6B02162 Өнертану в Қазақ ұлттық өнер университеті

Пән заманауи көрскем сынның қалыптасуына, сәулетшінің, мүсіншінің, кескіндемешінің және графиктің шығармашылық әдісін білуге бағытталған. Сондай-ақ көркем сын теориясының негізгі ережелеріне, композиция негіздеріне және бейнелеу өнерінде қолданылатын көркем құралдар мен арнайы терминологияға негізделген.

Курс студенттерді ежелгі Шығыс және антикалық өнердің дамуының негізгі кезеңдеріне ежелгі дәуірден орта ғасырларға дейін таныстырады: адам қызметінің бір түрі көркем шығармашылықтың пайда болуынан - рим мәдениетінің эстетикалық канондарына дейін.

Курс студенттерді таңдаған Маманданудың базалық ережелерімен таныстыруды, оның басқа гуманитарлық пәндер шеңберінде орнын анықтауды көздейді. Пән студенттерді өнер түрлерінің алуан түрлілігімен, кескіндеме, мүсін және сәулет өнеріндегі кеңістіктік форманың үйлесімін, құралдарымен, бейнелеу өнеріндегі форманың түзілу заңдарымен, көрнекі қабылдау негіздерімен таныстыруға, сондай-ақ білім алушыларды өнертанушылық талдаудың әртүрлі әдістерінің негіздерімен таныстыруға бағытталған.

«Өнер ескерткіштерін сипаттау және талдау» курсы – өнертанушыны дайындау процесінің маңызды құрамдас бөлігі. Курстың мақсаты - сурет салу, мүсін, графика және сәндік-қолданбалы өнер жұмыстарын оқып үйрену, сондай-ақ өнертану терминологиялық және концептуалды аппараттарымен танысу, өнер туындыларын сипаттау мен талдаудың негізгі әдістерін меңгеру. Студенттердің түрлі мәдени және тарихи кезеңдердегі шығармашылық жұмыстарын сипаттауға арналған дифференциалды тәсілдің дағдыларын қалыптастыру.

Бағдарлама зерттеу тақырыбын дәйектілікпен дәлелделуіне негізделген, ол біртұтас процесс болып табылады. Мәдени-тарихи дәуір, стиль, канон сияқты өнер тарихының негізгі түсініктері Мысырдың, Қосөзен, Греция, Рим және Грецияның туындылары арқылы нақты мысалдарында түсіндіріледі.

«Археология негіздері» курсының мақсаты өнертану мамандарын даярлау үшін - Қазақстан тарихының ежелгі кезеңінің артефактілерін зерттейтін негізгі пәндердің бірі, оның ішінде қажетті ежелгі өнердің көптеген ескерткіштері бар. Курстық жұмыс барысында бакалавриат студенттерін Қазақстанның ежелгі ескерткіштерімен Қазақстан тұрғындарының рухани өмірі,археологиялық зерттеулер әдіснамасымен, тұрғын үйлері мен жерлеу алаңдарын қайта қалпына келтіру мүмкіндігі қарастырылады.

Курстың мақсаты - әр түрлі дәуірдегі сынның маңызы мен рөлін анықтау, сыни талдау дағдыларын жетілдіру.

«Бейнелеу өнерінің техникасы мен технологиясы» курсы студенттерге бейнелеу өнерінде қолданылатын техника мен технология ерекшеліктерін түсінуге мүмкіндік береді. Пән суретшілердің қолданған кескіндеме, сурет салу, мүсін жасау әдістерін зерттеуге бағытталған. Курс көркем образды эстетикалық түрде түсінуге және жұмыстың құрылымын түсінуге көмектеседі. Сондай-ақ студентті әр түрлі көркемдік стильдерге және визуалды өнер салаларымен таныстырады.

Оқу пәні саясаттану және құқықтану сияқты қоғамдық ғылымдар кешеніне негізделеді. Оқу пәнінің мазмұны сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқықтық қатынастардың негізгі түсініктері мен заңдылықтарын қалыптастыруға бағытталған. Сыбайлас жемқорлық құбылысының адам мен мемлекеттің экономикалық, саяси және әлеуметтік құрамдас бөлігіне әсері академиялық адалдыққа баса назар аударылады.

«Алғашқы қауым өнерінің тарихы» курсы студенттерді ең алғашқы адамдардың қалыптасуын, алғашқы қауым өнерін қабылдау негіздерімен, бейнелеу өнері мен әр түрлі пластикалық өнердің барлық эволюциясын, ерте сәулет нысандарын, таныстырады. Алғашқы қауым өнерінің шығу тегі мен ерекшеліктерін түсіндіру, дәуірлерді және өнердің жетекші түрлерін тану, алғышқы қауым өнерінің тарихы бойынша негізгі арнайы терминологияны білуге негіздейді.

Пән Қазақстанның бейнелеу өнері дамуының негізгі кезеңдерін зерттеуге, өнердегі стильдер мен бағыттардың негізгі сипаттамаларын тұжырымдауға, стилистикалық ерекшеліктерді көруге, сондай-ақ терминологиялық құралдарды меңгеруге бағытталған.

«Жаңа заман өнер тарихы» курсы 17-ші ғасырдан бастап 19-шы ғасырға дейінгі тарихи даму барысында шет елдердің өнерін және мәдениетін дәйекті зерттейтін негізгі теориялық тақырыптардың бірі болып табылады.

Сын теориясын зерттеу, өткен және қазіргі заманның жетекші сыншыларының тәжірибесін меңгеру, әдеби-сыни талдау дағдыларын жетілдіру.

"Орта ғасыр және қайта өрлеу өнерінің тарихы" курсы дәуірдің контексінің, әлеуметтік-саяси климаттың, діни-философиялық ағымдардың және эстетикалық канондардың орта ғасыр өнері мен жаңғырудың мазмұны мен нысанына әсерін зерттеуге бағытталған.

"Өнер тарихының әдіснамасы" курсы - өнертанумен оның ғылыми пән ретінде дамуы барысында қалыптасқан негізгі зерттеу әдістері мен тәсілдерін жүйелі түрде баяндауға бағытталған. Курстың пайда болуының тарихи сипаттамасы, ғылым әдістерінің элементтері (ғылым тарихының элементтері: ғылым тарихы, оның зерттеу әдістерінің тарихы), сондай-ақ бакалавриат студенттерін өнер тарихы әдіснамасы мен оны одан әрі дамыту мүмкінің келешегі туралы таныстыру.

"Галерея ісі" курсы студенттерді кәсіби оқытудағы жетекші пәндердің бірі, ол жеке қабілеттерін дамытуға және галереядағы күнделікті жұмыс дағдыларын алуға көмектеседі. "Галерея ісі" курсының мақсаты - студентті галереяда толыққанды жұмыс істеуіне көмектесетін теориялық және практикалық біліммен қамтамасыз ету.

Пластикалық өнердің ерекшеліктерін түсінуге бағытталған пән; эмоционалды және мәнерлі құралдарды қолдануға негізделген эстетикалық түсініктерді түсіну, композициялық заңдылықтарын игеруге, шығармашылық құрылымынтүсінуге бағытталған.

"Орта ғасыр және Қайта өрлеу өнерінің тарихы II" курсы нақты ғылымдар дамуының әсерін, білімнің таралу географиясын кеңейтуді, көркем мектептер мен академияларды құруды, Ренессанс дәуірінің мазмұны мен нысанына эстетикалық канондардың таралуын зерттеуге бағытталған.

Бұл курс шетелдік және отандық сыни ойдың пайда болуы мен дамуы туралы тұтас түсінік беруге арналған. Өнертанудың мәселелерін зерттеу көркемдік үрдістер мен сыни пайымдаусыз мүмкін емес.

"Музейтану I" пәні - ғылыми пән, онда студенттер мұражайлардың даму тарихы мен заңдылықтарын (түрлері мен мазмұны бойынша), олардың қоғамдық функцияларын, мұражайлардың қалыптасуының негізгі мәселелерін және олардың тарихын зерттейді.

"Сәндік-қолданбалы өнер тарихы I" курсы студенттерді ежелгі мәдениет, Орта ғасырлар, Қайта өрлеу дәуіріне дейінгі қолданбалы өнер туындыларымен таныстырады. Сәндік-қолданбалы өнер жоғары палеолит дәуірінде басқа өнер түрлерімен қатар пайда болды. Адамзат тарихында сәндік-қолданбалы өнер өзгерді. Осы үдерістің жалпы үрдістерін талдай отырып, студенттер бейіндегі мамандарға қажетті білім мен дағдыларды алады.

Пәннің бағыты қолданбалы мәні бар кәсіби дайындық пәндерінің міндетті базалық циклінің негізгі теориялық пәндерін қалыптастыру болып табылады. Пән студенттердің көркем сын тарихын, оның корпусын құрайтын негізгі мәтіндерді зерделеуге бағытталған. Курс сондай-ақ студенттерді өнердің ең беделді теоретиктері мен арт-сыншылардың тұжырымдамаларымен таныстыруды ұсынады.

"ХХ-XXI ғғ. қазіргі заман өнерінің тарихы" курсы негізгі мақсаты XX-XXI ғғ. батыс - еуропалық өнердің дамуын зерттеу болып табылатын кәсіби теориялық пәндердің бірі болып табылады.

Курстың міндеттеріне Қазақстан өнерінің негізгі, маңызды ескерткіштерімен танысу кіреді.; - республиканың аса көрнекті суретшілерінің өмірбаянымен және шығармашылығымен танысу; - Қазақстан тарихы мен өнер теориясының негізгі терминдерін меңгеру, оларды дұрыс қолдана білу.

Тарих ғылымы бойынша қабылданған кезеңдерге сәйкес дамытуға тән үрдістерді талдайтын Қазақстанның заманауи қолданбалы өнердің көптеген түрлерін (керамика, шыны, арт-металл, зергерлік бұйымдар, ағаш, сүйек, былғары, тоқыма) Қазақстанның өнер және қолөнерімен студенттерді таныстыру.

Пән студенттерді өнер түрлерінің алуан түрлілігімен, кескіндеме, мүсін және сәулет өнеріндегі кеңістіктік форманың үйлесімдендіру құралдарымен, бейнелеу өнеріндегі форманың түзілу заңдарымен, көрнекі қабылдау негіздерімен таныстыруға, сондай-ақ білім алушыларды өнертанушылық талдаудың әртүрлі әдістерінің негіздерімен таныстыруға бағытталған. Өнертанушыларды шығармашылық дайындау жүйесінде жетекші пән болып табылады, студенттердің жалпы гуманитарлық дайындығын ескереді және шығыс өнері саласындағы ақпаратты тез арада күрделендіреді, бұл кәсіби қызметке дайындалуға ықпал етеді.

Курс сондай-ақ студенттерді өнердің ең беделді теоретиктері мен арт-сыншылардың тұжырымдамаларымен таныстыруды ұсынады.

Бағдарламасы постмодернизм мәдениеті мен өнеріндегі негізгі тенденцияларға, жаңа көрменің стратегияларына, кураторлық жұмыстарға және заманауи көркемсурет жүйесіне кіретін аналитикалық және тарихи шолуды қамтиды. Студенттер XX-XXІ ғғ. басында еуропа және орыс өнерінің даму тарихымен танысады.

"Сәндік-қолданбалы өнер тарихы II" курсы студенттерді Ренессанс дәуірінен ХХ ғасырға дейінгі қолданбалы өнер туындыларымен таныстырады. Курс батысеуропалық мәдениеттің сәндік-қолданбалы өнерін дамытудың үлкен блоктарын, стильдік үрдістердің ажырамас бөлігі ретінде қарастырады. Батыс Еуропа елдерінің ҚПИ-ның даму үрдісін зерделей отырып, білім алушылар "өнертану" мамандануына қажетті білім алады.

"Музейтану II" пәні-білім алушылар ішкі ұйымды, мұражай қорларын ғылыми толықтыру жүйесін, коллекцияларды құжаттау және сақтау, сондай-ақ мұражайлық экспозицияларды, көрмелерді, мұражайдың ғылыми-білім беру қызметінің әртүрлі түрлері мен нысандарын құру әдістемесін зерттейтін ғылыми пән.

Пәннің негізгі мақсаты қазіргі заманғы визуалды өнердің дамуының негізгі кезеңдерімен студенттерді «Өнертану» мамандығы бойынша таныстыру болып табылады. Қазіргі заманғы көркемдік процестерді талдау, қазіргі заманғы суретшілердің өмірбаяны мен шығармашылығымен танысу, сондай-ақ өнер жағдайын және оларды дұрыс пайдалану мүмкіндігін дамыту.

Курс орта ғасыр мен жаңа уақыт кезеңіндегі ислам мәдениеті мен өнерінің пайда болуы мен таралуы тарихын зерттеуге арналған. Студенттер мұсылман әлемінің негізгі аймақтары - Араб түбегі, Сирия, Ирак және Палестина, Египет және Магриб елдері мен Испанияның мавританық өнері өнерімен танысады. Иран, Орталық Азия мемлекеттері өнерінің тарихын, сондай-ақ Түркия өнерін зерттеу ерекше қызығушылық тудырады. Курстың материалы жалпы жалпыға ортақ тарих пәні бойынша зерттеледі.

Көркем сын тарихы" пәнін оқу шетелдік және отандық сыни ойлардың пайда болуы мен дамуы туралы тұтас түсінік беруге арналған. Өнертанудың мәселелерін зерттеу көркемдік үрдістер мен сыни пайымдаусыз мүмкін емес. "Көркем сын тарихы" пәнін оқу барысында әртүрлі елдердің мәдени-тарихи ерекшеліктері; әлемдік және отандық материалдық және рухани мәдениет ескерткіштері қарастырылады.; өнердегі негізгі стильдік және көркемдік бағыттар; оқылатын курс шеңберімен қарастырылған терминдер мен ұғымдар.

Курс сондай-ақ студенттерді өнердің ең беделді теоретиктері мен арт-сыншылардың тұжырымдамаларымен таныстыруды ұсынады.

Курс ескерткіштердің сақталуы мен түпнұсқасын сыни талдауды, қайта қалпына келтірудің өзіндік әсер ету дәрежесін қамтиды. Курстың мақсаты - өнер туындыларын зерттеу, көркем мектептер мен жеке шеберлер тиесілі болуын және олардың түпнұсқасын анықтау..

«Ғылыми зерттеулердің негіздері» пәнін меңгеру мақсаты - ғылыми пән ретінде оның даму кезеңінде өнертану әзірлеген негізгі зерттеу әдістерін және тәсілдерін дәйекті ұсыну. Курс қазіргі заманғы гуманитарлық білімдер жүйесіндегі өнер теориясы, өнертану (өнер тарихы), тарихи тұрғыдағы өнертану әдіснамасының маңызды тұжырымдамаларын зерттеуге бағытталған.

Экономика, құқықтану сияқты қоғамдық ғылымдар кешеніне негізделген интегративті сипатқа ие, оның мәні өмірдің түрлі аспектілері, адам мен қоғамның дамуы, әлеуметтік факторлардың әр адамның өміріне әсері туралы ғылыми білім болып табылады. Оқу пәнінің мазмұны нарықтық экономика мен кәсіпкерліктің негізгі түсініктері мен заңдылықтарын қалыптастыруға бағытталған. Кәсіпкерлік-білімсіз қазіргі экономикалық өмірде бағдарлануға қиын ғылым. Алайда, экономикалық сауатты адам болу, бизнес, маркетинг, менеджмент, бухгалтерлік есеп негіздері туралы түсінік болу, әсіресе жастар үшін – уақыт талабы.

"XIX-XX ғғ. орыс өнерінің тарихы" курсы өнертанушыларды дайындау жүйесінің негізі болып табылады. Осы кезеңдегі орыс өнері мен мәдениетін зерттеу әртүрлі орыс сурет өнері, графика, мүсін және сәулет мектептері, жергілікті мектептердің түрлі көркем дәстүрлері мен құндылықтары, олардың өзара байланысы туралы білім береді. Зерттеу барысында сәулеттік композициялардың ерекшеліктері, орыс бейнелеу өнерінің стильдік бағыттары игеріледі.

"Өнердегі заманауи технологиялар" курсы әр түрлі медиа (желілік), мәнерліліктің жаңа көркем құралдарын, өз тәжірибелерінде сандық технологияларды, видео-арт қолданатын қазіргі заманғы суретшілердің шығармашылығын зерделеуді көздейді. Курстың мақсаты - кино және теледидар мәнерлі құралдарын пайдаланатын суретшілердің шығармашылығымен таныстыру, яғни жоспар, ракурс, монтаж, ритм, белгілі бір түрде ұйымдастырылған уақыт пен кеңістік.

"Көрме жобасы (практикум)" пәні Көрменің практикалық өңделуін орындауға, күзет құжаттарын ресімдеуге, экспозициялық кеңістікті құруға (кескіндеме, мүсін, ДПИ, contemporary art), суретшілердің шығармашылығы туралы бейнефильмдер жасауға, буклеттерге кіріспе мақалалардың мәтіндерін жазуға, БАҚ-пен жұмыс жасауға, көркемдік және кураторлық жобаларды әзірлеуге, сметалық құжаттаманы жасауға, көрме жұмысын ұйымдастыруға бағытталған.

"Дипломдық жобамен жұмыс" бітірушінің кәсіби құзыреттілігі мен ғылыми-теориялық дайындық деңгейін көрсетуі болып табылады. Жазбаша жұмыс және оны қорғау ғылыми тұжырымдаманы тиісті тілде өз бетінше баяндаудың арнайы дағдыларын меңгеруді, ғылыми ізденудің, материалды жинау мен жүйелеудің тәсілдері мен әдістерін меңгеруді, зерттеудің мақсаттары мен міндеттерін тұжырымдай алуды және оның нәтижелері бойынша негізделген қорытынды жасауды көздейді.

Сыни талдау жүргізеді және аталған елдердің зерттелетін кезеңіндегі өнер тарихы бойынша базалық ақпаратты пайдаланады. Өнердің негізгі кезеңдері мен ерекшеліктерін, негізгі ескерткіштер мен өнер персоналын, әлемге танымал өнер туындыларын сипаттау және талдау әдістерін біледі.

Қолданбалы өнер туындылары декорациясының ерекшеліктерін олардың сипатына сәйкес талдайды, суретшінің белгілі бір туындысы жасалған дәуірді, стильді, елді анықтайды. Қолданбалы өнер туындыларының ерекше ерекшеліктерін, түрлі әлеуметтік–экономикалық жағдайлардағы қолданбалы өнер құбылыстары мен мәселелерін талдайды.

Кескіндеме, графика, мүсін шығармаларына талдау жүргізеді, зерттелетін кезең авторының дәуірін, стилін анықтайды.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саласында этикалық және құқықтық мінез-құлық нормаларын қолданады және ұстанады. Бизнес-жоспарлар жасайды, оны жүзеге асыру жолдарын табады. Кәсіпкерлікті қаржыландыру және мемлекеттік реттеу негіздерін біледі.

Негізгі өнертанулық жанрларда мәтіндерді жазу және ауызша сөйлеу дағдыларын қолданады; нақты тақырыптар бойынша дербес ғылыми зерттеу жүргізеді. Бейнелеу өнерінде қолданылатын техника мен технологиялардың ерекшелігін түсінеді. Суретшілердің (кескіндеме, графика, мүсін) қолданатын көркемдік тәсілдерін талдай алады. Шығарманың құрылымын меңгеріп, бейнелеу өнерінің түрлі техникаларын тани алады.

Ескерткіштердің сақталуы мен шынайылығы, оған қалпына келтіру араласуының әсер ету дәрежесі бойынша сыни талдау жүргізеді. Мұрағат материалдарын анықтайды және пайдаланады, әртүрлі мұражай құжаттарын, картотеканы, баспасөз хабарламаларын және сауатты портфолио құрастырады.

Экспозицияларды қалыптастырады: Қазақстанның қазіргі заманғы өнерінің персоналдары және олардың шығармашылығы; тұрақты экспозициялар мен жылжымалы көрмелердің ретроспективалары үшін тарихи материалдарды пайдалана алады; халықаралық биеннале, өнер триенале, оның ішінде фотокөрмелер, қолданбалы өнер бойынша экспозициялар форматында қолданылатын қазіргі заманғы технологияларды ажырата алады.

Әдеби-көркем сын жанрында өз бетінше жұмыс істейді және заманауи білім беру және ақпараттық технологияларды қолдану. Кәсіби түсініктер мен терминологияны меңгерген. Ғылыми зерттеу жүргізеді.