8D02195 Өнертану в Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясы

Курс мәдени антропологияның пәнімен, принциптерімен, категорияларымен; әлеуметтік және мәдени антропологияның негізгі даму кезеңдерімен, мәдени антропологияның генезисі мәселесімен; әлеуметтік және мәдени антропологияның тарихы мен әдіснамасымен таныстырады; адамның мәнін және оның трансценденттік, экзистенциализм үрдістерін; шығармашылық үдерістегі сабақтастық мәселесін; трансцендентализмді мәдени-философиялық талдау тәсілі ретінде; антропологиялық константаны – трансцендентализмнің негізі және философиялау дәстүрі ретінде ашады.

Курс жалпы адамзат өнерінің, оның ішінде қазақ халқының өнерінің классикалық дамуының ең ірі, түйінді, тағдырлы кезеңдері негізінде өнер философиясын; өнердің белгілі бір түрінің өркендеу себептерін, эстетикалық, этикалық және философиялық білімдердің даму дәрежесі мен деңгейін; шығармашылықтың негізгі философиялық және эстетикалық мәселелерін шешуді; өнерді мәдени-тарихи құбылыс ретінде философиялық түсіну және бағалау мәселелерін ашады.

Курста перформативтік театрдың шығу тегі мен оның қалыптасуы және қазіргі кездегі практикасы жайында қарастырылады. Заманауи теориялық парадигмалар негізінде оның даму процесі мен негізгі ерекшеліктері жан-жақты талданады. Перформативтік театрдың тұжырымдамасы тірі өнердің барлық түрлерін қамтиды, мысалы, хэппенинг, акционизм, әлеуметтік театр, иммерсивті тәжірибелер, сайт-специфик, променад және т. б. яғни, дағдарысты шақтағы «ойын-сауық өнерінің» түрлері театр сахнасы мен өмір сахнасына айналдыруды көздейді.

Курс аясында академиялық хаттың жанрлық әралуандығын, академиялық мәтіннің және оның құрамдас бөліктерін, академиялық хаттың жалпы қағидаттарын, жазбаша ғылыми мәтінді құрылымдаудың негізгі қағидаттарын; академиялық хаттың стилистикалық ерекшеліктерін, ғылыми мәтіннің жанрлары мен олардың ерекшеліктерін: ғылыми-танымал (дәрістер, мақалалар, очерктер); оқу-ғылыми (оқулықтар, әдістемелік құралдар, бағдарламалар); ғылыми-іскерлік (келісімшарттар, шығармашылық зертханалар нұсқаулықтарын); ғылыми-ақпараттық (патент, ақпараттық рефераттар, аннотациялар); ғылыми – анықтамалық (сөздіктер, энциклопедиялар, каталогтар анықтамалығы) қарастырылады

Пәннің ғылыми мәселелері өнертанушылардың, философтардың, әлеуметтанушылардың, психологтардың және т.б. ғылыми зерттеулер аспектісіндегі тарих пен көркемдік стиль теориясының эволюциясын талдауды қамтиды. Өнер тарихындағы стиль теориясы өнердің пайда болуын, дамуын, өзгеруін, құлдырауын, сондай-ақ "халықтардың, дәуірлердің және суретшілердің әртүрлі стильдерін"қарастырады. Өнертанудағы стиль теориясы өнердегі мазмұн мен форма мәселесін,сондай-ақ оның элементтерінің құрылымы туралы ұғымды зерттейді.

«Заманауи кинотанудың теориялық тұжырымдамалары» пәні докторанттарға заманауи контексте кинематографияны талдау мен зерттеудің теориялық және тұжырымдамалық тәсілдерін тереңдетіп оқытуды ұсынады. Курс сыни ойлауды, аналитикалық дағдыларды және қазіргі заманғы фильмдерді талдау мен түсіндіруде теориялық тұжырымдамаларды қолдану қабілетін дамытуға бағытталған. Докторанттар фильмдерді талдаудың әртүрлі теориялық үлгілері мен әдістерін, соның ішінде құрылымдық талдауды, символдық талдауды, режиссерлік стильді талдауды, постмодерндік талдауды және т.б.

«Театр өнеріндегі шығармашылық ізденіс мәселелері» пәнінің негізгі мақсаты – актер мен режиссердің, театр суретшісінің шығармашылығындағы бейнені іздеудің жалпы заңдылықтарын анықтау, ол үшін осы ұғымды нақтылау, театр шығармашылығының материалын қарастыру, оны түрлендірудің психологиялық тетіктерін зерттеу, сахналық экспрессивтіліктің көркемдік құралдарының, бейнелеу тәсілдерінің пайда болуы болжанады. Режиссерлердің жаңа көркемдік заманауи тәсілдерді іздеуі қарастырылады.

«Заманауи кинодағы фольклорлық сарындар» курсы дәстүрлі фольклорлық элементтерді, архетиптер мен мотивтерді заманауи кинематография контекстінде пайдалану мен қайта қарастыруды қарастырады. Докторанттар мифологияның, ертегілердің, аңыздар мен халық мәдениетінің басқа да элементтерінің қазіргі кинематографияға қалай әсер ететініне баға бере отырып, фольклор мен кино арасындағы байланыстың ерекшеліктерін зерттейді. Пән кино эстетикасының фольклорлық негіздерін, бейнелеу стилін және кинодағы көркемдік-эстетикалық дәстүрлерді зерттейді.

Курс классикалық семиотиканың теориялық және әдістемелік тәсілдерін тереңдетіп оқытуға негізделген; семиотиканың ғылым ретінде даму тарихының негізгі кезеңдері мен заңдылықтарын, семиотикалық талдаудың негізгі әдістерімен, принциптерімен және тәртібімен таныстырады; семиотикалық сараптама әдістері, принциптері мен процедураларын, қазіргі заманауи семиотиканың (сонымен қатар нарратологияның) өнерді зерттеудегі семиотикалық көзқарасын, позициясын, семантиканың өнердегі мәні мен рөлін ашады.

Курс эстетикалық категориялармен және негізгі проблемалармен, түрлі эстетикалық мектептердің өнер мен өнер туындыларын интерпретациялаудағы қолданатын амал-тәсілдер, құралдар және әдістерімен таныстырады. Көркем шығармашылық түрлерінің жүйесін, эстетикалық және көркемдік қызметтің арақатынасын ашады. Көркем шығармашылық процесін, эстетикалық және көркем құндылықтар жүйесін, олардың адам тіршілігіндегі рөлін қарастырады. Қоғам, өркениет, өнердегі эстетикалық проблемалардың көрінісі, адам мен өнер мәселелері, эстетиканың өзекті мәселелері туралы ақпарат береді.

Курс отандық және шетелдік ғалымдардың заманауи жетістіктеріне негізделген ғылыми зерттеулерді жүргізудің негізгі теориялық ережелерін, технологияларын, операцияларын, практикалық әдістері ментәсілдерін; ғылыми зерттеу әдістері мен әдістемесін, ғылыми деректерді жинау және өңдеу әдістерін, ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру принциптерін, қазіргі ғылымның әдіснамалық ерекшеліктерін, ғылым мен ғылыми зерттеулердің даму жолдарын, жалпы ғылыми, философиялық және арнайы әдістерді теория мен практикада қолдануды ашады.

Қазіргі заманғы өнер соңғы онжылдықтардағы әртүрлі көркемдік тенденцияларды дәйекті тұжырымдамамен түсінуге және қабылдауға тырысады. Бұл құбылыс зерттеушілерге қараусыз талдау қиын сұрақтар қоюды жалғастыруда. Олардың ішіндегі ең бастысы - "қазіргі заманғы өнер" ұғымының анықтамасы. Пән аясында заманауи көркем мәдениеттің өзін-өзі дамыту мәселелері қарастырылады: қалыптасудың бастаулары және өнердің одан әрі даму хронологиясы, анықтау көркем шығармашылықтағы жаңа технологиялар.

Курс докторанттардың пәнаралық диалог негізінде өнердегі үдерістерді талдауға жүйелі көзқарас дағдыларын белсендіреді: мәдениет антропологиясының қазіргі теориялары, эстетика, философия және өнер тарихы. Стилі, ағымы және басқа да замануи өнертанудың категориялық аппараты ұғымдарының өзекті түсіндірмелеріне ерекше назар аударылады. Курс адам мен әлем бейнесін диахрондық тұрғыда көрсету мәселесі толассыз тақырыпқа негізделген және көрнекі мысалдарға толы.

Өнер мен визуалды антропологиядағы қазіргі әлемді құру теориясы мен әдіснамасы. Адамның қоршаған әлемдегі орны мен қатынасын анықтаудағы ғылыми бағыттардың тәжірибесі. Мәдени құбылыстарды ғылыми зерттеудің әдіснамалық принциптері мен тәсілдері. Батыстық емес контексте өнерді анықтауда ғылыми мұраны сыни тұрғыдан пайымдау. «Өнер» антропологиясының басқа түрлеріне айналу тенденциялары. Қазіргі әлемді құрудағы адамның «биологиялық өзгерістерін» айқындау. Шығармашылық таным үлгілері және қиялға қарай жасалған эволюциялық қадам.