8D03205 Архивтану, құжаттану және құжаттаманы басқаруды қамтамасыз ету в Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Пәннің мақсаты - заманауи зерттеу бағыттарын сипаттау және талдау мақсатында пәнаралық білімді аудиовизуалды және электронды құжаттарды жариялау проблемалары бойынша зерттеу процесіне интеграциялау қабілетін қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторант мынандай қабілеттерге ие болады: -аудиовизуалды және электронды құжаттардың археографиясы саласындағы, аудиовизуалды құжаттарды жариялаудың принциптері мен әдістері туралы іргелі, жүйелі білім көрсету; - аудиовизуалды және электронды құжаттармен жұмыс жасау бойынша қазіргі нормативтік-құқықтық құжаттарды нақтылауда контент-талдау әдісін пайдалану; - тәжірибеде кино, фото және фоно құжаттарды жариялаудың кәсіби тәсілдерін қолдану. Курс аудиовизуалды және электронды құжаттардың заманауи археографиясының даму проблемаларын, құжаттарды жариялауды ұйымдастыру мен әдістемесін, жарық көретін құжат мәтіні туралы ақпаратты, жарияланым құрылымы, археографиялық безендіруді оқып-үйренуге бағытталған.Пәнді оқу барысында докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады:аудиовизуалды және электронды құжаттардың заманауи архивтанулық тұжырымдалары; аудиовизуалды және электронды құжаттармен жұмыс жасаудың принциптері; аудиовизуалды және электронды құжаттарды әртүрлі басылым түрлеріне таңдап алу және анықтау әдістемесі.

Пәннің мақсаты - архивтану және құжаттану саласындағы тұтас, жүйелі ғылыми дүниетанымдық көзқарасқа негізделген білімді пайдалана отырып, жан-жақты, оның ішінде пәнаралық зерттеулерді жобалау және жүзеге асыру қабілетін қалыптастыру. Курсты меңгеру нәтижесінде докторант қабілетті болады: 1. ғылыми ойлаудың қалыптасуы, ғылымның логикасы мен ғылым философиясының негізгі қағидалары, ғылыми білімге қатысты заманауи көзқарастар және қазіргі кездегі қайшылықтар, ғылымды әлеуметтік институт ретінде санау туралы жүйелі білімдерді көрсету; 2. заманауи ғылым үрдістерін талдау, ғылыми зерттеулердің перспективті бағыттарын анықтау; 3. қажетті ақпаратты талдау, ғылыми мәселелерді дұрыс тұжырымдау, қажетті әдістердің толық спектрін пайдалана отырып, зерттеулер жүргізу, алынған нәтижелерді зерделеу және түсіндіру; 4. таңдап алынған зерттеу тақырыбының өзектілігін, теориялық және тәжірибелік маңыздылығын анықтау қабілетін қолдана отырып архивтану және құжаттану саласындағы өзекті ғылыми мәселелерді анықтау және қалыптастыру; 5. пәннің теориялық материалдарын Интернет-ресурстарды, ақпараттық дерекқорларды, әдістемелік әзірлемелерді, арнайы оқу және ғылыми әдебиеттерді қолдана отырып дайындау; 6. зерттелетін материалдың құрылымын жасау және жүйелеу, қолданыстағы білімдерді және архивтанудың және құжаттанудың түйінді мәселелерін зерделеуді ғылыми мақалаларды дайындауда мен жазуда пайдалану; 7. архивтану және құжаттану саласындағы тұтас, жүйелі ғылыми дүниетанымдық көзқарасқа негізделген білімді пайдалана отырып, жан-жақты, оның ішінде пәнаралық зерттеулерді жобалау және жүзеге асыру; 8. жеке кәсіби дамуды, оларға қол жеткізуді кәсіби қызмет саласындағы даму үрдістерінен, кәсіби өсу кезеңдерінен, жеке дара ерекшеліктерден шыға отырып қалыптастыру; 9. заманауи білім беру проблемаларын және оларды шынайы методологиялық бағыттар және методологиялық құралдардын пайдалана отырып шешудің ықтимал жолдарын анықтау; 10. кәсіби қызметте эксперименталды және теориялық зерттеу әдістерін қолдану; 11. ғылыми ақпаратты зерттеу міндеттерін шешу мақсатында заманауи математикалық құралдарды пайдалану қабілеті негізінде сыни талдау; 12. мемлекеттік архивте ғылыми-әдістемелік жұмысты жүргізу: ғылыми әдебиеттерді және архивтік басылымдарды рефераттау, түйіндеу, редакциялау. Жаңа технология және заманауи ғылыми ойдың жылдам дамуы жаңа тәсілдер мен жаңа мета-теориялар мен әдіснамалық бағыттарды қажет етеді. Осыған байланысты феноменология, этнометодология, мінез-құлық, нео-марксизм және т.б. секілді әлеуметтік ғылымның заманауи мета-теориясы мен әдістемесі пайда болды. Заманауи мета-теориялар мен ғылымның әдіснамаларының пайда болуы мен қалыптасуын зерттеу, жас зерттеушілерге зерттелетін тақырыптың мазмұнын кеңінен және тереңірек ашуға мүмкіндік береді. Пәнді оқу барысында төмендегі мәселелер қарастырылады: Ғылымның методологиясы және әдістері: философиялық және ғылымтанулық аспектілері; Заманауи ғылыми әдіснаманың зияткерлік инновациялары мен пәнаралық сипаты; Зияткерлік даму контекстіндегі ғылымның метододолгия; Жалпы метододолгия және ғылыми зерттеулер әдістері.

Пәннің мақсаты - электронды кинофотофоновидео құжаттардың негізгі, анағұрлым кең тараған типтері және түрлерімен жұмыс жасау, кинофотофоноқұжаттау процесінің ерекшеліктерін ескере отырып, электронды КФФВҚ құру, пайдалану және сақтау қабілетін қалыптастыру. Курсты меңгеру нәтижесінде докторант қабілетті болады: 1. құжаттау процесінің негізгі ерекшеліктері, кинофотофоновидео құжаттаудың ұйымдық түрлері туралы кешенді білім көрсету; 2. архивтану мен құжаттанудың аудиовизуалды құжаттар саласындағы негізгі проблемаларын талдау; 3. мемлекеттік және ведомстволық архивтерде электронды КФФВҚ кешенін қалыптастырудың және зерттеудің заманауи бағыттарымен жұмыс жасау; 4. ақпараттық өнімдер мен қызметтер нарығындағы ахуалды талдау әдістерін сипаттай білу, электронды құжаттарды сақтаудың халықаралық форматтарын салыстыру; 5. электрондық аудиовизуалды құжаттарды пайдалану және сақтау ерекшеліктерін жүйелеу; 6. ғылыми-зерттеу жұмысында толықмәтінді мәліметтер базасын және автоматтандырылған ақпараттық-іздеу жүйелерін тиімді пайдалану; 7. компьютерлік технологияларды, заманауи техникалық құралдарды және ақпараттық технологияларды современные кинофотофоновидео құжаттау процесінде талдау және зерттеу міндеттерін шешу мақсатында пайдалану; 8. техникалық құралдарды пайдалану ережелерін білу және техникалық құралдарды мультимедиялық құжаттар мен мәліметтер базасын құруда пайдалану қабілеті болу; 9. электронды аудиовизуалды құжаттамамен практикалық жұмыс жасаудың әдістерін оларды тәжірибеде анағұрлым толық пайдалануда қолдану; 10. зерттеу міндеттерін шешумен байланысты әрекеттерді орындау, дағдыларды (технологиялар) шығармашылық түрде пайдалана алуды көрсету; 11. электрондық аудиовизуалды құжаттамамен ғылыми-зерттеу жұмыстарын табысты жүзеге асыру; 12. кинофотофоновидео құжаттаманы жүргізу бойынша жергілікті нормативтік актілерді және нормативтік әдістемелік құжаттарды әзірлеу. Қазіргі заманғы электрондық және ұйымдастыру технологиялары негізінде қоғамды және өндірісті басқару үдерістерін ақпараттық және құжаттық қамтамасыз ету мәселесін сәтті шешу үшін маманға кино-және-фото-фон-құжаттар жүйесін (KFVD), мекемелер мен ұйымдардың шығу тегі, сондай-ақ кино-және-фото-фон-құжаттаудың ерекшеліктері туралы білу қажет. Докторанттар заманауи KFVD жүйелерінің типологиясы, олардың құрылымы, электронды KFVVD құрудың ұйымдастырушылық және технологиялық негіздері, оларды бастапқы зерттеуді талдау және тарихи зерттеулерде пайдалану және оларды сақтауды ұйымдастыру ерекшеліктері турасында білім алады.. Пәнді оқу барысында докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: КФФҚ-ның Қазақстанның құжаттық мұрасындағы орны мен рөлі; қазіргі КФФВҚ жүйелерінің типологиясы; электронды КФФВҚ құрудың технологиялық негіздері.

Пәннің мақсаты -академиялық хат саласындағы құзыреттілікті дамыту және жетілдіру, яғни өз идеяларын дұрыс ұйымдастыра білуді, оларды анық негіздеуді және сенімді білдіруді; академиялық мәтінді құрылымдау технологиясы туралы білімді; рефлексия дағдысын: өз мәтіндерін талдау және қателерді іздеу. Пәнді меңгеру нәтижесінде білім алушылар келесі құзыреттерді қалыпастырады: академиялық тілді кәсіби және ғылыми қарым-қатынаста қолдану; зерттеу іс-әрекеттері мен процедураларын жоспарлау; ғылыми мәтіндердің стилистикалық ерекшеліктері мен құрылу заңдылықтарын зерттеу; университеттің талаптарына сәйкес ғылыми жұмысты рәсімдеу; академиялық дағдыларды қалыптастыру: ғылыми ақпараттық дереккөздермен жұмыс істеу, сыни оқу, peer-reviews және т. б. өткізу

Пәннің мақсаты - метамәліметтердің стандарттарын жүйелеу, түсіндіру және оларды ақпаратты қамтамасыз етуді басқаруда қолдану қабілетін қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторант мынандай қабілеттерге ие болады: - электрондық құжаттардың метамәліметтерін басқару, компьютерлік техника және құжаттамамен қамтамасыз етуді басқарудағы ақпараттық технологиялар және архив ісі саласында іргелі, жүйелі білім көрсету. -«электрондық құжат», «электрондық құжаттардың метамәліметтері» ғылыми ұғымдарын болашақта бұл анықтамаларды бастапқы теориялық позицияны таңдау мақсатында жүйелеу және түсіндіру; - метамәліметтердің стандарттарын жүйелеу, талдау және оларды ақпараттық қамтамасыз етуді басқаруда қолдану; - іс жүргізу метамәліметтерінің халықаралық стандарттарын метамәліметтердің ерекше типі ретінде генерациялау Пәнді оқу барысында мынадай мәселелер қарастырылады: электронды құжаттарды сақтауды қамтамасыз етудегі метамәліметтердің рөлі мен қажеттілігі; электронды құжаттарды басқарудың жалпы модельдері; электронды құжаттардың метамәліметтерін басқару бойынша нормативтік-әдістемелік құжаттар; электрондық құжаттардың метамәліметтерінің құрамына және жіктелуін қатысты әртүрлі бағыттар.

Пәннің мақсаты архивтану, құжаттану және құжаттамалық қамтамасыз ету саласында арнайы зерттеу әдістерін қолдану, тәжірибелік зерттеудің ғылыми бағдарламасын құру және тиімді жүзеге асыру қабілетін қалыптастыру. Келесі аспектілер қарастырылады: архивтану әдістері: функционалды, деректанулық талдаулар, ақпараттық әдіс, жүйелік, институционалдық тәсілдер; құжаттану әдістері: формулярлық талдау, контент-талдау,құрылымдық лингвистика әдісі, сараптамалық бағалау әдісі; құжаттамалық қамтамасыз ету әдістері: ақпараттық талдау, формулярлық талдау, біріздендіру әдісі, бақылау әдісі, сауалнама жүргізу, сұхбат алу және сұрау, жүйелі және құрылымдық-функционалдық, жоба алдындағы зерттеу әдістері.

Пәннің мақсаты - архив ісі және заманауи құжат айналымында қолданылатын қазіргі заманғы ақпараттық жүйелермен жұмыс жасай алу қабілетін қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторант мынандай қабілеттерге ие болады: - архивтерді ақпараттандыруда құрастырылатын бағдарламаларды, ақпараттық мәліметтер базасын құрастыруда теориялық білімді және тәжірибеде қолдану машығын көрсете алу; - архивтердегі әртүрлі ақпараттық жүйлерді салыстыру, білімді құжаттық мәліметтер базасын, құжат айналымы жүйесін құрастыруда пайдалану; - архив ісін, ұйымдардағы құжат айналымы процесін автоматтандырудың проблемалары мен міндеттерін қалыптастыру.«Архивтану және құжаттанудағы ақпараттық жүйелер» пәні заманауи ақпараттық технологияларды пайдалануды ұйымдастыруды және ҚҚБ және архив ісін ақпараттандырудың перспективті бағыттарын меңгеруге, ақпараттық мәліметтер базасын құрудың әдістерін, оларда құжаттарды жүйелеуді, МБдағы ақпараттар иерархиясын және оларды құжаттардың мәліметтер базасын қалыптастыруда пайдалануға арналған.

Пәннің мақсаты архивтанудың әртүрлі аспектілерін зерттеуде деректану әдістерін қолдану қабілетін қалыптастыру. Келесі аспектілер қарастырылады: Архивтану және деректану: эпистемологиялық аспект. Құжат тарихи дереккөзі ретінде. Құжаттық деректермен жұмыс жасаудың дәстүрлі және қазіргі заманғы әдістері; Деректерді сынаудың логикалық негіздері. Архив раритеттердің жарияланымдары. Жаңа ақпараттық және коммуникациялық технологиялардың деректанулық ерекшеліктері; Құжаттардың құндылығын сараптау мәселелері және оны халықаралық архив форумдарында талқылау

Пәннің мақсаты - инновациялық технологияларды дәстүрлі және мамандандырылған архив мекемелерінде архивтік процесттерді автоматтандыру міндеттерін анықтауда қолдану және архивтік технологияларды және архивтердегі ақпараттық ресурстарды жетілдіру сұранысын талдау қабілетін қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторант мынандай қабілеттерге ие болады: - архив ісіндегі инновациялық технологияларды тәжірибеде пайдалану, ведомстволық және мемлекеттік архивтердің бағдарламаларын және ақпараттандыру рәсімін, ақпараттық мәліметтер базасын құру бойынша білімі және машығын көрсету, - білімін ақпараттық мәліметтер базасын, электронды архивтер құрастыруда қолдану; - нақты архивтің құжаттар құрамы және ерекшеліктерін ескере отырып, архивтік процесті автоматтандырудағы сұранысты анықтай білу. Пәнді оқу барысында мынадай мәселелер қарастырылады: архив құжаттарына электронды анықтамалық-іздеу құралдарын (ҒАА) құрастыру; архив құжаттарын есепке алудың автоматтандырылған жүйелері; архивтерді электронды құжаттармен толықтыру.

Пәннің мақсаты - архивтанулық және өнертанулық зерттеулердегі аудиовизуалды коммуникацияларды пайдалану түрлерінің нәтижелерін талдау қабілетін қалыптастыру Курсты меңгеру нәтижесінде докторант қабілетті болады: 1. аудиовизуалды коммуникациялардың пайда болуы және дамуы, олардың мәдениеттегі рөлі, аудиовизуалды коммуникациялар саласында түсіндірілуі туралы жүйелі білім көрсету; 2. ақпараттық дәуірдің феномені ретіндегі қазіргі заманғы медиа-мәдениеттің маңызды құрамдас бөлігі болып табылатын аудиовизуалды коммуникациясының рөлі мен тәжірибелік құндылығын интерпретациялау; 3. аудиовизуалдық коммуникациялардың түрлері мен түрлерін жүйелеу, аудиовизуалдық коммуникациялардың ерекшеліктерін айқындау, олардың мазмұнын тарихи және архивтанулық білім тұрғысында салыстыру және талдау; 4. аудиовизуалды коммуникациялардың дәстүрлі және электронды бұқаралық ақпарат құралдарының дамуындағы рөлін бағалау, аудиовизуалдық коммуникацияларды пайдалану нысандарын анықтау; 5. фотография, киноматография, радиохабар тарату, теледидар және электронды ресурстарды бағалау мен түсіндірудің қолданыстағы әдістері мен тәсілдерін, аудиовизуалды коммуникацияларды дамытудың нәтижелерін тарихи, өнертаулық және архивтанулық зерттеулерде пайдалану түрлерін талдау; 6. фотографиялық және кинематографиялық шығармашылықтағы еңбектердің, радиоторап және теледидар, электронды ақпараттың мазмұнына баға беру; 7. адам мен қоғамның практикалық қызметінің түрлі салаларында аудио-визуалды коммуникацияларды қолдану перспективаларын анықтау; 8. деректану, архивтану, құжаттану және өнертану әдістерін үйлестіруге негізделген пәнаралық бағыттарды аудиовизуалдық коммуникацияларды зерттеуде пайдалану; 9. архивтану және құжаттану бойынша білімді жаппай аудиторияда тексеру үшін ақпараттық технологияларды (презентациялар, деректер базалары) пайдалану; 10. аудиовизуалдық коммуникациялардың қазақстандық тәжірибесін халықаралық, ұлттық, аймақтық және жергілікті шеңберде түсіндіру; 11. фотоқұжаттардың, киноқұжаттардың, дыбыс және бейнежазбалардың пайда болуын зерттеу әдістерін , фотосурет және кинематографиялық шығармашылық, радио және теледидар, электрондық дизайнның мазмұнын бағалау тәсілдерін кәсіби қызметте пайдалану; 12. жоғары теориялық-методологиялық деңгейде ғылыми-зерттеу жобаларын орындау, аудио-визуалды коммуникацияларды пайдалану арқылы фестивальді және көрме іс-шараларын ұйымдастырудың тәсілдерін дамыту. Курс аудиовизуалдық коммуникациялардың әртүрлі типтерін және түрлерін зерттеу, олардың мазмұнын тарихи және мұрағаттық білімдерімен салыстыру және талдау мәселелерін зерттеуді қамтамасыз етеді. Фотографияның негізгі түрлері мен әралуандығы, кинематографияның көпфункционалды палитрасы, эфирлік және теледидар бағдарламаларының түрлері, жаһандық электрондық ресурстар сипатталады. Пәнді оқу барысында төмендегі мәселелер қарастырылады: Қоғамның мәдени дәстүрлерін дамыту нәтижесінде аудиовизуалдық коммуникациялар; Аудиовизуалды коммуникацияларды пайдалану формалары; Дәстүрлі және электронды БАҚ-тарды дамытудағы аудиовизуалды коммуникациялардың рөлі.

Пәннің мақсаты - докторанттардың тиімді ұйымдастырушылық ойлау негізінде басқару қызметін қазіргі заманғы модельдеудің теориялық-әдіснамалық және қолданбалы мәселелерін талдау және шешу қабілетін қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторант мынандай қабілеттерге ие болады: - басқару қызметін модельдеу мүмкіндіктері тұрғысынан қазіргі заманғы басқару теориясының негізгі ұғымдарын анықтаумен байланысты білімді көрсету. - интерактивті оқыту технологияларының (TBL; PBL, CBL) көмегімен басқару міндеттерін шешу және жедел және оңтайлы басқару бойынша кейстерді әзірлеу және шешу. - басқару қызметінің модельдерін талдаудың формалды аппаратын қолдану; - модельдеу негізінде әлеуметтік-экономикалық процестерді басқарудың тиімділігін арттыру жолдарын, құралдарын және әдістерін анықтау.Курс басқарудың модельдеуі және басқарудың әртүрлі объектілері, деңгейлері мен функциялары бойынша шешімдер қабылдау, модельдеу негізінде әлеуметтік-экономикалық процестерді тиімді басқару тәсілдері, құралдары мен әдістері; ұйымдардың басқару қызметін ақпараттық-құжаттамалық қамтамасыз ету жүйесі туралы білім береді. Пәннің ауқымында мына төмендегі аспектілер қарастырылады:басқару жүйелерін моделдеудің теориялық-методологиялық негіздері; моделдеу бойынша жұмысты жоспарлау және ұйымдастыру; басқарудың шағын жүйесін модельдеу; архив ісіндегі басқару.

Ақпараттық өнімдер мен қызметтерді құру және оларды коммерциялық негізде жүзеге асыру мақсатында түрлі меншік нысанындағы ұйымдармен бірлескен жобаларды жүзеге асыру.

Архив мекемелерінің қызметі туралы аналитикалық шолуларды, архив саласының басым бағыттарын ескере отырып, архив технологияларын ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету құралдарын дайындау.

Құжаттаманы басқаруды қамтамасыз ету және архив ісі саласында салалық пен салааралық жобаларды әзірлеу, нормативтік- әдістемелік, ұйым қызметін қызметін ақпараттық қамтамасыз ету бойынша ғылыми-әдістемелік жұмысты жетілдіру.

Мемлекеттік органдарда құжатты басқару жүйесін жетілдіру мақсатында құжат қалыптастыру және құжат айналымы көлемін ұлғайту үдерісінің мониторингіне қатысу.

Оқу және ғылыми-әдістемелік құралдарды, оқу-әдістемелік кешендерді, бағдарламалар мен дидактикалық материалдарды, соның ішінде электронды түрде дайындау және жариялау, құжаттану және архивтану пәндері бойынша сабақтардың барлық түрлерін жүргізу.

Қазіргі заманғы методология, шетелдік тәжірибенің жаңа идеялары мен білімдерді тұжырымдау негізінде, жаңа әдістер мен әдістемелерді ұсына отырып, аудиовизуалды коммуникацияда, архив ісі мен құжаттанудағы цифрлық технологияларда, метадеректерді басқаруда іргелі ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру.

Командада жұмыс істеу, байланыс орнату, өз көзқарасын дұрыс қорғау, қойылған мақсаттар мен міндеттерді шешудің жаңа нұсқалары мен тәсілдерін ұсыну, Thomson-Reuters немесе Scopus халықаралық деректер қорының рейтингтік журналдарында, сондай-ақ ұлттық және халықаралық рецензияланатын басылымдарда талқылау үшін ғылыми нәтижелерді ұсыну.

Архивтану, деректану және археография саласында пәнаралық зерттеулер жүргізу, архив ісінің теориясы мен әдістемесі, тарихы мен ұйымдастыру бойынша деректерді ғылыми айналымға енгізуге ықпал ету, құжаттардың ғылыми құндылығын анықтау мақсатында құжаттардың құндылығын сараптау қағидаларын, әдістері мен өлшемдерін қолдану.

Заманауи теорияларды, проблемалар мен тәсілдерді, аудиовизуалды және электрондық құжаттардың жаңа үрдістерін, құжаттанудағы ақпараттық жүйелерді бағалай отырып, архив ісі мен электрондық құжат айналымында қолданбалы зерттеулер жүргізу нәтижесінде әдістемелік ұсыныстар беру.

БҚҚ және архив ісін ақпараттандырудың нормативтік-әдістемелік негізін, автоматтандыру объектілері мен принциптерін, интернет-технологиялар мен ақпараттық ресурстарды, электрондық құжаттарды сақтау және ақпараттық жүйелерде ақпаратты қорғау технологияларын бағалай отырып, автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді жобалау және енгізу.

ИСО 15836-2003 халықаралық стандарты негізінде ақпараттық ресурстарды сәйкестендіру және оларды басқару үшін бірыңғай әдістемелік және әдіснамалық базаны құру.

Архивтерде электрондық құжаттарды басқарудың әдістемелік және технологиялық аспектілерін әзірлеу, цифрлық мәліметтер базасын және архив саласының Бірыңғай автоматтандырылған ақпараттық жүйесін құрастыру.