6B02163 Драма театрының режиссурасы в Қазақ ұлттық өнер университеті

Сөйлеу аппаратының қалыптасуы. Сөйлеу аппаратының анатомиясы мен физиологиясы. Дем.

Режиссура тарихы алғашқы антикалық театр дәуірінен бастау алады. Әлемдік және орыс, қазақ театрларының тарихы мен байланыстырылып оқытылады.

К.С.Станиславский жүйесі бойынша актер шеберлігінің негізгі элементтерін меңгеру /теория және тәжірибе жүзінде/. Актер өнері саласындағы әр қилы ағымдар. Әрекет – сахна өнерінің негізі. Органикалық әрекеттің элементтері. Ұсынылған тосын жағдайда қисынды, мақсатқа лайықты әрекет жасауды меңгеру (мен не істеймін, не үшін істеймін, қандай ұсынылған тосын жағдайда).

Режиссураның теория мен тарихы. Курстың негізгі мақсаты актерлармен жұмыс істеу кәсібін оқып үйреніп, режиссер қажетті компоненттерді білгірлікпен пайдалана отырып бір тұтас ансамбль құрады.

Бұлшық еттің сіресуінен босаңсу. Байқағыштық пен ұғыну. Ойдан шығарылған шартты жағдайда әрекет ету. Серіктестермен өзара әрекет. Әрекет арқауы мен негізгі мақсат. Өлшем-ырғақ. Этюдпен жұмыс істеу.

Режиссура драматургиялық шығарманы зерттеу, режиссердің қойылымдарының шешімі, негізгі элементтерін түсініп меңгеру..

Сахналық сөйлеудің негізгі ерекшеліктері. Дикция. Сөйлеу қарым-қатынасы. Дауыс пен сөйлеуді жаттықтыру және дамыту үшін кешенді жаттығулар.

Оқу пәні саясаттану және құқықтану сияқты қоғамдық ғылымдар кешеніне негізделеді. Оқу пәнінің мазмұны сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқықтық қатынастардың негізгі түсініктері мен заңдылықтарын қалыптастыруға бағытталған. Сыбайлас жемқорлық құбылысының адам мен мемлекеттің экономикалық, саяси және әлеуметтік құрамдас бөлігіне әсері академиялық адалдыққа баса назар аударылады.

Режиссура тарихы алғашқы антикалық театр дәуірінен бастау алады. Әлемдік және орыс, қазақ театрларының тарихы мен байланыстырылып оқытылады.

Драма және театр. Драма туралы түсінік. Аристотель, Буало, Лессинг, Гегель. Классицизм теориясының үлгісі. Драма жайлы түсінік. Катарсис, трагедиялық және комедиялық, мінездер мен қақтығыстар. Театр және драматизм. Драмалық оқиғалар. Драма және актер өнері. Драма және режиссура. Бүгінгі драма теориясы.

Негізгі сюжеттер мен кейіпкерлер. Салт-дәстүрлі өнер: стильдер мен бағыт-бағдар, жанрлар. Қазіргі кездегі өнер: жаңа жанрлар мен тенденциялар. Бейнелеу өнері және кинотақырып пен проблемалары, сюжеттің ашылуы. Ұлттық өзіндік ерекшелік.

Сөз әрекеті. Тыңдау және есту. Әрекет арқылы талдау тәсілін меңгеру. Қимыл-іс әрекеті – сөз әрекетінің негізі. Сөз астары. Әрекет арқылы талдау тәсілі. Пьесаның идеясы мен тақырыбын анықтау. Ұсынылған тосын жағдай. Пьесаның оқиғалар легін және кейіпкерлердің өзара әрекетін анықтау. Инсценировкалармен және пьесалардан алынған үзінділермен жұмыс істеу.

Музыкалық өнердің негізгі жанрлары олардың драма театрымен байланысы.

Режиссура өнерінің теориялық негіздері. Режиссура кәсіби шығармашылықтың бір саласына жатады. Көркемсүретті спектакльді қоюшы режиссер-шығармашылық топтың жетекшісі.

Дикция және орфоэпия. Айтылудың әдеби нормалары. Дауысты және дауыссыз дыбыстардың, етістіктер мен есімдіктердің айтылуы.

Фильм үшін тарих іздеу. Идеямен жұмыс. Фильмнің идеясын қалай тұжырымдау керек? Тарих құру. Фабула және сюжет. Фильмнің драмалық композициясының түрлері. Кинодағы жанрлар. Театр мен көрермен арасындағы мән, сондай-ақ диалогтың мәні сахнаның көркемдік деңгейіне, идеяға байланысты. Әсіресе режиссерлік шешімдерге, шығармашылық қабілеттерге байланысты.

Негізгі сюжеттер мен кейіпкерлер. Салт-дәстүрлі өнер: стильдер мен бағыт-бағдар, жанрлар.

Спектакльдің темпо – ритмі. Композитордың ойы және партитура. Шығарманың идеясымен сахналық шешімі. Спектакль музыкасының идеялық, бейнелік және эмоциялық мағынасы.

Шағын күлкілі пьесалардан (водевиль) және ұсынылған тосын жағдайы күрделі пьесалардан алынған үзінділермен жұмыс істеу. Ішкі монологті құру және дұрыс психофизикалық көңіл күйді табу. Тіл мәдениеті. Дене сымбаттылығы. Пьеса мен рөлдің әрекет арқауын және негізгі мақсатын анықтау.

Сөздің қисындылығы мен сөз арқылы қарым-қатынастың заңдылықтары. Қарым-қатынас пен әуез. Тыныс белгілері мен оның атқаратын рөлі.

Зейін, ойлау, бақылау, есте ұстау, қиялдау, елестету, т.б. қасиеттерді дамытуға арналған жаттығулар. Әдеби материалдарды этюд юойынша даярлық жұмысы. Әдеби туындыларды таңдап зерделеу. Болашақ этюдтың негізі ретінде әдеби шығармаларды зердеулеу.

Дәуір әлем әдебиеті бойынша: Көне дәуір әдебиеті, ортағасыр, қайта өрлеу, классицизм, ағартушылық дәуірі.XIX ғасырдағы Европа әдебиеті. Франция. Германия. Романтизм. Натурализм. Символизм. Неоромантизм. Жаңа драма. Режиссураның қалыптасуы мен дамуы. XX ғасырдағы Европа ТМД елдерінің әдебиеті

Қаржы және несие. Қаржы және несие, оның мазмұны мен рөлі, кәсіпорынның ақша қорларын қалыптастыру, кәсіпорын арасын-дағы есеп, кәсіпорын басқаруындағы шаруа-шылық механизмінің қысқа мерзімді несиелері. Қаржы – құндық санат. Қоғамдық өндірісте қаржыны қолданудың негіздері. Қаржы саясаты. Қаржыны басқару. Қаржыны жоспарлау және болжау.Сақтандырудың мәні мен маңызы. Сақтандыру компанияларының қаржыларын ұйымдастыру ерекшеліктері. Сақтандыру ісінің негіздері. Бухгалтерлік есеп. Бухгалтерлік есептің мазмұны мен қызметі, объектілер, бухгалтерлік есептің пәні мен әдістері; баланстық қорытынды жасау; бухгалтерлік есепшот жүйесі; қосарлы жазба; бухгалтерлік - мәліметтерді қолданушылар; қаржы есебінің принциптері, тұжырымдары және мақсаттары. Шығындар түрі бойынша жұмсалатын қаржы жүйесі; өзіндік құнды талдау және калькулациялық жүйесі; талдау мен басқару есебінің байланысы.

Сахна қозғалысының биотехникасы. XVI-XVIII, XIX ғғ. Стильдік дағдылар. Еуропа. Ресей. Азия. Этюдтермен жұмыс істеу.

Сахналық компоненттің айқындылығы. Грим мен көрнекі образ. Грим обраэдың мінездемесін беруші. Мінездемелі грим, жас гримі, қарт адамдардың гримі. Драматургиялық әрекетке сәйкес театрдағы, опера, оперетта, теледидардағы және эстрададағы гримнің арнайылығы. Гримнің эскиз бойынша, ойша және әдебиеттегі суреттеу бойынша орындалуы.

"Сөйлеу техникасы І" курсының бағдарламасы оқытушыға қажетті теориялық және практикалық тақырыптарды қамтиды: тыныс алу, дауыс, артикуляция, дикция, орфоэпия және айқын диалект ауытқуларды түзету. Студент өзінің сөйлеу аппаратын белсенді сөйлеу қызметіне дайындау керек.

Қазіргі кездегі өнер: жаңа жанрлар мен тенденциялар. Бейнелеу өнері және кинотақырып пен проблемалары, сюжеттің ашылуы. Ұлттық өзіндік ерекшелік.

Режиссер – театр ұжымының басшысы және ұйымдастырушы, спектакльдің түпкі ой-мақсатын анықтап, жүзеге асырушы және көрерменнің идеялық эстетикалық тәрбиешісі т.б.

Рөлмен жұмыс істеу. Пьесамен танысу. Пьесаның жанры мен стилі. Спектакльдің идеялық-тақырыбын ашып, рөлдің әрекет арқауы мен негізгі мақсатын анықтау. Әрекет арқылы талдау тәсілі. Рөльдің сахнадан тыс өмірі. Оқиғалар мен фактілерді бағалау. Ой қисынына сәйкес әрекет ету. Сөзбен жұмыс істеу. Ұсынылған тосын жағдайды тереңдете түсу. Әрекет партитурасы.

Негізгі мақсатқа жету. Актердің сыртқы бейнелеу техникасын шыңдай түсу – дауыс, дем, сөз саптау, қимылдың сымбаттылығы мен жеңілділігі, ишараттың дәлдігі мен әсемділігі.

Әртүрлі салқын қарулармен қауіпсіз сайысу. Ұлттық қаруларды пайдаланып сайысу. Актердің қимыл-іс және психофизикалық қасиеттерін дамыту.

Курстың мақсаты-дауысты қалыптастыру мәселелері бойынша теориялық және ғылыми білімді меңгеру; фонациялық тыныс алуды, дұрыс дауыс тануды игеру; педагогтың нұсқауларына сәйкес өзінің жабайы кемшіліктерін анықтау және бекіту, негізгі мақсаты - осы ақауларды біртіндеп жою.

Қазіргі заманғы кино, теледидар, бейне, дыбыстық технологиялар мен технология бойынша кіріспе және ақпараттық курс. Курстың мақсаты - студенттерге бейнелеудің табиғатын, имиджін алу және бекіту әдістерін, кинотеатр мен телевизиялық жабдықты жобалау мен пайдаланудың негізгі принциптерін ұсыну. Кинематографиялық құбылыстардың физикалық және психологиялық сипаты. Көрнекі және дыбыстық ақпарат беру жүйелерінің жұмыс істеу принциптері. Түсіру және дыбыс жазатын аппаратура.

Режиссер шығармашылық зерттеушілік және ұйымдастырушылық әдістемелік сипаттағы мақсаттарды тиісті дәрежеде шешуге жеткілікті мөлшерде жалпы теориялық білім негіздерін білуі тиіс.

Сөйлеу техникасын дамыту. Актердің дауысын және сөйлеуін нақты сахналық жағдайларда тәрбиелеу үшін тренингтер. Монологтармен жұмыс.

Дипломдық спектакльдермен үлкен сахнада жұмыс істеу. Рөльдің гигиенасы. Рөлдің негізгі мақсаты мен әрекет арқауын тексеріп, орнықтыру. Рөлмен толық қанды жұмыс істеу процесі. Кейіпкерлердің өзара әрекетінің үздіксіздігі. Ішкі монолог. Актердің бойындағы қасиеттерді толық ашу.

Курстың мақсаты-студенттерді дипломдық жұмыс ретінде таңдалған пьесаға режиссерлік талдау жасауға үйрету, талдау нәтижесі бойынша "сахналық қойылым жоспарын" бекіту және бұл пьесаны театр сахнасында қою.

Өзі жазған немесе әдеби шығарма желісімен сахна заңдылықтарына сәйкес қайта өнделген сценариймен жұмыс барысында режиссер болашақ спектакль құрылымдағы барлық құрамдас бөлшектерді (драматургия, актер ойыны, бейнелік шешім, музыкалық өнер т.б.) арна жүйелейді. Теориясын және күрделі де қиын құпияларын үйреніп театрдаңы қойылымдар мен байланыстыруға үйрену керек

Экономика, құқықтану сияқты қоғамдық ғылымдар кешеніне негізделген интегративті сипатқа ие, оның мәні өмірдің түрлі аспектілері, адам мен қоғамның дамуы, әлеуметтік факторлардың әр адамның өміріне әсері туралы ғылыми білім болып табылады. Оқу пәнінің мазмұны нарықтық экономика мен кәсіпкерліктің негізгі түсініктері мен заңдылықтарын қалыптастыруға бағытталған. Кәсіпкерлік-білімсіз қазіргі экономикалық өмірде бағдарлануға қиын ғылым. Алайда, экономикалық сауатты адам болу, бизнес, маркетинг, менеджмент, бухгалтерлік есеп негіздері туралы түсінік болу, әсіресе жастар үшін – уақыт талабы.

Оқу театрінің өңдірістік жағдайында дипломдық спектакльмен жұмыс жасау. Актер мәселерің нақтылы түрде көрсету. Рольмен толықтай жұмыс жасау процессі. Персонаждың үздіксіз өз-ара байланыс логикасы. Ішкі монолог. Жеке орындаудың сапалы әсерлі шығуы. Оқу театрында көрерменге дипломдық спектаклді көрсету. Кәсіби актерды дайындаудың шыны. Өндірістік мерзімнің жағдайында актердің шығармашылық өсуі.

Дипломдық жұмысының шығармашылық процесстерін рухани эстетикалық фәлсафалық ойларын актер арқылы жүзеге асырып, қойылымның көркемдік шешімін таба білетін білгір маман режиссер тәрбиелеу. Қоғамдағы саяси және әлеуметтік өзгерістерге азаматтық тұрғыдан талдау жасап жаңаша ой айтар терең біліиді режиссер мамандығына оқытады. Театрда спектакль қойу.

Театрда спектакль қою.

Заңдар интонациясы да сөйлеудегі қарым-қатынас. Әдеби-көркем мәтінмен жұмыс істеу әдісі. Рольдік жұмыста сахналық сөйлеудің дұрыс дағдыларын тәрбиелеу. Сөйлеудің сипатын ашып, бейнені жасай білу.

Қазіргі ғылыми жетістіктерді сын тұрғысынан бағалауға қабілетті; пәнаралық іздеудің ең тиімді стратегияларын таңдауға бағдарланады. Эмпирикалық және эксперименталды деректерді сауатты өңдеуге мүмкіндік беретін аналитикалық қабілеттерді анықтайды, өзінің Жеке еркін ғылыми шығармашылығын ұжымның нәтижесіне жауапкершілікпен ұштастыра алады. Философиялық мазмұны бар мәтіндерді қабылдау және талдау дағдысын, пікірталастар мен полемика жүргізу тәсілдерін, көпшілік алдында сөйлеу және өз көзқарасын жазбаша дәлелді баяндау дағдыларын меңгерген

Көрнекті Отандық және заманауи музыка, әдебиет, драма театры, көркем өнер шеберлерінің шығармашылық мұрасына дағдылану. Әлемдік әдебиеттің тарихи даму үрдістері мен ерекшеліктері туралы тұтас түсінік қалыптастыру.

Іс-тәжірибе барысында қойылымға таңдалып алынған әдеби шығармаларға, сценарийлерге режиссерлік талдау жұмыстарын жүргізу. Болашақта қойылатын қойылымға түсініктеме беру, оны дамыту, жан бітіру, процесске қатысушы шығармашылық адамдармен бірге жан-жақты талқылау. Режиссерлік жұмыстың айқын нәтижесі болатын тың шешім табу

Көркем бейнені жасау кезінде бейнелі ойлауды қолдана алады; сөйлеу үзіндісі жұмысында өнер және әдебиет туындыларын талдай алады.Театрдағы актердің ерекшеліктерін біледі

Әлемдік және отандық кинематографтың жалпы режиссурасының теориясын білу.Режиссураның негіздері мен заңдарын білу. Осы мамандықты меңгерудің практикалық дағдыларын меңгеру

Қойылым қоюдың негізгі принциптерін, драматургияны дамыту жолдарын білу. Туындының табиғаты мен жанрына сай теория мен технологиясын білу. Труппамен бірге туындыны жоспарлау, талқылау кезінде, актерлерді таңдау, рөлдерге бөлу, шығармашылық ұжымдарды басқару сәттерінде кәсіби маман ретінде құзыретті болу

Өз денесін кәсіби актердің мәнерлілігінің негізгі құралдарының бірі ретінде пайдалана алады; сахнада орын ауыстырудың, құлаудың барлық түрлерін, соның ішінде сахналық ұрыс элементтерін қарусыз және қарумен пайдалана алады. Сахналық гримнің негізін біледі. Әртүрлі гримдерді, сондай-ақ гримді орындау үшін бөлшектерді таңдай, жасай және орындай алады.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саласында этикалық және құқықтық мінез-құлық нормаларын қолданады және ұстанады. Бизнес-жоспарлар жасайды, оны жүзеге асыру жолдарын табады. Кәсіпкерлікті қаржыландыру және мемлекеттік реттеу негіздерін біледі.