7M02202 Дінтану в Нұр-Мүбарак Египет ислам мәдениеті университеті

Бұл пән магистранттарды тілді жоғары деңгейде игеруге және сәйкесінше ағылшын тілін теорияда және практикада кәсіби бағытта еркін қолдануға дағдылайды. Курста магистранттар кәсіби терминологияны және негізгі коммуникация құралдарын пайдалана отырып, ағылшын тілінде дінтанулық бағыттағы мәтіндерді еркін талдауға, мәтінді толық түсінуге және ойын жеткізуге қабілеттіліктерін қалыптастырады. Пәнді игерген магистранттар ағылшын тілінде кәсіби сөйлеу, зерттеу жүргізу, ғылыми жарияланымдарды жүзеге асыру дағдыларын қолдана алады.

Жаңа діни ағымдарлың қалыптасуы мен дамуының тарихи-әлеуметтік және әлеуметтік-мәдени шарттары меңгеріледі. Дәстүрлі емес діндер мен секталардың қалыптасу сұлбаларының механизмін қарастырады. Дәстүрлі емес діни қозғалыстар мен ағымдардың ерекшеліктерін көрсетіп, олардың мемлекеттік тұтастық пен ұлттық қауіпсіздікке тигізер зардаптарын талдайды. ҚР дін туралы заңнамаларын, құқықтық нормативтік ережелерін, мемлекеттің дін туралы саясатын ескере отырып, дінаралық қатынастардың қарым-қатынасындағы өзекті мәселерді қамтиды.

«Ғылыми зерттеу әдістері мен әдіснамасы» курсы әлеуметтік ғылымдар саласындағы ғылыми таным методологиясы мен зерттеу әдістерін игеруге бағытталған. Курс барысында, ғылыми зерттеудің жалпы процедурасы, негізгі сатылары, логикалық құрылымы мен басты қағидаттары қарастырылады. Теориялық және эмпирикалық зерттеулердің әдіс-тәсілдері, басты ерекшеліктері өзара байланысы мен олардың негізгі элементтері зерделенеді. Ғылыми жұмыстың категориалды аппараты мен оны жүзеге асырудың басты ережелері талданып, ғылыми жобаны жазу бойынша біліктілік қалыптастыралады.

Қазіргі ислам мектептерінің ерекшеліктерін анықтау; олардың идеялық, діни ұстанымдарына талдаулар жасап баға беру. Исламдағы қазіргі ағымдар мен бағыттардың пайда болуын, таралу себептерін ашу, олардың рухани практикалары мен діни-дүниетанымдық жүйелер арасындағы элементтерін, құрылымын және орнын анықтау. Исламдағы ағымдар мен бағыттарды классификациялау, салыстырмалы талдау, олардың теологиялық, философиялық ерекшеліктерін қарастыру. Магистранттардың мамандануы барысында қоғамдағы жаңа исламдық бағыттармен кәсіби тұрғыдан жұмыс істеуіне бағыттау.

Пән магистранттарға ғылыми зерттеу жұмысын ұйымдастыру және жүзеге асыру бойынша басты ережелер мен қағидаттарды жүйелі түрде түсіндіруге бағытталған. Курс барысында, ғылыми зерттеудің сатылары, ғылыми танымның әдіснамасы, логикалық құрылымы қарастырылады. Теориялық және эмпирикалық зерттеулердің өзара байланысы мен олардың негізгі әдіс-тәсілдері зерделенеді. Ғылыми жұмыстың категориалды аппараты, құрылымы, түрлері қарастырылып, деректердің сенімділігін анықтау және талдай білу біліктілігі қалыптастырылады.

Қазіргі дінтанудың теориялық негіздері мен даму тенденциялары туралы кешенді білімді қалыптастырады. Зерттеу объектісіндегі өзгерістердің заңдылықтарын сипаттап, олардың пәнаралық байланысын ашады. Діннің қазіргі қоғамдық өмір салаларымен байланысын, әлеуметтік саладағы үдерістердің діни ілім мен тәжірибеге ықпалын талдауды, көпконфессиялық қоғамдағы діни қатынастарды реттеудің әлеуметтік және құқықтық тетіктерін сараптауды қамтиды. Магистранттарды отандық және халықаралық деңгейдегі дінтанудың заманауи мәселелерін тереңдетіп зерттеуге бағыттайды.

Ғылымның тарихы мен теориясы туралы түсінік береді, ғылымға философиялық талдау жасайды. Ғылым философиясының жалпы проблемаларын ұғынады. Ғылымның табиғатын, ғылымның қазіргі өркениеттегі орнын түсіндіреді, ғылымның дамуының қозғаушы күштерін сипаттайды, ғылыми білімнің пайда болуы мен дамуының тарихи процесін, ғылыми рационалдылықтың түрлерін және ғылым дамуының қазіргі кезеңінің ерекшеліктерін сипаттайды.

Пән барысында магистранттарға тиімді басқару теориясы; басқару жүйесіндегі жеке тұлға және оның потенциалдық мүмкіндіктері; басқару үрдісіндегі тұлғаның эмоцианалды ерікті аумағы; еңбек мотивациясы; психофизиологиялық басқару негіздері; шешім қабылдау басқару іс әрекетінің маңызды құраушысы ретінде; басқарудағы тұлға аралық қатынас; шиеленістікті басқарудың психологиялық негіздері конфликтінің шығу себептері және тиімді тайм-менеджмент игеріледі. Кәсіби қалыптасу үдерісіндегі басқару іс-әрекетінің психологиялық жағдайларын, ерекшеліктерін зерттеу және талдау қамтылады.

Дәстүрлі діндердің қалыптасу тарихын біле отырып, жаңа діни ағымдармен өзара байланыстарын түсінеді. Дінтанулық мәселерді шешудің заманауи әдістерімен танысу арқылы нақты мәселені шешуде өзіндік әдістемелерді ұсына алады. Жаңа діни ағымдардың орнын анықтайды, жіктейді, пайда болу себептерін ашады. Қазақстанда және әлемдегі дәстүрлі діндер мен жаңа діни ағымдардың ілімдері мен діни ғұрыптарын талдайды. Жаңа діни ағымдардың даму бағыттарын қарастырады.

Пән Қазақстан Республикасындағы дінтанулық сараптама жүргізудің объектілеріне жататын діни әдебиеттер, діни заттар, діни аудио өнім, діни видео өнім және өзге де интернет ресурстарына мемлекеттік бақылау, қадағалау, заңға сәйкестігін анықтау өлшемдері түсіндіріледі. Діни оңалту мен радикалсыздандыру жұмысының бағыттары ҚР Қылмыстық кодексі, ҚР Әкімшілік кодексі, ҚР Атқару кодексінің діни мәселелерге қатысты баптары арқылы тарқатылып баяндалады. Діни ұйымдардың догматтық, ілімдік ерекшеліктері мен мемлекетпен қарым-қатынасы категориялары қамтылады.

Магистранттарда қазіргі дін феноменологиясы мен психологиясының категориялары мен методологиясы туралы түсінікті қалыптастырады. Діни феномендердің діндарлар санасы мен жүріс-тұрысына ықпалын теориялық және практикалық тұрғыдан талдайды және олардың діни сананың қалыптасуы мен дамуындағы рөлін ашады. Дін саласындағы өзекті мәселелермен және дәстүрлі, ұлттық және әлемдік діндердің феномендеріне салыстырмалы талдау жүргізеді және діни танымдағы олардың мәні мен орнын ашады.

«Қасиетті мәтіндер экзегетикасы» пәні әлемдік діндердің жазба деректерін зерттеу мен интерпретациялаудың әдіс-тәсілдерін сипаттайды және мәтін талдаудың практикалық дағдыларын қалыптастырады. Пәнді игеру барысында магистранттар қасиетті мәтіндерді талдаудың теориялық негіздері, даму кезеңдері, теологиялық білімдер жүйесіндегі рөлі туралы кешенді білімдерге ие болады. «Қасиетті мәтіндер экзегетикасы» мәтіндік талдаудың тарихи контекстерін, экзегетиканың негізгі ұғымдары мен принциптерін, діни мәтіндерді талдауда ескерілуі тиіс мәселелерді айқындайды.

Магистрант дінтану ғылымының дін туралы білім жүйесі ретіндегі құрылымын, зерттеу әдіснамасын игереді. Дінтанулық зерттеулерге сараптамалық талдау жасауды, ғылыми мақала жазуды меңгереді. Дінтану мен діни пәндер кешенінің аражігін ажыратып, дінтану ғылымының құзіреттілігін нақтылауды, кейбір ұғымдарға философиялық сын жасауды игереді. Дінтанудың қазіргі мәселелерін анықтауды, әдістемелік тәсідерді талдауды меңгереді.

Курс барысында магистранттарға негізгі ғылымилық және объективтілік принциптерін ұстана отырып, дінтанулық сараптама әдіснамасы, дінтанулық сараптама жасаудың негізгі спецификасы туралы толық теориялық білім ұсынылады. Діни оңалту мен радикалсыздандыру жұмысын жүргізудің теориялық негіздері, дінтанулық сараптама жүргізудің бағыттары, оның обектілері қамтылады. Діни ұйымдарды идентификациялау, олардың ілімі мен жораларын талдау нәтижесінде заңдық категорияларды беру ақпараттары қамтылады.

Араб тіліндегі қазіргі және ескі діни мәтіндерге грамматикалық талдау жасауға, сөйлем мағынасын түсінуге үйрету. Қазіргі мәтіндерге қоса ескі мәтіндерді оқып түсінуді игеріп, пәннің жаңашыл заманауи даму барысын қадағалай алу. Бұл пәнді меңгеру барысында магистранттар классикалық араб тілінің грамматикасы мен лексикасы туралы терең түсінік алады, мамандыққа қатысты осы тілдегі мәтіндерді оқуға қажетті дағдыларды меңгерту. Сондай-ақ қазіргі әдеби араб тіліне басымдық беріледі.

Курс барысында діни мәтіндерді талдау, интерпретация жасау, лингвистикалық талдауды жүзеге асыру, сонымен қатар діни және көне мәтіндермен мамандық тарапынан кәсіби жұмыс жасаудың тиімділігі мен өзектілігі қамтылады. Діни мәтіндер және көне мәтіндер мазмұнына талдау жасаудың ерекшеліктері мен әдістемелері ұсынылады. Әлемдік және дәстүрлі діндердегі діни мәтіндерді салыстыра талдау, қасиетті мәтіндермен жұмыс жасаудағы символикалық, аллегориялық типтері ұсынылады.

«Діни қолжазбалар» курсында магистранттар игеріп отырған мамандықтарына қатысты мәтіндерді түпнұсқа араб қолжазбаларынан оқып үйренеді. Қолжазбаларды түрлеріне қарай ажырата біледі. Қолжазба мәтіндерге қатысты өз ойларын тиянақты түрде баяндай білуді, пікір таластарды сауатты түрде жүргізе білуді, өзекті мәселелерде өзіндік көзқарасын, пікірін дәлелді түрде қорғай білуге дағдыланады. Ортағасырлық ғалымдардың қолжазбаларынан дінге қатысты материалдарды түпнұсқадан оқып, түсінуге үйренеді.

Дінтану саласындағы шетел тілдерінде, әсіресе ағылшын, араб, түрік және орыс тілдерінде жазылған әлемдік еңбектерге талдау жасалынады. Магистранттарға дінтану саласындағы әлемдік көлемдегі еңбектерді талдатып, олардың кәсіби салаларындағы көкжиектерін кеңейтіп, қазіргі жаһандану кезеңінде өзгелермен бәсекеге қабілетті етеді. Сонымен қатар шет тілдерінде, атап айтқанда ағылшын және араб тілдерінде жарық көрген дінтану саласындағы әдебиеттерді түпнұсқасынан оқытылады.

Діндердегі антропологиялық теорияларды саралайды. Дін антропологиясы саласының қалыптасу тарихын, ондағы теориялар мен тұжырымдарды, зерттеулерді, мектептер мен бағыттарды зерделей алады. Сонымен қатар пән, тарихи-мәдени үрдістерге қатысты магистранттың өз көзқарасын және оның бойында өзіндік ой тұжырымдау мәдениетін қалыптастырады.

Қазіргі таңдағы шығыстанушылардың Құран зерттеулері турасында ойлары мен пікірлерін саралайды. Шығыс ғалымдарының Құран зерттеулеріне қатысты еңбектерімен, авторларымен танысады. Діни мәтіндерге зерттеу жасау әдістері талданып, заманауи тың мағлұматтар игеріледі. Жасалған тәпсірлердің мәнін түсініп, тәжірибелік маңыздылығын анықтай алады. Құран зерттеулеріне жеке тоқталып әр бір ілімнің қайнар көздерімен танысады. Шығыстанушылардың Құран зерттеулеріне қатысты білдірген ойларына талдау жасау арқылы заманауи ғылыми көзқарастарды меңгереді.

Курс, пәнді зерттеудің екі негізгі компонентін қамтиды. Біріншісінде діни және рухани тәжірибелердің психологиялық негіздері мен алғышарттары тарихи тұрғыдан талданады. Магистранттардың назарын жеке адамдардың да, сенушілер қауымының да мінез-құлқы мен іс-әрекетінің діни мотивациясына аударады. Пәннің екінші компоненті ұлттық және әлемдік діндердің психологиялық компонентін жан-жақты талдаумен тығыз байланысты. Бұл пән блогы ибраһимдік, үнді-буддистік дәстүрдің психологиялық аспектілерін, атеизм мен зайырлы руханият психологиясын сипаттайды.

Курс барысында магистранттар жаһандық өзгерістер жағдайындағы әлемдік және ұлттық діндер дамуының негізгі тенденцияларын және жаһандық процестердегі діни факторлардың орны мен рөлін ашуға басты назар аударады. Дәстүрлi дiндердiң жаһандануы мен модернизация үдерістеріне қатынасы мен ұстанымдары, сонымен қатар дiни плюрализм және қазiргi заманғы саяси-әлеуметтік доктриналардың қазіргі діндерге ықпалы, халықаралық және шетелдік тәжірибелер, ғылыми концепциялар кеңінен қарастырылады.

Пән діни-саяси экстремизмнің тарихи құбылыс ретіндегі әлеуметтік мәні мен негіздерін, себептері мен алғышарттарын, экстремистік сананың, экстремистік деструктивтілік пен агрессияның әлеуметтік психологиялық талдайды. Қазіргі әлемдегі экстремистік топтардың құрылымы мен әлеуметтік базасын, ұйым мүшелерінің рөлдерін, экстремистік ұйымдардың формалары мен функцияларын сипаттайды. Орталық Азия мен Қазақстандағы діни-саяси экстремизм мен радикалды исламның таралу себептері мен кезеңдерін ашып, заңнамалық құжаттарына салыстырмалы талдау жасайды.

Бұл курста магистранттарға тәпсір ілімінің қалыптасу тарихы, тәпсірдегі негізгі қағидалар мен осы саладағы классикалық еңбектерді талдау арқылы негізгі теоретикалық білім ұсынылады. Қасиетті мәтіндермен жұмыс жасау әдістері мен әдістемелері арқылы аят тәпсірлерінің мағынасына қазіргі таңдағы мәселесіне сай талдау жүргізу тәжірибесі меңгеріледі. Тақырыптық тәпсірдің мағынасын игеру арқылы негізгі қазіргі таңдағы мәселелер меңгеріледі. Жалпы тәпсір тарихындағы маңызды кезеңдері және ережелері қамтылады.

Жоғары мектеп педагогикасының пәні, жеке тұлғаның дамуы мен тәрбиесіне бағытталған адамның іс-әрекеті; іс-әрекеттің заңдылықтарын, ұстанымдарын, әдістерін ашатын ғылыми теория, адам санасының өсуі, ойлаудың пайда болуы, алдыңғы және кейінгі буын жас ұрпақтың қарым-қатынасы, Қазақстанда және шет елдерде жоғары білім алудың жағдайы мен даму тенденциялары. Жоғары мектеп дидактикасы. Кредиттік оқыту жүйесінің ерекшеліктері. Жоғары оқу орындарындағы педагогикалық менеджмент, педагогикалық ойлар қамтылады.

Курс қазіргі діндарлық ұғымдарын жүйелі талдауға бағытталған. Қазіргі қоғамның әртүрлі қабаттарындағы діншілдіктің қалыптасуының мәдени, дүниетанымдық, әлеуметтік-психологиялық алғышарттары талданып, діни сананың қалыптасуы мен дамуының заңдылықтары, әртүрлі діни топтар мен қауымдардағы негізгі мотивтер мен қажеттіліктер қарастырылады. Мәдени дәстүрлердің, нормалар мен әдет-ғұрыптардың діндарлық түрлерін анықтаудағы рөлі ашылды. Жаңа діндарлық феноменін талдауға, діннің постмодерндік интерпретацияларының қазіргі заманғы діни сенімнің мәнін түсіндіруіне ерекше назар аударылады.

Дінтану ғылымындағы дін феноменологиясы, дін психологиясы бағытындағы классикалық және заманауи ғылыми концепцияларды терең меңгерген, діни сананың қалыптасуы мен дамуы мәселесін ғылыми тұрғыдан талдау арқылы, діни тұрақтылықтың сақталуына, қауіпсіздігіне қызмет етеді. Жаңа діндарлық феноменін түсіндіреді, қазіргі заманғы діни сенімнің мәнін зерттей отырып, қоғамдағы діндарлық құбылысын бағалайды. Діндарлықтың психологиялық аспектілерін жан жақты талдайды.

ЖОО Дінтану саласында педагогикалық білімін теорияда және практикада қолдану, инновациялық педагогикалық методтарды пайдалану, сандық технологияны қолдануда біліктілгін көрсету.

Ғылыми зерттеу жүргізудің классикалық және инновациялық әдістері мен әдіснамасын қолдану. Кәсіби біліктілігін арттыру, шет тіліндегі дереккөздерді салыстырамалы талдауда қабілетін, дағдыларын дамыту. Отандық және халықаралық деңгейде ғылыми зерттеулер, диссертация, мақала әзірлеу, қорғау, дайындау.

Ағылшын тілін кәсіби салада пайдалану, ағылшын тілді дереккөздері, дінтанулық бағыттағы мәтериалдарды талдау, ағылшын тілінде ғылыми еңбектерғ мақалалар дайындау.

Араб тіліндегі дерек көздерді, қолжазбаларды, діни мәтіндерді, ғылыми және әдеби материалдарды пайдалану. талдау. Араб тілінде ауызша және жазбаша ойын еркін жеткізу.

Дінтану саласындағы жаңа зерттеулерді оқу, түсіндіру, ұйымдастыру. Отандық және халықаралық деңгейдегі дінтанудың заманауи мәселелерін зерттеу, еліміздегі конфессияаралық қатынастарды нығайтуға ат салысу.

Теологиялық әдебиеттердің негізгі мазмұнын, тарихын, мәтінге қатысты сын-пікірлерді талдау. Діни жазбаларды және зерттеулерді талдауда, сараптауда, интерпретациялауда практикалық дағдыларды қолдану.

Дінтанулық сараптамалық қызметті жүзеге асыру, діни және дінтанулық әдебиеттерді сараптау, талдау, сұрыптау. Дін және мемлекет қатынасындағы халықаралық, мемлекеттік құқықтық құжаттарды талдау және іс-жүзінде қолдану. Діни фанатизм, экстремизм мен терроризмнің алдын алуға білікті болу.

Діни радикалсыздандыру, оңалту, дінтанулық сауаттылықты арттыру бойынша қызметтерді жүзеге асыру.

Дін антропологиясының тарихы мен теориясында, терминологиялық аппаратында, методологиялық базасында терең білімін көрсету, әлемдік діндердің тарихи-мәдени ерекшелігін атап көрсету, түрлі діни танымдар арасында толерантты қарым қатынас орнатуды жүзеге асыру.

Дінаралық және конфессияішілік қатынастардың дамуына ықпал ету, қақтығыстардың алдын алуға қатысты іс-шараларды ұйымдастыру, толерантты қоғам қалыптастыруға бағытталған іс-шараларды іске асыру.

Жаңа діни ағымдарды сипаттау, әлеуметтік мәдени рөлін анықтау. Қазақстанда және әлемдегі дәстүрлі діндер мен жаңа діни ағымдардың ілімдері мен діни ғұрыптарын, дәстүрлi дiндердiң жаһандану мен модернизация үдерістеріне қатынасы мен ұстанымдарын талдауды, сонымен қатар дiни плюрализм және қазiргi заманғы саяси-әлеуметтік доктриналардың қазіргі діндерге ықпалын зерттеуді, халықаралық және шетелдік тәжірибелерді ескере отырып шешімдер қабылдауды ұйымдастыру.

Исламдағы қазіргі ағымдар мен бағыттардың пайда болуын, таралу себептерін түсіндіру, ерекшеліктерін анықтау. Қоғамдағы жаңа исламдық бағыттардың дамуын және тәуекелдік қаупін бағалау, өзіндік ой тұжырымдарын, шешімдерін ұсыну. Қазіргі таңдағы шығыстанушылардың Құран зерттеулерін игере отырып, теологиялық алауыздықтың алдын алады. Исламдағы қасиетті мәтіндерді жетік түсіндіреді, ажыратады, еркін талдайды. Тәпсір ілімінің әдістерін қызметінде жетік қолданады.

Іскерлік қатынаста пәнаралық білім және кроссфункционалдылық таныту, мемлекеттік басқару саласында діни жағдайды сауатты талдау, тез шешім қабылдай білу, практикада тиімді басқару психологиясын терең меңгергендігін көрсете білу, ресурстарды және уақытты ұтымды пайдалануға қабілетті болу.