6B07118 Электр энергетикасы в Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Химиялық термодинамика, химиялық реакциялардың энергетикасы, химиялық және фазалық тепе- теңдік, химиялық кинетика, реакция жылдамдығы және оны реттеу әдістері, катализаторлар және каталитикалық жүйелер, реакциялар реакциялары, электрохимиялық процестер, металл коррозиясының теориясы, күрделі жүйелер мен қосылыстар, тұздардың тұздары және тұздардың ерігіштігі коэффициенттері, ион алмасу, катиондар мен аниондар, иондардың белсенділік сериясы, селективті, адсорбция және сіңіру.

Механика, кинематика, молекулалық және статистикалық физика және термодинамика, электр және магнетизм, оптика, кванттық физика, жылу сәулелену, ядролық физиканың негіздері.

Берілген курс математикалық аппараттарды меңгеру үшін және қолданбалы есептерді шешу үшін керек. Курс келесі мамематикалық тараулардан тұрады: сызықтық алгебра, аналитикалық геометрия, функция, функцияның шегі, дифференциалдық және интегралдық есептеулер.

Тұрақты токтың сызықты электр тізбектерінің негізгі заңдары. Токтарды есептеу әдістері. Синусоидалды электр шамаларының сурет тәсілдері және параметрлері. Синусоидалды ток тізбектерін алмастыру сұлбасындағы қабылдағыштар. Қабылдағыштарды тізбектей және параллель қосылған тізбектерді талдау. Синусоидалды ток тізбектерін есептеу. Үшфазалы тізбектер және оларды есептеу. Синусоидалы емес периодтық әсер етудегі электр тізбектері. Өтпелі процестерді есептеудің классикалық әдісі.

АБЖ құру принциптері және жіктелуі. Автоматты басқару жүйелерінің математикалық сипаттамасы. Автоматты басқару жүйелеріндегі процестердің тұрақтылығы. Сызықты жүйелердегі басқару процестерінің сапасы. Типтік реттеуіштер және түзетуші құрылғылар. Импульстік және цифрлық жүйелер. Михайлов және Найквист тұрақтылығының жиіліктік өлшемдері. Жүйенің дифференциалдық теңдеулерінің сипаттамаларын линеаризациялау. АБЖ жұмысының орныққан және өтпелі режимдері. Жүйелердің беріліс функциясы туралы түсінік. Уақытша сипаттамалар. Жиіліктік сипаттамалары. Орнықтылық туралы түсінік. Ляпунов әдісі.

Еңбекті қорғауды басқару. Басқарманың функциялары мен міндеттері. ЕЖ бойынша нұсқаулықтарды әзірлеу және қайта қарау. Өндірістік жарақат және кәсіби ауру. Өндірістік жарақаттануды талдау және зерттеу еңбекті қорғау қызметінің негізгі мақсаттары мен міндеттері. Тұрақты жұмыс орындарын аттестаттау және сертификаттау. Жарақаттануды есепке алу және тексеру тәртібі. Еңбек туралы заңнаманың және еңбекті қорғау жөніндегі ережелердің сақталуын қадағалау және бақылау. Нұсқаулық түрлері. Өткізу тәртібі мен мерзімі. Жұмыс жасанды жарықтандыру жүйелері қандай. Олардың әрқайсысы қандай жағдайларда ұсынылады.

Кіріспе. Өлшеу тәсілдердің сипаттамасы. Физикалық аумақтардың өлшеуіш түрлендірулер. Электрлік аумақтардың өлшеу тәсілдері. Электрлік емес аумақтардың өлшеу тәсілдері.Өлшеу тәсілдеріндегі ақпаратты тіркеу тәсілдері. Ақпараттық өлшеуіш жүйелері. Электр станциялары мен қосалқы станциялардың электр жабдықтарының жұмысын басқару және бақылау мәселелері, дистанциялық басқару және сигнал беру құрылғылары, өлшеу аспаптары, релелік қорғау және автоматика аппараттары және оларды басқару қалқандары (ЩУ) мен диспетчерлік пункттерде орналастыру зерттеледі.

Газдардағы электр разряды. Әуе желілері мен қосалқы станциялардың оқшаулағыштары. Электр қондырғыларын ішкі оқшаулау. Оқшаулауды сынау. Кедергіні және оқшаулау сыйымдылығын өлшеу. Диэлектрлік шығындарды бақылау және өлшеу. Жоғары кернеуді бақылау. Контактілі желінің оқшаулануын бақылау. Жоғары айнымалы және тұрақты кернеуді сынау қондырғылары. Импульстік кернеу генераторлары. Жоғары кернеулерді өлшеу. Электр желілеріндегі асқын кернеу. Атмосфералық асқын кернеу. Асқын кернеуден қорғау.

Трансформаторлардың параллель жұмыс істеу шарттары. Тұрақты ток машиналарының негізгі элементтері және жұмыс істеу принципі. Тұрақты ток машиналарында Коммутация. Асинхронды қозғалтқыштың энергетикалық диаграммасы. Синхронды машиналар: түрлері, құрылысы, жұмыс істеу принципі. Синхронды машиналардың негізгі теңдеулері. Қолдану салалары. Синхронды қозғалтқыштар және синхронды генераторлар. Бір фазалы желіден үшфазалы асинхронды қозғалтқыштың жұмысы. Бір фазалы желіден үш фазалы қозғалтқыштың іске қосу сұлбалары. Бір фазалы асинхронды қозғалтқыштар. Жиілікті асинхронды түрлендіргіш. Генератор режиміндегі асинхронды машина.

Пән қолдану салалары бойынша Қазақстан Республикасының «Цифрлық Қазақстан» Мемлекеттік бағдарламасын ендіру және жүзеге асырудың негізгі кезеңдерін, электрондық қызметтерді көрсетудің сандық платформаларын, әртүрлі кәсіби салаларда цифрлық ақпаратты өңдірудің түрлі әдістерін қарастырады.

Электр энергетикадағы математикалық есептер. Электр энергетикасында математикалық бағдарламалау әдістерін қолдану. Бағытталған және бағытталмаған графтар теориясы. Сызықты емес бағдарламалау. Динамикалық бағдарламалау. Критериалды бағдарламалау. Динамикалық жүйелердің орнықтылығын бағалау әдістері. Электржетектің негізгі ұғымдары. Электр энергетикалық есептерде Ықтималдықтар теориясын және математикалық статистиканы қолдану.

"Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет" пәні "Бизнес, басқару және құқық" бағытындағы білім алушыларда сыбайлас жемқорлық көріністеріне мүлдем төзбеушілікті қалыптастыруға бағытталған. "Қазақстан-2050" стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" сынды мемлекеттік құжаттар сыбайлас жемқорлықты ұлттық қауіпсіздікке тікелей қауіп-қатер дәрежесіне көтерді.

Елбасы Н. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласында қоғамның рухани дамуының басымдықтары айқындалып, бағдар берілді. Рухани жаңғыруды жедел жүзеге асыру міндеті қойылды. Қазіргі заманның талабына сәйкес қоғам дамуының іргелі қағидасының бірі жастардың білімге, прагматизмге, бәсекеге қабілеттілікке деген ұмтылыс болуы қажет. Білім алушылардың зердесі мен санасының ашықтығы – рухани жаңғыруды тиімді жүзеге асырудың басты шарты болып табылады.

Мақсаты: қоршаған ортамен қауіпсіз өзара әрекеттесу, адамның қоршаған ортасының қауіпсіздігі, қоршаған орта факторлары және қоршаған орта сапасының жаһандық өзгеруі және олардың салдары туралы білім беру. Сұрақтар: су ресурстарының экологиялық қауіпсіздігі, әуе бассейні, жер ресурстарының сарқылуы, экологиялық тәуекелдер, азық-түлік қауіпсіздігі, адамның қызметімен байланысты табиғи және техногендік апаттар және олардан қорғану жолдары.

Электр техникалық материалдарға қойылатын талаптар. Өткізгіш материалдар. Өткізгіш материалдардың қасиеттері. Әртүрлі мақсаттағы металдар мен қорытпалар . Жартылай өткізгіш материалдар. Жартылай өткізгіш материалдардың қасиеттері .Кремний, германия және кремний карбидінің негізгі физикалық құбылыстары мен қасиеттері. Жартылай өткізгіш материалдарды қолдану салалары. Электр оқшаулау материалдары. Поляризация механизмдері және механизм бойынша диэлектриктердің жіктелуі. Агрегаттық күйдің диэлектрлік өткізгіштікке әсері. Диэлектриктердің электр өткізгіштігі. Диэлектриктердің эквивалентті сұлбалары. Диэлектрлік шығындар түрлері. Диэлектриктер сынамасы. Пассивті және активті диэлектриктер.

Аксонометриялық проекциялар. Қисық сызықтар. Жазықтық. Бетінің. Беттің жазықтықпен қиылысуы. Қашау беттерін. Екі беттердің қиылысу сызығын құрудың жалпы тәсілі. Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі (ҚҚҚ). Сызбаларды орындаудың негізгі ережелері. Графикалық конструкторлық құжаттардың жекелеген түрлерін орындау талаптары мен ережелері (бөлшектер сызбасы, жалпы түрдегі сызбалар, Құрастыру сызбасы, сызбалар) және мәтіндік конструкторлық құжаттар (ерекшелік, элементтер тізбесі). Бөлшектерді қосу түрлері: ажыратылған (қозғалмайтын және қозғалмайтын) және ажырамайтын. Компьютерлік графика.

Кіріспе. Электр энергетикалық жүйенің белгеленген тәртіптері мен оны шешудің негізгі кезеңдері. Контурлық және түйіндік теңдеулер . электр энергетикалық жүйенің тәртібін есептеудің итерациялық әдістері. Құрылымдық сұлбалар мен олардың элементтерінің сипаттамасы. Электр энергетикасының міндеттері мен қолданылу салаларын жіктеу. Жүктемелер мен генераторлардың қуаттары арқылы белгіленген режимнің тораптық теңдеулері. Бастапқы мәліметтерді тапсырудың жалпы жағдайы үшін белгіленген режимнің теңдеулерін жазу формалары. Ньютон әдісімен сызықты емес теңдеулер жүйесін шешу. Ньютон әдісінің модификациясы.

Проекциялар әдісі. Түзу сызық кесіндісін проекциялау. Жазықтық. Түзу сызық пен жазықтықтың, екі жазықтықтың өзара орналасуы. Сызбаны түрлендіру тәсілдері. Көп қырлы сурет. Заттардың бейнесі-түрлері, тіліктері, қималары. Бөлшектерді, бөлшектердің типтік элементтерін қосу бейнесі. Бөлшектер эскиздерінің сызбалары. Бұйымның жалпы түрінің сызбасын әзірлеу. Деталирование. Схемалар.

Курс кәсіби-тәжірибелік бағытта құрастырылған. Оны оқу арқылы кәсіби маңызды жағдайларда риторикалық іс-әрекет технологиясын игеру көзделген. Білім алушылардың сөздік білімділігін арттыру, тиімді іскерлік қарым-қатынас қағидалары, жұрт алдында сөйлеудің ұтымды ықпал етуін қамтитын негізгі факторлар мен үдерістері, шешен мен аудитория ынтымақтасуының формалары мен құралдары туралы білім алу курстың міндеттеріне кіреді.

Пән үш бағытты қамтиды: бизнесті басқару, қызметтің экономикалық, әлеуметтік және экологиялық аясы; бизнес идея және бизнес жоспарды дамыту; пәннің негізгі бағыттарының бірі ретінде студенттерді жеке жауапкершілікке, ынталандыруға, инновациялыққа, талпынысқа және қоғам алдындағы жауапкершілікке үйретеді.

Электрмен жабдықтау жүйелерін монтаждауды ұйымдастыру. Негізгі құжаттама және жабдықтар. Аспап және өлшеу аспаптары. Іргетастың ақаулары мен деформациясы және жою тәсілдері. Кабель желілерінің ақаулықтары. Көлік және Такелаж жұмыстары. Қабылдау-тапсыру сынақтарының көлемі. Трансформаторлардың қосылу шарттарын анықтау. Трансформаторлардың оқшаулама сипаттамаларын өлшеу. Орамдардың тұрақты токқа кедергісін өлшеу. Трансформация коэффициентін тексеру. Токты және бос жүрістің шығынын өлшеу. Трансформаторларды фазалау. Трансформаторлық майды сынау.

Өтпелі процестер туралы жалпы мәліметтер. Электрмен жабдықтау жүйелеріндегі қысқа тұйықталу. Үшфазалы қысқа тұйықталу кезіндегі Электр машиналарындағы өтпелі процестер. Үшфазалы қысқа тұйықталу токтары. Симметриялы қысқа тұйықталу токтарын есептеудің практикалық әдістері. Симметриялы емес режимдерді есептеудің негізгі ережелері. Көлденең симметрия. Бойлық симметрия және зақымданудың күрделі түрлері. Ерекше жағдайдағы өтпелі процестер. Қысқа тұйықталу токтарының деңгейлері. Электрмен жабдықтау жүйесі режимінің тұрақтылығы. Электрмен жабдықтау жүйелерінің орнықтылығын есептеудің практикалық критерийлері мен әдістері.

Электрлік құрылғылар, жіктелуі, қолдану саласы және дизайн ерекшеліктері. Ажыратқыштар, магниттік стартерлер, контакторлар, автоматтар, сақтандырғыштар. 1000В жоғары кернеуге арналған коммутациялық құрылғылар. Ажыратқыштар, жүктемені сөндіргіштер, жоғары вольтты сақтандырғыштар. Ток және кернеу трансформаторларын өлшеу. Қысқа тұйықталу токтарын шектеу. Ток шектейтін реакторлардың құрылымдары мен параметрлері. Бөлінетін орамдары бар трансформаторларды қолдану. Жерге қосу құрылғылары. Найзағайдан қорғаудың талаптары мен есебі.

Заманауи техникадағы электроника. Транзистордың қосылу сұлбасы. Тұрақты ток бойынша есептеу. Айнымалы ток бойынша каскадты есептеу. Жалпы коллекторы бар Схема. Төмен жиілікті қуатты күшейткіштер. Қуат күшейткіштері. Дифференциалдық сигнал. Операциялық күшейткіштер. Интегратор. Синусоидалы тербелістер генераторы. Тұрақтандырғыштарды құру принципі. Импульстік және цифрлық құрылғылар. Логикалық элементтің микросхемасы. Сандық-аналогтық және аналогтық-сандық түрлендіргіштер.

Монтаждаудың техникалық негіздері мен озық технологиялары, Электр жабдықтары мен автоматтандыру құралдарын баптау. Негізгі нормативтік құжаттар, негізгі ұғымдар мен анықтамалар. Электр монтаждау және реттеу учаскелерінің құрамы мен құрылымы. Электр монтаждау және реттеу жұмыстарын реттейтін негізгі нормативтік- техникалық құжаттар. Реттеу жұмыстары кезінде есептік құжаттаманы ресімдеу. Қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етуге бағытталған талаптар мен іс- шаралар. Электр монтаждау жұмыстарын тапсыру‐ қабылдау тәртібі.

Электржетектің координаты туралы түсінік. Электржетектің координаталарын реттеу тәсілдері. Реттеу сапасын бағалау критерийлері. Тұрақты ток электр қозғалтқыштарының бұрыштық жылдамдығын өзгертумен реттеу: қоректендіру көзінің кернеуі, Зәкір тізбегінің кедергісі және қозу ағыны. Басқарылатын түзеткіштердің көмегімен тұрақты ток электр қозғалтқыштарының жылдамдығын реттеу. Асинхронды қозғалтқыштардың бұрыштық жылдамдығын өзгертумен реттеу: қуат көзінің кернеуі мен жиілігін, статор немесе ротор тізбегіндегі белсенді және реактивті кедергілерді, полюстердің бу санын. Асинхронды вентильді каскадтарда жылдамдықты реттеу.

Өтпелі процестер туралы жалпы мәліметтер. Қысқа тұйықталу есептерінің тағайындалуы. Есептерде қабылданатын негізгі жорамалдар. Салыстырмалы бірліктер жүйесі. Симметриялы тізбектегі үшфазалы қысқа тұйықталу. Қысқа тұйықталудың соққы тогын есептеу. Симметриялы емес қысқа тұйықталу. Алыс электр берілістердегі электромагниттік өтпелі процестер. Алыс электр берілістегі қысқа тұйықталу кезіндегі мерзімді бос құрамдастар. Қарапайым жүйенің динамикалық тұрақтылығы. Асинхронды режимнің пайда болуы. Орнатылған асинхронды режим. Электр жүйелері. Орнықтылықты арттыруға арналған қосымша құрылғылар.

Электр станцияларының жіктелуі және құрылғысы. ЖЭО-ның негізгі схемаларына қойылатын талаптар, олардың жұмыс режимімен байланысы және станцияның электр жүйесіндегі орны. Электр генераторлары, трансформаторлар, ашық қорғаныс және тарату құрылғылары, күшейту және төмендету қосалқы станциялары: құрылымы, жұмыс істеу принципі, жұмысы. Қосалқы станциялардың негізгі схемаларын құрудағы сенімділікке, қызмет көрсету қауіпсіздігіне, тиімділікке және маневрлікке қойылатын талаптар.

"1 кВ дейінгі электр аппараттары"пәніне кіріспе. Қолмен басқарудың электр аппараттары. Қашықтықтан басқарудың электр аппараттары. ПМЛ сериялы электромагнитті қосқыштардың шартты белгіленуі құрылымы. Электржылдық релелерді таңдау. Тиристорлы бір полюсті контактор. Тиристорлық қосқыштар. Температура, қысым, деңгей, жол датчиктері. Фотодатчиктер. Фотоэлектрлік датчиктер. Геркондар. Жылдамдық датчиктері. Холлдың Датчиктері. Реле. (уақыт релесі, кернеу, ток). Электр аппараттарын орындау және шартты белгілер.

Электр энергиясын тұтынушылардың электр шаруашылығы. Электрмен жабдықтау жүйесінің деңгейлері (сатылары). Электр энергиясын тұтыну және электр жүктемелері. Электр энергетикасы субъектілеріне өнеркәсіптік кәсіпорындарды қосу сұлбаларын, кернеулерін және режимдерін таңдау. Басты төмендету және тарату қосалқы станциялардың схемалары және конструктивтік орындалуы. Айнымалы токтың 1 кВ дейінгі және тұрақты токтың 1,5 кВ дейінгі кернеулі желілердегі электрмен жабдықтау сұлбалары. Электр энергиясын тасымалдау (канализация). Таңдау қималы сымдар мен кабельдерді. Қысқа тұйықталу токтарын есептеу.

Жарықтандыруды нормалау принциптері. Жарықтандыру құрылғыларының жарық техникалық бөлігін есептеу әдістері (ЖҚ). Жарықтандыру қондырғыларына қойылатын талаптар. Жарықтандыруды жобалау бойынша нормативтік құжаттар. Сандық және сапалық ЖҚ. Жарықтандыруды есептеу әдістері: нүктелік, пайдалану коэффициенті, меншікті қуат. ЖҚ электр бөлігін есептеу жарық беру желілерінің классификациясы: қоректендіргіш, топтық, апаттық жарықтандыру. Жарықтандыруды басқару. Жүктеме тогы бойынша желілерді есептеу. Қорғау аппараттарының номиналды токтарын анықтау. Кернеу шығыны бойынша есептеу.

Электр станциялары мен энергия жүйелері туралы негізгі мәліметтер. Электр станцияларындағы генераторлар туралы негізгі түсініктер. Синхронды генераторлардың негізгі параметрлері және олардың жекелеген қуаттардың өсуімен және салқындату әсерімен өзгеруі. Әр түрлі суыту тәсілдері бар генераторлардың рұқсат етілген шамадан тыс жүктелуі. Генераторларды параллель жұмысқа қосу. Жүйемен параллель жұмыс істеу кезінде генератордың қалыпты режимінің негізгі сипаттамалары. Әртүрлі белсенді жүктемелер мен қозу және кернеу тогының тұрақты мәндері кезіндегі генератордың жұмысы.

Электр станциялары мен қосалқы станциялардың электр жабдықтарына әсер ететін асқын кернеу. Жоғары кернеулі желілерде бейтарап жерге қосу әдістері. Трансформаторлардың, автотрансформаторлардың және айналмалы машиналардың орамдарындағы толқындық процестер. Жерге қосылған бейтарап желілердегі ішкі кернеу. Ішкі кернеу деңгейіне сәйкес электр станциялары мен подстанциялардың жабдықтарын оқшаулауды үйлестіру. Электр станциялары мен қосалқы станциялардағы оқшаулау құрылымдары. Электр станциялары мен қосалқы станциялардағы оқшаулағыш құрылымдардың күйін диагностикалау.

Диэлектриктер туралы жалпы мәліметтер. Электр өткізгіштігі, диодтың поляризациясы. Сыртқы оқшаулау. Электр қондырғыларының сыртқы оқшаулауындағы электр өрістерін реттеу. Газдардағы стример торий туралы негізгі түсініктер. Біртекті және біркелкі емес электр өрістеріндегі ауа саңылауларындағы разрядтар. Қатты диэлектриктің беткі қабаты бойымен ауадағы разрядтар. Ішкі оқшаулау. Оқшаулауды бақылау. Сыртқы кернеу. Электр қондырғыларын найзағайдан қорғау. Электр желілерінің бейтарап режимі. Ішкі кернеу. Негізгі электр жабдықтарын оқшаулау.

Монтаждау жұмыстарын жүргізуге арналған техникалық құжаттаманың құрамы туралы жалпы мәліметтер. Жұмыс өндірісінің жобасы( ЖӨЖ), оның мақсаты, технологиялық жазбалары және олардың мазмұны. Монтаждауға қатысатын жұмысшыларды құрастыру-монтаждау сызбаларымен, ЖӨЖ немесе технологиялық жазбамен, нұсқаулықтармен және т.б. таныстыру тәртібі. Құрал- саймандардың, айлабұйымдар мен жарақтардың мақсаты, пайдалану және сақтау ережесі. Механикаландырылған құрал- сайман, электр және пневматикалық құрал- саймандарды қосу орындарын жабдықтау; жылжымалы бекеттер.

Энергия үнемдеу есебінің өзектілігі: Пәннің мақсаты мен міндеттері. Білім беру бағдарламасының құрылымындағы пән орны. Пәнді игерудің жоспарланған нәтижелері. Қазіргі әлемдегі электрлендіру. Әлемнің әр түрлі елдеріндегі энергия. Өнеркәсіптің, ауыл шаруашылығының, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының, тұрмыстағы әр түрлі салаларында энергияны тұтыну құрылымы. Қазақстандағы энергия үнемдеудің нормативтік-құқықтық базасы.

ЭС ұғымы және оған қойылатын нормативтік талаптар. Электр желілеріндегі шығындарға және электр қабылдағыштардың жұмысына ЭС әсері. Кернеудің ауытқуы мен асимметриясы кезіндегі үш фазалы АҚ-ның қуаты мен сипаттамалары. Кернеу ауытқуларының жарықтандыру қондырғыларының, электронды жабдықтар мен компьютерлердің, электр жылытқыштардың, Электрмен дәнекерлеу жабдықтарының сипаттамаларына әсері. Электр энергиясы сапасының көрсеткіштерін өлшеудің техникалық құралдары. Бақылау пункттері және олардағы электр энергиясының сапа көрсеткіштерінің сипаттамасы. Бақылау деңгейлері. Бақылау нәтижелерін ұсынудың түрлері мен нысандары.

Идеалды термодинамикалық процестер және циклдар. Нақты газдардың термодинамикасы. Газ ағынының термодинамикасы. Қоспалар және газ-дарды араластыру. Химиялық термодинамика негіздері. Нақты машиналар мен қондырғылардың циклдары. Жылу алмасудың негізгі ұғымдары мен заңдары. Жылу өткізгіштігі. Конвективті жылу алмасу. Жылулық сәуле шығару. Массаалмасу процестері. Отын, оның негізгі сипаттамалары.

Термодинамиканың бірінші және екінші заңдары, идеалды газдардың жай-күйінің өзгеру процестері қарастырылады. Нақты газдардың термодинамикасы бойынша материалдар берілген-су буы және ылғалды ауа. Бу және газдардың ағу және дросселдеу процестері талданған. Компрессорлар, түрлі типті жылу қозғалтқыштары, Тоңазытқыш машиналар жұмысының термодинамикалық негіздері бойынша материалдар келтірілген. Химиялық термодинамика мәселелері. Жылуөткізгіштігі, конвективті жылу алмасу және жылу сәулеленуінің негізгі мәселелері талданды. Ұқсастық теориясының және стационарлық емес жылуөткізгіштігінің ережелері қарастырылған.

Түрлендіргіш техника құрылғыларының мақсаты. Түрлендіргіш құрылғылардың заманауи жартылай өткізгіштік элементтері. Түзеткіштердің күштік сұлбалары, қолдану аумағы және негізгі сипаттамалары. Түзеткіштердің бірфазалы сұлбалары. Түзеткіштердің үшфазалы сұлбалары. Түзеткіштердегі токтардың коммутация процесі. Тұрақты және айнымалы кернеу түрлендіргіштері. Тұрақты және айнымалы кернеуді реттеудің импульстік тәсілінің ерекшеліктері. Электржетекте қолдану. Инверторлар және жиілік түрлендіргіштері. Бір фазалы және үш фазалы токтың және кернеудің автономды инверторлары, жұмыс принципі және қолдану саласы. Тікелей байланысы бар түрлендіргіштер.

Пән студенттерге өндірістік кәсіпорындарды электрмен жабдықтау жүйелерінде симметриялы емес режимдердің әртүрлі түрлерін анықтау үшін алмастыру сұлбаларын құру туралы түсінік береді. Студенттерде симметриялы емес режимдердің параметрлерін инженерлік есептеу дағдыларын, олардың электржабдықтардың жұмысына әсерін білуді, электржабдықтау сұлбаларында олардың шектеулеріне ықпал етуді, симметриялы емес режимдерден тыс және шектеуді қалыптастырады.

Өнеркәсіптік кәсіпорындардың электрмен жабдықтау жүйелерінде толық емес фазалық режимдердің пайда болу себептері мен салдары. Толық емес фазалық режимдердің параметрлерін инженерлік есептеу әдістері және олардың электр жабдықтарының жұмысына әсері. Өнеркәсіптік кәсіпорындарды электрмен жабдықтау схемаларында қорғау және шектеу жүйелері. Электр жүйелері мен желілері жұмысының ерекше режимдері. Симметриялық компоненттер жүйесі. Тікелей, кері және нөлдік тізбектегі желі элементтерінің параметрлері. Асимметриялық қысқа тұйықталу кезіндегі ток және кернеу векторлары.

Электр энергетикасының бірегейлігі. Энергиямен жабдықтауға қойылатын нормативтік талаптар. Энергетикалық кәсіпорындардың негізгі және айналым капиталы. Энергетикалық кәсіпорындардың кадрлары. Энергетикалық кәсіпорындардың еңбекақысының экономикалық негіздері. Электр энергиясының өзіндік құны. Энергетикадағы баға белгілеу негіздері. Энергетикалық кәсіпорын қызметінің қаржылық нәтижелері. "Менеджмент", "Инвестициялар", "Күрделі салымдар" ұғымдарының мәні мен мазмұны күрделі салымдарды экономикалық негіздеудің дәстүрлі және қазіргі заманғы әдістері. Инвестициялау нұсқаларының салыстыру шарттары. Электр энергетикадағы нарық жүйесі.

Релелік қорғаныс және автоматикаға қойылатын талаптар. Релелік қорғаныс және автоматика элементтері. Электр беру желілерін қорғау және автоматика. Доға сөндіргіш реакторлар арқылы оқшауланған немесе Жерге тұйықталған желілерде жерге тұйықталудан қорғау. Дифференци-алдық ток қорғанысы. Өнеркәсіптік кәсіпорындарды электрмен жабдықтау жүйелерінің автоматика құрылғылары. Қосалқы станция элементтерінің қорғанысы және автоматикасы. Электр қозғалтқыштарының қорғанысы және автоматикасы.

Энергия ресурстарының қоры. Дәстүрлі емес және жаңартылатын энергия көздері саласындағы саясат. Энергия ресурстарын тұтыну динамикасы және энергетикалық шаруашылықты дамыту. Энергетиканың экологиялық мәселелері. Адамның қажеттіліктерін қанағаттандырудағы дәстүрлі емес көздердің орны. Күн Энергиясы. Жел энергетикасы. Геотермалды энергетика. Су энергиясын пайдалану. Қайталама энергетикалық ресурстар. Биоотын. Дәстүрлі емес және жаңартылатын энергия көздерін пайдаланудың экологиялық мәселелері.

Халық шаруашылығы кешені және оның элементтері: экономика саласы, секторы. Салалардың экономикалық жіктелуі. Кәсіпорын кәсіпкерлік қызметтің субъектісі ретінде. Кәсіпорындардың әртүрлі белгілері бойынша жіктелуі. Кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық нысандары. Өндірістің экономикалық негіздері. Инновациялық және Инвестициялық саясат. Кәсіпорын қызметінің қаржылық нәтижелерін қалыптастыру. Кәсіпорындарға салық салу. Шаруашылық қызметтің тиімділігін бағалау. Кәсіпорынның өндірістік және ұйымдық құрылымы. Негізгі өндіріске қызмет көрсетуді ұйымдастыру. Еңбекті ұйымдастыру және ынталандыру. Кәсіпорынның экономикалық қызметін басқару негіздері.

Өнеркәсіптік кәсіпорындардың электр жүктемелері. Цехішілік электр желілері. Сымдар, шиналар мен кабельдерге ток жүктемелері. Цехтық электр желілерінің электр жабдықтары. Кернеу шығыны бойынша өткізгіштердің қимасын тексеру. Қысқа тұйықталу токтарын есептеу және жабдықты олардың әрекетіне тексеру. Электрмен жабдықтау жүйелерінің жоғары вольтты жабдықтары. Электржабдықтау жүйесінің өткізгіштері мен аппараттарын таңдау. Кәсіпорынның электрмен жабдықтау жүйесіндегі реактивті қуатты өтеу.

Атом энергетикасының физикалық негіздері. АЭС реакторлық қондырғы-лары: графитті уран, сулы су, жылдам нейтрондарда. Атом электр станци-яларының принциптік сұлбалары. Атом энергетикасының қазіргі жағдайы. Өзен гидрологиясының негізгі ұғымдары. Су ағынының жұмысы. Арынның шоғырлану сұлбалары. Гидравликалық турбиналар, олардың жіктелуі және конструкциялары. Кавитация- сұйықтық ағысындағы физикалық құбылыс. ГЭС-дағы кавитацияның теріс салдарын жою жолдары. ГЭС негізгі құрылыстары: бөгеттер, ғимараттар.

АБЖ ТП құру мақсаты және мақсаты. Бар автоматтандыру жүйесін тал-дау. АБЖ ТП талаптары. ТП АБЖ құрудың техникалық-экономикалық негіздемесі. ТП АБЖ функционалды құрылымын әзірлеу. АБЖ ТП ақпараттық қамтамасыз етуді әзірлеу. КҚТ таңдау және негіздеу. АБЖ ТП техникалық құрылымын әзірлеу. АБЖ ТП бағдарламалық-алгоритмдік қам-тамасыз ету құрамы. Жалпы өндірістегі негізгі технологиялық операцияларды автоматтандыруды қамтамасыз ететін кешенді шешімді зерттеу немесе салыстырмалы түрде аяқталған өнімді шығаратын оның қандай да бір учаскесінде.

Электржелілік кешендегі телемеханизация: даму үрдістері; телесжүйені құру; консервіленген байланыс желілері. Технологиялық процестерді ав-томаттандыру: құрылымды ұйымдастыруға қойылатын талаптар; ТП баж кіші жүйелерін әзірлеу; АОД станциялардағы автоматиканы жаңғырту. Диагностика регламентін жүйелеу: қолдану саласы; "Диагностика" бизнес-процесінің құрылымдық схемасы; процесс стандарттары. Электр жабдықтарын диагностикалау жүйесі: диагностика жүйесін ұйымдастыру; диагностикалық бақылау және ішінара разрядтардың әдістері; оқшаулаудың жиілік диа-гностикасы; тепловизиялық бақылау.

Электржетектердің жіктелуі және оларға қойылатын негізгі талаптар. Автоматты реттеу теориясының негізгі ұғымдары. Жылдамдық бойынша тұрақтандырылған және токты шектеумен және үдеумен электр жетектерін жобалау. Вентильді қозғалтқыштардың негізінде орындалған электр жетектерін жобалау. Электржетектерді жобалау реті. Сапа көрсеткіштері және жобалау міндеттері. Жүктеме диаграммалары және тахограммалар. Қуатты есептеу және электрқозғалтқыштың түрін таңдау. Жұмыстың стандартты режимдері. Есептік жүктемені анықтаудың практикалық әдістері. Таңдалған электр қозғалтқышын тексеру. Ауыл шаруашылығы өндірісінің механизмдерінің электр жетектерін жобалау.

Релелік қорғаныстың тағайындалуы. Қорғаныс релесінің жіктелуі және релелік қорғанысқа қойылатын негізгі талаптар. Ток пен кернеудің электромагниттік релесі. Релелік қорғаныс сұлбаларының негізгі логикалық элементтерінің тағайындалуы. Индукциялық ток релесі. Жедел токтың көздері мен сұлбалары. Микроэлектронды элементтік базадағы РҚА құрылғылары. Операциялық күшейткіштерде орындалған қорғаныс релесінің негізгі тораптары. Операциялық күшейткіштерде және интегралды микросхемаларда орындалған қорғаныс релесі.

Кәсіби қызметте электр жабдықтарын монтаждау, жөндеу және пайдалану, электр энергиясын сақтау және оларды анықтау тәсілдері туралы білімді қолдана білу, энергия тасығыштардың басқа түрлерінің технологиялық міндеттерін шешу, оларды жабдықтау және жарықтандыру мәселелерінде түсіну.

Электр техникалық қажеттіліктер үшін жалпы қабылданған ӨҚ жүйесіне сәйкес электр сұлбалары мен олардың элементтерін құрастыру үшін бастапқы деректерді жинау мен талдауға қатысу қабілеті болу. Қабілетті болу: типтік әдістемелер бойынша есеп жүргізу, жалпы Технологиялық жабдықты жобалау

Сандық және микроконтроллерлік басқару құрылғылары, өнеркәсіп нысандарын электрлік жабдықтау және механикалық тораптар мен агрегаттардың жетегі туралы білімді, электр аппараттары теориясының негіздерін және өнеркәсіпте қолданылатын электрондық құрылғыларды меңгеру. Типтік әдістемелер бойынша есептерді қолдану, электр сұлбаларын жобалау қабілетіне ие болу

Әлеуметтік ортада тұтас тұлғаны қалыптастыруға және жеке тұлғаның жауапкершілігін арттыруға ықпал ететін білімді көрсете білу

Ашық сөйлеу дағдыларын меңгеру және өз көзқарастарын жазбаша түрде нақты дәлелдей білу

Электр энергетикалық объектілердің және олардың элементтерінің стандартты әдістемелер бойынша жобалық әзірлемелерінің алдын ала техникалық-экономикалық негіздемесін жүргізуге қатысуға қабілетті. Жобаны басқару негіздерін біліңіз және энергетикалық саладағы кәсіпорындарды тиімді басқару туралы білімге ие болыңыз

Өндірістегі болашақ кадрлардың функционалдық міндеттерінің өрісіне кіретін процестерді автоматтандыру, құрылғылар мен жабдықтарды қорғау құралдары, Еңбекті қорғау, тұтынылатын энергия сапасы саласындағы білім мен құзыреттілікке ие болу.

Қазіргі заманғы компьютерлік бағдарламаларды қолдана отырып, әртүрлі фигуралар мен объектілерді графикалық бейнелеуге, ток өткізетін және өткізбейтін электр жабдықтарының құрылғыларында қолданылатын материалдардың қасиеттерін өлшеуге, электр тізбектерінде өтетін матермалық процестерді сипаттауға және оны тиімді пайдалану мақсатында тұтынылатын электр энергиясының есебін және талдауын жүргізуге қабілетті болу. Қабілетті болу: типтік әдістемелер бойынша есеп жүргізу, жалпы Технологиялық жабдықты жобалау

АКТ саласындағы дағдылар мен бизнесті ұйымдастыруды мемлекеттік және шет тілдерінде игере білу