6B07152 Электр энергетикалық жүйелер инженериясы в М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті

Білім беру бағдарламасының профилі, электр энергетикасы мен энергетикалық ресурстардың жалпы мәселелері қарастырылады. Электр энергиясын алудың дәстүрлі және заманауи әдістері, әр түрлі энергия түрлерін электр энергиясына айналдырудың мүмкін жолдары, электр энергиясын тұтыну, қашықтыққа тасымалдау, электрмен жабдықтау жүйесінің негізгі тенденциялары қарастырылады. Заманауи ақпараттық ресурстармен жұмыс істеу дағдылары үйретіліп, болашақ мамандардың қызығушылығы мен білім шеңбері кеңейіп, мамандық және электр энергетикалық жүйелер туралы көз қарастары қалыптасады.

Ғылыми дискурстың ерекшеліктері, академиялық жазу жанрларының түрлері, академиялық мәтіндегі қосалқы ұғымдар мен түрлері оқытылады. Тілдік мақаланы талдау принциптері, білім беру стилінің морфологиялық, стилистикалық және лексикалық ерекшеліктері қарастырылады. Мақала мәтінін талдау, редакциялау, аннотацияны рәсімдеу, өзектілігін негіздеу, мәселені қою дағдылары қалыптасады.

М.О. Әуезовтің өмірі мен шығармашылығы оқытылады; жазушының шығармашылық зертханасы, оның өмірбаяны абайтану ғылымының негізін қалаушы; "Манас"жырының зерттеушісі ретінде зерттеледі. М. Әуезовпен көрнекті қоғам қайраткері ретінде танысу. М. Әуезовтің әлемдік және Шығыс әдебиетіндегі әдеби мұрасы талданады. Отансүйгіштік және Отанға деген сүйіспеншілік сезімдері тәрбиеленеді.

Компьютерлік графика заманауи графикалық пакеттердің көмегімен, композицияларды қалыптастырудағы компьютерлік дизайн негіздері, рәсімдеудің бірыңғай стилін құру, бейнені беру оқытылады. Графикалық пакеттерді қолдана отырып кескіндерді құру және өңдеу принциптері, графикалық кескіндерді қабылдау негіздері, түс пен жарық физикасы, графика түрлері, қолдану ерекшеліктері және графиканың әртүрлі түрлерін қалыптастыру принциптері қарастырылады. AutoCAD, 3D модельдеуді автоматтандырылған жобалау ортасында МЕМСТ-қа сәйкес жалпы техникалық және мамандандырылған сызбаларды орындау, электрмен жабдықтау объектілерінің теориялық модельдерін құру дағдылары қалыптасады.

Күнделікті қарым-қатынаста және кәсіби қызметте шет, қазақ Ұғымдық-категориялық аппарат және қоғамдық сананы жаңғыртудың тұжырымдамалық негіздері, Қазақстан қоғамын жаңғырту жөніндегі Тұңғыш Президент – Елбасы Н. Назарбаевтың негізгі жұмыстарының мазмұны, Қазақстан қоғамын жаңғыртудың стратегиялық құжаттарының мазмұны оқытылады. Әлемдік қоғамдастықтың жаһандық сын-тегеуріндері мен даму үрдістері, қоғамдық сананы жаңғыртудың негізгі императивтері, отандық мәдениеттің құндылық әлеуеті мен бәсекелестік артықшылықтары жаһандық бәсекелестік ортадағы білім беру жүйесі қарастырылады. Қазақстандық қоғамды жаңғырту бойынша стратегиялық құжаттарды талдау, жалпы әлемдік өркениеттегі дамудағы отандық мәдениеттің әлеуетін бағалау дағдылары қалыптасады.

Динамикалық және статистикалық заңдылықтар, физикалық шамалардың өзгерістері және жаратылыстанудың іргелі константалары, симметрия принциптері және сақталу заңдары, механика, электр және магнетизм, кванттық және статистикалық физика, термодинамика, қатты дененің аймақтық теориясы заңдары мен модельдері оқытылады. Физикадағы теориялық және эксперименттік зерттеулердің әдістері, физикалық шамалардың ретін бағалау әдістері қарастырылады. Математикалық физика аппаратын қолдану, эксперименттік деректерді өңдеу дағдылары қалыптасады.

Абайдың өмірі мен шығармашылық мұрасы, өлең әндері оқытылады. Абай шығармашылығындағы қазақ қауымының әлеуметтік бейнесі, Абай өлеңдеріндегі даналық (Абайдың Қара сөздері), аударма мектебі. Абайдың эстетикалық талғамы, ғылыми негізделген интеграцияланған оқыту қарастырылады. Ұлы ақын, жазушы, қоғам қайраткері, қазіргі қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаушы шығармашылығы, қазақ поэзиясындағы поэзияның философиясы, әлеуметтік, эстетикалық көзқарастары, поэтикалық тілдің дамуына қосқан үлесі және музыкалық мұра бойынша зерттеу жұмыстарының кең спектрі талданады.

Кері матрицаны табу үшін анықтаушыларды қолдану оқытылады. Екі және үш белгісіз сызықтық теңдеулер жүйесін шешудің оңтайлы нұсқалары келтіріледі. Векторлардың скаляр, векторлық және аралас көбейтіндісінанықтау формулаларын қолдану мүмкіндігі қалыптасады. Кешенді сандар теориясының негізгі ұғымдарын білу, бір айнымалының туындылары мен интегралын табу кезінде жеке және командада жұмыс істеу, қисық сызықты I-шітипті және II-ші типті интегралдарды шешудағдылары қалыптасады.

Бірнеше айнымалылар функциясының негізгі ұғымдары, жартылай туындыларды, қарапайым дифференциалдық теңдеулерді табу мүмкіндігі оқытылады. Бірнеше айнымалы функциялардың экстремумын зерттеу қабілеті қалыптасады. Есептеу сауаттылығы, еселік интегралдарды, әртүрлі дәрежедегі және типтегі теңдеулерін шешу, олардың жинақталуын практикалық зерттеу үшін қатарлар теориясы бойынша теориялық білім дағдылары қалыптасады,

Жаңартылатын энергия көздері (ЖЭК) бар жүйелер үшін энергия жинақтағыштар, қысылған ауаға (ҚАЭЖ) негізделген электр энергиясын жинақтау құрылғыларын құрылғыларын таңдау ерекшеліктері оқытылады. Литий-ионды аккумуляторлардың (ЛИАБ), сутегі отынының элементтерінің, кинетикалық сақтау құрылғыларының (маховиктердің), ағынды редокс - сақтайтын құрылғылардың, электр және жылу энергиясының жинақтағыштарының құрылысы мен функциялары қарастырылады. Энергияны сақтау жүйесінің қасиеттерін жақсартуға (жоғары сиымдылықты батареялар, жылу жинақтағыштар, маховиктер және т.б.) қолданбалы зерттеулердің дағдылары қалыптасады.

Электр тізбектерінің негізгі ұғымдары және тұрақты ток тізбектерін есептеу әдістері, гармоникалық тербелістердің электр тізбектеріне әсері, электр тізбектеріндегі резонанс құбылыстары, индуктивті байланысқан элементтері бар тізбектер, үш фазалы тізбектер, синусоидалы емес периодты токтар оқытылады. Үш сымды және төрт сымды электрмен жабдықтау жүйесіндегі үшфазалы тізбектердегі симметриялы және симметриялық емес жұмыс қарастырылады. Тұрақты, бірфазалы және үшфазалы токтардың тізбектерінде есептеу әдістерін қолдану дағдылары қалыптасады. Синусоидалы емес токтармен есептер шығару әдістері игеріледі. Эксперимент қою, сұлба құру, топта жұмыс жасау, жұмыс нәтижелерін талқылау және қорытындылау дағдылары қалыптасады.

Кәсіби және ғылыми қарым-қатынас саласындағы сөйлеу әрекетінің әртүрлі түрлері, мәтіннің коммуникативті міндеттері, ғылыми мәтіннің микротақырыптары, мәтіндегі сөйлемнің рөлі, мәтіндегі ақпаратты дамыту әдістері, мәтіндегі негізгі және қосымша ақпарат оқытылады. Ғылыми мәтіндерге құрылымдық-семантикалық талдау, ғылыми мәтіннің сығылуы, қайталама ғылыми мәтіндер қалыптасады. Ғылыми салада жоспар құру дағдылары қалыптасады.

Тұрақты токтың сызықтық электр тізбектері, бірфазалы синусоидалы токтың электр тізбектері, үшфазалы тізбектер, токтары мен кернеулері синусоидалы емес сызықтық электр тізбектері оқытылады. Тұрақты, бірфазалы және үшфазалы токтардың тізбектерінде есептеу әдістерін қолдану дағдылары қалыптасады. Үш сымды және төрт сымды электрмен жабдықтау жүйесіндегі үшфазалы тізбектердегі симметриялы және симметриялық емес жұмыс режимдері қарастырылады. Синусоидалы емес токтармен есептер шығару әдістері игерілді. Эксперимент қою, сұлба құру, топта жұмыс жасау, жұмыс нәтижелерін талқылау және қорытындылау дағдылары қалыптасады.

Мәтіннен қажетті ақпаратты алу, оны оқу-кәсіби қарым-қатынаста түсіндіру қалыптасады. Қарым-қатынастың мақсаттары мен жағдайына сүйене отырып, кәсіби деңгейде байланыс орнату, коммуникацияны сауатты құру қабілеттері дамиды. Кәсіби қарым-қатынас саласында орыс (қазақ) тілінде сөйлеу мінез-құлық бағдарламасын құру процесінде шығармашылыққа, инновацияларға, алқалылыққа, өз көзқарасын қорғауға қабілеттілік қалыптасады.

Цифрлық және аналогтық сигналдар, логикалық сигналдар, аралас логикалық сұлбалар, жад элементтері (триггерлер), триггерлер көмегімен жобаланған сұлбалар оқытылады .Аналогтық электронды құрылғылардың жіктелуі, электронды күшейткіштерді құру принциптері, цифрлық схемалардың элементтері, логикалық интегралды микросхемалар, микропроцессорлар мен микроконтроллерлерге негізделген жүйелерді құру дағдылары қалыптасады. Санды сұлбалар және санды құрылғыларды құру дағдылары игеріледі.

Алгебралық теңдеулердің нақты түбірлерін есептеу, сандық интегралды функцияларды шешу, сандық интегралды дифференциалдық теңдеулер, ықтималдық теориялары, кездейсоқ шамалардың таралу заңдылықтары, кездейсоқ шаманың таралу заңдары, кездейсоқ шаманыңситаттамалары, математикалық статистика, іріктеу әдісі, статистикалық мәліметтерді өңдеу әдістері оқытылады. Ықтималдылықты классикалық анықтауда,ең аз квадраттар әдістерінқолдану мүмкіндігі қалыптасады. Тарату параметрлерін статистикалық бағалау дағдылары қалыптасады. Электрмен жабдықтау жүйелерінде есептеудің заманауи әдістері ұсынылады.

Кристалдар мен аморфты заттардың құрылымы туралы жалпы түсініктерді, қатты денелердің құрылымы мен әртүрлі физикалық қасиеттерін зерттеу әдістерін, кристалдық құрылымдарды анықтау әдістерін, металдардың электр өткізгіштігін қамтитын қазіргі қатты дене физикасының құрылымы мен негіздері оқытылады. Атомаралық байланыстардың түрлері, кристалдардың симметриясы, қатты заттардың магниттік және жылу қасиеттері қарастырылады. Рентгендік құрылымдық талдау дағдылары қалыптасады.

Жартылай өткізгіш құрылғылар, материалдардың электрлік қасиеттері, вольт-амперлік сипаттамасы, жартылай өткізгіш диодтардың, өрісті транзистордың, биполярлы транзистордың, тиристор негізгі параметрлері оқытылады Микросхематехиниканың, цифрлық және аналогтық микросхемалардың, күшейткіш электронды қондырғылардың, гармоникалық тербеліс генераторларының, жад құрылғыларыныңқұрылысы мен қасиеттері, аналогты-цифрлы және цифрлы-аналогты түрлендіргіштердің тағайындалуы қарастырылады. Электрондық түйіндерді жобалау, әр түрлі электронды құрылғыларды электр тізбектерінде қолдану дағдылары қалыптасады.

Баламалы және жаңартылатын энергия көздері туралы дүниетанымды қалыптастыру үшін, философиялық білім негіздерінқолдана отырып, табиғи энергияны және екіншілік энергия көздерін жылу мен электр энергиясына айналдыру әдістері оқытылады. Негізгі жаңартылатын энергия көздері, пайдалану принциптері, сәйкес энергия қондырғыларының құрылымдары мен жұмыс режимдері, оларды пайдалану тәжірибесі, дәстүрлі және жаңартылатын энергия көздерінен энергияны дамыту перспективалары қарастырылады. Жаңартылатын энергия көздерін пайдалануға арналған қондырғылардың принципиалды сұлбасын құру дағдылары қалыптасады.

Әлемнің қазіргі физикалық бейнесі туралы идеялар, негізгі идеялардың мәні, магнетизм, оптика, кванттық және ядролық физика сияқты бөлімдердің заңдары оқытылады. Физиканың нақты табиғат объектілері туралы ғылым ретінде даму логикасын меңгеру, қазіргі заманғы физикалық ғылыми аппаратураның көмегімен мамандық бейіні бойынша сапалы және сандық зерттеулер жүргізу дағдылары қалыптасады.

Экономика, құқық, антикоррупциялық мәдениет, экология және тіршілік қауіпсіздігі, кәсіпкерлік, ғылыми зерттеулер әдістері саласында интеграцияланған білімді қалыптастыру. Адам мен табиғаттың қауіпсіз өзара іс-қимылының, экожүйелер мен биосфераның өнімділігінің негіздері. Ресурстардың шектеулілігі жағдайындағы қоғамның кәсіпкерлік қызметі, бизнес пен ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру. Экология және адам тіршілігінің қауіпсіздігі саласындағы қатынастарды реттеу. Қазақстандық құқықты, субъектілердің міндеттері мен кепілдіктерін білу, әлеуметтік прогресті қамтамасыз ету үшін қоғамдық қатынастарды мемлекеттік реттеуді білу және сақтау. Ғылыми зерттеулер әдістерін қолдану.

Тұрақты және айнымалы токтың сызықтық электр тізбектеріндегі өтпелі процестер, төртұштылар және олардың балама сұлбалары, электрлік сүзгілерді құру әдістері, параметрлері таратылған тізбектер, сызықты емес элементтері бар айнымалы және тұрақты ток тізбектеріоқытылады. Өтпелі процестік режимде есептер шығару, төртұштының коэффициенттерін анықтау дағдылары үйретіледі. Ұзын желілердегі токтарды, кернеулерді анықтау дағдылары қалыптасады. Эксперимент қою, сұлба құру, топта жұмыс жасау, жұмыс нәтижелерін талқылау және қорытындылау дағдылары қалыптасады.

Сызықтық электр тізбектеріндегі өтпелі процестер, төртұштылар және жиіліктегі электр сүзгілер, параметрлері таратылған тізбектер, сызықты емес элементтері бар айнымалы және тұрақты ток тізбектері оқытылады. Төртұштылар, жиіліктік электрлік сүзгілер және сызықтық емес элементтер талданды.Төртұштының коэффициенттерін анықтау, таратылған параметрлері бар тізбектерді есептеу,ұзын желілердің параметрлерін, токтар мен кернеулерді анықтау дағдылары қалыптасады. Эксперимент қою, сұлба құру, топта жұмыс жасау, жұмыс нәтижелерін талқылау және қорытындылау дағдылары қалыптасады.

Математикалық анализдің негізгі түсініктері мен әдістері, ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика, ақпараттық технологияларды іске асырудың техникалық және бағдарламалық құралдары оқытылады. Машиналар арасында деректер алмасу үшін сыртқы сақтау құралдарын қолдану, мәліметтер мен бағдарламалардың сақтық көшірмелері мен мұрағаттарын құру, қарастырылады. Жаһандық және жергілікті компьютерлік желілерде ақпарат іздеу және алмасу, физикалық өлшеулер жүргізу, физикалық эксперимент жасағанда қателіктерді дұрыс бағалау дағдылары қалыптасады..

Электр энергетикалық жүйелер элементтерінің математикалық модельдері, сызықтық теңдеулерді шешу әдістері, қалыптасқан режимдердің сызықты емес модельдері, электр желілерінің схемаларын модельдеу, статикалық және динамикалық модельдер оқытылады. Энергетика объектілерін модельдеу, олардың геометриясын, қасиеттерін, физикалық құрамын анықтау, әртүрлі ортадағы объектінің болуын модельдеу, статика, динамика және объектіні зерттеу бойынша ұсыныстар әзірлеу бойынша мәселелерді практикалық шешу дағдылары қалыптасады.

Материалдар мен бұйымдарды алудың заманауи әдістері,олардыңішінде берілген деңгейдегі пайдалану қасиеттері бар, материалдардың құрылымы мен қасиеттері, бұйымдарды пайдалану жағдайында материалдарда болатын құбылыстар оқытылады. Берілген пішін мен сападағы бұйымдарды дайындау үшін дайындамаларды өндеу және пішінді құру әдістері, олардың технологиялық ерекшеліктері қарастырылады. Белгіленген пайдалану қасиеттері негізінде дайындамаларды алудың ұтымды әдісін таңдау, машиналар мен механизмдер элементтерін жасау үшін құрылымдық материалдарды таңдау әдістемесін білу дағдылары қалыптасады.і

Өнеркәсіптік кәсіпорындарды электрмен жабдықтаудың ерекшеліктері, электр энергетикалық жүйесі қарастырылған. Электрмен жабдықтау жүйелерінің құрылымы мен параметрлері, электр энергиясының жалпы өндірістік тұтынушыларының электр жабдықтарын электрлік жалғау сұлбалары оқытылады. Электр жүктемелерін, қысқа тұйықталу токтарын есептеу, электр жабдықтарын таңдау, электрмен жабдықтау сұлбаларының принципиалды және функционалды сұлбаларын оқу дағдылары қалыптасады..

Энергия түрлендіру жүйесін құрудың қасиеттері мен әдістері, жұмыс істеу принципі және энергия түрлендіргіштерінің құрылымдық ерекшеліктері оқытылады. Технологиялық процестерде түрлендіргіштерді қолдану қарастырылады. Энергия түрлендіргіштерін есептеу және талдау дағдылары қалыптасады.

Электр материалдарының заманауи жіктелуі, электрлік сипаттамалары және диэлектрлік, өткізгіш, жартылай өткізгіш, магниттік материалдардағы процестер оқытылады. Электрлік материалдарды таңдау мәселесі қарастырылады. Электрлік материалдардың сипаттамаларын есептеу, эксперимент қою, сұлбалар құру, топта жұмыс жасау, жұмыс нәтижелерін талқылау және қорытындылау дағдылары қалыптасады.

Электростатикалық өрістің негізгі түсініктері мен заңдары, тұрақты токтың магнит өрісінің негізгі түсініктері мен заңдары, айнымалы электромагниттік өрістің, біртекті және изотропты өткізгіш ортадағы айнымалы электромагниттік өрістің негізгі теңдеулері оқытылады. Әр түрлі физикалық сипаттағы құрылғылардағы құбылыстар мен процестердің физикалық мәнін ашуға, техникалық есептеулер жүргізуге дағдылар қалыптасады.

Қазіргі заманғы техника мен энергетикадағы электр машиналарының рөлі мен маңызы қарастырылады. Электр машиналарының жалпы теориясының негіздері, әртүрлі типтегі машиналардың - трансформаторлардың, асинхронды машиналардың, синхронды машиналардың және тұрақты ток машиналарының құрылымы мен жұмыс істеу принципі оқытылады. Электр машиналары мен трансформаторлардың негізгі теңдеулері мен сипаттамалары келтіріледі. Өндірісте және энергия өндіру саласындағы ғылыми зерттеулерде жұмыс істеу үшін қажетті электр машиналарының параметрлері мен сипаттамаларын анықтау үшін өз бетінше есептеу дағдылары қалыптасады.

Электр энергетикасының математикалық мәселелері және мамандандырылған компьютерлік және математикалық бағдарламаларды қолдана отырып, энергия жүйелерінің қалыптасқан режимдерін, өтпелі процестерді математикалық модельдеу оқытылады. Электрмен жабдықтау мәселелерін шешуде математикалық бағдарламалау әдістерін, электрмен жабдықтау есептерінде ықтималдық теориясы мен математикалық статистика әдістерін қолдану, электр станцияларының әртүрлі типтері мен электр желілерінің режимдері үшін оңтайландыру есептерін шешу дағдылары қалыптасады.

Электростатикалық өріс теориясы, өткізгіш ортадағы тұрақты токтың электр өрісі, тұрақты токтың магнит өрісі және айнымалы магнит өрісі теориясының негіздері, айнымалы электромагниттік өрістің негізгі теңдеулері оқытылады. Электростатикалық өрісті, тұрақты токтың электр өрісін, тұрақты ток магнит өрісін, айнымалы электромагниттік өрісті есептеу дағдылары қалыптасады

Механиканың негізгі түсініктері мен аксиоматикасы , механикалық қозғалыс заңдары және оны есептеу әдістері, теориялық механиканың дамуының негізгі тарихи кезеңдері, оның қазіргі жағдайы және даму болашағы оқытылады. Механикалық қозғалысының есептеу әдістері нақты тапсырмалар үшін, атап айтқанда студенттер мамандықтарының бейініне байланысты, механикалық звенолардың, аппараттар мен машиналардың төмен және жоғары температура жағдайында жұмыс жасауы қарастырылады. Құрылымдық элементтер мен жабдықтардың өлшемдері мен қасиеттерін таңдау дағдылары қалыптасады.

Электрмен жабдықтаудағы сенімділік теориясының негізгі ережелері, пайдалану және жұмыс жағдайлары, электр жабдықтарының істен шығу себептері, электрмен жабдықтаудың қалыпты режимін ақаулары оқытылады. Электрмен жабдықтаудың техникалық жүйелерінің сенімділігін талдау, электр жабдықтары мен электрмен жабдықтау жүйелерінің сенімділігін пайдалануда қамтамасыз ету әдістері қарастырылған. Электрмен жабдықтау жүйелерін сенімділікке есептеу дағдылары қалыптасады.

Электрлік және электрондық аппараттардың жалпы мәліметтер, жіктелуі, қойылатын талаптар, электр құрылғыларындағы жылу процестері оқытылады.Электр энергиясын өндіруге, таратуға және тұтынуға арналған қондырғыдағы электрлік және электрондық аппараттардың орналасуы, электр аппараттарының үзілісті және қайталанған-қысқа уақытты жұмыс режимдері, жұмыс режимдерін басқару, электрмен жабдықтау жүйесінің параметрлерін қорғау және реттеу және автоматтандырылған электр жетегін басқару қарастырылады.Тармақталмаған магниттік тізбектегі магнит ағынын берілген магниттеу күшіне сәйкес анықтау дағдылары қалыптасады.

Электр энергиясын тұтынушылардың түрлері және оларды электрмен жабдықтау жүйелері қарастырылады. Электр энергиясының тұтынушыларының қуатын және оларды электрмен жабдықтау жүйелерін есептеу әдістері, бір кернеудегі электр энергиясын тұтынушыларды екінші кернеу деңгейіне ауыстыру, электр сұлбаларды оқу, электр энергиясының жалпы өндірістік тұтынушыларын қосу оқытылады. Реактивті қуат компенсациясын ескере отырып, трансформаторлардың түрі мен санын таңдау, электрмен жабдықтау схемаларын құру және жабдықты таңдау арқылы әр түрлі кернеу деңгейлеріндегі электр жүктемелерін есептеу дағдылары оқытылады.

Қосымша құзыреттілікті қалыптастыру мақсатында білім алушыларға оқу үшін анықталған пәндердің және (немесе) модульдердің және оқу жұмысының басқа да түрлерінің жиынтығы.

Аналогты және дискретті шамалар, олардың негізгі айырмашылықтары оқытылады. Аналогтық шамаларды деңгей бойынша кванттау (мәні бойынша) және уақыт бойынша іріктеу. Аналогтық сигналды дискретті мәндері бойынша қалпына келтіру мүмкіндігі. Сатылы және кесінді-сызықтық жуықтау. ЦӨҚ-да қолданылатын сандық жүйелер мен кодтар.Код түрлендіргіштері, регистрлер және импульстік санауыштар.Тізбекті біріншілік кодты параллель екіншілік кодқа түрлендіргіштер - екіншілік санауыштар. Қазіргі заманғы сандық өлшеу құралдары мен құрылғыларын жобалау мәселелерін шешу дағдылары қалыптасады.

Тұйықталған және тұйықталмаған аралас жүйелер объектілерін автоматты басқару оқытылады. Бақыланатын шаманың өлшеу элементінің сипаттамалары мен дәлдігінің тұрақтылығына, синхронды генераторлар үшін автоматты түрде кернеуді реттеу жүйесіне және салыстырмалы түрде кең ауқымда өзгеретін сипаттамаларға қойылатын талаптар қарастырылады. Генератордың математикалық моделін сипаттау және жүйені келешекте талдау дағдылары қалыптасады.

Өлшеу, электромеханикалық және электронды құрылғылардың жіктелуі мен өлшеу әдістері, қасиеттері мен өлшеу қателіктері оқытылады. Өлшеу нәтижелерін ұсыну әдістерін қолдану, өлшеу құралдарының қателіктерін нормалау және өлшеу құралдарын қолдану, пайдалану және таңдау дағдылары қалыптасады. Қателіктерді есептеу, эксперимент құру, сызба құру, топта жұмыс жасау, жұмыс нәтижелерін талқылау және қорытындылау дағдылары қалыптасады.

Автоматты басқару принциптері, басқару жүйесінің түрлері қарастырылған. Автоматты басқару жүйелерін талдау және синтездеу әдістері оқытылады. Аналогты және сандық есептеу техникасын қолдана отырып, динамикалық жүйелерді модельдеу және зерттеу дағдылары қалыптасады. Автоматты басқару жүйесінің жұмысының тұрақтылығын талдау дағдылары қалыптасады.

Электр жетектеріне қойылатын негізгі талаптар, өндірістік жабдықтардың жұмыс режимдерінің сипаттамалары оқытылады. Өндірістік жабдықтың электр жетектерін дамытудың қазіргі тенденциялары қарастырылады. электр қозғалтқыштарының қуатын есептеу және таңдау, тұрақты және айнымалы қозғалтқыштары бар электр жетектерінің типтік схемалары, түйіспелі және түйіспесіз басқару, TТ-Қ жүйесі қарастырылады.Өнеркәсіптік жабдықтың электр жетектерінің статикалық жүктемелерін анықтау, , жүктемелікдиаграмаларды салу дағдылары қалыптасады.

Экономикалық теорияның негізгі тұжырымдамалары, құрылатын немесе қайта құрылатын электрмен жабдықтау желісінің ең жақсы нұсқасын техникалық-экономикалық таңдау әдістері оқытылады. Еліміздің электрэнергетикасының қазіргі жағдайы және оны қайта құру мәселелері, кәсіпорынды басқарудың заманауи маркетингтік тұжырымдамалары, баға белгілеу бойынша басқару шешімдері қарастырылған. Электрэнергетика объектілерінің техника-экономикалық көрсеткіштерін септеу және бағалау, техникалық және экономикалық құжаттаманы құру, электрмен жабдықтау жүйесін жобалаудың бизнес-жоспарды құру дағдылары қалыптасады.

Электрэнергетикалық жүйелер мен желілерінің барлық кернеу түрлері мен элементтері, электр желілері элементтерінің алмасиыру сұлбаларының параметрлері, электр желілері сұлбалары, электр энергетикалық жүйелердің жұмыс режимдері, электр желілеріндегі кернеуді реттеу оқытылады. Электр желілерінің элементтеріндегі қуат пен энергия шығындары туралы мәселе қарастырылған.Электр желілерінің тұрақты режимдерін есептеу және желідегі кернеуді реттеу құралдарын таңдау дағдылары қалыптасады

Электр станциялары мен қосалқы станциялардың негізгі электр жабдықтары қарастырылады: синхронды генераторлар мен компенсаторлар, күштік трансформаторлар мен автотрансформаторлар, коммутациялық аппараттар, өлшеу трансформаторлары. Синхронды генераторлардың құрылымдары, негізгі параметрлері мен сипаттамалары, салқындату жүйелері, шектеу қуаттары, қоздыру жүйелері, желіге қосу әдістері оқытылады. Салқындату жүйелері, оқшауламалардың қызуы, тозуы, жүктемелік қабілеттілігі, кернеуді реттеу, бейтарап жерлендіру әдістері, асқын кернеулерден күштік трансформаторлар мен автотрансформаторларды қорғау. Электр станциялары мен қосалқы станцияларының электр жабдықтарын есептеу және таңдау дағдылары қалыптасады.

Қазіргі заманғы өнеркәсіптік кәсіпорындардың электр жетектерінің және кәсіпорындарды электрмен жабдықтау теориясы мен практикасының негізгі мәселелері оқытылады. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың технологиялық процесінде пайдаланудын әр түрлі жұмыс режимдерінде қозғалтқыштарды таңдау бойынша ұсыныстар келтіріледі және қуатты есептеу, коректендіру және тарату тораптарының сипаттық сұлбалары қарастырылады.

Электр станциялары мен қосалқы станцияларды жобалаудың негізгі міндеттері мен ережелері қарастырылады.Электр станциялары мен қосалқы станциялардың сұлбаларын әзірлеу және құрастыру дағдылары қалыптасады. Электр станцияларының технологиялық бөлігі мен негізгі сұлбасын, тарату құрылғыларының және өз қажеттіліктерін электрмен жабдықтау сұлбаларын жобалау мәселелері оқытылады, басқару жүйесінің негізгі ережелері оқытылады. Қабылданған шешімдердің техника-экономикалық негіздеуінің әдістері оқытылады.

Жоғары кернеулі жабдықтар мен қондырғылардың электр оқшауламалары, кернеулердің барлық түрлерінің электр желілерінің оқшаулатқыштары оқытылады. Ішкі және сыртқы қондырғылар оқшаулатқыштары үшін материалдар қарастырылады.Электртехникалық жүйелерде жоғары кернеулікті қондырғылардың оқшаулатқыштарын есептеу және жобалау кезіндегі мәліметтерді дайындау, практикалық кызметте білімдерін қолдану, электроқшаулағыш материалдарды таңдау бойынша дағдылары қалыптасады.,

Автономды энергетикалық жүйелердің жіктелуі, жұмыс істеу принципі, автономды энергетикалық жүйелердің термодинамикалық циклдары, автономды электр станцияларының техникалық-экономикалық көрсеткіштері, автономды энергетикалық жүйелердің жұмыс процестері, қажетті энергияны есептеу оқытылады. Автономды энергиямен жабдықтау көздерінің түрлері, автономды энергетикалық жүйелердің пайдалану сипаттамалары, баламалы энергияны алуға арналған қондырғылар кешенін таңдау оқытылады.Жергілікті жағдайларға сәйкес генерациялау технологиясын таңдау және оны нақты тұтынушыға бейімдеу дағдылары қалыптасады.

Газ оқшаулауламаларының негізгі мәселелері, электронды ұшқындардың, разрядтың өзіндік шарттары және электр өрістерінің пішіндері оқытылады. Электр өрістерінің максималды және орташа кернеуліктері, ұштық электродтың полярлығының әсері (көлемдік заряд), газдағы разряд кернеуінің қысымға, температураға және ылғалдылыққа тәуелділігі, Таунсендтік және ұшқын разрядтары, электродтар арасындағы ұзақ аралықтардың тесілуі қарастырылды. Разряд және оның құраушыларының уақытын анықтау дағдылары қалыптасады.

Электр энергетикасы объектілерінің энергетикалық аудитінің негіздері, өнеркәсіптік кәсіпорындардың энергетикалық аудитінің ерекшеліктері, Қазақстан Республикасындағы энергияны үнемдеу саясаты оқытылады. Электр энергиясын есептеу мен бақылау, энергия тиімділігі көрсеткіштері, электр энергиясының меншікті шығынын нормалау мәселелері қарастырылған. Электр энергиясының шығындарын есептеу әдістерін қолдану дағдылары қалыптасады.

Жергілікті желілерді инженерлік жобалаудың тұжырымдамасы, жүйелік көзқарас қағидалары, жобалау кезеңдері, автоматтандырылған жобалау кезінде қолданылатын модельдер мен параметрлердің жіктелуі, автоматтандырылған жобалау жүйелерін техникалық қамтамасыз ету оқытылады. Жобалауға арналған техникалық сипаттамалардың мазмұны, жергілікті есептеу желілерге қол жеткізу әдістері, автоматтандырылған жүйелерді әдістемелік және бағдарламалық қамтамасыз ету, виртуалды әлемдегі объектілердің физикалық әрекетін модельдеу қарастырылады. Энергетикалық объектілерді модельдеу, әр түрлі ортадағы, статика, динамика және т.б.объектініңіс-әрекетін модельдеу дағдылары қалыптасады.

Электр жабдықтарын жөндеуді жоспарлау және ұйымдастыру мәселелері, электржабдықтарын жөндеуге техникалық шарттары, электр жабдықтарын жөндеу және сынау жұмыстарын жүргізу, электр машиналарын, трансформаторларды, кернеуі 1000 В жоғары электр аппараттарын жөндеу технологиясы оқытылады. Электр машиналарын күрделі жөндеу, бөлшектеу және құрастыру, орамаларынкептіру және сіңдіру технологиялық процесінің сызбасы қарастырылған. Жөндеу кезінде электр жабдықтарын есептеу дағдылары қалыптасады.

Жобалық қызметті ұйымдастыру, жоба бойынша жұмыс кезеңдері, жобаны жоспарлаудың негізгі міндеттері, инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалау әдістерінің жіктелуі, жобаларды құру кезінде модельдеудің теориялық аспектілері, инвестициялық жобаларды басқару, жобалау тиімділігін бағалаудың статикалық және динамикалық әдістері қарастырылады. Жұмыстың иерархиялық құрылымы, жобаның ұйымдастырушылық ортасы, жоба паспорты, жобаның жарғысы, тәуекелді және басқару әдістерін бағалау қарастырылады.Энергетикалық объектілерді, жеке тұтынушыға арналған автономды энергия жүйелерін, «Smart Grid» «ақылды желілерді» өз бетінше құру және жобалау дағдылары қалыптасады.

Жоғары кернеулі электр желілерін қорғаудың заманауи жүйесінің тағайындалуы оқытылады. Жоғары кернеулі электр желілерінің микроэлектрондық және микропроцессорлық техникасына негізделген қорғаныс жүйелері қарастырылған. Жоғары кернеулі электр желілерін қорғаудың негізгі параметрлерін есептеу, эксперимент құру, сұлба құру, топта жұмыс жасау, жұмыс нәтижелерін талқылау және қорытындылау дағдылары қалыптасады.

Электрмен жабдықтау жүйелерінің релелік қорғаныс және автоматтандырудың тағайындалуы оқытылады. Электрмен жабдықтау жүйелерінің микроэлектрондық және микропроцессорлық техникасына негізделген релелік қорғаныс пен автоматиканың барлық түрлері қарастырылған. Электрмен жабдықтау жүйелеріндегі релелік қорғаныс пен автоматиканың негізгі параметрлерін есептеу,эксперимент құру, сұлба құру, командада жұмыс жасау, жұмыс нәтижелерін талқылау және қорытындылау дағдылары қалыптасады.

Тиімді және сенімді диспетчерлік басқару жүйесін құру мәселелері, SCADA дамуының жалпы тенденциялары оқытылады. SCADA жүйелері, талаптары, мүмкіндіктері мен сипаттамалары, SCADA жүйелеріне арналған нақты уақыттағы операциялық жүйелер, таратылған SCADA жүйелерін ұйымдастыру қарастырылады. дағдылары Заманауи енгізілген SCADA жүйесін жобалау өңдеу құралдары мен бағдарламалау тілдерін қолдану дағдылары қалыптасады

Электр жабдықтарынмонтаждаужәнеіскеқосу мен пайдалану, жоғарыкернеуліэлектржабдықтарыныңтехникалықдиагностикасы, бақылау және диагностикалық жүйелерге қойылатын талаптар, асинхронды қозғалтқыштар, күштік кабельдік желілері, өлшеу трансформаторлары, конденсаторлар, разрядниктер мен асқынкернеу шектеуіштері ақауларының негізгі түрлері. Электр жабдықтарының техникалық жағдайын бағалау әдістері оқытылады.Жоғары кернеулі электр жабдықтарын диагностикалау дағдылары қалыптасады.

Электр энергетикалық жүйелерінің жедел диспетчерлік басқару жүйесі, жүйелік оператордың құрылымы, жедел диспетчерлік басқару кезеңдері, электр жүйесіндегі on-line және offline басқару, автоматты және жедел диспетчерлік басқару оқытылады. Электрэнергетикадағы жедел диспетчерлік басқару, ЭЭЖ технологиялық жұмыс режимдерін басқару, бәсекелі ортадағы диспедчерлік басқару. Энергия үнемдеудің потенциалы мен қорын анықтау, энергия тиімділігін бақылау дағдылары қалыптасады.

Өлшеу тәсілдері, әдістері мен заманауи құралдары мен ақпараттық технологияларға сәйкес электрмен жабдықтау объектілерін жаңғырту, электр жабдықтарының диагностикалық және жөндеу іс-шараларын жүргізу;

Электр энергетикасының зияткерлік жүйелерін цифрландыру үрдістерін пайдаланып, электрмен жабдықтау жүйелерін оңтайландыру;

Деректерді математикалық өңдеу әдістеріне, ғылыми және эксперименттік зерттеулерге,нормативтік құжаттарға және экономикалық талдау элементтеріне сүйене отырып, кәсіби қызметте табиғи ғылыми,математикалық,әлеуметтік, әлеуметтік-экономикалық және инженерлік білімді көрсету;

Электр энергетикалық кешендер мен жүйелерді құру және пайдалану кезінде оларды бағалаудың техникалық, экономикалық, экологиялық өлшемдерін негіздеу және энергия тұтынудың, энергетикалық ресурстарды пайдаланудың және энергия шығынын азайтудың тиімділігін арттыратын іс-шараларды әзірлеу;

Академиялық адалдық қағидаттары мен мәдениетін түсіне отырып, кәсіби ортада және қоғамда қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде еркін қарым-қатынас жасау;

Электр тізбектерін, электромагниттік процестерді және материалдардың электрлік қасиеттерін есептеудің заманауи әдістерін қолданып, электр машиналарындағы, түрлендіргіш құрылғылардағы және электрмен жабдықтау жүйелеріндегі процестерді сипаттау;

Өзбетінше оқу, өзін-өзі тәрбиелеу, салауатты өмір салты, командада жұмыс істеу дағдыларын көрсету

Жабдықтың электр бөлігін монтаждау, баптау, пайдалану және сынауды жүргізу әдістемесін пайдаланып, электрмен жабдықтау объектілерінің қасиеттері мен үрдістерін талдау және болжау үшін теориялық модельдер жасау

Ғылым мен техниканың даму тенденциялары негізінде электротехникалық жабдықтар мен электрмен жабдықтау жүйелерін жобалау;

Зерттеу, кәсіпкерлік және жұмыс дағдыларын белгісіздік жағдайында қолдану.

Ақпараттық және есептеу сауаттылығын қолдану, мақсат қою және оған жету жолдарын таңдау;