмент, бухгалтерлік есеп негіздері туралы түсінік болу , әсіресе жастар үшін – уақыт талабы.

Өз бетінше ойлай білу, әртүрлі жанрдағы музыканы кәсіби талдай білу, музыкалық стильдер мен бағыттарда бағдарлай білу, тұрақты кәсіби өсуге ұмтыла білу.

Курста заманауи педагогиканың жетістіктері мен озық этнопедагогикаға жеке ұсыныс беріледі. Бұл музыкант – Орындаушыға өзінің кәсіби қызметіне қажетті білімді,іскерлікті және дағдыларды тереңдетуге және алған білімдерін жүйелеуге мүмкіндік береді.

Курстың мақсаты-оркестрмен ұйымдастырушылық және дайындық жұмыстарын дамыту; концерттік қойылымдар практикасы.

Көпшілік алдында сахналық орындау дағдыларын, оның ішінде туыстық аспапта меңгеру. Әртүрлі жанрдағы шығармаларды қамтитын жеке репертуарды білу.

Ability to practical application of knowledge, abilities and skills of playing in the ensemble. Conduct concert activities as a soloist in the orchestra

Пәнді оқу нәтижесінде студент аспаптық ұжымның кәсіби деңгейін білетін, ансамбль репертуарын өз бетінше қалыптастыра алатын, ансамбль шығармасын жасай алатын жетекші маман бола алады.

Домбырада ойнауды үйретуге, оқушы арқылы дәстүрді жалғастыруға қабілетті рухани өкіл болуға дайындайды.

Орындаушылық салада техникалық күрделі ойындарды, ұжымдағы партитуралық білімді игеру. Оркестр, ансамбль репертуары арқылы жеке орындау салаларындағы танымы өседі.

Тектес аспаптардан тұратын ұжымды басқаруға және тектес музыкалық аспаптарды зерттеуге қабілетті болу. Ұқсас аспаптардың репертуарларын меңгеру. Ғылыми және өнертану әдебиетімен жұмыс істей білу.

Мәдениет саласындағы басқару ерекшеліктерін білу. Мәдениет қызметін реттейтін басқарушылық шешімдер қабылдау дағдыларын меңгеру.

Фортепианода ойнау дағдыларын меңгеру және практикада әртүрлі жанрлар мен стильдердің туындыларын меңгеру.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласында этикалық және құқықтық мінез-құлық нормаларын қолдануға және сақтауға дайын болу. Кәсіпкерлікті қаржыландыру және мемлекеттік реттеу негіздерін білу. Ғылыми және кәсіби қызметте мемлекеттік, орыс және шет тілдерін меңгеру.

Домбыра аспабында қалыптасқан дәстүрлі күй үлгілерін жан-жақты игереді, шығармашылық ізденіс тәсілдерін меңгеру. Орындаушылық өнердің кәсіби қағидаларын үйрене отырып, өз бетімен жұмыс істей алу.

Музыкалық мәдениеттің дамуының негізгі кезеңдерін және оның жарқын бейнелерін білу. Орындаушылық салада пәннің терминологиялық және тұжырымдамалық аппаратын қолдана білу.

Күй өнерінің дамуын, сондай-ақ ХХ ғасырда өмір сүрген күйшінің өмірі мен шығармашылығын білу. Халық музыкасы мен халық композиторларының шығармаларын сауатты жаза білу.

Ән-күй мұрасының әлемдік классикалық және халық музыкасының мәнін ашып, оны жоғары кәсіби деңгейде орындай білу. Теориялық дайындық пен практикалық қызметті біріктіре білу.

Түркі мәдениеті туралы түсінікке ие болу. Түркі аспаптық музыкасының жалпы жанрын, жалпы мазмұны мен фольклорын білу.

Ғылыми жұмыста терминологиялық және тұжырымдамалық аппаратты қолдана білу. Музыкалық әдебиетпен жұмыс істеу дағдыларын меңгеру.

Арнайы музыкалық оқу орындарына арналған аспапта қалыптастырылған оқу репертуарын, дәстүрлі концерттік репертуарды меңгеру. Музыкалық педагогика, психология негіздерін білу. Ағарту саласында педагогикалық қызмет маманы дағдысының болуы. Кәсіби тәжірибесі, жалпы және кәсіби құзыреттілігі болуы және дербес еңбек қызметіне дайын болуы тиіс.

Аспаптық ұжымның кәсіби деңгейін меңгеру, ансамбль репертуарын өз бетінше қалыптастыра білу, ансамбльге шығармалар жасау. Орындаушылық және фольклористика саласында кәсіби маман болу.

Музыкалық шығармалардың құрылымын, олардың фактуралық, стилистикалық және жанрлық түрлерін білу. Есту арқылы музыканың құрылымдық үлгілерін анықтай білу. Музыкалық талдау, интонация және жазу дағдыларын меңгеру.

Жеке өмірде және ұжымда, сондай-ақ өндірістік қызметте этикалық стандарттар мен ережелерді ұстануға және іскерлік қарым-қатынас әдістері мен әдістеріне және мінез-құлық мәдениеті дағдыларына ие. Сахна жабдықтарының (микрофон, жарық, экран) көмегімен сахнада жұмыс істей білу.