7M01804 Әлеуметтік және арнайы педагогика мамандарын даярлау в М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті

Пәннің мақсаты – болашақ мамандардың ғылыми және ғылыми-педагогикалық қызметі үшін ғылыми, философиялық-әдістемелік және дүниетанымдық негізін қалыптастыру. Ғылыми мамандықтар бойынша білім беру және зерттеу жұмыстарын тиімді жүзеге асыруға қажетті білім, дағды және құзыреттіліктерді дамыту. Пәнді оқыту барысында мәдениет пен философияның дамуы контекстіндегі ғылымның пайда болу мен даму тарихы, ғылыми білімнің құрылымы мен зерттеу әдістері, заманауи ғылымның даму кезеңдері, өркениеттің дамуындағы ғылым мен техниканың рөлі, ғылыми ілім мен өркениеттің болашағы қарастырылады.

Арнайы білім беруде ғылыми педагогикалық зерттеу әдістемесін қалыптастыру. Арнайы педагогиканы зерттеудің теориялық метатеоретикалық, проективті және эмпирикалық әдістерін қолдану. Педагогикалық зерттеулердің деңгейлері мен жіктелуі. Ғылыми-педагогикалық зерттеу құрылымын әзірлеу. Арнайы білім берудегі ғылыми-педагогикалық және әлеуметтік зерттеу әдістерін таңдау принциптері.

Арнайы педагог жұмысының мазмұнын анықтау. Оқу процесін қарқындату. Білім беру ресурсы мазмұнының әр түрлі деңгейі. Тұлғаға бағытталған білім. Дамуында бұзылысы бар баланың даму траекториясының ерекшеліктерін ескере отырып, білім беру бағдарламаларын даралау. Арнайы педагогтың біліктілігін арттыру жүйесіндегі кәсіби құзыреттілік.

Даму мәселелерінің ғылыми-әдіснамалық негізінің пайда болуы және адамның зияткерлік саласының бұзылуы. Ақыл-ойы бұзылған балаларға көмек көрсету жүйесін өзектендіру, арнайы (түзету) мектептегі білім мазмұны, түзету жұмысының принциптері мен әдістері. Зияткерлік бұзылыстары бар балаларды түзету жұмыстарының мазмұны, ұйымдастыру нысандары және әдістері. Ақыл-ойы бұзылған оқушылардың тұлғасын түзету мен дамытудың ойын құралдары.

Ғылыми білімнің ерекше саласы ретінде арнайы педагогика мен психологияның жағдайы, дамуы және болашағы. Психикалық дизонтогенез теориясы. Аномальды даму заңдылықтары туралы тұжырымдама (Л.С.Выготский, В.И.Лубовский, В.В.Лебединский). Дефектологияның негізін қалаушылардың еңбектері - Т.А.Власова, Г.М.Дулнев, Р.Е.Левина, Н. Г. Морозова. Арнайы педагогика мен психологияның отандық ғылыми зерттеулерінің тұжырымдамалары Намазбаева Ж. И., Мовкебаева З. А., Сулейменова Р. А. және т. б.

Пәннің мақсаты – жоғары кәсіби педагогиканың құзыреттіліктерін, жоғары мектеп педагогикасының ғылыми-теориялық, әдіснамалық, практикалық негіздерін меңгерген маман даярлау. Жоғары мектеп педагогикасының негізгі және қосымша категорияларын, жоғары мектеп дидактикасы, жоғары мектептегі менеджмент, жоғары мектеп педагогикасының заманауи мәселелері, жоғары мектептегі жалпы педагогикалық жүйені меңгеріп, өздерінің кәсіби іс-әрекетінде қолдана алады. Пәнді меңгеру нәтижесінде магистрант жоғары мектеп педагогикасының ғылыми-теориялық аспекттілерін меңгереді. Кәсіби іс-әрекетке шығармашылық тұрғыдан даяр болады.

Пәннің мақсаты – білім беру саласындағы іс-әрекетті, тұлғалардың қарым-қатынасын басқарудың жалпы психологиялық аспектілерін қалыптастыру. Басқару психологиясының тарихы, басшы қызметінің психологиялық механизмдері, кәсіби білім берудің психологиялық мазмұны, басқару субъектілері мен объектілері меңгеріледі. Пәнді меңгерудің нәтижесінде магистранттар жоғары мектептегі басқарушылық іс-әрекеттің психологиялық қырын және кәсіби іс-әрекетте тұлғалық психологиялық қарым-қатынасты басқарудың негізін меңгереді. Білім алушылар түрлі ресурстарды басқарудың психологиялық аспектілерін түсіндіруге; басқару әдістерін қолдануға; проблемалық жағдайларды талдауға қабілетті болады.

Пәннің мақсаты – магистранттардың кәсіби саласындағы шет тілдік коммуникативті құзыреттіліктерін халықаралық шет тілінде білім беру стандарттарына сәйкес дамыту. Пәнді меңгеру нәтижесінде магистрант келесідей құзыреттіліктерге ие болады: лингвистикалық білім мен біліктерін кеңейтеді, кәсіби және ғылыми қызметінде жүзере асыру мақсатында іскерлік ағылшын тілінің негізгі лексикасы мен академиялық хатты меңгереді.

Церебральды сал ауруы бар балалардың проблемаларын шешу саласындағы заманауи ғылыми зерттеулер. Тірек-қимыл аппараты функциялары бұзылған балаларға медициналық және психологиялық-педагогикалық көмек көрсету жүйесі. Тірек-қимыл аппаратының функциялары бұзылған балалармен түзету-педагогикалық жұмысты ұйымдастырудың ерекшеліктері және мазмұны. Тірек-қимыл аппараты функциялары бұзылған балаларға көмек көрсетуге арналған көмекші құралдар, технологиялар мен құрылғылар.

Курстың мақсаты магистранттардың теориялық білімі мен басқарудың заманауи стратегиялық тәсілдерін қолданудың практикалық дағдыларын қалыптастыру болып табылады. Кәсіпорындағы стратегиялық менеджменттің мәні мен маңыздылығы; кәсіпорынның даму стратегиясында басқару қажеттілігін айқындайтын негізгі факторлар; стратегиялық менеджменттің негізгі функциялары мен орындалатын міндеттері; кәсіпорынның миссиясы мен мақсатын қалыптастырудың базалық дағдылары; кәсіпорынның қаржылық мақсаты; құндылықтар тізбегінің тұжырымдамасы;кәсіпорынның стратегиялық жобалары және іске асыру жолдары; бизнес-бірліктер мен тұтынушыларға көрінетін және көрінбейтін артықшылықтарды айқындауды оқытады.

Арнайы педагогика және психология бойынша жобалық қызметке ұйымдастыру мен басшылықты енгізу. Жобалық жұмыстың ғылыми әлеуеті. Жобалық зерттеу әдістері. Жобалау қызметін ұйымдастыру және басқару. Жобалық жұмыстың негізі ретінде диагностикалық зерттеу түрлері. Жобалық қызмет өнімін әзірлеу (психологиялық процестер, білім беру ортасы және т. б.)

Инклюзивті білім берудің мазмұны мен әдіснамасы. ҚР инклюзивті оқыту және тәрбиелеу мәселелері бойынша ғылыми-зерттеу қызметі. Даму мүмкіндігі шектеулі балаларға интеграцияланған оқытуды жүргізу кезінде білім беру мекемелерінің психологиялық-медициналық-педагогикалық жағдайларын қамтамасыз етудің заманауи тәсілі. Білім беру ортасында инклюзивті қызмет саласы ретінде мұғалімнің кәсіби бағыты. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды психологиялық-педагогикалық қолдаудың принциптері мен міндеттері.

Пәннің мақсаты – оқытуда АКТ-ны қолдану нәтижесінде пайда болған педагогика, психология әдістемелері мен теорияларындағы өзгерістерді анықтау және киберпедагогиканы педагогика ғылымының жаңа саласы ретінде оның тұжырымдамасының сипаттамасын қарастыру. Педагогикалық технология негізінде киберпедагогика курсының оқыту формаларын, оқу материалдарын және оқу қызметінің түрлерін, оның ішінде АКТ, қашықтықтан оқыту, компьютерлік мәліметтерді өңдеу әдістері, интербелсенді әдістері, киберкеңістіктегі оқу, тәрбие және даму процестері оқытылады

Арнайы педагогика тарихының теориялық-әдіснамалық негіздері. Арнайы педагогикадағы отандық зерттеулердің тұжырымдамалары. Арнайы педагогиканың ғылым ретіндегі негізгі принциптері. Балалардың оқыту мен тәрбиелеудегі әлеуетті мүмкіндіктерін диагностикалау мен іске асырудың кешенді тәсілінің принципі. Бұзылысы бар функцияларды ерте медициналық-психологиялық-педагогикалық түзету принципі.

Ғылыми қалыптасу тарихы және тарихи хронометрия контекстіндегі арнайы педагогиканың дамуы. Арнайы білім берудің заманауи мәселелері. Арнайы педагогикадағы пәнаралық (интегралды) тәсіл және дүниетанымдық аспектілер: онтологиялық, эпистемологиялық, аксиологиялық, философиялық-антропологиялық, тарихи-философиялық, әлеуметтік-философиялық. Қазіргі философия тұжырымдамалары, арнайы білім беру мәселелері туралы отандық ғалымдар, арнайы педагогиканың жаңа парадигмасын құру бағыттары.

Аутизм мәселелерін шешудегі заманауи ғылыми жетістіктер мен инновациялық технологиялар. Аутистік спектрдің аурулары бар балалардың дамуының психологиялық-педагогикалық диагностикасын ұйымдастыру. Аутистік спектрдің аурулары бар балалардың медициналық-психологиялық-педагогикалық сипаттамасы. Аутизм спектрінің бұзылуы бар мектеп жасына дейінгі балалармен түзету жұмыстарын ұйымдастырудың негізгі мәселелерін шешу.

"Мәдени-демалыс қызметінің" анықтамасы және қысқаша тарихы. Арнайы ұйымдардағы мәдени-демалыс қызметінің мәні мен нысанының мәселелері. Жаппай іс-шараны өткізу жоспарын және дайындау жоспарын құру. Арнайы мекемелерде мәдени-демалыс іс-шараларын ұйымдастыру әдістемесін анықтау. Ерекше жағдайларда мәдени-демалыс қызметін ұйымдастыру. Мәдени-демалыс бағдарламаларын ұйымдастырудағы сараланған тәсіл.

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды онлайн оқытудағы ғылыми-әдістемелік негіз. Онлайн (қашықтықтан) оқыту түрлері: чат-сабақтар, веб-сабақтар, телеконференция. Ерекшеліктері ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдарды онлайн оқыту. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар үшін балама құрылғылар.

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар психологиясының пәні, міндеттері, принциптері мен әдістері. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың тұлға психологиясының даму тарихының негізгі тұжырымдамалары. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың психологиялық сипаттамасы. Арнайы мекемелер жүйесін ұйымдастыру және оларды толықтыруды ұйымдастыру принциптері.

Арнайы мұғалімнің кәсіби қызметіндегі көшбасшылық және басқару мәселелерін теориялық дамыту. Байланыс кедергілері және қақтығыстағы өзара әрекеттесу мүмкіндіктері. Ғылымдағы арнайы мұғалімнің кәсіби маңызды қасиеттері мәселесі.

Арнайы білім берудегі менеджмент принциптері мен міндеттері. Педагогикалық ұжымды басқару әдістерін қолдану. Педагогикалық ұйымдағы іскерлік қарым-қатынасты басқару және заңдар. Педагогикалық ұжымдағы қақтығыстар және олардың алдын-алу мен жеңудегі менеджердің рөлі. Білім беру ұйымының басқару субъектілерінің кәсіби күйіп қалуының және стресс көріністерінің алдын алу. Өзін-өзі басқару білім беру ұйымының басқару субъектілерінің кәсіби өсуінің шарты ретінде.

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды түзеу арқылы қолдау мен әлеуметтік қорғаудың мемлекеттік жүйесі. Мүгедек балалары бар отбасыларды әлеуметтік қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік саясат. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен ата – аналарды психологиялық-педагогикалық қолдау, алаңдаушылықты жою, психологиялық кедергілерді жеңу, кеңес беру. Бала-ата-ана қарым-қатынасын дамыту мәселелері.

ЖОО оқыту жүйесіндегі арнайы педагогика және психология. Оқыту әдістемесінің мазмұнындағы ғылыми принцип. Дәріс жалпы курстар мен арнайы курстарды оқытудың негізгі формасы ретінде. Арнайы педагогика және психология жүйесіндегі арнайы семинарлар. Пәндер бойынша практикалық сабақтардың негізгі нысандары. Бакалаврдың бітіру жұмысына басшылық, ғылыми кеңес беру.

ЖОО білім беру жүйесіндегі арнайы пәндердің тарихи-әдістемелік және теориялық-әдістемелік аспектілері. Арнайы пәндерді оқытудағы инновациялық технологиялардың түрлері (арнайы мекемелерде орыс тілі, география, математика және т.б. әдістемесі). Оқыту әдістері және оқу материалының мазмұнына байланысты оқыту әдістерін таңдау. Оқу-әдістемелік құжаттама (перспективалық-тақырыптық жоспарлау, оқу бағдарламалары және т.б.).

Пәннің мақсаты-ғылыми зерттеуді ұйымдастырудың тиімді әдістері мен тәсілдерін таңдау білігтілігін қалыптастыру. Пәнді оқыту барысында келесі мәселелер қарастырылады: зерттеу әдістерінің негізгі кезеңдері мен теориялық негіздері, зерттеудің негізгі тұжырымдамалары мен әдіснамалық аппараты, қазіргі заманғы зерттеулердің озық және тиімді құралдары мен технологиялары, ғылыми жұмыстарды жоспарлау мен ұйымдастырудағы шет елдердің ерекшеліктері мен тәжірибесі қарастырылатын болады. Курсты игеру нәтижесінде магистранттар ғылыми бағыттың объектілік-пәндік ерекшеліктерін ескере отырып, ғылыми эксперименттерді ұйымдастыруға, қолдануға, зерттеудің ең тиімді әдістерін таңдауға қабілетті болады.

Оқытудың инновациялық технологиялары саласындағы жетекші отандық және шетелдік ғалымдар. Ойын технологиялары: ойын түрлері және олардың дидактикалық мүмкіндіктері. Интеграцияланған сабақтардың түрлері және интеграцияланған сабақтарды дайындау және өткізу ерекшеліктері. Арнайы білім берудегі инновациялық технологияларды өңдеу. Қашықтықтан оқыту әдістері арнайы педагогика мен психологиядағы инновациялық технологиялар ретінде.

Пәннің мақсаты ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру мәселелерін реттеу, ғылыми зерттеулер және қолданбалы аналитика, зерттеу жұмыстарының дизайны және конфигурациясы, зерттеу және зерттеу өнімінің параметрлері; ғылыми зерттеулер мен қолданбалы аналитика әдістерін меңгерту. Ғылыми зерттеулердің категориялық аппараты, ғылыми-әдістемелік зерттеудің ұғымдық аппараты, оның мазмұны мен құрылымы, ғылыми зерттеулердің заманауи әдістері мен әдіснамалары, ғылыми танымның парадигмалары мен тұжырымдамалары, педагогикалық зерттеулердің теориялық және практикалық маңызы оқытылады.

Шет тіліндегі іскерлік қарым-қатынас қызметін жүзеге асыру үшін қажетті тілдік және пәндік білімді пайдалану, жалпы және кәсіби мәдениеттің әртүрлі салаларынан түпнұсқаларды, оның ішінде электрондық және шет тілінде пайдалану негізінде кәсіби білімді толықтыру тәсілдерін меңгеру, ағылшын тілін кәсіби тақырыптар бойынша еркін қарым-қатынас құралы ретінде қолдану.

Педагогикалық бағыттағы ғылыми зерттеулердің әдістері мен нысандары жүйесін қалыптастыру үшін ақпаратты жинау мен түсіндіруді жүзеге асыру, ғылыми экспериментті ұйымдастыру, инновациялық, білім беру технологияларын цифрлық форматта қолдану, білім алушыларға сауалнамалар ұйымдастыру және жүргізу, нәтижелерді талдау, ҚО іске асыру үшін бейнеконтент әзірлеу.

Арнайы педагог жұмысының жаңартылған мазмұнының интенсификациясы мен әртүрлілігін жіктеу, білім беру ұйымдарының педагогтеріне консультация беру, ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды онлайн оқытуды жоспарлау және ұйымдастыру, ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдар үшін онлайн оқытудың балама құрылғыларын құру әдістерін таңдау.

Педагогика және психология саласындағы білімді жаңғырту, зерттеу контекстінде идеяларды әзірлеу және қолдану кезінде жоғары білімнің пән саласындағы озық білімді түсіндіру, кең пәнаралық контекстегі мәселелерді шешу, оқушылардың психологиялық және жас ерекшеліктерін ескере отырып, оқу процесін жоспарлау және ұйымдастыру, жеке мінез-құлық ерекшеліктерін анықтау, топтық құбылыстар мен процестерде басқару психологиясының әдістерін қолдану.

Аутистік спектрі бұзылған және тірек-қимыл аппараты бұзылған балалармен түзету жұмыстарының бағдарламасын әзірлеу, арнайы білім беруде оқытудың инновациялық технологиялары мен белсенді әдістерін пайдалана отырып, медициналық және психологиялық-педагогикалық көмекті жүзеге асыру, интеграцияланған сабақтарда ойын технологияларын синтездеу.

Қазіргі заманғы арнайы педагогиканың тарихи дамуы мен қалыптасуының тарихи-теориялық аспектілерінің өзекті тенденциялары мен тұжырымдамаларын ғылыми негіздеу және талдау, арнайы педагогиканы зерттеудің эмпирикалық, метатеоретикалық, проективті әдістерін, психикалық дизонтогенез теориясының әдіснамалық негіздерін қолдану.

Заманауи талаптарға сәйкес арнайы білім беру саласындағы педагогикалық менеджмент білімін біріктіру, педагогикалық ұжымды басқарудың тәсілдері мен әдістерін таңдау, арнайы мұғалімнің кәсіби қызметіндегі көшбасшылық және басқару дағдыларын біріктіру, қарым-қатынас кедергілері мен қақтығыстың өзара әрекеттесу мүмкіндіктерін талдау.

Ақыл-ойында бұзылысы бар адамдарды түзету жұмысында жеке білім беру және әлеуметтік-оңалту психологиялық-педагогикалық бағдарламаларын әзірлеу, ерекше білім беру қажеттілігі бар адамдар мен олардың отбасыларының инклюзивті ортасын кешенді психологиялық-педагогикалық сүйемелдеуді ұйымдастыру, ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларды түзеу арқылы қолдау және әлеуметтік қорғау жүйесін жақсарту жөніндегі іс-шараларды әзірлеу.

Білім беру жүйесінде арнайы педагогика мен психологияны оқытудың инновациялық технологиялары мен әдістемелерін қолдану, ғылыми негізделген психологиялық-педагогикалық технологияларды пайдалана отырып, білім беру ұйымдарында арнайы пәндерді оқыту әдістемелерін интеграциялау, оқу-әдістемелік құжаттаманы әзірлеу, білім алушылардың жобалық қызметіне басшылықты жүзеге асыру.

Қазіргі заманғы ғылыми жетістіктерді талдау және бағалау, зерттеу және практикалық міндеттерді, оның ішінде пәнаралық салаларды шешу кезінде жаңа идеяларды түрлендіру, ғылымның тарихы мен философиясы саласындағы білімді пайдалана отырып, тұтас жүйелі ғылыми дүниетаным негізінде кешенді зерттеулерді жобалау және жүзеге асыру, кәсіби қызметте этикалық нормаларды ұстану.

Арнайы педагогика және психология бойынша жобалық қызметті ұйымдастыру және басқару, диагностикалық зерттеу түрлерін қолдану, жобалық іс-әрекет өнімін әзірлеу, арнайы мекемелерде мәдени-демалыс іс-шараларын ұйымдастыру әдістемесін анықтау әдістері мен тәсілдерін қолдану.