6B01701 Қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімдерін даярлау в "Алматы" Университеті

Осы пәнді оқу курсында бакалавр рухани және материалдық жетістіктердің жиынтығы ретінде жалпы мәдениет пен қоғамның ажырамас бөлігі болып табылатын құқықтық сана және құқықтық мәдениет ұғымдарымен танысады. Сондай-ақ мынадай ұғымдармен және институттармен танысады: құқық қатынастары; заңдылық және құқық тәртібі; мемлекеттік аппарат; нормативтік құқықтық актілер

Тіл білімі – тіл және оның даму заңдары туралы ғылым. Тіл – қоғамдағы адамдардың өзара пікір алысу, бір-бірімен қарым-қатынас жасау, сөйлесу құралы. Бұл пәнде тілдің жүйелік, таңбалық, қоғамдық, қарым-қатынас құралы болу қызметтері, тілдің пайда болуы туралы теориялар қарастырылады. Тіл білімінің салаларына жалпы шолу жасалады. Дүние жүзі тілдерінің генеологиялық, типологиялық классификациясы туралы айтылады.

Пән сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұру үшін білім жүйесін қалыптастыруға және осы негізде азаматтық көзқарасты қалыптастыруға бағытталған. Сонымен қатар сыбайлас жемқорлық сипатын және оның пайда болу себептері, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар үшін моральдық және құқықтық жауапкершілік шаралары, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы қолданыстағы заңнама туралы түсінік беріледі.

Психология мен педагогиканың нысаны, пәні және міндеттері туралы; психика мен сананы; адамның биологиялық және әлеуметтік ерекшеліктерін ажырата білу; психологияның негізгі салаларын санамалау; педагогикалық және психологиялық талдау әдістерін сипаттау; адамның іс-әрекеті мен мінез-құлқының түрлері; психологиялық процестерді, психикалық жай-күйін ажырату; тұтас педагогикалық процесті, оның құрамдас бөліктерін сипаттау; түрлі педагогикалық мектептерді атау.

Қазақ жазуының тарихымен және жаңа ережелермен олардың ерекшеліктерімен қазақ жазуының латын графикасына көшуінде басқа елдердің тәжірибесімен таныстыра отырып, болашақ ұлт үшін қазақ тілінің латын әліпбиіне көшуінің маңыздылығын ашып түсіндіреді

Пән кәсіпкерлік, кәсіпкерлік қызмет туралы білімді кеңейту және нақтылауға, жеке ісін, коммерциялық қызметті құру дағдыларын қалыптастыруға, құқықтық сипаттағы құжаттарды құрастыруға, бизнес-жоспарды әзірлеуге, шағын кәсіпорынның бухгалтерлік есеп нысандарын толтыруға, бизнесті жүргізудің нақты ережелері мен тәсілдерін меңгеруге бағытталған

Жаңа әлеуметтік–экономикалық жағдайлардағы басқару қызметінің мәнін түсінуге ықпал етеді, білім беру жүйесін басқару бағытындағы базалық ұғымдық аппаратпен таныстырады; білім беру ұйымдарындағы оқу-тәрбие қызметін талдау, жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау дағдыларын қалыптастырады

Фонетика – тіл ғылымының тілдердің дыбыстық жүйесін зерттейтін саласы. Ол тіл дыбыстарын, олардың құрамын, тілдегі дыбыстардың өзгеру заңдылықтарын зерттейді. Бұл пәнде тіл дыбыстары, екпін, үндестік заңы, буын мәселелері қарастырылады. Орфография мен орфоэпия ережелері таныстырылады.

Пән қазақ фольклорының үлгілерін бір-бірімен және өзге халық дереккөздерімен салыстыра қарастыру негізінде қазақ фольклорында бейнеленген тарихи оқиғалардың ерекшеліктерін, түп төркіндерін анықтайды және этникалық зерттеулердің әлемдік және отандық деңгейде жүргізілуінің тарихын білдіреді, типологиялық зерттеудің әдіс-тәсілдерін, көкейкесті мәселелерін ұғындырады, қазақ фольклорының тарихилығын әлемдік мәдениет контексінде, еліміздің егемендік алуына орай ашылған мүмкіндіктер, қалыптасқан жаңа көзқарастар тұрғысынан, ғылымның бүгінгі жетістіктеріне сүйене отырып, тарихи салыстырмалы әдістерін қолдана отырып, қарастырып, саралайды.

«Әдебиеттануға кіріспе» пәнінде әдебиеттану ғылымының негізгі салалары, қалыптасу тарихы, әдебиеттің сөз өнері ретіндегі ерекшеліктері қарастырылады. Пәнді оқытуда әдебиеттің қоғамдық сана мен өнер түрі ретіндегі ерекшеліктерін ашуға, көркем шығармашылықты талдаудың ғылыми ұстанымдарын теориялық тұрғыдан пайымдауға мән беріледі. «Әдебиеттануға кіріспе» пәні көркем шығармашылықтың психологиясын түсіндіріп, сөз зергерлерінің жеке лабораториясы жайлы қажетті деректерді береді.

Пән ағылшын тілінің грамматика курсын, кәсіби сипаттағы лексикалық материалдарды және кәсіби сипаттағы мәтіндерді қамтиды. Бұл пәнді оқыған студент болашақтағы кәсіби қызметінде шет тілінде ауызша және жазбаша қарым-қатынас жасай алатын болады.

Студенттер мамандықтары туралы тереңірек біліп, термин сөздермен жұмыс жасауға дайындалады. Ой-пікірлерін дұрыс жеткізе білуге, сөздік қорларын байытуға тырысады. Пән білім алушының болашақ маман ретінде кәсіби шеберліктерін мемлекеттік тілде меңгеруіне негіз болады. Пән кәсіби қазақ тіліндегі сөздерді сауатты оқуға, мәтіндерді мазмұндауға, сөйлеу тілін жаттықтыруға, техникалық тақырыптарды меңгеруге, сауатты жазуға дағдыландырады.

Пәнді оқу барысында студенттер заттар мен құбылыстарды, түсініктерді атап білдіретін сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын зерттейтін тіл білімінің саласы семасиологияның ерекшеліктерімен, мақсат-міндеттерімен танысады. Оны филологиялық зерттеулерінде, болашақтағы кәсіби қызметінде қолдануды үйренеді. Сөздің мағынасын түсінуді, мағынаның өзгерісін анықтауды меңгереді.

Студенттер пәнді оқу барысында инклюзивті білім берудің нормативтік-құқықтық базасы туралы түсінік алады; Қазақстан Республикасындағы инклюзивті білім беру саласындағы заңнамамен бекітілген құжаттар туралы, елдегі және шетелдегі инклюзивті білім беру мәселесі мен даму тарихы туралы баяндалады; мүгедектігі бар балалардың психологиялық-эмоционалды және психикалық дамуына ықпал ететін инклюзивті білім берудің психологиялық-педагогикалық жағдайлары, инклюзивті білім берудің әдістері меңгертіледі.

Пән балалар әдебиетінің тарихына терең шолу жасап, оның айтулы өкілдерінің шығармашылығын жан-жақты талдай отырып, түбегейлі қарастырады. Балалар әдебиетінің жас ұрпақты тәрбиелеудегі маңызын ашады; ауыз әдебиетінің, далалық мектептің жүйелі тәрбие берудің үлгісі ретіндегі ролін көрсетеді; балалар әдебиетіндегі Абай, Ыбырай дәстүрі мен үлгісін дамытудағы шығармашылық жетістіктерге назар аудартады; кеңес дәуіріндегі және қазіргі балалар әдебиетінің дамуы мен қазақ әдебиетінің әлем әдебиетімен байланысының балалар әдебиетіне тигізген ықпалын таразылайды.

Дәстүрлі тәсіл және нәтижелерді инновациялық бағалау туралы мәліметтерді кеңейтеді; "критериалды бағалау технологиясы" ұғымының мәнін түсіндіреді; білім алушылардың уәждемесін арттыру құралы ретінде білім беру нәтижелерін бағалаудың критериалды тәсілін көрсетеді; құзыреттілік және жеке-бағытталған тәсіл логикасында критериалды бағалау технологиясын, білім беруді инновациялық дамытудың қазіргі кезеңінде оқушылардың білім сапасын бағалаудың объективтілігін қарастырады.

Бұл ғылыми курс қазақ диалектологиясының негізгі проблемаларымен және зерттелу тарихымен таныстырып, студенттерге қазақ тілі говорларындағы фонетикалық, грамматикалық, лексикалық ерекшеліктер жайында жүйелі білім беруді көздейді. Пән қазақ тілі мен әдебиетінің болашақ мамандарына халықтың ауызекі тілінде кездесетін, кейінгі 45-50 жыл ішінде жүргізілген ғылыми зерттеулер барысында анықталған диалектілік ерекшеліктерді меңгертеді. Тілдегі диалектілік ерекшеліктердің таралу, қолданылу сипатымен және олардың бұрын-соңды зерттелу жайымен таныстырудың негізінде қазақ тіліндегі говорлар мен диалектілер жайын жан-жақты қарастырып, қазақ тіл біліміндегі диалектілердің қалыптасуы және қолданылуы туралы түсінік беріледі.

Қазіргі қоғамның рухани мәдениеті жүйесіндегі діннің рөлін қалыптастыру, дін ұстанымдары мен тұжырымдамаларының, діни-философиялық ілімдердің ерекшеліктерін ашу, діннің шығу тегі мен эволюциясының мәселелерін, негізгі діни конфессиялардың діни ілімі мен дін тарихы мен ерекшелігін жариялау, қазіргі заманғы әлемдік және дәстүрлі емес діндерді ұйымдастыру, Қазіргі әлемдегі діннің өмір сүруі мен дамуының негізгі тенденциялары

Кәсіби-бағытталған шет тілді сөйлеуді қолдану дағдылары мен біліктерін жетілдіруге мүмкіндік береді; полимәдени және көптілді орта жағдайында әлеуметтік-мәдени, академиялық және кәсіби салаларда тиімді, өз бетінше қарым-қатынас жасау үшін коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастырады

Пәнді оқу барысында сөздердің лексикалық жүйеде алатын орны, шығу төркіні, қолданылу қабілеті, күнделікті қарым-қатынастағы көрінісі, сан қилы стильдік мәні мен сипаты қарастырылады. Студенттер сөздерге лексикалық талдаулар жасай отырып, сөз мағынасын ажырату жолдарын меңгереді. Тұрақты сөз тіркестерінің түрлерімен танысып, оларды қарым-қатынаста орынды қолдануға машықтанады.

Пәнде ғасырлар қойнауынан бері келе жатқан қазақ халық әдебиеті қарастырылады. Фольклор мен ауыз әдебиетінің айырмасы түсіндіріліп, әлем халықтарының ауыз әдебиетіндегі жетістіктері, қазақ халқының ауыз әдебиетіндегі ұқсастықтар мен айырмашылықтарды сараланып, халықтық мұраның танымдық-тағылымдық мәнін, ұлттық, отансүйгіштік қасиеттердің образдардар болмысындағы көріністерін ұғындырады. Қазақ халық ауыз әдебиеті үлгілерінің нұсқаларына типологиялық, салыстырмалы-тарихи талдаулар жүргізіледі.

«Қазақ тілін оқыту әдістемесі» «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығы бойынша оқитын болашақ қазақ тілі пәні мұғалімін даярлауға бағытталған негізгі пән болып есептеледі. «Қазақ тілін оқыту әдістемесі» қазіргі лингвистика, педагогика, психология және әдістеме ғылымдарының жетістіктеріне сүйене отырып, болашақ маманды тілді меңгертудің әдіснамалық, ғылыми-теориялық негіздерімен таныстырады, қазақ тілін оқытудың әдіснамалық жүйесін үйретеді.

«Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі» курсында мектепте әдебиет сабағында жүргізілетін жұмыстардың түрлеріне қарай әдіс-тәсілдерді тиімділікпен пайдалану жолдары көрсетіліп, мәтінмен атқарылатын жұмыстар, оқушылардың жазба жұмыстары, оқулықпен жүргізілетін жұмыс түрлері қарастырылады. Әдебиеттің әдістемесі нақты педагогикалық үдерісте оқушыларға әдеби білім мен тәрбие берудің ғылыми-практикалық жолдарын үйрететін оқу пәні.

Қазақ тілін жаңаша оқыту барысында оқытуды кезең бойынша ұйымдастыру, сол арқылы əрбір кезеңде оқытудың мазмұнын, формасын, əдістерін жəне құралдарын сəйкестендіріп таңдап алуды, нəтижелерді кезең бойынша диагностикалауды есепке алу негізінде дидактикалық міндеттерді қою мен шешудің логикалық бірізділігін қамтамасыз ету керек. Жаңа технологиялар дəуірі жағдайында студенттерге қазақ тілін жеделдете оқытудың əдістемелік жүйесінің мазмұны айқындалып, соңғы ғылыми жаңалықтар негізінде толықтырылады, білім берудің жаңа парадигмалары негізіндегі жеделдете оқытудың мəні айқындалып, ұстанымдары нақтыланады.

Студенттерге мектепте қазақ әдебиетін жаңа инновациялық технологиялар арқылы оқыту процесінің ерекшеліктерін теориялық және практикалық тұрғыдан меңгертеді. Пәнді оқыту барысында кәсіби деңгейі жоғары, жан-жақты дамыған, білім нәрімен сусындаған, теориялық білімі терең, практикалық дағдысы қалыптасқан, ұлттықдүниетанымы жоғары маман даярлау көзделеді. Студенттер әдістеме саласындағы жаңа инновациялық технологиялар түрлерімен таныстырылып, оны сабақта тиімді қолданудың жолдары үйретіледі.

Таңдаған мамандықтары бойынша тілдің күрделі деңгейлері мен функциялары туралы білім береді; жүйелі мақсатты оқу үшін теориялық материалды, жаттығу жаттығуларын, кәсіптік терминдермен техникалық тақырыптарға жазбаша тапсырмаларды қамтиды; ағылшын тілінде сөйлеуді дамыту, дұрыс оқу дағдыларын қалыптастырады

Пән б.з.б. жазу-сызулар мен заманымыздың V-VІІІ ғасырларындағы тастағы жазулардан бастап, қазақ хандығы құрылған ХV-ХVІІІ ғасырдағы төл әдебиетімізді оқытады. Студенттер “Күлтегін”, “Тоныкөк” жырларының, “Оғыз қаған”, “Қорқыт ата кітабы”, “Құтты білік”, “Даналық кітабы”, “Ақиқат сыйы”, “Махаббат нама” жазба ескерткіштерінің табылуы мен аударылуын, әдеби ерекшеліктерін, көркемдік мұратын біліп, ХV ғасырдан басталатын рухани мұраларын меңгереді.

ХХ ғасырдың басындағы ұлт зиялыларының қазақ сөз өнері, оның ішінде әдебиеттану ғылымы саласындағы ғылыми-теориялық ой-пікірлерін, кәсіби көркем сынды дамытудағы сыншылдық-эстетикалық көзқарастарын қазіргі тәуелсіздік талаптары тұрғысынан қайта зерделеп, жаңаша пайымдай отырып оқытады, Алаш зиялылары қалыптастырған жаңа әдебиеттің сол кездегі жай-күйі мен даму заңдылықтарын жан-жақты қарастырады.

Қазақ халқының құрылуы дәуіріндегі тарихи оқиғаларды, жыраулар шығармаларының тақырыбын, идеясын, көркемдік ерекшелігін студенттер «Хандық дәуір әдебиеті» пәнін оқу арқылы меңгереді. ХV-ХVІІ ғасырлардағы толғау жанрындағы ғибраттық ой айту, образдылық, ел-жер мәселесіндегі мұңды да, көтеріңкі стильдің себебі зерделенеді. Студенттер жыраулардың әлеуметтік тұлғасын таниды, толғауларға теориялық талдау жасалады және текстологиялық түзетулерге баға беріледі.

Жыраулық поэзия пәні ғылыми-теориялық білім беруді мақсат ете отырып, оның болашақта зерттелуге тиіс проблемаларына байланысты студенттерді өзіндік ізденіске баулуды нақты міндеті деп санайды. Осы пәнді игеру барысында студенттер хандық дәуірде өмір сүрген жыраулардың шығармашылық өмірімен толық танысып, қазақ әдебиеті тарихындағы алатын орнын терең меңгеріп, оның өкілдерінің шығармаларымен толық танысады.

Болашақ мамандардың оқытудың заманауи технологиялары мен білім берудің инновациялық тәсілдемелері, оқу үдерісінде оқушылардың өзіндік, даралық ерекшеліктерін анықтай алу және оларды өз мүмкіндік шеңберінде дамыту әдістемесін қолдану меңгертіледі. Интерактивті және инклюзивті оқыту ерекшеліктері, оқыту мен оқуда сын тұрғысынан ойлауды дамыту қарастырылады.

Аталған курс білімгерлерді құжаттарды сауатты рәсімдеуге және үлгілерді дұрыс толтыруға машықтандыруға арналған. Студенттер құжаттардың жасалуына, олардың тіркелуіне, жіктелуіне, қозғалысын есепке алу мен сақталуына байланысты жұмыстардың жиынтығымен танысып, сөздік қолданыстарды, әдеби тіл нормаларын меңгереді. Сондай-ақ, пән студенттерге мемлекеттік органдардың, әкімшіліктердің басқару-реттеу, ұйымдастыру-рәсімдеу қызметінде пайдаланатын ресми қарым-қатынас тілін үйретуге негізделген.

Кәсіби құзыреттілік пен ағылшын тілін қалыптастыру аудармашылар даярлаудағы кәсіби пәндердің бірі ретінде лексикология курсында ұсынылған ағылшын тілінің сөздік құрамы туралы мәліметтерді жинақтайтын және жүйелендіретін теориялық негіздерді меңгеруге бағытталған.

Арнаулы курс Шәкәрімнің даналық ғаламаты мен ақындық айналасын, олардың шығармашылық қуатын, сол арқылы бүкіл бір халықтың әдеби өміріне жаңа өрнек, тың леп әкелгендігін үйретуді алғы мақсаты етіп қояды. Пәнді оқу барысында Шәкәрімнің қазақ әдебиетіндегі орны айқындалады. Ұлттық сөз өнеріне қосылған Шәкәрім шығармаларын талдаудың ғылыми принциптеріне теориялық тұрғыдан дәйекті дәлелдеулер беріледі. Студенттердің рухани жетілуіне және оның қоғамдық-саяси, әлеуметгік көзқарасын қалыптастыруға Шәкәрім мұрасының әсерін пайымдауға үйрету көзделеді.

Сал-серілер поэзиясының мазмұнын меңгерту, талдау жасау, іс-әрекеттеріне баға беру арқылы студенттерге халықтың рухани жан-дүниесін байытудағы сал-серілер әндерінің күш қуатын танытады. Студенттердің өз бетімен жұмыс істеу дағдысы қалыптастырылады, көркем сөз құдіретін сезіне білуге, шығармашылық ізденіске баулиды, ойлау қабілетін, тіл байлығын арттыруға ықпал етеді.

Пән ұлттық сөз өнері тарихының елеулі бір кезеңін қамтиды. Пәнді оқытуда ауызша дәстүрлі жыраулық және ақындық поэзияның табиғи сабақтастығы, көркемдік, стильдік жалғастық мәселелері ғылыми-теориялық тұрғыда түсіндіріледі. Студенттер айтыс және жазба ақындарының өзгешеліктерін айыра білуге машықтанады. ХІХ ғасыр ақындарының шығармаларын түр мен мазмұнына қарай талдай білуге, қорытынды жасауға дағдыланады.

Абайдың өнердегі ұлылығы, өмірдегі ұлағаты, жаңашыл, демократтық көзқарасы, қазақтың рухани әлемін байытудағы үлесі, ұлттық сананы көтерудегі қажыр-қайраты, ұстанымы, ұстаздық ұлағаты пәнді оқу барысында зерделенеді. Қазақ әдебиетінің бағыт-бағдарын, идеялық-эстетикалық мұратын айқындайтын Абай шығармаларының қазақ мәдениетіне ықпалы пәнді оқу барысында меңгеріледі. Абайдың ақындық ерекшелігін танытуда оның тарихи - философиялық мұралары бірлікте қарастырылады.

Пәнді оқу барысында студенттердің ауызша дұрыс сөйлеу, сауатты жазу, сөзді мағынасына сай дұрыс қолдану дағдыларын қалыптастыру көзделеді. Осыған орай тілдің ерте заманнан қалыптасқан орфоэпиялық заңдылықтарын қатаң сақтауға, сауатты жазуға, яғни орфографиялық норманың заңдылықтарын қатаң сақтауға, әр сөзді мағынасына сай жұмсауға дағдыландырады. Әр сөздің өзіне тән мағынасы, қолданылатын аясы, стильдік реңкі бар екендігіне студенттердің назары аударылады; айтайын деген ойын сөйлем түрінде жүйелі, тіл заңдылығына сай жеткізе білуге үйретіледі.

Пән қазақ тіліндегі сөздердің түрленуі, тұлғалық өзгеруі, сөз және сөз формалары, тілдегі жалпы сөз атаулының топтарға бөлінуі, әр сөз табына енген сөздердің өзіне тән грамматикалық, семантикалық сыр-сипаты, әрқайсысының грамматикалық мағыналары, қызметі жөнінде студенттерге теориялық білім беру және тілдік тұлғаларға практикалық тұрғыда талдау жасата отырып, морфология пәнін ғылыми тұрғыда түсіндіруді көздейді.

Пән ағылшын тілінің фонетикалық, лексикалық, грамматикалық, сөз құрамы құбылыстары мен формаларын білуді қамтитын лингвистикалық білім беру жүйесін меңгеруге бағытталған.

Пән студенттер бойында қазақ тіліндегі сөздердің дыбыстарын, дыбыстар сәйкестігін, буын мен екпін түрлерін ажырата білу дағдысын қалыптастырады. Морфонология сабағының қарастыратын мәселелерін, дұрыс сөйлеу, сауатты жазу ұстанымдарын меңгерту міндеттеледі. Сонымен қатар сөзжасамдағы морфемалар жүйесі қарастырылады. Пәнді оқу нәтижесінде морфемалардың дыбыстық құрамын меңгеріп, оларды ажырата алатын болады.

Пәнді оқу барысында М.Әуезов шығармаларына жан-жақты талдау жасалады. Әуезовтанудың зерттелу тарихы сараланады. Суреткер мұрасының зерттелу, танылу тарихымен жан-жақты таныстырылады.Студент Мұхтар Әуезов шығармашылығын тәуелсіз елдің мақсат-мүддесі талабы тұрғысынан жаңаша зерделеуді қоғамның қажетсінуін сезіне отырып, жазушының ұлт руханиятына қосқан үлесінзерделеген зерттеулерден теориялық білім алып, оны мәтін талдауда қолданып дағдылар жинақтайды. Жазушы шығармашылығы ғылыми сипатта жаңаша игертіліп, әдеби процестегі өзгерістермен байланыстыра отырып, көркемдік-дүниетанымдық ізденістері оқытудың жаңа технологиясына негізделіп меңгертіледі.

Пәнді оқу барысында жаһандану үдерісінің тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиетіне әсері, ұлттық құндылықтарға төнген қауіптер, олардың көркем әдебиеттегі көріністерін шығармаларды талдау барысында студенттер зерделейді. Сонымен қатар студент қазақ әдебиетінің әлемдік әдебиетпен байланысын, қоғамдық пікір тудырудағы әдебиеттің орнын межелей алады, нарықтық қоғамдағы адам болмысы туралы ой түйіп, пікірін жеткізе білуге дағды қалыптастырады.

Студенттер пәнді оқу арқылы жазушы өмірін, қоғамдық өмірдегі орнын, алаш рухында жазылған туындыларын, ғалымдық бейнесін, «Абай жолы» роман-эпопеясының мәтінін жаңа қырынан таниды. Жазушы шығармашылығы әдеби процестегі өзгерістермен байланыстырыла отырып, көркемдік-дүниетанымдық ізденістері оқытудың жаңа технологиясына негізделіп меңгертіледі. Мәтіндерге көркемдік талдау жасау арқылы студенттің өзіндік білігі қалыптасып, іскерлік дағдысы мен шығармашылық қабілеті артады.

«Ауызша және жазба тілдің практикасы пәні» болашақ филолог мамандардың, қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерінің сөйлеу және жазу мәдениетін теориялық және практикалық жолмен қалыптастыруды мақсат етеді, сол арқылы оқушылардың кең дүниетанымын қалыптастыру жолдарын қарастырады. Ол үшін жан-жақты ойлантуға, өзіндік пікірін қалыптастыруға бағытталған әдіс-тәсілдер қолданылады.

Пән студенттерге стилистика, стиль сөйлеу тілі, қарым-қатынас, хабарлау, әсер ету құралы болып саналатын тілдік элементтерді (дыбыс, сөз тіркестері, екпін, интонация) сөйлеу, жазу барысында белгілі бір әдеби нормаға сай дұрыс та әсерлі қолданылуын, көңілдегі көрікті ойдың тіл арқылы айқын, анық жеткізілуін, эмоционалды-эксперессивті бояуы бар амал-тәсілдері орынды, тиімді қолдануды үйретуді мақсат етеді.

Пән тіл білімінің барлық салаларының негізгі мәселелеріне арнайы тоқталып, сауатты жазуға, сөйлеуге дағдыландырады. Курстың мақсаты – cтуденттердің қазақ тілінің барлық салаларынан алған білімдерін бір жүйеге келтіру және теориялық білімдерін толықтыру болып табылады. Пән студенттерді тілдің даму кезеңдерімен, сондай-ақ оның қазіргі заманғы фонетикалық, грамматикалық және лексикалық құрылымымен, тілдің қазіргі жүйесі мен құрылымдық ерекшеліктерімен таныстырады.

Пән «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығы бойынша оқитын болашақ қазақ тілі пәні мұғалімін даярлауға бағытталған негізгі пәндердің бірі болып есептеледі. Пән қазіргі лингвистика, педагогика, психология және әдістеме ғылымдарының жетістіктеріне сүйене отырып, болашақ маманды тілді меңгертудің әдіснамалық, ғылыми-теориялық негіздерімен таныстырады, қазақ тілін оқытудың әдіснамалық жүйесін үйретеді.

Прагматика – тілдің және т.б. ғылым салаларының негізгі объектілерінің бірі. Сол себепті студенттерге тіл біліміндегі прагматиканы өзге салалармен салыстыра-салғастыра зерттеудің маңыздылығы түсіндіріледі. Тілдік элементтерді дұрыс, әсерлі қолдану әдістері жайлы түсінік беріледі.

Курс қазіргі қазақ тілі синтаксисінің қалыптасу, даму жолдарын, сөз тіркестерінің түрлері, байланысу тәсілдері мен жолдарын, сөйлемнің грамматикалық-семантикалық белгілерін ажырата білуге үйретеді. Студенттер болашақтағы кәсіби қызметінде өз ойларын еркін жеткізу үшін белгілі мақсатқа сай сөйлемдер мен көлемді мәтіндерді дұрыс құрастыруды меңгереді.

Студенттер ХХ ғасыр басындағы ұлттық әдебиеттің тақырыптық, идеялық, жанрлық, көркемдік жағынан ілгерілеу процесін бастан кешіргендігін, әдебиеттің барлық жанрларында жаңашыл сипаттағы шығармалар дүниеге келгендігін парықтайды. ХХ ғасыр басындағы ұлттық баспасөздің дамуы, маңыздылығы, қазақ әдебиеттану ғылымының қалыптасуы пайымдалады. Әдебиеттегі ұлт-азатшыл, ағартушы-демократтық, діни-ағартушылық бағыттардың, қоғамдық-саяси, тарихи-әлеуметтік жағдайлардың әдебиеттің дамуындағы көріністері оқытылады.

Тілдік талдау – барлық тілдерді оқытуда қажетті ортақ өзекті мәселелердің бірі. Арнаулы курсты оқыту барысында қазақ тілінің дыбыстық жүйесін, лексикалық құрамын, грамматикалық құрылысын практикалық жақтан әрі тұжырымды, әрі нақты да түсінікті етіп меңгерту басшылыққа алынады. Тіл білімінің фонетика, сөзжасам, морфология, синтаксис сияқты салаларына байланысты ұғымдар, грамматикалық құбылыстар талдаудың үлгілерін беру арқылы нақты меңгертіледі. Тілдік объектілерді кешенді-сатылы талдау арқылы меңгерту арқылы оқу-тақырыптық материалдарды ұзақ есте сақтау мүмкіндігі арттырылады.

Пәнді оқып үйренудің өзіндік маңызы бар. Драматургия тарихын оқып-үйрену студенттерге драматургияның даму үдерісіндегі басты заңдылықтарды жете түсінуге, әртүрлі кезең әдебиетінің жеткен биіктерін терең зерделеуге, дәстүр мен жаңашылдықтың арақатынасын саралауға, әлем классиктері туындыларының қаншалықты әсері болғандығын бағдарлауға септігін тигізеді. Бұл ретте студенттерге басты драмалық шығармаға талдау жасаудың ғылыми принциптері игертіліп, қазақ драматургиясындағы идеялық-көркемдік ізденістердің арақатынасын айқындау үйретіледі.

«Қазақ тілінің сөзжасамы» пәні – тіл және әдебиет мамандарын даярлау үшін оқытылатын лингвистикалық пәндердің негізгілерінің бірі. Пән студенттерге қазақ тілі сөзжасам жүйесінің негізгі заңдылықтары мен тәсілдерін теориялық түсінігі мен ішкі семантикалық құрылымына талдау жасай отырып кешенді түрде оқытады. Жаңа терминдер жасау барысында сөзжасам тәсілдерін орынды пайдалануды меңгереді.

Пән 1917-1991 жылдар аралығындағы әдеби процесті қарастырады. Кеңес дәуірі кезіндегі шығармаларға бүгінгі көзқараспен баға беріледі. Шығармалардағы образдардың сомдалуы, қаламгерлік шеберлік, астарлы ойлардың сыры парықталады. Кеңес әдебиетінің басты принципі: шығармада сол заманды суреттеу, таптық тұрғыдан баға беру, социалистік реализм әдісін басты бағыт ретінде ұстану болғаны айтылады. Образ жасаудағы кемшіліктері мен жетістіктер парықталады.

Пәнді оқу барысында қазақ әдебиетінің маңызды да күрделі кезеңі болып табылатын 1917-1990 жылдардағы әдеби процесс пен әдебиет тарихы жөнінде әдебиеттану ғылымының қол жеткізген бүгінгі табыстары негізінде студенттерге барынша толық, тиянақты білім беру көзделеді. Пән студенттерді ақын-жазушылар шығармаларының мәтіндерімен таныстырып, образдар жүйесін талдау тәсілдерін, көркем шығарма тілін талдау тәсілдерін, көркем шығармалардың тақырып-идеясын анықтай білуді, көркем шығармалардың образдар жүйесін талдай білуді, шығармалардың сюжет-композициясын саралауды үйретеді.

ХІХ ғасыр басында қазақ зиялыларының біршамасы шетел әдебиетінің құнарынан нәр алды. Сол заманнан бері қазақ жұртында шетел әдебиетінің тарихы оқытылып келеді. Қаншама қазақ жазушылары өздерінің шығармаларының бастау бұлағын осы шетел әдебиетінен алды. Сонау ерте заманда бастау алған шетел әдебиетінің тарихы қазақ даласында да керемет классикалық шығармаладың дүниеге келуіне жол ашты. Пәнді оқу барысында шетел әдебиетінің тарихындағы әлемдегі ең танымал, жазу шеберлігі жоғары деген шығармалар оқытылады.

Тақырыптық іс-шаралардың сценарийлерін, курстық және диплом жұмыстарының жобасын, педагогикалық практика аясында сабақ жоспарларын құрастыра білу

Шетел тілінде өзін-өзі таныстыру, хат жазу, сұрақ қою, анкета, пікірталас жасау; өзге тілдік ортада оқуды жалғастыра алу және кәсіби қызметін жүргізу

Шетел тілінде ауызша-жазбаша пікірін түсіндіре білу, оқу-ғылыми әдебиеттерді ана тіліне аудару, басқа ұлт және мәдениет өкілімен бірлесе жұмыс жасау

Осы саладағы неғұрлым алдыңғы қатарлы элементтерді қоса алғандағы оқыған саласы бойынша білімі мен түсінігін кәсіби деңгейде қолдану

Техникалық құралдарды пайдаланумен байланысты біліктілігін, ақпараттық басқару қабілетін, қашықтықтан оқыту дағдысын қолдану

Әлеуметтік маңызға ие мәселелер мен үрдістерді ғылыми тұрғыда сараптау; түрлі кәсіби және әлеуметтік қызметте қолданылатын ғылыми әдістерді айыра білу

Жазбаша немесе ауызша түріндегі мағлұматты маңыздылығы бойынша дәрежесін саралау арқылы ана тілінде мәтінмен жұмыс істей алу

Әлеуметтік-этикалық және ғылыми көзқарастарды ескере отырып, пайымдаулар жасау үшін қажет ақпараттарды жинау және баға беру

Дәйекті тұжырымдау және оқыған саласына байланысты мәселелерді шешу

ҚР көпұлтты кеңістік аясында, халықаралық ортада тілдік және мәдени білімін қолдана отырып қарым-қатынас жасай алу