7M01717 Қазақ тілі мен әдебиеті в Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Пән антропонимдердің аз зерттелген тұстарын, антропонимиканың тереңдей зерттелуіне байланысты туындаған жаңа мәселелерді, жаңа бағыттармен байланысты проблемаларды, тіл білімінің арнайы саласы ретінде айналымға енуін қамтиды.

Салыстырмалы мифология ұстанымдары, қазақ мифологиясының өзіндік ерекшеліктері және әлем мифологиясымен сабақтастығы талданады. Әлем мифологиясындағы қаһармандар мен сюжеттер, мотивтер жүйеленіп, салыстыра қарастыру көзделеді.

“Қазақ әдебиетін жоғары мектепте оқыту әдістемесі” пәні білім берудің жаңа тұжырымдамасын (парадигмасын), жаңа педагогтық және дидактикалық білімнің тұтас жүйесін қамтиды. Жаңашаландыру (модернизациялау) жағдайындағы әдеби білім берудің кешенді әдіснамасы талданады.

Компьютерлік лингвистика саласындағы негізгі мәселелермен, тілдік құбылыстарды модельдеудің математикалық әдістерімен, табиғи тілді автоматты өңдеу саласындағы негізгі құралдармен және технологиялармен танысу, мәтінді талдау және синтездеу процестерін алгоритмдік түрде көрсете білу.

Пән антропонимдердің аз зерттелген тұстарын, антропонимиканың тереңдей зерттелуіне байланысты туындаған жаңа мәселелерді, жаңа бағыттармен байланысты проблемаларды, тіл білімінің арнайы саласы ретінде айналымға енуін қамтиды.

«Ғылым тарихы мен философиясы» курсы магистранттардың бойында ғылыми ойлау мәдениетін қалыптастырып, сараптамалық қабілет пен ізденіс қызметінің дағдыларын дамытады.

Әдебиеттанудың даму, қалыптасу тарихы туралы кең түрде түсінік беріле отырып, әр кезең әдебиеті тарихының дамуына тиісті басты ерекшеліктер сараланады. Қазақ әдебиеттанушы ғалымдардың іргелі еңбектеріндегі басты ұстанымдар меңгертіледі.

«Шетел тілі (кәсіби)» курсы академиялық жазудың нормаларын меңгерту, сыни талдаулардың дағдыларын дамыту, ғылыми шолулар дайындау, аннотациялар, зерттеу тақырыптары бойынша рефераттар және библиографиялар құрастыруды қарастырады, тілдік емес мамандықтардың магистранттарына жоғары базалық стандарт (С1) деңгейіндегі шет тілдік білімді меңгерту үрдісінде мәдениаралық-коммуникативтік құзіреттілікті қалыптастырады.

Автор және кейіпкерлер туралы тұжырымдар мен пайымдаулар, автор бейнесі, имплицитті және нақты автор туралы талдау-тұжырымдар негізделеді. Авторлық ұстаным, автор мен нарратор байланысы, кейіпкерлер категориясы талданады.

Бұл пән жоғары және жоғары оқу орынан кейінгі білім беру жүйесінде магистранттардың тұтас педагогикалық процессті ұйымдастыра білуін дамыту, кәсіби-педагогикалық құзыреттіліктерді меңгеруге және табысты ғылыми шығармашылық белсенділіктерін дамытуға бағытталған.

Әдебиеттанудың тарихын дәуірлеудің теориялық аспектілерін анықтау, олардың негізгі қағидаларын меңгерту. Әдебиет дамуының заңдылықтарын, ішкі, сыртқы факторларын зерттеу.

«Тіл білімінің өзекті мәселелері» теориялық курсы қазіргі кезде жан-жақты зерттеліп, тіл білімінің синхронды және диахронды даму кезеңдеріне негізделген зерттеулерді, зерттеу әдістерін, ерекшеліктерін талдауға негізделген.

Аталмыш оқу курсының қажеттілігі магистранттардың негізгі заманауи психологиялық тұғырлар мен қағидаларды, жеке тұлғаға тән психикалық үрдістерін зерттеу әдістерін, іс-әрекет тетіктерін реттеуді жеке тұлға мен топтың мінез-құлық заңдылықтарын түсіну және оны қызмет барысында пайдалану ақылы дәлелденеді.

Этнолингвистика арқылы этносты, оның тілін танып-білуді, тілдің коммуникативтік қызметімен қоса, куммулятивтік қызмет атқаратын ерекше ғылым саласы екенін меңгерту.

Тілдің тарихын дәуірлеудің теориялық аспектілерін анықтау, олардың негізгі қағидаларын меңгерту. Тіл дамуының заңдылықтарын, ішкі, сыртқы факторларын, тілдік зерттеулердің концепцияларын негіздеу.

Курста грамматикада қалыптасқан принциптер мен заңдылықтардың жүйесін белгілейді. Грамматиканың құрылымдық, семантикалық, логикалық, функционалды- коммуникативтік аспектілерінің ерекшеліктері мен өзара байланыстарын айқындайды.

Әдебиеттанудың даму ерекшеліктері мен көкейкесті мәселелері, ғылыми негізде шешілуге тиісті теориялық зерттеулерін саралау, жаңа қағидалар мен тұжырымдарын анықтау.

Әдебиеттану ғылымындағы зерттеу бағыттары мен арналарын ғылыми тұрғыда меңгерту. Әдеби зерттеу әдістері және олардың негізгі мақсат-міндеттерін теориялық бағытта саралау. Көркем шығарманы тұтастай және жекелей талдау жолдарын дәйектеу.

Фольклор тарихының зерттелуі, жетекші фольклорист ғалымдардың еңбектері жүйеленіп, басты ұстанымдарын айқындау. Фольклордағы ұқсас мотивтер мен сюжеттерін, жанрлар функциясын, тілін, көркемдігін саралау.

Мәтіннің ғылыми- әдістемелік негіздері басқа ғылымдармен қатар қалыптасып, тіл білімінде жетекші орын алатынын дәйектеу. Тіліміздің даму тарихы, әдеби тіл дәрежесіне көтерілу сатылары мәтіннің психологиямен, тілдік қатынаспен байланыстылығын негіздеу.

Шығарма мен мәтін арасындағы байланысты негізге ала отырып, мәтіннің табиғатын, құрылымын түсіндіру. Мәтіннің құрылымдық элементтерін талқылау. Мәтіндегі дискурс және оның түрлері туралы түсінік беру. Көркем мәтіннің құрылымдық-прагматикалық негіздерін таныту

Курстың негізгі нысаны – ғылыми жұмыстың ұйымдастырылуын, жоспарлануын, ғылыми зерттеудің әдіснамасы мен әдіс-тәсілдерін меңгерту. Қазақ тілін зерттеу әдістері туралы ақпараттарды игерте білу туралы білім жүйесін қалыптастыру

ХХ-XXI ғғ. әдебиеттанудың негізгі әдіснамалық бағыттарын айқындау, оларға тән қағидаттар мен ауызша-көркем шығармаларды талдау және интерпретациялау тәсілдерін қарастыру. Әдебиеттанулық, тілдік зерттеу жүргізу формаларын, нормалары мен әдістемесін меңгеру

Заманауи педагогикалық технологияларды және коммуникативті дағдыны игеру білу

фольклор мен мифология шығармаларын ұлттық рухани мәдениеттің феномені ретінде түсіндіру

тілдік, әдеби материалдарды талдаудың негізгі әдістері мен тәсілдерін, оқыту және бақылау әдістерін меңгеру, қазақ тілі мен Қазақ әдебиеті бойынша оқу, ғылыми сабақтар мен іс-шараларды жоспарлау және ұйымдастыру;

Негізгі дүниетанымдық және әдістемелелік мәселелерді, соның ішінде ғылым дамуының заманауи кезеңінде пайда болатын пәнаралық сипаттағы мәселелерді, талдайды және кәсіби қызметте пайдаланады

фольклорды зерттеу саласындағы ғылыми мектептердің қалыптасу тарихы мен бағыттары бойынша жүйелендірілген білімді меңгеру, арнайы әдебиетте бағдарды түсіну, этнолингвистика, қазақ антропонимикасының дамуын түсіну

негізгі категорияларды, тіл тарихының теориялық негіздері туралы түсініктерді, әдебиет тарихын кезеңдеу мәселелерін, тіл, әдебиет тарихын оқытудың маңызды аспектілері туралы мәліметтерді, зерттеудің практикалық дағдыларын меңгеру

ғылыми зерттеулерді жүргізу әдістемесі мен әдіснамасын, өзіндік ғылыми және зерттеу жұмысының дағдыларын меңгеру