7M05210 Гидрология в Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Пәнді меңгерудің мақсаты магистранттардың жүйелі білімдерін, су шаруашылығы саласындағы іс-шаралардың экономикалық тиімділігін негіздеуде, оқуда, есептерді шешуде дағдыларын қалыптастыру. Бұл курста әлеуметтік, экологиялық және экономикалық ғылымдар саласындағы жетілдірілген критерийлерді таңдау негізінде су шаруашылығы мен суды қорғау шараларының экономикалық тиімділігін анықтаудың іргелі әдістері мен әдістемесін оқып үйрену және меңгеру мәселелері қарастырылады.

Курс ғылыми зерттеулер мен инновацияларды жоспарлау, ұйымдастыру, басқару саласындағы білімді қалыптастыруға бағытталған; ғылыми-зерттеу жұмысы шеңберінде ізденіс әрекетінің мотивациясын қалыптастыру және нығайту. Пән зерттеу қызметінің заманауи әдіснамасы мен әдістерін, мақсаттар мен міндеттерді белгілеу принциптерін, ғылыми ақпаратты алу және өңдеу әдістерін, эксперименталды зерттеулерді жүргізу әдістерін, нәтижелерді өңдеу мен талдауы, ғылыми зерттеудегі логикалық заңдылықтар мен ережелері, зерттеудің тілі, стилі, ғылыми сөзі.

Пәннің мақсаты магистранттарды гидрологиялық режимнің ерекшеліктеріне, оларды зерттеу әдістеріне, табиғи ортамен әрекеттесу ерекшеліктеріне үйрету. Курс гидрологиялық процестерді зерттеу әдістерінің теориялық және практикалық негіздерін меңгеруге бағытталған; гидрологияның аумақтық ашулардан ғылыми идеялардың пайда болуына және гидрологиялық заңдылықтардың орнығуына дейінгі даму кезеңдерін; жаратылыстану және қоғамдық ғылымдардың өзара әрекеттесуінің ажырамас жүйесі ретіндегі гидрология туралы идеялар; ғылыми тәжірибедегі дәлелдер мен аргументтер.

Курс өзен алабының су ресурстарын басқару және қорғау саласындағы білімдерді қалыптастыруға бағытталған; судың режимі мен сапасына экономиканың әртүрлі салаларының талаптарын белгілеудің теориялық және практикалық әдістері мен әдістемелерін әзірлеу үшін; қазіргі заманғы сумен қамтамасыз ету және судың зиянды әсерінің орнын толтыру мәселелерін зерттеу, аймақтардың әлеуметтік-экономикалық дамуының болжамдары, су шаруашылығының әдістемелік аспектілері және су-энергетикалық есептердің негізінде су шаруашылығы бағдарламалары.

Курс заманауи шарттарға сәйкес келетін ғылыми-әдістемелік зерттеу жұмыстарын зерттеуге бағытталған; су ресурстарын ұтымды пайдалану бойынша заманауи отандық және шетелдік зерттеулерді білу және алған білімдерін кәсіби қызметте пайдалану. Бұл курс аймақтардың және ҚР су ресурстарының әлеуетін зерттейді; суды ұтымды пайдалану процесін реттеудің қолданыстағы құралдары; су ресурстары әлеуетін қалпына келтіру және қорғау жағдайында су ресурстарын экономикалық бағалау әдістерін; су ресурстарын басқаруға институционалдық көзқарас.

Курс гидрологиялық пәндерді оқытудың жалпы мәдени және кәсіптік құзыреттіліктерін меңгеру бойынша білімді қалыптастыруға, оқу-әдістемелік материалды әзірлеуге және оқу үдерісін тиімді басқаруға бағытталған. Курстың мақсаты студенттерге оқу процесінің заңдылықтары, формалары, әдістері мен технологиялары туралы теориялық және қолданбалы білім беру болып табылады. Бұл курста оқытудың интерактивті түрлерін оқу үрдісінде қолданудың практикалық дағдылары және олардың негізінде болашақ маманның кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру мәселелері қарастырылады.

Бұл курс магистранттардың кәсіби-педагогикалық құзыреттілігін қалыптастыруға, оқу және тәрбие процестерін ұйымдастыру қабілетіне, сондай-ақ жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесінде сәтті ғылыми шығармашылыққа жан-жақты дайындыққа бағытталған.

Қоғамның қалыптасуының алдыңғы қатарлы өлшемдерінде басқару процесінің психикалық мазмұнының рөлі артып келеді. Курсты зерттеу барысында білім алушылардың басқарушылық жұмыстың психикалық компонентінің рөлі мен көп өлшемді мазмұны туралы озық идеялармен танысады, сонымен қатар ұйымдағы адамдардың мінез- құлқын басқарудың практикалық қабілеттерін алады, оларды алдағы кәсіби жұмыста қолдана алады.

Курстың мақсаты: магистранттарға қысқы гидрологиялық режимнің ерекшеліктерін, оларды зерттеу әдістерін, қыс мезгіліндегі өзен режимінің табиғи ортамен әрекеттесу ерекшеліктерін үйрету. Бұл курс гидрологияда қолданылатын су объектілерінің қысқы режимінің гидрологиялық параметрлерін есептеудің теориялық және практикалық әдістерін меңгеру мәселелерін; мұз түзілімдерімен ағынның бос бөлігін шектеуді ескере отырып, қысқы ауысу коэффициенттерін есептеу әдістерін қарастырады.

Курс қазіргі заманғы гидрологиялық және климаттық модельдерді пайдалана отырып, климаттың өзгеруі жағдайында су ресурстарын бағалау және қорғау мәселелерін зерттеуге бағытталған. Курс мыналарды қарастырады: климаттың өзгеруі жағдайында су ресурстарын бағалау және қорғаудың теориялық және практикалық әдістері; ластану және сарқылу мәселелері, сондай-ақ өзгермелі климат жағдайында Қазақстан мен Орталық Азиядағы су ресурстарын ұтымды пайдалану.

Курсты меңгерудің мақсаты климаттық және аралық уақыт және әр түрлі кеңістіктік масштабтарда – ғаламдықтан аймақтыққа дейін су алмасудың барлық негізгі компоненттерінің және экстремалды гидрологиялық процестердің параметрлерінің өзгерулерінің сандық заңдылықтары туралы білім алу. Мұхит бетінен булану процестері, мұхиттардың үстіне жауын-шашын түсуі қарастырылады; атмосферадағы ылғалдың көлденең өтуі; жердегі жауын-шашын; жер бетінен булану; тиімді жауын-шашын; байқалған өзен ағыны; су тасқыны, құрғақшылық.

Курс күзгі-қысқы кезеңдегі ағынды суларды есепке алу кезінде су объектілерінің қысқы режимін бақылаудың теориялық және практикалық негіздерін зерттеуге бағытталған. Бұл курста қыс мезгіліндегі су объектілерінің режимін бақылаудың түрлері мен әдістері, Қазақстандағы су объектілерінің мұз режимі; қысқы кезеңдегі ағынды суларды есепке алу әдістері, көктемгі өтпелі кезеңдегі ағынды суларды есептеу ерекшеліктері; Қазақстан өзендерінің ашылу және қату мерзімдерінің ұзақ мерзімді өзгерістері қарастырады.

Курстың мақсаты жер үсті су ресурстарына тікелей және жанама антропогендік әсерді бағалау саласында білім, білік және дағдыларды қалыптастыру; бағалаудың заманауи әдістері мен әдістемесін, қоршаған орта ағынының ғылыми негіздерін, өзен жүйелерін ластану мен сарқылудан қорғау мен пайдаланудың институционалдық көзқарасының принциптерін қарастырады; қазіргі кезеңдегі жер үсті суларының сапасы және Қазақстанның гидроэкологиялық мәселелерінің маңызды аспектілері, су объектілерінің антропогендік режимдердің өзгеруіне төзімділігі.

Аталған пән тәрбие ғылымның қасиеттері туралы танымдық және тарихи дамудағы әлеуметтік-мәдени құбылыстарын зерттеп, білуге бағытталған. Курсты әзірлеу кезінде магистр студент тұтастай алғанда ғылымның философиялық түсінігін, сондай-ақ ғылыми білімнің жекелеген салалар мәселелерінің ерекшеліктерін зерттейді. Курстың маңызы тәуелсіз ғылыми зерттеулерге қабілетті кадрлар магистрі бағдарламасының шеңберінде дайындық ғылым феноменінің мәні туралы магистранттардың терең және көп қырлы түсінуін талап етеді.

«Шетел тілі (кәсіби)» курсының мақсаты тілдік емес мамандықтардың магистранттарына жоғары базалық стандарт (С1) деңгейіндегі шет тілдік білімді меңгерту үрдісінде мәдениаралық-коммуникативтік құзіреттілікті қалыптастыру. Курс академиялық жазудың нормаларын меңгерту, сыни талдаулардың дағдыларын дамыту, ғылыми шолулар дайындау, аннотациялар, зерттеу тақырыптары бойынша рефераттар және библиографиялар құрастыруды қарастырады

Курс су шаруашылығы объектілерінің гидрологиялық геоақпараттық жүйесін құрудың әдістемелік негіздерін зерттеуге бағытталған. Курстың мақсаты су шаруашылығы жүйесін модельдеуде заманауи геоақпараттық технологияларды қолдану дағдыларын қалыптастыру. Курста картографиялық және атрибутивтік мәліметтер қорын ұйымдастыру ерекшеліктері, гидрологиялық зерттеулерді жүргізуде математикалық-картографиялық модельдеуді қолдану әдістері; су шаруашылығы құрылыстарын модельдеудің әртүрлі әдістері; сандық биіктік модельдерін қолдану арқылы гидрологиялық және экологиялық мәселелерді шешу жолдарын қарастырады.

Курс жердің әртүрлі жұмыс істейтін жер серіктерінен алынған ғарыштық деректер негізінде өзен ағынын болжау әдістері туралы білімді қалыптастыруға бағытталған. Курс су объектілерінің режимінің қалыптасу ерекшеліктерін, олардың шаруашылық маңызын және гидрологиялық процестердегі, табиғи ландшафттардың өзгеруіндегі рөлін; гидрологиялық желідегі стационарлық бақылауларды ескере отырып, күрделі гидрологиялық құбылыстарды; өзен ағынын болжау үшін спутниктік мәліметтерді зерттеу әдістерін қарастырады.

Курс кәсіби гидрологиялық мәселелерді шешу үшін заманауи компьютерлік геоақпараттық технологияларды пайдалануға мүмкіндік беретін білімді қалыптастыруға бағытталған. Пәннің мақсаты – гидрологиялық процестер мен құбылыстарды модельдеуде ГАЖ технологияларын қолдану аспектілерін зерттеу. Курс ашық кеңістіктік деректер негізінде ағынды сулардың қалыптасуының заманауи үлгілерін геоақпараттық қамтамасыз ету технологиясын зерттеуді қарастырады; гидрологиялық дұрыс ЖСҮ дайындау процестері, ГАЖ технологиялары негізінде ағынды сулардың қалыптасу үлгілерінің әдістері мен мазмұны.

Курс жұмыс істеп тұрған әртүрлі шетелдік және отандық жерсеріктерден алынған ғарыштық мәліметтер негізінде өзендердің су режимінің жағдайын модельдеуді үйретуге бағытталған. Бұл курс қашықтықтан зондтау деректері негізінде су режимін модельдеудің теориялық және практикалық әдістерін меңгеру мәселелерін қарастырады; өзендердің су режимін болжау үшін қашықтықтан зондтауды қолдану әдістері, детерминирленген және стохастикалық математикалық модельдердің ерекшеліктері, олардың гидрологиялық есептеулердегі перспективалары.

Курс жер асты суларының ресурстары туралы түсінікті қалыптастыруға, сапасы мен оларды қорғау мәселелерін көрсетуге бағытталған. Пән жер асты суларының режимінің қалыптасуына әсер ететін негізгі факторларды, деңгейдің маусымдық және жылдық ауытқуларын, жер асты ағынының қозғалыс бағыты мен ағынының жылдамдығын, химияның, температураның өзгеруін; табиғи және антропогендік ластаушы заттар; пайдалану ресурстары және оның белгіленген мақсаттағы тұтынушылық қасиеттері; жер асты суларының трансшекаралық сипаты.

Курс Қазақстан Республикасының трансшекаралық өзендерінің су ресурстарын және оларды басқарудың заманауи әдістерін зерттеуге бағытталған. Пәннің мақсаты: трансшекаралық өзендердің сандық және сапалық сипаттамаларын, оларды көрші мемлекеттердің институционалдық басқару мәселелерін және оларды шешу жолдарын білу. Пән Қазақстан өзендерінің трансшекаралық су шаруашылығы алаптарындағы су ресурстары мен суды тұтынуды, қазіргі және болашақтағы трансшекаралық өзендердің су бөлу принциптерін зерттейді.

Курс магистраттарда су ресурстарын басқарудың кешенді тәсілін, суды ұтымды тұтыну және санитария негіздерін және олардың жер асты суларының ресурстарына әсерін дамытуға бағытталған. Курста кешенді пайдаланудың теориялық негіздері мен нормативтік құжаттары, су шығыны мен сарқынды суларды бұру есебі, ағынды суларды тікелей жер асты горизонттарына жіберу, жер асты суларын материалдық және басқа да қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін пайдалану, олардың жер асты суларының ресурстарына әсері қарастырылады.

Қоғам мен табиғаттың өзара іс-қимылы кездерінде жер үсті су ресурстарының өзгеруін бағалау әдістемесін талдау және игеру

Су шаруашылығы кешенінің су тұтыну режимін қанағаттандыру кездерінде жер үсті су ресурстарымен қамтамасыз етілуін анықтау әдістемесін талдау және игеру

Накты практикалық міндеттерді шешуде су ресурстарының өзгеру динамикасын, модельдеуін және болжауын зерттеу үшін заманауи тәсілдер мен технологияларды, соның ішінде ақпараттық технологияларды қолдану.

Алынған дағдыларды ғылыми зерттеулерде, талдау мен өңдеуде қолдана білу, сонымен қатар оларды ғылыми және техникалық бағытта үлгілеу.

Өзен режимінің қалыптасуының аймақтық және жалпы заңдылықтарын, ағындардағы циклдік ауытқуларды және оны анықтайтын факторларды анықтау.

Гидрологиялық зерттеулерде қолданылатын геоақпараттық жүйелер саласындағы жаңа бағдарламалар мен техникалық құралдар бойынша зерттеулер жүргізу; гидрологиялық мәселелерді шешуге арналған ГАЖ технологияларының жеке құралдары; гидрологиялық процестердің географиялық ақпараттық жүйелерінің модельдерін жасау

Негізгі дүниетанымдық және әдістемелелік мәселелерді, соның ішінде ғылым дамуының заманауи кезеңінде пайда болатын пәнаралық сипаттағы мәселелерді талдау және кәсіби қызметте пайдалану

Су ресурстарының жай-күйін талдай білу және климаттың өзгеруі жағдайындағы су ресурстарына антропогендік қысымдардың өзгеру әсерін есептеу, сонымен қатар кәсіби гидрологиялық мәселелерді шешуде заманауи климаттық модельдерді қолдану.

Қолданыстағы оқыту әдістерін талдай білу, тиімді педагогикалық технологияларды, коммуникациялық дағдыларды анықтау және дамыту, оларды кәсіби қызметке қолдану.

Жер асты сулары сапасының өзгеруін және оларды су шаруашылығы саласында пайдалану мүмкіндігін талдау.

Қысқы кезеңдегі ағындарды есепке алу үшін өзендердің қысқы режимінің параметрлерін анықтауда алған шеберліктерін іс жүзінде қолдана білу және өзендердің мұздық режимі кезінде ағынды есептеу әдістерін қолданудың тиімділігін бағалау.

Су ресурстарын орнықты дамытуды қамтамасыз ету мақсатында оны ұтымды пайдалану, қорғау және қалпына келтірудің заманауи ғылыми негізделген стратегияларын қолдану.