6B05302 Химия в Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті

Пән классикалық анықтамаларды, теоремаларды, әдістерді, геометриялық және алгебралық объектілер арасындағы байланысты орнатуды, компьютерлік есептеулерде геометриялық объектілерді қолдануды, анализде математикалық аппаратты және математикалық әдістерді қолдануды, заманауи процестер мен жүйелерді басқару мен бағдарламалауды, математикалық модельдеу әдістерін және химиялық-технологиялық жүйелерді талдауды қарастырады.

Курста химияның негізгі заңдылықтары, атом құрылысы, химиялық байланыс түрлері, химиялық реакция жүру заңдылықтары, электролиттердің сулы ерітінділерінің теориялық негіздері, сонымен қатар тотығу және тотықсыздану реакциялары қарастырылады. Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарын жіктеуді біледі және олардың таралу және қолдану аймақтарын атап көрсетеді. Пәнді оқу барысында бейорганикалық заттарды алу дағдыларын меңгереді

Курс химияның негізгі заңдары мен заңдылықтарын, атом құрылысын, Менделеев заңы мен химиялық байланыстарды, ерітінділер теориясын, электролиттер, тотығу-тотықсыздану процестерін, тұздардың гидролизін оқытады. Негізгі және қосымша топша элементтерінің электрондық құрылымы мен қасиеттері қарастырылады

Курс физикалық пәндерге негізделген физиканың негізгі заңдылықтарын зерттейді, физиканың негізгі бөлімдерімен, талдау әдістерінің теориялық негіздерімен және физика-химиялық зерттеу әдістерімен таныстырады, кәсіби қызметті ұйымдастырудың және кәсіби мәселелерді тиімді шешуге қажетті негізгі құзіреттіліктерді қалыптастырады.

Пән студенттерді экономика мен бизнестің теориялық негіздерімен, елдің экономикалық дамуындағы кәсіпкерліктің үрдістерімен және рөлімен, мемлекеттік реттеу принциптерімен және қолдау әдістерімен таныстырады; нарықтық экономикада қолданылатын білім алушылардың ұғымдық аппаратты игеруіне және иеленуіне, бизнесті жүргізудің негізгі нысандарымен, бизнес-жоспарды әзірлеу дағдыларымен, қазіргі экономикалық жағдайларда компания қызметіндегі тәуекелдерді бағалаумен ықпал етеді.

Курс рухани құндылықтар жүйесін, қазақтың ұлттық болмысын, руханияттың этномәдени бастауларын, ұлттық сананы, салт-дәстүрлерді, әдет-ғұрыптарды, дүниетанымды, діни шыдамдылықты, салт-дәстүрлерді, өнерді, әдебиетті, ұлттық тәрбиені, дәстүрлі мәдениетті, жоғары сананы тәрбиелейтін рухани мұраны зерттейді. Пән әлемдік және жалпыадамзаттық құндылықтарды, халықтық дәстүрлерді, ата-баба мұрасын құрметтеу рухында тәрбиеленген рухани-адамгершілік тұлғаны қалыптастырады.

Курс мемлекет және құқық туралы негізгі түсініктерімен танысуға бағытталған, білім алушылар қазақстандық құқық жүйесі, жеке және заңды тұлғалардың құқықтық мәртебесі, азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау тетіктері, заңды жауапкершілік негіздері туралы білім алады. Курсты оқу барысында білім алушыларда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана мен мінез-құлық негіздерімен қатар қоғам мен мемлекетте сыбайлас жемқорлықтың кез келген көріністеріне төзбеушілік қалыптасады, білім алушылар сыбайлас жемқорлық құбылыстарына заңды түрде қарсы әрекет ету қабілетін меңгереді.

Бұл курс талданатын үлгідегі, құрамы белгісіз компоненттердің сапалық құрамын зерттейді. Аналитикалық әдістерді қолдана отырып, химиялық қосылыстардың құрамын танып, аттарын атай алады. Заттарды белгілі бір топтарға жіктеп, құрамын талдайды. Күрделі құрамды әртүрлі бейорганикалық және органикалық қосылыстардың элементтік құрамын анықтау бойынша зертханалық және практикалық жұмыстарды жүргізу дағдылары қалыптасады.

Пәнді оқыту аясында білім алушылар жазу тарихы, графика және лингвистика, қазақ жазуының зерттелуі, әліпбиі мен жазу ерекшеліктері туралы, Көне түркі жазба ескерткіштері, араб, латын алфавитіне негізделген қазақ әліпбиі, графикалық таңба мен фонема арасындағы заңдылықтар, орфография мәселелері туралы ақпарат алады. Лингвистиканың салалары, көне түркі жазба ескерткіштері, орфоэпия мен орфография мәселелері және қазіргі орфографияның теориялық мәселелерінің шешімдері туралы негіздей алады.

Бұл курс адам мен тірі ағзалардың қоршаған ортамен қарым-қатынасы, адамның өмір сүру ортасына әсер етудің ауқымы мен рұқсат етілген шектері, теріс әсерлерді азайту және қауіпсіз өмірді қамтамасыз ету мүмкіндігі туралы білім алуға бағытталған. Пән төтенше жағдайлар туындаған кезде адамның қоршаған ортамен өзара байланысының қауіпсіз тәсілдерін, өндірістік сала объектілерінің тұрақты жұмысын, теріс факторлардан қорғау және мониторинг жүргізу, техногендік және табиғи сипаттағы қауіпті жағдайлардың алдын алу және олардың салдарын жою мәселелерін зерттейді.

Курста координациялық теорияның негізгі ұғымдары, комплексті қосылыстардың номенклатурасы, сулы ерітіндідегі комплексті қосылыстардың тұрақтылығы, комплексті қосылыстардың түзілуінің классикалық теориялары, сутектік байланыстары, комплекс иондарының құрылысы, изомериясы, комплексті қосылыстардың түзілуінің кванттық механикалық теориялары, кейбір топтары, элементтердің комплекстік қабілетінің Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесіндегі орнына тәуелділігі туралы теориялық білім қарастырылады.

Курс органикалық заттардың классификациясын, құрылысы мен құрылымын, гомологтық қатарын, изомериясын, алыну әдістері мен физикалық-химиялық қасиеттерін, қолданылу аймақтарын қарастырады. Органикалық заттарды алу мен химиялық қасиеттерін зерттеуде қолданылатын химиялық реакциялардың жіктелуі мен жүру механизмін талқылайды.

Курс талданатын үлгідегі компоненттердің сандық құрамын, жалпы құрамын, талданатын үлгідегі компоненттердің массалары, концентрациясы немесе сандық қатынасын анықтауды қарастырады. Зерттеуде талданатын заттың массасы мен көлемін өлшеуге негізделген әдістер таңдалады. Студенттер жүргізетін сандық химиялық талдау нәтижелері мысалы, дұрыстығы, қайталануы және дәлдігі метрологиялық сипаттамалармен бағаланады.

Бұл курста білім алушылар органикалық химия пәнінен алған білімдерін әрі қарай толықтырады. Сонымен қатар ароматты және гетероциклді органикалық қосылыстардың негізгі кластарының арасындағы генетикалық байланыстын күрделене түсуіне көздері жетеді. Ароматты және алифатты көмірсутектердің ерекшелігі мен арасындағы айырмашылықтарын ажырата білуге мүмкіндік алады.

«Физикалық химия» курсы жүйе күйінің бар болу шарттарын қамтамасыз ететін термодинамикалық, тепе-теңдік, фазалық, кинетикалық, электрохимиялық, каталитикалық заңдылықтар туралы, процестердің мүмкіндігі туралы жүйенің сыртқы және ішкі параметрлерінің рөлі туралы түсінік береді. Пәннің әрбір бөлімі теориялық ережелерге сәйкес келетін математикалық аппаратпен берілген. Физикалық химияның теориялық ережелерін ғылыми-химиялық экспериментте практикалық жүзінде қолдану және соған байланысты есептерді шешу үлкен орын алады.

Курс дисперсті жүйелер мен беттік құбылыстар туралы білімді қалыптастыруға, қазіргі коллоидтық химияның теориялық негіздерімен және әдістерімен таныстыруға, коллоидтық жүйелерді алу әдістерімен және оларды өнеркәсіпте, экономикада, медицинада және басқа салаларда қолданумен таныстыруға; коллоидтық процестердің қолданбалы әдістерін терең меңгертуге арналған

"Ғылыми зерттеулер негіздері" пәні студенттерде Ғылыми сауаттылық негіздерін Қазақстандық, халықаралық нормалар, ғылыми мәтіндерді жазу стандарттары арқылы қалыптастыруға бағытталған. Курс студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстарын (эссе, рефераттар, баяндамалар, ғылыми мақалалар, презентациялар, дипломдық жобалар) жазуға үйрету арқылы зерттеу дағдыларын дамытуға арналған. Оқытудың белсенді әдістері ретінде эссе, іскерлік ойын және "ми шабуылы "әдісі қолданылады.

Курстың мазмұны қоршаған орта объектілерінің жай-күйін, негізгі химиялық ластағыштарды және биосфераны ластайтын химиялық, металлургиялық, тау-кен өндірісі мен құрылыс салаларының процестерін, сондай-ақ ластаушы химиялық заттарды талдау әдістерін және химиялық экологияның негізгі проблемаларын талдауды қамтиды

Курс химиялық зертханалық жұмыстарды жүргізу техникасын және бейорганикалық қосылыстарды синтездеу әдістерін, химиялық заттарды тазалау және анықтау әдістерін қарастырады. Алынған бейорганикалық заттардың сапалық құрамын белгілеп, атай алады. Студенттер зерттелетін қосылыстарды синтездеудің ең тиімді нұсқасын таңдайды.

Бұл курс заттарды және олардың түрлерін тазарту әдістерінің теориялық және практикалық негіздерін, анықтау, идентификациялау және бөлу құралдарын, сонымен қатар концентрациялауды қарастырады. Химиялық және физикалық-химиялық жүйелердегі әртүрлі процестер мен ағын механизмдерін түсіну қабілеті қалыптасады. Студенттер тазалау әдісінің оңтайлы әдісін және оларды жүзеге асыру схемасын негіздей алады. Шикізаттарды, өнімдерді және сынау материалын талдауды орындау дағдыларына ие болады

Өсімдіктектес шикізаттан алынатын биологиялық белсенді заттардың химиялық құрылымы мен қасиеттері зерделенеді. Дәрілік өсімдіктерден флавоноидтарды, алкалоидтарды, стериодтарды бөліп алудың жолдары мен алынған заттардың пайдалы қасиеттері практика жүзінде дәлеледенеді. Өсімдіктердегі эфир майлары, сахаридтер, сапониндер мен купариндердің құрамын сапалық талдау жүргізуге дағдыланады

Курста табиғи жүйелердің химиялық құрылымы, литосфераның, гидросфераның, атмосфераның және биосфераның химиялық құрамы, табиғи және техногендік жүйелердегі химиялық элементтердің таралу заңдылықтары, элементтердің физика-химиялық, биогендік және техногендік көші-қоны заттарын сәйкестендіру әдістері, Биогеохимиялық циклдар, ластаушы химиялық заттарды талдау әдістері, қоршаған ортаны зерттеудің геохимиялық әдістері қарастырылады

Ол эксперименттердің тиімділігін немесе сандық сипаттамаларды өлшеуді, сонымен қатар технология мен сапалы өнімдерді жасауды қамтамасыз ететін химиялық аспаптық әдістерді қарастырады. Қазіргі заманғы талдау әдістері бүкіл химиялық процесті басқаруға және бақылауға мүмкіндік беретін зертханалық жабдықтар мен жеке бағдарламалық қамтамасыздандыруды қолданумен сипатталады.

Курс барысында заманауи білім беру бағдарламаларын цифрландыру мен информациялаудың ерекшеліктері мен негізгі бағыттарын қарастырады. Компьютерлік химияны өздігінен оқып үйренуде арнайы математикалық дайындық болып, кванттық механика мен кванттық химияның негіздерін білу керек. Кванттық химияның қәзіргі мәселелері, молекулалардың құрылымы мен заттың реакциялық қабілеттілігі, химиялық байланыс мәселелері, бүгінгі химиялық программалар, виртуалды лабораторияларды қолдану технологиялары т.б. қарастырылады.

Курста зерттеу барысында алынған бақыланатын ерітінділердің боялуы және лайлануы сияқты реакция нәтижесінде болатын өзгерістерді бағалауға мүмкіндік беретін талдаудың аспаптық түрлері қарастырылады. Сондай-ақ электр өткізгіштігінің, оптикалық тығыздықтың және басқа физикалық-химиялық көрсеткіштердің төмендеуі немесе жоғарылауын анықтауға дағдыланады. Зерттелетін объектінің қасиеттерін тануда зерттелген материалды қолдана білуге, сәйкес келетін параметрлерді салыстырып, қорытынды жасай біледі.

Курста атомның құрылымы, химиялық байланыстардың табиғаты мен қалыптасуы, сондай-ақ электронның корпускулалық-толқындық дуализмі, Шредингер теңдеуі, толқындық функция қарастырылады. Атом терминдерінің құрылысы мен жіктелуін, атомдар мен иондардың электронды конфигурациясын, орбитальдарды электрондармен толтыру принциптерін зерттейді

Зат алмасудың жалпы заңдылықтарын, тірі жүйелердегі энергияның түрленуін қарастырады. Биохимия саласында статикалық және динамикалық кәсіби құзыреттілікті қалыптастырады. Студенттер биологиялық үлгілердегі органикалық заттардың құрамын анықтай білуі, реакцияның ферментативті механизмдерін зерттей білуі керек. Метоболизмнің өзгеру заңдылықтарын құру, екі процестің, катоболизмнің және аноболизмнің энергетикалық күшін есептей білуге дағдыланады

Бұл пәнді оқытуда органикалық қосылыстар молекуласының кеңістіктік құрылымын және оның физикалық және химиялық қасиеттеріне, олардың реакцияларының бағыты мен жылдамдығына әсерін түсіндіре білетін құзыретті көзқарас қалыптасады. Бұл курсты жетік меңгеру барысында студенттер өз тарапынан органикалық, бейорганикалық заттардың кеңістікте қандай құрылыста болатынын ойша түсіне бастайды. Олардың құрылысы ортаның жағдайына байланысты өзгеретініне көздері жетеді.

Курста аса маңызды типтік өндірістер үшін шикізат көздері, технологиялық процестер мен өңдеу технологияларының физикалық-химиялық негіздері, негізгі қолданылатын аппараттар мен катализаторлардың түрлері қарастырылады. Оның ішінде күкірт қышқылы, аммиак, азот қышқылы, тыңайтқыштар, силикат материалдары, металлургия және органикалық қосылыстардың технологиялық режимдері мен өндіріс схемалары, шикізат көздері мен дайын өнім түрлері, оларды қолдану аймақтарына байланысты сұрақтар қамтылған.

Пәнді оқу мақсаты: полимерлердің, эластомерлердің негізгі қасиеттерімен және құрамымен таныстыру; мономерлердің макромолекулалық қосылыстарға айналу механизмдерін, полимерлердің физика-химиялық анализінің негіздерін, олардың өңдеу кезіндегі және жұмыс жағдайларындағы мінез-құлқын зерттеу; макромолекулалық қосылыстарды талдау және синтездеу әдістеріне үйрету.

Курста химиялық-технологиялық процестердің жүру заңдылықтары, экономикаға, энергетикаға, шикізатқа, дайын өнімге қойылатын талаптар, оларды таңдау мен кешенді қолдану, химиялық өндірістердегі судың маңызы және оны дайындау, табиғатты қорғау мен өндірістік тастандыларды тазарту, химиялық технология салаларының қазіргі жағдайлары, олардың қолданылу аймақтары мен халық шаруашылығындағы алатын орны мәселелері қарастырылады

Бұл курс басқару мен көшбасшылық жөнінде білімдер кешені мен көшбасшылық дағдыларды қалыптастырады. Пәнді игеру барысында менеджмент пен көшбасшылық теориясы, басқару әдістері мен функциялары, басшылық пен билік стилдері, көшбасшылық қызметтің заңдылықтары мен оны жүзеге асырудың механизмдері, команда құру және коммуникация, басқарушылық шешімдер, мотивация, жанжалдарды және өзгерістерді басқару, көшбасшы имиджі, сұрақтары қарастырылады.

Органикалық заттарды тазарту әдістері, заттарды синтездеуде қолданылатын зертханалық тәжірибелер, органикалық қосылыстарды синтездеудің заманауи әдістері қарастырылады. Білім алушылар химиялық экспериментті өз бетімен жүргізе білуге, алынған заттың теориялық және практикалық шығымын, материалдық балансты есептей білу дағдысына ие болады. Органикалық қосылыстардың физика-химиялық қасиеттерін ескере отырып, зертханадағы қауіпсіздік ережесін сақтай білуге үйренеді.

Жоғары молекулалы қосылыстарды жіктеу, олардың құрамы мен қасиеттері қарастырылады. Полимерлерлі қосылыстарды алу реакциялары, жүру жағдайлары мен механизмдері зерделенеді. Полимерлену, поликонденсация реакцияларының ерекшеліктері ажырата білуді үйренеді. Жоғары молекулалы қосылыстардың молекулалық массасын,полимерлену дәрежесін, олардың беріктігі мен электрөткізгіштік қасиеттерін саралайды.

Органикалық заттардың элементтік құрамын, олардың молекуласының құрылысын, молекулалық салмағын, тазалығын анықтайды. Бұл курстын бір ерекшелігі белгісіз органикалық заттарды идентификациялау нәтижесінде бір- біріне ұқсас қасиеттерін және айырмашылық қасиеттерін біліп, ажырата отырып оларды класаралық біріктіруге мүмкіндік алады.

Бұл курс болашақ мамандардың ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру мен жүзеге асыру саласында мәтіндік ғылыми жұмыстарды ресімдеу бойынша нормаларды, ережелерді, талаптарды жүйелейді, студенттердің танымдық ғылыми әдісін меңгеруі, оқу материалын тереңдетіп, шығармашылықпен ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастырудың әдістері мен тәсілдері игертеді және кәсіби дағдыларды қалыптастырады

Наноматериалдардың негізгі түсініктері, олардың құрылымы мен қасиеттері, өңдеу технологиялары, өлшемдері бірнеше нанометр болатын бөлшектерді алу және оларды зерттеумен байланысты әдістер, нанобөлшектің өлшемі мен оның қасиеттері арасындағы байланысты орнату қарастырылады

Бұл курс стандарттау, сертификаттау және метрологияның әдіснамалық және теориялық аспектілерін қарастырады. Азық-түлік және тұрмыстық өнімдердің барлық түрлерінің сапасы мен бақылауын қамтамасыз ету бойынша қызметтің мәнін игеруге ықпал етеді. Негізгі нормативтік құжаттардың идеялары мен тұжырымдамаларын белгілі бір стандартқа сәйкес қолданылуын қарастырады. Өлшеу әдістерін жүргізу нәтижесінде алынған деректерді зерттеу іс-әрекетінде пайдалануға мүмкіндік береді.

Курста мұнайдың, сонымен қатар мұнай өнімдерінің жалпы және арнайы көрсеткіштерінің ерекшеліктері қарастырылады. Отын түрлерін жіктей білу, талдау әдістерінің мәнін меңгеру және оларды топтастыру қабілеті қалыптастырылады. Мұнай және мұнай фракцияларының құрамының сипаттамаларын егжей-тегжейлі дәлелдеуді үйренеді. Химиялық талдау жүргізу және мұнай және мұнай өнімдерінің сапасының физикалық, химиялық, технологиялық көрсеткіштерін анықтау дағдыларына ие болады

Химия өнеркәсібіндегі мемлекеттік стандарттау жүйесінің негізгі ережелері, нормативтік құжаттармен жұмыс істеу, сертификаттауды жүргізу ережелері мен тәртібі; сертификаттау жөніндегі органдар мен сынақ зертханалары; сертификаттау жөніндегі органдарды және сынақ (өлшеу) зертханаларын аккредиттеу; қызметтерді сертификаттау; өнімнің сапасын арттырудағы сертификаттаудың рөлі қарастырылады

Бұл курс өсімдік және жануарлар организмдерінен алынатын табиғи қосылыстардың химиялық қасиеттерін зерттейді. Функционалдық топтары бойынша құрылымы бірдей табиғи органикалық қосылыстарды алу және оқшаулау әдістерінің мәнін меңгеруге ықпал етеді. Биологиялық белсенді заттардың қолданылуы, сонымен қатар олардың тірі жасушада кездесетін органикалық қосылыстардың биосинтезінің ерекшелігін қарастырады.

Курс тағамдық өнімдердің негізгі түрлерін, олардың химиялық құрамын, сапасын, және тағамдық шикізатты, тағамды өндіру мен сақтаудың барлық сатыларында түрленуін, сондай-ақ дайын өнімдердің сапалық көрсеткіштерін талдау әдістері мен оны жүргізу әдістемелерін қарастырады

Өндірісті модернизациялау, өнімді өндіру барысында цифрлық технологияларды ұтымды пайдалану, қалдықсыз технология әдісін қолдану жолдары пәнді оқыту барысында кеңінен қарастырылады. Бастапқы шикізатты экологиялық таза өнімге айналдырудың цияфрлы тәсілдерін пайдалану мүмкіндігі талданады.

Эксперименттерді жоспарлайды және жүргізеді, заманауи зерттеу әдістерін қолдана отырып, химиялық және биохимиялық процестерді талдайды, эксперименттердің нәтижелерін өңдейді және ұсынады, академиялық жазу дағдыларын меңгереді

Бейорганикалық және органикалық қосылыстардың құрылысы мен құрылымын, физикалық және химиялық қасиеттерін, алу жолдарын, химиялық процестердің жүру заңдылықтары туралы терең білімді көрсетеді

Бизнес-модельдерді ұйымдастырады және жасайды, топта жұмыс істей алады, ұйымдастырушылық және басқарушылық шешімдерді қабылдай алады және олар үшін жауапкершілікті өз мойнына алады, өзін-өзі дамытуға ынталы, химик-маман ретінде өзінің біліктілігі мен дағдыларын арттыруға дайын.

Химия заңдарын, химиялық термодинамика мен кинетиканы, процестердің физикалық және химиялық заңдылықтарын, химиялық қосылыстарды синтездеу әдістерін, химия ғылымының қазіргі заманғы даму тенденцияларын бағдарлау туралы түсініктерін көрсетеді.

Ғылыми, өндірістік, технологиялық және кәсіпкерлік мәселелерді шешу үшін заманауи цифрлық және компьютерлік технологияларды пайдаланады, әлеуметтік және этикалық нормаларды ескере отырып, кәсіби қызметті жүзеге асырады, академиялық адалдық мәдениетінің мәнін түсінеді, мәдениетаралық қарым-қатынас дағдыларын меңгереді

Химия, мұнай және тамақ өнеркәсібінің шикізаттары мен өнімдеріне физикалық-химиялық талдау жүргізеді

Заттарды, құбылыстар мен процестерді зерттеудің физикалық, химиялық, физика-химиялық және математикалық әдістерін талдайды

Органикалық қосылыстардың, соның ішінде жоғары молекулалық қосылыстардың қасиеттері, алу әдістері туралы білімдерін қолданады

Кәсіби қызметті жүзеге асырады, қазіргі заманғы талдау әдістерін және ғылым мен техниканың жетістіктерін пайдалана отырып, химиялық процестерді басқарады

Экологиялық қауіпсіздік қағидаттарын басшылыққа ала отырып, қоршаған ортаның жай-күйін бақылау кезінде ауаның, судың, топырақтың физикалық-химиялық көрсеткіштерін анықтауда қазіргі заманғы талдау әдістерін пайдаланады

Заттардың химиялық құрамы мен құрылымын анықтау үшін заманауи физикалық-химиялық сандық талдау әдістерін қолданады, тиімді зерттеу әдісін таңдайды және зерттеу нәтижелері бойынша қорытынды жасайды.