7M07162 Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы в М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті

Техногенді қалдықтарды пайдаланып минералды шикізаттарды химиялық, электротермиялық және экстракциялық өңдеудің заманауи технологиясын қарастырады; кондициялық емес және екіншілей шикізаттарды дайындау және байыту әдісін, технологиялық процестің оңтайлы режимін, ионалмасу процесінің көрсеткіштерін таңдау. Компьютерлік бағдарламалар көмегімен химиялық-технологиялық үдерістердің тиімділігін есептеуде дағдыларды меңгеруге мүмкіндік береді.

Теориялық және эксперименттік зерттеулерді, бейорганикалық қосылыстар бойынша жеке және топ ретінде жоспарлау және зерттеу жұмыстарын жүргізу кезеңдерін қарастырады; ғылыми мәліметтерді электрондық дерекқорларда талдауды, ғылыми зерттеулердің міндеттерін қалыптастырады. Эксперимент әдістемесін, өлшеу әдістері мен құралдарын меңгеруге, өлшем нәтижелерін және бақылау нәтижелерін өңдеу әдістерін меңгеруге мүмкіндік береді

Бейорганикалық қышқылдар, тұздар мен минералды тыңайтқыштарды өндірудің технологиялық схемаларын, оларды кедей фосфат шикізатынан алуды, химиялық өндірістің негізгі технологиялық ағындарын қарастырады. Минералды және екіншілей шикізаттың ыдырау үдерістерін есептеуге дағдыландыруға мүмкіндік береді, соның ішінде компьютерлік бағдарламалар, бастапқы реагенттер мен энергия тасымалдағыштарды тұтыну, дайын өнімнің құрамы және олардың сапасын анықтау.

Жоғары білімнің заманауи парадигмалары, Қазақстандағы жоғары кәсіби білім беру жүйесін ұсынады. Жоғары мектептегі оқытушыныың кәсіби құзыреттілігін, педагогикалық ғылымның методологиясын қарастырады. Бұл оқытудың кредиттік жүйесін, болашақ мамандарды даярлаудағы оқытудың жаңа әдістері мен формаларын, білімді және көшбасшылық қасиеттері бар маманның жеке басын қалыптастыруды меңгеруге мүмкіндік береді.

Білім беруде құзыреттілік көзқарасты, жеке, интеграцияланған және мультимедиялық оқыту технологияларын пайдалануды қарастырады. Мәселелік жағдайларды талдау және шешу, топтық жобаны жасау, рөлдік ойындар жүргізу; оқу үрдісін ұйымдастыру, білім алушылардың оқу жұмысын қашықтықтан ұйымдастыру арқылы оқытуды үйретеді. Бұл сізге арнайы пәндерді оқудың әдістемелік ерекшеліктерін меңгеруге, оқу-әдістемелік құжаттарды әзірлеуге және жаңартуға мүмкіндік береді.

Бейорганикалық қосылыстардың талдау әдістерін қарастырады: рентген фазасы, спектрофотометриялық, атомдық сіңіру, оптикалық инфрақызыл микроскопия, сондай-ақ құрылғының құрылғысы мен жұмыс принципі. Талдау әдістерін меңгеру зерттелетін бейорганикалық заттардың химиялық және минералды құрамын анықтауға мүмкіндік береді, бейорганикалық материалдардың құрылымы мен морфологиясын зерттейді, материалдың меншіті бетін және бөлшектердің орташа мөлшерін анықтайды.

Бұл шет тілінде ауызша қарым-қатынас дағдыларын, мәдениетаралық құзыреттілікті, іскерлік хат алмасу дағдыларын дамытуға, шет тіліндегі түпнұсқа дереккөздерді оқудың негізгі түрлерін игеруге, мамандық бойынша ғылыми тақырыптар бойынша жазбаша есептерді дайындауға мүмкіндік береді: ғылыми баяндама, презентация, талқылау, реферат және ғылыми зерттеулер бойынша мақалалар шет тілі, ғылыми мәтіннің аннотациясы, резюме жазу.

Жаратылыстану және техникалық ғылымдардың тарихы мен философиясын, мәдениет пен өркениеттің заманауи еуропалық ғылымын, ғылыми білімдердің құрылымын, нақты ғылымның философиялық мәселелерін, XXI ғасырдағы байланыс технологияларын және олардың қазіргі ғылымдағы рөлін қарастырады.Жаратылыстану және техникалық ғылымның қазіргі заманғы нақты методологиялық және философиялық өзекті мәселелерін шешу жолдарын айқындайды, сыни ойлау мен логиканы дамытады.

Жоғары білікті мамандардың кәсіби қызметінде қажетті заманауи психологиялық ғылымның негізгі принциптерін қарастырады. Жеке тұлғаның психологиялық зерттеулерінің негізгі психологиялық тұжырымдамалары, дағдылары мен қабілеттері бойынша ғылыми және теориялық дүниетаным қалыптастырады, эксперименталды-психологиялық зерттеулер мен психокоррекциялық жұмыстардың негізгі әдістерімен, ұжымды басқарудағы қайшылықтарды, күйзеліске түсуді және оларды шешу әдістерімен таныстырады.

Кинетикалық заңдылықтар мен ерітінділерден еру және кристалдану процестерін жеделдету әдістерін, ірі кристалдар алу және ерітінділерді қоспалардан тазарту әдістерін зерттейді. Фазалық түрлену процестерін зерттеуге, өнімнің шығымын есептеуге және минералды тыңайтқыштарды өндірудің технологиялық режимін анықтауға арналған көп компонентті жүйелердің ерігіштік диаграммаларын қолдануға үйретеді; есептеу дағдыларын пәнаралық ғылыми зерттеулерде қолдану.

Төменгі сортты фосфат шикізатынан күрделі аралас минералды тыңайтқыштарды өндіруді, жаңа құрамды тукоқоспалар әзірлеу, микроэлементтермен техногендік қалдықтарды қолдану арқылы ұзақ әсерлі кешенді тыңайтқыштарды өндірудің ерекшеліктері туралы білімдерін тереңдету. Минералды тыңайтқыштарды өндірудегі технологиялық есептеу дағдыларын меңгеріп, жаңа NPK және РК тыңайтқыштар құрамын алуды оқытады.

Электрохимиялық технологиялардағы энергия үнемдеудің ерекшеліктерін, каустикалық соданы заманауи технологиялық схемалармен диафрагма әдісімен және сынапты катодпен, әртүрлі металдардың анодтық еруі туралы заңдарды қарастырады. Каустикалық сода мен жабындарды зертханалық өндіру дағдыларын қалыптастырады, электрохимиялық процестерді технологиялық есептеу.

Күкірт, азот, тұз қышқыл, экстракциялық.термиялық фосфор қышқылдары, синтетикалық аммиак өндіру бойынша энергия-технологиялық және ресурс үнемдеуші схемаларын дамыту перспективаларын қарастырады.Химиялық реакциялардың жылуды қалпына келтіру әдістері туралы білімді тереңдету, қарқынды энергетикалық-химиялық қондырғыларды пайдаланып, рационалды аппаратуралық процесті рәсімдеу.Энергия тиімді өндірістің технологиялық есептерін орындау және оларды ғылыми зерттеу жұмыстарында пайдалануды қалыптастырады.

Минералды шикізатты өңдеудің ұтымды әдістерін таңдау үшін бейорганикалық тұздарды өндірудің технологиялық есептерінде көпкомпонентті жүйелердің графикалық талдауды қолдануды қарастырылады. Бітірушілер үш немесе төрт компонентті жүйелерде буландыру, еріту және кристалдау үдерістерінің ерігіштік диаграммаларын пайдаланып, процестердің материалдық балансын құрастыру, ғылыми зерттеулердегі дағдыларды қолдануды игереді

Минералды тұздарды өндіруде қолданылатын перспективалық құрылымдық материалдарды, олардың коррозияға төзімділігін, бейорганикалық қосылыстар, металл және металл емес қорғаныс жабындары технологиясындағы құрылымдық материалдардың бұзылу процестері мен механизмдері туралы заманауи идеяларды зерттейді. Жабдықтарды коррозиядан қорғаудың жаңа әдістерін, электрохимиялық катодты және анодты қорғанысты, коррозия ингибиторларын ғылыми зерттеулерде қолдануды үйретеді.

Сольве әдісімен қақталған сода өндірудің негізгі кезеңдерін қарастырады: шикі тұздықты тазарту қажеттілігін негіздеу, абсорбция колоннасын пайдаланудың перспективалық схемалары, аммонизацияланған тұзды көмірқышқылдандырудың температуралық концентрациясы режимін негіздеу, бикарбонатты қақтаудыың оңтайлы режимі. Аммиакты қалпына келтірудің, сұйытылған сұйықтықтарды өңдеудің проблемалық мәселелерін шешудің дағдыларын қалыптастырады. Сода алу дағдыларын және өндіріс сатыларының технологиялық есебін есепті қалыптастырады.

Капиллярлық құбылыстар теориясын, сұйық-сұйық және сұйық-қатты жүйелердегі сұйық фазалық беттік шекара термодинамикасын, бетік энергия мен еркін беттік энергиясын теориялық бағалау, нанодисперсті коллоидтық жүйелердің көріністері мен құбылыстарын қарастырады. Жаңа материалдың технологиясына физикалық химияның бетік жағдайына Юнга-Лаплас теңдеуін тәжірибе жүзінде қолдануды үйретеді.

Ресурстарды үнемдейтін қалдықсыз және аз қалдықты минералды тыңайтқыштар технологиясын, химиялық өсімдік қалдықтарын сақтау және жою әдістерін, фосфор, ЭФҚ және фосфат тыңайтқыштарын қайта өңдеуге арналған интеграцияланған технологияны жасау бағыттарын қарастырады. Қатты өнеркәсіптік қалдықтарды, сарқынды суды тазарту, минералды тыңайтқыштарды шығаратын газ тәріздес шығарындыларды және оларды қалпына келтіру әдістерін меңгеруге мүмкіндік береді.

Ғылыми зерттеулерді жоспарлау мен жүргізудің кезеңдерін қарастырады, болжау, зерттелетін объектінің функционалды бақылауының оңтайлы шешімдері мен режимдерін іздеу мақсатында ғылыми эксперимент жүргізудің ерекшеліктері туралы білімдерін тереңдетеді. Зерттелетін объектіні компьютерлік модельдеуді өз бетінше жүргізуге, мақсатты функцияны қалыптастыруға және адаптивті басқару әдістерін қолдана отырып, эксперименттік зерттеу объектісін көп өлшемді оңтайландыруға мүмкіндік беретін дағдыларды қалыптастырады.

Кондициялы емес фосфат шикізатын қышқылмен ыдыратудың ерекшеліктері, аммофос, дикальций фосфаты, аммонизацияланған суперфосфат, натрий және аммоний метафосфаты, аммоний нитраты, калий нитраты және аммоний сульфаты өндірісінің қазіргі заманғы әдістері туралы білімдерін жетілдіреді. Ұтымды технологиялық схеманы, өндірістің оңтайлы технологиялық режимін таңдауға негізделген. Азот және фосфат тыңайтқыштарын зертханалық өндіру дағдыларын, технологиялық процесті есептеуді қалыптастырады.

Экологиялық тәуекелділікті басқаруға әсер ететін факторлардың дәрежесін бағалау сұрақтарын, техногенді залалды таладу әдістерін, тәуекел дәрежесін төмендету, ықтимал залалдың құрылымына және шамасына бағалау мәселелерін қарастырады. Бейорганикалық қосылыстардың өнеркәсіптік қалдықтарынан қоршаған ортаны ластаудан, өндірістегі жазатайым оқиғалар мен төтенше жағдайлардан келтірілген экономикалық шығындарды есептеуге дағдыландыруға мүмкіндік береді.

Бейорганикалық полимерлі материалдардың микроқұрылымы мен қасиеттерін, элементтердің гомо-тізбекті және гетеро-тізбекті полимерлерді қалыптастыру мүмкіндігін, мономерлерді поликонденсациялау және полимерлеу арқылы бейорганикалық полимерлерді алу әдістерін зерттейді. Бейорганикалық көміртек-, алюминий-, бор құрамдас полимерлі материалдарды жоғары температуралық технологияда терең меңгеріп, оларды зертханалық жағдайларда алуды қалыптастырады.

Жоғары тазалыықтағы заттар алу әдістерін, реактивті қышқыылдар мен тұздар өндірісінің заманауи технологиялық схемаларын, терең тазартылу процесіне әсерін ететін заттардың әсерін сипаттайды. «Т», «ТТҮ», «ХТ» маркалы реактивті фосфор қышқылы өндірісін, тағамдық және реактивті квалификациялы тұздар алу әдісін қарастырады. Зертханада реактивті және тағамдық тұздар алуды, процестің технологиялық есептерін есептеудегі дағдыларын қалыптастырады.

Ықтималдықтар теориясының негізгі түсініктерін, эксперименттік мәліметтерді талдаудың статистикалық әдістерін, кездейсоқ шаманың сандық сипаттамаларын, кездейсоқ шаманың негізгі стандартты үлестірімдерін зерттейді. Дисперсиялық талдауды, корреляцияны және регрессиялық талдауды, уақыт тізбегінің анализін жүргізеді, бір жақты, қисық және көп айнымалы корреляция коэффициенттерін зерттейді. Математикалық статистикалық бағдарламалар мен мәліметтер базасын қолдана отырып, процестің статистикалық көрсеткіштерінің есептеулерін өз бетінше орындауға дағдыландырады.

Бейорганикалық заттардың өндірісінде фосфориттерді, карбонат шикізаттары мен соданы қақтау күйдіру заңдылықтарын, күкіртті шикізаттарды күйдірудің сульфаттау және хлорап тотырудың ерекшеліктерін, оңтайлы технологиялық режимін негіздеуді зерттейді. Техногенді химиялық қалдықтарды пайдаланып, фосфорды қалпына келтірудің электротермиялық технологиясы саласындағы білімін тереңдету.

Технологиялық есептердің нәтижелерін талдау, химиялық реакциялардың жылуын пайдаға асыру есебінің нәтижесін, өндірістің рационалды технологиялық сызбасын таңдау үшін энергияны үнемдейтін қондырғыларды таңдауда жұмыс жасау.

Білім салаларындағы пәнаралық байланыста мәселелерді талдау үшін білімі мен дағдыларын қолдану; докторантурада оқу үшін білім деңгейін жетілдіру және дағдыландыру, өмір бойы тұрақты біліктіліктіен өту.

Жоғары оқу орындарының оқытушыларының ғылыми еңбектерін ұйымдастыруды сыни тұрғыдан бағалау, ұйымдағы қызметкерлерді тиімді пайдалану, химиялық инженерия аймағында тиімді оқыту әдісін, әлеументтік-психологиялық технологияларды басқаруды меңгеру.

Шет тілін білу арқылы ақпараттық ресурстармен байланысты аналитикалық жұмыстарды жүргізу; ғылыми мақалаларды, баяндамалар және диссертациялардағы зерттеулердің нәтижелерін қорытындылау.

Ішкі және халықаралық ғылыми мамандармен және ауқымды аудиториямен әңгімелесу кезінде ғылыми зерттеулерді дербес жоспарлау және жүргізу, зерттеу нәтижелерін негіздеу және дәлелдеу.

Өндірістің технологиялық схемасын жаңғырту жолдарын, өндірістік химиялық қалдықтарды жоюдың жаңа тәсілдерін, қазіргі заманғы ғылым мен технологияны талдау негізінде бейорганикалық заттар мен қосылыстардың өндірісіндегі теріс экологиялық әсерін бағалауды ұсыну.

Бейорганикалық қосылыстардың өндірістік процесін дербес басқару; жоғары сапалы өнім алу үшін химиялық-технологиялық процестердің заңдылықтары негізінде өндірістің оңтайлы технологиялық режимін негіздеу.

Әлемдік көзқарас және методологиялық мәселерді талдау, оның ішінде философиялық ғылым ережесіне негізделген пәнаралық сипаттар, кәсіби қызметте ғылыми зерттеу әдіснамасын пайдалану

Ұжымды тиімді басқару, көшбасшылық қабілетін көрсету, кәсіби қызметтегі стандартты емес жағдайлардағы жедел басқаруды және техникалық шешімдерді шығармашылық және логикалық ойлау арылы тез шешім қабылдау.