7M02208 Археологияжәне этнология в Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Пәндер

• Археологияның іргелі мәселелері

  Пән Қазақстан және Еуразия археологиясының өзекті мәселелерін зерттеуге бағытталған. Мақсаты – қазақ археологиясының жетістіктерінің әлемдік тарихи процестің көне кезеңдерін жаңғыртуға қосқан үлесін көрсету. Атқа міну өркениеті дамуының негізі ретінде қола дәуірі археологиясының алдында тұрған міндеттер мен Ерте темір дәуірінің мәселелерін зерттеу жеке қарастырылады. Ортағасырлық археологияда Жошы Ұлысының тарихы мемлекеттілік кезеңдердің бірі ретінде қарастыру. Археологиялық көне жәдігерлердің дәуірлеуі мен хронологиясын, антропогенез мәселелерін, мәдени генезисін, ежелгі қоғамдардың әлеуметтік-саяси генезисінің дамуын зерттейді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Ғылым тарихы мен философиясы

  Пән ғылым тарихын, ғылыми танымның философиялық негіздерін және ғылыми зерттеу әдіснамасын зерттеуге бағытталған. Курстың мақсаты – магистранттарда ғылымның әлеуметтік институт ретінде дамуы туралы тұтас түсінікті қалыптастыру, сонымен қатар қазіргі ғылымның әдіснамалық негіздері мен мәселелерін меңгеру. Курс ғылым мен философияның өзара байланысының тарихымен, оның ішінде нақты онтологиялық және гносеологиялық проблемалармен, сонымен қатар нақты ғылымдардың қазіргі жағдайындағы философиялық мәселелерімен таныстырады. Курс заманауи ғылыми жетістіктерді сыни талдауға және ғылыми зерттеу жұмысының әдіснамалық мәдениетін дамытуға ықпал етеді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Этнологияның іргелі мәселелері

  Пәнінің мақсаты білім алушылардың этнология ғылымы саласындағы іргелі мәселелерін игеріп, этнология ғылымының негізгі терминдері және теорияларымен танысу, этнология саласындағы болашақ жоғары білікті мамандардың кәсіби құзыреттіліктерін қалыптастыруға ықпал ететін ғылыми-зерттеу жұмысының негіздері мен дағдыларын игеру болып табылады. Пәнді оқу барысында білім алушылар этнология ғылымының теориялық және әдістемелік негіздерін меңгереді; антропологияның негізгі бағыттары мен негізгі аспектілерін этнология саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарында қолдана алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Этнографиялық өлкетану

  Пәннің мақсаты: тарихи цикл пәні және қоғамдық қызмет нысаны ретінде тарихи өлкетанудың қалыптасу және даму тарихын зерделеу, басқа тарихи пәндер жүйесіндегі тарихи өлкетанудың орнын, оның құрылымы мен арнайы бағыттарын қарастыру. Курс мәдени, табиғи мұраны сақтау мен пайдаланудағы өлкетанудың әлеуетті мүмкіндіктерін зерделеуге; экскурсиялық-туристік қызметпен айналысатын өлкетану мұражайлары мен мекемелеріндегі іздестіру-жинау, атрибуттық және ғылыми практикада бағытталған. Пәнді оқу барысында білім алушылар тарихи-өлкетану материалдарын мәдени және табиғи мұраны зерделеуге, таныстыруға және қорғауға, экскурсиялық-туристік практикаға байланысты кәсіби қызметте анықтай, жинай және пайдалана алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Қазақ қоғамының потестарлық-саяси ұйымдасуы

  Курстың мақсаты — Казақ қауымның ежелгі заманнан бастап Қазақ хандығының құрылу кезеңіне дейінгі саяси және әлеуметтік ұйымдастырудың құрылымы мен механизмдерін оқыту. Курс саяси басқару, билік және қазақ қауымның әлеуметтік құрылысының процестерін түсіндіру мен тарих бойынша саяси ұйымдастырудың өзгерістерін талдауға арналған. Оқу барысында қазақ қауымның потестарлық-саяси ұйымдастырумен байланысты тарихи көздер, құжаттар және артефакттардың талдауы орындалады. Курсты меңгеру нәтижесінде білім алушылар тарихи динамикадағы көшпелі қоғамдағы қоғамдық-саяси ұйымның ерекшеліктерін, қазақ қоғамындағы потестарлық-саяси институттардың құрылымы мен қызметтері туралы түсінік болуы керек.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Шет тілі (кәсіби)

  Пәннің мақсаты еңбек нарығында бәсекеге қабілетті болашақ магистрдің табысты кәсіби және ғылыми қызметі үшін қарым-қатынас құралы ретінде шет тілін (жоғары-базалық стандарттылық деңгейінде (С1) пайдалануға мүмкіндік беретін шет тілін оқытудың халықаралық стандарттарына сәйкес құзыреттерді игеру және жетілдіру болып табылады. Оқыту курсы білім беру бағдарламасына сәйкес кәсіби және академиялық контексте ағылшын тілін үйретуді қамтиды. Кәсіби және ғылыми саламен байланысты арнайы терминдерді үйретуге және оны белсенді қолдануға, сыни оқуға, мәтіндерді талдауға, тыңдау арқылы алынған ақпаратты қабылдауға, ғылыми жұмыстарды жазуға қажетті академиялық жазу дағдыларын дамытуға, сондай-ақ академиялық ортада қарым-қатынас жасау үшін ауызша сөйлеу дағдыларын дамытуға баса назар аударылады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Көшпелілердің дәстүрлі мәдениетін зерттеу мәселелері

  Пәннің мақсаты – магистранттарда көшпелі халықтардың дәстүрлі мәдениеті, олардың әлеуметтік-экономикалық ұйымдастырылуы, идеологиялық негіздері туралы жан-жақты түсінік қалыптастыру, сонымен қатар осы тақырыпты зерттеудің негізгі мәселелері мен тәсілдерін анықтау. Пәннің мазмұны негізгі теориялық тәсілдер мен зерттеу әдістеріне шолу жасауды, көшпелі қоғамның құрылымын, меншік нысандарын, шаруашылық тәжірибесін, қоршаған ортамен қарым-қатынасын, сонымен қатар географиялық факторлардың көшпелілер өміріне ықпалын қамтиды. Бұл пән көшпелілердің материалдық және рухани мәдениетін, отырықшы мәдениеттермен өзара әрекеттесу мәселелерін және жаһанданудың дәстүрлі мәдениеттерге әсерін зерттейді. Курсты меңгеру нәтижесінде студент көшпелілердің дәстүрлі мәдениетінің түйінді мәселелерін білуі, тақырып бойынша дереккөздер мен зерттеулерді сыни тұрғыдан талдай білуі, мәліметтерді талдау дағдыларын меңгеруі қажет.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Этнографиялық мұражайтану

  Курстың мақсаты: мұражай жұмысының нақты ерекшеліктерімен танысу, оқу үрдісіндегі білім алушылардың алған білімдерін бекіту, этнологиялық дереккөздерді іздеуге бағыттау дағдыларын игеру, алған білімдері мен біліктерін және дағдыларын ғылыми өңдеу және зерттеу принциптерінде пайдалану. Курстың міндеті: Мұражай қор жұмыстарының негізгі түрлерімен және мұражай заттарын зерттеу әдістемесімен танысу. Мұражай заттарының жіктелуін және жүйеленуін, мұражай коллекцияларын сақтау әдістерін үйрену. Мұражай заттарын консервациялау мен реставрациялауды, этнографиялық көрмелерді құрудың негізгі принциптерін қарастыру. Музейлердің экскурсиялық және бұқаралық жұмысының негізгі түрлерін көрсете білу. Тарихи мәдени ескерткіштерді қорғау және пайдалану мәселелеріне талдау жасап, тарихи және мәдени ескерткіштерінің классификациясын, олардың түрлері мен типтерін, ескерткіштердің сипаттамасы мен пайда болуын, сондай-ақ техникалық сипаты мен суретке түсіру ережелерімен танысады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Қаланың антропологиясы

  Курсының мақсаты – магистранттар арасында ортағасырлық кезеңдегі және Жаңа тарих кезеңіндегі Қазақстан аумағындағы қаланың рөлі мен орны туралы тұтас түсінікті қалыптастыру. Магистранттардың салыстырмалы талдау, өз бетінше іздену, алынған ақпаратты талдау дағдылары мен тарихи үрдістер мен олардың диалектикалық процесінде түсіну қабілетін, себеп-салдарын анықтау қабілетін одан әрі дамыту. Пәнді оқу барысында магистранттар қаланы және жалпы қалалық өркениетті зерттеудің әдістемелік және әдістемелік мәселелерін меңгереді;- Қазақстан аумағындағы және Ұлы Жібек жолы бойындағы қалалардың дамуындағы жалпы және ерекше айырмашылықтардың пайда болу себептерін қарастырады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• ХХ ғасырдағы археологиялық тұжырымдар

  ХХ ғасырдағы Еуразия археологиясының негізгі теориялық мәселелерінің эволюциясы мен археология ғылымының дамуы туралы туралы жалпы түсінік беруге арналған ғылыми және оқу пәні. Шетелдік археологиямен салыстыру арқылы археологиясының болашақ зерттеу бағыттары мен өзекті мәселелері туындайтын сұрақтарды анықтайтын болады. Пәнді оқу барысында археологиялық көне жәдігерлерді мерзімдеу мен хронологиясын, эволюцияның қозғаушы күштерін, антропогенез мәселелерін, мәдени генезисін, ежелгі қоғамның әлеуметтік-саяси генезисінің дамуын қамтитын бірқатар іргелі проблемаларды бөліп көрсету мен археологиялық дереккөздерге негізделген тарихи реконструкциялардың мүмкіндіктері қарастырылады. Археология пәні, зерттеу обьектісі ұғымдарын талдаудағы идеялардың дамуын, археологиялық дереккөзді түсіндіру мүмкіндігін, археологиялық мәдениет, ШМТ, мәдени генезис туралы идеялардың эволюциясын көрсету. Жалпы алғанда ХХ-ХХІ ғасырлардағы археологиялық ойдың тарихын зерттеу пәннің негізгі обьектісі бола алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• Жоғары мектептің педагогикасы

  Пәннің мақсаты білім алушыларда оқыту әдістемесін, педагогикалық технологияларды және оқыту әдістерін меңгеруді, жоо-ның оқытушысына қойылатын қазіргі заманғы талаптарды ескере отырып, жоғары білім беруде тиімді кәсіби-педагогикалық іс-әрекет үшін қажетті педагогикалық білім мен практикалық дағдылар жүйесін қалыптастыруға бағытталған. Пәннің мазмұны қазіргі жоғары білім берудің мәнін айқындайтын негізгі даму бағыттары мен үдерістерін; жоғары оқу орнындағы педагогикалық үдерістің құрылымы мен ерекшеліктерін; заманауи педагогикалық технологияларды, оқыту әдістемесін, оқу және тәрбие жұмысын ұйымдастырудың әдістері мен формаларын қарастырады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Орталық Азиядағы қола дәуірінің ерте өркениеттері

  Курс қола дәуірі археологиясының тарихи-мәдени ерекшеліктері туралы білімді меңгеруге, Орталық Азиядағы қола дәуірі археологиясын кезеңдік және хронологияға бөлудегі жаңа концептуалды тәсілдерді меңгеруге бағытталған. Пәнде ерте қола дәуіріндегі Орталық Азияның, Мохенджо-Даро, Хараппа, Шань-Ин, Шығыс Түркістанның сұр және безендіру керамикасының мәдениеті туралы жүйелі мәліметтер береді. Курстың мақсаты: Қола дәуіріндегі археологиялық білімнің қазіргі деңгейін көрсету, біздің дәуірімізге дейінгі 2 мыңжылдықтағы Орталық Азияның ерте өркениеттеріне тарихи-мәдени сипаттама беру және осы тарихи кезеңдегі мәдениеттің дамуын көрсету. Пәннің мақсаты: білім алушыларды андронов мәдениетінің негізгі сипаттамаларымен, андроновтанудың теориялық мәселелерімен таныстыру: периодизация және хронология мәселесі, лингвистикалық және этникалық сәйкестендіру мәселесі, Орталық Азия мәдениеттерінің генезисі; андронов тайпаларының тарихи жолын және олардың дүниежүзілік тарихқа қосқан үлесін жаңаша түсінуге мүмкіндік беретін прото-қалалық өркениет ескерткіштерінің соңғы ашылымдарымен таныстыру.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• Археологиялық және этнологогиялық зерттеулерді ұйымдастыру және жоспарлау

  Мақсаты: жас мамандар үшін археология мен этнологиядағы ғылыми-зерттеу жұмысының қазіргі заманғы бәсекеге қабілетті теориясын, ұйымдастырылуын, әдіснамасы мен әдістемесін зерделеу және қалыптастыру. Археология және этнология саласындағы болашақ ғылыми зерттеулердің логистикалық базасын құру және жоспарлау. Міндеттері: Білім алушыны археологиялық және этнологиялық зерттеулерді ұйымдастыруға және жоспарлауға, конференцияларға қатысуға және осы пән бойынша ғылыми-зерттеу мақалаларын жазуға үйрету. Зерттеу аясында әртүрлі қалалар мен аймақтардың мамандарымен ынтымақтастық орнату. Археология және этнология саласындағы негізгі аспектілерді зерттеу.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• Басқару психологиясы

  Бұл пәнді меңгеру білім алушыларға басқару психологияны оқытудың заманауи отандық және шетелдік ғылымдағы негізгі теориялары мен концепцияларын, психологиялық пәндерді теориялық және тәжірибелік тұрғыдан басқарудың әдістемелік және технологиялық ерекшеліктерін меңгеруге көмектеседі.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Орталық Азияның ортағасыр кезеңі: этно және мәденигенез мәселелері

  Бағдарлама Орталық Азия халықтарының VI-XVII ғасырлардағы этномәдени және мәдени дамуының мәселелерін қалыптастыруға бағытталған. Мақсаты: Білім алушыларға Орталық Азияның ортағасырлық тарихы мен археологиясы бойынша ұйымдастырылған, жүйеленген білім беру. Ерте, дамыған орта ғасырлардағы мәдениеттерге сипаттама беру, олардың Еуразия кеңістігіндегі өзіндік ерекшелігі мен ортақ дамуын көрсету. Археологиялық дереккөз негізінде қалыптасқан Орталық Азияның ортағасырлық тарихы бойынша ой-пікірлер мен концепциялардың дамуын көрсету. Міндеттері: Орта ғасырлар кезеңдерін жүйелеу. Орта Азияның ортағасырлық далалық империяларының археологиялық мәдениеттерінің өзіне тән белгілері мен ерекше белгілерін анықтау. Теориялық мәселелерді: мәдени генезис, элитаның тарихи рөлі, түркі тарихи-мәдени кешенінің қалыптасуын анық көрсету.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• Қола дәуіріндегі культурогенез мәселелері

  Қола дәуірі – ежелгі тарихтың маңызды кезеңі екендігін, осы кезеңдегі тұрақты этномәдени бірлестіктердің қалыптасып, маңызды мәдени дәстүрлердің дамығандығын, Жаңа мәдени инновациялардың өркендеуі: металлургия, доңғалақты көлік, протоқалалар мен шаруашылықтың өндіруші түрлерінің демографиялық жарылысқа және жаңа аумақтардың дамуына әкелгендігіне баса назар аудару. ІІ мыңжылдықтың ортасына қарай. мүліктік және әлеуметтік теңсіздік пайда болып, тереңдей түседі. Осы процестердің уақытын нақтылау үшін мерзімдеу әдістерін, кезеңдік және хронология мәселесінің даму тарихын, анықтаудың жаңа заманауи әдістерінің рөлі мен маңызын білу қажет. Міндеті: магистранттар арасында концептуалды теориялық мәселелер туралы түсінікті дамыту, Қазақстан мен Еуразия аумағындағы тарихи процестегі жалпылық пен ерекшелікті анықтау, тарихи заңдылықтар мен себеп-салдарлық байланыстарды анықтау; тарихи эволюция заңдылықтарын түсіну, тарихшылдық принципі негізінде өткен тарихты талдай білу.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Орталық Еуразиядағы ежелгі түркі ескерткіштері

  Курстың мақсаты: Орталық Азия аумағындағы көне түркі ескерткіштерінің ерекшеліктері туралы, хронологиялық шеңбердегі материалдық және рухани мәдениеттегі өзгерістерді анықтай отырып, магистранттардың түсініктерін қалыптастыру. Магистранттар көшпелі қауымдардың саяси бірлестіктерінің формаларын анықтауды үйренеді. Бұл курсты оқу барысында магистранттар алған ақпаратты талдау дағдыларын, белгілі бір критерийлер мен ескерткіштер бойынша отандық және шетелдік ғылыми әдебиеттер материалдарын жүйелеу дағдыларын дамытады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Қазақ этнофольклоры: өткені мен бүгіні

  Пәннің мақсаты: Қазақ фольклорын рухани мәдениеттің бір бөлігі ретінде халық шығармашылығы және халықтың көркем ойының дамуын зерттеу. Фольклордың этникалық бірегейліктің қалыптасуы мен дамуына әсерін қарастыру. Пәнді оқу барысында білім алушылар этнология ғылымының негізгі теориялық және әдістемелік негіздерін меңгереді; қазақ этнофольклорының іргелі мәселелерін зерттейді; этникалық тарихтың дереккөзі ретінде халық шығармашылығын зерттеудегі зерттеу жұмыстарының негізгі аспектілері мен бағыттарын қарастырады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Этнос теориясы және Этникалық мәдениет

  Курстың мақсаты – әлемнің әртүрлі аймақтарындағы этникалық топтардың қалыптасуын, тарихын, санын, таралуын және қоныс аударуын зерттеу; этникалық бірегейліктің сақталуын; этникалық мәдениеттердің көптүрлілігі мен ерекшеліктерін, өзара байланысын жәнеолардың қоғамның мәдени мұрасына әсерін зерттеу; этностардың қоғамның басқа топтарымен өзара әрекеттесуін талдау, этникалық қақтығыстар, этникалық бейімделу, интеграция және кемсітушіліктерді зерттеу; этникалық қатынастардың саяси аспектілерін, оның ішінде этникалық автономия, адам құқықтары, көпмәдениетті қоғам және этникалық азшылықтардың үлесі мәселелерін қарастыру; жаһанданудың этникалық бірегейлік пен мәдениетке, мәдени алмасуға және трансұлттық қауымдастықтарға әсерін зерттеу.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Орталық Азия халықтарының дәстүрлі дүниетанымы

  Пәннің мақсаты– магистранттарға дәстүрлі дүниетанымның ең маңызды құндылығы ретінде түркі-моңғол және Орталық Азияның басқа халықтарының дүниетанымы мен әлемді тануы бойынша жүйеленген білімді алу. Пәнді оқу барысында магистранттар Орталық Азия халықтарының ежелгі дәуірден қазіргі заманға дейінгі дәстүрлері, әдет-ғұрыптары, мәдениеті мен діндері туралы білімдерін дамытады. Курстың міндеттері: магистранттарда Орталық Азия халықтарының дәстүрлі дүниетанымы туралы жан-жақты түсінік қалыптастыру; Орталық Азия халықтарының рухани дамуында дәстүрлі дүниетанымның қандай рөл атқаратынын анықтау; дәстүрлі дүниетанымның негізгі түрлерін және оларға тән белгілерді бөліп көрсету.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Сібір мен Қазақстанның этномәдени кеңістігі

  Пәннің мақсаты: Сібір мен Қазақстан аумағындағы алғашқы дәуірден қазіргі уақытқа дейінгі этникалық және этномәдени процестер туралы білімді дамыту. Пәннің міндеттері: Сібір мен Қазақстанның алғашқы тұрғындарының тарихын археологиялық деректер негізінде зерттеу, Сібір мен Қазақстан территориясын орта ғасырдан қазіргі уақытқа дейін мекендеген халықтардың мәдени ерекшеліктерін қарастыру. Сібір мен Қазақстанның автохтонды тұрғындарының этногенезі мен этникалық тарихын зерттеп, Оңтүстік Сібір мен Қазақстанның Солтүстігін түркі этностарының этногенезінің қалыптасуы мен дамуы үшін біртұтас аумақ ретінде қарастыру.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Сандық антропология

  Курс сандық антропология, мәдениет және әлеуметтік антропология саласындағы білімдерді игеруге бағытталған. Пәннің мақсаты – адам мен жасанды интелектпен өзара байланысын зерттеу. Пәннің міндеттері: жасанды интеллекттің таралуына байланысты адами әлеуетті сақтау және мәдени (сандық) әлем арқылы адамды мәдени зерттеу. Магистранттар цифрлық антропологияның негізгі принциптерін меңгереді: 1. Контекстік. 2. Әртүрлілік. 3. Этика. 4.Пәнаралық байланыс. 5. Деректерді талдау. 6. Сыни тұрғыдан ойлау. 7. Динамизм.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

Профессии

Оқыту нәтижелері

• Негізгі дүниетанымдық және әдістемелелік мәселелерді, соның ішінде ғылым дамуының заманауи кезеңінде пайда болатын пәнаралық сипаттағы мәселелерді, талдау және кәсіби қызметте пайдалану.
• Оқытуда заманауи инновациялық технологиялар мен цифрлық платформаларды қолдану және пайдалану. Оқу материалдарын және тағылымдама бағдарламаларын әзірлеу.
• Ғылыми таным әдіснамасын қолдану.
• Сібір мен Орталық Азияны біртұтас өңір ретінде қарастыра отырып, ортағасырлық дәуірдің тарихи-мәдени үдерісін талдау.
• Археологиялық деректерді талдау және интерпретациялау, заманауи археологиялық әдістерді пайдалану: ГАЖ (географиялық ақпараттық жүйелер), радиокөміртектік мерзімдеу, ДНҚ-талдау. Қазіргі әлемдегі мәдени және әлеуметтік үдерістерді зерттеу үшін жасанды интеллект қолдану.
• Орталық Азиядағы қола дәуірінің ерте өркениеттерінің тарихи дамуын салыстыру. Ежелгі қоғамдардың шығу тегі мен әлеуметтік құрылымы жөніндегі деректерді интерпретациялау.
• Еуразия көшпелілерінің дәстүрлі мәдениетінің, әлеуметтік-сословиелік құрылымының және мемлекеттік билігінің дамуындағы тарихи заңдылықтарды анықтау.
• Этногенез үдерістерін, этникалық және мәдени айырмашылықтарды талдау, этностардың өзара әрекеттесуін, жаһандану жағдайындағы этникалық мәдениеттердің сақталуын қарастыру.