6B02115 Аспаптық орындау: Фортепиано в Махамбет Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті

Курсты оқудың басты мақсаты студенттердің жалпы және кәсіби білім беру үшін қажетті жалпы теориялық білім кешенін меңгеруі, сонымен қатар сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекет ету бойынша білім жүйесін қалыптастыру және осы негізде осы құбылысқа азаматтық көзқарасты қалыптастыру болып табылады.Құқықтық және моральдық-этикалық нормаларға сәйкес келетін сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлықтың уәждемесін ынталандыру, сондай-ақ қажет болған жағдайда білім алушылардың сыбайлас жемқорлық проблемаларына көзқарасын анықтау және түзету.

Музыкалық қабылдау мен өзіндік орындаушылық тәжірибені байыту мақсатында музыкалық-теориялық білімді қолдануға мүмкіндік беретін дағдыларды дамыту. Музыкалық жүйенің және оның жекелеген компоненттерінің құрылымы мен жұмысының жалпы заңдылықтарын қамту, бірқатар негізгі музыкалық және теориялық ұғымдар мен құбылыстарды тарихи-теориялық зерттеу және практикалық дамыту.

Осы пән бойынша сабақтарды өткізу барысында студенттер өздерінің келесі кәсіби қызметіне қажетті қасиеттерді игеруі керек: тек өз бөлігінің ғана емес, сонымен қатар тұтас ансамбльдің дыбысын есту қабілетін дамыту және соған сәйкес ансамбльдің динамикалық тепе-теңдігін бағалау; қажет болған жағдайда музыкалық мәтінің барлық элементтерінің, штрихтардың, педализацияның, дыбыс шығарудың т.с.с. сәйкестендірілуіне қол жеткізу мүмкіндігі;

Ежелгі ариялар. Композицияның стилистикалық ерекшеліктерін анықтау. Фортепиано аспабында әр түрлі қиын элементтер бар эпизодтармен жұмыстану. Аккомпаниатор өзінің және солистің партиясын жатқа білуі. Вокалдық қиындықтарды талдау. Жазу тәсілін меңгеру үшін интерпретация, стиль бойынша нақты жұмыс жасау.

Республикадағы кәсіпкерлік қатынастарды реттейтін нормалар жиынтығы қарастырылады. Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік қызметтің түрлері және ұйымдық-құқықтық нысандары. Шаруашылық серіктестігі мен акционерлік қоғамның құқықтық жағдайы. Аудиторлық қызметті құқықтық реттеу. Кәсіпкерлік субъектілерінің дәрменсіздігі (банкроттығы) ұғымын құқықтық реттеу. Кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік реттеу. Кәсіпкерлік құқық қатынастарды реттеудің екі әдісін: құқықтық реттеудің диспозитивтік әдісін (тараптардың теңдігіне негізделген) және құқықтық реттеудің императивтік әдісін (билікке және бағынуға негізделген) тең дәрежеде қолданумен сипатталады. Мәселен, қызметтің қандай да бір түрін лицензиялау бойынша міндетті талаптарды белгілейтін нормаларды іске асыру кезінде лицензиялаушы органның директивалық ұйғарымдары қолданылатын болады.

Музыканың теориялық негіздерін білу. Дыбыстық талдау, жоғары және төмен дыбыстардың интонациялау, музыкалық дамудың метрикалық және құрылымдық ерекшеліктерін, музыкалық тілді, музыкалық сөйлеу құралдарын игеру, музыкалық диктант, ырғақты диктант, әуезді диктант, ауызша диктант жазу. Бір дауысты және екі дауысты әндерді айту, Есту қабілеті арқылы әр түрлі дыбыстарды, аралықтарды, аккордтарды айыра білу, оларды талдау.

Діннің мәнін, оның құрылымын, функциялары мен қоғам мен адам өміріндегі рөлін, оның тарихи даму ерекшеліктерін, Қазақстан дінінің қалыптасуы мен динамикасын, дін саласындағы мемлекеттік саясаттың мәнін зерттеу. Конфессияаралық диалог, діни жағдайды талдау және бағалау, сыни ойлау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Әдістері: проблемалық оқыту, салыстыру, талдау, герменевтикалық әдістер, эссегерменевтикалық әдістер, эссе

"Мәңгілік ел" идеясының мазмұнын, оның құндылықтық сипатын, сыртқы қауіп - қатерлер мен қауіп-қатерлер жағдайындағы маңыздылығын, елді модернизациялаудағы рухани және әлеуметтік бағдарлардың рөлін, "Қазақстан-2050" Стратегиясының мазмұнын, қазақстандық қоғамды дамытудың экономикалық, саяси және әлеуметтік бағдарларын оқып үйрену студенттерде Серпінді әлемде құндылықтық бағдарларды, қазақстандық патриотизмді қалыптастыруға бағытталған.

Студенттер нарықтық экономика жағдайында кәсіпкерлік қызметтің теориялық білімі мен практикалық дағдыларын меңгереді. Студенттер кәсіпкерлік қызметтің ұйымдастыру-құқықтық нысаны мен саласын таңдау мәселелерінде білім мен дағды алады,кәсіпкерлік қызметті жүргізудің функциялары мен негізгі принциптерін меңгереді

Солисті сүйемелдеу және онымен бірге жұмыс жасау. Аккомпанементтің музыкалық-орындаушылық негіздері. Жеке әуеннің динамикасын ұстану, агогикалық ерекшеліктерді орындау, сүйемелдеушіні біркелкі темпте ұстау, ырғақты пульсация жасау дағдыларын қалыптастыру. Вокалдық партиямен аккомпанементтік орындаудын үйлесімділігі. Әріптес солистке аккомпанемент орындау қабілеттерін қалыптастыру. Әр түрлі стильдегі, дәуірдегі, композиторлардың туындыларын зерттеу.

Фортепиано мамандығы бойынша дайындық. Аспапта ойнауға, өз бетінше орындауға, парақтан оқуға, дыбыс шығару кәсіби дағдылары мен қабілеттерін дамыту. Музыкалық мәтінмен жұмыс, саусақтарды сермеу, штрихтар, динамикалық реңктер, дыбыс шығару. Дәстүрлі орындаушылық мектептер арасындағы айырмашылықтар туралы негізгі білім. Көрнекті орындаушылар мен композиторлардың фортепианоға бай мұрасымен танысу. Өскелең ұрпақ арасында дәстүрлі музыкалық өнердің сабақтастығы мен даму міндеттері.

"Экология және тұрақты даму" пәні экологиялық дүниетанымды қалыптастыру, қоғам мен табиғаттың тұрақты дамуының негіздері туралы терең жүйелі білім мен түсініктерді алу, табиғи ресурстарды тиімді пайдаланудың және қоршаған ортаны қорғаудың қазіргі заманғы тәсілдері бойынша теориялық және тәжірибелік білімдерді қалыптастыру мақсатын алға қояды.

Студенттер гигиена, еңбекті қорғау талаптарына және сыртқы жағымсыз әсерлерден қорғану ережелеріне сәйкес салауатты өмір салтының негізгі құрауыштарын меңгереді, өмірлік жағдайларда алған білімдерін кеңінен пайдаланады. Топпен жұмыс істей отырып, студенттер алғашқы көмек көрсету тәсілдерін меңгеріп, тіршілік қауіпсіздігі үшін алдын алу шараларының маңыздылығын түсінеді.

Құқық негіздері пәнінің оқыту мақсаты негізгі заңнамалардың теориялық ережелерінің білімдерін қалыптастыру, қолданыстағы заңнаманың қабылдануы мен заңнамаға енген өзгерістердің мемлекеттік жүйемен байланысы және азаматтық қоғамда құқықтық мәдениет деңгейін арттыру болып табылады.

Мектеп репертуарының шығармалары: әншінің өзің өзі сүйемелдеу дағдылары. Мектеп оқушыларымен мектеп әндері мен классикалық вокалды шығармаларды оқып үйрену кезінде өзін өзі сүйемелдеді, ән айтуды үйрену. Жеке орындаушының және сүйемелдеушінің партиясын нақты орындау, дауыстық және сүйемелдеу дыбыстарының дұрыс қатынасын, дирижерлік техниканың элементтерін дұрыс қолдану. Баспен немесе қолмен кіріспе және тыныс алу сәттерін көрсету.

Музыкалық мәнерлік, техникалық құрал-жабдықтар, дыбыс шығару мәдениеті, мәнерлік орындаушылық құралдарын игеру; музыкалық шығармадағы өзіндік жұмыс, автордың мәтінін терең, мұқият зерделеу, музыканың табиғатын, оның бейнесін түсіну негізінде әр түрлі орындау қиыншылықтарымен жұмыс жасау тәсілдерін игеру; орындаушылық тәжірибені жинақтау, сахналық өзін-өзі бақылау дағдылары мен жұмыс тұрақтылығын дамыту.

Бір дауысты және екі дауысты музыкалық мысалдарды әндету, музыкалық құрылымдарды есту қабілеті арқылы жазу, аралықтарды және аккордтарды есту қабілеті арқылы айыру, берілген музыкалық тақырыпқа және ырғақтық құрылымға имровизациялау, вокалды-интонациялық дағдыларды игеру, музыкалық тілдің элементтерін талдау. Музыкалық теминологияны білу, аспапта ойнау.

Ерте романтизм композиторларының аспаптық шығармалары. Орындау жоспарын құру. Темпті дұрыс анықтау. Мәнерлік құралдардын табу, динамикалық нюанстар туралы білімін кеңейту. Шығарма бөлімдерін нақты жұмыс жасау. Солистпен ансамбльдегі дайындық процесі. Көркемдік мәнерлік, нюанс, динамикамен жұмыс.

Фортепиано ансамблінің өнерін жетік меңгерген студенттер Қазақстан, Ресей және Батыс Еуропа композиторларының фортепианолық ансамбльдерін оқиды. Есту қабілетінің өз бетінше дамыту, бірлесе жасалған музыкалық образдың бөлігі ретінде партияны түсіндіру. Ансамбль мүшелерінің шығармашылық ұжымдық жауапкершілігін тәрбиелеу.

Біртіндеп қозғалыс ортақтығын сезініп, ансамбльде бір шапшандықпен ойнау. Серіктес сезіну. Көркем түпкі ойы, драматургия бірлігімен жұмыс істеун және оларды бірлескен орындау процесінде нақтылы түрде көрсету. Фортепиано ансамблінің өнерін игеру; Қазақстан, Ресей және Батыс Еуропа композиторларының фортепианолық ансамбльдерін зерттеу.

«Арнайы аспап» курсының негізгі мақсаты - жалпы мәдени білімі, орындаушылық шеберлігі мен кәсіби қызметке қажетті дағдылары бар музыкантты дайындау. Пәнде келесі ережелер қарастырылады: парақтан оқу және музыкалық шығармаларды транспозициялау; музыкалық мәтінді сауатты түсіндіру үшін техникалық дағдылар мен әдістерді, мәнерлілік құралдарын қолдану; жаттығу және концерттік жұмыс барысында өзін-өзі психофизиологиялық тұрғыдан бақылау мүмкіндігі; орындау процесін бақылау үшін аудиторлық бақылауды қолдану; теориялық білімдерін орындаушылық практикада қолдану

Стиль, характер, штрихтар, нюанстар бойынша жұмыс. Техникамен, қолдың пластикасымен жұмыс, техникалық және орындаушылық талаптар. Пианистік қиындықтармен жұмыс, пианистік еркіндікке жетудің күрделі міндеттері. Пианиноның мәнерлігінің нақты құралдарын игеру қажеттілігі. Көркем мәнерлік, әуезді легато бойынша жұмыс. Полифониялық тапсырмалар, түрлі-түсті тембр, түрлі-түсті дыбыспен жұмыс.

Музыкалық тілдің формасын, құрылымын, метроырғағын, әуенін және басқа компоненттерін талдау заңдылықтары мен қасиеттері. Музыкадағы уақытша және кеңістіктік факторлардың өзара әрекеті, гармония мен ритм, гармония және форма. Музыкалық форманы қалыптастыру процесін түсіну. Әуенді үндестіру, аспапты секвенцияларды ойнай білу.

Аспапты және аккомпанемент техникасын меңгеру. Кәсіби-орындаушылық шеберлік негіздерін практикада дамыту: әртүрлі стильдер, жанрлар, мектепті орындайтын шығармалар негізінде шығармашылық ниеттерін ашып көрсету, көркемдік талғам және шығармашылық ойлауды дамыту. Студенттердің стилистикалық интерпретациясы тәрбиелеу. Шығарманы талдау. Аппликатура қою. Шығармадағы фразаларды, сөйлемдерді жеке-жеке ойнап жаттығу. Шығарманы жәй екпінде санап отырып талдау. Шығарманың әр бөліміне жеке дайындалу. Фортепианоның сүйемелдеуімен ойнау. Ансамбльдік қарым-қатынасты ести білу. Дыбысты таза басып, динамика белгілерін орындау. Техникалық қиын тустарды арнайы жаттыығулар арқылы меңгеру.

Классицизм дәуірінің аспаптық концерті. Аспаптық орындаушы және солистерді сүйемелдеу спецификалық ерекшеліктері. Солистің партиясын ең ұсақ бөлшектерін есту, фортепианоның дыбыс деңгейін жеке аспаптың мүмкіндіктерімен және солистің көркемдік түпкі ойын ескеру қабілетін қалыптастыру. Ансамбль сезімін дамыту, аккомпанементпен жеке партияны ұштастыра отырып өзін-өзі есту қабілеті дамыта білу.

Қарапайым және күрделі интервалдарды білу және ән айту, негізгі тертциялық және терциялық емес аккордтарды, жеті сатылы диатоникалық және аралас ладтарды, негізгі және шартты ырғақтық бөлінудің фигураларын, негізгі сызбаларды білу. Тональды жақындықтың әр түрлі деңгейлері, ауытқулары мен атональды типтегі фрагменттері бар ауытқулар мен модуляциялардан тұратын парақтан қарапайым әуенді әндету; транспозицияда орташа қиындықтары мен әуенін айту. Бірнеше өздігінше дауыстарды бір уақытта ес��у, музыкалық тізбекті тез жаттау және қайталау дағдыларын меңгеру.

Әр түрлі көркемдік стильдерде жүру, бағыттарды орындау мүмкіндігі. Орындаушылық өнер тарихы туралы кәсіби білім қалыптастыру. Орындаушы мектептерді дамытудың негізгі кезеңдері. Аспаптық құралдардың эволюциясын талдау және орындау әдістері. Орындаушылық өнердің ірі өкілдерінің шығармашылығы.

Вокалды жұмыстардың сүйемелдеуімен эскиздік жұмыс. Шығармалардағы концептуалды жұмыста келесі міндеттер шешіледі: ансамбль сезімін дамыту, аккомпанементпен жеке партияны ұштастыра отырып өзін-өзі есту қабілеті және сүйемелдеудің техникалық қиындықтарын жеңе білу. Әр түрлі стильдегі, дәуірдегі, композиторлардың салыстырмалы қарапайым туындыларын зерттеу. Фортепиано партитураларын және клавир аранжировкаларын зерттеу.

Көркемдік мәнерлік, қазақ музыкасын дұрыс түсіндіру, музыкалық талғамға тәрбиелеу. Фортепианода ойнаудың техникалық элементтерін жетілдіру; фортепианода ойнаудың көркемдік элементтерін жетілдіру; жобалар мен концерттік қойылымдарға дайындық. Гармониялық талдау; музыкалық форманы талдау

Негізгі музыкалық жанрлардың қалыптасуы мен даму тарихын білу; әртүрлі дәуірлердегі әлемдік музыкалық мәдениеттің композиторларының өмірі мен шығармашылығы туралы мәліметтер. Музыкалық өнердің даму жолдары. Оларды қоғамдық-саяси және мәдени процестермен қамтамасыз ету. Музыкалық өнердің қызмет ету ерекшеліктері.

Ескі романс. Жазудың полифониялық құрылымымен жұмыс жасау, әр дауысты есту және орындау қабілеті, жеке орындаушының партиясына максималдық жақын орындау тәсілдері (бірлескен тыныс, интонация және т.б.). Музыкалық шығарманың ырғақты жағын жақсы меңгеру құралы ретінде дирижерлауды пайдалану. Ритмикалық біркелкілікке жету, жұмыстың негізгі пульсін, әлді дыбыстарды сезіну.

Музыканттың кәсіби қызметінің міндеттеріне байланысты жаңа ақпараттық технологиялар саласындағы теориялық білім мен практикалық дағдыларды тереңдету. Музыкалық композиция, оның орналасуы, музыкалық информатиканы дәстүрлі музыкалық теориялық пәндермен - сольфеджио, гармония, полифония, аспаптану, аспаптандыру - байланыстырудың мүмкіндіктері мен тәсілдері.

Әуендерді өздігінше үйлестірудің теориялық білім мен дағдылары, практикалық жаттығулар мен гармоникалық айналымдарды фортепианода ойнау , практикамен байланыс, музыканың тарихи және стилистикалық ерекшеліктерін білу. Үйлесімділіктің негізгі заңдылықтарын игеру, эстетикалық ұғымдар мен әртүрлі дәуірдегі музыканың композициялық және техникалық құралдарын түсіну.

Студенттің ойын аппаратының физикалық еркіндігіне қол жеткізу және қол қойылымында бұлшықеттерін қыспай, еркін ұстау; шапшаңдықты, нақтылықты және орындау біркелкілігін дамытуға қажетті әртүрлі техникалық әдістерді игеру бойынша жұмысты тереңдету: саусақтардың ауысуы мен позициялардың өзгеруі; гаммалар, арпеджиолар, қос ноталар, флажолет, пиццикатомен жұмыстану

Қазақстандағы ақын-жырау. Қазақ орындаушылары. Қазақстанның музыкалық өнері. Қазақтың музыкалық шығармашылығы. Өткеннің ауызша халық поэзиясының үлгілері. Эпостық, тарихи, ертегі және күнделікті тақырыптар бойынша аспаптық шығармалар. Қазақстанның музыкалық мәдениетінің жетістіктері.

Аспапта ойнаудың техникалық дағдыларын дамыту. Синкопалық ритмдердің шеберлігі, саусақ пен позициялық байланыстыру. Конструктивтік этюдтарды, аккордтық тізбекті, стандартты гармоникалық айналымдарды және бассты үйлестіруді үйрету. Аккомпанементпен жұмыс. Эстрадалық-джаз шығармаларын студенттердің саналы және кәсіби орындауы, импровизациялық және шығармашылық қабілеттерін, композиторлық тәжірибені жетілдіру.

Парақтан оқу және транспозиция. Парақтан музыкалық мәтінді еркін оқу. Өз бетінше және мұғалімнің жетекшілігімен әртүрлі музыкалық әдебиеттермен танысу; орындаушылық репертуарды толықтыру, музыкалық көзқарасын кеңейту. Парақтан оқыған кезде репертуардың біртіндеп күрделенуі. Орындау процесінің алдын ала көзбен шолу. Музыкалық мәтінді толық оқып, негізгісін ажырата білу. Серіктестік қағидаларын, кеңейтілген көзқарасты (тек сүйемелдеуді ғана емес, сонымен қатар партияларды де ��рындау), өнімділіктің үздіксіздігін меңгеру. 3 жолдық мәтінді оқу дағдылары.

Ноталық редакторлар және олардың жұмыс принциптері. Кәсіби қызмет саласында компьютерлік технологияларды қолдана білу; бір дауысты, екі дауысты музыкалық ноталарды жазу және ноталық графикаларды, қағыстарды, динамиканы, нюанстарды теруге арналған көпшілікке танымалы компьютерлік бағдарламалар. Компьютерде сандық дыбысты жазу, өңдеу және редакциялау технологиялары, MIDI технологиясының негіздері.

Шығармашылық бастаманы жандандыру, импровизациялау техникасына және қарапайым композицияға тән негізінің білімін қалыптастыру. Жанрлық стилистика теориясы, ренессанс пен барокко импровизациясының дәуірі. Мелодиялық және ритмикалық импровизация, контрпункт, полиритмия, джаз фразаларын әртүрлі стильде және жанрларда қалыптастыру принциптерін тәжірибелік меңгеру.

Ұлттық музыкалық мәдениеттің шығу тарихы. Кәсіби музыканың жазбаша дәстүрін қалыптасуы; Қазақстан композиторларының шығармашылығы. Аймақтық ән-аспаптық мектептердің стилистикалық ерекшеліктерін ажырату, Қазақстан композиторларының жеке стилистикалық ерекшеліктерін анықтау, шығармаларды талдау, ауызша дәстүрдің кәсіби өнері.

Шығармашылықтың импровизациондық түрлерін, еуропалық музыканы, шығыс мәдениеттерін, фольклордағы импровизацияның басталуын тарихи шолу. Гармоникалық импровизация. Импровизациядағы метроритм және метроритмдік құрылыс. Мелодика ерекшелігі мен мелодиялық, концерттік импровизация түрлері. Әдеттегі джаз формадағы импровизация. Джаз оркестрінде импровизацияның ерекшеліктері.

Музыкант-орындаушының музыкалық шығармамен жұмыс істеуі кезеңдерінің психологиялық мазмұны. Орындау техникасы және оның құрылымы, шеберлігі. Музыкалық ойлау және қиял. Концерттік орындау үшін орындаушының психологиялық дайындығы мәселелерінің ерекшеліктері. Музыкалық орындаудағы жеке психологиялық айырмашылықтар.

Ұлттық мектептердің орындаушылық интерпретациясының сипаттамаларын, орындаушылық стильдерін талдау және бағалау әдістемесі. Музыкалық ойлаудың даму тарихы және тарихи қалыптасқан музыкалық форма-композициялар мен оларды өзгерту тәсілдері; музыкалық туындыларды мазмұн мен көркемдік форманың бірлігі тұрғысынан талдай білу.Әр түрлі талдау әдістерін игеру, музыкалық шығарманың тарихи-шынайы және заманауи тәсілдерін білу, әртүрлі дәуірлердегі музыкалық шығармаларды талдауда практикалық дағдыларды дамыту.

Орындаушының және оқытушының көпжақты қызметін ғылыми-теориялық негіздері; практикалық педагогиканың жетістіктері және өткен және бүгінгі әдістемелік ойлары; музыкалық мектептер мен колледждердің негізгі педагогикалық репертуарының классикалық үлгілері; музыкалық білім беру тарихындағы ең маңызды жұмыстарды түсінетін әлемдегі ең үлкен музыка мұғалімдерінің әдістемелік көзқарасын зерттеу.

Есту қабілетіне сүйеніп ойнау. Есту қабілетіне сүйеніп ойнау үшін бірінші кезеңде шығарманың жоспары, оның стилистикалық және жанрлық ерекшеліктері анықталады, сүйемелдеудің негізгі элементтері бөлінеді. Екінші кезеңде әннің фактурасы анықталады. Содан кейін белгілі бір жанрлық ерекшеліктерге сүйене отырып, оң қолындағы әуеннің дыбысы байытылады: екінші дауыс, қос ноталар қосылады. Әуенді өз бетінше орындау және оған толық сүйемелдеу жасау дағдылары.

Музыкалық шығармаларды талдауға үйрету. Теориялық және практикалық дағдыларды меңгерумен қатар, музыкалық шығарманың мазмұны, формасы, жанры, стильдік ерекшеліктерін түсіндіру. Мазмұны мен формасының бірлігі тұрғысынан музыкалық шығарманы кәсіби, ғылыми түрде талдау жасау жөнінде, оның әдістемесіне білім беру. Тарихи қалыптасқан музыкалық форма – композициялар жөнінде, олардың музыка сабағында орынды қолдана алуға баулу.

Психология пәні. Жеке тұлға туралы түсінік. Жалпы психологияның сұрақтары. Даму психологиясының сұрақтары. Педагогика негіздері. Педагогика, оның пәні. Музыкалық педагогика. Оқу процесі, оның негізгі принциптері, формалары, әдістері мен құралдары. Балалар музыка мектебіндегі оқу құралдары.

Екі қолдың техникасын дамыту бойынша қосымша материалымен үнемі ойнау. Шығармаларды талдау. Арнайы әдебиеттерді зерттеу. Жұмыстың музыкалық мазмұнына бағдарлау, фразалық лигаларға, цезураларға, үзілістерге, динамикалық нюансқа, штрихтарға сүйене отырып, музыкалық мәтінді мотивтермен, фразалармен, гармониялық кешендермен қамту.

Әр түрлі стильдегі және жанрдағы музыкалық туындыларға өзіндік интерпретация жасау. Орындаушының жеке ерекшеліктеріне және музыкалық әдебиеттерге негізделген концерттік репертуарды таңдау және қалыптастыру. Музыкалық шығармаларды өз аспабына лайықтау. Педагогикалық және орындаушылық тәжірибені талдау, педагогикалық қызметті оңтайландыру.

Қазақстан композиторларының опералық ариялары. Оларға тән кварто-квинталық күрделі интервалдар. Максималдық легатоға жетудегі қиындықтар (көбінесе күрделі партиялар, үлкен секірістер). Вокалистпен жұмыс. Концертмейстердің музыкалық және поэтикалық мәтінге енуі, вокалды композицияның эмоционалдық құрылымы мен бейнелік мазмұнын аша білуі. Музыка мен мәтіннің байланысы.

Қазақтың халық әні мен аспаптық өнерінің дәстүрлі жанрлары. Жанрдың тарихи шарты; облыстық мектептер (ән және аспаптық); қазақ фольклорының музыкалық мәдениетті дамытудағы негізгі компоненті және оның құрамдас бөлігі - кәсіби музыкасы рөлі; жүйелеу.

Орындаушылық тәжірибені жүйелеу және педагогикалық жұмыстың практикалық дағдыларын меңгеру. Орындаушыны оқытудың жалпы принциптері мен әдістері. Әр түрлі мектептер мен бағыттардың педагогикалық принциптерін, ғылыми және әдістемелік еңбектерін зерттеу. Педагогикалық және орындаушылық тәжірибені талдау, педагогикалық қызметті оңтайландыру.

Музыкалық шығармамен өз бетінше жұмыс жасау, музыка ғылымының озық дәстүрлері аясында көркемдік-аналитикалық ойлауды дамыту түрлі дәуірлерде, жанрларда, стильдердегі музыкалық шығарманы талдай білу; музыканың стильдік процестерін түсіну; музыканың және экспрессивті құралдардың ерекшеліктерін түсіну арқылы шығарма құрылымын талдау әдістерін жасау.

Мақсаты: даму барысындағы әлемдік музыкалық мәдениетін меңгеру. Бұл пән лекциялық түрде өткізіледі. Музыкалық фонотека арқылы музыкалық үзінділер немесе музыкалық туындылардың қысқаша үлгілері тыңдалады. Дәрістер дәуірдің композиторларының өмірбаяндар мен шығармашылығын зерттеуін қамтиды (классицизм, романтизм, ippressionizm), музыкалың шығармаларды тыңдау және оларды талдау.

Музыкалық талғамның дамуы, полифониялық мәнерлілік құралдарын, полифонияның барлық негізгі формаларының музыкалық материалын түсіну, полифонияның тарихи және теориялық негіздері. Суб-вокалды полифония, контрасттық полифония, имитациялық полифония, фуга құрылымы, фуганы жазу, канон.

Репетициялық және концерттік жұмыстарда жеке орындаушы, концертмейстер ретінде жұмыс жасау, балалар өнер мектептерінде, орта арнаулы оқу орындарында және басқа қосымша білім беру мекемелерінде сабақ беру тәжірибесінің жинақталуы. Теориялық білімдерін орындау тәжірибесінде қолдану.

Орта ғасырлардан қазіргі уақытқа дейінгі музыкалық формалардың тарихы мен теориясы. Кезең, қарапайым формалар. Күрделі формалар. Вокалды камералық музыканың түрлері. Контрасттық және концентрлік формалар. Рондо және вариациялық формалар. Соната формасы, оның түрлері. Циклдік формалар. Полифониялық формалар. Еркін және аралас формалар. Музыкалық форма құру принциптерін, авторлық стильдердің даму диалектикасын, тарихи қалыптасуындағы музыкалық композицияның негізгі категорияларын зер��теу.

Ойын аппаратын дамыту және аспапта ойнауға қажетті дағдыларды игеру. Зерттелетін шығармалардың музыкалық және теориялық материалдарын кәсіби талдау, парақтан оқу, күрделі тақырыптық материалға нұқсан келтірмей күрделі симфониялық шығармалардағы фактураны жеңілдету шеберлігін игеру; музыкалық шығармаларды теориялық талдау үшін аспапты қолдана білу.

Концерттік орындаудың дағдылары. Концертмейстерлік жұмыстың нақты орындау міндеттерін белгілеу және шешу жолдары: өнер көрсетуге дайындалу және вокалдық, аспаптық музыканың сүйемелдеуімен және ансамбльде ойнаумен концерттерге қатысу. Аккомпаниатордың жаңадан келген орындаушыларға концерттік дайындықтың, бағдарламаны орындауға жауапкершілікпен қараудың маңыздылығын түсіндіре білуі, сонымен қатар сахналық толқудың жағымсыз көріністерін қалай жеңуге болатындығын үйрете білуі.

Әлемдік мәдениеттің және оның ұлттық формаларымен байланысында шетелдік музыканың дамуының тарихи процесі; гуманитарлық ғылым және сабақтас өнер түрлерінің жетістіктерін пайдалана отыра, музыкалық шығармалар материалдары негізінде музыкалық мәдениеттің тарихи түрлерін талдау; ғылыми, әдістемелік және зерттеу әдебиеттерімен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру, музыкалық өнердің фактілері мен оқиғаларын іріктеу және жүйелеу.

Ноталық мәтінді дұрыс орындауға, музыкалық партитуралармен жұмыс істеуге, парақтан нота оқуға дағдыландыру. Музыкалық құрылымдар мен олардың элементтерін талдай білу. Шығарманың музыкалық-көркемдік мазмұнның маңызды тәсілдерімен жұмыстану, аппликатураны дұрыс таңдау, динамиканы сақтау, фразировка, өнер туындысының формасын құру.

Орыс композиторларының романстары. 19шы ғасырдың аяғы - 20шы ғасырдың басындағы композиторлардың аспаптық шығармалары. Көркемдік мәнерлілікпен, нюанс, динамикамен жұмыс. Көркемдік интонациялау. Осы кезең композиторларының шығармаларына тән артикуляция. Аккомпаниатордың жеке орындаушының партиясына максималдық жақындауы. Орындаушымен бірге өлең мәтінің мәнерлілігін пысықтау жұмысы. Барлық вертикальдермен, ырғақпен, кең тыныспен жұмыс.

Кешендік музыкалық және шығармашылық қабілеттерді дамыту: сүйемелдеу теориясы мен әдістемесінің негіздерін игеру; сүйемелдеу дағдыларын қалыптастыру; дыбыс шығарудың, фразировка, туше, педализацияның әртүрлі әдістерін игеру және вокалды, аспаптық және хор шығармаларындағы стиль мен дәуірге байланысты шығармаларды интерпретациялауда қолдана білу; музыкалық шығармада және оқу-көмекші материалда өзіндік жұмыс дағдыларын дамыту.

Әртүрлі кұрамға арналған түрлі стильдердің композицияларын зерттеу және орындау. Камералық жанрдың даму тарихы, ансамбльдермен жұмыс істеу әдістері, әртүрлі музыкалық және тарихи дәуірдің шығармаларын, соның ішінде қазіргі заманғы отандық және шетелдік композиторлардың еңбектерін зерттеу. Камералық ансамбльде дыбысты шығарудың бірыңғай сипатына жету әдістері.

Парақтан транспозициялау кезіндегі әр дыбысты төменгі немесе одан жоғары деңгейдегі дыбысты аудара алу, аккордтың түрін бірден анықтау (үшдыбыстық, секстаккорд, септаккорд айналымдары, т.б.), оның шешімін, әуенді секіру интервалдардын, тональдық жақындығын сипаттау және т.б. концертмейстердің қабілеттерін дамыту. Концертмейстердің маңызды міндеті - оркестрдің дыбысын имитациялау, фортепианода ішекті, үрмелі және ұрмалы аспаптар дыбысының қажетті айырмашылығын көрсете білу.

Камералық жанрдың даму тарихы, ансамбльдермен жұмыс жасау техникасы, әртүрлі музыкалық және тарихи дәуірлердің, соның ішінде қазіргі отандық және шетелдік композиторлардың шығармаларын зерттеу. Камералық музыканың музыкалық өнер түрі ретіндегі жанрлық және стилистикалық ерекшеліктері.

Кәсіби оқыту құрылымында аспаптық және орындаушылық іс-шаралар, аспаптық орындау үшін музыкалық педагогты дайындаудың педагогикалық технологиясының негізгі сипаттамалары; музыкалық білім берудің перспективалық әдістері, кәсіптік оқыту деңгейін жоғарылату және жетілдіру, мазмұнды және оқыту әдістерін жүйелі түрде жетілдіруге саналы ынталандыруды қалыптастыру.

Орындаушыны оқытудың жалпы принциптері мен әдістері. Түрлі мектептер мен бағыттардың педагогикалық принциптерін, ғылыми-әдістемелік жұмыстарын зерттеу. Оқу-әдістемелік және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды талдау, оқытушылық қызметті оңтайландыру. Әлеуметтік және білім беру қызметінің құралдары мен әдістерін игерту, өз міндеттерін одан әрі орындау үшін кәсіби даярлау

Музыкалық және педагогикалық қызметте шығарманың парақтан оқу және эскиздік өту үшін техниканың білімдерін қолдану. Аспаптық жұмыстарды өз бетінше орындау және талдау дағдылары. Полимәдени және этно-көркем музыкалық білім беру бағдарламаларын орындау кезінде әр түрлі орындау құралдары мен әдістерінің кәсіби қолдануы

Фортепианолық музыканың дамуы туралы және орындаушы музыканттар, қазақстандық фортепианолық мектебінің пайда болуынан бастап қазіргі уақытқа дейінгі туралы білім қалыптастыру; білім берудің мәдени бағыттылығын қамтамасыз ету; фортепианолық классиканың қазынасымен танысу; Қазақстанның көрнекті пианистерімен қысқаша танысу

Студенттерінің әр түрлі құрамында (жеке, ансамбльде, оркестрмен, әнші-соломен бірге) орындаушылық концерттік қызметі, әр түрлі жерлерде концерттік бағдарламаларға қатысу, фестивальдарға қатысу, сыныптық және жеке концерттер. Педагогикалық психологияның негіздерін білу және сахна шеберлігін жетілдіру.

Музыка мәдениетінің дамуындағы негізгі тарихи кезеңдер, көркемдік стильдер эволюциясы кезеңдері. Негізгі композиторлық стильдермен, отандық клавирлық және фортепианолық музыка жазған композиторлардың шығармашылығының дамуымен танысу; орындаушылық өнер теориясы мен фортепиано педагогикасының негіздерін талдау. Орындаушылық интерпретация және стильдердің ерекшеліктерін талдау және бағалау.

Ансамбльде ойнау. Ансамбльдік музыканы ойнаудың ерекшеліктері: студенттердің өзіндік партияны игеру сапасына деген жауапкершілік сезімін ояту, орындау кезінде ырғағы, ритімі, динамикасы, агогикасы бойынша нақтылықты көздеу. Дыбыстың тембрлік ерекшелігін, орындалатын шығарманың музыкалық және көркемдік бейнесінің бірлігі мен тұтастығын сақтау. Поэтикалық мәтіннің ерекшеліктері, сөз бен дыбыстың байланысы.

Ансамбльде бірыңғай идеялық және көркемдік жоспарды жүзеге асыру жолдары. Камералық ансамбльдердің тарихи қалыптасқан түрлері: біртекті аспаптар және фортепиано үйлесімдігі. Камералық ансамбльдер, әртүрлі дәуірлер, жанрлар мен стильдер туындыларын қоса алғанда, кең репертуарды білу; Шығармашылық толғаныс және жанашырлық. Әр партияның мәнерлілік мүмкіндіктері. Ансамбль өнеріндегі жеке және жалпы өзара байланыс. Фортепианода және фортепианолық педальмен дыбыс шығару тәсілдері. Ансамбльдегі динамика мен тепе-теңдік.

Шығармашылықты тиімді ұйымдастыру үшін қажетті әртүрлі жұмыстарды көркемдік интерпретациялау барысында музыканттың кәсіби қасиеттер жүйесіндегі аспаптық мәдениет аспектілері, орындау шеберлігін теориялық негіздері, музыкалық ойлауды дамыту (өлшеу сезімі, дыбыс перспективасы, полифониялық жағына назар аудару).

Джаз музыкасының кезеңдері мен элементтерін сипаттайтын бірқатар жаңа ұғымдарды музыка ғылымына еңгізу; джаз музыка жүйесінің негізгі элементін түсіну мәселелері. Импровизация модельдерін құру және олардың компоненттерін зерттеу кезінде джаз құрамын практикалық зерттеу.

Музыкалық шығармаларды жазу барысында дыбыстық техника түрлерін жинақтау. Композицияда қолданылатын түрлі музыкалық тәсілдерді зерттеу; музыка жазу дағдыларын дамыту; ырғақпен жұмыс. Фактура музыкалық сөйлем мен мәнерліліктің негізгі элементі ретінде. Фактуралардың түрлерін (гармоникалық, ырғақты, әуезді) талдау және орындау.

Оқу орнында ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруда қазіргі заманғы технологияларды енгізуде құзыреттілікті қалыптастыру, зерттеу нәтижелерін талдау, оларды нақты зерттеу мәселелерін шешуде қолдану, әдістемелік, әйгілі ғылым және кәсіби әдебиет пен ақпарат көздеріне бағыттау және жұмыс істеу әдістері.

Музыкалық материалды меңгеру және түрлі құрамдарға арналған музыкалық-тарихи дәуірлердегі камералық ансамбльдердің түрлі стильдегі концерттік қойылымына дайындық; ансамбльдегі репетициялық шеберлік пен концерттік қойылым. Концерттік камералық бағдарламаларды игеру, әртүрлі музыкалық формаларды интерпретациялау, ансамбльдің дыбысталуындағы аспаптардың дыбыстық палитрасын тыңдау, штрихтардың түрлері. Сахналық қойылым дағдыларын жетілдіру. Концерт толқуын жеңу.

Камералық-концерттік репертуарды, соның ішінде бароккодан бастап авангард музыкасына дейінгі әр түрлі стильдер мен дәуірлердің шығармаларын зерттеу. Әр түрлі стильдегі шығармаларды зерделеу және орындау. Фортепиано мен біртекті аспаптардан дыбыс шығарудың әдістері мен үйлесімділігі; ансамбльдегі динамика мен тепе-теңдік.

Қосымша әдебиеттермен және басқа да жолдармен ұтымды жұмыс жасау әдістері, аудиожазбаларды тыңдау, концерттерге бару кезінде инструменталисттердің өнерін зерттеу және бағалау әдістері. Талдау және үйрену, қорытынды көркемдік бағдарламаны орындауға дайындықты қалыптастыру. Мемлекеттік аттестация және кешендік емтихандарға дайындау.

Қосымша ғылыми және теориялық материалдарды және жеке орындаушылық іс-тәжірибеде жинақталған практикалық тәжірибені дамыту, студенттердің ғылыми ойлауын дамыту, ғылыми-зерттеу жұмыстарын, курстық жұмысты, дипломдық жұмыстарды, диссертациялық жұмыстарды, ғылыми материалдармен жұмыс істеу қабілетін білу.

Шығармашылық, ғылыми-зерттеу және кәсіптік қызметінде негізгі және кәсіби мамандық бойынша алған теориялық білімдерін, академиялық адалдықтың негіздері мен принциптері, ғылыми зерттеулер мен академиялық жазба әдістерін іс жүзінде қолдану.

Заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана отырып және ақпараттық қауіпсіздіктің негізгі талаптарын ескере отырып, ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және ұсынудың негізгі міндеттерін шешу.

Кәсіби және шығармашылық жағдайларда мемлекеттік, орыс және шет тілдеріндегі ауызша және жазбаша қарым-қатынас үшін және арнайы әдебиеттерді оқу, аудару кезінде әртүрлі коммуникативтік-лингвистикалық құрылымдарды қолдану.

Дене шынықтыру және денсаулықты нығайту әдістерін, сонымен қатар сыртқы жағымсыз әсерлерден қорғау ережелерін толық әлеуметтік және кәсіби белсенділікті қамтамасыз ету үшін қолдану.

Әр түрлі классикалық және қазіргі заманғы репертуарды игеруде музыкалық-орындаушылық шеберлікпен жоғары көркемдік деңгейде орындау (жеке, ансамбльде, оркестрде).

Аймақтық ән-аспаптық мектептердің стильдік ерекшеліктерін, композиторлардың жеке стильдік ерекшеліктерін, сондай-ақ музыкалық сөйлеу заңдылықтарын және әртүрлі музыкалық-теориялық құбылыстар мен ұғымдарды талдау.

Оркестр аспаптарының техникалық мүмкіндіктері мен мәнерлік ерекшеліктерін, оркестрлердің түрлері мен үлгілерін, оркестрлік фактураларды, тембрлік драматургияны анықтау.

Зерттеудің жаңа ғылыми әдістерін өз бетінше игере отырып, музыкалық өнерге, мәдениетке және педагогикаға қатысты жеке көзқарасты дәлелдей білу.

Музыкалық білім беру саласында оқу процесін әртүрлі педагогикалық әдістерді, электронды ортаны пайдаланатын қашықтықтан оқыту технологиялары қолдана отырып, сонымен қатар оқушылардың жас ерекшеліктерін, психологиялық және физиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, ұйымдастыру.