6B02134 Музыкалық театр артисі в Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясы

Хор орындаушылық негіздері сақтай отырып, өз партиясын хор шығармаларында орындау. Бағдарламамен жұмыс: гаммалар, арпеджиолар, аккордтар; полифониялық шығарма; күрделі формадағы шығарма, репертуарды эскиздік тұрғыда игеру; әуенді есту арқылы тере білу

Хор үндестігі, интонациялық, динамикалық, ырғақтық ансамбльдер және орындаушылық мәдениет. Әртүрлі жанрдағы, стильдегі, формадағы шетел, орыс, қазақ классикалық композиторларының шығармаларын үйрену.

Музыкалық аспапта ойнауға машықтану. Вокалдық шығармаларды орындауда музыкалық аспапты қолдану. Нота мәтінін, орындалатын шығарманы талдай білуге, қағаз бетінен оқуға машықтану.

Оқу репертуарын орындауды әрі қарай жетілдіру. Жеке және ансамбль мүшелерімен репетициялық жұмыс жүргізу тәсілдері. Шығарманың музыкалық бейнесін жеткізу үшін ансамбль партитураларын меңгеру тәсілдерін үйрену.

Би элементтерін, әр түрлі дәуір, стильдер мен этикетін орындау, костюмдердің, аксессуарлардың ерекшеліктерін және олардың қозғалыс сипатына әсерін, драмалық спектакльдерде қолдана білу.

Аспаптар түрлеріне байланысты (фортепиано, синтезатор, домыбра) орындау ерекшеліктері. Нотаны бірден оқу және орындаушылық қабілеттерін жетілдіру. Шығармаларды мәнерлеп, динамикалық белгілерді сақтап орындау.

К.С.Станиславский жүйесінің негізгі қағидалары. Сахнадағы органикалық әрекеттер элементтерін игерудің бастапқы практикалық сабақтары. Актерлік аппаратты дамыту.

Ансамбльдік ән салудың теориялық, әдістемелік және практикалық негіздері. Ансамбльдегі тыныс алу жұмысының қағидалары. Ансамбльде диапазондағы әртүрлі регистрлерді бірыңғайға келтіру. Нюанспен жұмыс істеу, ырғақтық біркелкілікті сақтау.

Фортепиано – музыкалық пәндердің құрамдас бөлігі ретінде. Білім алушылардың музыкалық-орындаушылық мәдениет дағдыларын қалыптастыру. Болашақ актерлердің жалпы музыкалық дамуы, әртүрлі жанрдағы музыкалық шығармалармен таныстыру.

К.С.Станиславский жүйесінің негізгі қағидалары. Сахнадағы органикалық әрекеттер элементтерін игерудің бастапқы практикалық сабақтары. Актерлік аппаратты дамыту.

Дауыс түзу үдерісінің заңдылығы мен ерекшеліктері, вокалдық, вокалдық – техникалық дағдылардың қалыптасуы мен әрі қарай дамуы. Вокалдық жаттығуларды, вокализдерді (сөзсіз әуен) әртүрлі буындармен орындау (легато, нон легато).

Классикалық биден станок жанында, зал ортасында орындалатын қимылдар комплексі. Болашақ актерлердің дене аппаратымен жұмыс істеудің негізгі ережелері. Бұлшық еттерді бекітудің, координацияның, бастапқы музыкалық сезінудің формасы.

Денені, қол, аяқ, басты дұрыс орналастыру. Демді қалыпқа келтіру жаттығулары. Музыкалық – ырғақтық жаттығулар. Координация: доптармен, таяқтармен жаттығулар, имитацияланған заттар арқылы қозғалыстар жасау.

Сахна тілін оқытудың негізгі қағидалары; болашақ актерлердің сөз және дауыс мүмкіндіктерін дамыту; интонациялық және орфоэпиялық міндетті тәрбиелеу; нақты және стильдік табиғатын меңгеру үдерісіне үйрету.

"Тарихи және тұрмыстық би негіздері" курсы батыс Еуропалық қоғамның тарихи дамуының әртүрлі тарихи дәуірінен күнделікті бидің стилистикалық ерекшеліктерін меңгеру; тарихи би техникасын меңгеру, тарихи би туралы оқу кезінде стильдер мен әдеттерді білу;

Музыкалық-орындаушылық мәдениет дағдыларын қалыптастыру және дамыту. Болашақ актердің жалпылама музыкалық білімін дамыту. Әртүрлі жанр және стильдегі музыкалық шығармалармен таныстыру. Білім алушылардың техникасын жетілдіру.

Музыкалық-әншілік мәдениет, вокалды-хор дағдылары мен біліктіліктерін қалыптастыру. Хор үндестігі, унисондық топтың үйлесімділігі, интонациялық, динамикалық, ырғақтық ансамбльдер және орындаушылық мәдениет.

Сахнадағы органикалық әрекеттер элементтерін игеруге арналған бастапқы практикалық жұмыстар: (зейін, бұлшық еттерді босату, қиял, шындық сезімі және сенім, бақылампаздық, физикалық әрекеттер мен сезімдерді есте сақтау, т. б.).

Фонациялық тыныс алу дағдылары; сөз сөйлеу дауысын әрі қарай жетілдіру, оның диапазонын тұрақтандыру және бекіту. Психологиялық, физикалық қысылудан арылу. Орфоэпиялық дағдыларды әрі қарай жетілдіру. Әрекетті сөздің элементі.

Қазақ, орыс, италья тілдері орфоэпия заңдылығы және ноталық мәтіндерде белгіленуі, регистрлерді бірыңғайға келтіру. Ән салудағы дем тірегі, резонаторлардың функциясы, дауыс диапазонын кеңейту, жеке өзіндік дауыс бояуын тұрақтандыру.

Әртүрлі машықтану жолдары арқылы денені жан-жақты дамыту, қозғалғыштық мүмкіндігінің диапазонын кеңейту; қимылдардың координациясы мен контрасттығын, табиғи, тұрмыстық қимылдарды жетілдіру.

Сахнадағы органикалық әрекеттер элементтерін игеруге арналған бастапқы практикалық жұмыстар: (зейін, бұлшық еттерді босату, қиял, шындық сезімі және сенім, бақылампаздық, физикалық әрекеттер мен сезімдерді есте сақтау, т. б.).

Вокалды-техникалық дағдыларды, орындаушылық шеберлікті жетілдіру, алған білімін практикалық іс-жүзінде қолдану. кездесетін қиындықтарды жою тәсілдері. Клавиатурада және жазбаша түрде музыкалық тілдің элементтерін меңгеру дағдыларын қолдану.

Славян халықтарының, Закавказия, Орталық Азия елдерінің фольклорлық театрларының пайда болуы мен қалыптасу тарихы. Революцияға дейінгі және ХІХ-ХХ ғғ. кезеңдеріндегі ТМД республикаларының ұлттық театрларының даму эволюциясы. ТМД елдерінің театр өнері дамуының негізгі тенденциялары.

Театр тарихы дәуірлер бойынша: антикалық, ортағасырлық, Қайта өрлеу дәуірі, Ағарту дәуірі. XIX ғасырдағы еуропалық театр. Б.Брехттың эпикалық театры. А.Артоның «Қатыгездік театры». Абсурд театры.

«Кәсіби бағытталған шет тілі» пәні үздіксіз білім беру жүйесіндегі жетекші сала болып табылады және сол себепті де ол шет тілінің базалық курсын жалғастырады.

Халықтық және сахналық бидің ұлттық бейне негіздерінде дене серпінділігін дамыту. Өз денелерімен жұмыс барысында бұлшық еттердің толық босатылуына, жеңілдігіне, сенімділігіне қол жеткізу, физикалық дағдыларды еркін меңгеру, дененің сіресіп қалуына жол бермеу.

Курс мемлекеттік-құқықтық құбылыстар туралы білімдерін қалыптастырады.

Заң ғылымының мәні және мазмұны. Құқық ғылымы жүйесіндегі заң және мемлекет теориясы. Мемлекет пен құқық қалыптасуы. Мемлекеттің түсінігі, мәні және белгілері.

Сахнада органикалық түрде әсер ету элементтерін игеруге арналған тәжірибелік жұмыстар. Қимыл-әрекет кезіндегі дем алу координациясы үйлесімі. Көркем мәтіндермен жұмыс: прозалық шығармалардан алынған үзінділер, поэтикалық композициялар.

Білім алушының жеке мүмкіндігін ескеру арқылы жинақталған әртүрлі стильдер мен сипаттағы музыкалық шығармаларды игеру. Ансамбльдегі тыныс алу жұмысының қағидалары, нюанспен жұмыс істеу, ырғақтық біркелкілікті сақтау.

Табиғи дауыс және кәсіби әншілік дағдылар. Музыкалық шығармаларды мәнерлеп орындау: жеңіл ариозо, опера және оперетталардан ариялар. Дыбыстарды айтудағы интонация тазалығы, музыкалық шығармаларды талдау, алдын-ала дайындықсыз ноталарды бірден айту.

Курстың құрылымына теориялық және тілдік мәтіндер енгізілген. Алғашқысы теориялық материал ұсынылады, екіншісі – тілді оқудағы коммуникативтік және жүйелік принциптерді қанағаттандыратын мәтіндердер блоктарынан тұрады.

Кәсіпкершілік болмысы және концепциясы. Кәсіпкершілік: түрі, формасы және қоғамдағы даму рөлі. Кәсіпкерлік орта. Кәсіпкерлік құпия және оны қорғау тәсілі.

Сахнада органикалық түрде әсер ету элементтерін игеруге арналған тәжірибелік жұмыстар. Дем алу мен қимыл-әрекет координациясы. Қазақ және шетел жазушыларының әңгімелерімен, поэтикалық композициялармен жұмыс тәсілдері.

Курс өнер саласындағы басқарудың теориялық негіздеріне және менеджмент жүйесінің жалпы принциптерін білуге бағытталған.

Күрделі әуенді, өлшем-ырғақты шығармаларды меңгеру жұмысын жетілдіру, бейне сомдау барысында декламациялық-тақпақ сазды стильді пайдалану.Ән жанрының стильдері, нотаны бірден оқу барысындағы әншілік дыбыс тазалығын сақтау. Музыкалық шығарманың контекстіндегі мәнерлі құралдардың рөлін түсіндіре отырып, ноталық мәтінге қарапайым талдау жасау.

Әншілердің дауыс аппаратының бас және кеуде резонаторлары. Регистрлерді бірыңғайға келтіру. Вокалдық шығармалармен жұмыс. Ішкі есту қабілетін дамыту жұмысы, ноталарды бірден оқып айта алу. Музыкалық-көркемдік талғамын дифференциациялау және шығармашылық дағдыларын бағалау.

Отандық және шетелдік классиканың заманауи композиторлар шығармаларының, халық музыкалық шығармашылығының озық үлгілерін игеру. Музыкалық шығармаларды эскизді түрде меңгеру. Бағдарламамен жұмыс: полифониялық шығарма, күрделі формадағы шығарма.

Күрделі элементтерді жасауға қажетті дайындық жаттығулар кешені: құлаудың, жүгірудің, жығылудың, домалаудың сан-алуан түрлері, сахна қозғалысының элементтері, серіктеспен қарсыласу. Джаз-модерн, contemporary және музыкалық-ырғақтық, спорттық құрылымдағы, ұтқырлық пен жедел реакцияны игеру.

Азия елдері театрлары: Үндістан, Қытай және Жапония. Театрлардың ерекшеліктері мен айырмашылықтары. Үндістан, Қытай және Жапония елдерінің сахналық ишараты, музыкалық сүйемелі, сахналық кеңістігі, грим және сахналық киімінің декоры.

Қазақ театрының тарихын зерттеу бағдарламасы, театр дамуының эволюциясын, оның қалыптасуы мен қазіргі кезеңдегі жағдайын қарастырады. Оның даму жолдарын халықтық-кәсіптік деңгейге дейін ашады.

Кейіпкердің оқиға желісін сезімталдықпен қабылдаудың қисының, сахналық тәртібінің әрі қарай жүйеленуін анықтау. Драматургиялық мәтіннің орфоэпиялық және стилистикалық ерекшеліктерімен жұмыс. пьесаны талдау, монологпен жұмыс, Ұлттық драматургиялық шығармалармен жұмыс істеу. Өлеңдердің екпін-ырғағымен жұмыс.

Музыкалық театрдың пайда болуы, қалыптасуы және дамуындағы заңдылықтар мен ерекшеліктері үдерісі; театр – өмір құбылыстарын, музыкалық драматургияны сахналық әрекетте бейнелейтін өнер түрі.

Вокалдық-сахналық бейне құрастыру, күрделі формадағы вокалдық шығармалармен жұмыс. Күрделі әуенді, өлшем-ырғақты шығармаларды меңгеру жұмысын жетілдіру, бейне сомдау барысында декламациялық-тақпақ сазды стильді пайдалану. Вокалдық-ансамбльдік үндестік, интонациялық, динамикалық, ырғақтық ансамбльдер және орындаушылық мәдениет.

Еуропа, Шығыс, Ресей, Канада және Американың заманауи театрының негізгі даму үрдістерімен таныстырады...

Рок музыка, мюзикл. Қалыптасуы мен дамуы. АҚШ және Ағылшын рок-топтары, көрнекті өкілдері. Кенес Одағындағы ВИА (көрнекті өкілдері) Қазақстан эстрада өнері мен мюзикл жанрының қалыптасуы мен дамуы, белгілі қайраткерлері.

Қазіргі режиссураның негізгі қағидалары. Жас режиссерлердің шығармашылық ойлау мен стильдірінің ерекшеліктері. Қазақстанның прогрессивті режиссерлерінің шығармашылығы және олардың отандық театр өнерін дамытуға қосқан үлесі.

Драматургиялық, музыкалық жоспарды, хореографиялық мәтінді құрастыру. Спектакльдің басты кейіпкерінің біртұтас пластикалық бейнесін сомдау. Сахна сайысы негізгі элементтерінің техникасы. Заманауи тақырыпқа қойылған спектальдердегі сахна сайысының негізгі тәсілдері. Суық қарудың әр түрімен қауіпсіз сайыс.

Дене қимылының пластикалық мәнерлігі, қол қимылы, бет-әлпет мимикасы. Ұсынылған тосын жағдайды кеңістікте пластикалық өмір сүру заңдылықтарымен одақтаса отырып жүзеге асыру. Этикет заңдылықтарының кез келген формацияда тұрмыс-тіршілікке, нормаға, салт-дәстүрге байланысты жүзеге асырылуы, жетілуі.

Курс концепциясы костюм тарихын тұрмыстық және стильдік тарихи аспект негізінде қарастырады. Киім әртүрлі елдер мен халықтар қоғамы дамуының спецификалық ерекшелігін айқын көрсетеді.

Сөзден өлеңге, өлеңнен әнге, әннен биге қисынды түрде және еркін ауысуды игеру жұмысы. Шығарманың авторлық ойтүйінін, идеясын және мазмұнын аша білу. Әртүрлі сипаттағы музыкалық пьесалар мен мюзиклдердегі қара сөзбен, өлеңмен жазылған монологтар.

Дененің пластикалық тілі арқылы сахналық бейнені игеру. Адам денесінің пластикалық мәнерлілігі, оның бет қимылы мен мимикасы. Семсерлесу техникасын меңгеру: зейін, реакцияның шапшандығы, икемділік, ептілік, ырғақтылық «скульптуралық», «сайысты сезіну», «мәнерлік форманы сезіну».

Сахналық бейнені орындау үшін, оның би қимылдық – пластикалық шеберлігін шыңдау. Студентті тұтас қойылыммен жұмыс жүргізуге дайындау. Сахналық кейіпкердің бишілік мінездемесінің стилі, мінез-құлық мәнері.

ХХ ғ. - ХХІ ғ. Батыс Еуропалық өнерінің шығу тарихы, қалыптасуы мен дамуындағы басты кезеңдер. Негізгі бағыттары, мазмұны мен мәні.

Этнокиімнің даму және қалыптасу қағидалары. Киім формасы және оның өзіне тән белгілері. Киімнің силуэтті шешімі. Этнокиімдегі фактура және декор. Шығармашылық үдерістің ерекшеліктері.

Әр түрлі дәуір, стильдер және жанрлар шығармаларымен жұмысты әрі қарай жалғастыру. Жарқын бейнелерді жасай білу, актердің ішкі техниканы, ырғақты сезінуі, мәнерлі пластиканы кәсіби меңгеруі.

Оперетта жанры орындаушыларының және белгілі әнші- актерлердің вокалдық шығармаларының интерпретациялары. Вокалдық – техникалық дағдыларды, жетілдіру. Сөзден әнге, керісінше әннен сөзге дауыс бояуын өзгертей бірден өту. Вокалдық-сахналық, ансамбльдік еркіндікті жетілдіру.

Әдеби шығарманың жанрлық табиғатына сәйкес кейіпкердің өмір жолы мен мінез-құлқының тәсілдерін құру. "Әрекет арқылы талдау" әдістемесін және пьесаның басты оқиғасын анықтау. Таңдалған пьесаның жанрлық және стилистикалық ерекшеліктері.

Ежелгі өнер, көне өркениет өнері мен мәдениеті. Батыс еуропалық өнердің үлкен стильдерінің тууы мен эволюциясы: ренессанс, барокко, классицизм, рококо және романтизм.

Спектакльдің хореографиялық композициясының және хореографиялық драматургиясы Білім алушылардың композициялар құрастыру қабілетін дамыту, хореографиялық тілдің ерекшеліктері мен өзіндік мәнерлік құралдары негізінде кәсіби ойлауды тәрбиелеу.

Интонациялық-логикалық талдау жасау үшін мәтінмен жұмыс, ұсынылатын тосын жағдай мен көкейкесті мақсатты анықтау, драматургиялық мәтіндегі контексті, өзекті әрекетті және көкейкесті мақсатты, қисындар перспективасын айқындау. Әртүрлі жанрдағы музыкалық қойылымдардағы жеке және ансамбльдік партияларды орындау.

Театрдағы қойылымының негізгі дайындық кезеңдері. Қоюшының (режиссер, суретші, балетмейстер) ой түйіні негізінде актерлік тәсілдермен көркем бейнелер жасау, бірыңғай көркемдік ой аясында шығармашылық ұжымда жұмыс істеу.

Ұжымда жұмыс істей алу, әртүрлі көркемдік құрылымдағы шығармаларды сахналық тілге аудару алу.

Театр қойылымдарындағы грим және оның мәні. Гримнің функциясы мен түрлері. Театр қойылымдарын көркем безендірудегі гримнің басқа компоненттермен өзара байланысы. Өздігінен әрлеу жүргізудің практикалық дағдылары.

Режиссер мен актердің шығармашылық өзара байланысы. Білімгерлерді театрларда қалыптасқан репетициялық үдерістің кең тараған түрлері және тәртібімен таныстыру; заманауи театрдың әртүрлі стилистикасында «тіршілік ете білу» түрлері.

Опералық сахна, мюзикл материалдары негізінде хормен ән айту дағдыларын нығайту жұмысы. Көп дауысты партитураның үздіксіз орындалуы. Хормен айтылатын шығармалардың сахналық әрекетке айналу барысындағы барлық теориялық және практикалық кезеңдерін игеру.

Драматургиялық мәтіннің орфоэпиялық және стилистикалық ерекшеліктерімен жұмыс, пьесаны талдау. Ұлттық драматургиялық шығармалармен жұмыс істеу. Өлеңдердің екпін-ырғағымен жұмыс. Вокалдық-сахналық бейне құрастыру, күрделі формадағы вокалдық шығармалармен жұмыс.

Әрлеу техникасының негізгі тәсілдері. Кәсіби маман дайындауға, қалыптастыруға қажетті студенттердің негізгі сапалық қасиеттерін дамыту.

Кейіпкердің оқиға желісін сезімталдықпен қабылдаудың қисының, сахналық тәртібінің әрі қарай жүйеленуін анықтау. Пьеса мазмұнының өміртанымдық, тарихи және басқа да аспектілерін игеру, идеясын, ұлттық ерекшеліктерін анықтау.

Әр алуан халықтардың әдет-ғұрыптары, киімі, тұрмыстары. Реквизитті қолдана білу және тарихи тұлғалар киімін киіп сахнада әрекет ете білу. Құрастырылатын кейіпкердің психологиялық, жеке, әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктерін түсіну. Белгілібір сахналық мінез-құлықтың айқын да, қолдануға бейім безендірілуін таба білу.

Опера, оперетта, классикалық мюзиклдерден дуэттер, триолар, квартеттер, ансамбльдерден концерттік бағдарлама құрастыру. ұжымда жұмыс істей алу, әртүрлі көркемдік құрылымдағы шығармаларды сахналық тілге аудару алу.

Интонациялық-логикалық талдау жасау үшін мәтінмен жұмыс, ұсынылатын тосын жағдай мен қисындар перспективасын айқындау. Оперетта жанры орындаушыларының және белгілі әнші-актерлердің вокалдық шығармаларының интерпретациялары. Сөзден әнге, керісінше әннен сөзге дауыс бояуын өзгертей бірден өту.

Сахналық әрекеттегі пластика мен би композициясы, оның эмоционалық аясы. Спектакльдің негізгі ой-түйінін ашу, оның көркемдік құрылымының мәні.

Мелизмдер мен безендірулер. Интонация тазалығы. Штрихтерді орындау тәсілдері. Речитативті- декламациялық орындау, олардың ерекшеліктері.

Шығармашылық үдерісте сахна тілі, жеке ән салу, пластика, хорды органикалық біріктіру. Өндірістік жағдайда дипломдық қойылыммен жұмыс жүргізу.

Рөлге сараптама жасау, бейне органикасын табу, өзекті әрекетті анықтау. Саханлық кейіпке ену үдерісінде ішкі және сыртқы сипаттаманы іздеу.

Актер тіліндегі сөздің пластикалық мәнерлігін, тонның рельефтігін айқындау. Көрермендермен қарым-қатынас нюансы, дауыс мәнерлілігі, әсер ету және серіктеске әсер ету деңгейі жұмыстары. Музыкалық қойылымдарды минусовканың сүйемелдеуімен орындау (музыкалық драма, мюзикл).

Тұтас қойылымның контексіне байланысты, нақты сахналық кейіпкерді құрастыру барысында бишілік-актерлік шеберлігін шыңдау. Би сахнасының мәні мен мақсаты. Би – музыкалық-драмалық әрекеттің ажырамас бөлігі.

Режиссер тапсырмасының формасы – көрсету, түсіндіру және кеңес беру. Режиссер мен актердің мизансценамен жұмысы. Режиссердің актер шығармашылығындағы ішкі кедергілерді болдырмауға көмегі.