7M08201 Азық және ауыл шаруашылық малын азықтандыру в С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті

«Мал шаруашылығы өнімдерін өндірудің инновациялық технологиялары» пәні ауыл шаруашылық малы мен құстарын асылдандыру және өсімін молайтудың инновациялық технологияларын, ауыл шаруашылық малы мен құстарын азықтандырудың инновациялық технологияларын, а.ш. малы мен құстарының өнімділігін арттырудың инновациялық технологияларын, мал шаруашылығы және құс шаруашылығы өнімдерінің сапасын жақсартудың инновациялық технологияларын, сиыр еті, сүт, қой еті, жылқы еті, қымыз, шошқа еті, жұмыртқа және құс еті өндірісінің инновациялық технологияларын зерделейді. Ғылыми жұмыста азықтандыру, өсіру, асылдандырудың заманауи әдістерін қолдану мүмкіндігін береді. Магистранттар ауыл шаруашылық малын өсірудің тиімділігін анықтау, ауыл шаруашылық малының барлық түрлерін ұтымды ұстауды, азықтандыру мен өсіруді қамтамасыз ету және инновациялық технологиялар жағдайында шешім қабылдау дағдыларын игереді.

Пәнді оқытудың негізгі мәні-азықтандыру жоспарын құрудың ғылыми негізделген әдістерімен танысу. Пән отандық және шетелдік ғалымдардың ғылыми зерттеулері мен әзірлемелері негізінде жемшөп қоспаларын (толық аралас рациондарды) дайындау кезінде компоненттерді ұтымды іріктеуді, Қазақстанның әртүрлі климаттық жағдайларында ауыл шаруашылық малы мен құстарын ұтымды азықтандырудың қазіргі заманғы ғылыми негіздерін, жемшөп дайындау мен сақтау және азықтандыру процесі үшін материалдарды пайдаланудың ғылыми негіздерін зерттейді. Аталған пәнді игеру ұтымды азықтандыру процесі сапасының мониторингін зерделеуге мүмкіндік береді.

Жоғарыда аталған курсты білу магистранттарға малды іріктеу бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу кезінде малдың тұқым қуалайтын бейімділігін талдаудың көптеген заманауи әдістерін кеңінен қолдануға, негізгі зертханалық құрылғылардың жұмыс принциптерін және оларды пайдалану ережелерін білуге, зерттеу нәтижелерін дұрыс түсіндіруге мүмкіндік береді және диссертация дайындау және жазу кезінде қажет.

Пәннің мазмұны ғылыми зерттеулерді баптау және жүргізу, техникалық құжаттаманы ресімдеу мәселелерін қамтиды; ғылыми қызмет; Көпшілікке сөйлеу. Магистранттар ғылыми хаттар жазу, ғылыми іс-шараларға қатысу және оларды ұйымдастыру, патенттік ізденістерді жүргізу, зияткерлік меншік құқықтарын қорғау, кәсіби функцияларды жүзеге асыруға байланысты мақсаттарды, міндеттерді тұжырымдау дағдыларын меңгереді. Олар мақсаттар мен міндеттерге жету үшін нақты ұйымдастырушылық шешімдерді қабылдауды, биліктің, қоғамның әртүрлі топтары мен институттарымен өзара әрекеттесуін, педагогикалық іс-әрекетті меңгереді. Пән кәсіби, ғылыми, педагогикалық қызметті жүзеге асыру үшін қажетті көлемде шет тілдерін қолдануды зерттейді. Ғылыми эксперимент, далалық және зертханалық жұмыстарды жүргізу саласында заңдармен және басқа да нормативтік құқықтық актілермен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырады.

Пәнді оқу кезінде білім алушылар зерттеу бағытын таңдауды, ғылыми-техникалық проблеманы қоюды, мал шаруашылығында теориялық және эксперименттік зерттеулер жүргізуді қоса алғанда, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу кезеңдерін меңгереді. Магистранттар ғылыми ақпаратты іздеу, жинақтау және өңдеу дағдыларын игереді, сондай-ақ эксперименттік зерттеулердің нәтижелерін жүргізуді, өңдеуді және ресімдеуді үйренеді. Ғылыми зерттеулердің әдіснамалық негіздерін, зерттеу түрлерін, эксперимент, проблеманы тұжырымдауды, ғылыми зерттеу бағытын таңдау әдістері мен мақсаттарын, ғылыми зерттеулердің барысын, қазіргі заманғы эксперимент қоюдың негізгі әдістемелік тәсілдерін, ғылыми еңбектердің нысанын, құрылымын және ресімдеуді меңгереді. Web of Science, Scopus және т.б. мәліметтер базасымен индекстелген ғылыми журналдарда мақалалар жазуға қойылатын негізгі талаптарды анықтайды.

Пән республикадағы мал шаруашылығы саласындағы азықтық базаның жағдайы және азықтандырудың технологиясы туралы білім береді. Ауыл шаруашылық малы мен құстарын тиімді азықтандыруды ұйымдастырудың негізгі принциптерін қарастырады. Магистранттар а.ш. малы мен құстарын азықтандырудың заманауи және тиімді технологияларын меңгереді. Пән ауыл шаруашылық малын азықтандырудың теңдестірілген рационын енгізу негізінде жем мен жемшөп қоспаларының азықтық құндылығын анықтауды зерттейді. Ауылшаруашылық малын азықтандыру рационының тиімділігі мен құндылығы бойынша оңтайландыру мәселелері қарастырылады.

Пән математикалық модельдеу ұғымын және модельдеудің моделін, процесін, мақсатын ашады. Магистранттар абстракты және материалды модельдер, ойша және ауызша модельдер, ақпараттық және математикалық модельдерді оқиды. Пән магистранттарға екі белгі арасындағы байланыс түрлерін орнату және осы байланысты анықтайтын математикалық теңдеулерін іріктеуді үйретеді. Функционалдық, стохастикалық тәуелділіктер меңгеріледі.

Ғылыми білімнің құрылымы мен функциялары, олардың кәсіби қызметіндегі ғылым әдістері; идеялық, саяси, діни құрылыстардың ғылыми ұғымдардан айырмашылығы. Қазіргі ғылымның құралдары мен әдістері, философиялық-идеологиялық, гносеологиялық, логикалық-методологиялық мәселелерді талдау, ғылыми ойлау стилі.

Жоғары мектеп педагогикасының негіздері. Жоғары мектеп педагогикасының пәні мен міндеттері. Жоғары мектептегі педагогикалық зерттеулер әдіснамасы және әдістері. Жоғары мектеп дидактикасы. Жоғары мектептегі педагогикалық үрдіс. Оқытудың заңдары, ұстанымдары мен принциптері. Жоғары мектеп оқыту әдістері, формалары мен құралдары. Қазақстан Республикасында жоғары білімнің қазіргі жағдайы. Жоғарғы оқу орнының оқытушысының біліктілігін арттыру. Жоғары мектепте тәрбиелеу үрдісі. Тәрбиелеу білім беру мақсаты ретінде. Оқытушылар құрамы тұтас педагогикалық үрдістің жұмыс істеу формасы ретінде.

Жоғары деңгейдегі кәсіптік және академиялық мақсаттағы тіл, мамандықтың ғылыми-концептуалды аппараты, ғылыми ақпараттық база, ғылыми ақпаратты түсіндіру, дәлелдеу, сендіру, ғылыми пікірталас, академиялық жазу.

Басқару психологиясына кіріспе. Басқару психологиясының тұжырымдамалық аппараты. Басшы және команда. Жұмыс орнындағы қақтығыстар. Басқарушылық қарым-қатынас. Шешім қабылдау технологиясы. Басқару субъектісі мен объектісі түсінігі. Басқарушы және көшбасшы. Бұйыру психологиясы. Тұлға - басқару субъектісі және объектісі ретінде. Басшылықтың демократиялық стилі және оның ерекшеліктері. Сыни психология. Қарым-қатынас субъектілерінің психологиялық түрлері. Психологиялық сендіру техникасы. Жетекші кадрларды іріктеудің психологиялық мәселелері. Басқарушылық кадрларды даярлау және қайта даярлаудың психологиялық мәселелері. Қызметкерлерді іріктеу және орналастыру. Қызметкерлерді ауыстыру. Аттестация және қызметкерлердің айналымы.

Сала қызметін статистикалық бақылау бағдарламаларын зерттейді. Білім алушылар мал шаруашылығы қызметінің нәтижелерін сипаттайтын көрсеткіштер жүйесін анықтау әдістерін меңгереді. Мал шаруашылығы өнімдерінің негізгі түрлерін өндіру көлемінде құрылымдық өзгерістер мен құрылымдарды талдау, мал шаруашылығы қызметінің нәтижелеріне әсер ететін түрлі факторларды талдауға мүмкіндік береді.

Кәсіби және ғылыми қызметте шет тілін қолдану, көпшілік алдында сөйлеу дағдысын игеру, пікірталас жүргізу, әртүрлі көздерден алынған ақпаратпен жұмыс істеу, шет тілінде кәсіби мазмұндағы мәтіндерді редакциялау.

«Ауыл шаруашылық малын азықтарындыруды зерттеу әдістері» пәні бойынша мал шаруашылығындағы зерттеу әдістерінің жіктелуі және олардың қысқаша сипаттамасы туралы білім алады. Білім алушылар азық және азық қоспаларының қоректілігін бағалау әдістерін, азықтың энергетикалық қоректену әдістерін, азық және азық қоспаларының қауіпсіздігін зерттеу әдістерін, азықтағы микотоксиндерді анықтау әдістерін, жемдегі ауыр металдарды анықтау әдістерін, азықтандырудың толықтығын бағалау әдістерін, мал шаруашылығындағы теңгерімдік тәжірибе әдістерін меңгереді.

Кәсіби және ғылыми қызметте шет тілін қолданумен байланысты функцияларды орындау мақсатында кешенді теориялық-лингвистикалық, практикалық және ақпараттық-аналитикалық дайындық: көпшілік алдында сөйлеу дағдыларын игеру, пікірталастар жүргізу, әртүрлі көздерден алынған ақпаратпен жұмыс істеу, шет тілінде кәсіби маңызды мазмұндағы мәтіндерді редакциялау.

Пән мал шаруашылығындағы ақпараттық жүйелерді, мал шаруашылығы саласындағы нормативтік-құқықтық актілерді, ауыл шаруашылық малын бірдейлендіру қағидаларын, асыл тұқымды мал шаруашылығын субсидиялау қағидаларын қарастырады. Асыл тұқымды және дистрибьютерлік орталықтардың жұмысымен таныстырады. ІҚМ, ҰҚМ – қызметіне, ІҚМ, ҰҚМ бонитировкасы туралы түсінік береді. Бонитершінің АЖО, оқиғаларды жоспарлау, асылтұқымды есеп беру түрлері, шаруашылықтағы ұрықтарды сату және сатып алуды қарастырады. Магистранттар жалпы әдістемелік принципке негізделген азықтандыруды, рацион құру және есептеу үшін ақпараттық бағдарламалық өнімдерді игереді. Пән азықтандыруды, азықтарды дайындау, сақтау, құрама жем рецептураларын жасау, алынған ғылыми зерттеу нәтижелерін биометриялық өңдеумен қолдану дағдыларын береді; бақылау үшін халықаралық практикада қолданылатын цифрлық технологиялар мен бағдарламалық қосымшаларды қолдану дағдыларын береді; сондай-ақ, https://msusheepration.montana.edu (MSU Sheep Ration Program), https://www.sites.ext.vt.edu (Ration Balancing Software: DAIR4, NRC Dairy, Spartan, CNCPS, and CPM), www.korall-agro.ru/, https://plinor.ru, https://ama.spbgau.ru секілді компьютерлендірілген платформалар мен қызметтерді пайдалану дағдыларын үйретеді.

Бұл пән ауыл шаруашылық малы мен құстарының жемшөптерін жіктеудің ғылыми негіздемесін ашады; магистранттар жем дайындау мен жем қоспаларын дайындаудың заманауи технологияларын (консервілеу, экструдтау, биологиялық және химиялық) зерттейді. Пән жем мен жемшөп қоспаларының сапасына әсер ететін факторларға, жем мен жемшөп қоспаларының сапасына теріс факторларды төмендету технологиясына ғылыми негіздеме береді. Білім алушылар азықтың сапасын бағалау және жақсарту әдістерін меңгереді.

Мал шаруашылығының ақпараттық-талдау жүйесіндегі асыл тұқымды мал шаруашылығы субъектілерінің функционалдық мүмкіндіктері туралы білім береді. Магистранттар мал шаруашылығы өнімдерін өндіруде сандық технологияларды, оларды кешенді бағалау және тиімді пайдалану әдістерін, зоотехникалық есеп жүргізуді меңгереді. Енгізілген ақпаратты тексеру және бақылау және ақпараттық-талдау жүйесіндегі оқиғаларды жоспарлау дағдыларын меңгереді.

Ғылыми-педагогикалық іс-әрекетті ұйымдастыру құрылымы мен принциптерін, оқу үрдісінде студенттердің танымдық іс-әрекеті психологиясын, оқыту мен тәрбиелеудің тиімділігін арттырудың психологиялық-педагогикалық әдістері мен құралдарын қоғам талаптарын ескере отырып, білім беру процесін жүзеге асыру үшін көшбасшылық қабілеттерін қолданудың қазіргі заманғы технологияларындағы, сондай-ақ мал шаруашылығы саласында педагогикалық кадрлардың кәсіби ерекшеліктеріндегі өз білімін, түсінігі мен қабілетін кәсіби деңгейде пайдалана білу.

Қазақстан Республикасының мал шаруашылығында азықтандыру деңгейі мен жем базасының жай-күйі туралы, жануарлар мен құстардың барлық жыныстық-жастық топтарын азықтандырудың қазіргі заманғы технологиялары туралы дамытылатын білімдер мен түсініктерді көрсете білу. Жасына, физиологиялық жағдайына және өнімділік бағытына байланысты жануарлар мен құстардың қоректік заттарға қажеттілігін білу; жануарлар мен құстарды азықтандырудың заманауи технологияларын білу; өзіндік құны төмен және сапасы жағынан кем түспейтін азық құралдарын тиімді таңдау арқылы жем рационын құру.

Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қатынастарды реттеуге қатысты белгіленген тәртіппен елімізде шығарылған заңнамалық және нормативтік құқықтық актілерді;мал шаруашылығы мен "Зоотехния" ғылымының даму тарихын, малдың жаңа тұқымдарын шығару және оларды жетілдіру әдістемесін, малдың асыл тұқымдық сапасын бағалаудың қазіргі заманғы әдістерін, жоғары өнімді малдардың қалыптасу заңдылықтары мен биологиялық негіздерін, жануарлардың қазіргі заманғы гендік қорын және оны тиімді пайдаланудағы өз білімін, түсінігі мен қабілетін кәсіби деңгейде пайдалана білу.

Жануарлар мен құстар организміндегі энергияның, қоректік, биологиялық белсенді және минералдық заттардың рөлін; мал шаруашылығында пайдаланылатын жемнің қоректік құндылығын; қоректік, биологиялық белсенді және минералдық заттардағы жыныстық-жас малдар мен құстардың барлық түрлерінің физиологиялық және өнімдік қажеттілігін; жемнің экологиялық қауіпсіздігіне техникалық регламент және сапаны бақылау әдістерін және жануарлар мен құстарды азықтандыру әдістеріндегі дамытылатын білімдер мен түсініктерді көрсете білу.

Ғылыми танымның дамуындағы заманауи үрдістері, ғылымның өзекті әдіснамалық және философиялық мәселелері, ғылыми танымның әдіснамасы, ғылыми қызметті ұйымдастырудың принциптері мен құрылымындағы ақпараттты, идеяны, қорытындыларды, проблемаларды және шешімдерді нақты және тиянақты түрде хабарлау.

Ғылыми зерттеулер әдіснамасы және ғылыми жобалар мен кәсіби мал шаруашылығы саласындағы зерттеулерді орындау саласында, алынған білімді ғылыми зерттеулер контекстінде идеяларды, жануарлар мен құстар үшін жемді тиімді пайдалану және жануарларды азықтандырудың заманауи әдістері бойынша ақпарат жинауды және түсінік беруді жүзеге асыру.

Кәсіби оқу орнында кадрлар даярлайтын және ғылыми зерттеулер жүргізуге және сала кәсіпорындарын дамыту үшін өзінің көшбасшылық қасиеттерін көрсете білуге мүмкіндік беретін кәсіби деңгейде шет тілін еркін меңгеруге мүмкіндік беретін педагогикалық қызметте дамытылатын білімдер мен түсініктерді көрсете білу. Зерттелетін шет тіліндегі ғылыми материалдардың функционалдық-стилистикалық сипаттамасын, жалпы ғылыми терминологияны және шет тілінде тиісті мамандықтың терминологиялық тілдеріндегі өз білімін, түсінігі мен қабілетін кәсіби деңгейде пайдалана білу.

Сала қызметін статистикалық бақылау бағдарламасындағы өз білімін, түсінігі мен қабілетін кәсіби деңгейде пайдалана білу; Мал шаруашылығы қызметінің нәтижелерін сипаттайтын көрсеткіштер жүйесін анықтау; мал шаруашылығы өнімдерін өндірудегі ақпараттық технологияларды, оларды кешенді бағалау және тиімді пайдалану әдістерін білу, зоотехникалық есепті жүргізу және АТЖ дерекқорына енгізу, компьютерлік бағдарламалауда ақпарат жинауды және түсінік беруді жүзеге асыру.

Магистранттардың одан әрі оқуын өз бетінше жалғастыру үшін саланы тиімді жүргізуге ықпал ететін инновациялық технологияларды пайдалану есебінен мал шаруашылығы өнімдерін өндіруді ұйымдастырумен байланысты жануарларды неғұрлым ұтымды пайдалану тәсілдері туралы қажетті оқыту дағдыларын пайдалану; сүт, ет (сиыр еті, шошқа еті, қой еті, құс еті) өндіру кезінде талдау дағдыларын дамыту.

Мол және толыққанды азық базасын ұйымдастыру, азықты дайындаудың, сақтаудың және азықтандыруға дайындаудың озық технологиялары, ауыл шаруашылығы жануарларын нормаланған азықтандырудың ғылыми негізделген жүйесі бойынша одан әрі заманауи оқытуды өз бетінше жалғастыру үшін қажетті оқыту дағдыларын пайдалану, алынған деректерді өзінің кәсіби қызметінде пайдалану.