8D02193 Сценография в Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясы

Курс аясында академиялық хаттың жанрлық әралуандығын, академиялық мәтіннің және оның құрамдас бөліктерін, академиялық хаттың жалпы қағидаттарын, жазбаша ғылыми мәтінді құрылымдаудың негізгі қағидаттарын; академиялық хаттың стилистикалық ерекшеліктерін, ғылыми мәтіннің жанрлары мен олардың ерекшеліктерін: ғылыми-танымал (дәрістер, мақалалар, очерктер); оқу-ғылыми (оқулықтар, әдістемелік құралдар, бағдарламалар); ғылыми-іскерлік (келісімшарттар, шығармашылық зертханалар нұсқаулықтарын); ғылыми-ақпараттық (патент, ақпараттық рефераттар, аннотациялар); ғылыми – анықтамалық (сөздіктер, энциклопедиялар, каталогтар анықтамалығы) қарастырылады

Курс қазіргі әлемдік театр сценографиясындағы процестердің, концепциялардың және тенденциялардың табиғатын зерттеуге бағытталған. Театр сценографиясында ақпараттық технологияларды пайдалануға ерекше көңіл бөлінеді. Бұл мәселелер тарихи-мәдени позициядан қарастырылады, онда сценография құралдары әлеуметтік және мәдени динамиканың жалпы контекстімен анықталады. Театр өнері тәжірибесінде заманауи технологияларды қолданудың түрлі әдістері мен мысалдары қарастырылады, оның ішінде дәстүрлі сценографиялық әдістер арасындағы орны мен көркем бейнелеу мүмкіндіктерін бағалау.

Курс жалпы адамзат өнерінің, оның ішінде қазақ халқының өнерінің классикалық дамуының ең ірі, түйінді, тағдырлы кезеңдері негізінде өнер философиясын; өнердің белгілі бір түрінің өркендеу себептерін, эстетикалық, этикалық және философиялық білімдердің даму дәрежесі мен деңгейін; шығармашылықтың негізгі философиялық және эстетикалық мәселелерін шешуді; өнерді мәдени-тарихи құбылыс ретінде философиялық түсіну және бағалау мәселелерін ашады.

Курс сценография бағыттарының дамуын болжайды. Сахналық дизайндағы, кино және телебағдарламалардағы, мультимедиялық сценографиядағы, сахналық костюмдегі, театрлық гримдегі заманауи үрдістердің тәсілдерін санаттайды. Декорация шешімдерінің түрлері (картиналық-романтикалық, біртұтас қойылым, текстуралар), атақты сахна шеберлерінің сахналық шешімдерінің жеке стилінің ерекшеліктері (стилизация, көрнекі бейнелердің классицизмі, сахнада келтірілген дәуірдің мотивтерін интерпретациялау) белгілі суретшілердің композициялары, колористік шешімі, тарихи көркем сценографиялық тілдің басым әдісі ретінде қарастырылады,.

Курс мәдени антропологияның пәнімен, принциптерімен, категорияларымен; әлеуметтік және мәдени антропологияның негізгі даму кезеңдерімен, мәдени антропологияның генезисі мәселесімен; әлеуметтік және мәдени антропологияның тарихы мен әдіснамасымен таныстырады; адамның мәнін және оның трансценденттік, экзистенциализм үрдістерін; шығармашылық үдерістегі сабақтастық мәселесін; трансцендентализмді мәдени-философиялық талдау тәсілі ретінде; антропологиялық константаны – трансцендентализмнің негізі және философиялау дәстүрі ретінде ашады.

Курс классикалық семиотиканың теориялық және әдістемелік тәсілдерін тереңдетіп оқытуға негізделген; семиотиканың ғылым ретінде даму тарихының негізгі кезеңдері мен заңдылықтарын, семиотикалық талдаудың негізгі әдістерімен, принциптерімен және тәртібімен таныстырады; семиотикалық сараптама әдістері, принциптері мен процедураларын, қазіргі заманауи семиотиканың (сонымен қатар нарратологияның) өнерді зерттеудегі семиотикалық көзқарасын, позициясын, семантиканың өнердегі мәні мен рөлін ашады.

Курста қазақстандық сценографиясының әдістері талданады. Сахна, кино және ТВ, мультимедиалық сценография, сахналық костюм, театр гримінде көркемдік безендіруде дамудың әдістері мен перспективаларын құрылымдайды. Сахналық безендіру музыкалық, хореографиялық, режиссерлік, драмалық мәтіндерді суретшінің интерпретациялауының нәтижесі болып табылатын сценографиялық мәтін ретінде талданады. Қойылымның көрнекі бейнесі режиссердің көрерменге жолдаған «хабарламасының» аудармашысы қызметін атқарады. Әсіресе, суретші пайдаланған бейнелер, метафоралар, таңбалар мен оларға енген мағыналар ерекше маңызға ие. Бейнелеу жүйесінің әдістері: ауқымдылық, монументалдылық, музыкалық, дәуірді берудің танымдылығы мен дәлдігі, метафора элементтері, «тиімді сценография»

Әлемдік театрдың спектакльдері мен мультимедиялық жобаларын визуализациялаудың әдістемелік тәсілдері мен инновациялық технологияларын талдау. Эксперимент және статистикалық талдау жүргізу, зерттеуді апробациялау, ұсыныстарды әзірлеу. Сабақта Қазақстан театрларының қойылым процесінде инновациялық технологияларды қолданудың практикалық мысалдарына талдау және тұжырымдама жүргізіледі. Эмоциялық орта және әсерлі бейнелер. Жарықтандырудың арнайы эффектілері, бейне проекциялары, мультимедиялық экрандары бар электронды декорациялар, жарықдиодты костюмдер мен перделер, қашықтан басқару пульті бар құрылымдық элементтер мен платформалар.

Курс отандық және шетелдік ғалымдардың заманауи жетістіктеріне негізделген ғылыми зерттеулерді жүргізудің негізгі теориялық ережелерін, технологияларын, операцияларын, практикалық әдістері ментәсілдерін; ғылыми зерттеу әдістері мен әдістемесін, ғылыми деректерді жинау және өңдеу әдістерін, ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру принциптерін, қазіргі ғылымның әдіснамалық ерекшеліктерін, ғылым мен ғылыми зерттеулердің даму жолдарын, жалпы ғылыми, философиялық және арнайы әдістерді теория мен практикада қолдануды ашады.

Курс эстетикалық категориялармен және негізгі проблемалармен, түрлі эстетикалық мектептердің өнер мен өнер туындыларын интерпретациялаудағы қолданатын амал-тәсілдер, құралдар және әдістерімен таныстырады. Көркем шығармашылық түрлерінің жүйесін, эстетикалық және көркемдік қызметтің арақатынасын ашады. Көркем шығармашылық процесін, эстетикалық және көркем құндылықтар жүйесін, олардың адам тіршілігіндегі рөлін қарастырады. Қоғам, өркениет, өнердегі эстетикалық проблемалардың көрінісі, адам мен өнер мәселелері, эстетиканың өзекті мәселелері туралы ақпарат береді.

Курс докторанттардың пәнаралық диалог негізінде өнердегі үдерістерді талдауға жүйелі көзқарас дағдыларын белсендіреді: мәдениет антропологиясының қазіргі теориялары, эстетика, философия және өнер тарихы. Стилі, ағымы және басқа да замануи өнертанудың категориялық аппараты ұғымдарының өзекті түсіндірмелеріне ерекше назар аударылады. Курс адам мен әлем бейнесін диахрондық тұрғыда көрсету мәселесі толассыз тақырыпқа негізделген және көрнекі мысалдарға толы.

Өнер мен визуалды антропологиядағы қазіргі әлемді құру теориясы мен әдіснамасы. Адамның қоршаған әлемдегі орны мен қатынасын анықтаудағы ғылыми бағыттардың тәжірибесі. Мәдени құбылыстарды ғылыми зерттеудің әдіснамалық принциптері мен тәсілдері. Батыстық емес контексте өнерді анықтауда ғылыми мұраны сыни тұрғыдан пайымдау. «Өнер» антропологиясының басқа түрлеріне айналу тенденциялары. Қазіргі әлемді құрудағы адамның «биологиялық өзгерістерін» айқындау. Шығармашылық таным үлгілері және қиялға қарай жасалған эволюциялық қадам.