7M02216 Түркітану в Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Қазіргі сандық технологияның даму бағыттары, «адам – компьютер – адам» жүйесіндегі табиғи тіл қызметінің ерекшеліктері, жасанды интеллект жүйесі, түркітану лексикография саласындағы автоматтандыру, жиілік сөздіктің түрлері және олардың қызметі, ЭЕМ-мен қатынасты жетілдіру: түркі тілдері мәліметтерін іздеу, ақпараттық іздеуді автоматтандырудың сандық мәселелері, машиналық аударма: типология жүйесінің элементтері, түркітану бойынша компьютерлік бағдарламалардың лингвистикалық қоры қамтылады.

Пәннің мақсаты - ортағасырлық түркі жазба экспонаттарын ежелгі кезеңмен, Алтын Орда кезеңімен, Осман империясы дәуірімен салыстыру және талдау қабілеттерін қалыптастыру. Курс көктүрік, ұйғыр, қытай, соғды, араб, армян, латын, кирилл және басқа да алфавиттерде жазылған ескерткіштерді дамытуға бағытталған. Сол кездегі мәдени, әлеуметтік, саяси және экономикалық проблемалар туралы кең ақпарат беретін жазбаша баяндамалар игерілетін болады, сонымен қатар отандық, орыс, еуропалық, венгриялық және түрік ғалымдарының мәтіндік зерттеулері зерттелетін болады.

Пәннің мақсаты: нәтижелерді өңдеудің заманауи әдістерін қолдана отырып, аударматану саласындағы ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру және жоспарлау дағдыларын қалыптастыру. Оқылатын болады: аударма саласындағы ғылыми зерттеулердің негіздері; мәтінді талдаудың заманауи әдістері; ақпараттық технологиялар; ғылыми мәселелерді тұжырымдау және шешу; ғылыми әдістерді таңдау.

Курстың мақсаты – халықаралық кәсіби ортаға кірігуге және кәсіби ағылшын тілін мәдениетаралық және кәсіби қарым-қатынас құралы ретінде пайдалануға мүмкіндік беретін шетел тілін кәсіби бағытталған коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыру. Нақты мәселелер қарастырылады сөйлеу және айтылу нормалары: орфоэпиялық норма, семантикалық, сөйлеу үлгілері құрылымдар мен жүйелердің сипаттамасы, анықтамалары, дәлелдері, лексикалық және ағылшын тілінің стильдік ерекшеліктері.

Курста көне түркі руникалық ескерткіштері тілінің негізгі лексикалық қоры, фонетикалық, грамматикалық жүйесі орта ғасырлық, қазіргі түркі тілдерімен ортақтығы қарастырылады. Сөзжасам, сөз түрлендіру, сөз таптары, сөйлем мүшелері, сөз тіркестері, сөйлем түрлерінің сипаты, түркі тілдерін салыстырмалы-тарихи тұрғыдан зерттеледі. Ескерткіштердің тілдік (графикалық, фонетикалық, грамматикалық) ерекшеліктерімен, түркі тілдерінің салыстырмалы-тарихи грамматикасы бойынша ғылыми білімін тереңдете түспек.

Пән мазмұны ЖОО-дағы тәрбие үдерісінің ерекшеліктерін, болашақ мамандардың кәсіби қасиеттерін қалыптастыру үшін әлеуметтік құндылықтарды біріктіру әдістері мен қағидаттарын, лингвистикалық толеранттылық пен азаматтық теңдік, көпмәдениетті және көптілді ортада әлеуметтік әрекеттесудің теориясы мен тәжірибесін, өзін-өзі оң бағалауды қалыптастыру тәсілдерін, танымдық үрдістердің құрылымын қамтиды. Пәнді оқу нәтижесінде магистранттар келесі құзіреттерді меңгереді: Кәсіби іс-әрекеттің тиімділігін арттыруға қажетті психологиялық ғылым мен практиканың негіздері арқылы қазіргі ғылыми ақпараттарды игеру; Ғылыми-педагогикалық және кәсіби іс-әрекетте туындайтын психологиялық заңдылықтар мен феномендерді түсіну; Психологиялық көзқарас бойынша өмірлік және кәсіби жағдаяттарды сыни талдау, даму мүмкіндіктері мен ресурстарының, тұлға және ұжым іс-әрекетінің нәтижесі мен мінез-құлқы арасындағы өзара байланысты көре білу; Жалпы білім беруде өзі және өзгелер туралы психологиялық ақпаратты біріктіру және негiзделген пікірлерді тұжырымдау; Тиімді шешім қабылдау үшін психологиялық білімдерді қолдану, кәсіби іс-әрекет пен жеке өмірде сәтті коммуникативті стратегияны жүзеге асыру; Ұжым мен өзінің потенциалын дамыту үшін психологиялық білімдерді тиімді қолдану. Бұл курс психологиялық ғылым мен практика дамуының қазіргі деңгейіне сәйкес ғылыми білімдермен таныстырады. Психологияның пәні, салалары, әдістері, психикалық процестердің қызметі мен даму заңдылықтары, тұлғаның күйлері мен қасиеттері, қарым-қатынас, тиімді өзара әрекеттің негіздері және конфликтіні шешу қарастырылады, магистранттардың кәсіби және ғылыми-педагогикалық іс-әрекетін есепке ала отырып өзін дамыту және презентациялау

Курстың мақсаты – жоғары оқу орындарының дидактикасы, білім беру теориясы, педагогикалық іс-әрекетті талдау және өзін-өзі бағалау бойынша білімдер негізінде жоғары оқу орындары мен колледждерде педагогикалық құзыреттілік пен педагогикалық қызмет қабілетін қалыптастыру. Заманауи жоғары білімді дамытудағы мега-тренд, Болон процесі түрлі стратегиялар, оқыту әдістерін қолдана отырып, лекторлық және кураторлық шеберлікті меңгеру мәселелері қарастырылады.

Пәннің мақсаты - қазіргі заманғы теориялар мен әдістер аясында латын, араб, парсы, осман және көне түркі тілдеріндегі дереккөздерді талдау қабілетін дамытуға бағытталған. Курс түркі халықтарының тарихын, тілі мен мәдениетін зерттеуге арналған жазбаша дерек көздерін саралау және транскрипциялау қабілеттерін қалыптастырады. Пән терең зерттеуге және қолжазбалармен жұмыс жасауға бағытталған, олар аналитикалық тұрғыдан түсінуді және теориялық ұстанымдарды жалпылауды қажет етеді.

Пәннің мақсаты - көне және ортағасырлық түркі әдебиетінің жазба ескерткіштерін салыстырмалы талдаудың заманауи инновациялық әдістерін оқып үйрену дағдысын қалыптастыру. Курс дереккөздердің сенімді оқылуын қамтамасыз ету үшін іздеу және мәтіндік жұмыс әдістерін игеруге, 1917 жылға дейін жарияланған орта ғасырлық әдеби ескерткіштерді зерттеуге, қолжазбаларда сақталған мәтіндерді талдауға, салыстыру және түпнұсқа түрінде орта ғасырдағы әдеби ескерткіштер арасындағы айырмашылықтарды, араб және парсы сөздерін анықтау әдістері, терминдерді және діни мазмұндағы ұғымдар мен географиялық атаулар анықтауға бағытталған.

Пәннің мақсаты: қазіргі заманғы және ежелгі түркі тілдерінің негізгі ерекшеліктерін зерттеумен айналысу, араб, парсы, османлы және басқа тілдерді қолжазбаларды транскрипциялау және тарихи-мәдени процестерді талдау кезінде қолданып, жетекші түркі институттарының ғылыми зерттеулерінің теориясы мен әдістерін қолдана білу. Отандық зерттеушілердің теориялық және әдістемелік әдістерін қолдану қабілетін қалыптастыру.Курс түркітану саласындағы әлемдік институттардың еңбектерін, әсіресе ежелгі және ортағасырлық қолжазбаларын, түркітанудың қазіргі заманғы өзекті мәселелерін зерттеуге бағытталған.

Курс ғылым философиясы туралы түсініктерді, олардың рационалды-теориялық түсінудегі мәселелерін қамтитын ерекше типтегі білімдер жүйесі ретінде қалыптастыруға бағытталған. Ғылымның идеялық негізі, пайда болуы, қалыптасуы мәселелері қарастырылады. Ежелгі дүниедегі, Орта ғасырлардағы және Қайта өрлеу дәуіріндегі ғылым.

Пәннің мақсаты - түркі әдебиеті мен мәдениетін тұтастай қалыптастыруда шешуші рөл атқаруға арналған ортағасырлық әдебиеттерді түркі тіліндегі салыстыру қабілетін қалыптастыру. Курс түркі әдебиетінің ең маңызды шығармаларын зерделеуге және әдеби зерттеу әдістемесінің тұжырымдамасын талдауға бағытталған, ортағасырлық әдебиет ескерткіштеріне түркі тіліндегі салыстырмалы талдау олардың стилистикалық және жанрлық ерекшеліктері, тарихи-поэтикалық контекстін түсіну тұрғысынан жүргізілген.

Пәннің мақсаты: болашақ ғылыми-педагогикалық қызметке магистранттардың әдістемелік дайындығының негізін қалыптастыру, ежелгі және ортағасырлық ескерткіштерді талдау, олардың жазбаларын, ескерткіштердің түрлерін және қалыптарын ғылыми тұрғыдан талдау, түркі мәдениетіндегі рөлі мен орнын анықтау.Курс түркі халықтарының мемлекеттілігінің даму кезеңдерін, түркілік ескерткіштерді қайта бөлуді және сыныптауды, қазақ халқының этногенезіндегі түркі тайпаларының рөлін, еуразия түркі халықтарының этномәдени қарым-қатынасын, көне түркі жазба және түркі мәдениетінің ескерткіштерін талдауды, ежелгі және ортағасырлық түркі ескерткіштерін зерттеу тарихын зерделеуге бағытталған.

Пәннің мақсаты - түркі мәдениетінің әлемдік өркениеттегі орны мен рөлін анықтау қабілетін қалыптастыру. Курстың мақсаты - рухани құндылықтардың заманауи даму парадигмасындағы түркі әлемі тұжырымдамасының ерекшеліктерін зерттеу. Түркі халықтарының мәдениеті мен тілінің әлем халықтарының өркениетіне әсері, оның ХХІ ғасырдағы еуразиялық өркениеттік рөлі қарастырылады.

Пәннің мақсаты - XIX ғасырдың екінші жартысынан бастап бүгінгі күнге дейінгі түркі халықтарының ынтымақтастығының қалыптасуы мен дамуын салыстырмалы талдау қабілеттерін қалыптастыру. Курс түркітілдес мемлекеттердің, халықаралық ұйымдардың, дипломатияның, ынтымақтастықтың даму перспективалары мен стратегияларын зерделеуде сыни көзқарастың мүмкіндіктерін қалыптастырады. Пән түркі елдері мен халықтарының саяси, экономикалық, мәдени және білім беру ынтымақтастығына қатысты негізгі мемлекеттік құжаттар мен материалдарды зерделеуге бағытталған.

Пәннің мақсаты - заманауи зерттеулерге ғылыми талдау жасаудың дипломатияны түсіну қабілетін қалыптастыру және осы құбылысты халықаралық өзара әрекеттесудің қосымша ресурсы ретінде қолдану нұсқаларын қарастыру болып табылады. Курс түркітілдес мемлекеттердің дипломатиясына өзгермелі үндеудің ерекшелігін конструктивизм теориясы, саяси коммуникация және ұлттық бренд тұжырымдамасы тұрғысынан анықтауға бағытталған. Пән аймақтық ынтымақтастықты талдауға ықпал ететін және халықаралық байланыстардың даму деңгейін анықтайтын түркітілдес мемлекеттердің дипломатия форматтарын құжаттарды талдау арқылы зерттеуге бағытталған.

Магистрлік зерттеулердің өзектілігінің траекториясын, мақсаттар мен міндеттерді, зерттеу әдіснамасын, алынған ғылыми нәтижелерді бағалау;

Ежелгі және орта ғасырлардағы ескерткіштерді зерделеудің заманауи әдістері арқылы ЮНЕСКО тізіміне кірген және кіруге үміткер түркі халықтарының материалдық және материалдық емес мәдениетін қолдана отырып, ғылыми жобаларды жүзеге асыру;

Түркітану саласындағы ғылыми зерттеулердің міндеттері мен мәселелерін, зерттеу әдіснамасын, көшпелі өркениеттің дамуының тарихи кезеңдерін жіктеу;

Инновациялық идеяларды, тәуелсіз болжамдар, кәсіби жетілдірудің траекториясын жасау;

Заманауи түрік зерттеулерінің теорияларын, зерттеулердің нәтижелеріне өз позицияларын, ежелгі және ортағасырлық қолжазба материалдарын қолданумен ғылыми проблемаларды негіздеу;

Жоғарғы оқу орындарында түркітану бойынша белгілі бір типтегі оқу түрлерінде (зертханалық, практикалық және семинарлық сабақтар) білім беру қызметін және енгізу бағдарламасын; түркітану пәндерін оқытудың дәстүрлі және инновациялық әдістерін және технологияларын көрсету;

Оқу және ғылыми-зерттеу пәнаралық зерттеу жобаларын, іске асыру жоспарын, ғылыми нәтижелерді және тұжырымдарды қисынды құрастыру;

Далалық зерттеулерден алынған ғылыми нәтижелерді, түркі тілдерінің топтарын үлгілеу;

Түркітану саласындағы түрлі зерттеулерді, қазіргі заманғы зерттеу әдістерін, Қыпшақ, Оғыз және Қарлұқ тілдік топтарының қолжазба материалдарын талдау;

Білім алушылардың білім беру мәселелерін шешуде түркологиялық және пәнаралық білімді синтездеу мен трансформациялау әдістерін пайдалану;

Түркі халықтарының лингвистикалық, әдеби және тарихи ерекшеліктерін жеке дара ғылыми зерттеулерді, зерттеу жобасының негізгі тұжырымдарын, зерттеу нәтижелерін (түркітанудың заманауи зерттеу әдістерін қолданумен есептер жасау, мақалалар түрінде), кәсіби құзыреттіліктің тілдік параметрлерін сараптау.

Түркітану саласында теориялық және әдістемелік сабақтарды, түркологиялық пәндерді оқытудың дәстүрлі және инновациялық әдістері мен технологияларын ұйымдастыру;