8D03101 Халықаралық қатынастар в Университет КИМЭП

Бұл курс қазіргі заманғы әлемдік қауіпсіздік жүйесін жан-жақты талдау дағдыларын дамытудың негізгі мақсатымен PhD докторанттарына арналып отыр. Бүгінгі жаһандық қауіпсіздіктің сын-қатерлеріне мәселелердің кең ауқымы, өзгеретін беталыстар және алуан түрлі аспектілер жатады. Терроризм, әскери қақтығыстар, жекелеген аймақтардағы қарулану жарысы, химиялық және бактериологиялық қару-жарақ, ішкі және мемлекетаралық қақтығыстар, шекаралық қақтығыстар, діни және саяси экстремизм, кибер-соғыс және пандемияның таралуы - мұның барлығы қауіпсіздіктің алуан түрлілігі мен оны шешу жолдарының аз ғана бөлігі. Сондықтан, осы саладағы ғылыми зерттеулер осы курсты «қысқа әрі нұсқа», мазмұнын талдауға маңызды ететін қомақты теориялық, фактологиялық, практикалық негізді қамтиды. Докторанттар теориялық мектептермен, парадигмалармен және ғылыми дәстүрлермен, сондай-ақ қауіпсіздік саласындағы ғылым, саясат және адамзат алдында тұрған нақты мәселелер, олардың түпкі себептері, осы мәселелер бар әлемдік тәртіптің мәні, заманауи әскери қақтығыстар, сондай-ақ осы мәселелерді шешумен айналысатын заманауи халықаралық институттар, тәсілдер және стратегияларымен танысады. Осы курсты өтудің нәтижесінде докторанттар өздерінде келесі дағдылар, қабілеттер мен білімді дамытады: ауқымды теориялық және нақты материал негізінде, оны таңдау, түсіну және жүйелеу арқылы осы саладағы басым міндеттерді нақты айқындау мақсатымен қазіргі заманғы қауіпсіздік жүйесінің жалпы және нақты мәселелері мен сын-қатерлерін талдай алу қабілеті; қауіпсіздік мәселелері мен түрлі қақтығыстардың этимологиялық сипаттамаларын олардың тарихи құрамдас бөліктеріне ғана емес, сонымен қатар осы мәселелерді зерттеудің пәнаралық тәсілдемелеріне негізделіп, олардың әлеуметтік-экономикалық, саяси мәнін терең және жан-жақты қарастыруға мүмкіндік беретін ғылыми негізді зерттеу; қауіпсіздік мәселелерін шешудегі мемлекеттің, халықаралық институттардың рөлін және әрекеттесу тиімділігін салыстыру және бағалау, жаһандық, аймақтық және мемлекеттік қауіпсіздіктің жалпы және ерекше жағдайларын / беталыстарын анықтай отырып, теориялық және әдістемелік білімдер мен дағдыларды қолдана отырып, қолданыстағы және жаңа ашылған тақырыптар мен істерді әрі қарай жан-жақты дамыту мен зерттеу.

Бұл пән докторанттарда ғылыми зерттеуде методологиялық қағидалар мен тәсілдерді қолдану қабілетін қалыптастырады. Докторанттар зерттеу міндеттерін анықтау үшін, зерттеу міндеттерін орындау мақсатында шешімдер ұсынуға, ғылыми зерттеу қорытындыларын бағалау мен түсіндіру үшін қажетті ұғымдық және методологиялық құралдар мен дағдыларға ие болады. Курсты аяқтағаннан кейін докторанттар әлеуметтік ғылымдар саласындағы ғылыми және ғылыми-қолданбалы зерттеудің онтологиялық және гноссеологиялық сұрақтарын анықтай алады, сонымен қатар өз қызығушылықтары аясында зерттеу жұмысын ұйымдастыра алады.

Бұл пән білім алушыға жазбаша жобаның түрлі сатыларын қалайша пысықтау керектігін түсіндіреді. Ол доктранаттарды бірқатар техникалармен таныстырады және академиялық мәтіндерді (диссертациялар, есептер, мақалалар, кітаптар) дайындаудағы маңызды дағдыларды дамытады. Докторанттар басылымға дайын мәтіндерді жазу мақсатында анық және түсінікті стильмен жазуға, идея мен аргументтерді өзара байланыстыруға машықтанады. Оқыту мақсаттары: - сенім туғызатын жазу стилін көрсету - логикалық және сенімді дәлелдерді тұжырымдау - идеяның дәйекті баяндамасын құру - оқу кезінде мәтінді жақсы түсінуге бағытталған стилистикалық бөлшектерді бағалау - үйлесімді кіріспе мен қорытынды дайындау - ғылыми материалды басылымға дайындау

Бұл курс докторанттарға арналған, оның негізгі мақсаты - халықаралық экономикалық даму мәселелерін түсіну және талдау. Пән ретінде халықаралық экономикалық даму бүкіл әлем үшін және халықаралық қатынастардың әлемдік жүйесіндегі барлық елдер үшін бірінші кезектегі маңызға ие. Тарихи тұрғысынан экономикалық дамудың классикалық және қуып жетуші түрлерінің тәжірибесі жинақталады, және осы курс шеңберінде 20-21 ғасырлардағы экономикалық дамудың әртүрлі үлгілері қарастырылатын болады. Осы пән бойынша ғылыми зерттеулер әр түрлі теориялық тәсілдерді, бүкіл даму парадигмаларын, оқиғалардың тарихи және фактілік негіздерін қамтиды. Мемлекеттер экономикалық дамудың нақты заңдылықтары мен үлгілерін ұстанып жүрді және әр үлгінің өзіндік тарихи себептері бар. Курста екінші дүниежүзілік соғыстан кейін капиталдың, технологияның және тауарлардың енуі жаңа деңгейге көтерілгеннен кейінгі халықаралық дамуға үлкен көңіл бөлінеді. Курсты игеру нәтижесінде келесі дағдылар қалыптастырылады: 1) халықаралық экономикалық дамудың жалпы және аймақтық мәселелерін таңдау және талдау; 2) жергілікті, аймақтық және жаһандық деңгейлердегі халықаралық экономикалық дамуға байланысты мәселелерді жіктеу; 3) біркелкі емес экономикалық дамудан туындаған мәселелерді шешуде халықаралық және жергілікті институттардың рөлін салыстыру және бағалау

Бұл курс халықаралық қатынастар мамандығының докторанттары үшін жасалған. Оның негізгі мақсаты - қазіргі заманғы халықаралық ұйымдар мен саяси институттардың халықаралық қатынастар жүйесіндегі маңызын, құрылымын, түрленуін және рөлін талдау дағдыларын дамыту. Халықаралық (саяси, экономикалық, әскери және құқықтық) ұйымдардың эволюциясы және әртүрлілігі ғылыми әлемді олардың рөлін, миссиясы мен қызметін қайта қарастыруға, қазіргі заманғы саяси институттармен қарым-қатынасын қайта бағалауға, сондай-ақ олардың әлемдік саясаттағы әрекеттесуші субъектілері ретіндегі рөлін түсінуге және талдауға мәжбүр етеді. Халықаралық қатынастардың осы екі құбылысының өзара байланысы орын алуда – біз бір жағынан әлі де күшті саяси институттарды, ал екінші жағынан олардың халықаралық ұйымдардың мүдделері мен нормаларына жиі есеп берушілігін және бейілділігін байқаймыз. Мұның барлығы тақырыпты мұқияттап зерттеуді және мәселенамаға пәнаралық көзқарасты қажет етеді. Осыдан, докторанттарға және курстың барысында және соңында келесі міндеттер қойылады: 1) саяси институттар мен халықаралық ұйымдардың дамуы, әртүрлілігі мен өзара байланысы, олардың құрылымы, өзгерісі мен динамикасы туралы жан-жақты және кешенді көзқарасқа ие болу; 2) саяси әлем құрылымдарында туындайтын мәселелер туралы жүйелі көзқарас пен түсінікке ие болу, ғылыми дискурсты ауызша (сұхбаттасу, сараптама, педагогикалық қызмет) және академиялық жазбаша форматта дәлелді түрде жүргізу қабілеттерін дамыту мақсатымен мәселелердің дүниежүзілік және аймақтық саясатқа және мемлекеттердің қатынастарына әсер ету ауқымы мен дәрежесін анықтау және бағалау; 3) әлемдік саясаттағы, экономикадағы және әлеуметтік өмірдегі құбылыстардың өзара байланысын ескере отырып, осы саладағы заманауи зерттеу әдістеріне ие болу, қажет болған жағдайда халықаралық ұйымдар мен саяси институттардың бірқатар мәселелерін толық және жан-жақты түсіну, талдау, бейнелеу үшін пәнаралық тәсілдерді қолдану; 4) құрамдас бөліктерін кейіннен жан-жақты зерттей отырып, белгіленген саладағы нақты мәселелерді анықтау, салыстыру, жандандыру, сондай-ақ зерттеу нәтижелерін ғылыми негізделген жалпылау, жүйелеу, анықтау және көрсету, ұтымды және ғылыми негізделуі бар тұжырымдар мен ұсыныстар жасау дағдыларына ие болу; 5) тақырып бойынша қажетті теориялық және әдіснамалық көрініс алу үшін заманауи халықаралық ұйымдар мен саяси институттардың мәселелері бойынша отандық және шетелдік әдебиеттерден материалдарды еркін тауып, оларды бейімдей және жіктей алау; 6) Алынған білім мен дағдыларды тек ғылыми және педагогикалық қызметте ғана емес, сонымен қатар мәселелерді талдауға, шешімдер қабылдауға және өнертабыстық ұсыныстар мен стратегияларды жасасуға бағытталған іс-әрекетке назар аудара отырып мемлекеттік және жеке меншікті құрылымдарда басқарушылық лауазымдарда қолдана алу; 7) мәліметтерді сапалы және объективті түрде таңдай алу, оларды қорытындылау және талдау, сонымен қатар оларды болжамдарды дәлелдеу, үлгілеу, ғылыми болжау және өз ғылыми жұмыстарынан алынған мәліметтерді көрсету, ғылыми конференцияларға қатысу, сараптамалық және аналитикалық іс-шараларға қатысу, презентациялар, жобалар және болашақ докторлық диссертация жазу мақсатымен оларды дұрыс пайдалана алу.

Бұл курс жалпы адамзаттық маңыздылығы бойынша ең басты жетістіктің - адам құқықтарының халықаралық саяси және құқықтық аспектілерін қарастырыады. Мемлекет, конституция, билік, азаматтық, адамгершілік, бостандық пен әділеттілік, әлемдік саясат пен идеология – айтылғанның барлығы бүгінде адамның бостандыққа, бейбітшілікке, демократия мен әділеттілікке деген ұмтылысын айқындайтын тұжырымдамаға негізделген. Конвенциялар, халықаралық құрылымдар, заңнама, елдер арасындағы қатынастардың шарттық негіздері де адам құқықтарын ескеруге және оларға негізделуге тиіс. Алайда, адам құқықтарының сақталмауы көптеген әлеуметтік және жаһандық қақтығыстардың негізі болып табылады, адам құқықтары қайшылықтарды шешуге негіз болады. Жоғарыда айтылғандардың барлығы отандық және шетелдік ғылым жинақтап, жүйелейтін берік теориялық және практикалық материалдардан көрінеді. Халықаралық қатынастар мен құқықтың тоғысында тұрған осы пәннің белгілі пәнаралық деңгейін де түсіну қажет. Сондықтан курсты оқып үйренудің мақсаттарына келесілер жатады: a) ең алдымен, қазіргі халықаралық құқықтың негізгі ұғымдары мен теорияларын, оның ерекшеліктерін, құқық салалары мен институттарын санаттарға бөлу, сонымен қатар адам құқықтарының құқықтық және саяси аспектілерінің мәні мен табиғатын ғылыми тұрғысынан түсіндіре білу және адам құқықтары тұжырымдамасының теориялық және практикалық негізделуі арасындағы байланысты көрсете білу; b) адам құқықтарының барлық гуманитарлық салалармен, оның ішінде халықаралық қатынастармен, саясатпен, мемлекетпен және азаматтық институтымен байланысын салыстыру және бағалау; c) саяси, әлеуметтік-экономикалық, мәдени және этикалық аспектілеріне ерекше назар аудара отырып, адам құқықтарын зерттеудің тарихи ретроспективті және қазіргі заманғы кешенді тәсілдерін басшылыққа ала отырып, адам құқықтары тұжырымдамасының, осы саладағы мәселелердің және оның адам қызметінің барлық салаларымен байланысының этимологиясы мен эволюциясын түсіндіріп, жүйелі негіздеу; d) адам құқықтарына байланысты мәселелерді шешудегі әлемдік тәжірибені, адам құқықтарын бұзудың жолдары мен стратегияларын, мемлекеттердің адам құқықтары мәселелерін шешудегі рөлі мен тәжірибесін, әртүрлі саладағы адам құқықтарын нығайту мен сақтау кезіндегі демократия мен либералды идеологияның рөлін салыстыру және ескеру; e) халықаралық ұйымдардың (БҰҰ және басқаларының) әлемдегі және өңірлердегі адам құқықтарына байланысты мәселелерді көтеру мен шешудегі рөлін талдау, ескеру және бағалау, осы саладағы әлемдік көшбасшылардың рөлі мен қатысуын, сондай-ақ адамның құқықтары мен бостандықтарына қатысты дәлелді нақты азаматтық ұстанымын қалыптастыру және тұжырымдау; f) әлемдік орасан зор тәжірибені ескере отырып, адам құқығының тұжырымдамалық-теориялық және практикалық негіздерін дамыту, және осы саладағы едәуір академиялық әдебиет шығармаларына негізделіп, тақырып бойынша деректерді іріктей алу, жинақтау, талдау, түсіндіру және әртүрлі деңгей мен форматтағы ғылыми зерттеулер үшін, және қажет болған жағдайда болашақ докторлық диссертация үшін пайдалану.

Бұл курс халықаралық қатынастар мамандығының докторанттарына арналған, оның негізгі мақсаты - докторанттарды классикалық және қазіргі замаңғы геосаясаст тұжырымдамаларымен таныстыру және оларда аталмыш тұжырымдамаларын заманауи халықаралық қатынастар жүйесінің реалияларына қолдану дағдыларын дамыту. 20 ғасырының классикалық геосаясатына қайта ой салынып, ол толықтырылып, сыни тұрғысынан қайта құрылған болатын, және қазіргі таңда халықаралық қатынастар мамандығының негізі болып табылады. Халықаралық қатынастардағы қақтығыстар мен тұрақсыздықтың дамуы мен реттелуіндегі географиялық факторлардың рөлі әлсіреді немесе күшейе түсті, дегенмен, халықаралық қатынастардың осы кезеңінде геосаясат жекелеген елдер мен бүкіл халықаралық қатынастар жүйесі үшін маңызды мәнге ие болды. Осыған сүйене отырып, курс барысында және оның соңында докторанттардың алдына қойылатын міндеттер тұжырымдалады: 1) геосаясаттың классикалық тұжырымдамалары мен терминдерін меңгеру; 2) әртүрлі тұжырымдамалардың тарихи контексін және олардың халықаралық кейіпкерлердің қолданбалы саясатындағы рөлін түсіну; 3) халықаралық және аймақтық деңгейлердегі геосаясаттың заманауи және сыни тұрғыдан қайта қарастырылған тұжырымдамалары; 4) алынған білімдер мен дағдыларды ғылыми, педагогикалық және мемлекеттік қызметте шекаралас және трансшекаралық аудандарда жер мен суды пайдалану туралы келіссөздер жүргізу кезінде қолдану.

Осы курс пәнаралық болып табылады және халықаралық қатынастар мамандығының докторанттарына арналып жасалған. Пәннің мақсаты – докторанттарда заманауи халықаралық қатынастар және халықаралық құқық құрылымын, олардың өзара байланысын және әртүрлі халықаралық және заңгерлік аспектілерінің бірігуін талдау дағдыларын құрып дамыту. Халықаралық қатынастар мен халықаралық құқықтың осы анық өзара байланысы ғылыми әлемді халықаралық құқықтық конвенциялар және институттарының рөлі туралы қайта ойлауды, және олардың әлемдік үдерістер мен әлемдік тәртібіне ықпалын жаңадан қарастыруды мәжбүр етеді. Бұл заманауи талдау әдістерін қолданысымен халықаралық қатынастар саласындағы зерттеулеріне және осы зерттеулерді әртүрлі салаларда одан әрі қолдануға өз әсерін береді. Пән мәселенамасына пәнаралық тәсілдеме докторанттардың алдында келесі міндеттерді қоюда: a) әлемдік саяси үдерістер мен халықаралық құқықтың өзара байланысы мен құрылымы туралы кешенді көзқарас пен түсінікке ие болу; b) ғылыми-құқықтық дискурс жүргізу және дискурс нәтижелерін өз зерттеулеріне аудару қабілетін дамыту үшін қазіргі заманғы әлемдік саясатта туындайтын мәселелер мен оларды халықаралық құқықтық институттары мен құралдары шеңберінде шешу жолдары туралы кешенді көзқарасқа ие болу; c) әлемдік саясат пен халықаралық құқықтағы құбылыстардың өзара байланысын ескере отырып осы саладағы заманауи зерттеу әдістеріне ие болу және осы салаларындағы мәселелерді талдау үшін пәнаралық ыңғайларын қолдану; d) осы салада мәселелерді өзекті қылу және салыстыра білу, және өз ғылыми зерттеуінде бұл дағдыларды қолдану, нәтижелерді ғылыми түрде жиынтықтау және жүйелеу, ғылыми негіздемесі бар қорытындылар жасау; e) заманауи халықаралық қатынастар ме халықаралық құқық мәселелеріне арналған отандық және шетелдік әдебиет материалдарын таңдау, бейімдеу және пайдалану, және тақырып бойынша әдіснамалық көрініс туралы нақты түсінікке ие болу; f) Алынған білімді ғылыми және педагогикалық қызметте, старатегия дамушы және талдаушы ретінде әртүрлі ұйымдарда басқарушылық лауазымдарда қолдана алу; g) мәліметтерді сапалы және объективті түрде таңдай алу, оларды қорытындылау және талдау, сонымен қатар оларды болжамдарды дәлелдеу, үлгілеу, ғылыми болжау және өз ғылыми жұмыстарынан алынған мәліметтерді көрсету, ғылыми конференцияларға қатысу, сараптамалық және аналитикалық іс-шараларға қатысу, презентациялар, жобалар және болашақ докторлық диссертация жазу мақсатымен оларды дұрыс пайдалана алу

Алынған теориялық және практикалық білімін, заманауи талдау әдістерін, компьютерлік технологияларын қолданып, ілгері деңгейіндегі академиялық ағылшын тілдін жетік меңгеріп, аталмыш салада академиялық стиль стандарттарына және зерттеу жұмыстарын (мақалалар, ғылыми есептемелер, конференциялар тезистері, диссертацияларды) рәсімдеуге қойылатын талаптарға сәйкес ғылыми зетрттеу қызметін жүргізе білу

Ауызша және жазбаша форматындағы дәлелді ғылыми дискурс жүргізу үшін зерттеулер нәтижелерін және оңтайлы, ғылыми тұрғысынан негізделген қорытындылар мен ұсыныстарды көрсетіп, әлемдік саясат мәселелердің кең аясын жүйелі түрде көру және ұғу, сол мәселелердің әлемдік және өңірлік саясатқа және мемлекеттер арасындағы қарым-қатынастарға ықпалының дәрежесін және ауқымын бағалау

Әлемдік саясат, экономика, құқық және әлеуметтік өміріндегі құбылыстардың өзара әрекеттесуін ескере отырып, аталмыш саласындағы заманауи зерттеу әдістерін меңгеру, қажетті болған жерде халықаралық қатынастар мен қауіпсіздік мәселелерін бөліп шығару, талдау, түсіндіру, салыстыру, өзектілендіру, жүйелендіру және ғылыми тұрғысынан жалпылау мақсатымен пәнаралық ыңғайларын қолдану

Халықаралық қатынастар мен геосаясаттың замануи және сыни жағынан қайта ойланған тұжырымдамаларын меңгеріп, әлемдік және интеграциялық беталыстарды халықаралық және өңірлік деңгейде қадағалап және талдап, алынған білімін ЖОО-лардағы зерттеу әрі педагогикалық қызметте жинақтап және қолдана отырып, теориялық және тұжырымдамалық мектептердің тарихи мәнмәтін мағынасын, және олардың мемлекеттер қолданбалы саясатында рөлін айқын түсіну

Қазіргі замаңғы мәселелер, қатерлер және жанжалдарды еңсеру және алдын алу жолдарын, олардың өзара себеп-салдарлық байланыстарын және факторларын айқындап және сценарийлерін болжап, сарапшылар, талдампаздар және басқарушылар сапасында ұсыныстар мен болжамдарды жасап шығару үшін қауіпсіздік саласындағы теориялар мен зерттеу әдістерін түсіну, жинақтау және қолдану

Жергілікті, өңірлік және жаһандық деңгейлеріндегі экономикалық даму қырларын ескере отырып, әркелкі экономикалық даму мәселелерін шешудегі және оның халықаралық және өңірлік үдерістеріне ықпалындағы халықаралық, өңірлік және жергілікті институттардың рөлін бағалап, экономикалық сипаттағы әлемдік және өңірлік мәселелерін жүйелі түрде қарастыру және талдау

Халықаралық құқық институтары мен үдерістердің және олардың әлемдік саясатқа ықпалының өспелі рөлін түсіну, айқындау және бағалау, әлемдік саясат мәселелеріне және оларды халықаралық құқық институтары мен құралдары шеңберінде шешудің жолдарына кешенді көзқарас қалыптастыру, бұл іргелес салаларындағы мәселелерді талдау үшін пәнаралық ыңғайларын қолдану

Адам құқықтарының халықаралық қатынастармен, саясатпен, және азаматтық институтымен өзара байланыстарын салыстырып және бағалап, адам құқықтыраның мәселелерін шешудің әлемдік тәжірибесін, демократия мен либералдық идеологияларының адам құқықтарын күшейту және сақтаудағы рөлін, халықаралық ұйымдар (БҰҰ және тағы басқалар) мен әлемдік көшбасшылардың осы саладағы рөлін ескере отырып, адам құқықтары мен еркіндіктері бойынша айқын дәлелді азаматтық ұстанымға ие бола отырып, адам құқықтарының заңгерлік және саяси қырларының мәнін ғылыми тұрғысынан түсіндіре білу

Зерттеу жұмысының практикалық қолданыспен және оның нәтижелерінің кәсіби (ғылыми, сарапшылық, педагогикалық, т.б.) қызметтегі апробациясымен нақты байланысын ескертіп, аталмыш салада зерттеудің жоспарын, құрылымын, зерттеу сұрақтарын, мақсаттар мен міндеттерін дамыта білу)