6B02312 Шетел филологиясы: түрік тілі в Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Әр қилы тұлғада жұмсалатын тіл бірліктерінің қолданыстары алуан жағдайлар арқылы танытылып, білім алушыны өз бетінше жазуға, сөйлеуге жетелейді.

Түркі халықтарының дүниетанымы мен мәдениетін, тілі мен әдебиетін, дәстүрі мен әдет-ғұрпын халық тарихымен, этникалық құрамымен сабақтастыра отырып, интегративті түркітанымдық аспектіде қарастыруға бағытталған

Студенттердің түрік тілінде сөйлеу мәдениетінің коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру, тыңдалым, сөйлесім, оқылым, жазылым.

Курс түрік тілінде мамандық бойынша терминологияны меңгеріп, кәсіби сипаттағы хабарламаны қабылдау, мақсатты түрде ақпарат алмасу, кәсіби тілдесім мәселесі бойынша дайындықсыз түрде өз ойларын жеткізуді көздейді.

Түрік тілінде сөйлеу қызметінің барлық түрлерін оқыту, сондай-ақ оқытылатын тақырыптар бойынша коммуникациялық жағдайларға байланысты жазбаша және ауызша сөйлеуді қалыптастыру.

Түрік тілінің сөздік қорын қарастыру: арғы түрік, жалпы түрік, түрік сөздері, сондай-ақ түрік тіліндегі қарызға алынған сөздер; ауызша және жазбаша сөйлеуде лексиканы пайдалануды ашу.

Түркия Республикасының құрылуынан бастап, қазіргі уақытқа дейінгі тарихы қарастырылады.

Алған білімдерін одан әрі жалғастыра отырып, қазіргі әдеби түрік тілін меңгеруді жазбаша және ауызша түрде дамыту көзделеді.

Теориялық, ғылыми және практикалық білім арқылы «Кәсіпкерлік және бизнес» пәні студенттерге бизнес жоспар жасауға, оны ұйымдастыруға және жүргізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар кәсіпкерлік қызмет жүйесінде нақты және туындайтын мәселелерді шешу үшін құқықытық, экономикалық, басқару мен ұйымдастыру мәселелрін шешудің ғылыми – перактикалық ойлау жүйесін қалыптастырады

Курс ҚР "Цифрлық Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасын енгізу және жүзеге асыру кезеңдерін, электрондық қызмет көрсетудің цифрлық платформасын, түрлі кәсіби салаларда цифрлық технологияларды енгізу және қолдану тәсілдерін қарастырады. Заң қызметіндегі сандық технологиялар мемлекеттің, қоғамның және жеке тұлғаның қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған қоғамдық қатынастарды реттеудің қылмыстық-құқықтық, қылмыстық іс жүргізу, Қылмыстық-атқару, азаматтық-құқықтық, азаматтық-іс жүргізу тетіктерін жетілдірумен іске асырылады.

"Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет" оқу курсы "Бизнес, басқару және құқық" бағытындағы білім алушыларда сыбайлас жемқорлық көріністеріне мүлдем төзбеушілікті қалыптастыруға бағытталған. "Қазақстан-2050 " стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" сынды мемлекеттік құжаттар сыбайлас жемқорлықты ұлттық қауіпсіздікке тікелей қауіп-қатер дәрежесіне көтерді.Бұл пәннің мақсаты ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамаларын, оның ішінде осы аталған бағыт бойынша тереңдетезерделеу болып табылады.

Бұл курсты оқу мақсаты болашақ мамандарды қолайлы қоршаған ортаны құру үшін қажетті теориялық білімдер мен практикалық дағдыларды, сондай-ақ тіршілік әрекетінің қауіпсіз және зиянсыз жағдайларын үйрету болып табылады. Экология-әртүрлі пәндерді, соның ішінде: биология, география, геология, физика, химия, генетика, математика, астрономия және т.б. мәліметтерді пайдаланатын ғылым. Экология-бұл кешенді әлеуметтік ғылым.

«Кәсіпкерлік қарым-қатынас мәдениеті» пәні кәсіби маңызды жағдайдағы риторикалық қызметтің технологиясын игеруге бағытталған. Курс кәсіби-тәжірибелік бағытта құрастырылған. Білім алушылардың сөздік білімділігін арттыру, тиімді іскерлік қарым-қатынас қағидалары, жұрт алдында сөйлеудің ұтымды ықпал етуін қамтитын негізгі факторлар мен үдерістері, оратор және аудитория ынтымақтасуының формалары мен құралдары туралы білім алу курстың міндеттеріне кіреді.

Түрік акцентологиясы мәселелерін қарастыру, әдеби тіл нормаларына сәйкес ауызша сөйлеу дағдыларын қалыптастыру.

Сөйлеу мәдениеті-бұл дұрыс сөйлеу және жазу, сондай-ақ қарым-қатынастың мақсаттары мен жағдайларына сәйкес сөздер мен сөздерді қолдана білу. Сөйлеу мәдениетінің басты критерийлері – дұрыс және коммуникативтік мақсаттылық, сондай-ақ дәлдік, қисындық, айқындық және қол жетімділік, тазалық, мәнерлілік, әртүрлілік, эстетикалілік, орындылық. Сөйлеу әрекетінің негізгі түрлерінің дағдыларын меңгеру сөйлеу қарым-қатынасының тиімділігін арттыруға ықпал етеді.

Түрік тілінің дыбыстық жүйесін теориялық тұрғыдан қарастыру және ауызша айтылу нормаларын саналы меңгеруге бағыттау.

Түрік тілінде сөйлету, өз ойын жазбаша түрде жеткізуге бағыттау және әртүрлі тақырыпта әңгіме-диалог құру, мәтіндермен жұмыс, шығарма, мазмұндама жаздыру көзделеді.

Тілдегі фразеологизмдерді тану, олардың тұлғалық және мағыналық күрделі құрылымдарын пайымдау, тілдегі ұқсас бірліктермен салыстыру, аудару жолдарын меңгеру.

Елбасы Н. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласында қоғамның рухани дамуының басымдықтары айқындалып, бағдар берілді. Рухани жаңғыруды жедел жүзеге асыру міндеті қойылды. Қазіргі заманның талабына сәйкес қоғам дамуының іргелі қағидасының бірі жастардың білімге, прагматизмге, бәсекеге қабілеттілікке деген ұмтылыс болуы қажет. Білім алушылардың зердесі мен санасының ашықтығы – рухани жаңғыруды тиімді жүзеге асырудың басты шарты болып табылады.

Түрік тіліндегі деривациялық құбылыстың даму ерекшеліктерімен таныстыру, семантикалық деривация және сөзжасамдық деривация ұғымдарының мәнін түсіндіру.

Түркі тілдерінің сөзжасау принциптерін, сөзжасам ұғымын, сөзжасам мәнін, сөздің буындылығы мен өнімділігін, сондай-ақ түркі сөзжасамының кешенді бірліктерін қарастыру.

Түркі халықтарының ауызша халық шығармашылығының даму тенденцияларын, сюжеттер, кейіпкерлер мен мотивтердің ортақтығын қарастыру; ұлттық айырмашылықтарды анықтау.

Түрік тілінің сөз таптарын және олардың грамматикалық құрылымындағы функцияларын қарастыру.

Тілді маңызды қарым-қатынас құралы ретінде қабылдау, тілді оймен, сөзбен, этноспен және халықтың мәдениетімен байланыстыра отырып, түрік тілінде тұрмыстық тақырыптардағы қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру.

Түркі тілдерінің сөз таптарын және олардың грамматикалық құрылымындағы функцияларын қарастыру.

Түркі халықтарының көне кезеңнен орта ғасырлардағы ортақ тарихы мен әдебиетін қарастырады.

Диван әдебиетінің қалыптасу жолын және жанрлық жүйесін қарастырады.

Студенттерге кешенді синтаксистік конструкцияларды құрастырып, күрделі сөйлемді талдай білуге үйрету.

Салыстырмалы-салғастырмалы аспектіде түркі тілдерінің фонетика, лексика, морфология, синтаксисі ерекшеліктерін зерттеу.

Сөйлеу қызметінің барлық түрлерінің толық жүйесін оқыту, академиялық жазбаша және ауызша тіл қалыптастыру.

Аударманың негізгі түрлерін анықтау және тілдік және семантикалық аспектілерде аударманың түрлі түрлеріне қойылатын талаптарды қарастыру.

Студенттердің қазақ және түрік тілдеріндегі тілдік мәдениет құбылыстары мен феномендері жайлы білім жүйесін дамытып, өзінің және өзге тілдік мәдениеттің құндылықтарын аялай білуге тәрбиелеу.

Түрік тілінде сөйлеу арқылы қарым-қатынас жасау деңгейі жоғарылатылып, продуктивтік және рецептивтік білімді арттыруы іске асырылады. Грамматикалық модельдер, лексика мен жазуды үйренуді одан әрі жалғастыра отырып, қалыптасқан дағдылар бекітіледі.

Грамматикалық формаларды, грамматикалық категорияларды, лексика-грамматикалық разрядтарды, морфологиялық парадигмаларды, түркі тілдерінің сөйлеу бөліктерін салыстыру мен салыстыруда қарастыру.

Әр түрлі жанрдағы мәтіндерде екі жақты ауызша аударма дағдыларын дамытуды қарастырады.

Студенттерді қазіргі түрік тілінің стилистикалық ерекшеліктері мен барлық стильдерімен таныстыру

Түркі халықтарының этникалық мәдениетін, олардың дүниетанымы мен этнографиясы туралы білімін ұштауға және этнография ғылымын үйретуге бағытталған.

Қазіргі түрік әдебиетінің көркемдік даму үдерісіне, басым бағыттарына тән теденцияларды қарастыру. Әлемдік көркемдік даму үдерісіндегі қазіргі түрік әдебиетінің өзіндік тұғырын бажайлау. Қазіргі әдеби дамуды талдаудағы соны теориялық еңбектерді игеру.

Құрылымдық тілдің жүйелік принциптері туралы конструктивті білім беру, тілдік талдаудың құрылымдық және формальды әдістері мен сипаттамаларын жетілдіру

ХІХ ғасырдағы түрік әдебиеті тарихы туралы мәліметтер мен танзимат реформасы аясында қалыптасып дамыған әдеби кезеңінің ерекшеліктері қарастырылады.

Студенттердің стилистика туралы жүйелі теориялық білім алуына, оны тәжірибе жүзінде жүзеге асыруға негізделеді.

Оқытудың біртұтас жүйесі компоненттерінің бірі ретіндегі инновациялық технологиялар оқу қызметінің нұсқалық мүмкіндіктерін, оны дараландыру мен саралау мүмкіндіктерін ашып қана қоймайды, сонымен қатар, шетел тілі ретіндегі түрңк тілін игеру барысында оқытудың барлық субъектілерінің өзара әрекеттестігін жаңаша ұйымдастыруға мүмкіндік береді

Курстың мақсаты-шет тілді білім берудің жаңа концепциясына негізделе отырып, болашақ шет тілі мұғалімінің кәсіби-пәндік дайындық сапасын қамтамасыз ету, қазіргі кезеңде маманға қойылатын әлеуметтік педагогикалық талаптарға жауап беру

Түркі халықтарының қазіргі заманғы көркем прозасының даму бағыттарын ашу, белгілі түркі прозаларының шығармашылығын зерттеу.

Студенттің түрік тілінің қалыптасу тарихы мен даму жолдары туралы ақпараттарды игере білуі туралы білім жүйесін қалыптастыру.

Әр түрлі жанрдағы мәтіндерде екі жақты ауызша аударма дағдыларын дамыту.

Қазіргі әдістеме ғылымына қатысты жаңалықтар мен ізденістер, жетістіктерімен танысып, семинар сабақтарда аталған бағдарламалармен жұмыс жүргізу.

Түркі халықтарының әдебиетін дамыту кезеңдерін ашу; қазіргі әдеби үрдістерді, жанрлар мен көркем бейнелердің типологиясын қарастыру.

Әлемдегі әдістеме ғылымының жетістіктеріне сүйене отырып түрік тілін оқытудың бағыттары мен ұстанымдарын анықтау, педагогтің шеберлігін дамыту.

Аударма ісінің теориялық және әдіснамалық негіздерін ашу, түркі халықтарының мәдениетаралық қарым-қатынасы контекстіндегі аударманың ерекшеліктерін зерттеу.

Түрік этнолингвистикасы – этностың болмысынан туындап, санасында сараланып, тарихи жадында сақталып, тіл арқылы ғасырлар бойы қалыптасқан рухани-мәдени мұра ретінде атадан балаға, әулеттен нәсілге ауысып келе жатқан дәстүрлі мирасты жаңғыртып, танымдық мәнін ашып, болашақ мамандарға ұсыну көзделеді.

Ауызша қарым-қатынасты жүзеге асыру үшін Түрік тілінің сөйлеу іс-әрекетінің түрлерін (тыңдау, оқу, жазу, сөйлеу) меңгеру

Жеке, мәдени тұрғыдан және кәсіби қарым-қатынас бағыттарындағы мәселелерді шешуде ауызша және жазбаша түрде қазақ, орыс және шет тілдерінде байланыс жасау.

Жазбаша қызметті жүзеге асыру үшін Түрік тілінің тілдік жүйесін меңгеру, түрік тілінің теориясын білу.

Түрік тілінің синхронды аудармасын, жазбаша сөйлеудің екі жақты аудармасын жүзеге асыру; кейінгі орта ғасырдағы түрік текстологиясын меңгеру.

Әлемдік көзқарасты қалыптастыруда философиялық білімді қолдана білу, сонымен бірге азаматтық ұстаным қалыптастыруда тарихи дамудың негізгі этаптары мен заңдылықтарын талдай білу мүмкіндігі.

Ақпараттарды іздеу, сақтау, өңдеу, қорғау және таратуда цифрлық технологияны, әртүрлі ақпараттық және коммуникациялық технологияларды қолдану және тіршіліктің әртүрлі салаларында кәсіпкерлік білімді қолдана білу.

Құқықтық сауаттылықты арттыру, мінез-құлық мәдениеті мен қарым-қатынастың этикалық нормаларын, кәсіби міндеттерін орындау

Дене шынықтырудың әдістерімен және құралдарымен толыққанды әлеуметтік және кәсіби қызметті қамтамасыз ету, қауіпсіздік мәдениетін меңгеру, экологиялық жағдайдан хабардар болу

Түрік тілі мен әдебиетін оқыту әдістерін, оның ішінде түрік тілін табысты меңгеру үшін қазіргі заманғы инновациялық технологияларды меңгеру

Әдеби талдау және көркем мәтіндерді интерпретациялау дағдыларын меңгеру; түрік және басқа түркі халықтарының тарихын, дәстүрлерін, салт-дәстүрлерін білу.

Түрік тілінің морфологиясы мен стилистикасын, түркі тілдерінің салыстырмалы-салыстырмалы грамматикасын (морфология, синтаксис).