7M02310 Филология в М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті

Пәндер

• Қазіргі қазақ стилистикасының даму бағыттары мен түрлері

  Мақсаты: Қазіргі тіл білімінің стилистикалық нормаларын, тіл жүйесінің барлық деңгейлеріндегі қазақ тілінің стилистикалық ресурстарын салыстыру. Мазмұны: Мәтінді стилистикалық талдау мен қазақ тілін дамытудың классикалық және жаңа әдістерін қолдану. Мәдениетаралық қарым-қатынас мәтіндерін редакциялау, тілдік талдау, әртүрлі функционалды стильдердің мәтіндерін интерпретациялауды, сөйлеу түрлерін жіктеуді салыстырады, модель бойынша стилистикалық талдау, зерттеу қызметіндегі жоғары зияткерлік адалдық дағдыларын жүргізеді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Басқару психологиясы

  Мақсаты: Жоғары білікті мамандардың кәсіби қызметіне қажетті қазіргі заманғы психологиялық ғылымның негізгі тәсілдері мен принциптерін сипаттау. Мазмұны: Іргелі психологиялық ұғымдар, психологиялық ғылымның ғылыми идеясы, психологиялық зерттеу әдістері жүйеленеді. Жеке тұлғаны психологиялық зерттеудің әдістері мен үрдістерін қолдану.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 3
  

• Жоғары мектеп педагогикасы және псхологиясы

  Мақсаты: қазіргі заманғы психологиялық-педагогикалық білімдер негізінде жоғары оқу орнында кәсіби-педагогикалық іс-әрекетті тиімді ұйымдастыру бойынша магистранттардың іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыру. Мазмұны: Жоғары білімнің қазіргі парадигмалары. Қазақстандағы жоғары білім берудің тарихы, тенденциялары мен даму стратегиялары. Жоғары мектептің педагогикасы мен психологиясының пәні, міндеттері, категориялары. Жоғары мектеп педагогикасы мен психологиясының әдіснамалық негіздері. ЖОО оқытушысының кәсіби құзыреттілігі. ЖОО оқытушысының коммуникативтік құзыреттілігі. Жоғары мектеп дидактикасы. Колледж жасындағы психологиялық ерекшеліктер. Университеттегі оқу процесі және оның заңдылықтары. ЖОО-дағы білім мазмұны. ЖОО - да оқу процесін ұйымдастыру нысандары. ЖОО-да оқу-тәрбие процесін ұйымдастыру және іске асыру технологиялары. Кредиттік оқыту жүйесінің ерекшеліктері. Оқыту әдістемесі мен әдістері.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Ғылым тарихы мен философиясы

  Мақсаты: Ғылымның тарихы мен теориясы, ғылымның даму заңдылықтары мен ғылыми білімнің құрылымы, ғылыми зерттеулерді жүргізу әдістері, қоғамның дамуындағы ғылымның рөлі туралы білімді қалыптастыру. Мазмұны: Ғылым феноменінің мәселелерін философиялық талдау пәні ретінде қарастырады. Нақты ғылымдардың философиялық мәселелерін, ХХІ ғасырдағы коммуникативті технологиялардың мәнін және олардың қазіргі ғылымдағы рөлін көтереді және сипаттайды.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Академиялық жазу және жобалық жұмыс

  Мақсаты: Магистранттардың өз ғылыми жобаларын іске асыруға дайындығын қалыптастыруға және олардың нәтижелерін халықаралық академиялық қоғамдастық нормаларына сәйкес жазбаша түрде ұсынуға бағытталған құзыреттерін дамыту. Мазмұны: академиялық дискурстың ерекшеліктері: стилі, жанрлары, проблематикасы. Зерттеу тақырыбы мен мәселесі. Проблематизациялық стратегиялар. Академиялық мәтіндегі объективтілік және субъективтілік. Жұмыстың мақсаты мен міндеттерін тұжырымдау. Жұмыстың тақырыбы мен нысанын ажырату. Дереккөздер мен әдебиеттерге шолу. Зерттеудің теориялық және эмпирикалық материалымен жұмыс. Зерттеудің өзектілігі, ғылыми жаңалығы, теориялық және практикалық маңыздылығы. Зерттеу әдістері. Зерттеу гипотезасы және нәтижелері. Библиографияны жобалау. Пайдаланылған әдебиеттер тізімін келтірудің және рәсімдеудің негізгі ережелері. Академиялық ортада плагиаттың таралуы: себептері, салдары, күресу жолдары. Рецензияланған журналдар және "қоқыс тізімі". Аңдатпаның түрлері және оларды құрастыру ерекшеліктері. Ғылыми мәтінді рецензиялау. Ғылыми жоба және ғылыми жобалық қызмет. Ғылыми конкурстарға өтінімді ресімдеу бойынша ұсынымдар.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Тілді лингвомәдени талдау

  Мақсаты: XXI ғасыр лингвистикасында тілді ұлттың мәдени коды, қарым-қатынас және таным құралы ретінде талдау. Мазмұны: Лингвомәдениеттанудың ғылым ретінде қалыптасу тарихын суреттейді. Көркем-мәнерлі құралдар негізінде тіл арқылы халықтың менталитеті мен оның мәдениетін аша отырып, тілдің дамуына әсер ететін тіл мен мәдениеттің өзара іс-қимылы туралы түсінікті қалыптастырады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Лингвистикалық зерттеулерді ұйымдастыру және жоспарлау

  Мақсаты: Лингвистика саласындағы ғылыми зерттеулердің перспективалық бағыттарын анықтау, зерттеулерді ұйымдастыру және жоспарлаудың теориялық және практикалық маңыздылығын айқындау. Мазмұны: Ғылыми зерттеулердің әдіснамалық қамтамасыз етілуін қалыптастырады, зерттеу үшін қойылған міндеттерді шешуге мүмкіндік беретін зерттеудің осындай тәсілдері мен әдістерін таңдайды. Ғылыми зерттеулердің перспективалық бағыттарын анықтайды, зерттелетін проблеманың өзектілігін, теориялық және практикалық маңыздылығын негіздейді. Гипотезаларды талдайды, қолданбалы зерттеулер жүргізеді. Ғылыми зерттеулерді жүргізудің әдіснамасымен және әдістемесімен таныстырады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Латын графикасы және графикалық лингвистика мәселелері

  Мақсаты: Графикалық лингвистика және латын графикасы тарихын, жазуды, жазбаша белгілерді және жазбаша тілді зерттеу. Мазмұны: Графикалық лингвистика мен латын графикасының негізгі бағыттарын жазу туралы жалпы ғылым ретінде – эпиграфика, палеография, графика, орфография және графемика деп бағалайды. Әр бағыттың ерекшеліктерін, олардың нысанын, тақырыбын, лингвистикалық зерттеудің мақсаттары мен міндеттерін жіктейді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Шет тілі (кәсіби)

  Мақсаты: Мазмұнды қамту дәрежесі әртүрлі шет тіліндегі түпнұсқа дереккөздерді оқудың негізгі түрлерін меңгеру. Мазмұны: Мамандық бойынша ғылыми тақырыптарға жазбаша хабарламаларды жасау: ғылыми зерттеу тақырыбы бойынша тезистер, түйіндеме, шет тіліндегі түпнұсқа дереккөздерді рефераттауды жүзеге асыру, ғылыми мәтінді аннотациялау

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Қазақ тілінің фразеологиялық семантикасы

  Мақсаты: Қазақ тіліндегі фразеологизмдердің семантикалық құрылымын, грамматикалық сипатын бағалау. Мазмұны: Тіл білімінде қолданылатын фразеологиялық бірліктердің семантикалық-құрылымдық ерекшеліктері, сыни бағалау, модальдық, коннотациялық функциялары. Қазақ тілінің сөздік құрамын дамыту, толықтыру мәселелеріне баса назар аударады, сөз мәнінің, фразеологиялық бірліктердің құрамының, түрлерінің өзгеруіне, сөздіктерді құрастыру принциптеріне және оларды жасау тәсілдеріне назар аударады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• Функционалды грамматика

  Мақсаты: сөздің мағынасын жеткізуге қызмет ететін тілдік құралдардың жұмысын кешенді талдау. Мазмұны: Тіл құрылымы бірліктерінің қазіргі заманғы функцияларын, әртүрлі тілдік деңгейлерге жататын құралдардың бірыңғай жүйесінде осы типтегі грамматиканы зерттеуді, грамматикалық бірліктердің өзара әрекеттесу заңдылықтарын, лексика мен контекстті жіктеуді, сөздің мағынасын жеткізуге қызмет ететін тілдік құралдардың жұмыс істеуін талдайды. Тіл функциясы проблемасының құрылымдық-жүйелік және коммуникативті аспектілерін біріктіру мүмкіндіктерін пайдалану.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• Тіл білімінің жаңа бағыттары

  Мақсаты: Қазақ тіл білімінің жаңа бағыттары және олардың лингвистика тарихындағы орнын талдау. Мазмұны: Қазіргі лингвистиканың принциптері мен олардың тіл білімінде жүзеге асырылу ерекшеліктерін, ХХ-ХХІ ғғ. қазақ тіл білімінің жаңа бағыттарының мәнін және олардың қазақ филологиясы тарихындағы орнын талдайды. Диссертациялық зерттеуде бастапқы теориялық ұстанымдарды таңдауда осы білімді одан әрі қолдану мақсатында қазіргі филологияның әртүрлі бағыттары мен тұжырымдамаларындағы жаңа лингвистикалық пәндердің негізгі ұғымдарын салыстырады. Корпус және компьютерлік лингвистика. Табиғи тілді өңдеудегі AI.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• Семасиология және ономасиология

  Мақсаты: Семасиология және ономасиологияны негізгі ғылыми ұғымдары мен тілдік материалдарын зерттеу. Мазмұны: Семасиологияның негізгі ғылыми ұғымдарын және тілдік материалды талдау әдістерін, тіл-жүйе деңгейіндегі ономасиологияны және тіл-сөйлеу деңгейіндегі ономасиология зерттеледі. Ономасиологиялық білім парадигмасындағы әдіснамалық принциптер мен әдістемелік әдістердің ерекшеліктерін анықтау. Ғылыми таным әдіснамасының негіздерін әртүрлі тілдердегі номинациялар тәсілдерін салыстырудың базалық тәсілдерімен талдау.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• Мәтін синтаксисі

  Мақсаты: Ойлау заңдылықтарына сүйене отырып, мәтіннің синтаксистік (оның ішінде интонациялық-ырғақты) ұйымдастырылуын зерттеу. Мазмұны: тәуелсіз сөйлемдер арасындағы байланыс, мәтін бірліктері (сөйлем, прозалық строфа – күрделі синтаксистік тұтастық, үзінді және т.б.), тұтас сөйлеу туындысы. Синтаксистік мәтін ойлау заңдылықтарына сүйене отырып, мәтіннің синтаксистік (оның ішінде интонациялық-ырғақты) ұйымдастырылуын зерттейді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Эстетикалық ойлау және тіл білімі тарихы

  Мақсаты: Ойлаудың эстетикалық өрісінің проблемаларын сананың эстетикалық қасиеттерін талдау. Мазмұны: Қазақ тілінің қазіргі заманғы теориялық және қолданбалы мәселелерін ұлттық ойлауды білдіруші ретінде зерделеу. Ойлаудың эстетикалық өрісінің проблемаларын сананың эстетикалық қасиеттерін талдау қажеттілігі, ойлау өнерінің мүмкіндіктерін жеке түсінуден және ережелерін жасаудан ойдың пайда болу процесі ретінде қарастырады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• Семантикадағы лингвистикалық эксперимент

  Мақсаты: Лингвистикадағы семасиологияның заңдылықтарын және қазақ тілінің ерекшеліктерін, қазақ тіліндегі мағынаның берілу жолдарын анықтау. Мазмұны: Лексикалық семантикада көрсетілген сөзді зерттеудің негізгі әдісін интроспекция ретінде пайдалану, семасиологтың осы сөзбен өз санасына байланысты психикалық объектілер мен процестерді бақылауы. Семантикадағы Эксперимент дұрыс деп танылған қолданыстарды бақылау негізінде ұсынылған семантикалық гипотезаларды растауға немесе жоққа шығаруға қызмет етеді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 6
  

• Интертекстуалды теория

  Мақсаты: Қазіргі мәдениеттегі интермәтінділік феноменін анықтау. Мазмұны: Интермәтіндік талдау әдістерін зерттейді. Интермәтінділік феноменінің қазіргі теориялық тұжырымдамаларын салыстыру. Интермәтіндік байланыстар мәнінде қазіргі тілді, интертекстуалды өзара әрекеттесулер типтерінің феноменін, қазіргі әдебиеттану терминологиясын қарастырады, ғылыми зерттеу дағдыларын қалыптастырады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Топонимиканың теориясы мен практикасы

  Мақсаты: Ономастиканың қалыптасуы мен даму тарихын, зерттеу аспектілері мен әдістерін, сонымен қатар ономастиканың өзегі болып табылатын топоним, антропоним, космонимдермен қатар шектік өрістегі онимдерді қарастыру. Сонымен қатар ономастикалық концептілердің ерекшеліктерін, орнын анықтау. Мазмұны: Қазақ тіл біліміндегі антропонимика жүйесінің зерттелуіне тарихи-лингвистикалық сипатта ғылыми шолу жасалады. Сонымен қатар қазақ антропонимдерінің ұлттық табиғатын анықтаудың лингвомәдени, әлеуметтік бағытына мән беріледі.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Антропонимиканың теориясы мен практикасы

  Мақсаты: Лингвистикадағы антропонимика жүйесінің теориясы мен практикасын зерттеу Мазмұны: Қазақ тіл біліміндегі антропонимика жүйесінің зерттелуіне тарихи-лингвистикалық сипатта ғылыми шолу жасалады. Сонымен қатар қазақ антропонимдерінің ұлттық табиғатын анықтаудың лингвомәдени, әлеуметтік бағытына мән беріледі.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Диахрония мен синхрониядағы тілдік бірліктер мен санаттар

  Мақсаты: Диахрониядағы грамматика негіздері туралы, қазақ тілінің синхронды және диахрондық факторларын ажырату критерийлері туралы ғылыми түсінік қалыптастыру. Мазмұны: Тарихи-филологиялық зерттеулердің нәтижелерін талдайды; кәсіби қызметті жүргізу үшін қажетті білімді, іскерлікті және дағдыларды жүйелейді, лингвистикалық ой-өрісін кеңейтеді, проблемалық сипаттағы мәселелерді қарауға аналитикалық тәсілді пайдаланады; тіл тарихы фактілерін ұғыну және практикада диахрондық-синхронды талдау дағдыларын қолдану кезінде заманауи трендтерді пайдаланады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Сөз қолдану мәдениеті

  Мақсаты: Ауызша формаларға тән әдеби тілдің нормаларын меңгеру Мазмұны: Айтылған ойдың мақсаттарына сәйкес тілдік әдістерді қолдана білу, сөйлеуде мәдениеттілік пен этиканы көрсету. Сөйлеуде диалектизмдерді, қарапайым, дөрекі сөздерді, варварларды қолдану, көп сөйлеу, бір пікірді қайталау, өзіне сілтеме жасау, жоғары сөйлеу, дене қимылдарын араластыру "сөз мәдениетіне" жатпайды.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Ғылыми дискурстың тілдік құрылымы

  Мақсаты: Ғылыми дискурстың ауызша және жазбаша түрлерінің ерекшеліктерін, ғылыми коммуникацияның тілдік аспектілерін қарастыру. Мазмұны: Кәсіби қызмет саласындағы міндеттерді шешу үшін ғылыми коммуникация модельдерін құрастырады, қазіргі теориялық және қолданбалы мәселелерді талдайды, ғылыми коммуникацияны жүзеге асыру үшін, диалогтік және монологиялық ғылыми сөйлеу негіздерін (ауызша және жазбаша нұсқаларда), сөйлеу әрекетінің техникасын тұжырымдайды.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Қазақ тілінің когнитивті грамматикасы

  Мақсаты: Қазақ тіліндегі грамматикалық категориялардың танылу үрдісін тіл білімінің қалыптасқан кезеңінен бүгінгі таңдағы еңбектерге дейін хронологиялық тұрғыдан қарастыру. Қазақ тіліндегі грамматикалық категориялардың антропоөзектік сипатын көрсету. Мазмұны: Грамматикалық категориялардың қалыптасуына адам болмысы, көзқарасы, коммуникативті актіге қатысушылардың антропоөзекті сипатының обьективті жағдаятқа қатысы байқалады. Соның нәтижесі ретінде грамматикалық категориялар түрлі формада тілдік бірліктер арқылы тұрпатталады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Қазақ сөз мәдениеті

  Мақсаты: Қазақ сөз мәдениетін теориялық пән ретінде коммуникативтік-прагматикалық, лингвомәдениеттанымдық негіздерін анықтау. Сондай-ақ сөздің коммуникативтік сапаларын обьективтік түрде анықтаудың теориялық негіздерін іздестіру. Мазмұны: Қазақ сөз мәдениеті пәнінің қазіргі жай-күйі алдымен қазақ тіл білімінің өткендегісімен және бүгінгі даму деңгейімен, жалпы тілтанымдағы дәстүрлі парадигмалардың жаңа парадигмаларға ығысып орын беру үрдісімен бе байланысты. Халықтың ғасырлар бойы келе жатқан тіліне, оның дәстүрлі нормаларына сүйене отырып арта беруіне зор үлес қосады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Қазақ тілінің когнитивті лексикасы

  Мақсаты: Әлемнің концептуалды бейнесін тілдегі лексикалық бірліктердің семантикалық түйісулері негізінде түсіндіру. Мазмұны: Семантикалық желіде экстралингвистикалық біліммен бірге тілдік білім де сақталады, себебі концептуалды байланыстар лексикалық мағыналар негізінде жүзеге асады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Жалпы семантика және тілдік бірліктердің мәні

  Мақсаты: Тіл білімінде бар мағына концепциясын нақтылау. Негізгі семантикалық бағыттар мен мектептерді жүйелеу. Мазмұны: Тіл білімінде бар мағына концепциясын нақтылайды. Типологияны және негізгі семантикалық бағыттар мен мектептерді жүйелейді. Психолингвистикада, когнитивтік лингвистикада және т.б. дамыған семантиканы зерттеудің жаңа әдістерін анықтайды. Тіл бірліктерін олардың прагматикасының ерекшелігі тұрғысынан түсіну. Лексика-семантикалық ақпараттың (сигнификативті, денотативті, виртуалды компонент) тілдік мәні мен компоненттері туралы түсінік қалыптастырады

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Тілдік бірліктердің прагматикасы

  Мақсаты: Тіл білімі мен прагматиканың өзекті мәселелерін тілдің семиотикалық аспектілерін зерттеу. Мазмұны: Прагматиканың өзекті мәселелерін тілдің семиотикалық аспектілерінің бірі, сондай-ақ сөйлеуші адамдардың өзара әрекеттесуі ретінде талдайды, қарым-қатынас процесінде сөйлеуші мен тыңдаушының рөлін ашады, тілдік және семиотикалық бірліктердің өзектілігі теориясын, мәдениетаралық қарым-қатынас прагматикасын қарастырады. Олардың прагматикасына байланысты әртүрлі тілдік бірліктердің ерекшелігі туралы түсінік қалыптастырады, мағынаның әртүрлі компоненттерін бөлуді қарастырады: сигнификативтік, денотативтік, прагматикалық.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

Профессии

Оқыту нәтижелері

• Жүйелі ғылыми дүниетаным негізінде және ғылым тарихы мен философиясы саласындағы білімді пайдалану арқылы кешенді зерттеулерді жобалау және жүзеге асыру. Әр түрлі ғылыми бағыттар негізінде жинақталған білімді интеграциялау, жаһандану процестерінің қарама-қайшылықтары мен әлеуметтік-экономикалық салдарын түсінуге сүйене отырып, пәнаралық байланыста зерттеу ұстанымдарын жүзеге асырады;
• Кәсіби ортада шет тілінде тілдесу, бірегей әдеби дереккөздерді пайдалану, академиялық адалдық қағидаты негізінде ғылыми қоғамдастыққа өзінің бірегей идеяларын хабарлау;
• Ғылыми таным әдіснамасының негіздерін филология саласындағы іргелі білімдерін көрсете отырып, әртүрлі тілдердегі номинациялар тәсілдерін, заманауи үрдістерді, өзекті проблемаларды, оның ішінде тілдің лингвистикалық аспектілерін, оқытудағы инновациялық тәсілдерді салыстырудың базалық тәсілдерімен талдау;
• Инновациялық, цифрлық технологиялар мен жасанды интеллектті тиімді пайдалана отырып, лингвистикалық және әдеби зерттеулер жүргізу және университеттің ғылыми-педагогикалық қызметін жүзеге асыру;
• Кәсіби қызметтегі лингвистикалық, психологиялық және педагогикалық ғылымдардың заманауи трендтерін жүйелеу. Белгілі бір жаңа лингвистикалық бағытқа, тұжырымдамаға бағытталған әртүрлі зерттеу әдістерін пайдалана отырып, тілдік материалды саралау.
• Семантика мен лингвистиканың, әлем тілдерінің, оның ішінде қазақ тілінің дамуына әсер ететін сыртқы және ішкі факторларды сыни тұрғыдан бағалау, сондай-ақ тіл білімінде пайдаланылатын фразеологиялық бірліктердің семантикалық-құрылымдық ерекшеліктерін, сыни бағалау, модальдық, коннотациялық функцияларын практикада қолдану.