7M02212 Түркітану в Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

«Ғылым тарихы мен философиясы» курсы магистранттардың бойында ғылыми ойлау мәдениетін қалыптастырып, сараптамалық қабілет пен ізденіс қызметінің дағдыларын дамытады.

Еуразиядағы көшпелі халықтардың рухани және материалдық мәдениеті мен оның әлемдік өркениеттегі орны анықталады.

Көне дәуірден бастап күнімізге дейін түркі мәдениетінің ошағы боп саналатын Оңтүстік Сібір аумағындағы түркі халықтарының әдет ғұрыптары мен салт дәстүрлері зерттеледі.

Орта ғасырдағы түркі халықтарының cалт-дәстүрі және әдет-ғұрыптары қытай, араб, парсы түркі жазба деректері мен археологиялық деректер негізінде анықталады.

Орта ғасырдан бастап Орталық Азиядағы түркі халықтарының этникалық дамуы және саяси жағдайы зерттелінеді.

Түркітанудың теориялық әдістерінің негізгі шарттары мен деңгейлік ұстанымдары кешенді түрде түсіндіріліп анықталады.

Курстың мақсаты «Шетел тілі (кәсіби)» тілдік емес мамандықтардың шет тілді білім беру үдерісінде базалық стандарттық тыс деңгейінде магистранттардың мәдени-коммуникативті құзіреттілікті қалыптастыру (С1). Курс академиялық хаттарды меңгеру нормасын, сыни талдау дағдылары, ғылыми шолуларға дайындықтарын дамыту, түйіндер, рефераттар жасау және тақырыптар бойынша жүргізілетін зерттеулердің библиографиясын қарастырады.

Түркітанудың теориялық әдістерінің негізгі шарттары мен деңгейлік ұстанымдары кешенді түрде түсіндіріліп анықталады.

Бұл пәнді оқытудың қажеттілігі жоғары және жоғары оқу орынан кейінгі білім беру жүйесінде магистранттардың тұтас педагогикалық процессті ұйымдастыра білуін, кәсіби-педагогикалық құзыреттіліктерді меңгеруін және табысты ғылыми шығармашылық белсенділіктерін дамыту болып табылады.

Қыпшақ жазба ескерткіштерінің фонетикалық, лексикалық, морфологиялық және синтаксистік ерекшеліктері қарастырылады.

Аталмыш оқу курсының қажеттілігі магистранттардың негізгі заманауи психологиялық тұғырлар мен қағидаларды, жеке тұлғаға тән психикалық үрдістерін зерттеу әдістерін, іс-әрекет тетіктерін реттеуді жеке тұлға мен топтың мінез-құлық заңдылықтарын түсіну және оны қызмет барысында пайдалану ақылы дәлелденеді.

Қараханид жазба ескерткіштерінің фонетикалық, лексикалық, морфологиялық және синтаксистік ерекшеліктері қарастырылады.

Руникалық белгілерді оқыту, оларды ежелгі түрік әліпбиінің дауысты және дауыссыз дыбыстар жүйесіндегі әріптік белгілеу, ежелгі түрік мәтіндерін оқу (Күлтегін, Білге қаған, Тоньюкук, Құли – чор ескерткіштері).

Түркітанудың жаңа әдістемесінің негізгі шарттары мен деңгейлік ұстанымдары кешенді түрде түсіндіріліп анықталады.

Жазу тарихымен, түркі графикасының түрлерімен танысу, ежелгі түркі жазуы мен тарихының негізгі көзі болып табылатын Түрік бітіг (руника) мәтіндерін оқып, талдау жасау.

Қараханид дәуіріндегі түркі әдебиетінің негізгі өкілдері мен олардың шығармаларына жан жақты талдау жасалады.

Жаңа заман ескерткіштерін хронологиялық тұрғыдан зерттеу тарихын көрсету.

Түркілердің ежелгі және ортағасырлық тарихы бойынша объективті тарихи білім беру. Тарих призмасы арқылы археологиялық және жазба деректерді көрсету.

дереккөздермен жұмыс істей білу, түркі халықтарының хронологиялық даму тарихын меңгеру, түркі халықтарының және олардың байланысын, салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын, дәстүрін білу.

Шетелдік жазба деректер негізінде дүниежүзілік-тарихи процестердің контекстінде түркі халықтарының тарихын қарастыру.

Түркі халықтарының тарихы, мәдениеті және тілдері бойынша магистранттардың білімін тереңдету.

Алтын дәуіріндегі түркі әдебиетінің негізгі өкілдері мен олардың шығармаларына жан жақты талдау жасалады.

Негізгі дүниетанымдық және әдістемелелік мәселелерді, соның ішінде ғылым дамуының заманауи кезеңінде пайда болатын пәнаралық сипаттағы мәселелерді, талдайды және кәсіби қызметте пайдаланады.

Заманауи педагогикалық технология-ларды және коммуникативті дағдыны игеру білу.

Салыстырмалы-тарихи, филологиялық, этномәдени аспектілерде жазба ескерткіштерді талдау үшін түркітану әдістерін қолдану.

Ғылыми-практикалық қызметте дереккөздерді пайдалану, түркі халықтарының тарихи даму кезеңдерін меңгеру, олардың сабақтастық байланысында түркі халықтарының салт-дәстүрлерін, әдет-ғұрыптарын білу

Ерте және кейінгі орта ғасыр дәуірінің әдеби мәтіндерін талдау, түркі көркем бейнелерін, шығармалардың мотивтері мен жанрларын моделдей білу.

Түркі жазуының әртүрлі графикалық жүйелерін меңгеру, тілдік, тарихи, мәдени аспектілерде жазба ескерткіштерінің мәтіндерін талдай білу.