6B01707 Қазақ тілі мен әдебиеті в Қазақ инновациялық гуманитарлық - заң университеті

Бұл пәнді оқу барысында адамның психикасы мен санасын тану тәсілі ретінде психологияның ерекшеліктері, психологиялық ғылым мен практиканың пәні мен міндеттері, тұлғаның жас ерекшеліктері, баланың жеке тұлға ретінде қалыптасуының әртүрлі кезеңдерінде психикалық дамуының механизмдері мен факторлары ашылады

Бұл пәнді оқу ғылыми білім саласы ретінде педагогиканың әдіснамалық негіздерімен, тұтас педагогикалық үрдістің мазмұны мен құрылымымен студенттерді таныстыруға бағытталған. Қазіргі мектептегі оқу үрдісінің негізгі формалары мен құрылымы ашылады. Мектептің оқу-тәрбие процесінде қолданылатын негізгі әдістердің, нысандар мен құралдардың мазмұны мен қолданылуы анықталады. Қазіргі білім беру және тәрбие технологиялары, мектепті және мектеп құжаттарын басқару мәселелері қарастырылады.

Құқықтық қатынастардың негізгі ұғымдары мен мәні, сондай-ақ құқықтық қатынастарды реттеудің құқықтық тетіктері, құқықтық қатынастарда жауапкершілікті қолдану тәртібі. Сыбайлас жемқорлықтың мәні және оның пайда болу себептері; сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар үшін моральдық-адамгершілік және құқықтық жауапкершілік шаралары; сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы қолданыстағы заңнама.

Бұл пән болашақ педагогке балалардың, жасөспірімдердің өсу, даму заңдылықтары, ағзалар, ағзалар жүйелері және олардың жас ерекшеліктері туралы, сонымен қатар оқыту шарттарының, оқушыларға тәрбие берудің әсері, оқу бөлмелеріне қойылатын гигиеналық талаптар, мектеп жабдықтарына қойылатын гигиеналық талаптар, мектеп жасындағы балаларға арналған оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың гигиеналық негіздері туралы заманауи мәліметтер береді

Экономика негіздері- экономикалық процестер, экономикалық заңдар, санаттар, өндіріс, бөлу, алмасу, материалдық игіліктерді тұтыну деңгейіндегі қоғамдағы қатынастар туралы білім жүйесі. Курс кәсіпкерлік қызметті ұйымдастырудың принциптері, әдістері, шарттары мен формаларын зерттейді. Кәсіпкерлік қызметтің негізгі элементтерімен, коммерциялық мәмілелерді ұйымдастырумен, қоғамдағы бизнестің қалыптасу және даму заңдылықтарын зерттеумен байланысты мәселелер қарастырылады.

Ауыз әдебиетін көркемөнердің барлық салаларымен, ұлттың тарихымен, салт-дәстүрімен, этнографиясымен, философиямен, психологиямен, педагогикамен т.б. ғылымдармен байланыстыра отырып, басқа халықтар ауыз әдебиетімен салыстыра оқыту. Ауысып алу теориясын басты мақсатта ұстану.

Тіл білімнің негізгі ұғымдар жүйесімен және тілдік терминдермен таныстырады, тілдің ішкі және сыртқы заңдылықтарын, тілдің қоғаммен, ойлаумен, сөйлеумен, мәдениетпен байланысы, тілдің құрылымдық, жүйелік, танымдық болмысы, мәні жайлы түсінікті және студенттердің тілдік талдау дағдысын қалыптастырады.

Бұл пән менеджменттің мазмұнын кәсіби қызметтің ерекше түрі ретінде ашуға бағытталған. Бұл ғылымның отандық және шетелдік авторлардың жұмыстарында дамуы байқалады. Білім беру жүйесін басқарудың негізгі теориялары мен тұжырымдамаларының мазмұны, басқару қызметінің психологиялық аспектілері, принциптері мен тетіктері ашылады.

Пән мазмұнында әдебиеттану ғылымы және оның салалары, басқа ғылыми пәндер жүйесіндегі орны, әдебиет пен эстетика, сөз өнері жайлы ұғым, әдебиеттану ғылымының туу, даму және қалыптасу кезеңдері, Қазақстандағы әдеби-эстетикалық ойдың даму тарихы, көркем әдебиеттің образдылығы, образ және образдылық, көркем образ түрлері, оның жасалу жолдары, тақырып пен идея, мазмұн мен пішін, сюжет пен композиция, әдебиеттегі тек пен түр тақырыптары қарастырылған.

Пәнді оқу барысында студенттерге әлемдік фольклортану ғылымындағы методологиялық ортақ мәселелері, фольклордың ауызша сөз өнері ретіндегі табиғаты, ерекшеліктері, тұтас көркемдік жүйесі, жанрлары, этникалық тәсілдері мен құралдары, жазба әдебиетпен арақатынасы, фольклордың зерттелу тарихы т.б. ауқымды мәселелер жөнінде білім беру.

Студенттің тіл білімі туралы теориялық білімін жетілдіреді. Тіл білімінің теориялық мәселелері, тілдің барлық салаларының даму заңдылықтары мен өзгеру бағдары туралы мәлімет береді.

Аталған курс студенттерге қазақ тілін оқыту әдістемесінің әдістемелік-теориялық негіздерін меңгертуді, қазақ тілі жүйесінің ішкі салаларын мектепте оқыту ерекшеліктерін теориялық және тәжірибелік тұрғыдан талдап көрсетуді, оқу-әдістемелік құралдарды оқып-талдау, баға беру, тиімді әдістемелік кешендерді таңдай білу, оларды тәжірибеде қолдана білу дағдыларын қалыптастыруды көздейді.

Бұл пән білім беруді тұтас педагогикалық процесте қарастырады, "тәрбие", "тәрбие процесі", "мектептің тәрбие жүйесі" ұғымдары, тәрбие жұмысындағы педагогикалық технологиялар туралы түсінік қалыптастырады. Бұл курсты оқу барысында тәрбие жұмысының ерекшеліктері, оқушылар ұжымын қалыптастыру, мектептің ата-аналарымен педагогикалық өзара әрекеттесу технологиясы, тәрбие саласындағы озық педагогикалық тәжірибені зерттеу және жалпылау, сондай-ақ академиялық адалдық мәдениеті қарастырылады.

Бұл пән денсаулық мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларға инклюзивті білім берудің заңдылықтары мен мүмкіндіктері туралы, дамуында кемістігі бар балалардың ерекше білім алу қажеттіліктері туралы білімнің базалық жүйесін қалыптастырады, инклюзивті білім беру бойынша нормативтік-құқықтық құжаттарды қарастырады. Пәнді оқу барысында инклюзивті білім беру моделін қалыптастырудың компоненттері, критерийлері мен көрсеткіштері ашылады.

«Қазақ тілінің тарихы» пәні тілдің грамматикалық құрылысының тарихи дамуы туралы түсініктерін қалыптастырады. Бүгінгі тілдің фонетикалық, грамматикалық құрылымының осы күйге жету жолын, эволюциясын тарихи-салыстырма әдіс негізінде түсіндіреді. Қазақтың халық болу процесі кезіндегі тіл құрылымы, қазақ тілі грамматикалық құрылысының тарихи дамуы зерттеледі.

Түркі тілдерінің фонетикасы, дыбыстық жүйесінің өзіндік ерекшеліктерін жан-жақты, терең қарастырады. Түркі тілдерінің салыстырмалы фонетикасының зерттелу тарихынан, әр түркі тілінің өзіндік ерекшеліктерінен мәлімет береді, оларды бір бірінен ажырата білуге үйретеді. Салыстыра оқыту, зерделеу арқылы туыстық ерекшеліктерін анықтайды. Сонымен қатар жалпы түркі тілдерінің ортақ заңдылықтарымен бірге оларды басқа тілдік жүйедегі тілдерден ерекшелейтін белгілерін жан-жақты талдауға үйретеді.

« Ежелгі дәуір әдебиеті» пәннің мақсаты - біздің заманымызға дейінгі сақтар мен ғұндардың жазу-сызуларынан бастап, заманымыздың VI-XIV ғасырларында қалыптасып дамыған түркілік жазба әдебиетімізге байланысты біртұтас ұғым түсінік қалыптастыру. Ежелгі дәуірдегі әдебиетті көне тарихпен, көшпенділер мәдениетімен сабақтастыру. Әдеби мәдени және тарихи жазба ескерткіштер мен әдеби мұралардың мазмұны мен көркемдік мұратын талдау.

Қазақ тілінің дыбыс жүйесі, дыбыстық заңдылықтары, дыбыстардың жіктелуі, буын және екпін, қазақ тілінің орфографиясы мен орфоэпиясы, қазақ тілінің фонетикалық даму заңдылықтары туралы теориялық тұрғыдан жүйелі білім береді.

Пәннің мақсаты – қазақ әдебиеті тарихының көнеден жеткен әдеби мұралары мен сөз зергерлерінің туындыларын меңгерту. Ертедегі көшпелі түрік тайпалары, олардан жеткен көне әдеби үлгілер, Түрік ескерткіштері, оғыз-қыпшақ дәуірінен жеткен әдеби мұралар, Ислам дәуіріндегі әдеби мұралар, Алтын орда дәуірінде жазылған әдеби, тарихи еңбектермен таныстырып, түркі халықтарында бар нұсқалармен салыстыра қарастыру. Пәнді оқыту барысында түркі халықтарына ортақ жыр-аңыздардағы тұрмыс-салт, мәдениет, дүниетаным.

Курстың барысында студенттер тарихи лексикология, тарихи фонетика, тарихи синтаксис, ғылыми көзқарастар, қазақ тілін қалыптастыру кезеңдері, қазақ тілін қалыптастырудың негізін құрайтын тарихи мақсаттар, зерттеудің мақсаттары мен міндеттеріне сай келетін әдістерді меңгереді.

Пәнді оқу барысында студенттер әдеби және теориялық түсініктер, көркем шығармалар, прозалық жұмыстар мен поэзияны оқыту әдістемесі, әдістемелік ғылымның өзекті мәселелері, оқытудың принциптері мен міндеттері, теориялық тұжырымдамалардың оқыту технологиялары, теориялық тұжырымдамаларды ұйымдастыру, жоспарлауды меңгереді.

Пәндерді оқу барысында кезеңдік әдебиеттану, әдеби сынның тенденциясы, заманауи қазақстандық әдеби үрдістің негізгі өкілдері, қазіргі қазақ прозасы, реалистік шешім, көркемдік шешім мәселесі тақырыптары қарастырылады.

Семантика ілімінің негізгі ғылыми-теориялық жүйесін, тілдік бірліктердің мағыналық жүйесінің құрылымын, өзіндік ерекшеліктерін терең таныстырады. Қазақ тілінің семантикасының негізгі теориялық ұғымдарын меңгертеді, сөздің мағыналық құрылымын «формадан мазмұнға принципі» негізінде оқытады. Семантика мәселелерінің теориялық ұғымдарын, лексикалық мағына, грамматикалық мағына, сөзжасамдық мағынаның бір-бірінен айырмашылығы мен ұқсастығын, сөз семантикасындағы макромағыналарды, денотаттық мағынаның, сигнификаттық мағынаның, реляциялық мағына, сезімдік мағына ерекшеліктерін, сөз семантикасындағы микрожүйесін, архисема, өзек сема, ортақ сема, арнайы сема, жіктелген сема ерекшелігі мен айырмашылығын меңгертеді.

Курс барысында студенттер эстетикалық ойдың даму кезеңдері, әдебиет теориясының методологиясы, көркем әдебиеттің табиғаты, ерекшелігі, әлеуметтік сипаты туралы қазіргі әдебиеттанудың өзекті мәселелерімен таныс болады. Сонымен қатар әдеби тұлға, орта және автор, шығарманы пайымдау, әдеби туынды, әлем және шығарма, көркем сөз бен мәтін, шығармашылық әлем және әдеби болмыс жайында толық ғылыми мәлімет алады.

Тілдік бірлік ретіндегі сөздің ерекшелігін, тілдік жүйедегі маңызын түсіндіреді, мағына және оның түрлерін, лексикалық мағынаның грамматикалық мағынадан басты айырмашылықтарын танытады. Сөз және оған тән белгілер, лексикалық мағына және оның ұғыммен байланысы, лексикалық мағынаның құрылымы мен түрлері, лексикадағы жүйелік қатынастар қаралады. Қазіргі қазақ тілі лексикасының шығу арналары анықталады. Қазақ тілінің сөздік құрамы мен қоры, қазақ тілі лексикасының дамуы мен құрылымы, оның стиль түрлеріне байланысты жіктелістері сараланады. Сондай-ақ фразеология мәселесі мен лексикография мәселесі де жан-жақты түсіндіріледі.

«Хандық дəуір əдебиеті» пəні қазақ хандығы құрылған кезеңнен ХІХ ғасырға дейінгі кезеңді қамтиды. Қазақ əдебиетінің өкілдері – Асан – қайғы, Қазтуғандардан бастап ақындық поэзияның көрнекті өкілдері - Көтеш, Шал ақындар шығармашылығын қамтып, жыраулық поэзияның ақындар поэзиясымен сабақтастығы, идеялық-көркемдік жалғастығы мəселелері ғылыми-теориялық талдаулар арқылы түсіндіріледі.

Бұл пәнде нормативті қазақ тілінің фонетика, орфография, графика, орфоэпия, лексикология, морфология, сөзжасам, синтаксис, сөздердің байланысу формалары, тіркес түрлерін жетік меңгеру, сөз тіркесінің, оған тән белгілерін меңгеру бойынша мектеп бағдарламасында оқытылған мәселелер қамтылады. Теориялық білімді тәжірибемен ұштастыру көзделеді.

Халықтың рухани – мәдени өміріндегі өнердің бірі – шешендік өнер. Олардың қатарында Майқы би, Жиренше шешеннен бастап Төле, Қазыбек, Әйтеке, Сырым биге дейінгі билердің өмірі мен ел ішіндегі әдет-ғұрыптық қағида заңдары толық қамтылады. Шешендік өнердің түрлері мен поэтикалық ерекшеліктері талдаулар арқылы түсіндіріледі.

«Тіл мәдениетінің нормативті аспектісі» пәні тілдегі бірізділік, тіл материалдарын нормалау, белгілі бір тәртіп, заңдылыққа бағындыру жүйесін қарастырады. «Тіл мәдениетінің нормативті аспектісі» пәні тілдің ішкі заңды жүйелерінің қалыптасуын, тілдің дыбыс жүйесін, сөз байлығын, сөз мағыналарын, тілдің грамматикалық құрылысының –заңды ерекшеліктерін дұрыс қолдануды негізге алады.

Кәсіби тіл, оның ерекшеліктері. Стилистиканың жалпы мәселелері. Сөйлеу, сөйлеудің стильдері. Іс қағаздар стилі мен ресми стиль. Мәтін. Мәтіннің түрлері мен қызметі. Кәсіби тілдік құзыреттіліктерін қалыптастырудың жолдары. Кәсіби тілдік құзыреттіліктерін қалыптастыру. Кәсіби сипаттағы монолог, диалог құра білу. Кәсіби қызмет пен қарым-қатынас, кәсіби сала, кәсібилік, кәсіптік сөйлеу, маманның кәсіптік мәдениетінің құрамдас бөлігі, тіл деңгейінің прагматикалық бөліктері - сөз, тіл, сөйлемдер, мәтін, эмоционалдық және стилистикалық бояулармен сөйлеу және т.б. басқалары.

Зар заман кезеңінде ғұмыр кешіп, отарлық езгіге түскен қазақ халқының тағдырын мұң-зармен жырлаған ақындар шоғыры қамтылады. Зар заман ақындары: Дулат, Шортанбай, Мұрат, Әбубәкір, Албан Асан, т.б. шығармашылықтарына талдау жасалып, тақырыптық-идеялық мазмұны айқындалады. Зар заман ақындары тұсынан қазақ әдебиеті жазбаша сипат алатынын атап көрсетіледі.

«Шетел әдебиеті» тарихын оқыту – жеке дара халықтар мен ұлттардың тіршілік-болмысымен жете танысу және оны әдеби-мәдени даму аясында құрастыру. «Шетел әдебиеті» пәні антикалық, орта ғасырдағы және қайта өрлеу кезiндегi әдебиеттiң болмыс-бiтiмi, даму ерекшелiгiн, көркемдiк құндылығын студенттерге оқытуды негізге алады. Пән материалдарын жан-жақты меңгерту, көркем мәтiндi талдай бiлуге дағдыландыру басты міндет.

Кəсіби ортаға кіріспе. Карьераны жоспарлау. Жұмысқа орналасу. Жұмыс орнындағы қарым-қатынас. Кəсіби іс-əрекетке кіріспе. Кəсіби іс-əрекет объектісі. Ғылыми педагогикалық іс-əрекет кəсіби іс-əрекет ретінде. Жоба кəсіби іс-əрекет өнімі ретінде. Қазақ тілі мұғалімінің кəсіби тұлғалық сапалары. Жұмыс беруші мен кəсіби ұйым тарапынан қазіргі маманға қойылатын талаптар. Орта мектептегі білім беруді ақпараттандыру. Білім берудегі ақпараттық жүйелердің орны мен ролі. Кəсіби мəдениет жəне кəсіби тіл. Тіл нормасы. Ұғым. Норма типтері. Пəндік тіл материалдарын қалыптастыру негіздері. Кəсіби құзырлық. Кəсіби ағылшын тілінің мамандық пəндерімен байланысы. Қазақстандық білім беру жүйесі және оның даму болашағы.

«Түркі халықтары әдебиеті» пәні – түркі халықтары әдебиеті тарихының кезеңдері, қалыптасуы, әлем әдебиетіндегі алатын орны, ақын-жазушылардың шығармалары жөнінде мәселелер кеңінен қарастырылады. Түркі халықтары әдебиетінен – түркі халықтар арсындағы тамырластықты зерделеу, еліміздің руханиятына ұқсас жағы, тарихи байланыс, дүниетанымы, мақсат-мүддессін айқындау. Туыстас түрік, қырғыз, қарақалпақ, өзбек, азербайжан хатықтарының құнды мұраларын төл әдебиетімізбен сабақтастыра қарастыру.

XІX ғасырдың бірінші және екінші жартысындағы тарихи-әлеуметтік жағдайдың ақындар поэзиясына негіз болып, шығармашылықтарында айқын көрініс табуы, ХІХ ғасырдың ІІ жартысынан бастап жүйелі түрде хатқа түсе бастауы, зерттелуі қарастырылады. Негізгі өкілдері Дулат, Махамбеттен бастап, ағартушы-демократтар Шоқан, Ыбырай, Абай және ХІХ ғасырдың аяғындағы әнші, сал-серілерге дейінгі ақындар.

Тарихи сөзжасам жүйесі көне дәуірлерден бергі сөзжасамның қалыптасуы мен зерттелу тарихын қамтиды. Көне жазба ескерткіштерінде , Орхон Енисей жазбаларындағы жаңа сөздердің жасалу тәсілдерін, сөзжасамдық жұрнақтарды, сөздердің әртүрлі мағынада қолданылуын қарастырады.

Морфемика саласында қазақ тілінің морфемалар жүйесі, морфеманың түрлері мен басқа тілдік бірліктерден айырмашылығы қаралады. Морфтар, нольдік морфема мен нольдік форма, көмекшілер олардың құрылысы мен қызметі туралы айтылады. Қазақ тіл білімінің осы күнгі қол жеткізген табыстары негізінде студенттерге морфемиканың зерттеу нысаны болып табылатын түбір морфема және аффикстік морфема, олардың түрлері, құрылымы туралы жан-жақты лингвистикалық түсінік қалыптастырып, білім беру болып табылады.

Жазба жұмыстарының түрлері мен оны өткізудің жолдарын қарастыру. Оқушыларға жазба жұмыстар және түрлері туралы толыққанды мәлімет беру. Оқушыларға жазба жұмыстарын өткізу жолдарын қарастыру. Жазба жұмыстарында жіберілетін кемшіліктерді түзету жолдарын іздеу.

Қазақ тіліндегі сөздердің лексика-грамматикалық топтары, тілдегі грамматикалық мағыналар мен формалар туралы ғылыми теориялық білім беріледі, қазақ тіліндегі сөздердің тұлғалық өзгеруі, сөз және оның формалары, сөз таптары туралы мәлімет беріледі, морфология пәнінің зерттелу тарихына тоқталып, ғалымдар көзқарастары сараланады.

Мeктeптeгі білім мазмұнын жаңарту және оқу үрдістерін жаңаша ұйымдастыру, педагогикалық негіздерін терең зерттеуді талап етеді. Күрделі мәтіндерді түсіну және түсіндіре білу, оқуды тұтас және тұтас емес мәтіндерді оқыту арқылы уақыт үнемдеу негізінде оқу сауаттылығының тиімді жолын ұсыну. Ғылыми әдебиеттерге талдау жасау, оқу сауаттылығын қалыптастырудың тиімді жолдарын ұсыну.

Сөзжасам тілдің сөзжасам жүйесін, сөзжасамдық бірліктерді, сөзжасам заңдылықтарын, сөзжасамның амал-тәсілдерін, сөздердің жасалу жолдарын, сөзжасам арқылы жасалған туынды сөздерді, олардың түрлерін, сөзжасамдық үлгілерді, сөзжасамдық мағынаны, әр сөз табының сөзжасамын т.б. сөзжасамға қатысты мәселелерді зерттейді.

Ұлттық мемлекетті қалыптастыру идеясы ұлттық қажеттіліктердің негізінде туындайтын білім болса, ұлттық идеяның білімін қалыптастыратын нағыз зиялылар. Алаш қайраткерлерінің ұлт болып қалыптасу жолындағы тұлғалық бейнелерін, публицистика және әдеби сынның қалыптасу жолындағы еңбектерін таныту. Жалпы Алаш партиясының құрылу және Алаш автономиясының нысаналы өмірлік мұрат-мақсатын анық танытатын және де осы жолдағы қайраткерлер еңбегін жастарға таныту. Алаш идеясын бүгінгі тәуелсіздік идеясымен астастыру.

“Синтаксис” пәнінде синтаксис саласының зерттеу нысаны, сөз тіркесі және оның басқа тілдік бірліктерден ерекшелігі қарастырылады. Сондай-ақ сөздердің өзара байланысу тәсілдері мен түрлері сараланады. Сөз тіркестерінің құрылымдық түрлері анықталып, сөз тіркестерін құрауға сөз таптарының қатысы анықталады. Есімді сөз тіркестерінің байланысу жолдары мен ерекшеліктері, сөз тіркестері сыңарлары арасындағы мағыналық қатынас түсіндіріледі. Етістікті сөз тіркестері де байланысу түрлері мен сыңарлары арасындағы мағыналық қатынасқа қарай жіктеліп көрсетіледі. Сөйлем, сөйлемнің түрлері, жай сөйлем, күрделенеген жай сөйлемдер және құрмалас сөйлемдердің грамматикалық табиғаты. Салалас және сабақтас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлері қарастырылады.

Қазақ әдебиетінің тарихындағы маңызды да күрделі кезең болып табылатын 1991-2019 жылдар аралығындағы әдеби процесс пен әдебиет тарихы жөнінде хронологиялық ұстанымды сақтай отырып, әдебиеттану ғылымының қол жеткізген бүгінгі табыстары негізінде барынша толық, тиянақты білім беру. Тәуелсіздік жылдары жазылып, жарық көрген, әдебиеттің тарихы мен процесінде айрықша орны бар көркем шығармалар мен көрнекті қаламгерлердің өмірбаянын, шығармашылық ізденістерін, олар туралы іргелі зерттеулер мен іргелі еңбектерді барынша толық қамту болып табылады. Сондай-ақ аталған кезеңдердің әдеби даму мен дәстүрдің диалектикалық үйлесімінің қаншалықты дәрежеде болғандығы��а назар аударылады. Көркемдік дамудағы жалғастық пен жаңашылдықты ескере отырып, 1991-2019 жылдардағы басты-басты әдеби шығармаларды идеялық, жанрлық, көркемдік бейнелеу тәсілдері тұрғысынан талдап, шеберлік мәселелеріне байланысты бағалай білу студенттердің өз пікірлерін қалыптастыруына жағдай жасайды.

Тіл біліміндегі негізгі теориялармен таныстырады, тіл туралы ғылымның өткен тарихынан, қазіргі күйінен, алда тұрған міндеттерінен, шешілген және шешілмеген проблемаларынан жан-жақты мәлімет береді. Тіл білімінің даму тарихында қолданылған, қазір қолданып жүрген, жаңадан туа бастаған арнаулы әдістер мен әдістемелерді саралап түсіндіреді. Тіл білімінің басқа қоғамдық жаратылыстану және техникалық ғылымдар ішінде алатын орнын, олармен байланысын анықтайды. Тіл білімін дамытуға өз үлестерін қосқан ғалымдармен, тіл білімі мектептерімен таныстырады.

Қазіргі қазақ тіліндегі синтаксистік парадигмалар туралы түсінік беріліп, синтаксистік парадигмалардың зерттелуі, теориялық мәселелері жан-жақты қарастырылады.Тіл жүйесіндегі парадигмалық және синтагмалық қатынастарды сипаттайды.

Курс Абайдың ақындық айналасын, өңірдің ақын-жазушылар шығармашылығын, сол арқылы халықтың әдеби өміріне жаңа өрнек, тың өзгеріс әкелгендігін үйретуді мақсат етеді. Абайдың ақын шәкірттері Шәкәрім, Ақылбай, Мағауия, Көкбай Әріп, Уәйіс, Әрхам, Кәкітай сынды ақындардың өмірі мен шығармашылығы оқытылады. Абайдан кейінгі қазақ поэзиясы ақын салған дәстүрмен дамуы әдебиетіміздегі ақындық мектептің қалыптасқандығын айқындайды.

-Оқу-әдістемелік құралдарды оқып-талдау, баға беру, тиімді әдістемелік кешендерді таңдай білу, оларды практикада қолдана білу дағдыларын қалыптастыру. -Қазақ тілі бойынша талдаудың негізгі түрлерін ажырату; -қазақ тілі пәнін жаңа инновациялық технологиялар арқылы оқыту әдістемесін ғылыми тұрғыдан зерттеп-тану қабілеттерін дамыту.

Пәндерді оқып-үйрену барысында студенттер модульдік, интеграцияланған оқыту, сын тұрғысынан ойлау және т.б. түсініктермен танысады. Әдістемелік ғылымның өзекті мәселелері, жаңа білім беру технологияларын оқытудың принциптері мен мақсаттарын тереңдетіп қарастырылады, жетекші ғалым - әдіскерлер еңбектері пайдаланылады.

Тіл біліміндегі нейролингвистика, паралингвистика, психолингвистика, прагмалингвистика, когнитивтік лингвистика сияқты тіл біліміндегі жаңа бағыттар туралы түсінік беріп, олардың зерттеу нысандары, мақсат-міндеттерімен, негізгі зерттеу мәселелерімен таныстырады.

«Қазіргі қазақ әдебиеті» пәні қазіргі қазақ әдебиетінің көркемдік даму арналарын айқындау, ұлттық сөз өнеріне қосылған көркем шығармаларды талдаудың ғылыми принцптеріне теориялық тұрғыдан дәйекті дәлелдеу, әдебиетті қоғамдық ой-санамен қабаттастыра зерделеу студенттердің рухани и жетілуіне және оның қоғамдық -саяси әлеуметтік көзқарасынн қалыптастыруды мақсат етеді. Қазіргі кезеңде жазылып жарық көрген, әдебиеттің тарихы мен процесінде айрықша орны бар көркем шығармалар мен көрнекті қаламгерлердің өмірбаянын, шығармашылық ізденістерін, олар туралы ілгері зерттеулер мен еңбектерді барынша толық қамту болып табылады.

«Абайтану» курсы студенттердің осы курсты игеру барысында алған білімдерін одан ары тереңдете түсуге, Абай өлеңдерінің, қара сөздерінің, поэмаларының және көркем аудармаларының ішкі табиғатын тану арқылы оларға ақын шығармашылығының көркемдік-эстетикалық мәнін кең ауқымда игертуді мақсат етеді. Сонымен қатар Абай шығармашылығының зерттелуі, ақын мұрасының игерілуі, жариялану тарихы меңгертіледі.

Курс барысында студенттер ақын жыраудың әдеби дәстүрлері, .Алтынсариннің мұралары мен басқа да жазушылар, 19 ғасырдағы қазақ әдебиеті, ақындардың ғылыми және поэзиялық жинақтарының мәселелері, 19 ғасыр және оның жанрлары, XІX ғасырдың басындағы қазақ әдебиетін қалыптастыру және дамыту, әсіресе XIX әдебиеті сияқты тақырыптар туралы біледі.

Курс болашақ мұғалімдердің бойына әсіресе, сөйлеу құралын және айтылатын ойдың формасы мен мазмұнының күрделі құрылымдық бірлігі ретінде көркем мәтін мағынасын жеткізу және меңгеруге бағытталған коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыруға арналған. Аяқталған мәтін аясында қолданылатын мәнерлеу құралдарының өзара байланысы мен өзара тәуелділігін, мазмұнын қалыптастыратын барлық материалдық сигналдарды есепке алу міндеттемесі –мұның барлығы көркем шығарманың тереңдігі, әсерлілігі, идеялық- тақырыптық мазмұны сонымен қатар жеткілікті интерпретация және талдау жасауға көмектесетін факторлар.

Грамматиканы оқыту әдістемесін оқып үйрену барысында тіл үйрену барысында грамматиканың айрықша рөлі грамматика қажетті база болып табылады, онсыз оны тілдің толық қолданылуы байланыс құралы ретінде пайдалану мүмкін емес екенін ұмытпаған жөн. Ана тілінің грамматикасы тасымалдаушының санасына енеді және тек рефлексия арқылы жүзеге асырылады (мәселе туындайды: дұрыс айтқандық қалай?). Грамматиканы үйрену кезінде мұғалім тілдерді қолданудың формалары мен ережелерін автоматты түрде қолдану дәрежесіне жеткізу үшін суперэтска бар. бейсаналық салаға айналды. Грамматика, белгілі болғандай, тілдің грамматикалық құрылымының кіші жүйелері деп аталатын морфология, синтаксис және сөзді қалыптастырудан тұратын ресми жүйе. Фонетика мен лексиканы меңгермей, адам грамматиканы өз сөзінде білу мүмкін емес.

ККурс барысында студенттер әдеби және теориялық ұғымдарды, әдеби туынды ерекшеліктерін, прозалық және поэзиялық шығармаларды оқыту әдістемесін, әдістемелік ғылымның өзекті мәселелерін, оқытудың принциптері мен міндеттерін, оқыту әдістерін және теориялық ұғымдарды оқыту технологиясымен танысады.

Пән бойынша оқу сабақтарында тілдің жүйелі өзгеретін құбылыс екендігін есепке ала отыра оқыту әдістемесінің тарихы, әдіс – тәсілдері, пунктуация теориясы, жазудың жалпы ережелері, емле және пунктуация ережелері , қазақ пунктуациясы және сауатты жазу дағдыларын қалыптастырудың ғылыми-теориялық негіздері, пунктуацияның мектепте оқытылу жүйесі, қазақ тыныс белгілерін оқытудың зерттелуі, пунктуацияны оқытудың лингивистикалық негіздері оқытылады.

Әлеуметтік жеке тұлға ретінде мінез құлығын қалыптастыру арқылы жүйелі –мақсатты шешім қабылдап, аргументтер келтіру, өз көзқарасын қорғау.

Білім алушылардың жеке тұлғасына құрметпен қарау педагогикалық тактісін ұстана отырып, оларды жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтар жүйесін бағалау, оқушыларды жалпы адмзаттық және ұлттық құндылықтарды бағалауға тәрбиелеудің әдістерін қолдану

Қазақ тілінің салалары бойынша негізгі ұғым-түсініктерді, теориялық қағидаларды түсіну және ақпаратты нәтижеге жету үшін пайдалану, лингвистикалық талдау.

Мұғалімнің кәсіби міндеті мен педагогикалық қызметінің жауапкершілігін түсіну, педагогикалық тапсырмаларды шешуде өз көзқарасын дәлелдеу, инклюзивті білім беруде әрекеттерді ұйымдастыру, менеджмент негіздерін қолдану.

Кәсіби, соның ішінде кәсіпкерлік қызметте қолдану үшін құқықтық және экономикалық. экологиялық ақпаратты жүйелеу, жинақтау, тәжірибеде қолдану, ақпаратты нәтижеге жету үшін пайдалану. Экономикалық ақпаратты талдау, қорыту және кәсіби қызметте қолдану үшін қауіпсіздік нормаларын жүйелеу.

Қазақ әдебиеті тарихының кезеңдері бойынша негізгі дәуірлеуді, терминдерді білу, теориялық қағидаларды түсіну, әдеби-теориялық талдау.

Қазақ тілі бойынша алған ғылыми-теориялық білімін, бағалау жүйесін өз тәжірибесінде тиімді қолдану, оқытудың жаңа технологияларын білім беру үдерісінде еркін қолдану, өз бетімен кәсіптік біліктілікті арттыруды жоспарлау.

Ауызша және жазбаша түрде өз көзқарасын қорғау, дәлелдеу, логикалық бағалау, өз сөзімен жеткізу дағдыларын жинақтау, шешендігін дамыту, мектепте пәндерді зерттеуге және оқытуға мүмкіндік беретін кәсіби деңгейдегі тілде еркін сөйлеу, әңгімелесу.

Көркем шығармалармен оқу үрдісінде танысу арқылы эстетикалық сана мен қызметтің нысандары, эстетикалық қажеттіліктері, өнер туындыларының түрлері мен жанрларын анықтау, терминдермен білу, талдау және көрсету.

Тілдің функциялары, тіл мен ойлаудың арақатынасы, қоғамдағы тілдің рөлі, тілдік универсалдар мен тілдің даму заңдылықтары туралы негізгі түсініктерді білу, түсіну, өз сөзімен жеткізу, салыстыру, талдау, қорытынды жасау.

Қазақ, әлем әдебиеттерінің негізгі даму кезеңдерін білу, олардың типологиялық айырмашылығын табу, жіктелісін талдау, бүгінгі көзқарас тұрғысынан бағалау.

Қазақ әдебиеті пәндері бойынша оқу сабақтарын жоспарлау және жүргізу, дәстүрлі және инновациялық технологиялар; психология, педагогика және филология ғылымдарының жаңа жетістіктері туралы білу, оқытуда инновациялық тәсілдерді (соның ішінде АКТ-технологиялар) қолдану.