8D08603 IT-технологияларын қолдана отырып су ресурстарын басқару в Қазақ ұлттық аграрлық университеті

Пән докторанттардың су шаруашылығының таңдалған саласында табысты жұмыс істеуге мүмкіндік беретін ғылыми зерттеудің әдіснамасы мен әдістемесі саласында кәсіби даярлық алуын, Су шаруашылығы саласында ғылыми зерттеулер мен педагогикалық қызметті ұйымдастыру және жүзеге асыру үшін қажетті әдіснамалық мәдениетті дамытуды қамтамасыз етеді

Курс жайылымдық сумен жабдықтауды механикаландыру құралдарын таңдауға арналған, жайылымдарды суландыру көздеріне талдау жасалады. Шахталық құдықтарға арналған су көтеру – күштік агрегаттар, жылжымалы су көтеру қондырғылары, жайылымдық жел көтергіштер іріктеледі. Құбырлы құдықтарға (ұңғымаларға) арналған су көтергіш-күштік агрегаттарды есептеу жүзеге асырылады, су көтергіш-күштік агрегаттарды пайдалану, оларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі іс-шараларға талдау жасалады

Курс трансшекаралық өзендердің су ресурстарын пайдалану тәжірибесіне, трансшекаралық өзендердің су ресурстарын пайдалану режимін реттеудің құқықтық негіздеріне арналған. Оңтүстік Америкадағы трансшекаралық өзендердің су ресурстарын пайдалану тәжірибесі. Таяу Шығыстағы трансшекаралық өзендердің су ресурстарын пайдалану тәжірибесі. Еуропадағы трансшекаралық өзендердің су ресурстарын пайдалану тәжірибесі. Орталық Азиядағы трансшекаралық өзендердің су ресурстарын пайдалану тәжірибесі. Трансшекаралық өзендердің су ресурстарын басқару принциптері. Трансшекаралық өзендердің су ресурстарын тұрақты даму конвенциясы тұрғысынан басқару принциптері туралы

Бұл курс докторанттарға жазбаша және ауызша академиялық мәтіндерді жасау, библиографиялық сипаттаманы дұрыс құрастыру, ғылыми ортадағы коммуникация принциптерін қалыптастырады. Пәнде ғылыми дискурс, дәйексөз ережесі және плагиат, ақпараттық базалар мен деректер массивтері, ғылыми дәйексөздің халықаралық базалары (Web of science, SCOPUS), ғылыми дәйексөздің ресейлік базасы (РИНЦ) қарастырылады.

Ауыл шаруашылығын сумен қамтамасыз ету және жайылымдарды суарудың қазіргі жағдайы. Суды тұтыну Сметалық шығындарды анықтау. Суды тұтыну кестесі. Су желілері. Желіні бақылау. Сумен жабдықтау желілерінің гидравликалық есептері. Көлік түрлері. Су жинау құрылғылары. Су тазарту құрылғылары. Өндірістік сумен жабдықтаудың негізгі ұғымдары.

Пән гидротехникалық құрылыстардың қоршаған ортаға әсерін бағалауға, ашық су көздерінің гидрологиялық режимін өзгерту жөнінде, жер асты сулары мен жер асты сулары деңгейінің жоғарылау туралы, топырақтың сортаңдануы, қоршаған ортаның биологиялық әртүрлілігін өзгерту, олардың табиғи ресурстарды ұзақ мерзімді пайдалануға әсерін бағалау туралы білім жүйесін құруға мүмкіндік береді.

Стратегиялық мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған бассейндік басқару жүйесінде суды пайдалануды құру және жоспарлау кезінде су ресурстарын кешенді басқаруға көшудің негізгі принципі және суды ұтымды пайдалану, суармалы суды үнемдеу, суармалы суды пайдалану тиімділігін арттыру негіздерін ескеріңіз; су мен жерді пайдалану өнімділігін арттыру және т.б.

Курс электр энергиясын өндіру үшін күн, жел және су энергиясын пайдалануға, жер асты су көздерінен (ұңғымалар мен шахталардағы құдықтар) және ашық су көздерінен (су ағындарынан) Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенінің ірі, орта және кіші шаруа (фермер) кәсіпорындарында суды көтеруге арналған.

Кешенді су қоймаларын есептеудің заманауи әдістері, жұмысын басқару, су ресурстарын ластанудан қорғау, аналитикалық әдіспен кепілдік беруді анықтау, қайтарымды кепілдендірілген қамтамасыз етуді айқындаудың қазіргі әдісі туралы білім жүйесін құруға мүмкіндік береді. Графоаналитикалық әдіспен резервуар сыйымдылығының көп жылдық құраушысын есептеу, көпжылдық ағындарды реттеуді есептеу әдістері.

Курс су қаупін, мониторинг бағдарламасының жалпы аспектілерін, су нысандарының қауіпсіздігін бақылау және аумақты судың зиянды әсерінен қорғаудың негізінде Қазақстан Республикасының гидротехникалық құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз етудің қазіргі жағдайы мен болашағын талдау мәселелеріне арналған. Гидроқұрылғылардағы авариялар жағдайында апаттық жағдайлардың туындау ықтималдығын анықтау және апаттар қаупін азайту және астындағы аумақты қорғау шараларын анықтау негізінде. Гидравликалық қауіпсіздік мониторингі жүйесі үш құрамдас бөліктен тұрады: аумақты су ортасының (су тасқынының) зиянды әсерінен қорғаудың ішкі жүйесі, су объектілерінің қауіпсіздігін бақылаудың ішкі жүйесі, табиғи және техногендік жағдайлардың алдын алу мен жоюдың ішкі жүйесі.

Пән су ресурстарын кешенді пайдалану саласында білім жүйесін қалыптастыруға мүмкіндік береді. Су шаруашылығы кешендерінің құрылымын қалыптастыру. Су ресурстарын ластанудан қорғау, пайдалану процесінде олардың жұмыс режимдерін басқару, су шаруашылығы кешеніне қатысушылардың су режимі мен сапасына қойылатын талаптары.

Курста қарастырылатын мәселелер: су ресурстарын басқарудың қазіргі заманғы жүйесі, өзен желісін классификациялаудың жаңа критерийлері, ағынның жыл ішіндегі бөлінуін есептеу, аналитикалық тәсілмен кепілдендірілген қамтамасыздықты анықтау, графикалық-аналитикалық әдіс арқылы көпжылдық су қоймасының сыйымдылығын есептеу, экологиялық қауіпсіздікті және экологиялық тұрақтылықты болжау әдістері, жетілдірген көп жылдық ағынды реттеу резервуарының жұмыс режимі анықтайтын А.Д. Саваренский әдісі.

Курс экологиялық қауіпсіздік пен табиғи ортаның тұрақтылығын бағалау және болжау әдістерін талдауға, қоршаған ортаның ластану критерийлеріне арналған. Қоршаған ортаның ластануын кешенді бағалау. қоршаған ортаның. Табиғи ортаға келтірілген зиян мөлшерін анықтау тәртібі

Трансшекаралық өзендер бассейндеріндегі ирригациялық су қоймаларынан келетін залалдың шамасын болжау саласында ғылыми облыстың шекарасын кеңейтуге өзінің бірегей зерттеулерімен үлес қосу қабілетін көрсету.

Ауыл шаруашылығын сумен жабдықтаудың және жайылымдарды суландырудың қазіргі жай-күйін сыни бағалау және тиімді су көтергіш қондырғылар ұсыну. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешені салаларындағы ғылым мен техниканың озық жетістіктерін және су ресурстарын кешенді пайдалану кезінде ауыл шаруашылығы және жайылымдарды сумен жабдықтау жүйесінде сорап жабдығын пайдалану қабілетін көрсету.

Қазіргі заманғы ғылыми жетістіктерді жүйелі түсінуді, әлемдік ғылымның ғылыми тұжырымдамаларының дағдылары мен әдіснамасын меңгеруді көрсету. Ғылыми зерттеулердің заманауи әдістерін сыни талдау, таңдау және тиімді пайдалану. Зерттеу және практикалық міндеттерді шешу кезінде, оның ішінде тұтас жүйелі ғылыми дүниетаным негізінде пәнаралық салаларда жаңа идеяларды тудыру қабілетін көрсету.

Гидрологиялық ақпаратты дұрыс статистикалық түсіндіру қабілетін көрсету. Ғылыми-зерттеу және жобалау әзірлемелері кезінде өзен бассейндеріндегі гидрологиялық қауіптер мен қатерлерді сыни талдау және бағалауды жүзеге асыру. Гидротехникалық объектілерді пайдалану кезінде табиғи тәуекелдер мен гидродинамикалық апаттардың туындау тәуекелдерін сыни талдау және бағалауды жүзеге асыру. Су шаруашылығы объектілерінде әлеуетті қауіптердің алдын алу бойынша өзіндік зерттеулермен жобалау қабілетін көрсету.

Табиғатты құрылысы және су пайдалану объектілерін жобалау кезінде қабылданатын шешімдерді негіздеу үшін табиғи және табиғи-техногендік объектілердің жай-күйін сыни талдау және бағалау. Табиғат пайдаланудағы экономикалық және әлеуметтік-экологиялық залалды бағалауды жүзеге асыру, өз білімі мен жетістіктерін әріптестеріне, ғылыми қоғамдастыққа және қалың жұртшылыққа хабарлау.

Кешенді мақсаттағы су тораптары мен су қоймаларының су жинау құрылымдарын жобалау саласын жүйелі түсінуді және есептеудің қазіргі заманғы әдістерін меңгеруді көрсету.

Су шаруашылығы объектілерінің құрылыс жұмыстарын ұйымдастырудың қазіргі заманғы әдістері мен технологияларын бағалауды жүзеге асыру және озық ғылыми жетістіктерді ұсыну.

Геоақпараттық технологияларды қолдана отырып, процестерді болжау және модельдеу саласында ғылыми және практикалық тәсілмен зерттеу процесін ойлау, жобалау, енгізу және бейімдеу қабілетін көрсету.

Су ресурстарын басқарудың заманауи жүйесін сыни талдау және бағалау, Су ресурстарын экологиялық негізделген теңгерімді пайдаланудың заманауи технологиялары мен әдістемесін ұсыну. Су ресурстарын басқарудағы күрделі міндеттерді шешуде, оның ішінде су пайдаланудың барлық нысандары мен су ресурстарының барлық түрлерінің сектораралық өзара іс-қимыл мәселелерінде жаңа және күрделі идеяларды синтездеу қабілетін көрсету.

Су ресурстарын кешенді пайдаланудың қазіргі жай-күйін сыни бағалау қабілетін, Су шаруашылығы кешендерінің құрылымын қалыптастыруды, гидротехникалық объектілер құрылысының қоршаған ортаға әсерін көрсету.

Жаңа идеяларды тудыру қабілетін көрсету, сумен жабдықтау үшін жаңартылатын энергия көздерін пайдаланудың өзектілігі мен келешегін негіздеу. Әлемдік ғылымның озық жетістіктерін талдау және ұсыну.

Мониторинг деректері мен сандық контентті бағалау, талдау және оның негізінде IT - технологияларды пайдалана отырып, гидротехникалық құрылымдарды жобалауды автоматтандыруды жүргізу және ғылыми саланың шекарасын кеңейтуге өзіндік бірегей зерттеулер мен идеялармен үлес қосу.