6B02105 Дирижерлеу (хор) в Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы

Агогикалық және динамикалық өздерістері бар, синкопа, акцент, sforzando-ны қоса хор партитураларды орындау. 6/8, 6/4, 9/4, 12/4 күрделі метрі бар хор шығармалары жәй және жылдам темптерде орындау.

«Есту дайындығы 1» курсы болашақ музыканттың іс-әрекетіне қажетті практикалық есту қабілеттерін дамытуға бағытталған. Курстың қойылатын талаптары – студенттің музыкалық ойлауы мен қабылдауына тәрбиелеу, кәсіби жұмысындағы дербестігін, шығармашылық қабілеттерін дамыту. Пән бірыңғай және бірдауысты музыкалық диктант, есту талдауларын жазуға бағытталған.

Фортепианода ойнау туралы алғашқы білімді қалыптастырады. Фортепиано техникасының негіздерімен қатар пианистикалық шеберлікті игеруге ықпал етеді.

Жалпы музыкалық, әлеуметтік, көркемдік дағдылардың қалыптасуына ықпал етеді. Студенттердің парақтан оқу қабілеттерін, хор музыкасын әр түрлі жанрларында орындау дағдыларын дамытады, хор орындау дәстүрлерін зерттеу дағдыларын тереңдетеді.

"Сольфеджио" курсы студенттердің музыкалық колледждер мен мектептерде меңгерген есту дағдыларын дамытуға арналған практикалық пән болып табылады. Ол үш семестр бойы жүргізіліп, олардың біріншісі базалық болып табылады. Курс барысында альтерацияланған (IV#, IIb, II#, IVb) сатылар пайдаланылған мажор мен минордың үш түрін, пентатоника және оның түрлерін, халық музыкасы ладтарын, сондай-ақ, хроматикалық интервалдарды, DD, D және S топтарының альтерацияланған аккордтарын меңгеру көзделген.

"Гармония" пәні музыкантты даярлаудағы базалық пән қатарына жатады. Музыкатану мамандығы арнайы цикл пәндері кешеніне кіреді және онда ерекше орын алады. Гармонияны зерттеу негізгі ладалық және гармоникалық заңдылықтарды білуіне тіреусіз мүмкін емес жалпы теориялық маман дайындау үшін қажетті база береді.

Ырғақты, динамикалық ансамбльдерді сақтай отырып хор шығармаларын ансамбльде орындауға ықпал етеді.

Кеңейтілген үндестікте, хроматикалық үндестікте, полиүндестікте, модальдықта және неомодальдықта есту анализінің және интонациялаудың практикалық дағдылары меңгеріледі. ХХ ғасыр музыкасының ладтық құрылымы; тұрақты және тұрақсыз ритмика; полиритмия; полиметрия оқытылады.

«Есту дайындығы 2» есту талдауын және музыкалық диктанттардың күрделілік деңгейі жоғарылайды. Студенттер хроматизммен және альтерация бар бірдауысты диктанттарды жазуды үйренеді.

Музыкалық тарих пәні 3 ғасырдан бастап Еуропалық музыкалық мәдениеттің дамуы туралы бейнені қалыптастыруға бағытталған. Б.з.д. (Ежелгі Греция мен Ежелгі Римнен) XVI ғасырда еуропалық бароккоға дейін. Бұл тарихи курстың міндеті - дәуірлердің өзгеруімен және эстетикалық көзқарастардың өзгеруімен тығыз байланысты еуропалық музыка өнерінің қалыптасуының ажырамас жүйесін түсіндіру.

4/2, 4/8, 8/4, 8/8 күрделі метрі бар хор шығармалары жәй және жылдам темптерде орындау. «Бір»-ге дирижерланатын және фермата белгісі бар, темп пен метрі ауысатын хор шығармаларын орындау. Хормен жеке дауыстағы солистпен орындалатын шығармаларды орындау.

Кәсіби қызмет үшін қажетті көлемде пианистік дағдыларды тереңдету, фортепианода өзіндік практикалық жұмысқа дайындау

Пән студенттің еуропалық музыкалық мәдениеттің, оның ішінде ежелгі кезеңді, орта ғасырларды, Ренессанс пен Барокконың даму картинасы туралы тұтас идеяларын қалыптастыру мақсатын көздейді. Курсты игеру нәтижесінде студенттер әр түрлі композиторлық стильдерде, жанрлар мен зерттелетін кезең формаларында бағдарлай білуі керек.

Полифониялық элементтері бар шығармаларды дирижерлау. 5/8, 5/4, 5/2 күрделі метрі басқа метрлермен қатарласа төрт, екі үлеске және «бір»-ге дирижерланатын хор партитураларын орындау. Жетіүлестік схемасы бойынша, 11/4 және де басқа күрделі метрі бар хор шығармаларын орындау.

Орта оқу орнында алған болашақ дирижерлердің теориялық білімдерін одан әрі дамыта және жетілдіре түсу. Орындаушының эстетикалық талғамы мен ойлауын қалыптастыру, теориялық білім қорын қалыптастыру. Оқушының музыкалық ой-өрісін кеңейту. Маманның жалпы теориялық дайындығына, музыкалық теориялық ойлаудың дамуына қажетті негіз жасайды.

Тарихи пән, оның мақсаты - студенттер арасында еуропалық классиктердің, атап айтқанда, Вена классикалық мектебінің дамуының толық бейнесін қалыптастыру. Бұл кезеңнің орталық композиторлары - К.Ф.Глюк, Дж.Гайдн, В.Моцарт, Л.Бетховен.

Дыбыс сапасын реттейді, сонымен қатар фортепианода бұрын игерілген дағдыларды жақсартады.

legato, non legato штрихта орындау дағдыларын дамыту. Жеке және жалпы хор ансамблінің әр алуан түріне қол жеткізу.

Тарихи пән 1750-1860 жылдардағы шетелдік классика-романтикалық музыканың қалыптасу және даму кезеңдерін игеруге бағытталған. Пәннің мақсаты - композитордың осы дәуірдегі ойлау ерекшеліктерін, XVII-XVIII ғасырлардағы музыкалық мұра, стилі мен эстетикасын нақтылау, студенттердің музыкалық шеңберін дамыту.

Дауысты қалыптастыру туралы негізгі білімді қалыптастырады. Вокалдық және техникалық дағдыларды, сонымен қатар вокал техникасының негіздерін игеруге ықпал етеді.

Әйелдердің құрамына арналған 2 жолдық хор шығармаларын парақтан оқу қабілеттерін дамыту, орындалған шығарманы тұпнұсқалық тональностен кіші/үлкен секунда интервалына төмен және жоғары тональностерде орындау.

Дирижерлік» мамандығының студенттеріне арналған «Хор сольфеджиосы» курсы музыка теориясындағы арнайы пәндер циклінде маңызды орын алады және болашақ хор әртістері, орындаушылар мен студенттердің алдында тұрған практикалық, кәсіби мәселелермен тығыз байланысты. Пәннің мақсаты - болашақ орта хор орындаушыларын, есту және ән айту дағдыларын шоғырландыру, әрі қарай дамыту және жетілдіру. Музыкалық-теориялық білім қорымен қатар музыкалық композициялардың классикалық және заманауи формациялары жағдайында жедел әрекет ете алатын және жұмыс істейтін икемді, белсенді есту қабілеттерін тәрбиелеу және музыкалық тілді үнемі жаңартып отыру. Әр түрлі қиындықтағы хор шығармаларының ��узыкалық материалын орындау. Музыкалық, есту және ырғақты дамыту әдістері. Оқушының музыкалық ой-өрісін кеңейту. Эстетикалық талғам мен ойлауды қалыптастыру, музыкалық шығармаларды терең және жан-жақты зерттеуге көмектесу.

Аралас құрамды хорға арналған 3 жолды хор партитурасын орындау, орындалған шығарманы тұпнұсқалық тональностен кіші/үлкен секунда интервалына төмен және жоғары тональностерде орындау.

Кантата, оратория, месса шығармаларының бөлімдерімен, әр түрлә метрлі a’cappella шығармаларды дирижерлау; әуеннін метроритмикалық қозғалысына сәйкес бір жесте бірнеше үлестерді қосып орындау.

Курс студенттердің қазақ халқының дәстүрлі музыкалық мәдениетінің пайда болуы мен даму ерекшеліктері, оның шығу тегі, қалыптасуының тарихи кезеңдері, заңдылықтары мен әртүрлі дәстүрлі жанрлардың, ұлттық аспаптардың пайда болуы мен дамуының әлеуметтік кондициясы туралы теориялық және практикалық білімдерін қалыптастыруға ықпал етеді.

Оқушының есту және бұлшықет сезімдерін үйлестіруді дамытады, нақты вокалды естуді дамытады.

Пән белгілі бір дәуірдің стильдік ерекшеліктерін, классицизм дәуірінің жанрларын, стилі мен эстетикасын игеруге бағытталған.

Бұл пән тарихи пәндер курсына жатады. Мақсаты - классика-романтикалық дәуірдің көркемдік көрінісінің ерекшеліктерін ашып көрсету және студенттер арасында 1750-1820 жылдардағы шетелдік классика-романтикалық музыка дамуының негізгі кезеңдері туралы түсінік қалыптастыру. Пәнді игеру нәтижесінде еуропалық музыкалық өнердің, стильдік ерекшеліктері мен дәуір жанрларының суреті қалыптасады.

Пән қазақ музыкасының әр түрлі жанрларының қалыптасуының, дамуының және әлеуметтік жағдайының тарихи заңдылықтарын зерттеуге; қазақ музыкасы тарихының қалыптасуының тарихи кезеңдері және ғылыми кезеңдеуі; көне түркі дәуіріндегі жазба ескерткіштердің мазмұны, олардың мәдени маңызы; кәсіби қазақ музыкалық мәдениетінің пайда болу, қалыптасу және даму кезеңдері; қазақстандық композиторлардың өмірі мен шығармашылық жолы және музыкатанушылар; негізгі музыкалық шығармалар бағытталған.

staccato, marcato штрихтарын орындау дағдыларын және гармониялық есту қабілетін дамыту. Регистрлерді біркелкі орындау.

Музыкалық форманың қалыптасуының негізгі принциптері, музыкалық форманың анықтамасы зерттеледі.

Тембрлерді үйлестірудің қазіргі заманғы тәжірибесін, үйлесімділіктің жаңа түрлері мен текстуралық формаларын, хормен жазудың мәнерлілігі құралдарының дамуын және әуенді үйлестіру бойынша терең жеке жұмыс процесін зерттейді.

Орыс-кеңес кезеңіндегі хор орындау тарихы, теориясы мен әдебиетін, хор мектептерінің принциптері мен әдістерін, хор мектептерінің принциптері мен әдістерін орындау, хор өнерінің ірі өкілдерінің шығармашылығын зерттеуге ықпал етеді.

Хор орындау тарихы мен теориясын жан-жақты зерттеу студенттердің көркемдік ой-өрісін қалыптастыруға көмектеседі, олардың кәсіби мәдениетін дамытады.

Студенттің шығармашылық бейнесін қалыптастыруға, оның орындаушылық шеберлігін дамытуға, сонымен қатар хор ансамблінің музыкалық форманы дамыту процесінде оның барлық компоненттерінің өзара әрекеттесуінің күрделі жүйесі ретінде қабылдауына қызмет етеді.

Вокалдық тыныс алуын және дыбыс шығаруы жолдарын дамыту, дауыстың ән диапазонын кеңейту, ән орындау кезіндегі ауыз-қуыз дағдыларын дамыту.

Бұл пән ХХ ғасырдағы әлемдік музыканың қалыптасу және даму кезеңдерін зерттеуге бағытталған. Тарихи бағыт ғасырлар тоғысында музыканың стильдерінің түрлілігі мен эстетикалық көзқарастарын түсіндіруге де, осы кезең жанрларының алуан түрлілігіне, бұқаралық жанрларға, жалпы еуропалық музыкалық өнер проблемаларына қатысты мәселелерді қозғайды.

Қолдың икемділігі мен қозғалғыштығын дамытатын, контрастты динамиканың техникалық көрсеткіштерін (subito forte, subito piano), ферма түрін, синкопты және олардың техникалық көрсеткіштерін дамыта отырып, шағын және үлкен қол техникасына арналған жаттығуларды меңгеруді қарастырады.

Тарихи пән, оның мақсаты ХХ ғасырдағы еуропалық музыкалық мәдениеттің даму картинасы туралы түсінік беру. Тарихи пән, оның мақсаты еуропалық пәннің даму картинасы туралы түсінік беру болып табылады, студенттерде XX ғасырдағы музыканың жаңа жанрлары мен стилистикалық әртүрлілігі, бұқаралық музыканың пайда болуы және осы кезеңнің тарихи контекстегі маңызы туралы түсініктерін қалыптастыруға бағытталған.

Әр түрлі полифониялық, сонын ішінде (фуга, фугетта, фугато, имитация және т.б.) хор шығармаларды дирижерлау.

"Музыкалық шығармаларды талдау" пәнінде, бір жағынан, студенттерге музыкалық шығармалардың құрылысы туралы түсінік берілсе, екінші жағынан, талдау әдістері және тәсілдері түсіндіріледі. Курс барысында музыкалық шығармалардың құрылысы: мазмұндық, композиторлық стильдің ерекшеліктеріне, орындаушылық интерпретацияға, сондай-ақ тыңдаушыға бағытталуына байланысты аспектілерде қарастырылады: "Музыкалық шығармаларды талдау" курсы музыкалық шығарма, форма, мазмұн, жанр, стиль, музыкалық тіл және т. б. ұғымдар туралы негізгі түсініктерге сүйенетін.

Курс All of me, Girl from Ipanema, Soul Bossa Nova, Summertime, Hit the road jack, Love me tender танымал композициялар негізінде келесі аспектілерді зерттеуге арналған: джаздың қалыптасу тарихы, көрнекті джаз орындаушылары, джаздың негізгі жанрларына қысқаша шолу: блюз, бе-боп, боса нова, салқын джаз, базалық джаз аккордтарын құру, блюз шкаласын зерттеу, джаз ритмінің ерекшеліктері, джаз стандарттарын зерттеу.

Эстрадалық өнердің дербес жанры ретінде қалыптасуы және шығу тарихы, эстрадалық ән мен академиялықтың ұқсастығы мен айырмашылығы, әсіресе рок, поп, арендби, соул және музыкадағы аралас стиль жанры туралы тарихи экскурсия.

Дирижерлық дайындық, қолмен дирижерлау техникасының негізгі элементтерін игеру, хорды басқарудың барлық әдістерін үйрету, музыкалық шығарманың идеялық-көркемдік құндылығы мен оның текстурасы мен стильдік ерекшеліктерін өз бетінше аша алуды қамтамасыз ететін дағдылар жиынтығын меңгеру.

Ол хор орындауында, композиторлық шығармашылығы мен педагогикасында түрлі стильдер мен бағыттар бойынша навигация қабілеттерін тәрбиелейді, әр дәуір мен стильдегі хор жанрларымен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырады.

Курс музыкалық форма бөліктерінің қызметін және олардың драмамен байланысын зерттеуге бағытталған.

Хор пәндерін оқытудың формалары мен әдістерін ұйымдастыруға, жеке және топтық сабақтарды өткізуде, әр түрлі тәжірибе түрлерін өткізуде теориялық және практикалық дағдыларды алуға ықпал етеді. Көрнекті мұғалімдердің педагогикалық принциптерін, вокалды және хормен тәрбиелеу әдістерін, хор репертуарындағы жұмыс кезеңдерін оқып үйрену. Хор класының жұмысын жоспарлау, дирижерлау, хор аранжировкасы, хор партитураларын және басқа да арнайы пәндерді оқу принциптері.

Диалектілік фонетиканың, әр түрлі динамикалық реңктерді орындау техникасының дикциясы мен дағдыларын дамыту.

Жалпы хор дыбысы, тембр модификациясы, хордың жекелеген топтарының дыбыстың күші мен тығыздығының арақатынасы туралы есту идеяларын құрастыру қабілетін жақсартады.

Курстың тақырыбы - бір жағынан музыкалық шығармалардың құрылымы, екінші жағынан әдістер, техника және талдау жанры. Музыкалық жұмыстың құрылымы әр түрлі аспектілерде: композитордың стилінің ерекшеліктеріне, интерпретацияны жүзеге асыруға, сонымен қатар тыңдаушыға бағдарлауға байланысты ақпараттылықпен қарастырылады. Негізгі ұғымдар: формасы, мазмұны, жанры, стилі, музыкалық тілі және т.б.

Курс студенттердің оның дамуының негізгі заңдылықтарын түсінуіне, дәуірдің әлеуметтік-мәдени контекстіндегі музыкалық құбылыстарды стилистикалық және жанрлық талдау дағдыларын қалыптастыруға ықпал ете отырып, ХХ ғасырдағы қазақ музыкасы туралы білім жүйесін қалыптастырады. Пән Қазақстан композиторларының бірнеше буынының шығармашылығын, олардың шығармашылығының идеялық-бейнелік және жанрлық-стилистикалық ерекшеліктерін зерттеуге бағытталған.

Пән хор текстурасының ерекшеліктерін байытып қана қоймай, хормен жазудың негізгі принциптерін және оларды теориялық қамтуды зерделеуге мүмкіндік береді, сонымен қатар олардың шығармашылық сынуының негізі ретінде ең маңызды, қалыптасқан тәсілдерді игерудегі практикалық дағдыларды қалыптастырады, студенттерде хордың әр түрлі композицияларын орналастырудың практикалық дағдыларын қалыптастырады.

Мазмұны, стилистикалық және жанрлық ерекшеліктері бойынша презентацияның текстурасы күрделі полифония элементтері бар жұмыстарда күрделі асимметриялық шараларды жүргізу.

Жаңғыру бағыттағы әртүрлі дәуірдегі және стильдегі композиторлардың шығармаларын сонын ішінде (мотеттер, виланеллалар, канцондар, мадригалдар) дирижерлау. Барокко дәуірінің композиторлардың хор шығармаларын орындау.

Түлектің педагогикалық құзыреттілігін кеңейту. Хор дирижерының кәсіби қызметіне қажетті ерік-жігерді, зейінді, табандылықты қалыптастыру.

Курс XIX ғасырдағы қазақ халқының кәсіби фольклорлық, әндік-аспаптық музыкасын, дәуірдің көрнекті өкілдерінің өмірі мен шығармашылығын, олардың шығармаларының стильдік, жанрлық ерекшеліктерін зерттеуді қамтиды.

Хор орындауындағы көркемдік стильдер мен тенденцияларды зерттеу, материал нақтырақ хор мысалдарын қолдана отырып, рефератталған, хор дирижерлығының мамандануына студенттерді кәсіби тұрғыдан дайындауға мүмкіндік береді.

Ансамбльдік хор орындау жағдайында басқарушылық құзыреттіліктің қалыптасуына ықпал етеді.

Хормен мемлекеттік бағдарламадағы ірі формалық сүйемелдеумен, солистпен орындалатын шығарманымен жұмыс жасау. Мамандық бойынша әдістемелік әдебиетті оқу.

Дыбыс режиссеріне міндеттеріне дыбыстық элементтерді жазу, көбейту, өңдеу және компьютерді қолдана отырып дыбыс жазу студияларында мамандандырылған жабдықты пайдалану жатады. Дыбыс режиссері - радио, теледидар және дыбыс жазу студиясындағы алдыңғы қатарлы мамандардың бірі. Онсыз бағдарламалардың бірде-бір трансляциясы жасай алмайды. Микшерлік пульттің көмегімен дыбыс режиссері дыбысты жеткізуді басқарады. Ол дыбысты басқарады, шуды шуды жояды және белгілі бір дыбыс көзі үшін ауаға қол жеткізуді қамтамасыз етеді.

Пән музыкалық-орындаушылық мамандықтардың студенттеріне арналған және олардың ғылыми дайындықтарын тереңдетуге бағытталған; ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру және жүргізу дағдыларын дамыту. Бұл курсты оқу барысында студенттер ғылыми әдебиеттермен өзіндік жұмыс жасау дағдыларын бекітеді, ғылыми зерттеу әдістері мен алынған мәліметтерді өңдеу әдістерін игереді.

Әндерді, саундтректерді, аспаптық шығармаларды өңдеу және әр түрлі ансамбль мен оркестрлерге арналған өңдеу негіздерін білімді қарастырады. (Steinberg Cubase, Apple Logic Studio Pro, Protools) секілді компьютерлік бағдарламаларды қолдануды үйретеді. Демек, курс екі бөлікке бөлінеді, олар параллельді түрде игеріледі: аспаптар мен өңдеу негіздері және көбінесе компьютерлік әдістері.. Midi клавиатурасымен жұмыс.

Пән оқу пәнінің мазмұнын зерттеуге, арнайы пәндерді оқытудың формалары мен әдістерін ұйымдастыруға, жеке және топтық сабақтарды өткізуде теориялық және практикалық дағдыларды игеруге, әр түрлі тәжірибе түрлерін өткізуге бағытталған. Сонымен қатар, студенттердің жалпы және музыкалық психологиядағы ғылыми ойларын қалыптастыру, музыкалық білім берудегі педагогиканың негіздері оқытады.

Хормен мемлекеттік бағдарламадағы a’cappella шығарманымен жұмыс жасау.

Ірі музыкалық форма (кантат, ораториялар, магнификаттар, опералық көріністер бөлімдері, ірі шығармалар) шығармаларын орындауған кезіндегі дирижерлық интерпретациясын меңгеру.

Хорға арналған өңдеулерді орындау кезінде практикалық дағдыларды көрсету.

Мамандық бойынша оқыту әдістері мен педагогикалық диагностика әдістерін қолдана білу.

Заманауи тенденцияларын және әлемдік пен қазақ музыкалық өнерінің даму тарихын білу.

Орындалған шығармалардың тарихи мазмұны мен орындау дәстүрлерін білу.

Орындалған хор шығармаларының теориялық негіздерін қалыптастыру.

Әр түрлі стиль және жанрда фортепианода немесе дирижерлаған кезінде орындауда кәсіби дағдыларды көрсету.

Хор / ансамбльге арналған қарапайым би композициялары мен жаттығуларын жасап көрсету.

Музыкалық стильдерді және онымен байланысты композиция мен орындаушылық дәстүрлерді түпнұсқа тілінде білу.

Фортепианода хор шығармаларын транспозициямен бірге мәнерлеп орындау қабілетін көрсету.

Әр дәуірдегі, стильдегі, жанрдағы және формадағы хор шығармаларын квалификациялау және талдай және білу.

Дипломдық жұмыс мәселелеріне сәйкес ақпаратты қолдана және өңдей білу.

Әр жанр, стиль және бағыттағы музыкалық шығармаларды хор/ансамбль және де басқа проектілерде хор әртісі ретінде көрсете алу.

Ғылыми дүниетанымды қалыптастыру үшін әлеуметтік-гуманитарлық пәндер саласындағы базалық білімдерге ие болу.