6B04101 Мемлекеттік және жергілікті басқару в Нархоз Университеті

Курс ел экономикасының қызметі туралы түсініктерді қалыптастыруға және ойлау мәдениетін арттыруға бағытталған. Cтуденттер макроэкономикалық көрсеткіштерді қолдануды меңгереді, cондай-ақ экономикалық ақпарат көздері негізінде шаруашылық жүргізуші субъектілердің мінез-құлқын талдауды үйренеді,аналитикалық және зерттеу жұмыстарының нәтижелерін таныстыруды дайындау және қорғау, экономикалық мәселелерге қатысты өз пікірін сыни тұрғыдан қалыптастыру және қорғау дағдыларын меңгереді

Курста мемлекеттік және жергілікті басқарудағы кәсіби функцияларды жүзеге асыру үшін басқарудың түрлі құралдарын қолдануға мүмкіндік беретін менеджменттің функционалдық салаларындағы негізгі тұжырымдамалар, парадигмалар оқытылады.Қазіргі заманғы мемлекеттік экономикалық саясаттың негізгі үрдістерін бағалау мемлекеттік басқарудың классикалық және қазіргі заманғы мектебіне, республикада және шетелде мемлекеттік басқаруды ұйымдастырудың принциптері, әдістеріне салыстырмалы талдау жүргізуге мүмкіндік береді.

Монополистік процестерді, монополияға қарсы реттеу тетігі мәселелері қаралатын болады. Курс бәсекелестік ортаның жай-күйін талдау бойынша ситуациялық есептерді шешуді, субъектілердің қызметіне мемлекетті бақылауды, орталық және жергілікті атқарушы билік органдарының өкілеттіктерін зерделеуді қамтиды. Курс аяқталғанда мемлекеттік реттеудің қажетті шараларын айқындай отырып, тауар нарықтарындағы бәсекелестік ортаның жағдайын (экономикалық көрсеткіштерді есептеу) талдау бойынша презентация қорғалады.

Қоғамдық институттардың мемлекеттілікті дамытудың әртүрлі кезеңдерінде билікпен өзара қарым-қатынасының нысандары мен проблемалары зерделенетін болады. Студенттер өз бетінше және топ құрамында билік органдарының азаматтық қоғам институттарымен өзара іс-қимыл жүйесінің тиімділігіне баға беріп, азаматтық ұстанымды қалыптастыру мәселелерін анықтайды. Воркшопқа студенттердің қатысуы және азаматтық қоғам мен биліктің түрлі институттарының өзара іс-қимылы бойынша анықтамалық материалдар әзірленеді.

Пәнді меңгеру нәтижесінде студенттер экономиканың қоғамдық секторын сипаттайтын әртүрлі концепцияларды қолдана отырып, мемлекеттік кәсіпкерліктің бағыттары мен шараларын анықтай алады, қоғамдық секторды реттеудің, мемлекеттік мүлікті басқарудың негізгі әдістері мен құралдарын қолдана алады. Мемлекеттік сектордың институционалдық құрылымы, инвестициялардың ерекшеліктері, өндірісті басқару және қоғамдық тауарларды жаңғыртудың инновациялық мүмкіндіктері эсседе көрсетілуі керек

Курста қазіргі заманғы мемлекеттік қызметті қалыптастыруға, іске асыру тетігіне, мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын бағалау, сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясаттың тиімділігін салыстырмалы талдау мәселелері оқытылады. ҚР Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Алматы қаласы бойынша департаменті қызметкерлерінің қонақ дәрістері, мемлекеттік қызметке түсу кезінде конкурсқа қатысу үшін қажетті заңдар бойынша алдын ала онлайн тестілеу, мемлекеттік органдарға барып танысу қарастырылған.

Курс мемлекеттік реттеу құралдары негізінде ұлттық экономиканы мемлекеттік реттеудің негізгі үрдістерін талдауды қарастырады. Ситуациялық есептерді шешу экономиканы мемлекеттік реттеудің негізгі әдістері мен тетіктерін, нормативтік және басқа да базаны пайдалана отырып, студенттерге қазіргі заманғы мемлекеттік экономикалық саясатты түсіндіруге, бағалауға және студент таңдаған экономика/өңірдегі стратегиялық, аймақтық және салалық бағдарламалардың интеллект - картасын дайындауға мүмкіндік береді.

Пәнді оқу барысында студенттер конституциялық құрылым негіздеріне, адам мен азаматтың конституциялық-құқықтық мәртебесіне, мемлекет және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының конституциялық жүйесіне, республиканың негізгі құқық теорияларына және еңбек құқығы жүйесіне (жалпы, ерекше, арнайы), оның ішінде еңбек құқығы көздеріне, оқыту технологиясына: кейстер, қонақ дәрістер.

Жергілікті мемлекеттік басқару мен өзін-өзі басқарудың даму тарихы, шетелдік тәжірибе, ерекшеліктері мен мүмкіндіктері зерделенетін болады. Мемлекеттік құрылымдардың, бизнестің және үкіметтік емес ұйымдардың өзара іс-қимыл мәселелерін анықтау мақсатында мемлекеттік жергілікті басқару институтын дамыту мәселелері бойынша ахуалдық мәселелер берілетін болады. Оқыту студенттердің өздері әзірлеген ситуациялық есепті шешу бойынша презентация дайындаумен және оларды топта талқылаумен аяқталады.

Әлемдегі қолданыстағы цифрлық технологиялардың негізгі әдістері, тәсілдері мен құралдары оқытылады. Халыққа қызмет көрсету орталығына бару, бағдарламаларымен танысу электрондық үкімет қызметін алуға мүмкіндік береді. Студенттерге тұтынушылар үшін электрондық қызметтер, электрондық цифрлық қолтаңба, ұйымның консультациялық қызметі туралы мәлімет береді. Курсты аяқтау барысында сандық мемлекеттік басқару мүмкіндіктері бойынша панельдік сессияны өткізу және оның тиімділігін арттыру бойынша білім алынады.

Пәнді оқу өмірлік циклмен және жобаны/өнімді басқару жүйесімен танысуға мүмкіндік береді. Пәнді оқу барысында студенттер жобалық басқару тәжірибесін алу және шешім қабылдайтын тұлғалардың іс-әрекеті мен мінез-құлқына әсер ету үшін ішкі міндеттерді шешу үшін мемлекеттік органдардың/үдерістердің іс-әрекеті мысалында жобаны әзірлеп, қорғайтын болады.Студенттердің PMI сертификатталған тренерлердің мастер-классына қатысуы қарастырылған.

Пәндерді оқу барысында студенттер БҰҰ, ЕҚЫҰ, ЮНЕСКО, ИЫҰ, ТҮРКСОЙ, АӨСШК; ШЫҰ; НАТО; ҰҚШҰ, «Белдеу және жол» жобасындағы Қазақстанның рөлін; азық-түлік, ақпарат, басқа да қауіпсіздік түрлері үшін оңтайлы параметрлерді әзірлеуде мемлекеттік органдардың және халықаралық ұйымдардың қызметі туралы білімдерін, ұлттық қауіпсіздік шараларының тиімділігін бағалайды. Студенттер геосаяси және экономикалық өзгерістер тұрғысында ұлттық қауіпсіздік тұжырымдамасы мен стратегиясын талдауға қатысты пікірсайыстар өткізеді.

Ұйымдардың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етудің және арттырудың теориялық негіздері, басқару деңгейлері бойынша экономиканың бәсекеге қабілеттілігін бағалау әдістері, ұйымның бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етудің негізгі қағидаттары мен әдістері қаралатын болады. Курс саланың/өңірдің/ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету және арттыру стратегиясының моделін әзірлеумен аяқталады.

Пәнді оқу барысында студенттер бюджеттік жүйені, мемлекеттік сатып алу тетігін түсіне алады, мемлекеттік сатып алуды жоспарлайды және қаржыны мемлекеттік басқарудың әдістері мен құралдарын (кірістер мен шығыстарды қалыптастыру, макро - және мезо деңгейіндегі бюджет процесі және т.б.) қолдана отырып, шет елдердің бюджеттік жүйесінің тәжірибесін зерделей алады. Оқыту технологиясы: кейстер, практикалық тапсырмалар, іскерлік ойындар.

Республикада әлеуметтік саясат объектілерін дамыту стратегиясын әзірлеу үшін әлеуметтік саланың қазіргі жай-күйіне салыстырмалы талдау және бағалау берілетін болады. Ситуациялық есептер, кейстерді шешу әлеуметтік саясат/іс-шаралар және әлеуметтік бағдарламаларды іске асыру тетігін ұйымдастыру мен басқару дағдыларын меңгеруге мүмкіндік береді. Студенттер басқару еңбегін ұйымдастыру және оның жұмыс істеу механизмін, негізгі бағыттары мен басымдықтарын бағалау саласындағы мәселелерді дәлелді шешуді ұсынады.

Пән келесідей тақырыптарды қамтиды: кәсіпкердің кім екені; бизнес идеяларды іздеу құралдары, шағын бизнес нысандары, шағын бизнесті жоспарлау мен басқару, қаржыландыру көздерін іздестіру, сыртқы және ішкі орта мүмкіндіктеріне сәйкес стратегияны дамыту, базалық қаржылық жоспарлау, сонымен қатар әлеуетті инвестор үшін бизнес жоспар жасау. Студенттер өз бизнес идеяларын сыни бағалайды және де топтағы жобалау жұмысы арқылы нақты қызмет жасайтын бизнестегі стратегияны ілгері дамыта алады

Азаматтардың/мемлекеттік қызметшілердің білімі мен денсаулығын қалыптастыратын адами капиталды орнықты дамыту мақсаттары қарастырылатын болады. Қызметкерлерді ынталандырудың жаңа ережелерімен таныстыру мақсатында әр түрлі ұйымдардың HR бөлімдерінің өкілдерінің қатысуымен қонақ дәрісін өткізу көзделеді. Курс мемлекеттік қызметкерлердің өз қабілеттерін көрсету үшін қолайлы жағдайлар мен кепілдіктер жасау, оның кәсіби өсуін ынталандыру, қызметтің тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстарды әзірлеумен аяқталады.

Пәнде персоналды басқару жүйесі, функциялары, әдістері және адамдарды ұйымдастыру үдерістері қарастырылады. Іскерлік ойын мемлекеттік қызмет байқауына қатысу дағдыларын алуға мүмкіндік береді. Кадрлық іс жүргізудің негізгі ережелерін, еңбек заңнамасына сүйеніп мемлекеттік органдардың қызметін регламенттейтін құжаттарды білу кадрлық әлеуеттің жағдайы туралы қызметтік жазбаларды, мемлекеттік қызметшілердің қызметіне мониторинг жүргізуде жиынтық есептерді дайындауда тапсырмаларды орындауға мүмкіндік береді.

Студенттер тәуекел - бағытталған басқару әдістерімен; COSO ERM, GOO Risk Management Framework, ISO 31000 стандарттарымен танысады. Тәуекелдерді имитациялық моделдеу бойынша студенттердің топтық жұмысы тәуекелдерді бағалау дағдыларын бекітуге, мемлекеттік органдардың ішкі және сыртқы тәуекелдерін стратегиялық басқару бағыттарын негіздеуге және белгісіздік жағдайында олардың қызметін болжауға бағытталған. Ұйымға шығу және ситуациялық есептерді шешу бойынша жеке тапсырмаларды орындау қарастырылған.

Сатып алу институты goszakup.gov.kz, сатып алуды іске асыру тетігі, аукцион, баға ұсынысы және конкурс тәсілімен сатып алуды өткізу қарастырылады. Сатып алуды имитациялық үлгілеуді жүргізумен іскерлік ойындар, тендер өткізуге, басқару шешімдерін жоспарлауға қатысуға, мемлекеттік және бизнес-құрылымдардың өзара іс-қимылын жақсартудағы қазіргі заманғы тәсілдерді бағалауға, сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға, тауарлар мен қызметтерді сатып алу саласындағы мүдделер қақтығысының алдын алуға мүмкіндік береді.

Курста әлеуметтік-экономикалық процестерді болжау мен жоспарлаудың теориялық-әдіснамалық негіздері, макроэкономикалық болжау, жоспарлаудың шетелдік тәжірибесі, олардың негізгі әдістері мен құралдары қарастырылады. Пән Қазақстанның экономикалық өсуін жоспарлау және болжау бойынша іскерлік ойын ұйымдастыру-басқару шешімдерін қабылдау, деректерді жинау және талдау, елдің, салалар мен өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуының болжамдары мен жоспарларын әзірлеу бойынша қосымшаларды қолдану дағдыларын береді.

Пәнді оқу елдегі инвестициялық климаттың жағдайын бағалауды, тиімді инвестициялық ұсынысты таңдау мүмкіндігі үшін инвестициялық жобалардың тәуекел дәрежесі мен тиімділігіне талдау жасауды және бағалауды жүргізуді көздейді. Ситуациялық есептер мен кейстерді шешу студенттерге инвестициялық жобалардың бизнес-жоспарын жасауға және әртүрлі деңгейдегі субъектілердің инвестициялық қызметінің жай-күйіне дәлелді баға беруге мүмкіндік береді. Пән ағылшын тілінде жүргізіледі

Студенттер республика өңірлерінің өндірістік, әлеуметтік және нарықтық инфрақұрылымының жай-күйін талдауды, оның элементтерін ұйымдастыру мен басқаруға баға беруді үйренеді. Студенттер case-study арқылы аймақтың өндірістік, әлеуметтік және нарықтық инфрақұрылым нысандарының қазіргі жағдайы мен даму перспективаларына баға бере алады. Оқуды аяқтау студенттің таңдаған зерттеу объектісі бойынша эссе жазу және өзіндік талдау жүргізуді көздейді.

Курс проблемалық дәрістерде талқыланатын табиғи факторларға байланысты өндірістік күштердің салалық және аумақтық бөлінуінің тиімділігін айқындауға бағытталған. Case-study-де өңірлерде өндірістік ресурстарды орналастырудың заңдылықтары мен ғылыми негіздемесіне сүйене отырып, аумақтардың/елдің тұрақты даму мақсаттарына қол жеткізудің әлеуметтік-экономикалық алғышарттарына талдау жасалады. Курсты аяқтағанда аймақтың өндірістік ресурстарын орналастыру тиімділігін бағалау бойынша эссе жазылады.

Урбанизация деген не, халық неге қалалар мен агломерацияларда шоғырланады, қазіргі заманғы кеңістіктік трансформацияның ерекшеліктері, халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайына әсері, урбанизациялық процестерді басқару мәселелері сияқты сұрақтар қарастырылады. Студенттер ҚР урбанизация бойынша шараларға талдау жасайды және қаланың ерекшеліктерін ескере отырып, тұрақты даму мақсаттарына бағдарланып, урбанизация теориясын, қалаларды трансформациялау үшін кедергілерді зерттеп, практикалық ұсыныстар береді.

Курс мемлекеттік органдардың, кәсіпкерлік субъектілерінің және квазимемлекеттік сектордың МЖӘ жобаларына қатысу нысанын таңдауды негіздеуге бағытталған. Сабақта экономикалық қызметтің түрлі салаларынан МЖӘ бойынша кейстер қарастырылады. Бизнес - және әлеуметтік жобаларды іске асыру тәжірибесі бар сарапшыларды шақыру көзделген. Курс - кәсіпорынның/ саланың/ аймақтың/социумның даму тиімділігін арттыруға бағытталған әр түрлі қатысушылардың өзара іс-қимыл моделін құру және қорғаумен аяқталады. Пән ағылшын тілінде жүргізіледі

Қала экономикасын басқарудың теориялық аспектілері, қалада тұратын халықтың ұжымдық, қоғамдық және рухани қажеттіліктерін қанағаттандыратын қала әкімшілігінің қарауындағы кәсіпорындар арасындағы өзара іс-қимылды ұйымдастыру қарастырылады. Ситуациялық есептер мен кейстерді шешу қала экономикасын басқару тетігін меңгеруге мүмкіндік береді. Курс экономика дамуының стратегиялық жоспарларын және құрылымдық құрауыштарын әзірлеу үшін қала шаруашылығының жағдайын бағалаумен аяқталады.

Пәннің мазмұны мемлекеттік меншік объектілерін басқару теориясы мен практикасы саласында жүйелі білім негіздерін оқып, экономиканың мемлекеттік активтерін бюджеттеу және құрылымы бойынша басқарушылық шешімдерді қабылдау үшін негізгі экономикалық әдістерді қолдана отырып берілген. Тәжірибелік тапсырмалар отандық және шетелдік практикадан кейстерді талдау арқылы мемлекеттік мүлікті басқарудың тиімділігін арттырудың негізгі бағыттарын әзірлеуге бағытталған.

Пәнді оқу коммуналдық объектілердің стратегиялық дамуын, қаланы абаттандыру бағыттарын негіздеу үшін ТКШ және қаланы абаттандыру жүйесін дамыту жағдайын салыстырмалы талдау мен бағалауды қолдануды көздейді. Аумақтарды абаттандырумен және ТКШ саласында айналысатын субъектілердің қызметін реттеу дағдыларын алу үшін ситуациялық міндеттер мен кейстерді шешу ұсыныстар дайындауға және өз пікірін пікірталас-дәрістерінде дәлелді түрде қорғауға мүмкіндік береді.

Пәнді оқу ұйымдастырушылық-басқарушылық, экономикалық және қаржылық құралдарды және басқарушылық шешімдерді қабылдау моделін меңгеруге мүмкіндік береді. Студенттер әр түрлі ситуациялық есептерді шешетін болады. Зерттеу мемлекеттік мекемелерден шақырылған сарапшылардың қатысуымен студенттік дөңгелек үстелде талқылаумен аяқталады.

Оқыту нәтижесінде студенттер басқару қызметі саласындағы психологиялық зерттеу әдістемесін және басшының жеке басқару тұжырымдамасын қолдана отырып, әртүрлі ұйымдарды басқару саласындағы өзекті мәселелерді психологиялық талдау негізінде шешімдерді модельдей алады. Оқыту технологиясы: кейстер, практикалық тапсырмалар, тренинг.

Пән ауылдың экономикалық потенциалының жоғарылауына әсер ететін негізгі факторларды талқылаудан тұрады. Case-study әдістемесін қолдану арқылы негізгі тұжырымдамалар мен оларды дамыту бағдарламаларын пайдалана отырып, республикада және шетелде ауылдық аумақтарды басқаруды талдау мысалдары беріледі. Курс ауылдық терриорияларды басқару мәселелері бойынша мемлекеттік басқару органдары жүйесінің өкілеттіктері мен функцияларын бөле отырып эссе жазумен аяқталады.

Жекелеген аумақтардың шаруашылық жүйелерін басқару ерекшеліктері (инвестициялық, инновациялық, экологиялық саясат, аумақтық жоспарлау, қаржыны басқару, маркетинг, өңірлердің, ерекше экономикалық мәртебесі бар аумақтың имиджін қалыптастыру, аумақтардың бәсекеге қабілеттілігі) зерделенетін болады. Курс елдің және шетелдердің басқа аумақтарымен тұрақты экономикалық өзара байланыс жағдайында өңірдің экономикалық дербестігі мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру сценарийін әзірлеумен аяқталады.

Мемлекеттік басқару және әлеуметтік (корпоративтік және құқықтық) жауапкершілік принциптерін, этикалық салдарларды ескере отырып, әртүрлі аналитикалық әдістерді пайдалана отырып, өзекті ақпаратты талдай отырып, шешімдер қабылдауға және олардың салдарын бағалауға қабілетті.

Тиісті цифрлық технологияларды, құралдарды және теорияларды пайдалана отырып, мемлекеттік және жергілікті басқару саласында кәсіби қызметті жүзеге асыруға қабілетті.

Ауызша және жазбаша коммуникативтік дағдыларын және командада жұмыс істей білуін көрсете отырып, шешім қабылдайтын тұлғалардың да, ұйымның мүдделі тараптарының да іс-әрекеттері мен мінез-құлқына әсер ете алады

Мемлекеттік және жергілікті басқару саласындағы кәсіби функцияларды жүзеге асыру мақсатында мемлекеттік реттеу және экономикалық субъектілерді қолдау құралдарын қолдану негізінде әлеуметтік-экономикалық процестерді басқару және болжау бойынша негізгі анықтамаларды, заңдылықтарды, парадигмаларды интеграциялауға және талдауға қабілетті.

Мемлекеттік реттеудің нарықтық тепе-теңдікке әсерін бағалауға және қисынды негіздеуге; мемлекеттік және жергілікті басқару саласындағы әлеуметтік-ұйымдастырушылық міндеттерді дәлелдеуге, мемлекеттік басқару органдары жүйесінде қабылданатын шешімдердің тиімділігін айқындауға; ұлттық экономика секторларының экономикалық әлеуетін арттыруға әсер ететін негізгі әлеуметтік-экономикалық факторларды анықтауға қабілетті.

Жеке әлеуетті ашу және кәсіби ойлауды қалыптастыру үшін де, қоғамға қызмет ету үшін де көшбасшылық қасиеттерді танытуға және өз бетінше тәжірибе алуға қабілетті.

Мемлекеттік саясаттың әдістері мен құралдарын пайдалана отырып, орнықты даму, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсаттарына қол жеткізуді қамтамасыз ете отырып, процестерді әкімшілендірудің әртүрлі технологияларын қолдана отырып, қалалар мен басқа да аумақтық бірліктердің ресурстарын басқаруға қатысуға қабілетті.

Экономиканың белгісіздігі жағдайында стратегиялық, аймақтық және салалық даму бағдарламаларын, ұлттық және жергілікті деңгейлерде мемлекеттік құрылымдардың, бизнестің және үкіметтік емес ұйымдардың өзара іс-қимыл проблемаларын анықтаған кезде нормативтік-құқықтық актілерді түсіндіру; оларды бағдарламалардың/жобалардың әлеуетті қатысушыларына және мемлекеттік қызметтерді тұтынушыларға қолдануды түсіндіру.

Мемлекеттік қызметтер көрсетудің сапасын, мемлекеттік мүлікті пайдаланудың тиімділігін және мемлекеттік бағдарламалардың каскадталған нәтижелеріне қол жеткізудің толықтығын бағалауға қабілетті.