7M10103 Жаһандық денсаулық және денсаулықты сақтау в С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті

Пәннің мазмұны халықаралық терминологияны қолдану бойынша білім алушылардың кәсіби лингвистикалық құзыреттілігін дамыту; Болашақ практикалық қызметте тиімді пайдалану, әлемдік кеңістікте қарым-қатынас жасау үшін reading, listening, speaking and writing дағдыларын дамыту болып табылады.

Ғылым философиясының жалпы мәселелері. Ғылымның заманауи философиясының пәні мен негізгі концепциялары. Ғылымның пайда болуы және оның тарихи эволюциясының негізгі кезеңдері. Ғылыми білімнің құрылымы. Ғылым дамуының заманауи кезеңінің ерекшеліктері. Ғылыми-техникалық прогрестің болашағы. Медицина философиясы және медицина ғылым ретінде. Медицинаның философиялық категориялары мен ұғымдары. Норманың, денсаулықтың және аурудың мәселелері.

Басқару психологиясының негізгі түсініктері мен категориялары көрсетілген, алайда психологиялық ғылымның әр түрлі бағыттарындағы жеке тұлғаны, жеке тұлғаның концепциясын, топ пен ұжымдағы тұлғааралық қарым-қатынасты зерттеуге үлкен көңіл бөлінеді. Психикаға теріс әсер ететін жеке және орта факторларын, адамның психикалық денсаулығын сақтау тәсілдерін зерттеуге арналған. Денсаулық сақтау маманы тұлғасының психологиялық сипаттамасына назар аударылады

Бағдарламаның мазмұнында дәрістер, семинарлар, практикалық сабақтар түрінде оқу үрдісін өткізудің негізгі ережелері көрсетілген. Оқытудың дағдылары мен әдістерін қолдану және көрсету, оқытудың инновациялық технологиялары. Заманауи педагогикалық үрдістің әдістері мен формаларын қолдану. Педагогикалық тәжірибе медициналық ЖОО-ның болашақ оқытушыларын даярлаудағы білім беру үрдісінің маңызды бөлігі ретінде.

Осы пән бойынша оқу үрдісінде статистикалық талдаудың теориясы мен практикасы бойынша білім жүйесі, статистикалық ақпаратты алу және өңдеу әдістерін қолдану, сондай-ақ жалпы мәдени және кәсіби құзыреттіліктерді қалыптастыру дағдылары берілетін болады.

Бағдарламада педагогиканың негізгі ұғымдары мен санаттары көрсетілген. Педагог мамандығының ерекшеліктері. Білім беру педагогикалық үрдіс ретінде. Білім беру әлеуметтік-мәдени феномен және жалпыадамзаттық құндылық ретінде. Педагогикалық қарым-қатынас. Тәрбие педагогиканың құрамдас бөлігі ретінде. Білім беру жүйесін басқару негіздері, әдістері мен формалары. Қазақстандағы педагогикалық ойдың дамуы.

Пән денсаулық сақтау бағдарламаларын бағалау әдістерін: бағалаудың жалпы принциптерін, денсаулық сақтау саясатын, бағдарламаларды, қызметтер мен ұйымдарды бағалау процесін зерттеуді қамтиды. Ұлттық денсаулықты дамыту үшін көшбасшылық процесті бағалау.

Пән денсаулық пен денсаулық сақтаудың жаһандық менеджментін зерттейді, яғни үкіметтер, жеке сектор және азаматтық қоғам денсаулықты нығайтуға және қорғауға және оны жүзеге асыруға қатысты шешімдер қабылдайды. Осылайша, басқару тек мемлекеттік және жеке ұйымдардың рөлін ғана емес, сонымен қатар ресми және бейресми ережелер мен дәстүрлерді де қамтиды, соның негізінде осы ұйымдар бір-бірімен өзара әрекеттеседі және денсаулығын қорғауға тырысатын адамдарға да қатысты.

Пәннің мазмұнына: жаһандық денсаулық сақтауға жататын зерттеу әдістеріне кіріспе, эпидемиологиялық зерттеулер жоспары, статистикалық әдістер, сапалық зерттеулер және оларды сыни бағалау әдістері кіреді. Пәнді оқу бүкіл әлемде денсаулық мәселелерін зерттеудің сандық және сапалық әдістерін қолдану мен бағалауға қажетті дағды мен тәжірибе береді.

Пән денсаулық сақтау жүйесіндегі өзгерістерді жоспарлау, іске асыру және бағалау үшін құралдар мен стратегияларды пайдалана отырып, денсаулық сақтау жүйесінің тиімділігін арттыру тәсілдерін қарастырады, денсаулық сақтау жүйесі үшін сапаны жаппай басқарудың қағидалары мен әдістерін қолданады. Денсаулық детерминанттары және адам денсаулығын нығайтуға бағытталған табысты халықаралық стратегиялар мен бағдарламалар зерделенетін болады.

Денсаулық сақтау саласындағы тиімді инновацияны енгізу және ресурстарды тиімді пайдалану туралы шешім қабылдаушыларға ақпарат берудің ғылыми негізделген және пәнаралық құралы ретінде денсаулық сақтау технологиясын бағалаудың ғаламдық рөлі. Денсаулық сақтау технологиясын бағалау кезеңдері мен әдістемесі. Клиникалық қауіпсіздік және медициналық технологияның экономикалық негіздемесі. Денсаулық сақтаудың балама технологияларымен салыстырмалы талдау.

Емдеу-алдын алу мекемелері адам-аурухана ортасы жүйесінің ерекше факторларының кешені болып табылады. Бұл бір жағынан науқастарға арналған госпитальдық ортаның сапасына, ал екінші жағынан-медициналық персоналдың еңбек жағдайларына жоғары санитарлық - эпидемиологиялық талаптар қояды. Елді мекен аумағындағы атмосфералық ауаны, топырақты ластаудың негізгі көздеріне санитарлық-гигиеналық мониторингті жүргізу.

Арнайы курс: адам денсаулығы мен денсаулық сақтау құқығының теориялық негіздерін; жаһандану дәуіріндегі денсаулық сақтау саласындағы халықаралық құқықтың даму үрдістерін; адам денсаулығын қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттердің міндеттемелерін орындауын бақылаудың халықаралық тетіктерін; халықтың денсаулық сақтау саласындағы Қазақстан Республикасының тәжірибесін; Денсаулық сақтау саласындағы ҚР халықаралық міндеттемелерін имплементациялаудың өзекті мәселелерін қарастырады.

Арнайы курс мыналарды қарастырады: адам денсаулығы құқығын жүзеге асыру бойынша мемлекеттердің өзара іс-қимылын халықаралық-құқықтық реттеу; өз мемлекетінен тыс жерде болған кезеңде адамға медициналық көмек көрсетуді халықаралық-құқықтық реттеу; шетелде болған кезде ҚР азаматтары мен ҚР азаматтары емес тұлғалардың медициналық көмек алу құқығы; денсаулық сақтау және медицина саласындағы ынтымақтастық туралы ҚР келісімі.

Денсаулықты нығайту және аурулардың алдын алу. Денсаулықты анықтау, Денсаулық критерийлері. Денсаулықты қалыптастырудағы өмір салтының, тіршілік ету ортасының, экологиялық ерекшеліктердің, тұқым қуалаушылық факторларының маңызы. Алдын алудың түрлері. Жеке және қоғамдық денсаулық, денсаулықты нығайтудағы және сақтаудағы профилактикалық тексерулердің маңызы. Қазіргі кезеңде денсаулықты нығайту саласындағы Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау саясаты. Денсаулықты нығайту қызметтерін ұйымдастыру және басқару

Пәнде адам денсаулықтың ең жақсы жағдайына қол жеткізуге және медициналық көмекті қажет болған кезде, қажетті уақытта олардың жанында алуға бағытталған АМСК мәселелері ашылған. Тиімді АМСК адамдардың өмір сүру кезеңдерінде денсаулыққа қатысты қажеттілігінің басым көпшілігін қанағаттандыра алады.

Бағдарламаның мазмұнында медицинадағы ақпараттық жүйелер көрсетілген. Денсаулық сақтауда Ақпараттық жүйелерді қолдану. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттары және оны практикада қолдану. Денсаулық сақтау және медициналық статистика жүйесінің ақпараттық инфрақұрылымын жетілдіру жолымен денсаулық сақтау жүйесін дамыту.

Репродуктивті денсаулықты заманауи басқару тәсілдері. Барлық отбасына репродуктивті денсаулықты басқару және медициналық көмекті ұйымдастыру стратегиясы. Репродуктивті денсаулықты қорғау саласындағы заманауи бағдарламалардың тиімділігі. Репродуктивті денсаулықты сақтау, отбасын жоспарлау және репродуктивті денсаулықты қорғау саласында отбасын ақпараттық-білім беру технологиясын жоспарлау бойынша ұсынылатын қызметтерінің сапасын қадағалау және бағалау.

Пән денсаулық сақтаудың қаржылық жүйесінің тұрақтылығын және денсаулық сақтаудың жалпы шығындарын, медициналық ұйымдардың шығындарын және оларды пайдалануды, денсаулық сақтау жүйесінің қолжетімділігін, науқастардың қауіпсіздігін, созылмалы жағдайларды басқаруды, аурулардың алдын алуды, сапаны жақсарту қабілетін қамтитын қызмет индикаторларын қарастырады.

Алдын алу шараларын әзірлеу, ошақтарды бақылау, эпидемиологиялық қадағалау жүргізу және қолданыстағы нормативтік-құқықтық құжаттамаларды жүргізу.

Денсаулық сақтаудағы заңнама. Денсаулық сақтау ұйымдарының қызметін реттейтін ҚР Конституциясы, кодекстері. халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын, азаматтарды дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуді қамтамасыз ететін ҚР НҚА. Денсаулық сақтау саласындағы дәрігердің, азаматтардың, азаматтар топтарының және пациенттердің құқықтары. Медицина қызметкерлерінің жауапкершілігі. Медициналық қызметкерлерді әлеуметтік-құқықтық қорғау. Медициналық және сот сараптамасының құқықтық негіздері.

Пән жұқпалы және созылмалы жұқпалы емес аурулармен күресуді, еңбек гигиенасы мен қауіпсіздік техникасының стандарттарын, сондай-ақ трансшекаралық ластанудан қорғауды қоса алғанда, көптеген салалардағы дипломатиялық және ынтымақтастық мәселелерін оқытады. Денсаулық деңгейіндегі теңсіздіктің ауқымы мәселелерін қарастырады

Шикізат пен тамақ өнімдерін шығару бойынша кәсіпорында тамақ өнімдерін өндіруге және қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттаманы жүргізуге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар бойынша бақылаудың нысандары мен әдістері туралы білімді кеңейту.

Пән әлем және Қазақстан елдерінің, халықаралық ұйымдардың, үкіметтік емес ұйымдардың және көп ұлтты корпорациялардың ғаламдық мәселелерін зерттейді. Пән жаһандық денсаулық сақтау саласындағы сыртқы саясатты, әлемдегі сыртқы саясат пен денсаулық арасындағы тығыз байланысты және олардың өзара тәуелділігін зерттеуге бағытталған.

Пән АМСК заманауи модельдерін қарастырады. Олардың қалыптасуына әсер ететін әлем елдерінің экономикалық, мәдени, тарихи ерекшеліктері. Әлемдегі АМСК заманауи модельдерін, олардың проблемалары, денсаулық сақтау жүйесінің даму перспективалары және тиімділік өлшемдерін талдау

Ғылыми фандрайзинг. Ғылыми зерттеулер жүргізу бойынша жобаларды іске асыру үшін ресурстарды тарту мақсатында ғылыми жобалау, конкурстарға гранттық өтінімдерді жазу және сүйемелдеу. Ғылыми фандрайзинг кезеңдері: проблеманы талдау, мақсаттар мен міндеттерді сипаттау, механизмдер мен құралдарды анықтау, сметаны құру, қолда бар және қажетті ресурстарды талдау, фандрайзинг іс-шараларын жүргізу, алынған нәтижелерді талдау және есепті дайындау.

Бағдарламаның мазмұны капиталды салымдардың әртүрлі түрлерін бағалау үшін шығындарды инвестициялау және инвестициялық талдау мәселелерін қамтиды. Ақша ағындары құрылымының қарапайым жағдайы, сондай-ақ уақыт бойынша инвестицияларды бөлуді ескеру үшін талдаудың неғұрлым күрделі жағдайларын қоса отырып, модельдеуді әзірлеу ұсынылатын болады.

Жобалық және операциялық фандрайзинг. Жалпы қызмет мақсатында жобаны орындау бойынша, қойылған міндеттерді іске асыру үшін қажетті ұйымның ресурстары үшін сыртқы, бөгде тұлғаларды тарту процесі. Жобаны, ұйымның ағымдағы қызметін жүзеге асыру үшін қаражат жинау.

Пән босқындар мен көшіп - қонушылардың денсаулығының мәселелерін ашады-кездейсоқ жарақаттар, салқындаулар, күйіктер, асқазан-ішек аурулары, жүрек-қантамыр аурулары, жүктілік және босану кезіндегі асқынулар. Әйелдер аналар, нәрестелер мен балалардың денсаулығы, жыныстық және репродуктивті денсаулық, зорлық сияқты мәселелермен жиі кездеседі. Сонымен қатар, пән көші-қон лагерлеріндегі денсаулық сақтау мәселелерін ашып көрсетеді.

Пән популяциялық денсаулық ұғымын анықтауға бағытталған, қоғам ұғымының әртүрлі концепцияларын, Қоғамдық денсаулық сақтаудың қоғамдық мәселелерді шешуде рөлін көрсетеді. Денсаулық үшін аурушаңдықты, ауыр жағдайларды және қауіп-қатерлерді төмендету жолымен қоғамдастық жағдайында денсаулықты өзгерту үшін, сондай-ақ мінез-құлқындағы өзгерістерді қолдау үшін қолайлы жағдайлар жасау үшін қажетті дағдыларды дамытуға ықпал етеді.

Пән денсаулық сақтау саласындағы басымдықтарды анықтауға және жергілікті және жаһандық денсаулық саласында шешім қабылдау үшін жүйелі талдау жүргізуге бағытталған. Денсаулық сақтау саласында шешім қабылдау және жоспарлау процестері үшін ауруларға ықпал ететін ауру ауыртпалықтары мен қауіп факторларының дәйекті және салыстырмалы сипаттамасын зерттейді.

Пән өмір бойы денсаулықты басқару жолдарын, барлық жастағы адамдарға медициналық көмек көрсетуді үйретеді; профилактикаға, оңтайлы денсаулыққа және өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған.

Ішкі және сыртқы фандрайзинг. Ұйымның өзінің менеджмент күшімен қызметті қамтамасыз ету көздерін іздеу стратегиясын әзірлеу және іске асыру. Қаржыландыру іздеу фандрайзинг бойынша кәсіби кеңесшілерді тарту арқылы жүзеге асырылатын консалтингтік қызмет.

Пән қарулы қақтығыстар мен басқа да төтенше жағдайлар кезінде бейтарап және тиімді медициналық көмек көрсету кодекстері мен стандарттарын оқытады. Адамдардың қай жерде болмасын азап шегуін және бейтараптықты болдырмау және жеңілдету керек, оған сәйкес медициналық көмек кемсітусіз берілуі тиіс

Пән гуманитарлық саладағы халықаралық ынтымақтастық туралы қазіргі заманғы түсініктерді қалыптастырады. Қазіргі әлемдегі дағдарыс аймақтарында көмек көрсету және әлеуметтілікті қалпына келтіруде екі жақты және көп жақты гуманитарлық дипломатияның мүмкіндіктері мен шектерін ашады.

Бағдарламаның мазмұнында қоғамдық құбылыстардың динамикасын зерттеудің статистикалық әдістері көрсетілген. Халықтың тұрмыс деңгейінің статистикасы. Халықтың денсаулық статистикасы. Халықтың аурушаңдығын талдау. SWOT-талдау. Денсаулық сақтау көрсеткіштерін жақсарту бойынша іс-шаралар (жол картасы) құру. Жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексінің көрсеткіштері. Стратегиялық және жедел жоспарлар және олардың орындалуын талдау.

ON1 Жаһандық денсаулық сақтау саласында зерттеулер жүргізу үшін пәнаралық құндылықтарды қолданады

ON2 Денсаулық сақтау саласындағы зерттеу, кәсіби және педагогикалық қызметте қолданбалы сипаттағы жаңа білім мен дағдыларды алуға қабілетті.

ON3 Дипломатияны көрсетеді, жаһандық денсаулық саласындағы заманауи ғылыми тәсілдерді пайдалана отырып, өз біліктілігі саласында кәсіби аралық командаларда бірлескен тиімді жұмыс істеуге ықпал ететін көшбасшылық қасиеттерді қолданады

ON4 Денсаулық сақтаудың халықаралық жүйелерін және жаһанданудың денсаулыққа әсерін қолданады, жаһандық денсаулық сақтау жүйесінде ғылыми ақпаратты енгізу бойынша заманауи тәсілдерді пайдаланады

ON5 Денсаулық сақтау жүйесінде ресурстық қамтамасыз етуді талдау (кадрлық, денсаулық сақтау технологиялары және т. б.) және қауіпсіздіктің жоғары деңгейі мен сапалы медициналық көмекті ұйымдастыру үшін бағдарламаның тұрақтылығын қамтамасыз ету әдістерін қолдану.

ON6 Ғылым мен тәжірибенің заманауи жетістіктері негізінде денсаулық сақтаудың жаһандық мәселелерін шешуде адам құқықтары мен әлеуметтік әділеттілік қағидаларын пайдалана отырып, бағдарламаларды жоспарлау, іске асыру, бағалау кезінде кәсіби қызметте басқару әдістерін көрсетеді

ON7 Жоғары білім деңгейінде оқытушылық және ғылыми-зерттеу қызметін жетілдіру үшін өзіндік талдау, кәсіби өсу дағдыларын көрсетеді

ON8 ДДҰ, UNICEF, UNAIDS, Жаһандық қор және т. б. халықаралық рөлдерін қолданады және адам денсаулығы мен оның құқықтарын қорғау саласындағы нормативтік-құқықтық актілерді, биомедициналық зерттеулер үшін халықаралық этикалық басшылыққа алатын қағидаларды пайдаланады.