6B05209 География в Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Курс географиялық қабатты, оның құрылымын және кеңістіктік саралауды, негізгі географиялық құрылымдарды зерттеуді қарастырады. Географиялық қабаттың барлық салалары үшін эволюция, тұтастық, заттар мен энергияның заңдарын, ырғақтығын қарастырылады.

Пән географиядағы ғылыми бағыт ретінде экономикалық, әлеуметтік және саяси географияның дамуы мен қалыптасу тарихын, экономикалық, әлеуметтік және саяси географияның теориясы, концепциясы мен категориясын, шаруашылықтың аумақтық құрылымдарын, экономикалық-әлеуметтік-географиялық зерттеулердің әдістемесі мен әдістерін зерттеуге арналған.

Топография пәнін геодезия негіздерімен игерудің мақсаты жер бетін зерттеумен және оны жоспарлар мен карталарда бейнелеумен байланысты жұмыстарды ұйымдастыру және техника, әдістер туралы білім негіздерін оқып үйрену болып табылады, сондай-ақ өлшеудің басқа түрлері туралы түсінік береді.

Пән ерекше табиғи-тарихи табиғи дене ретінде топырақ туралы білім алуға бағытталған. Пәннің міндеттері: топырақты қорғау және олардың құнарлылығын арттыру тәсілдерін үйрету, Жерді картографиялау және бағалау, Жер ресурстарын басқару кезінде осы білімдерді шебер және тиімді пайдалануға үйрету.

Топографиялық картографиялау түрлерінің дамуын қазіргі теориялық негіздері, принциптері және, топографиялық түсірілім әдістерін, геодезиялық өлшеу және, жергілікті жерде координата нүктелерін анықтау, теориялық негіздері, карталардағы құбылыстарды, картография және картографиялық бейнелеу тәсілдері жайлы осында баяндалады.

Пән аймақтық құрылымдарын геологиялық-құрылымдық талдау, геологиялық карталаудың негізгі тәсілдерін меңгеруге бағытталған. Пәннің міндеттері: тау жыныстарының жатуының құрылымдық формаларын, олардың құрылысы мен пайда болуын және өзара қарым-қатынасын зерттеу; геологиялық карталарды, тіліктерді, стратиграфиялық колонкаларды ресімдеуге қойылатын талаптарды зерттеу.

Пән ерекше табиғи дене, топырақ түзілу факторлары, топырақ түзуші процестер, топырақ құрамы мен құрылысы, олардың географиялық таралу заңдылықтары, топырақты қорғаудың негізгі шаралары мен пайдалану мәселелері туралы білімді қалыптастыруға бағытталған.

Картография ғылымының теориялық негіздері баяндалады, сондай-ақ құрамында маңызды карталар мен атластарды шолу жасалады, әлем туралы білімді шоғырландырады, алынған әдістермен және құралдармен картография туралы мәліметтер және картографиялық модельдеу.Сондай-ақ карталармен жұмыс тәсілдері мен әдістері, жер ресурстары карталарын пайдалану, географиялық ақпараттық жүйелер туралы түсінік. Геоақпараттық картографиялау.

Қазақстанның физикалық географиясы-табиғи жағдайлардың ерекшеліктері мен заңдылықтарын және экономикалық-аумақтық кешендерді зерттейтін негізгі курстардың бірі. Курс Қазақстан Республикасының табиғи жағдайларын зерттеу тарихын; геологиялық даму тарихын; рельефтің морфоқұрылымдық элементтерін; климаттың сипаттамалық ерекшеліктерін; гидрографияны; топырақ жамылғысының ерекшеліктерін; негізгі табиғи аймақтарды және физикалық-географиялық аудандастыруды қарастырады.

Пән келесі сұрақтарды қарастырады: Жер туралы жалпы мәліметтер, кристаллография, минералогия және петрография, тектоника. Жер бетінің рельефін анықтайтын жер қыртысының құрамын, құрылысы мен даму заңдылықтарын, геодинамикалық процестерді, эндогенді, экзогенді және техногендік процестерді зерттейді.

"Геоморфология" пәні жер бедерін, оның морфологиясы мен морфометриясын, генезисі мен жасын, үрдістерін, динамикасын және жердің қалыптасу тарихын зерттеуге, сондай-ақ ландшафтық дифференциацияның басты факторы ретінде рельефтің рөлін анықтауға бағытталған.

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет» пәні «Жаратылыстану ғылымдары, математика және статистика» бағыты бойынша сыбайлас жемқорлыққа қарсы нормаларды зерделеуге бағытталған. Биологиялық және сабақтас ғылымдар, қоршаған орта саласында және физика-химиялық ғылымдар саласында, сондай-ақ математика және статистика саласындағы барлық нормативтік актілер қарастырылады.

Пән географиялық ақпараттық жүйелерді жобалау, құру және пайдалану, ГАЖ-технологиялар туралы негізгі түсініктерді қалыптастыру, практикалық және ғылыми мақсаттар үшін ГАЖ қолдану салаларын зерттеу бойынша технологияларды зерттеуге бағытталған. Пәннің бағдарламалық қамтамасыз етілуі: ArcGIS, MapInfo, ERDAS IMAGINE.

Елбасы Н. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласында қоғамның рухани дамуының басымдықтары айқындалып, бағдар берілді. Рухани жаңғыруды жедел жүзеге асыру міндеті қойылды. Қазіргі заманның талабына сәйкес қоғам дамуының іргелі қағидасының бірі жастардың білімге, прагматизмге, бәсекеге қабілеттілікке деген ұмтылыс болуы қажет. Білім алушылардың зердесі мен санасының ашықтығы – рухани жаңғыруды тиімді жүзеге асырудың басты шарты болып табылады.

Оқу пәні адамның қоршаған ортамен қауіпсіз өзара әсер тәсілдерін, адамның қауіпсіз ортада тіршілік етуін, экологиялық факторларды, қоршаған орта сапасының ғаламдық өзгерістерін және олардың салдарын қарастырады. Сонымен қатар, су ресурстарының, әуе бассейнінің экологиялық қауіпсіздігін, жер ресурстарының деградациясы мен тозуын, экологиялық тәуекел, ҚР азық түлік қауіпсіздігі және ҚР территориясындағы антропогенді әс-әрекетпен байланысты табиғи, техногенді апаттарды және олардан қорғану тәсілдерін қарастырады.

"Гидрология гидрологиялық картографиялау негіздерімен" пәні студенттерді гидрология саласындағы ғылыми білімнің негізі, құрлықтың ең маңызды су объектілерінің бірі ретінде таныстырады. Міндеттері: 1) өзендер мен олардың бассейндерінде болатын гидрологиялық процестердің жалпы және маңызды заңдылықтары туралы түсінік беру; 2) гидрологиялық картографиялау негіздерін білу.

Курс кәсіби-тәжірибелік бағытта құрастырылған. Оны оқу арқылы кәсіби маңызды жағдайларда риторикалық іс-әрекет технологиясын игеру көзделген. Білім алушылардың сөздік білімділігін арттыру, тиімді іскерлік қарым-қатынас қағидалары, жұрт алдында сөйлеудің ұтымды ықпал етуін қамтитын негізгі факторлар мен үдерістері, шешен мен аудитория ынтымақтасуының формалары мен құралдары туралы білім алу курстың міндеттеріне кіреді.

Пән жалпы және арнайы білім мен түсініктерді қалыптастыруға бағытталған: әртүрлі тектоникалық, климаттық және ландшафтық жағдайларда жер бедерінің пайда болу және даму үрдістерінің қызметі. Міндеттері: жер бедерінің құрылымын, пайда болуын және эволюциясын анықтайтын геоморфологиялық процестердің алуан түрлілігі туралы түсінік беру; рельеф түзілу процестерінің кеңістіктік-уақыттық арақатынасымен таныстыру.

Осы курс ландшафты-экологиясын ғылыми ойдың зерттеу эволюциясын қарастырады; геосистемалық парадигма аясында ландшафтық ғылымның тұжырымдамалық негіздері; ландшафтық қабықтың иерархиялық құрылымы; ландшафтардың тік және көлденең құрылымы; эволюцияның генезисі, табиғи геосистемалардың жұмыс істеуі және динамикасы; антропогендік ландшафтардың қалыптасуының факторлары мен механизмдері.

Пән қолдану салалары бойынша ҚР «Цифрлық Қазақстан» Мемлекеттік бағдарламасын ендіру және жүзеге асырудың кезеңдерін, электрондық қызметтерді көрсетудің цифрлық платформаларын, әртүрлі кәсіби салалар бойынша цифрлық технологияларды ендіру, қолдану жолдарын қарастырады.

Пән карталарды жасау және пайдалану үшін ГАЖ-дың нақты функциялары мен әлеуетті мүмкіндіктерін зерттеуге бағытталған. Пәннің міндеттері:студенттерге геоақпараттық картографиялау саласында жүйелі білім қалыптастыру; картографиялық ақпаратты алудың және ұйымдастырудың негізгі тәсілдері туралы түсінік беру; геоақпараттық картографиялау әдістерін зерттеу. Пәннің бағдарламалық қамтамасыз етілуі: ArcGIS, MapInfo, ERDAS IMAGINE.

Гидрология пәні табиғаттағы суларды, олардағы құбылыстар мен процестер, олардағы дамитын заңдылықтарды, жер бетіндегі судың таралуын реттейтін заңдылықтарын, сондай-ақ олардың сандық өзгерістерін зерттейді.

Теориялық, ғылыми және практикалық білім арқылы «Кәсіпкерлік және бизнес» пәні студенттерге бизнес жоспар жасауға, оны ұйымдастыруға және жүргізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар кәсіпкерлік қызмет жүйесінде нақты және туындайтын мәселелерді шешу үшін құқықытық, экономикалық, басқару мен ұйымдастыру мәселелрін шешудің ғылыми-практикалық ойлау жүйесін қалыптастырады.

Қазақстанның геоэкологиялық жағдайының ерекшеліктерін және оларды құраушы негізгі заңдылықтарды оқыту. Табиғатты қорғау туралы ілімнің ғылыми негізін, геоэкологияның негізін қалаушы принциптерін құрау, анықталған заңдылықтарды қолданбалы экологияның теориясы мен практикасына негіздеу.

Пән барлық мүмкін болатын ғылыми және практикалық есептерді шешуде ГАЖ қолдануға, ГАЖ-талдау және кез келген географиялық жағдайларды модельдеуге, қоршаған ортада болып жатқан процестерді басқаруға және болжамдарды құрастыруға арналған. "ГАЖ географияда қолдану" пәні Жер туралы ғылымды зерттейтін барлық табиғи, қоғамдық және табиғи-қоғамдық объектілер мен құбылыстарды зерттеуге бағытталған.Пәннің бағдарламалық қамтамасыз етілуі: ArcGIS, MapInfo, ERDAS IMAGINE.

Пән атмосфера және онда болып жатқан физикалық және химиялық үрдістер туралы негізгі білім алуға, біздің ғаламшарымыздың ауа райы мен климатын қалыптастыратын; Жер климатының тарихы бойында табиғи ауытқуын және қалыптасуын анықтайтын астрономиялық, геофизикалық және географиялық факторларды, қазіргі кезеңдегі антропогендік факторлардың рөлін зерттеуге бағытталған.

Пән қоғам мен табиғи орта арасындағы қарым-қатынасты зерттейді; қазіргі геоэкологияның негізгі геоэкологиялық мәселелерін зерттейді (геохимиялық, геофизикалық, гидрологиялық, инженерлік-геологиялық және т.б. аспектілер); табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың әдіснамалық негіздерін зерттейді.

ҚР-ның экономикалық және әлеуметтік географиясы-бұл шаруашылықтың орналасуы мен дамуын, адамдардың қоныстануын, олардың еліміздің әртүрлі аудандарында табиғи жағдайлар мен ресурстарды пайдалануын зерттейтін қоғамдық ғылым. Адамдардың өмір сүру жағдайларын және Қазақстан экономикасының алуан түрлілігін білу, оның әлемдегі орны мен рөлін, даму перспективаларын және өткен Тәуелсіз мемлекеттің алдында тұрған ауқымды міндеттерді дұрыс түсінуін қалыптастырады.

Пән ақпаратты өңдеуге арналған есептеуіш техниканың заманауи құралдарын қолдана отырып, осындай үрдістер мен әдістерді жүзеге асырудың жаңа тәсілдерін, процестерді, іздеу, жинау, сақтау, өңдеу, ұсыну, географиялық ақпаратты тарату әдістерін оқытады.Пәннің бағдарламалық қамтамасыз етілуі: ArcGIS, MapInfo, ERDAS IMAGINE.

«Құрлықтар мен мұхиттардың физикалық географиясы» Жер шарындағы табиғат жағдайларының заңдылықтары мен ерекшеліктерін және табиғаттың біртұтастығын қарастыратын сұрақтар мен оның дифференциациялық факторларын зерттейтін маңызды курс болып табылады.

Пән атмосфера туралы жалпы мәліметтерді, термиялық режимнің ерекшеліктерін және ылғалдану шарттарын, циркуляциялық жүйелерді, климаттық жүйелерді, климаттың жіктелуін, климаттың географиясын, климаттың өзгеру механизмдерін және болжамдарын оқытады.

Пән мектептегі географиялық білімнің құрылымы мен мазмұны қарастырылады. «География» пәнін әртүрлі сыныптарда оқытудың ерекшеліктері: әдістері, формалары, оқу құралдары және заманауи педагогикалық технологиялар.

Пәнді оқытудың негізгі мақсаты - Қазақстан Республикасы территориясында шаруашылықты аумақтық ұйымдастыру мәселелеріне қатысты заманауи өндірістік және ауылшаруашылық өндірісін ұйымдастырудың теориялық және практикалық мәселелерін зерттеу болып табылады.

Әлемдегі тірі ағзалардың таралуының негізгі заңдылықтарын зерттеу, биомалардың, флористік және фаунистік патшалықтардың тән ерекшеліктерін анықтау. Аудан туралы идеяларды қалыптастыру, оның құрылымы, динамикасы, түрлері. Геоботаникалық және зоогеографиялық аймақтарды бөлу принциптеріне кіріспе. Биомның жүйелі құрамының ерекшеліктерін зерттеу, оларға антропогендік әсер ету және қорғау мәселелері.

«Физикалық-географиялық зерттеу әдістері» пәні ғылыми географиялық зерттеулер әдістемесі мен әдіснамасының жалпы мәселелерін ашады; кешенді физикалық-географиялық зерттеулер әдістерімен және заманауи географияның ақпараттық базасымен таныстырады.

Пән географиялық зерттеулердің әртүрлі әдістерімен таныстырады. Бұл пән жаңа геоақпараттық технологиялар мен геоақпараттық картографиялау әдістерінің негізгі міндеттерін шешу үшін қоғам мен табиғатқа кешенді көзқарас қалыптастыруға, сондай-ақ табиғат, қоғам және олардың өзара іс-қимылы туралы геоақпаратты алуға ықпал ететін білім беруге мүмкіндік береді.

Пәннің мақсаты қоғамның аумақтық-уақытша ұйымдастырылуын зерттеудің теориялық, әдістемелік және әдіснамалық негіздерін қалыптастыру болып табылады: ойкуменаның даму заңдылықтары туралы жүйелендірілген тұтас түсінік құру үшін әлеуметтік-экономикалық географияның негізгі категорияларын, процестерін, құбылыстарын және феномендерін игеру.

Пән «Табиғатты пайдалануда ГАЖ қолдану» пәні геоақпараттық жүйелер саласындағы негізгі ұғымдық аппаратты оқытуға, экология және табиғатты пайдалану саласында геоақпараттық жүйелерді құру және қолдану бойынша кәсіби қызмет үшін қажетті негізгі білімді, іскерлікті және дағдыларды алуға, ГАЖ заманауи құралдарын және кеңістіктік ақпаратты талдау әдістерін меңгеру дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.

Курс жеке елдер мен аймақтардың ререакциялық ресурстарын зерттеуге бағытталған, олардың негізінде халықаралық және ішкі туризм дамып, негізгі туристік ағымдар қалыптасады, туризмді дамытудың континентальды, ұлттық және аймақтық ерекшеліктері талданады.

Пән географиялық атауларды олардың пайда болуы, қазіргі жағдайдағы дамуы, олардың семантикалық мағынасы, лексикалық құрамы, оларды жазу және бір тілден екінші тілге беру туралы зерттеуге бағытталған.

Демография, демогеография негіздері, дүние жүзі халқының ұдайы өсу типтері, халықтың құрамы және құрылымы, халықтың орналасуы және көші-қон ерекшеліктері.

Пән ҚР экологиялық кодексін, қоршаған ортаны қорғау саласындағы нормалар мен халықаралық стандарттарды, қоршаған ортаны қорғау саласындағы МЖМБС және ГОСТ-ты, тауарлардың экологиялық таңбалануын, қоршаған ортаны қорғау саласындағы негізгі заңнамалық құжаттар мен конвенцияларды зерттеуге бағытталған.

Пән барлық ғылыми және практикалық мәселелерді шешуде ГАЖ-ны қолдануды зерттеуге бағытталған. ГАЖ-ды талдау және кез-келген географиялық жағдайды модельдеу, қоршаған ортаға түсетін процестерді болжау және басқару. Жер туралы ғылымдармен зерттелетін табиғи, әлеуметтік және табиғи-әлеуметтік объектілер мен құбылыстарды зерттеу үшін ГАЖ-ны пайдалану.

«Туризм географиясы» пәннің зерттеу негізгі нысандары туристік және халықаралық туризм, логистика, халықаралық туристік саяхат, технология, клиенттерге қызмет көрсету және қолдау қызметкерлердің рекреациялық ресурстар осындай сапарлар болып табылады. Туристік индустрияда туристік қызметтерді өндіру процесінде туындайтын және дамытатын қарым-қатынастар - халықаралық туризмге байланысты қызметті ұйымдастыру.

Пән аймақтық тпонимиканың ерекшеліктреін зерттеуге, тарихи атаулардың, географиялық, әкімшілік-аумақтық обьектіілердің, елді мекендердің өзгеру фактілерін анықтауға және тіркеуге бағытталған. Пән әртүрлі обьектілердің - топонимдердің тасымалдаушыларының кеңістіктік орналасуын талдау мәселелерін қамтиды.

"Геоэкологиялық зерттеу әдістері" курсында географиялық ортаны және оның табиғи, табиғи-антропогендік және әлеуметтік-экономикалық аумақтық геожүйелерді тиімді пайдалану және қоғамның қоршаған ортамен өзара әрекеттесуін оңтайландыру мақсатында зерттеу әдістері қарастырылады. Курстың негізгі міндеттерінің бірі-географ мамандығының студенттеріне физикалық-геоэкологиялық және экономикалық-геоэкологиялық бағыттарды қоса алғанда, геоэкологиялық зерттеулерді ұйымдастыру тәртібі, әдістері мен тәсілдері туралы қажетті білімді қалыптастыру болып табылады.

Курс: мониторинг түрлерінің құрылымы мен жіктелуін, жеке ортаны бағалау критерийлерін, сондай-ақ экономикалық дамудың әртүрлі түрлері бойынша мониторингті ұйымдастыруды қарастырады.

Информатика, компьютерлік және мультимедиалық технологиялар, бағдарламалық қамтамасыз ету құралдары, компьютерлік желілерде жұмыс істеу әдістері, деректер базаларын құру және бейнелерді картаға түсіру, іздеу және өңдеу, ғаламдық позициялау құралдарын иелену үшін ғаламтордың ресурстарын пайдалану мүмкіндігін меңгеру; жаңа типтегі бейнелерді өңдеуге арналған компьютерлік технологияға негізделген аэроғарыштық карталарды жасау және модельдеу әдістері. Пәннің бағдарламалық қамтамасыз етілуі: ArcGIS, MapInfo, MATLAB, ERDAS IMAGINE, ENVI.

Курс: мониторинг түрлерінің құрылымы мен жіктелуін, жеке ортаны бағалау критерийлерін, сондай-ақ экономикалық дамудың әртүрлі түрлері бойынша мониторингті ұйымдастыруды қарастырады

Курстың бұл құрылымы елдердің экономикалық және географиялық зерттеу бағдарламаларын құрудың негізгі ұғымдарын толық көрсетеді. Қазіргі заманғы әлеуметтік-экономикалық дамудың негізгі мәселелерін анықтау арқылы посткеңестік кеңістіктегі елдердің экономикасы мен халықты аумақтық ұйымдастырудың негізгі заңдылықтары мен ерекшеліктері туралы жалпы және арнайы білімді алу.

Қашықтықтан зондтау деректерін жинау және өңдеудің автоматтандырылған жүйелерінің ағымдағы деңгейін көрсететін тұтас білімді қалыптастыру; қашықтан зондтау жүйелерін дамытудың негізгі бағыттарын және осы жүйелерді пайдалану перспективаларын түсіндіруге; әр түрлі зерттеу жүйелерімен алынған фотограмметриялық деректерді өңдеу әдістерін дамытудың негізгі бағыттарын қарастыру; қашықтықтан зондтаудың және фотограмметрияның ағымдағы жай-күйінің тұтас көрінісін қалыптастырады.Пәннің бағдарламалық қамтамасыз етілуі: ArcGIS, MapInfo, MATLAB, ERDAS IMAGINE, ENVI.

Әлеуметтік-экономикалық география, туризм және топонимика саласындағы іргелі білімі мен дағдыларын көрсете алу.

Әлеуметтік ортада тұтас тұлғаны қалыптастыруға және жеке тұлғаның жауапкершілігін арттыруға ықпал ететін білімді көрсете білу

Нақты практикалық міндеттерді шешуде географиялық жүйелердің динамикасын зерттеу үшін заманауи тәсілдер мен технологияларды, соның ішінде ақпараттық технологияларды қолдануға дайын болу.

Қоғамдық қауіпсіздік әдістерін қолдана білу

Географиялық қабықта болатын гидрологиялық және метеорологиялық процестердің қалыптасу заңдылықтары бойынша іргелі және практикалық білімді меңгеру.

АКТ саласындағы дағдылар мен бизнесті ұйымдастыруды мемлекеттік және шет тілдерінде игере білу

Картографиялық және топографиялық білімді көрсету, қазіргі заманғы картографиялық қорларда бағдарлау және олардан қажетті ақпарат алу.

Қазіргі кезеңдегі табиғат пен қоғамның өзара іс-қимылының ерекшеліктерін; геосфералық қабықтарға антропогендік әсер ету ерекшеліктерін; табиғи ресурстарды бағалауды және жаһандық, өңірлік және жергілікті деңгейлердегі табиғат пайдаланудың жай-күйін көрсететін статистикалық және картографиялық материалдарды талдау, салалық табиғат пайдалану проблемаларын тұжырымдау.

Ашық сөйлеу дағдыларын меңгеру және өз көзқарастарын жазбаша түрде нақты дәлелдей білу

Білім беру мекемелерінде географиялық зерттеулер мен әдістердің қазіргі инновациялық әдістерін қолдануға дайын болу.

Геология және топырақтану негіздерінен жалпы білімді игерген, сонымен қатар далалық географиялық зерттеулерді жүргізуге дағдыларды меңгеру.

Географиялық ғылымның негізгі ұғымдары, терминдері мен категориялары бойынша ақпаратты меңгеру және табиғи кешендердегі табиғи компоненттердің, құбылыстар мен процестердің өзара байланысын аша білу.

Әлемнің флорасы мен фаунасының маңызды аймақтық-аймақтық ерекшеліктерін талдау.

Философиялық және тарихи мазмұнды мәтіндерді талқылау әдістерімен және пікірталастарды қолдана отырып, талдау дағдыларын меңгеру

Әлеуметтік - экономикалық және саяси географияны, жергілікті, аймақтық деңгейде қоғам өмірін ұйымдастырудың кеңістіктік шаруашылық құрылымдары мен аумақтық формаларының қалыптасу заңдылықтарын түсіну және білу.