6B01707 Қазақ тілі мен әдебиеті в Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау университетi

Білім алушыларға критериалды бағалау технологиясын қолданып, мектеп бағдарламасы көлемінде қазақ тілінен меңгерген білім-білік дәрежелерін жүйелі түрде тиянақтап, лексикалық, яғни сөз мағынасын, фонетикалық, тіл дыбыстарының құрамын, сөздердің жасалу тәсілдерін, сөздердің құрамын, сөз таптарын және синтаксистік кешенді талдауды терең игерту, жазу сауаттылығын, ауызша сөйлеу мәдениетін жетілдіріп, жоғары курстарда өтілетін ғылыми курстарға дайындайды.

Білім алушыларға ана тілінің лексикасын жүйелік сипатта түсіндіріп, сөздердің, фразеологизмдердің лексикалық жүйеде алатын орнын, сөздердің лексикалық мағынасының түрлері, оның даму заңдылықтарын, сөздің семантикалық қатынасына қарай жіктелуін, фразеологизмдердің қалыптасу заңдылықтары мен шығу арналары, сөздік түрлері туралы теориялық білімін қалыптастырады, лексикалық бірлікке кешенді талдау жасау және сөздікпен жұмыс істеу іскерлігін дамытады. Әдістер: коллаборативті оқыту, іс әрекеттегі оқыту немесе оқытудағы зерттеу, проблемалық оқыту.

Курстың мақсаты-болашақ педагогтарды кәсіби педагогикалық қызметтің ғылыми негіздері және тұрақты тұлғалық-кәсіби өзін-өзі жетілдіру қажеттілігін қалыптастыру. Кәсіби қызметінің шығармашылық сипатын ұғынуына ықпал етеді, қоршаған ортаға сәйкес өзгеру мүмкіндігін беретін эмоционалды интеллектісін басқара алу жағдайларын, білім алушылардың 12 жылдық білім беру бағдарламасы, жаңартылған білім беру және критериалды бағалау жүйесі тұрғысынан педагогикалық шеберлігін жетілдіреді.

Білім алушыларға критериалды бағалау технологиясын қолданып, қазақ тілінің негізгі мәліметтерімен, негізгі ұғымдарымен, терминдерімен таныстырып, практикалық тұрғыда тілдік талдауға машықтандырады. Қазақ тілінен элементарлы мәлімет беру, тілдің деңгейлік жүйесі – тілдің дыбыстық жүйесін, сөз мағынасын, жаңа ұғымның жасалу тәсілдерін, грамматиканың морфология мен синтаксис салаларынан, орфография мен пунктуация заңдылықтарынан, тіл мәдениетінен жүйелі білім береді.

Филолог-студенттерге тіл туралы ғылымның негізгі мәліметтерінен, ғылыми аппаратынан, жалпы құрылымы мен жүйесінен, ішкі және деңгейлік салаларынан түсінік қалыптастыру. Сондай-ақ тілдің шығуы мен дамуы, өзара қатынастары теорияларынан, тілдің атқаратын қызмет түрлерінен, тілдердің генеологиялық және типологиялық топтастырылуынан, тіл ғылымының өзге қоғамдық және жаратылыстану ғылымдарымен байланыстары, қазіргі лингвистика шеңберіндегі пәнаралық байланыс ретінде тіл мен ойлау, тіл мен жазу ұғымдарынан түсінік беру.

Білім алушыларға критериалды бағалау технологиясын қолданып, көркем әдебиеттің қоғамдық, танымдық, тәрбиелік, эстетикалық мәнін ұғындырып, оның образдық табиғатын, көркемдегіш-бейнелегіш, суреттеу құралдары арқылы түсінік беріледі. Көркем шығарма болмысын, құрылымын, ерекшелігін таныта отырып, оның мазмұндық-пішіндік, тақырыптық-идеялық, композициялық-сюжеттік, тілдің жанрын айқындау, өлең құрылысы теориясына шумақ, бунақ, буын, ұйқас ұғымдары туралы жүйелі білім беріледі.Әдеби ағымдар мен бағыттар туралы мәліметтер зерденеледі.

Филологиялық мамандықтардың алғашқы курсында білім алушыларға тіл білімі ғылымының зерттеу нысаны, интра және экстра салаларынан, басқа да ғылымдармен қарым-қатынасы, өзіндік ерекшелігі, қоғамдық сипаты, тілдерді топтауда басшылыққа алынатын белгілер мен ұстанымдар, құрылым мен жүйенің бөлімдерінен, негізгі аппаратарынан, жазу, оның даму кезеңдерінен базалық білім беріледі. Оқыту үдерісінде белсенді педагогикалық әдіс-тәсіл ретінде әңгімелесу, пікірталас, проблемалық дәріс, ситуациялық талдау тәсілдері қолданылады.

Білім алушыларға халқымыздың сан ғасыр бойына жасаған рухани мәдениеті – фольклорлық мұраларды терең, жан-жақты таныстыру мақсат етіледі. Халық ауыз әдебиеті үлгілерінің жанрлық түрлері игерту көзделеді. Сол арқылы студенттерге халықтың рухани бай тарихи мұрасы таныстырылады. Мазмұн-мәні терең, әрі көркем халық әдебиеті аса бағалы тәрбие мен білімнің көзі ретінде проблемалық әдіс тұрғысында оқытылып, оның өзіндік сипаттары негізінде жастарға тағылым беру жүзеге асырылады.

Білім алушыларға критериалды бағалау технологиясын қолданып, жаңашыл оқыту әдістері арқылы ана тілінің лексикасын жүйелік сипатта түсіндіріп, сөздердің, фразеологизмдердің лексикалық жүйеде алатын орнын, сөздердің лексикалық мағынасының түрлері, оның даму заңдылықтарын, сөздің семантикалық қатынасына қарай жіктелуін, фразеологизмдердің қалыптасу заңдылықтары мен шығу арналары, сөздік түрлері туралы теориялық білімін қалыптастырады, лексикалық бірлікке кешенді талдау жасау және сөздікпен жұмыс істеу іскерлігін меңгертеді.

Критериалды бағалау жүйесі тұрғысынан студенттерге қазақ әдебиеті тарихы пәнінің мақсаттары мен міндеттері түсіндіріліп, ежелгі түркі әдебиеті кезеңдері, оның ішінде Орхон-Енисей жазба жәдігерліктері, Оғыз-Қыпшақ бірлестігі кезеңіндегі әдеби ескерткіштер, Қараханиидтер дәуіріндегі әдеби шығармалар, Алтын орда дәуіріндегі поэтикалық дастан-жырлар үйретіліп, жыраулық поэзияның көркемдік-идеялық нысандары талданып, қазақ әдебиетінің көркемдік даму үдерісі жүйеленеді.Тарихи-көркем, шежірелік, жылнамалық әдебиеттерге тоқталып, Дулати, Жалаири, Бабир еңбектері талданып,зерденеледі.

12 жылдық және жаңартылған білім беру , критериалды бағалау жүйесі тұрғысынан студенттерге пәннің ортақ сипаттары, болмысы сарапқа салынады. Көркем шығарма тақырыбына өзек болған тарихи шындық, тарихи процестердің, тарихи фактілердің аясында қарастырылып, тарихи шындық пен көркемдік шындық диалектикасы талданады. Тарихи дәуір шындығын берудегі авторлық көркем қиял мен тарихи фактілер арақатынасындағы жазушы шеберлігін, қаламгерлік лабораториясының ерекшеліктерін инновациялық технологиялар арқылы танытады.

Студентерге сөзжасамның зерттеу нысаны, өзіндік ерекшелігі, туынды сөз, түрлері, сөзжасамның тәсілдері, сөзжасамдық мағынаның түрлері, сөзжасамдық ұя, жұп, тізбек, тарам, саты, тип, үлгі, сөз таптарының сөзжасамы туралы жүйелі білім беріледі, кешенді сөзжасамдық талдау жасау дағдысы, туынды сөздерді салыстыру, бағалау, саралау, жүйелеу қабілеттері 12 жылдық білім беру бағдарламасы мазмұнына сәйкес пікірталас, проблемалық дәріс, төңкерілген сынып, кейс әдістері негізінде қалыптасады.

Мақсаты - болашақ мұғалімге балалар мен жасөспірімдер ағзасының анатомиялық және физиологиялық ерекшеліктері, оның қоршаған ортамен қарым-қатынасы туралы қазіргі заманғы ақпарат беру, оқушылардың денсаулығын сақтау мен нығайтуға, әртүрлі оқу іс-әрекеттерінде олардың жоғары өнімділігін сақтауға негізделген заңдылықтар туралы біліммен қамтамасыз ету. Онтогенездің заңдылықтарын, дененің жасына байланысты анатомиялық және физиологиялық ерекшеліктерін зерттеу. Әдістері: әңгіме, пікірталас, проблемалық дәріс, кейс әдісі және т. б.

Пəнді оқытудың мақсаты – жаңартылған білім беру және 12 жылдық білім беру жүйесінде интербелсенді әдістерді қолдану арқылы педагогикалық іс-əрекетті жүзеге асырудың кəсіби-педагогикалық бағыттылығы мен кəсіби құзыреттілігін қалыптастыру. Оқу курсы білім берудің қазіргі парадигмасына сəйкес жүйелілік, тұлғалық-бағдарлық, тұлғалық-іс-əрекеттік, құзыреттілік, сонымен бірге əлеуметтік-педагогикалық құбылыс ретінде тəрбиеге тарихи-педагогикалық, тарихи-жүйелілік жəне аксиологиялық тұрғыдағы жетекші идеялар негізінде эмоционалды интеллектісін басқаруды меңгертеді.

Студенттерге атаужасам заңдылықтары, осы процестегі тіл мен ойлаудың қызметінің болмыспен байланыстылығын, атау беруге негіз болған белгілердің танылуы, уәждері мен атаудың тілдік жағдайына адам факторының рөлі қарастырылып, атаудың жасалу құралдары, үлгілері мен тәсілдері туралы жүйелі білім беріледі. Атаужасам саласындағы іргелі теориялық еңбектер мен өзекті ғылыми көзқарастар 12 жылдық білім беру бағдарламасы мазмұнына сәйкес сараланады және кешенді талдау жасалады.

Пән жаңартылған білім беру және 12 жылдық білім беру жүйесіне сійкес тәрбие жұмысын модельдеу, жоспарлау, жүргізу, мақсаты мен міндеттерін ескеріп, балалардың жас және жеке ерекшеліктеріне сай қоршаған ортаға сәйкес эмоционалды интеллектісін басқара отырып, тәрбие түрлерін, әдістері мен тәсілдерін, құралдары мен ұйымдастыру нысандарын вариативті таңдау және пайдалану; балалар ұжымын қалыптастыру және қызметін ұйымдастыруда педагогикалық басшылық жасау, басқару іскерліктері мен дағдыларын қалыптастырады.

Білім алушыларға критериалды бағалау технологиясын қолданып, морфологияның теориялық мәселелері, негізгі грамматикалық ұғымдар, грамматикалық мағына, грамматикалық форма, грамматикалық категория, сөз формалары, сөздерді таптастыру принциптері, сөз таптарының лексика-грамматикалық ерекшеліктері, парадигмасы туралы теориялық білім беріледі, сөз таптарын салыстыру, бағалау, саралау, жүйелеу қабілеттері, кешенді морфологиялық талдау жасау дағдысы пікірталас, проблемалық дәріс, төңкерілген сынып, кейс әдістері негізінде қалыптасады.

12 жылдық және жаңартылған білім беру , критериалды бағалау жүйесі тұрғысынан студенттерге ұлттық сөз өнері тарихының ауызша дәстүрлі жыраулық және ақындық поэзияның табиғи сабақтастығы, көркемдік,стильдік жалғастық мәселелері ғылыми-теориялық тұрғыда түсіндіріліп, ХІХ ғасырдағы қазақ әдебиетінің әлемдік,озық көркемдік әдістер мен жанрлық-стильдік шеберлік үлгілерімен үндестігін , зар заман ақындарының поэзиясы және оның әдеби дамуындағы реалистік маңызын проблемалық дәріс,сүрақ-жауап әдістерін қолдана отырып тереңдетіле меңгертеді.

12 жылдық және жаңартылған білім беру , критериалды бағалау жүйесі тұрғысынан студенттерге ХХ ғасырдың І жартысындағы қазақ әдебиетінің қалыптасу, даму жолын әдеби тарихи, теориялық, әдеби сын тұрғысынан қарастырып білім береді. Қазақ жазба әдебиеті тарихындағы бұл кезең бұрыннан бар дәстүрлерді жалғастыра отырып, жаңашылдықпен ілгері дамытып, жаңа ғасыр талабына сай өркендеген қазақ әдебиеті жанрлық тұрғыдан жан-жақты дамып, әдеби ізденістер көркемдік тұрғыдан игертіледі.

Студенттерге кешенді ғылым - гендерлік және когнитологиялық зерттеулер саласында қалыптасып келе жатқан отандық тіл білімінің жаңа ізденістерінен, шетелдік, қазақ этногендерлік, когнитивтік зерттеулерінен, ғылыми ұғымдық аппаратынан, тілдің деңгейлік жүйесі – фонетика және фонология, лексикология, грамматика саласындағы гендерлік және танымдық ерекшеліктер туралы жүйелі білім кәсіби бейімдеу қағидаттарына негізделіп белсенді педагогикалық әдіс-тәсіл ретінде әңгімелесу, пікірталас, проблемалық дәріс, ситуациялық талдау тәсілдер арқылы беріледі.

Студенттерге критериалды бағалау технологиясын қолданып, тіл және қоғам, тіл қызметінің түрлері, тілдік жағдаят, оның түрлері, этносаралық, тіларалық қатынастарының тең әрі тұрақты дамуына ықпал ететін демократиялық бағыттағы тіл саясаты мен этнолингвистикалық, тілдік жағдаяттар, мемлекеттік тілдің мәні, қызметі, рухани жаңғыру жағдайындағы тіл мәселесі, жазу реформасы мәселелері туралы жүйелі білім белсенді педагогикалық әдіс-тәсілдер арқылы беріледі.

Студенттерге критериалды бағалау технологиясын қолданып, морфема, түбір морфема, қосымша морфема, синтетикалық морфемалар, аналитикалық морфемалар, морфтар және морфосема туралы терең жүйелі теориялық білім беріледі, жалпы тіл біліміндегі морфема түрлері сараланады. Сөз тіркесі, синтагма, сөйлем мүшесіне негіз болатын сөзформаның өзіндік ерекшелігі жүйеленеді, морфология мен синтаксистің өзара байланысы анықталады, кешенді морфемдік талдау жасау дағдысы қалыптасады әрі ғылыми көзқарастарға сүйеніп, жүйелі талдау жасауға бейімделеді.

12 жылдық және жаңартылған білім беру , критериалды бағалау жүйесі тұрғысынан студенттерге ұлттық әдебиет тарихындағы Алаш қозғалысы дәуірі мен Алаш әдебиетінің ерекшелігі, көркемдік қырлары туралы білім береді. ХІХ ғасырдың аяғынан бері келе жатқан әдебиеттегі ағартушылық пен сыншылдық реализммен бірге романтикалық, сентименталистік тәсілдері кеңінен көрінеді. Студенттер ұлттық әдебиеттің мазмұн, тақырып ауқымының ерекшеліктерін, көркемдік таным, қаламгердің шығармашылық дүниетанымы мәселелерін меңгереді.

Пән шеңберінде Инклюзивті білім берудің тұжырымдамалық, нормативтік-құқықтық негіздеріне оқыту бойынша әдістемеліктер ұсынылған; ерекше білім беруді қажет ететін балалардың даму ерекшеліктері ашылады; балалардың дамуын бағалауды ұйымдастыру тәсілдері, жеке оқу жоспарын әзірлеу және іскеасыру әдістемесі қаралады, сондай-ақдамуында ерекшеліктері бар балалардың жекелеген санаттары үшін психологиялық-педагогикалық сүйемелдеуді ұйымдастыру бойынша практикалық ұсынымдар беріледі. Әдістері: әңгіме, пікірталас, проблемалық дәріс, кейс әдісі және т. б.

Жалпы білім беретін орта мектептер үшін мұғалім даярлайтын, олардың тәжірибесі мен іскер дағдыларын қалыптастыратын пәннің – мақсаты әдебиетті өмірмен байланыстыра оқыту, өзге тілді аудиторияда әдеби шығарманың тәжірибелік мәнін тиімді пайдалану, шәкірттердің көркем шығарманы оқуға қызығушылығын қалыптастырып, таным әдісіне үйретеді. Бүгінгі жаңартылған білім мазмұны мен 12 жылдық білім берудің ерекшеліктері мен оқыту технологияларын қарастырып игертеді. Теориялық білімдерін әдістемелік тұрғыда қолдану машықтарын меңгереді.

ХХ ғасырдың І жартысындағы қазақ әдебиетінің қалыптасу, даму жолын әдеби тарихи, теориялық, әдеби сын тұрғысынан қарастыру курстың басты мақсаты болып табылады. Өзіндік ерекшелігі мол және қазақ жазба әдебиеті тарихындағы бұл кезең (1900-1960) бұрыннан бар дәстүрлерді жалғастыра отырып, жаңашылдықпен ілгері дамытып, жаңа ғасыр талабына сай өркендеген қазақ әдебиеті жанрлық тұрғыдан жан-жақты дамып, әдеби ізденістер көркемдік тұрғыдан игертіледі.

Пән аясында: педагогикалық менеджмент негіздері оқытылады. Білім беру менеджментінің негізгі жүйе құраушы элементтерінің мәні мен сипаттамасы. Білім берудегі менеджмент және цифрландыру мәселелері. Оқу процесіне цифрлық құралдар мен технологияларды енгізу. Сандық білім беру ортасы мен мазмұнын құру. Электрондық білім беру ресурстарын құру үшін заманауи бағдарламалық құралдарды пайдалану.Оқытудың пайдаланылатын әдістері: IT технологияларды (мобильді және бұлтты технологиялар), кейс-стади пайдалана отырып жобалау әдісі.

Студенттер пәнді оқытудың дидактикалық-технологиялық негіздерін, әдістері мен тәсілдерін, дидактикалық материалдар мен құралдарын, жаттығулар жүйесін жасау мен тапсырмалардың өзіндік ерекшеліктерін меңгереді. Игерген білім-біліктеріне сүйеніп, ҚМЖ құруға төселеді. Тіл бірліктерінің функционалдық қырларын талдаудың және оны оқушыға меңгертудің жолдары үйренеді. 12 жылдық және жаңартылған білім беру , критериалды бағалау жүйесі негізінде қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімінің шеберлігін жетілдіруде оқытудың белсенді әдістері қолданылады.

Синтаксистік тіркестер – сөйлемнің материалы. Олардың сөйлемдегі функциясына, байланысу тәсілі, формасына, тіркесу валенттілігіне сай синтаксистік қатынастарды құрайтыны туралы студенттің білімі мен түсінігі қалыптасады. Сөйлем ‒ ойды жеткізудің формасы. Оның құрылымын, коммуникативтік, семантикалық ұйысымын меңгерген студент креативтілігімен инновациялық технологияларды, интеграциялық тәсілдерді қолдана алады, әрі қабілетті, білімді болашақ маман жаңа идеяның иесі болады.

Жаңартылған білім беру және 12 жылдық білім беру мазмұнына сай студенттерге тілдік қатынас ұғымын, түрлерін, ерекшеліктерін, негізгі сипаты мен басты қағидаларын, тілдік қатынастың құрамын, ғылыми негіздері мен сөйлесім әрекеті, оны қолданудың әдіс-тәсілдерін түсіндіреді. Пәнді игеру барысында студенттер тілдік қатынастың методологиялық негізін біледі, оны құрамына қарай талдайды, қатысымдық тұлғаларды дұрыс ажыратады, сөйлесім әрекеті және оның түрлерін жан-жақты қолданады.

Әртүрлі деңгейдегі мәтіндердің құрылу ерекшеліктеріне, олардың құрамындағы сөйлемдердің байланысу заңдылықтарына назар аударту. Мини, макрамәтіндердегі генетив, вокатив, мүшеленетін және мүшеленбейтін сөйлемдер контексте сараланады. Көркем шығармада қандай мақсатта қолданылатыны анықталады.Осы бағытта теориялық мағлұматпен қаруланған білім алушы сонда ғана тұлға ретінде қалыптасады. Ақпараттық технологияларды пайдаланып, сын пікірлерге сүйеніп, ғылыми тұжырым жасай алады.

Академиялық мәтіндердің ұғымымен, функцияларымен және жанрларымен, жазуға қойылатын талаптармен таныстыру; дереккөздермен, кітапханалық және Интернет ресурстармен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру; академиялық ортада плагиат мәселелерін талқылау; академиялық мәтінді сауатты ресімдеу дағдыларын қалыптастыру (аннотация, эссе, рецензия, реферат, курстық және дипломдық жұмыс). Ғылыми-зерттеу және оқу-әдістемелік жұмыс нәтижелерін ғылыми ортада жариялау іскерлігін дәстүрлі және инновациялық технологияларды оңтайлы үйлесімді қолдана алуды қалыптастырады.

Cтуденттерге шығыстану ғылымының бір саласы – түркологияның зерттеу нысаны, түркі халықтары мен тілдерінің Алтай, Ғұн, көне түркі, орта түркі, жаңа түркі, кеңес дәуірі, бүгінгі түркі даму кезеңдерінен, жекелеген түркі тілдерінің фонетикалық, грамматикалық ерекшеліктері мен диалектілік құрамынан, түркі тілдерінің Махмұт Қашқари, А.Ремюза, В.В.Радлов, Ф.Корш, А.Н.Самойлович, В.А.Богородский, Б.А.Серебрянников, Н.А.Баскаков, Т.Текин, И.Бецинг, К.Г.Менгес жіктеулерінің ұстанымдары мен ерекшеліктерінен жүйелі білім беріледі.

Тіл тарихыда тарихи-салыстырмалы тіл білімінің дербес саласы ретінде қазақ тілінің тілдік бірліктері мен түркі тілдерінің салыстырмалы грамматикасының қалыптасу тарихынан жүйелі білім беріледі. Басқа жекелеген түркі тілдерінің қалыптасу, даму тарихы, түркі тілдерінің құрылымы мен құрылымындағы сәйкестілік жүйесі, жалпы түркі прото-тілінің дыбыстық және морфологиялық бірліктерінің мәні. Оқу процесінде белсенді педагогикалық тәсіл ретінде әңгіме, пікірталас, проблемалық дәріс, ситуациялық талдау, жоба әдістері қолданылады

Мақсаты: студенттердің Шоқановатану минимумын меңгеруі, Ш.Уалихановтың өмірбаяны мен өмірі саласындағы орыс тарихының негізгі мәселелерін білуі. Аннотация: Бұл пән Ш.Уалихановтың тұқымын, Ш.Уалихановтың жеке басының қалыптасуының тарихи алғышарттарын, оның қызметін зерттейді. Ғылымды насихаттауды, шығыстану мәселелерін оның еңбектерінде, этнографиялық мұраны және Ш.Уалихановтың тарих ғылымына қосқан үлесін қарастырады. Ш.Уалихановтың қоғамдық-саяси және ғылыми көзқарастарымен таныстырады. Эссе жазу.

Пәннің мақсаты еңбек, азаматтық, отбасылық және қылмыстық құқықта мемлекеттің түрлері мен нысандары туралы түсінік пен құзыреттілікті қалыптастыруды қарастыру, студенттерге сыбайлас жемқорлыққа жол бермеу бойынша жұмысты басқарудың негізгі технологиялары туралы Сыбайлас жемқорлық туралы түсінік беру.

Студенттерге критериалды бағалау технологиясын қолданып, қазақ әдебиетіндегі көркем шығармашылықтың даму заңдылықтарын, заман, уақыт ұсынған әлеуметтік құбылыс, проблемаларды игерте отырып, ақын-жазушылардың көркемдік-философиялық дүниетанымы, көркем шығармалардың идеялық-тақырыптық, жанрлық, образдық, көркемдік ерекшеліктері жөнінде жүйелі білім беру көзделеді. Тәуелсіздік жылдардағы әдебиеттің өзіндік даму бағыттары, ұлттық сипаты, ұлттық әдебиеттің көркемдік-эстетикалық дамуының жайынан мәлімет беріледі. Әдеби шығармаларды талдау дағдысы қалыптасады.

Филолог-студенттерге тарихи-салыстырмалы тіл білімінің дербес саласы ретінде түркі тілдерінің салыстырмалы грамматикасы, өзге жеке түркі тілдерінің қалыптасу, даму тарихына, тектік ортақтастығына, түркі тілдерінің құрылым-құрылысындағы ортақ сәйкестіктер жүйесіне, жалпытүркілік тектілдің дыбыстық және морфологиялық бірліктерінің болмысынан, түркі тілдерінің фонологиялық, фонетикалық жүйесі, ортақ лексикасы мен этнолингвистикалық ерекшеліктері, және түркі тілдері морфологиясының үғымдық аппаратынан жүйелі білім беріледі.

12 жылдық және жаңартылған білім беру және критериалды бағалау жүйесі тұрғысынан студенттерге жасөспірім әдебиетінің эстетикасын, шартты түрдегі жіктелісін үйретіп, балалардың жас ерекшеліктеріне сай фантастикалық, шытырман оқиғаларға құрылған шығармалары, жасөспірім әдебиетінің жанр, тақырып, көркемдік және мазмұны жағынан өркендеу ерекшеліктерінен жүйелі білім беріледі. Шығармаларды талдаудың түрлерімен танысып, әдеби талдау дағдысы қалыптасады. Жасөспірімдер әдебиеті шығармаларын әлем әдебиетімен салыстыра, бағалай білуге дағдыландырады.

Пәннің мақсаты біздің өміріміздегі қауіпсіз мінез-құлық саласындағы құзыреттерді қарастыру, қауіпті жағдайларда, оның ішінде қоршаған, техногендік және биосоциалдық сипаттағы қауіпті жағдайларда дұрыс шешімдер қабылдау және рөлдер, салауатты және қауіпсіз өмір салтын ұйымдастыру, алғашқы медициналық көмек көрсету дағдылары.

Пәннің мақсаты пәннің мазмұны Қазақстан экономикасының даму кезеңдері, монополия және нақтылау, Ұлттық экономика, жұмыс істемейтін және инфляция деңгейі, алдын – ала кәсіпкерлікті ұйымдастырудың дәлдігі мен нысандары, әлеуметтік кәсіпкерлік, кәсіпкерлік тәуекел, кәсіпорындағы жаңа идеялар, тиімді бизнес-жоспарды дамыту, Қазақстан Республикасындағы шағын және орта кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау сияқты тақырыптарды қамтитынын түсіндіру. Бизнес-жобалардың тұсаукесерлерін ұйымдастыру және өткізу.

Мақсаты: студенттерді көшбасшылық мәселелерімен таныстыру және жастар ортасында көшбасшылардың жұмысын тиімді ұйымдастыру үшін қажетті практикалық білімді дамыту. Аннотация: Бұл пән Қазақстан Республикасындағы жастар саясатының теориялық және нормативтік мәселелерін зерттейді. Білім беру, денсаулық сақтау, құқықтық мәдениет, жұмыспен қамту, жұмыспен қамту, жас отбасылар үшін қолжетімді баспана, мәдени құндылықтар, жастардың өзін-өзі тануы, моральдық-этикалық нұсқаулықтар, ғылыми қолдау саласындағы жастар саясатының іргелі аспектілерін қарастырады. Интернеттегі платформаларды қолдану.

Пәнді игеру барысында білім алушылар қазақ жазу тарихынан және мемлекеттік тілдегі іс-қағаздарынан толықтай мағлұмат алады. Жалпы алғашқы суретті қазақ жазуынан бастап, бүгінгі күнгі ауысқалы жатқан латын негізді әліпбиіміздің дыбыстық, әріптік құрылымы мен емле ережелері оқытылатын болады. Сонымен қатар қазақ халқының жазуындағы әдеби, мәдени, саяси жақтарынан сапалы білім беру мақсат етіледі. Мемлекеттік тілде кеңселік, іскерлік іс қағаздары, қызметтік хаттардың құрылымы мен мазмұнын, өзіндік ерекшелігі мен жазылу үлгісін, тірек сөздері мен жазылу стильдерімен және Қазақстан Республикасында қалыптасқан құжат айналымы мен түрлі құжаттардың рәсімделуіне қойылатын талаптарымен танысып, іс жүзінде меңгеретін болады

Пәннің мақсаты экологияның мақсаттары, міндеттері және әдістерімен таныстыру. Экологиялық білімнің қалыптасуы мен дамуының қысқаша тарихы. Табиғат пен қоғамның тұрақты дамуының негізгі заңдылықтарын беру. Экологиялық проблемалар, олардың қазіргі экономикалық және саяси тенденциялардағы орны мен рөлі. Экология бойынша практикалық міндеттерді шешу.

Студенттерге пәннің методологиялық аспектісі, прозалық және поэзиялық, драмалық мәтінге филологиялық талдаудың мәні мен талдаудың негізгі бағыттары, сюжет және композиция шығарманың құрылымдық принципі, көркем шығарманың құрылымдық мотивінен білім беріледі. Көркем шығарма талдау түрлерін игере отырып, мәтіннің жанрлық сипаты мен мәселелерін, оның образдар жүйесін және шығарма композициясының табиғатын анықтауда кәсіби бейімдеу іске асырылады, эмоционалды интеллектісін басқара отырып, командада жұмыс істеу дағдысы қалыптасады.

Студенттерге ең көне дәуір жазба мұраларынан бастап ең жаңа дәуірге дейінгі аралықта қалыптасқан қазақ тілінің грамматикасынан, даму эволюциясынан, тарихынан мәлімет беріледі. Сонымен қатар қазақ этнонимі, қазақ тілінің түркі тілдері жүйесіндегі орны, тілдік жүйесі және фонетика, лексикалогия, сөзжасам, морфология, синтаксис салалары, оқшау сөздердің қалыптасу, даму тарихы қамтылады. Оқыту үдерісінде белсенді педагогикалық әдіс-тәсіл ретінде әңгімелесу, пікірталас, проблемалық дәріс, ситуациялық талдау тәсілдері қолданылады.

Студенттерге балалар әдебиетінің генезисінен, даму сатыларынан, мектеп жасына дейінгі балалар мен мектеп жасындағы балаларға арналған шығармалардың ерекшеліктерінен, балалар әдебиетінің жанрлық түрлері мен ақын-жазушылар шығармаларының тақырыптық-идеялық, сюжеттік ізденістерінен жүйелі білім беріледі. Балалар әдебиетінің тәрбиелік мәні туралы, қазіргі заман балалар әдебиеті туралы мағлұмат беріле отырып, әлем елдері балалар әдебиеті шығармаларымен салыстыруда қоршаған ортаға сәйкес өзгеру мүмкіндігін беретін эмоционалды интеллектісін басқара алуды үйретіледі.

Абай Құнанбаевтың әлемдік деңгейдегі поэзиялық мектебінің ерекшелігі мен сипаты, дәстүрлік болмысы мен ойшылдық тереңдігін жөнінде білім беріледі. Қазіргі білім беру технологиялары бойынша жүйелі білімдерді меңгеру, оқу процесінде жаңа технологияларды қолдану, болашақ педагогтың кәсіби-тұлғалық қасиеттері мен қабілеттерін дамыту, еліміздегі білім беру реформасының мақсаттары мен талаптарын жүзеге асырудың жаңа технологиялары мен әдіс-тәсілдері үйретіледі.

Пәнді игеру барысында құндылықтардың адамдық болмыстың негізін қалаушы, адам өмірінің бағыт-бағдарын анықтаушы категория екендігі, олардың құрылымы мен сипаты, құндылық пайымдаулардың табиғаты мен ерекшелігі, құндылықтарды бағалау категориясының маңызы, бағалаудың обьектісі, жалпыадамзаттық, ұлттық құндылықтарды тани білудің мәні, жалпытүркілік таным, жалпытүркілік тілдік сана, жалпытүркілік ұлттық құндылықтар мәселелері жан-жақты ғылыми теориялық және практикалық тұрғыда түсіндіріледі. Пәнді белсенді оқытуда әңгіме, пікірталас, түрлі медиаконтенттер әдісі пайдаланылады.

Студенттерге көркем өнердегі, оның ішінде көркем әдебиеттегі көркем образ болмысын, ұғымын көркем образдың жалпылық және жалқылық мәнінде айқындау, көркем образ бен көркемдік идея арасындағы диалектикалық қатынасты сараптау. Көркем образды ашудағы жазушы шеберлігіне, көркем шығарма құрылымына аналитикалық талдау жасау, көркемдік процесс мәнін ұғындырып игертуде командада жұмыс істеу және қақтығыстарды шешу, қоршаған ортаға сәйкес өзгеру мүмкіндігін беретін эмоционалды интеллектісін басқара алу дағдығын меңгертеді.

М.Әуезовтың алғашқы кездегі шығармашылығы, кемел жасқа жеткендегі шығармашылығы, қаламгердің басқа ел әдебиетіне көзқарасы, шетел жазушыларымен рухани байланысы, жазушы лабораториясының әрқырлылығын шығармалары, аудармалары, мақалалары, шетел әдебиетімен жүйелік байланысы қарастырылады. Қазақ тілін оқытудың инновациялық әдіс-тәсілдері, сабақты жоспарлаудың заманауи үлгісі, жаңартылған білім мазмұны бойынша критериалды бағалауды ұйымдастыру түрлері, әдістемелік құжаттармен жұмыс жасауға үйретіледі.

Студенттерге стилистика ғылымының негізгі ұғымдары, категориялары, функционалды стильдер: ресми стиль, ғылыми стиль, публицистикалық стиль, көркем әдебиет стилі,ауызекі сөйлеу стилі; мәтін талдаудың теориялық және практикалық негіздері мен ұстанымдары,мәтін категориялары, мәтінге лингвистикалық, стилистикалық талдау жасаудың түрлері мен әдістері, мәтіндегі автор бейнесі, баяндау түрлері, мәтіндегі тірек сөздердің қолданысы, экспресивтік-стилистикалық бояуы туралы түсінік беріледі.

12 жылдық білім беру мазмұнына сай білім алушыларға қазақ әдеби тілінің қалыптасып даму тарихын дәуірлеу мәселесіне байланысты туған ғылыми пікірлерді, әдеби тілдің әлеуметтік қызметін, оның халық тарихы, мәдениеті, әдебиеті және рухани дүниесімен байланысын меңгереді. Қазақ әдеби тілінің ұлтқа тән құндылықтарды қалыптастырушы, дамытушы, сақтаушы, кейінгі ұрпаққа жеткізуші құрал екендігін әр түрлі тәсілдер арқылы оқып таниды. Ғылыми көзқарастармен дәлелдеп, өз пікірлерін білдіреді.

Студенттерге көркем образ болмысын, көркемдік, көркемдік қуат, көркемдік шындық категорияларын сараптау, көркем образ табиғатындағы характер, тип ұғымдарын ұғындырып талдату, көркем шығарма құрылымындағы мазмұн мен пішін, тақырып пен идея, композиция мен сюжет, көркем тіл компоненттерін аналитикалық тұрғыда сараптау, әдеби жанрлар теориясы, көркемдік процесс ұғымдарына теориялық білім беруде эмоционалды интеллектісін басқара алу көзделеді. Көркем әдебиеттегі ағым мен бағытқа, көркемдік әдіс, стильге түсініктеме беріледі.

Білім алушылар 12 жылдық және жаңартылған білім мазмұны бағдарламасының нормативтік-базалық құжаттарымен, үлгілік оқу бағдарламасының өзіндік ерекшеліктерімен танысады. Критериалды бағалау түрлері мен ұстанымдары, қалыптастырушы бағалаудың әдіс-тәсілдері, жиынтық бағалаудың спецификациясы, бағалаудың негізгі мақсаттары, Блум таксономиясы бойынша ойлау дағдыларының деңгейі туралы білім беріледі. Оқу жоспарының түрлері, олардың өзара байланысы, ҚМЖ құрудың қадамдары және эмоционалды интеллектісін басқару үйретіледі.

Оқулықтану – оқулық жасау туралы ғылым. Онда оқулық және білім сапасын көтеру, оқулық сапасын бағалау әдістемесі, оқулыққа қойылатын талаптар, мектеп оқулықтарының дидактикалық аппаратын құрастыру критерийлері, оқулық құрылымы, оқулық мазмұны, меңгертуді ұйымдастыру аппараты, қабылдау аппараты, бағдарлау аппараты, иллюстрациялық материал, оқулықтың электрондық қосымшасы, оқулық эргономикасы сияқты мәселелер қарастырылады. Пәнді оқыту барысында белсенді оқытудың проблемалық дәріс, төңкерілген сынып түрлі сараптамалық талдау жасау әдістері қолданылады.

Жаңартылған білім беру және 12 жылдық білім беру мазмұнына сай студенттерге тіл ғылымының қалыптасу, даму тарихы мен кезеңдердегі негізгі ғылыми бағыттар мен мектептердің ұстанымдары, қазіргі заман тіл ғылымының теориялық проблемалары, қалпы, ішкі және сыртқы лингвистика салаларынан, тілдердің генеологиялық, типологиялық және ареалдық жіктелімінен, семиотикалық сипаты,, құрылымдық, жүйелік болмысы негіздерінен, лингвистика әдіснамасы мен парадигмаларынан теориялық білім беріледі.

Білім алушылар оқулықтану негіздерін меңгеру арқылы қазақ тілі оқулықтарының құрылымы мен мазмұнына сараптамалық талдау жасай алады. Қазақ тілі оқулықтарының дидактикалық, методологиялық-теориялық негіздерін меңгереді. Оқу-әдістемелік кешендерді оқып-талдауға, баға беруге, тиімді әдістемелік кешендерді құрастыра алуға машықтанады және оларды практикада қолдана білу дағдылары қалыптасады. Қазақ тілі оқулықтарын ғылыми тұрғыдан зерттеп-тану қабілеттері дамыйды. Өз бетімен ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді іріктеуге және оларды талдай білуге дағдыланады.

Тілді танып білу арқылы ұлттың тарихын, мәдениетін, сол ұлттың тұтастай дүние болмысын тануға болады. Өйткені тілдегі таңба-бірліктер халықтың дүние танымынан, рухани мәдениетінен, өмір тіршілігінен, менталитетінен, әлеуметтік-саяси көзқарасынан мағлұмат береді. Пәннің мақсаты тілді халықтың сана-сезімінің дәрежесімен, өмір сүру салтымен, әдет- ғұрып, тұрмыс-тіршілігімен байланыстыра отырып, білу, үйрену және зерттеу болып табылады, студенттердің білік-дағдыларын одан әрі толықтырып дамытады, мемлекеттік тілді толық меңгеруге көмектеседі.

Филологиялық пәндер негізінде жинақтаған білімі және түсінігін кәсіби деңгейде қолданады, зерттелетін саладағы проблемаларды шешу.

Қазақ, орыс және шет тілдерінде тұлғааралық әлеуметтік және кәсіби қарым-қатынас жасау қабілеттері дамыған, АКТ-ны меңгерген Қазақстандық қоғамды жаңғыртуға белсенді қатысатын тұлғаның дүниетанымын, азаматтық және моральдық ұстанымын қалыптастыруға қажетті жаратылыстану, әлеуметтік-гуманитарлық, экономика саласынан базалық білім жинақтау.

Заманауи оқыту технологиялары негізінде тұтас педагогикалық үдерісте жаңартылған білім беру бағдарламасына сәйкес критериалды бағалау технологияларын (ҚБ, ББ,ТЖБ) қолдана отырып, жалпы білім беретін және шағын мектептерде қазақ тілі мен әдебиетін оқыту әдістемесін меңгеру.

Қазақ әдебиетінің тарихы, әдістемеден жинақтаған білімін өзін-өзі жетілдіріп, табысқа жетуге және кәсіби деңгейге бейімдеп, педагогикалық үдерістегі болып жатқан барлық құбылыстарды кәсіби деңгейде бағалап, шешім қабылдай алу.

Инклюзиялық ортада тілдік қатынас негіздерін меңгеріп, жаңартылған білім беру мазмұнына сай қазақ тілі мен әдебиетін оқытудың жаңашыл технологияларын оқыту мен тәрбиелеу үдерісінде тиімді қолдану.

Оқытылатын пәндер негізінде дүниетанымдық, азаматтық және адамгершілік ұстанымдарды және өмір бойы білімін жетілдіру дағдылары қалыптасу.

Қазақ тілі мен әдебиетінің теориялық мәселелерін сыни тұрғыдан зерделейді, тілдік және әдеби деректерді талдап, нәтижелерін жинақтау.

Кәсіби пәндік және пәнаралық білімі негізінде қазақ тілі мен әдебиетінің өзекті мәселелерін анықтап зерттей алу.