6B05302 Бейорганикалық химия в Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Курстың мазмұны атом құрылымы, химиялық байланыстар, термодинамика және химиялық реакциялардың кинетикасы, химиялық қосылыстардың шешімдер теориясы мен координациялық теориялары туралы негізгі идеяларды түсіну мен ассимиляциялауды қамтамасыз етеді.

Пәнді оқу химия элементтерінің қасиеттері, атом құрылымы, химиялық байланыс, термодинамика және реакциялардың кинетикасы туралы, заманауи ақпараттарды пайдаланып, қалыптасқан қарапайым және күрделі заттардың қасиеттері мен қасиеттері туралы білім жүйесін қалыптастыруды қамтиды. Нәтижесінде қарапайым және күрделі заттардың қасиеттерін атомдардың электрондық құрылымдарында, химиялық байланыстың сипаттамаларына тәуелділікті анықтауға, химиялық элементтердің қасиеттеріндегі өзгерістердің құрылымын анықтайды және қалыптастырады, топтағы және қарапайым элементтер жүйесінде қарапайым және күрделі заттардың кезеңдерін анықтайды және қалыптастырады.

Пән математикалық аппараттарды меңгеру және қолданбалы есептерді шешу үшін қажет болады. Оқытылатын тақырыптар келесідей: сызықтық алгебра, аналитикалық геометрия, функция, функцияның шегі, бір айнымалы функциялардың дифференциалдық және интегралдық есептеулері. Бұл курс математикалық талдаудың теориясы мен математиканың есептеу аспектілерін қамтиды.

Материалдық әлемдегі логикалық біріздендірілген, үздіксіз және табиғи түрде дамып келе жатқан білім беру жүйесі ретінде ғылым идеясын құру. Химия тарихы туралы негізгі түсініктерді түсіну: Химия тарихын кезең-кезеңмен айқындау, химия тарихының маңыздылығы, негізгі заңдарды және олардың химиялық ғылымды одан әрі дамыту үшін олардың маңыздылығын анықтау; Қазақстанда химия ғылымын дамыту; химиялық ғылымның қазіргі жағдайы.

Пәннің мазмұны органикалық химияның теориялық негіздерін, реагенттердің мен реакциялардың негізгі түрлерін және олардың механизмдерін, органикалық заттардың стехиометриясын терең оқуын қамтамасыз етеді. Органикалық химияның теориялық негіздерін меңгеру органикалық заттардың құрамы мен құрылымы және органикалық қосылыстардағы химиялық реакциялардың жүру заңдылықтары терең түсінуді және практикалық дағдыларға иеленуді қалыптастырады. Пәннің мазмұны органикалық химияның теориялық негіздері туралы терең түсінік береді. Негізгі реагенттер, реакциялар және олардың ағынының механизмдері. Органикалық заттардың стехиометриясының ұғымдары.

Курсын оқыту заттар мен материалдардың химиялық анализінің теориялық негіздерін, дәлдігін, жоғары сезімталдығын, экспрестілігі мен таңдаулықты қамтамасыз ететін заттардың химиялық құрамын анықтау әдістері тұралы негізгі білімдерді қалыптастырады. Курстың мазмұны келесі тақырыптарды менгеруді көздейді: сезгiштiк, аналитикалық реакциялардың таңдауы мен ерекшелігі; қышқылдар теориясы және негізделген; қышқылдық пен негізділік тұрақтылары; ресми тотығу-төмендету потенциалы және оған әсер ететін факторлар.

Силикаттардың химиясы - кремний бар заттардың физика-химиялық құрылымын, құрылысын, құрамын, физикалық және химиялық қасиеттерін зерттейді. Табиғатта таралуы. Кремний қышқылдарыныңтұздарынзерттеу.

Заманауи физика-химия және электрохимияның маңызды теориялық мәселелерін және ең маңызды физика-химиялық және электрохимиялық талдау әдістерінің теориялық негіздерін терең зерттеуге бағытталған.

Химиялық тұзды ерітінділерді алудың қазіргі заманғы тәсілдері, қатты және сұйық қалдықтарды зиянсыздандыру және кәдеге жарату. Қалдықтар өндірістерінің негізгі концепциясы және оларды кәдеге жарату. Минералдық тұздардың физикалық химиялық көрсеткіштерін талдау мен жүйелендіру.

Пән қолдану салалары бойынша ҚР «Цифрлық Қазақстан» Мемлекеттік бағдарламасын ендіру және жүзеге асырудың кезеңдерін, электрондық қызметтерді көрсетудің цифрлық платформаларын, әртүрлі кәсіби салалар бойынша цифрлық технологияларды ендіру, қолдану жолдарын қарастырады.

Моно- және полифункционалды көмірсутекті қосылыстардың жіктелуі, құрылымы мен құрамы, химиялық, физикалық қасиеттері. Маңызды реакциялары. Алу жолдары және қолдану

"Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет" пәні "Бизнес, басқару және құқық" бағытындағы білім алушыларда сыбайлас жемқорлық көріністеріне мүлдем төзбеушілікті қалыптастыруға бағытталған. "Қазақстан-2050" стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" сынды мемлекеттік құжаттар сыбайлас жемқорлықты ұлттық қауіпсіздікке тікелей қауіп-қатер дәрежесіне көтерді.

Пән үш бағытты қамтиды: бизнесті басқару, қызметтің экономикалық, әлеуметтік және экологиялық аясы; бизнес идея және бизнес жоспарды дамыту; пәннің негізгі бағыттарының бірі ретінде студенттерді жеке жауапкершілікке, ынталандыруға, инновациялыққа, талпынысқа және қоғам алдындағы жауапкершілікке үйретеді.

Курс комплексті реакциялардың формальды кинетикасының теориясын, гомогенді және гетерогенді катализдік мәселелерді және электрохимияның теориялық негіздерін толыққанды көрсетуге бағытталған. Курстың мақсаты қарапайым және күрделі реакциялардың ресми кинетикасының теориялық негіздерін көрсету, реакциялар жылдамдығына және бағытына әсер ететін факторларды анықтау; химиялық және электрохимиялық реакциялар механизмдерін зерттеу.

Мақсаты: қоршаған ортамен қауіпсіз өзара әрекеттесу, адамның қоршаған ортасының қауіпсіздігі, қоршаған орта факторлары және қоршаған орта сапасының жаһандық өзгеруі және олардың салдары туралы білім беру. Сұрақтар: су ресурстарының экологиялық қауіпсіздігі, әуе бассейні, жер ресурстарының сарқылуы, экологиялық тәуекелдер, азық-түлік қауіпсіздігі, адамның қызметімен байланысты табиғи және техногендік апаттар және олардан қорғану жолдары.

Курс кәсіби-тәжірибелік бағытта құрастырылған. Оны оқу арқылы кәсіби маңызды жағдайларда риторикалық іс-әрекет технологиясын игеру көзделген. Білім алушылардың сөздік білімділігін арттыру, тиімді іскерлік қарым-қатынас қағидалары, жұрт алдында сөйлеудің ұтымды ықпал етуін қамтитын негізгі факторлар мен үдерістері, шешен мен аудитория ынтымақтасуының формалары мен құралдары туралы білім алу курстың міндеттеріне кіреді.

Курстың мазмұны гравиметрия және титриметриялық талдау әдістерін, талдау әдістерін практикалық қолданудың шарттары мен салаларын, олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін ескере отырып, классикалық химиялық әдістер теориясы мен практикасы саласындағы білімді дамытуды қамтиды. Нәтижесінде, талдау схемасын құрастыру, тапсырмаға сәйкес талдау әдісін таңдауға, жеке элементтерді анықтау әдістерін меңгеруге, көпкомпонентті жүйелерді талдау принциптерін білуге, қарапайым аналитикалық операциялардың әдістерін меңгеруге, талдау нәтижелерін өңдеу әдістеріне ие болуы керек.

Елбасы Н. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласында қоғамның рухани дамуының басымдықтары айқындалып, бағдар берілді. Рухани жаңғыруды жедел жүзеге асыру міндеті қойылды. Қазіргі заманның талабына сәйкес қоғам дамуының іргелі қағидасының бірі жастардың білімге, прагматизмге, бәсекеге қабілеттілікке деген ұмтылыс болуы қажет. Білім алушылардың зердесі мен санасының ашықтығы – рухани жаңғыруды тиімді жүзеге асырудың басты шарты болып табылады.

Бұл пәнде: механиканың физикалық негіздері; діріл мен толқындар физикасы; молекулалық физика және термодинамика; электр және магнетизм; оптика; атомдық және ядролық физика; әлемнің қазіргі физикалық бейнесі; кинематика; материалдық нүктенің және қатты дененің динамикасы; сақтау заңдары. Пәнді оқып-үйрену нәтижесінде студенттер технологиялық үдерістердің физикалық негізін құрайтын физикалық құбылыстарды білуі керек, кәсіби мәселелерді шешу үшін әдістер мен физиканың заңдарын қолдану дағдысына ие болуы керек.

Химияның негізгі заңдары. Зат массасының сақталу заңы. Құрам тұрақтылық заңы. Эквиваленттер заңы. Еселік қатынастар заңы. Көлемдік қатынастар заңы. Авогадро заңы. Периодтық заң.

Бейорганикалық заттардың бөліну әдістері, экстракцияның теориялық негіздері, экстракция жүйелерінің жіктелуі, экстракцияның сандық сипаттамалары, экстракцияда пайдаланылатын органикалық реагенттер, талдаудың экстракциялық-аспаптық әдістері.

Әр түрлі табиғи және антропогенді факторлар қатысуының әсерінен химиялық ластаушылардың іс-әрекетін болжау, қоршаған ортаны ластаушылар бойынша мониторинг, зерттеу тәсілдерін және әдістерін табу, ластаушы заттармен экожүйеге қауіп төндіретін, қоршаған ортаның химиялық ластану объектілерінің санын кеміту.

Бір-, екі-, үшкомпонентті және күрделі жүйелердің фазалық тепе-теңдік заңдылығын зерттеу. Күй диаграммалары (фазалық диаграммалар) құрамы – жүйелердің қасиеттері. Химиялық үдерістің және химиялық құбылыстардың термодинамикалық және кинетикалық параметрлерінің арасындағы өзара байланысты анықтау және зерттеудің физика-химиялық әдістері.

Химия ғылымының дидактикасы және оқу пәні ретінде. Химиялық білім сапасы, талдау, мониторинг, бағалау. Оқыту, тәрбиелеу және дамыту әдістері. Химия сабақтарын өткізуде жаңа ақпараттық технологияларды қолдану

«Педагогика және педагогикалық психология» пәнін оқу барысында педагогика ғылымының іргелі және қолданбалы негіздері теориялары және технологиялары жаңа білім беру тұғырлар негізінде меңгертіледі. Педагогиканың теориялық негіздері үдерісінде инновациялық әдістер және педагогикалық іс-әрекеттің практикамен интеграциясы жүзеге асырылады. Болашақ мұғалімдер оқыту мен тәрбиенің принциптерімен, заңдылықтарымен, сонымен қатар, жалпы білім беретін мектептегі оқу-тәрбие үдерісінің жаңа технологияларымен танысады.

Хунд ережесі. Граф теориясының негізгі түсініктері. Жарықтың кванты. Күй, триплет күйi. Толқындардың диапазоны. Тербелмелі спектрлерді және электронды сіңіру спектрін есептеу

Кванттық теориялар негіздері. Кванттық механикадағы Н2 атомы. Зееман эффектісі. Электрон спині. Толық квант сандары. Атомдық термдер. Хунд ережесі. Граф теориясының негізгі түсініктері. Жарықтың кванты. Күй, триплет күйi. Толқындардың диапазоны.

Бейорганикалық заттарды сараптау схемасын құру туралы түсінікке ие болу, талданатын объектінің сипаттамаларын ескере отырып, тапсырмаға сәйкес талдау әдісін таңдай білу, химиялық элементтерді анықтау әдістерін меңгеру, аналитикалық операциялар техникасын меңгеру, сараптама нәтижелерін өңдеу әдістерін білу.

Тірі организмдердің эволюциясындағы әртүрлі химиялық элементтердің рөлі; тірі ағзалардың әртүрлі химиялық элементтерге оңтайлы қажеттіліктерін; биогеохимиялық зерттеулердің заманауи әдістемесі; химиялық элементтердің миграциясының биогеохимиялық циклдерін талдау; қоршаған орта объектілерінде оларды анықтаудың, оқшаулаудың және сандық бағалаудың әртүрлі әдістерін қоса алғанда, басым ластаушы заттардың қоршаған орта сапасын бағалау

Сапалытүрде, реактивтіліктің мәні заттардың енуіне қабілетті ауысулардың түрлендірулер санына байланысты болады. Заттардың реактивтілігіне реакция ортасы, катализатордың болу-болмауы, температура, қысымжәне т.б. үлкен әсеретеді.

Бейорганикалық заттар технологиясының теориялық негіздері. Технологиялық схемалар мен аппараттарды іріктеу және техникалық-экономикалық негіздемесі. Негізгі және ұсақ бейорганикалық синтез өнімдері, өндіріс технологиясы аппараттары мен жабдықтары, әртүрлі шикізат пен қосалқы заттар мен заттар. Бейорганикалық синтез технологиялары. Жобалау мен жабдықтың негіздері.

Химиялық заттарды сот-сараптамалық зерттеудің теориялық негіздері, бейорганикалық және органикалық заттарды алдын ала және аналитикалық зерттеу әдістері, әдістері мен техникалық құралдары. Сот сараптамасы объектілерінің жіктелуі және ерекше қасиеттері.

Комплексті қосылыстар химиясының негізгі көзқарастары, негізгі теориялары, жалпы мәліметтер және түсініктер: комплекстүзушілер, лигандтар, номенклатура, молекуладағы химиялық байланыстын параметрлері, геометриялық конфигурациялар, изомерия, химиялық байланыстар, алынуы және қаситтері.

Заттар және олардың түрленуі туралы білім жүйесі, практикалық маңызы. Химиялық процестің жылдамдығы. Катализ процесі (түсінігі). Гомогенді және гетерогенді катализ. Катализаторлар. Реакцияға қатысушылармен аралық химиялық әрекеттесу (аралық қосылыстар). Активтену энергиясы. ферментативті катализ.

Курстың мақсаты - студенттердің «жасыл химияның» он екі қағидасы негізінде химиялық өнімдерді қауіпсіз өндіруді ұйымдастыру саласындағы құзыреттіліктерін дамыту, студенттерді қазірдің өзінде енгізілген «жасыл» технологиялармен және қоғамның тұрақты дамуы жолында іс-қимыл стратегиясымен таныстыру.

Полимерлер, синтетикалық және жасанды талшықтар мен пластмассалардың химиялық сараптамасы және негізгі түсініктері, полимерлер мен олардың негізіндегі материалдардың құрамын және құрылымын анықтайтын инструменталды әдістері. Сараптама бойынша нормативті актілер, сапалық қөрсеткіштер. Сынаманы сұрыптаудың және оны анализге дайындаудың әдістемесі, қорытынды құрылымы және мазмұны, рәсімделуі т.б.

Кристалдық құрылымдардың симметрия элементтерін табуға, нүктелік топтардың жіктелуін білуге және кристалды полиэдрларды сипаттау әдістерін қолдануға, әртүрлі бейорганикалық және органикалық заттардың кристалдар құрылымын талдауға дағдылану.

Металорганикалық қосылыстар құрылысы мен қасиеттері, олардың комплекс түзу қабілетіне әсері. Жалпы заңдарды және металлорганикалық заттардың арасындағы байланыстарды зерттеу және оларды алу әдістері. Металорганикалық қосылыстардағы химиялық байланыс теориясының қазіргі заманғы жай-күйі.

Берцелиустің электрохимиялық теориясы және оның дуалистік жүйесі. Бутлеровтың химиялық құрылыс теориясы. Электрондық көзқарас. Химиялық байланысты оқыту мәні. Электрондық және энергетикалық түсініктері негізінде химиялық байланыс түсінігінің қалыптасу әдістемесі. Коссель және Льюис теориялары т.б.

Терминология, материалтанудың негізгі ұғымдары мен анықтамалары; құрылымдық металдардың, металл емес материалдардың және басқа да материалдардың құрылымдық ерекшеліктері, олардың қасиеттерінің құрылымы мен құрамына тәуелділігі; Сыртқы әсер ету және пайдалану жағдайында материалдарда кездесетін құбылыстардың физикалық мәні және т.б.

Пән теориялық болып табылады және оқушыларды полимер күйінің ерекшеліктерін, төмен молекулалық қосылыстардан полимерлердің негізгі айырмашылықтарын, сондай-ақ оларды өндірудің негізгі механизмдерін таныстыру үшін әзірленген. Полимерлердің физикалық және механикалық қасиеттері. Деформация сипаттамалары, полимер материалдарын талдаудың заманауи физика-химиялық әдістері. Бұл пән құрылымды, полимерлердің құрылымын және оларды өңдеу кезінде және жұмыс жағдайында олардың мінез-құлқының арасындағы қатынасты анықтайды.

Коллоидтық жүйелердің жіктелуі, молекулалық – кинетикалық, оптикалық қасиеттері; алыну жолдары мен тазалау әдістері, тұрақтылығы мен коагуляциясы; фазааралық бөлу беттерінің құбылыстары; әр түрлі фазааралық бөлу беттеріндегі адсорбция құбылыстары.

Заттардың жіктелуі. Аса таза заттар. Бейорганикалық заттарды терең тазарту әдістері: кристалдану және ерітінділерден тұндыру, адсорбциялық және ион алмастыру әдістерімен тазалау тәсілдері, қайта айдау, экстракция, электрохимиялық әдістер т.б.

Хемометрия және химиялық метрологияның теориялық негіздері, мақсаты мен міндеттері: талдау сапасын бақылау, аналитикалық және физика-химиялық процесстерді математикалық моделдеу, сызықтық байланыс статистикасы, градуирлеу және аналитикалық сигналдарды өңдеу, ақпаратты теорияларды қолдану, үлгілерді тану теориялары, мәндер базасы, сапалық және сандық химиялық талдау есептерін шешу үшін ақпаратты-іздестіру және эксперттік жүйелер.

Қатты дене химиясы кристалл құрылымдарының симметриясы, атомдардың кристалдарда кеңістіктік орналасуын және байланысуын, сонымен қатар кристалл заттардың құрылымына байланысты физикалық және химиялық қасиеттеріне тәуелділігін зерттейді. Қатты денелердегі дефектілер, дефектілердің құрылымы мен реакциялық қабілетіне әсері, қатты фазалық реакциялардың термодинамикасы мен кинетикасы.

Сирек металдар ұғымының ашылуы, Д.И.Менделеев элементтер периодтық жүйесіндегі бұл металдардың техникалық классификациясы жəне сирек металдарды алу технологиясының өзіне сай ерекшеліктері, физика-химиялық қасиеттері, қолданылу аясы, шикізат көздері, өңдеу және өндіру ерекшеліктері.

құқықтық сауаттылықтыарттыру, мінез-құлық мәдениеті мен қарым-қатынастың этикалық нормаларын, кәсіби міндеттерін орындау

Қазақстанның химия ғылымы мен білімінің дамуын талдау, шетелдік тәжірибені қолданбалы және фундаменталдік мәселелерді шешуде қолдану

әлемдік көзқарасты қалыптастыруда философиялық білімді қолдана білу, сонымен бірге азаматтық ұстаным қалыптастыруда тарихи дамудың негізгі этаптары мен заңдылықтарын талдай білу мүмкіндігі.

ақпараттарды іздеу, сақтау, өңдеу, қорғау және таратуда цифрлық технологияны, әртүрлі ақпараттық және коммуникациялық технологияларды қолдану және тіршіліктің әртүрлі салаларында кәсіпкерлік білімдіқолдана білу.

дене шынықтырудың әдістерімен және құралдарымен толыққанды әлеуметтік және кәсіби қызметті қамтамасыз ету, қауіпсіздік мәдениетін меңгеру, экологиялық жағдайдан хабардар болу.

Алынған білімдерін және әртүрлі қосылыстарды синтездеу, сәйкестендіру және синтездеу бойынша тәжірибелік жұмыстарды жүргізу әдістерін қолдана білу, тапсырмалардың орындалуын қадағалау, кәсіби қызметті оңтайландыру бойынша шешім қабылдау және түзету жұмыстарын жүргізу

қойылған химиялық міндеттерді шешу әдістері мен құралдарын таңдау, жұмыс істеп тұрған технологиялық процестерді басқару, кәсіби қызмет бағыты бойынша жаңа технологияларды игеру

жеке, мәдени тұрғыдан және кәсіби қарым-қатынас бағыттарындағы мәселелерді шешуде ауызша және жазбаша түрде қазақ, орыс және шет тілдерінде байланыс жасау.

Оқу-тәрбие жұмысын жүзеге асыру, кәсіби әдеп және сөйлеу мәдениетінің негіздеріне ие болу, оқытатын оқу пәндерінің құралдарымен оқу-тәрбие процестерінің сапасын қамтамасыз ету және жеке, пәнаралық және пәндік нәтижелерге жету үшін білім беру ортасының мүмкіндіктерін қолдану.

Бейорганикалық, аналитикалық, органикалық, физикалық, коллоидтік, экологиялық химия, химиялық технология саласында химиялық тәжірибе жасауда негізгі білімдерді қолдану және практикалық дағдыларды игеру

Кәсіби қызметте алынған білімді жүйелеу, жинақтау, талдау әдістерін химиялық реакциялар мен процестердің заңдылықтарын және үлгілерін алу, өңдеу және зерттеуде қолдана білу;

физикалық және химиялық қасиеттерін ескере отырып, химиялық материалдармен жұмыс істеудің қауіпсіздік шараларын білу