6B07106 Атом электростанциялары мен қондырғылары в АЭжБУ

Пән энергетиканың тарихи, әлеуметтік және экологиялық аспектілерін, энергетиканың қазіргі даму үрдістерін, электр генерациялайтын станцияларды, органикалық отынмен жұмыс істейтін қазіргі заманғы ЖЭС құрылысы мен жұмыс істеуін, жаңартылатын энергия көздерін, жылу және электр генерациялайтын жабдықтың жұмыс істеу, жылу және электр энергиясын өндіру, беру және тарату принциптерін зерттейді.

Математикалық және қолданбалы есептерді шешуде оларды қолдану үшін жоғары алгебра және Аналитикалық геометрия әдістерін меңгеру. Математикалық талдаудың негізгі ұғымдары оқытылады: сандық тізбектер және шектер, функциялар шектері; бір айнымалыдан туынды функциялар және оның қосымшалары, белгісіз интеграл, анықталған интеграл, белгілі интегралдың геометриялық қосымшалары және болашақ маман үшін маңызды кешенді сан және кешенді функция ұғымдары.

Пән химияның негізгі заңдылықтарын, атомдар мен молекулалардың кванттық механикасының негіздерін, химиялық процестердің негізгі заңдылықтарын, химиялық термодинамика және кинетиканы зерттеуге, кәсіби қызметте химия саласындағы теориялық білімді қолдану білігін дамытуға бағытталған. Пәнде материалдардың қасиеттері мен құрылымы, қорытпалар теориясының негіздері, темір және оның қорытпалары, композиттік және металл емес конструкциялық материалдар, жылу энергетикалық жабдықтарға арналған оқшаулағыш материалдар зерттелінеді.

Курс арнайы пәндерді саналы және тереңдетіп оқытуға және қолданбалы есептерді шешу бойынша өзіндік тәжірибелік жұмыс дағдыларын меңгеруді қарастырады. Бірнеше айнымалы функциялардың дифференциалдық және интегралдық есептеулері, бірнеше айнымалы функциялардың экстремумы, қатарлар теориясы, дифференциалдық теңдеулер және олардың қосымшалары, сонымен қатар қолданбалы есептерді шешу үшін компьютер қолданылады.

Болашақ мамандарға ғылыми-техникалық ақпаратты бағдарлауға, физикалық принциптер мен заңдарды, сондай-ақ олар жұмыс істейтін технологиялар саласындағы физикалық жаңалықтардың нәтижелерін пайдалануға мүмкіндік беретін іргелі физикалық дайындықты қамтамасыз ету.

Пән жылу энергиясының пеш процестері, қазандықтағы бу генерациясы процестері, турбиналар мен сорғылардың жұмысы, бу мен суды құбырлар арқылы беру, электр станцияларының газ-ауа жолдарының жұмысы сияқты бөлімдерін зерттеуге негіз болаалтын сұйықтықтың физикалық қасиеттері, Сұйықтықтар мен газдар механикасы, гидравлика заңдары, құбырлардағы сұйықтықтардың ағу режимдері туралы білім алуға бағытталған.

Өлшеу нәтижелерін статистикалық өңдеу. Жылутехникалық шамаларды және олардың қателіктерін өлшеу құралдары. Мемлекеттік стандарттар талаптарының сақталуын стандарттау мен бақылаудың мемлекеттік жүйесі. Сертификаттау және сапаны басқару. Жылуэнергетикасы объектілерін метрологиялық қамтамасыз ету.

Идеал және нақты газдардың негізгі термодинамикалық процестері талданады, заттар ағынындағы заңдылықтарды термодинамикалық қарастырудың ерекшеліктері қарастырылады. Алынған арақатынастар негізінде әртүрлі мақсаттағы жылу энергетикалық қондырғыларда энергияны алу және пайдалану тиімділігі зерттеледі.

Механика, молекулалық физика, термодинамика заңдарын меңгеру; электр және магнетизм; Максвелл теңдеулері; тербелістер мен толқындар физикасы; кванттық физика және атом физикасы; қатты дене физикасы; физика-математикалық және техникалық бейіндегі басқа пәндерді меңгеру үшін де, кәсіби қызметте де қажетті атом ядросы және элементар бөлшектер.

Пән жылумасса алмасу процестерін талдаудың іргелі заңдары, заңдылықтары мен әдістері, ұқсастық пен өлшемділік әдістері, жылу беруді қарқындату әдістері, жылу алмастырғыштардың энергия тиімділігін бағалау әдістері туралы білімді, жылу алмасу процестерін зерттеу, жылу алмасу процестерін есептеу, жылу энергетикалық қондырғылар мен жүйелердің жылумасса алмасу процестерінің параметрлерін анықтаудың практикалық дағдыларын қалыптастырады.

Өлшемдер туралы түсінік. Жылу техникалық өлшеулерді, заманауи әдістер мен өлшеу құралдарын жіктеу. Температураны, қысымды, қысым мен деңгейдің айырмашылығын өлшеу. Сұйықтықтардың, газдардың және будың шығынын өлшеу. Газдардың құрамын өлшеу, су мен будың сапасын бақылау. Жылу энергиясын өндіру және тұтыну кезіндегі жылу техникалық шамаларды өлшеу және бақылау.

Студенттің мемлекеттік сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шаралар туралы білім алуына көмектесетін оқу курсы қазіргі заманғы дүниетанымдық мәселелердің мәнін, олардың қайнар көздері мен теориялық шешімдерін, сонымен қатар адамдар қызметінің мақсаттарын, құралдары мен сипатын анықтайтын қағидалар мен идеалдарды түсінуге мүмкіндік береді. Технологиялық процестердің қоршаған ортаға, ластану түрлері мен көздеріне, тазалау әдістері мен әдістеріне, өндірістің және санитарлық қорғау аймағының экологиялық қауіп-қатерін санаттарға, сондай-ақ әртүрлі төтенше жағдайлардың параметрлері мен сипаттамаларына, олардың салдарын болжауына, шығындардың санын және құрылымын анықтау әдістерінің әсерін зерделейді. Заманауи экономиканың тұжырымдамаларын, ҚР экономикасының дамудың түбегейлі жаңа траекториясына көшуін зерттеу. Бәсекеге қабылетті өнім шығарып, өткізу үшін кәсіпкерлік қызметті ұйымдастыру. Басқарушылық міндеттерді шешу үшін негізгі ынталандыру, көсбасшылық теорияларын зерттеу. Жұмысшыларды басқарудың заманауи технологияларын меңгеру. Инновациялық дамудың негізгі модельдерін, іске асыру әдістерін, кәсіпорындардың инновациялық белсенділігі мен бәсекеге қабілеттілігінің өзара байланысын зерттеу.

Пән АЭС жабдықтарындағы жылумасса алмасу процестерін талдаудың іргелі заңдары, заңдылықтары мен әдістері, ұқсастық және өлшемділік әдістері, жылу беруді қарқындату әдістері, жылумасса алмасу процестері мен құрылғыларының бір өлшемді дифференциалды модельдерін әзірлеу әдістері туралы білімді, жылу алмасу процестерін зерттеу, жылу алмасу процестерін есептеуді жүргізу, жылутехнология аппараттарындағы жылумасса алмасу процестерінің параметрлерін анықтаудың практикалық дағдыларын қалыптастырады.

Жылу алмасу теориясының пәні мен міндеттері. Жылу электр станцияларын жобалаудағы жылу алмасу теориясының мәні. Жылу алмасудың қарапайым және күрделі түрлері: жіктелуі. Стационарлық режимдегі жылу өткізгіштіктің негізгі түсініктері мен анықтамалары. Стационарлық емес жылу өткізгіштік процесі. Конвективті жылу алмасу. Сұйықтықтың еркін және мәжбүрлі қозғалысы кезінде жылу беру. Радиациямен жылу алмасу. Айнымалы температурада жылу беру. Жылу алмасу аппараттары.

Пәнде ЖЭС пен АЭС-те электр және жылу энергиясын өндірудің теориялық негіздері, КЭС, АЭС, ЖЭО, АЖС-ның технологиялық схемалары, шыңдық және аудандық қазандықтардан жылуды жіберу схемалары, электр жүктемелері графигінің ауыспалы бөлігін жабу проблемалары, ел энергетикасының құрылымы зерделенеді, негізгі жылу энергетикалық қондырғылардың, жылу және электр энергиясын өндіру жүйелерінің жылу техникалық сипаттамаларын есептеу дағдыларын қалыптастырады, негізгі жылу энергетикалық қондырғылардың, жылу және электр энергиясын өндіру жүйелерінің жылу техникалық сипаттамаларын есептеу дағдыларын қалыптасады.

Статиканың негізгі ережелері, тірек реакцияларының анықтамасы. Нүкте кинематикасы, қатты дене кинематикасы. Материалдық нүктенің, қатты дененің және механикалық жүйенің динамикасы.

Пән суды дайындау әдістері мен су - химиялық режимді ұйымдастыру құралдары, суды тазарту әдістері, жылу және атом электр станцияларында қолданылатын су дайындау қондырғыларының технологиялық схемалары және олардың жұмысын бақылау принциптері, олардың аппаратуралық ресімделуі туралы білім алуға, судың технологиялық параметрлерін анықтау, су дайындау қондырғыларын таңдау және есептеу дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.

Пәнде суды дайындау әдістері және ЖЭС-да, АЭС-да және өнеркәсіптік кәсіпорындарда су-химиялық режимді ұйымдастыру құралдары, суды тазартудың әртүрлі әдістері кезінде суда болатын физика-химиялық процестер, суды жұмсартуға, тұзсыздандыруға, зарарсыздандыруға және майсыздандыруға қолданылатын су дайындау қондырғыларының технологиялық сұлбалары оқытылады, судың технологиялық параметрлерін анықтау, суды дайындау схемаларын, су дайындау қондырғыларын есептеуді таңдау дағдылары қалыптасады.

Сандық әдістердің элементтері, алгоритмдеу әдістері, бағдарламалау, гидро- және аэродинамика, жылу және масса алмасу процестерін зерттеу және модельдеу үшін есептеу тәжірибелерін жүргізу, жылуэнергетикасының қондырғылары мен жүйелері, жылуэнергетикалық есептеулерді орындауға арналған дайын қолданбалы пакеттер.

Тұрақты және айнымалы токтың электр тізбектеріндегі тұрақты және өтпелі процестер, тұрақты токтың сызықты емес және магниттік тізбектеріндегі процестер, тұрақты және ауыспалы токтың электр машиналары, сондай-ақ электроника және микропроцессорлық техника негіздері.

Бу генераторы түсінігі. АЭС схемасындағы бу генераторының орны. БГ негізгі сипаттамалары. БГ классификациясы. РУ типіне байланысты АЭС бу генераторының құрылымдық ерекшеліктері. Қайнаған типтегі реакторлық қондырғылар. Қайнамаған су-су реакторлары. Қысыммен сумен БГ құрылымдық схемаларының ерекшеліктері. Сұйық металдармен жылытылатын БГ құрылымдық схемаларының ерекшеліктері. БГ-ға қойылатын негізгі талаптар. Жылу беру әдістері. Салқындатқыштардың түрлері: жоғары температура, орташа температура, төмен температура. Газ және сұйық металл жылу тасымалдағыштар. Дизайн схемаларының ерекшеліктері. БГ-да жылу беру ерекшеліктері.

Пән экологиялық қауіпсіздікпен, отынды жағу процестерін, ЖЭС-дағы және АЭС-дағы түтін газдарын тазарту жүйелерін жетілдірумен, ЖЭС пен АЭС-дағы табиғат қорғау жабдықтарын жобалаумен, пайдаланумен және жөндеумен байланысты одан әрі кәсіби қызметте оларды қолдану үшін білім мен дағдыларды игеруге бағытталған, ЖЭС және АЭС жабдықтарының шығарындыларын есептеу, экологиялық мәселелерді шешу, эксперименттер нәтижелерін математикалық өңдеу үшін бағдарламаларды пайдалану дағдыларын қалыптастырады.

Пәнде модельдер мен модельдеудің түрлері, математикалық модельдерді құру принциптері, жылу энергетикасындағы жылулық масса тасымалдау процестерін математикалық модельдеу, жылумасса алмасу аппараттарын математикалық модельдеу және оңтайландыру, ЖЭС және АЭС негізгі жабдықтарындағы оңтайландыру міндеттері зерделенеді, жылуэнергетикалық процестерді, жылу энергетикалық процестерді, жылу электр станциялары мен өнеркәсіптік кәсіпорындардың қондырғылары мен жүйелерін модельдеу және оңтайландыру әдістерін қолдану біліктілігі мен дағдылары қалыптастырылады.

Пәнде ядролық реактордың жұмыс істеу принциптері, ядролық энергетикалық реакторды құрастыру құрамы мен принциптері, ядролық энергетикалық реакторлардың жіктелуі, энергетикалық реакторлардың негізгі түрлері, су-сулық энергетикалық реакторлары (ССЭР), графиттік бәсеңдеткіші бар реакторлардың құрылымдары, әртүрлі типтегі энергетикалық реакторларды жылумен гидравликалық есептеуді орындау дағдылары оқытылады.

АЭС негізгі технологиялық процесіне қатысты технологиялық сұлбаларын зерттеу және жобалау негіздері оқытылады. АЭС жұмысы энергетикалық жүйеде, электрлік жүктеме кестелерінің түрлері мен параметрлері, АЭС блоктарының үнемділігіне қойылатын талаптар, капитал салымдары және пайдалану шығындары, АЭС жіктелуі, аса қызған және қаныққан бу-турбиналық қондырғылары бар АЭС термодинамикалық циклдері, ауыр апаттық жағдай ықтималдығына қойылатын талаптар, қоршаған ортаны қорғау тұрғысынан АЭС ерекшеліктері, АЭС жұмысының тиімділігін бағалау, өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік нормалары мен ережелерін қолдану, жылу сұлбаларына есептеу жүргізу дағдылары қарастырылады.

Динамикалық және көлемді типтегі сығымдағыштар. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың жылумен жабдықтау жүйелеріндегі сығымдағыштар мен жылулық қозғалтқыштардың орны мен рөлі. Сығымдағыштардың жіктелуі. Негізгі параметрлері. Ортадан тепкіш машиналар. Ортадан тепкіш сорғылар мен желдеткіштердің теориялық негіздері. Ортадан тепкіш машиналардың сипаттамасы. Ортадан тепкіш машиналардың желідегі жұмысы, жұмыс режимдерін реттеу. Жұмыстың тұрақтылығы. Осьтік машиналар. Сорғылар. Компрессорлар.

Жылу және атом электр станцияларының негізгі жабдықтарына жататын бу және газ турбиналарының жұмыс істеу қағидасын игеруге, турбиналардың құрылымдық орындалуын, турбиналар элементтерін зерттеуге, бу және газ турбиналарын жылулық және бастапқы кезендегі есептеу дағдыларын қалыптастыруға, көп сатылы турбинадағы жұмыс процесі мен энергия шығындары және турбиналар жұмысының тиімділігін арттыру жолдарын зерттеуге бағытталған пән.

Автоматты басқару жүйелерінің жіктелуі және математикалық сипаттамалары. Динамикалық жүйелердің орнықтылығын зерттеу. Автоматты реттеу жүйелеріндегі өтпелі процестердің сапасы туралы жалпы мәліметтер. Автоматты басқару жүйелерін (АБЖ) талдау және синтездеуінің теориялық негіздері. ЖЭС және АЭС негізгі және қосалқы жабдықтарын нышан ретінде автоматты басқару. Автоматтандырудың техникалық құралдары. ЖЭС және АЭС нышандарына АБЖ іске асыру.

Пәнде қазіргі заманғы ядролық энергетикалық реакторлардың жұмыс принциптері мен құрылымдық принциптері, әртүрлі типтегі энергетикалық реакторлардың жылулық-гидравликалық есебін орындау әдістемелері, реакторды басқарудың принциптік сұлбасы мен апаттардан оқшаулау құралдары оқытылады. Энергетикалық ядролық реакторларды қауіпсіз пайдалану мәселелері қарастырылады. Реакторлардың жұмысының жағдайы және апаттық жағдайларға талдау жүргізу қарастырылады.

Энергетикалық ресурстар, оларды пайдалану бағыттары мен экономикасы, кәсіпорын активтері, кәсіпорынның еңбек ресурстары, энергия өндірісінің өзіндік құны, энергия кәсіпорындарындағы баға белгілеу саясаты, энергиямен жабдықтау экономикасының негіздері, энергетикалық есепке алуды ұйымдастыру, жабдықты пайдалануды және жөндеуді ұйымдастыру, энергетикалық кәсіпорынды басқару, қазақстанның салық жүйесі, энергетикадағы техникалық-экономикалық есептеулер.

Нейтрондар ағынының тығыздығын, нейтрондардың негізгі сипаттамалары мен құрылымдық ерекшеліктерін, үдеткіштердің көмегімен нейтрондарды алуды, әртүрлі энергетикалық салалардағы нейтрондардың ядролармен әрекеттесуінің негізгі заңдылықтарын, ядролық реакторларға қатысты ядролық және нейтрондық-физикалық процестерді зерттеу және әртүрлі процестер үшін есептерді шешу дағдыларын игеруді жүзеге асыруға бағытталған пән.

Әр түрлі реакторлық ортада нейтрондардың орын ауыстыру теориясы, нейтрондарды баяулату, ортадағы нейтрондардың диффузиясы, шашырау заңы, сутегін сіңіру және сіңірусіз баяулауы зерттеледі. Баяулату кезінде сіңіру ықтималдылығын болдырмау, сіңіру және сіңірусіз ауыр шашыратқыштарды баяулату, баяулау теңдеуін өсу ретінде жақындауын зерттеу оқытылады.

Пән Қазақстан мен әлемдегі энергия үнемдеудің өзектілігін, энергия үнемдеу және энергия тиімділігін қарастырады, арттырудың нормативтік-құқықтық және нормативтік-техникалық базасы зердейді, ОЭК энергия үнемдеудің негізгі бағыттары, электр және жылу энергиясын өндіру технологиясындағы энергия үнемдеу шаралары қарастырады. Пән энергия пайдалану және энергия үнемдеу тиімділігін бағалау, шекті энергия үнемдеу әдістерін пайдалану дағдыларын қалыптастырады.

ҚР халықаралық және нормативтік-заңнамалық базасы, ОНЅАЅ 18001 стандарты, еңбек қауіпсіздігі стандарттар жүйесі, ҚР Еңбек кодексі; қауіпті және зиянды еңбек жағдайлары, оңтайлы және рұқсат етілген еңбек жағдайларын қамтамасыз ету шаралары; қауіпсіздік техникасы және электр қауіпсіздігі («Қорғаныстық жерге тұйықтау және электр жабдықтарын өрттен қорғау», «1000 В дейінгі электр қондырғыларындағы электр қауіпсіздігі», «Электр қауіпсіздігі негіздері»), өрттік қауіпсіздік оқытылады.

Студенттерге иондаушы сәулелерді тіркеудің практикалық дағдыларын, иондаушы сәулелердің биологиялық әсерін және радиациялық қауіпсіздіктің қолданыстағы нормаларын үйретуге негізделеді.

АЭС негізгі технологиялық процесстер, жылу сұлбасының құрылымдық және сандық басқарылатын параметрлері, техникалық сумен жабдықтау жүйесі - салқындатқыш құрылғылардың түрлері, негізгі сипаттамалары, айналымдық сорғыларын орнатуға қойылатын негізгі талаптар, конденсатордағы процестердің негізгі ерекшеліктері, конденсациялық қондырғыны қалыпты пайдаланудың қосалқы жүйелері, АЭС энергетикалық жабдығын пайдалану дағдыларын қалыптастыру қарастырылады.

Пән-бұл академиялық жазуда мәліметтерді ұсынудың принциптері мен тәсілдерін игеру үшін қажет теориялық материалдар мен практикалық мысалдар жиынтығы. Ғылыми мақалалар мен ғылыми-зерттеу жұмыстарын жазуға арналған әрекеттер алгоритміне ерекше назар аударылды. Мақсаттар мен міндеттерді қою, зерттеу әдістемелерін сипаттау, статистикалық ақпаратты, графиктер мен диаграммаларды сипаттау, зерттеу қорытындыларын тұжырымдау, ғылыми әдебиеттерді рефераттау, дереккөздерге сілтемелерді ресімдеу және басқалар сияқты дағдылар пысықталуда.

Кәсіби орта мен қоғамда ауызша және жазбаша түрде, сонымен қатар шет тілінде тиімді қарым-қатынас жасайды, өз көзқарасын, тұлғааралық өзара әрекеттестікте және мәдениетаралық ортада дүниетанымдық және азаматтық ұстанымды дәлелді түрде қорғайды

Кәсіби саладағы инженерлік міндеттерді шешу үшін пәнаралық контексте базалық математикалық, жаратылыстану-ғылыми, экономикалық және құқықтық білімді көрсетеді және қолданады

Оқу саласындағы оқу, практикалық және кәсіби міндеттерді шешу үшін теориялық және практикалық білімді қолданады; ғылыми зерттеу және академиялық жазу әдістерін біледі және оларды оқу саласында қолданады; академиялық адалдық принциптері мен мәдениетінің салдарын түсінеді

Кәсіби қызметте жылуэнергетиканың нысандарын тиімдендіру, моделдеу, жобалау үшін әртүрлі ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың, сандық техниканы және қолданбалы бағдарламарды (MathCAD, AutoCAD, Solid Works, BoilerDesigner, GateCycle) пайдаланады

Кәсіби саладағы инженерлік есептерді шешуде техникалық термодинамиканың, жылу масса алмасу теориясының, гидрогазодинамиканың, ядролық физиканың базалық білімін көрсетеді және қолданады

Конструкциялық материалдардың сапасын таңдау және бақылауды жүзеге асыру, энерго қондырғыларының бөлшектері мен тораптарын беріктікке есептеу, электртехникалық құрылғылардың сипаттамаларын таңдау және анықтау, су мен отынды дайындау схемаларын таңдау және есептеу қабілетін көрсетеді

Өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі және еңбекті қорғау нормалары мен ережелерін қолдану қабілетін көрсетеді

Жылу энергетика кәсіпорындарында технологиялық процестерді басқаруды автоматтандырылған жылу энергетикалық жүйелер мен қондырғыларды метрологиялық қамтамасыз етуді берілген өкілеттіктер шегінде жүзеге асырады

Жылу энергетикалық және жылутехнологиялық жабдықтарды пайдалануды, қызмет көрсетуді ұйымдастырады және жүзеге асырады, экологиялық талаптарды ескере отырып атом электр станцияларының негізгі жабдықтарын, термоядролық реакторларды, плазмалық және басқа да энергетикалық қондырғыларды жобалауға және берілген өкілеттіктер шегінде қауіпсіз жұмысты қамтамасыз етуге қатысады

Энергия және ресурс үнемдеу бойынша іс - шараларды әзірлейді, өнеркәсіптік кәсіпорындардың энергетикалық тексерулерін орындайды, жылу энергетикасында жаңа энергия үнемдеуші технологияларды бейімдейді

Жылуэнергетикалық жүйелердің жылу сұлбаларын әзірлейді, жылуэнергетикалық жабдықтарды таңдау кезінде негізделген шешімдер қабылдайды, техникалық тапсырмаға сәйкес компьютерлік бағдарламаларды пайдалана отырып, типтік әдістемелер бойынша жылу сұлбаларын, жылуэнергетикалық жабдықтарды есептеуді жүргізеді

Жұмыс орындарын және оларды техникалық жарақтандыруды ұйымдастырады, технологиялық тәртіпті бақылауды жүзеге асырады, өндірістік бөлімше қызметінің нәтижелерін талдайды, ұйымдастыру-технологиялық және есеп беру құжаттамасын әзірлейді