6B03105 Клиникалық психология в Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті

Пән дағдарысты жағдайды, дағдарыс нормасын, дағдарыстың патологиясын, дағдарыстың динамикасын, дағдарысты бағалауға арналған диагностикалық құралдарды, патологиялық дағдарыстың жағдайын диагностикалаудың ерекшелігін оқытады.

Пән клиникалық психологияның категориялық аппаратын, клиникалық психология қызметінің негізгі салаларын, нормалар мен патологияларды, шекаралық нормаларды, клиникалық психологияның тарихын, клиникалық психологтың іс-әрекет саласын зерттеуге және кәсіби бағытталуын қалыптастыруға бағытталған.

Пән жалпы психологияның категориялық аппаратын, психикалық үрдістерді, қасиеттері мен жағдайларын, психика туралы ғылымның өзара байланысы жүйесін , сонымен қатар филогенездегі психиканың пайда болу концепцияларын оқытуға бағытталған.

Пән мәліметтерді өңдеу құзыреттілігін қалыптастыруға және зерттеу нәтижелерін статистикалық растауға, мәліметтерді дәлелдеуді қалыптастыру құзыреттілігіне, психологиядағы базалық статистикалық, математикалық әдістерді, бастапқы статистиканы, факторлық және корреляциялық талдауды, параметрлік емес критерийлерді, статистиканың арнайы құралдарын зерттеуге бағытталған.

Пән психикалық дезадаптацияның негізгі түрлері және шекті жағдайлардың клиникалық нұсқалары туралы жүйелі түсінік қалыптастыруға және студент-дефектологтардың әртүрлі симптомдардың, синдромдардың, патологиялық жағдайлар мен аурулардың даму механизмдері, психикалық ауру балаларды психопатологиялық тексеру ерекшеліктері туралы түсініктерін қалыптастыруға бағытталған

Пән мидың функционалдық ұйымдастырылуын, рефлекторлық қызметтің заңдылықтарын, ес және оқытудың нейрофизиологиялық негіздерін, жоғары жүйке жүйесінің жеке ерекшеліктерін, адамның жоғары жүйке қызметінің ерекшеліктерін, функционалдық жағдайын зерттейді.

Пән психосоматикалық бұзылыстарды және психосоматикадағы жеке тұлғаның бейінінің концепциясын, психосоматикалық аурулардың пайда болуындағы эмоциялардың рөлін, эксперименталды фактілерді, клиникалық бақылауларды, дененің психологиялық онтогенезінің мәселелерін зерттеуге бағытталған.

Пән медициналық мекемедегі психолог қызметінің әлеуметтік-құқықтық негіздері туралы базалық жүйелік түсініктерді, жергілікті-нормативтік құжаттарды қалыптастыруға, медициналық мекемедегі нормативтік-құқықтық актілердің ерекшелігін зерделеуге бағытталған.

Пән психосоматикадағы психодиагностикалық зерттеудің негіздері туралы негізгі түсініктерді қалыптастыруға, психосоматикадағы психодиагностикалық зерттеуді жүргізу дағдыларын пысықтауға бағытталған.

Пән патопсихологияны ғылым және тәжірибелік сала ретінде, психикалық қызметтің бұзылуларын, жеке тұлғаны, патопсихологиядағы синдромдарды зерделеуге патопсихологиялық көзқарасты, психикалық бұзылыстарды зерделеудегі дәстүрлерді салыстыруды зерттеуге бағытталған..

Пән кәсіптік бағыттылықты қалыптастыру үшін клиникалық психологияның мазмұнымен танысады және клиникалық психологияның категориялық аппаратын, клиникалық психология қызметінің негізгі салаларын, норма, патология және шекаралық норма санаттарын.

Пән психикалық денсаулық детерминантын (әлеуметтік, психологиялық және биологиялық факторлар, жедел әлеуметтік өзгерістер, жұмыстағы стресстік жағдайлар, гендерлік дискриминация, әлеуметтік иеліктен айыру, салауатты өмір салты, физикалық сауықсыздық, адам құқықтарының бұзылуы), осалдық, психикалық денсаулықты нығайту және қорғау, психикалық денсаулықты нығайту, психикалық денсаулықты қорғау саласындағы ұлттық саясат.

Пән қандай да бір патологиялардың нейропсихологиялық механизмдерін, олардың ми оқшаулануын, нейропсихологиялық әдістерге негізделген түзету жұмыстарын жобалауға бағытталған.

Пән қазіргі заманғы психикалық денсаулық теорияларын қазіргі ғылыми және қолданбалы әдебиеттегі психикалық денсаулық, психикалық денсаулық патологиясы теорияларының және психикалық денсаулықтың жеке нормаларының айырмашылықтары, симптомдар теориясы, синдромдар теориясы, психопатологиялық теориялар, генетикалық теориялар, когнитивті теориялар, дүниежүзілік психикалық денсаулық ассоциациясы, АХЖ 10, DSM түсініктерін зерттеуге бағытталған.

Пән психологиядағы эксперименталды әдістің даму тарихын, психологиялық эксперименттің теориялық және практикалық негіздерін, оны ұйымдастыру және жүргізу, психологиялық экспериментті ұйымдастыру және жоспарлау ерекшеліктерін зерттеуге бағытталған.

Пән психологиялық көмек түрі ретінде психотерапия туралы, психотерапияның негізгі бағыттары, түрлері, психологиялық көмек ретінде психокоррекцияның ерекшеліктері мен техникасы туралы білімді меңгеруге бағытталған.

Пән гуманистік дүниетанымды, тұлғалық және кәсіби өзін-өзі дамуды, жеке психикалық және физикалық ерекшеліктерін, жеке тұлғалық қасиеттері мен сипаттамаларын, жеке тұлғаның тұтастығын, бірлігін және дамуын, студенттердің өзін-өзі тануын және өзін-өзі дамытуын қолдауды меңгеруге бағытталған.

Пән әлеуметтік-психологиялық білімдердің қалыптасу және даму тарихын, әлеуметтік психологияның әдістері мен әдіснамасын, әлеуметтік тұлғааралық өзара әрекеттесу және қарым-қатынас психологиясын, әлеуметтік психологиядағы топтардың мәселелерін зерттейді.

Пән дін, әлемдік және негізгі ұлттық діндер, қазіргі Қазақстандағы конфессиялық жағдай туралы жалпы түсінік алуына, төзімділік пен діни төзімділікті қалыптастыруға бағытталған.

Пән әлеуметтік технологиялар туралы базалық жүйелік түсінікті қалыптастыруға және клиникалық практикада қолдануға, психологтың клиникалық жұмыс жүйесінде әлеуметтік құралдарды қолдану ерекшеліктері мен әлеуметтік технологияларды зерттеуге бағытталған.

Пән халықты әлеуметтік қорғау саласындағы арнаулы әлеуметтік қызмет көрсетудің негізгі стандарттарын зерттейді.

Пән психологияның негізгі ережелері мен әдістерін, олардың клиникалық психология міндеттеріне қосымшасында тәуелділікті зерттеуге бағытталған; тәуелді мінез-құлық психологиясының әдіснамалық негіздері мен теориялық мәселелерін,тәуелділікті психологиялық диагностикалау әдістерін,психологиялық кеңес беру мен психотерапияның ерекшеліктерін зерттеу.

Пән жастардың бойында қазақстандық патриотизм құндылықтарын, белсенді азаматтық және әлеуметтік жауапкершілікті, жан-жақты дамыған үйлесімді тұлғаны қалыптастыруға бағытталған. Пәнді оқу нәтижесінде студент қазақстандық қоғамды жаңғырту бойынша стратегиялық құжаттарды талдай білуі керек; жалпы әлемдік өркениетті дамудағы отандық мәдениеттің әлеуетін бағалай білуі керек.

Пән уақытты басқару әдістерін, олармен жұмыс істеу тәсілдерін, оларды жіктеу және қолданудың ерекшеліктерін зерттеуге бағытталған.

Пән баланың қалыпты дамуын, баланың дамуындағы патологияларды, ерте араласу ерекшеліктерін, баланың дамуының мониторингі мен бағалауын, диагностикалық құралдарды зерттейді.

Пән білім алушыларды экономика және кәсіпкерлік негіздерімен таныстыруға, қазіргі замандағы кәсіпкерлік қызметтің рөлі мен даму тенденцияларын ашуға, кәсіпкерліктің ұйымдық және қаржылық негіздерін және кәсіпкерлікті инструментальды қолдауды, кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік реттеуді, экономикалық білімді және экономикалық ғылымның түрлі өмір сүру салаларында әдістерін пайдалануға, кәсіпкерлік қызмет саласында оңтайлы ұйымдастырушылық-басқару шешімдерін қабылдау қабілетіне бағытталған.

Пән клиникалық психологияның фундаменталды, қолданбалы және пәнаралық сипатының негізгі ережелері мен әдістерін, оның жалпы психологияның теориялық мәселелерін әзірлеуге қосқан үлесін, медицина және денсаулық сақтау теориясы мен тәжірибесін зерттеуге бағытталған.

Пән феноменология, даму ерекшеліктері, құрылымы, динамика және «тұлғаның патологиялық ұйымдасуының» типтері туралы білімді қалыптастыруға, жеке тұлға саласындағы ауытқулардың психоаналитикалық және жалпы жүйесі, нозология және шекаралық флуктуациялар туралы білімді қалыптастыруға, сонымен қатар психоаналитикалық диагностика мен психотерапияның негізгі модельдерімен таныстыруға бағытталған.

Пән тұлғаның және психикалық процесстердің дамуы мен қалыптасуының негізгі заңдары, заңдылықтары мен принциптері туралы білімді қалыптастыруға, төтенше жағдайлар мен күйлер саласындағы ғылыми психологияның негізгі салаларымен, төтенше және шұғыл жағдайлардағы психолог-практиктердің жұмыс түрлері мен салаларымен танысуға бағытталған.

Пән құқықтық мәдениетті, жоғары саналы тәртіпті және болашақ мамандардың парасаттылығын қалыптастыруға, оларды әлеуметтік процестерді құқықтық реттеудің негізгі жолдарымен, мемлекетті, экономиканы басқарудағы, құқықтық тәртіп пен ұйымшылдықты қамтамасыз етудегі құқықтың рөлімен, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекет ету бойынша білім жүйесімен танысуға және осы құбылысқа қатысты азаматтық ұстанымды қалыптастыруға бағытталған.

Пән тіршілік әрекетінің зиянсыз және қауіпсіз жағдайларын жасау үшін қажетті теориялық білімдер мен практикалық дағдыларды қалыптастыруға бағытталған; жаңа техника мен технологиялық процестерді оларды пайдалану қауіпсіздігі бойынша қазіргі талаптарға сәйкес жобалау; табиғи және техногендік сипаттағы қауіп-қатерлердің ықтимал салдарларынан халықты қорғау бойынша ТЖ жағдайында сауатты шешімдерді болжау және қабылдау; тіршілік циклінің барлық сатыларында адам қызметінің қолайлы жағдайлары мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету әдістері мен құралдары туралы білім.

Пән орталық жүйке жүйесінің қызметін, рефлекстердің пайда болуын , мидың үлкен жарты шарының қабығындағы қозу және тежеу үрдістерінің өзара әрекеттесуін зерттеуге бағытталған.

Пән психиканың жалпы заңдылықтарын, әртүрлі жас ерекшелік, этникалық, кәсіби топтардағы жеке-психологиялық айырмашылықтарды зерттеуге бағытталған.

Пән клиникалық диагноз мәселелерін, клиникалық диагностика әдістерін, DSM, АХЖ классификаторлары негізінде клиникалық қорытындыларды зерттеу арқылы клиникалық диагностика дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.

Пән психологиялық кеңес беру процесін (қарым-қатынасты орнату, сұранысты қалыптастыру, мәселені қайта құру, қарым-қатынасты аяқтау), болжамды таңдау және араласу стратегиясын зерттеуге бағытталған.

Пән қазіргі ғылыми және қолданбалы әдебиетте балалар мен жасөспірімдердің психикалық дамуының бұзылуының негізгі патопсихологиялық заңдылықтарын, психикалық дамудың бұзылуының негізгі механизмдері мен заңдылықтарын меңгеруге бағытталған.

Пән геронтологияның міндеттері, пәні және нысаны туралы түсініктерді қалыптастыруға, геронтологияның мазмұндық бағыттарын, қартаюдың психологиялық механизмдерін зерделеуге, инволюциялық жастың жас шекараларын құрылымдауға, оның кезеңділігіне, қартаю теорияларын жүйелендіруге, егде жастағы адамдарды клиникалық-психологиялық сүйемелдеуге, қарт жастағы өзара әрекеттесу ерекшеліктеріне, жоғары психикалық функциялардың, эмоциялық сала мен тұлғаның бұзылуымен қатар қартаю процесімен қатар жүретін психикалық ауруларды меңгеруді дамытуға бағытталған.

Пән қақтығыс феномені туралы психологиялық білім жүйесі және оларды қақтығыстардың алдын алу және реттеудің қазіргі заманғы психотехнологияларымен таныстыруға; қақтығыс феноменологиясы; қақтығыстарды басқару; қақтығыстадың түрлі типтерін зерттеу бағыттары; қақтығыстанудың тәжірибелік қосымшаларымен таныстыруға бағытталған.

Пән бейімделу, оңалту, бейімсіздік мәселелерін, оңалту стратегиясын, әртүрлі санаттағы балалар мен ересектердің әлеуметтік-психологиялық бейімделуі мен реабилитациясының ерекшеліктерін қарастырады.

Пән тренингтік үрдісті, тренер мен топтың мінез-құлық стратегиясын, топтық динамиканы, топтық феномендерді зерделеуді,топ үшін тренингті жобалау мен өткізудің тәжірибелік мүмкіндігін қарастырады.

Пән онтогенездің әр түрлі кезеңдерінде адамның психикалық даму мәселелеріне негізгі концепциялар мен теориялық тәсілдер туралы жүйелі түсінік қалыптастыруға бағытталған.

Пән патологияда және қалыпты жағдайда негізгі психосоматикалық феномендерді түсінуге, психосоматикалық мәселенің мазмұны туралы түсініктерді, әртүрлі теориялық тәсілдерді, эмпирикалық фактілерді және психосоматикалық бұзылулардың клиникалық жүйесін, күрделі психосоматикалық феномен ретінде аурудың ішкі көрінісін қалыптастыруға бағытталған.

Психиканың нормалары мен патологиясы процестерін түсінуге бағытталған пән, психиатрия пропедевтикасы (аурулардың классификациясы, әдістері, ауру динамикасының заңдылықтары), жалпы психопатология, жеке психиатрия, институционалдық және деинституционализацияланған мекемелердің еңбек этикасы

Пән отбасы жүйелері туралы базалық түсініктерді қалыптастыруға, отбасы жүйесінің жүйе ретінде жұмыс істеуіне, отбасы жүйесінің динамикасына және құрылымына, клиникалық симптомдарды қалыптастырудағы отбасы жүйесінің рөліне бағытталған және отбасы жүйесінің параметрлерін, Олсон моделін, отбасы жүйесінің динамикасын, отбасы жүйесінің функциясын, дисфункционалды жүйелерді, жүйені диагностикалау әдістерін, жүйелік отбасылық терапияның жалпы жағдайларын зерттейді.

Пән психология ғылым, теориялық аппарат, психология тарихы ретінде, психикалық процестерге, қасиеттер мен жағдайларға, психика туралы ғылымның өзара байланыс жүйесіне баса назар аудара отырып, психологияны зерттеуге бағытталған.

Пән волонтерлықты, жастардың ерікті бағдарламаларын, өзінің жеке қасиеттерін түсініп, дамыту арқылы қоғамның нақты шақыруларын сыни тұрғыдан ұғынуды, командада ынтымақтасу және жұмыс істеу қажеттілігімен шешім қабылдаудағы дербестікті қарастырады.

Пән білім алушылардың академиялық жазудың теориясы мен тәжірибесін меңгеруге, академиялық ортада тиімді қарым-қатынас жасауға, академиялық және ғылыми мәтін жазу үшін қажетті ғылыми коммуникация саласындағы құзыреттілікті дамытуға, сондай-ақ білім алушылардың ғылыми мәдениетін, ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу, алғашқы мәліметтерді жинау, ғылыми зерттеу және мәліметтерді өңдеу әдістерін қолдануға, зерттеу нәтижелерін практикаға апробациялауға, ресімдеуге және енгізуге бағытталған.

Пән жеке тұлға психологиясының әдіснамалық негіздерін, жеке тұлға психологиясының әдіснамалық принциптерін, классикалық психологиялық бағыттарды меңгеруге бағытталған.

Пән қарым-қатынастың психотехнологиясын,қарым-қатынастың психотехникалық тәсілдерін,серіктестердің психотиптерін, қарым-қатынастағы өзара түсіністіктің механизмдері мен кедергілерін меңгеруге бағытталған .

философиялық білім, тұлғаның психикалық және физикалық ерекшеліктері, өзін-өзі жетілдіру жолдары, тұлғалық өсу және өзін-өзі белсендендіру туралы білім негізінде жалпыадамзаттық және әлеуметтік-тұлғалық құндылықтарды дамыту

кәсіпкерлік саласында экономикалық және экологиялық білімді, кәсіптік және өзге де міндеттерді шешуде өмір сүру қауіпсіздігі бойынша білімді пайдалану; құқықтық мәдениетті, жоғары саналы тәртіпті, төзімділік пен парасаттылықты көрсету

академиялық жазу, ғылыми зерттеулер, экспериментті жоспарлау және қою, зерттелетін саладағы процестерді талдау, эксперименталды деректерді бағалау және интерпретациялау тәсілдері мен әдістерін қолдану

негізгі (іргелі) медициналық түсініктерді сипаттау: этиология, патогенез және саногенез, симптом, синдром, клиникалық диагноз, функционалдық (көп өлшемді немесе көп жүйелі) диагноз

клиникалық психология мазмұнын физиологиялық, психологиялық, клиникалық деңгейде; әртүрлі теория және практика ұстанымы негізінде психикалық денсаулықты; психиканың нейропсихологиялық деңгейде қалыптасу механизмін түсіндіру

биологиялық және әлеуметтік, психосоматикалық және соматопсихиялық арақатынастар, норма мен патология проблемасы, генетикалық және жүре пайда болған, тұқым қуалайтын және жеке орта, психиканың дамуы мен ыдырауы, органикалық және функционалдық, саналы және бейсаналық, бейімделу мен дезадаптация, тапшылық және бейімделу туралы талдау әзірлеу

кәсіби іс-әрекетте міндеттерді шешу барысында ресурстарға деген қажеттілікті бағалау

нақты міндеттер мен этикалық нормаларға сәйкес пациентті психодиагностикалық тексеруді жоспарлау

психологиялық қорытынды жасау үшін пациентті психодиагностикалық тексеру деректерін және пациент (клиент) және медициналық персоналдың (қызметке тапсырыс берушінің) нұсқаулықтарын талдау

оңалту және дамыту мақсатында кеңес беру бағдарламасын әзірлеу

дағдарыс жағдайында бейімделу мен оңалтудың психологиялық құралдарын диагноз қою арқылы қолдану

өз қызметінің рефлексивті талдауын қалыптастыру