7M11210 Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі в М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті

«Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсізідігі» пәнін әдістемелік қамтамасыз етуді қарастыру. Пәндегі бағдарламалы оқытудың негізгі құралдары мен әдістерін, сонымен қатар сабақ өткізудің интерактивті түрлерін сипаттау. Пәнді оқытудағы проблемалық мәселелерді көрсету.

Техникалық жүйелердің сенімділігін, өміршеңдігін және қауіпсіздігін бағалаудағы заманауи ғылыми бағыттарды талдау. Техникалық жүйелердің қауіпсіздігі мен өміршеңдігі саласындағы ҚР ұлттық саясатын қарастыру. Адам қызметінің негізгі түрлерінің жіктелуін беру. "Адам – машина – орта" жүйесінің жағымсыз факторларын қарастыру. Қауіпті өндірістік объектілердің техникалық тәуекеліне баға беру.

Басқарушылық процестер мен құбылыстарды психологиялық талдаудың әдіснамалық мәселелерін қарастырады. Әртүрлі бас��ару мәдениеттерінің байланысы жағдайында іскерлік және тұлғааралық қарым-қатынас дағдыларын дамытады.Басқару жүйесінің өмір мен динамикасының теориялық заңдылықтарын меңгеруге мүмкіндік береді; басқару-психологиялық кеңес беру әдістері туралы түсініктерді қалыптастырады. Ұжым құрылымын және ұжымдағы әлеуметтік-психологиялық ахуалды сыни талдайды.

Адам қызметінің негізгі формаларының жіктелуін талдау; өндірістік қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі оның еңбек қызметінің тиімділігін арттыру жолдарымен салалар бойынша қауіптерге талдау жүргізу және өндірістік қауіптерді іске асыру. Техникалық жүйелер жұмысының сенімділігін қарастыру; қорғау жүйелері сақталуының аварияға қарсы сенімділігін қарастыру.

Жаратылыстану және техникалық ғылымдар тарихы мен философиясын, мәдениет пен өркениеттегі жаңа еуропалық ғылымды, ғылыми таным құрылымын, нақты ғылымның философиялық мәселелерін, ХХ1 ғасырдың коммуникативтік технологияларын және олардың қазіргі ғылымдағы рөлін қарастыру. Жаратылыстану және техникалық ғылымдардың қазіргі өзекті әдіснамалық және философиялық мәселелерін шешу жолдарын анықтау, сыни ойлау мен логиканы дамыту.

Қазақстандағы жоғары білім берудің заманауи парадигмаларын, жоғары кәсіптік білім беру жүйесін ұсыну. Педагогикалық ғылымның әдіснамасын, жоғары мектеп оқытушысының кәсіби құзыреттілігін қарастыру. Оқытудың кредиттік жүйесін қолдануды, болашақ мамандарды даярлауда оқытудың жаңа әдістері мен түрлерін, көшбасшылық қасиеттерге ие маман тұлғасын қалыптастыру мен тәрбиелеуді қарастыру.

Төтенше жағдайларды (ТЖ) болжауды келтіру, ҚР Экономика салаларындағы апаттарды модельдеу мен болжауды көрсету. Төтенше жағдайлар саласындағы ҚР заңнамалық актілерін қарастыру.Төтенше жағдайларды ұзақ мерзімді және жедел болжаумен таныстыру. ТЖ пайда болу ықтималдығын және олардан келетін залалды бағалау тәсілдерін көрсету.

Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігін басқару жүйесінің негізгі принциптерін қарастыру. Өнеркәсіптік кәсіпорындарда тіршілік қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғауда халықаралық тәжірибені келтіру. Технологиялық процестерді жүргізу кезінде қоршаған ортаның, төтенше жағдайлардың жай-күйіне баға беру және талдау әдістерімен таныстыру.

Шетел тілінде ауызша қарым-қатынас дағдыларын дамыту, мәдениетаралық құзыреттер, бизнес-корреспонденциямен алмасу дағдыларын талдау. Шет тілді түпнұсқа дереккөздерді оқудың негізгі түрлерін меңгеру, мамандық бойынша ғылыми тақырыптарға жазбаша хабарламаларды дайындау, ғылыми баяндама, презентациялар, дискуссиялар, тезис және шет тілінде ғылыми зерттеу тақырыбы бойынша мақалалар, ғылыми мәтіннің аннотациясы, түйіндеме жасау.

Техникалық жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету әдістерін талдау. Кәсіпорында әлеуетті қауіпті аймақтарды көрсету және барлық техникалық жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету құралдарын сипаттау. Қауіпті жағдайларды модельдеудің негізгі бағыттары мен әдістерін беру. Салалар бойынша қауіптілікті жүзеге асыру шарттарының ақпаратымен таныстыру.

Электр қондырғыларында жұмыс қауіпсіздігін қамтамасыз ететін ұйымдастыру іс-шараларын сипаттау. Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету құралдарын көрсету. Электр қауіпсіздігі бойынша қорғаныс құралдарын ұйымдастыру және пайдалану кезінде жауапкершілікпен байланысты мәселелерді, сондай-ақ зардап шеккенге дәрігерге дейінгі көмек көрсету тәсілдерін қарастыру.

Техникалық жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету әдістері мен тәсілдерін сипаттау. Техникалық жүйелердің жұмыс істеу тұрақтылығын қамтамасыз етудің негізгі әдістерін белгілеу. Қазіргі жағдайда техникалық жүйелердің табысты жұмыс істеу қабілетін көрсету. Қазіргі жағдайда техникалық жүйелердің тұрақтылығын арттыру бойынша іс-шараларды қарастыру.

Өнеркәсіптік кәсіпорындардағы қауіпсіздіктің жалпы талаптарымен, өндіріс процесінің ерекшеліктерін және қызметкерлердің қажеттіліктерін таныстыру. Салалар бойынша кәсіби қызметтегі әр жұмыс түрі үшін қауіпсіздік талаптарын сипаттау.

Төтенше жағдайларды жою кезінде іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу тәсілдері мен тәсілдерін сипаттау. Құтқару жұмыстарын жүргізу үшін қажетті күштер мен құралдарды сипаттау. Зақымдану ошағында іздестіру-құтқару және авариялық-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу кезінде қорғау құралдарымен және қауіпсіздік шараларымен таныстыру. Құтқарушылардың еңбек қауіпсіздігінің құқықтық және нормативтік негіздерін үйрену.

Еңбекті қорғау, төтенше жағдайлар және қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын, Қазақстан Республикасында өмір сүру қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заңнаманың сақталуын бақылауды жүзеге асыру жөніндегі нормативтік - құқықтық база және халықаралық стандарттарды қарастыру, техникалық жүйелердің сенімділігін бағалау кезінде өлшемдерді көрсету.

Өндірістегі жазатайым оқиғаға әкеп соқтыратын себептерді анықтау туралы жалпы ережелерді қарастыру. Әрбір жазатайым оқиғаны тіркеудің обьективті құжаттамасымен, еңбекті қорғау бойынша заңнамалық базамен таныстыру. Өндірістік жарақаттану мен кәсіби сырқаттанушылық көрсеткіштерін және Ережелерді бұзғаны үшін лауазымды тұлғалардың жауапкершілігін сипаттау.

Техносфералық қауіпсіздікті басқару саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын қарастыру. Еңбек қауіпсіздігі және қоршаған ортаны төтенше жағдайлардан қорғау саласындағы ҚР заңнамалық актілеріне талдау жасау. Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі бойынша мәліметтерді жинау және өңдеу, олар туралы мәліметтерді есепке алу және талдау, басқару еңбегін ұйымдастыру, механикаландыру және автоматтандыру саласындағы ақпараттық жүйелерді сипаттау.

Жұмыстың штаттық және апаттық режимдерінде өндірістік орта жағдайының параметрлерін қарастыру. Өндірістегі жазатайым оқиғаны бағалау жөнінде ақпарат беру. ҚР Үкіметінің "ТЖ классификациясы туралы" қаулысын қарастыру..", "Өндірістегі жазатайым оқиғаны тергеу туралы..", жекелеген салалардағы өндірістік қауіпсіздік болжамы мен алдын алу баяндала отырып. Өндірістік қауіптер көздерінің аймағын жою және шектеуді талдау.

Ғылыми және өнеркәсіптік экспериментті орындау кезінде жоспарлау және басқару принциптерін, тәсілдерін қарастыру. Зияткерлік меншікті қорғау, құрылым туралы ҚР заңнамасымен таныстыру. Патенттік құжаттарды рәсімдеу және оны бәсекеге қабілетті өнім жасауда пайдалану ерекшеліктерін көрсету.

Өндірістік процестерге, өндірістік - технологиялық және еңбек тәртібін сақтауға қойылатын негізгі қауіпсіздік талаптарын қарастыру. Циклдің барлық сатыларында технологиялық процестің және өндірістің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін іс-шаралармен таныстыру. Қазіргі нарықтық жағдайларда кәсіпорындарда жарақаттануды шектеу мысалдарымен өндірістегі жарақат қауіптілігіне баға беру.

Ғылыми зерттеу негіздері мен олардың метеорологиялық қамтамасыз етілуін білу. Ғылыми зерттеулердің жалпы принциптерін, әдіснамасын қарастыру, өзіндік ғылыми жұмыстарды дайындау, жүргізу және рәсімдеу.

Еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі принциптерін қолдану. Қауіптерді сәйкестендіру және өзара байланыс тәуекелін бағалау. Техникалық, технологиялық, экологиялық және эргономикалық еңбек қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды қарастыру. Еңбек қауіпсіздігін және олардың тиімділігін бағалауды қамтамасыз ететін ұйымдастыру –техникалық, санитарлық - гигиеналық және басқа да іс-шаралар жүйесін сипаттау.

Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі саласындағы өзекті мәселелерді қарастыру және өндірістік және тұрмыстық үй-жайларға қойылатын қауіпсіздік талаптары негізгі қағидаттар мен талаптарды талдау. Өндірістік процестердің, сумен жабдықтау, канализация және өнеркәсіптік ағынды суларды тазарту жүйелерінің санитарлық сипаттамасын талдау. Тіршілік қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы заңнамалық және нормативтік-құқықтық базаны қарастыру.

Техникалық жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету әдістерін талдау. Кәсіпорындағы қауіпті аймақтарды көрсетіңіз және барлық техникалық жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін құралдарды сипаттау. Қауіпті жағдайларды модельдеудің негізгі бағыттары мен әдістерін шешу. Қауіпті салалар бойынша іске асыру шарттары туралы ақпаратпен таныстыру

Бейбітшілік пен соғыс уақытындағы төтенше жағдайлардағы радиациялық, химиялық және биологиялық жағдайды болжаудың әдіснамалық негіздерін білу. Төтенше жағдайлар кезіндегі радиациялық және химиялық қорғаныс туралы ережелердің талаптарын орындау. Радиациялық және химиялық қауіпті объектілердегі апаттар мен апаттардың алдын алу және олардың салдарын жою бойынша іс-шараларды кәсіби деңгейде жүргізу; дозиметриялық құрылғылармен және химиялық барлау құрылғыларымен жұмыс істеу дағдыларын іс жүзінде қолдану.

Өнертапқыштық, инновациялық қызметті, сондай-ақ гигиена және еңбекті қорғау саласында технологияларды енгізу және коммерцияландыру элементтерін көпшілік алдында ұсыну дағдысының болуы.

Өндірісте ғылым мен техниканың дамуы мен жетістіктерінің инновациялық бағыттарын қолдану, сондай-ақ бірыңғай технологиялық шикізат принципі бойынша қалдықсыз технологияларды құру.

Өндірісті басқаруда қауіпсіз технологиялық процестерді енгізу және зияткерлік, бұрын пайдаланылмаған инновациялық технологияларды жүзеге асыру.

Өз кәсіби және ғылыми білімдерін, техникалық шешімдерді жинақтау, жүйелеу, сондай-ақ өнеркәсіптік қауіпсіздік тұрғысынан озық технологиялар тәжірибесін сыни талдау.

Үлкен немесе кіші топтарда жұмыс істеуге қабілетті болу; экологиялық таза және қауіпсіз өндірістік-технологиялық, ғылыми-зерттеу, жобалық және экономикалық міндеттерді шешуде көшбасшылық қасиеттер мен бастамашылықтарды көрсету.

Қазіргі практикалық мәселелерді тұжырымдап, шеше білу, басқару қызметін табысты жүзеге асыру.

Пәнаралық ойлау, өзекті мәселелерді сыни баяндау және осының негізінде гигиена және еңбекті қорғау саласындағы ең тиімді бағыттарды анықтау, өндірістік қауіпсіздік пен тіршілік әрекетін басқарудағы негізгі мәселелерді өз бетінше бағалау.

Толық ақпарат алу үшін мемлекеттік және шет тілдерін меңгеру, ауызша және жазбаша түрде дұрыс, логикалық байланысқан білім беру; кәсіби деңгейде пікірталас жүргізу; мәні бойынша дәлелді дау айту.

Көпшілік алдындаеркін сөйлеу, өндірістегі креативті процестер мен оңтайлы-қауіпсіз технологиялық режимдерді кәсіби баяндау.