6B02203 Археология және этнология в ҚарМУ Е.А.Бөкетов

Қазақстанның тас ғасырын зерттеу тарихы мен негізгі мәселелері, тас дәуіріндегі Қазақстан халқы мәдениетінің сипаттамасы мен даму үрдістері қарастырылады. Археологиялық мәдениеттерді, олардың кезеңділігі мен генезисін, тас дәуірінің техникасын зерттеу. Қазақстанның тас ғасырының заңдылықтары мен фактілерін түсіну, артефактілерді талдау, олардың функционалдық мақсатын анықтау. Мәдени тиістілікті анықтау, даталау білігі.

Адамзат қоғамының өткені, оның қалыптасуы мен дамуы, негізінен материалдық дереккөздер арқылы зерделенеді. Археологияға тек артефактілерді алудың әдістері мен тәсілдері тән.Археология қосымша және ішінара жазбаша кезең туралы ақпараттың негізгі бөлігін береді.

Атаулар мағынасының әртүрлі деңгейлері мен функциялары: доономастикалық, ономастикалық, отономастикалық. Ономастиканың лингвистикамен байланысы, әсіресе оның тілдер тарихы сияқты бөлімі.

Курс қосалқы тарихи пәндердің негізгі бөлімдерінің пайда болу және даму тарихын зерттеуге арналған. Тарихи дереккөздерді зерттеудегі көмекші тарихи пәндердің орны мен рөлі; көмекші тарихи пәндер бойынша білімді қолдану әдістемесі.

Курс 2,5 миллион жылдан астам кезеңдегі алғашқы қоғамның пайда болуын, қалыптасуын және ыдырауын және жеке меншіктің, таптардың, қанау мен мемлекеттің пайда болуын зерделеуге арналған. Курс мынадай іргелі сұрақтарға негізделген: адамның пайда болуы; оның экономикалық және әлеуметтік қызметінің пайда болуы және бастапқы дамуы; оның материалдық және рухани мәдениетінің пайда болуы мен алғашқы қадамдары.

Шет мемлекеттердің даму мәселелері қарастырылады. Мәселенің тарихнамасы. Жаһандық қауымдастық. Дүние жүзі тарихы саласындағы білім. Зерттелетін елдердің қоғамдық-саяси және әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі заңдылықтарын, олардың тарихындағы маңызды оқиғаларды білу. Бастапқы материалдар мен арнайы әдебиеттерді жүйелеу, дүние жүзі елдерінің тарихын зерттеуде салыстырмалы әдісті қолдану.

Ежелгі Қазақстанды зерттеу мәселесі қарастырылады. Қазақстан халқының ежелгі дәуірдегі мәдениетінің дамуын сипаттау. Ортағасырлық дәуірдің жалпы сипаттамасы: ерекшеліктері, дерек көздері, тарихнамасы. Түркі дәуірі: экономика, саясат, мәдениет. Түрік қағанаттарының тарихы. Қала мәдениеті. Қазақстанның ортағасырлық тарихындағы моңғол кезеңі. Қазақ хандығының құрылуы: тарихы, саясаты, экономикасы, мәдениеті. Қазақ хандары: саясаткердің рөлі мен қызметі.

Ғылымның қалыптасуы, пәні, әдістері зерделенеді. Этнологиялық ойдың тарихы. Этнос пен этнизмнің мәні туралы қазіргі ғылым. Этникалық қауымдастықтардың жіктелуі. Этникалық тарих және этногенез. Этникалық психология негіздері. Этникалық стереотиптер және әлем халықтарының бейнелері этникалық мәдениет. Этносаралық коммуникация. Әлемнің қазіргі этникалық көрінісі. .

Қоғам мен табиғатты дамыту негіздері, Табиғи ресурстарды ұтымды пайдаланудың қазіргі заманғы тәсілдері, өмір сүру қауіпсіздігін құқықтық реттеу, жағымсыз әсерлердің дамуын болжау және төтенше жағдайлардың салдарын бағалау қарастырылады. Тірі организмдер популяцияларының жай-күйі, экожүйелердің бұзылу дәрежесі, популяциялардың құрылымы мен динамикасы; тірі организмдердің қоғамдастықтағы өзара іс-қимыл тетіктері, қазіргі заманның негізгі экологиялық проблемалары, адамның тіршілік ету ортасымен қауіпсіз өзара іс-қимылы мәселелері зерделенеді.

Мемлекеттік-құқықтық құбылыстар туралы негізгі ұғымдар қарастырылады, Қазақстан Республикасының конституциялық құқығының негіздері; Қазақстан Республикасындағы құқық қорғау органдары мен сот; Қазақстан Республикасының әкімшілік құқығының негіздері; Қазақстан Республикасындағы Азаматтық құқық пен отбасы құқығының негіздері; Қазақстан Республикасындағы еңбек құқығы және әлеуметтік қамсыздандыру құқығы; сыбайлас жемқорлық әрекеттері үшін құқықтық жауапкершілік; сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру зерделенеді.

Тарихи өлкетанудың қалыптасуы мен дамуы. Өлкетанудың бастауы. Қазақстанда өлкетанудың қалыптасуы мен дамуы. Тарихи-өлкетану мұражайларының құрылу тарихы. Мектептегі өлкетану.

Кәсіпкерлік құрылымдардың экономикалық, ұйымдастырушылық және құқықтық қатынастарының жүйесі ретінде кәсіпкерлік теориясы мен практикасы туралы білімді қалыптастыру мақсатында зерделенеді. Кәсіпорын қызметін жоспарлау, есептеу және болжау жүйесі; экономикалық салада бизнес-жоспарды әзірлеу әдістемесі, маркетинг кешенінің элементтері; кәсіпорынның негізгі қорларға, материалдық ресурстарға, айналым қаражатына қажеттілігін есептеу; шаруашылық жүргізуші субъектілердің ұйымдық құрылымдарын жіктеу; бизнес-жоспарды іске асырудың қаржылық-экономикалық орындылығының көрсеткіштері егжей-тегжейлі қаралады.

Қазақстанның қола дәуірін зерттеу, осы кезең бойынша түсінік қалыптастыру және осы кезеңдегі қоғамның дамуын қадағалау. Периодизация, тарихнама, археологиялық мәдени шаруашылық, әлеуметтік құрылым. Талдау қола дәуірінде Қазақстанда болған тарихи оқиғалар.

Пән Қазақстанның ежелгі металлургиясы мен тау-кен өнеркәсібі туралы білімді, Қазақстан тайпаларының ежелгі металлургия орталықтары мен орталықтарының қалыптасу процесі туралы түсінікті қалыптастырады. Мәселенің зерттелу тарихы мен тарихнамасы. Тау-кен өндірісі, кен орындары, мыс рудасының кен қазбаларының типологиясы. Бал, қола, темір, қалайы, қорғасын, күміс, алтын металлургиясы. Ежелгі қоғамдардағы металлдың мәні мен рөлі талданады.

Курс XVII-XX ғасырлардағы Еуропаның, Американың, Азияның және Африканың әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуын зерделеуге арналған.

Қазақстан мұрағат мекемелерінің қалыптасу және даму тарихының негізгі кезеңдері. Отандық мұрағаттарды қалыптастыру және дамыту, олардың дүниежүзілік тарихи-мәдени мұраны сақтаудағы рөлі. Әр түрлі деңгейдегі мұрағат мекемелерінің жұмыс принциптері мен әдістері. Мұрағаттық ресурстар, құжаттардың түрлері мен мазмұны. Қазақстан тарихы бойынша тарихи зерттеулердегі мұрағаттық деректердің маңызы. Пәннің нәтижесі ретінде Тарихи деректер ретінде мұрағаттық құжаттармен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру тәсілдері.

Курс архив ұйымдарының мазмұнын және олардың зерттеуші-тарихшылардың және практик-тарихшылардың зерттеу қызметіндегі орнын зерделеуге арналған. Мұрағат ұйымдарының мазмұны және олардың тарихшы-зерттеушілер мен тарихшы-практиктердің зерттеу қызметіндегі орны. Әр түрлі деңгейдегі мұрағат мекемелерінің жұмыс принциптері мен әдістері. Мұрағаттық ресурстарда құжаттарды сақтау ережесі. Архив құжаттарының тарихшының зерттеу және эксперименттік қызметіндегі рөлі мен орны. Ел тарихы бойынша тарихи зерттеулердегі мұрағаттық деректердің маңыздылығы.

Курс XVII-XX ғасырлардағы Еуропаның, Американың, Азияның және Африканың әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуын зерделеуге арналған.

Дүние жүзі халықтарының мәдениеті, тұрмысы, пайда болуы туралы білімдерін қалыптастыру мақсатында оқытылады. Дүние жүзі халықтарының этнографиясы курсының пәні, мақсаты және міндеттері. Мәселенің тарихнамасы. Этнографияның пайда болу және даму тарихын, негізгі теориялық мәселелерін, рацегенезін, этногенезін, дүние жүзі халықтарының этникалық тарихын, рухани және материалдық мәдениетін оқып білу. Этникалық құрамы, географиялық орны, шаруашылық түрлері, тұрмысы, отбасылық қатынастары.

Жер бедері мәселесі, яғни пішіні, шығу тегі, жасы және даму тарихы бойынша әртүрлі жер бетіндегі кедір-бұдырлардың жиынтығы қарастырылады. Жер бетінің рельефі-белгілі бір геологиялық құрылымы бар және атмосфераның, гидросфераның және жердің ішкі күштерінің тұрақты әсеріне ұшырайтын формалар кешені.

Археологиялық ескерткіштердің сипаттамасы – қалалар - ортағасырлық кезеңнің мәдени және этникалық ауқымы бойынша. Қазақстанның ортағасырлық қалалары бойынша білім. Ортағасырлық қалалар туралы мәліметтер жиынтығы.

Қазақстан Республикасындағы білім беруді ақпараттандыру процесі. Жоғары және орта мектепте білім беру процесінде IT-технологиялар құралдарын пайдалану. Цифрлық білім беру. Білім беру процесінде Интернет-технологияларды қолдану.

Курс Қазақстанның археологиялық ескерткіштерін зерделеуге арналған. Қазақстанның ортағасырлық археологиясының ерекшеліктері, археологиялық ескерткіштердің сипаттамасы. Орта ғасырлар кезеңінде Қазақстанда болған тарихи оқиғаларды талдау.

Қазақстанда тарихты оқыту әдіснамасының пайда болуы және дамуы. Ш.Уәлихановтың, А. Құнанбаевтың педагогикалық көзқарастары мен шығармалары, Ы.Ы. Алтынсарин. Мектепте білім беруді ұйымдастыру бойынша қазақ зиялыларының еңбектері: А.Байтұрсынов, М. Дулатов,Ж. Аймауытов, С. Асфендияров, Е. Бекмаханов және басқалар. Қазақстан Республикасында тарихи сананы қалыптастыру тұжырымдамасы. Тарихты оқытудағы инновациялар.

Курс көшпенділердің әскери ісінің қалыптасу тарихын зерделейді. Көшпелі халықтардың әскери доктринасының тиімділігін анықтайтын факторлар. Қару-жарақ заттарының эволюциясы. Ежелгі әлем мен Орта ғасырлардағы соғыстарға қатысу. Қазақтардың әскери өнері.

Педагогика мен психологияның әдіснамасы, Ғылыми жүйелері мен негіздері. Тарихи дәуірлердегі адам тәрбиесінің көрінісі. Педагогика мен психологияның шындығы. Қарқынды психикалық және сезімдік тәрбие-педагогикалық психологияның бастауы (жаңа психофизиологиялық тәсіл). Ұлы Ұстаздар. Педагогикалық психология негіздері және олардың этнопедагогикалық сипаты. Фарабиден Абайға дейін. Құқық және мораль. Психологиялық көмек. Абай педагогикалық жұмыстарының білім беру мәні. Мәдениет психологиясы. Педагогикалық психология, оның негізгі ережелері. Педагогикалық психология-дидактиканың психологиялық негіздері, оқыту және оқыту мәселелері, бағдарлау мәселелері және балалар іскерлігінің мәселелері және т. б. Білім беру психологиясы.

Геодезия, жердің пішіні мен көлемін және оның гравитациялық өрісін анықтау мәселелері қарастырылады. Сонымен қатар, геодезия жерді зерттеумен байланысты мәселелерді шешеді: жер қыртысының, жер полюстерінің, континенттердің, теңіздер мен мұхиттардың биіктік айырмашылықтарын зерттеу. Картография болашақ мамандардың картографиялық дүниетанымын қалыптастырады және оларға қоршаған әлемді бейнелеу тәсілдері туралы білімдерін хабарлайды.

Психологияның ғылым және жаратылыстану пәні ретіндегі мәні зерделенеді. Психология-бұл сыртқы ортамен, сондай-ақ адамның жеке тұлға ретіндегі менталитетімен, әртүрлі сезімдерімен, аффективті, интеллектуалдық және басқа да туа біткен функцияларымен өзара әрекеттесуге тырысатын ғылым. Мінез - құлық және оның қалыптасуы, ойлау процестері, эмоциялар мен темперамент, адамдар, адамдар арасындағы қатынастар және т.б. негізгі психологиялық ұғымдар мен анықтамалар. Даму психологиясы саласындағы зерттеулердің әдіснамалық, теориялық және әдіснамалық негіздері. Тұлға теориясының негізгі принциптері, жұмыс істеу теориясы, білім беру саласындағы нормативтік-құқықтық және тұжырымдамалық құжаттар, кәсіби білім беру қызметтерінің жүйесі және құзыретті маман қалыптастыру.

Отандық тарихтың жалпы курсында Қазақстанның жаңа тарихының рөлі мен орны туралы білімді қалыптастыру мақсатында оқытылады. Жаңа уақыт кезеңінде Қазақстан аумағында болған тарихи оқиғалар, құбылыстар мен фактілер. Қазақстанның Ресейге қосылуы. Қазақстан аумағындағы ұлт-азаттық қозғалыстар. Қазақстанның қазіргі кезеңдегі әлемдік қоғамдастықтағы рөлі мен орны. Соңғы тарих деректері және олардың ерекшеліктері.

Курс Қазақстанда тарихты оқыту әдістемесінің қалыптасуы мен дамуын зерделеуге арналған. Қазіргі заманғы стратегия, Қазақстан Республикасының мектептерінде тарих ғылымын дамыту жөніндегі нормативтік құжаттар. Пәнді оқытудың әдістемесі мен әдіснамасы. Оқытудың сыныптық әдістері. Көрнекі құралдар: түрлері, қызметі және мағынасы. RTF және компьютерлік мүмкіндіктерді пайдалану. Тарихи пән бойынша тәрбие жұмысын ұйымдастыру нысаны. Сабақ тәрбие жұмысын ұйымдастырудың негізгі нысаны болып табылады. Қазіргі тарих сабағына қойылатын талаптар. Тарихты оқытуда интерактивті, инновациялық әдістер мен технологияларды қолдану. Тарихтың білім беру мүмкіндіктері. Тарихты оқытудағы пәнаралық және пәнаралық байланыстар. Тарих сабақтарында Тарихи деректер мен құжаттарды пайдалану, өлкетану және аймақтық материалдар.

Археология және этнологиядағы жалпыфилософиялық әдістер. Археология және этнологиядағы арнайы ғылыми әдістер - барлау, қазба жұмыстары, далалық зерттеулер және т. б. археологиялық және этнологиялық ғылымның негізгі әдістерімен танысу.

Музейлердің пайда болуы. Храмдар, пинакотекалар. Ежелгі Греция, Ежелгі Рим мұражай заттарының жинағы. Храмдар мен олардың қазыналары. Ежелгі және ортағасырлық Шығыс. Франция Мұражайлары. Испания музейлері. Америка музейлері.

Курс пәннің теориялық және әдістемелік негіздерін оқуға арналған. Зерттеу деректануының әдістемесі мен әдіснамалық білімін әзірлеу. Тарихи әдіснамаға және жалпы ғылыми зерттеу әдістеріне тәуелділікті ашу.

Мұражай қызметі мен қызметінің негізгі бағыттары зерделенеді. Мұражай әдістемесі. Қазақстан аумағындағы алғашқы мұражайларды ғылыми мекемеде қалыптастыру. Мұражай қоры, құрылымы және экспозициясы. Мұражайдың заңдылық негіздері. Мұражайлардың жүйелі жіктелуі және жіктелуі. Кеңес дәуірінің мұражай жүйесі және Тәуелсіз Қазақстан мұражайларының тарихы. Қазақстан Республикасының орталық мұражайы. Әлемдік мұражайлар. Өлкетану мұражайының қызметі.

Курс генезис туралы негізгі білімді зерделейді. Тарихи зерттеу әдіснамасының әдістері, тәсілдері мен принциптері, тарихи танымның ерекшелігі, тарих ғылымының объектісі мен пәні. Тарих философиясының қалыптасуы мен дамуы, тарихи процестің категориялары мен сипаты, ғылыми танымның дамуы және эмпирикалық және теориялық зерттеулердің әдістері. Әр түрлі ғылыми мектептердің жетекші ғалым-зерттеушілерінің тұжырымдамаларындағы тарихи процестің заманауи мәселелері.

Курс жалпы даму үрдістерін және мәдениеттің аймақтық ерекше көріністерін, тарихи дамудың әртүрлі кезеңдерінде Орталық Азия мен Қазақстан халықтарының жалпы әлемдік мәдениетіне қосқан үлесін анықтауға арналған.

Археологиялық қазба құжаттарындағы сандық технологиялар. Қазба нәтижелерін құжаттаудағы сандық технологиялар. 3D визуализация әдістерін қолдану. Археологиялық зерттеулердегі геоақпараттық технологиялар. Археологиядағы мәліметтер базасын басқару. Ұшқышсыз ұшу аппараттарын басқаруға арналған бағдарламалық қамтамасыз ету. Археологиялық материалдармен жұмыс жасауда графикалық редакторларды қолдану. Статистикалық зерттеудегі сандық технологиялар. Картографиялық онлайн-сервистермен жұмыс.

Шет елдердің археологиясының мәселелері оның проблемалары, негізгі теориялық көзқарастары, қазіргі деңгейі мен даму перспективалары бар жеке пән ретінде қарастырылады. Шет елдердің өткені, оның қалыптасуы мен дамуы, негізінен материалдық деректер. Археологиядағы артефактілерді алудың әдістері мен тәсілдері ғана тән емес, археология қосымша және ішінара жазбаша кезең туралы ақпараттың негізгі бөлігін береді.

Демография тарихы туралы ғылым, халық туралы деректер көздері, халықтың саны мен құрылымы, туу, өлім - жітім, халықтың өмір сүру ұзақтығы, неке және ажырасу, халықтың көші-қоны, демографиялық зерттеу объектісі ретінде отбасы, демографиялық болжау және саясат, әлем халқының дамуы, XIX-XXI ғғ. Қазақстандағы этнодемографиялық процестер ретінде білім қалыптастыру мақсатында зерделенеді.

Тарихнаманың негізгі теориялық және әдіснамалық аспектілерін дамыту мәселелері. Деректердің тарихи массивін зерттеу, тарихи терминологиялық құрылғыны зерттеу.

Қазақстан мен Орталық Азияның археологиясын ғылым және оның әдістері, проблематикасы, негізгі теориялық ұстанымдары ретінде қазіргі деңгей мен даму перспективаларына сәйкес зерделеу. Адамзат қоғамының өткені, оның қалыптасуы мен дамуы, негізінен материалдық деректер. Тек археологияға ғана тән артефактілерді алу әдістері мен әдістері.

Этнопедагогиканың тарихи даму кезеңдері мен қазіргі жағдайы; этникалық тәрбиенің ерекшеліктері және оларды анықтайтын факторлар; халықтық тәрбиенің мақсаттары, мазмұны, әдістері мен құралдары зерделенеді. Халыққа білім берудің мазмұны және оның өзекті мәселелері.

Ол тарихи, антропологиялық ғылымдар мен мәдени зерттеулер әдістерін қолдана отырып, адамзаттың әлеуметтік-мәдени тарихын зерттейтін тарих ғылымындағы жаңа бағытты анықтау мақсатында зерттеледі. Пәнаралық, негізгі мектептер мен ұғымдар. Тарихи антропологияның пайда болуы. "Анналдар" мектебі. Күнделікті өмір тарихы. Американдық, еуропалық, ресейлік тарихи антропология мектептері.

Курс Қазақстанның ежелгі және ортағасырлық тарихының, жаңа және жаңа тарихының өзекті мәселелерін зерттеуге арналған. Тарихтағы ғылыми танымның логикасы мен парадигмалары. Тарихнаманың ғылыми білім жүйесі ретінде қалыптасуы мен дамуы.

Демографияның ғылым ретіндегі тарихы, ежелгі және орта ғасырлардағы демографиялық көріністер, демографияның жаңа және қазіргі уақыттағы ғылым ретінде қалыптасуы мен дамуы. Демографиялық мектептер мен ұғымдар. Демографиялық ғылым туралы шетелдік және отандық тарихнама. Көші-қон, туу, өлім, неке, халықтың өсуі және халықтың көп болуы мәселелері. Демографиялық болжау және саясат. XIX - XXI ғғ. Қазақстандағы этнодемографиялық процестер.

Курс классикалық және заманауи этнологияның теориялық және қолданбалы мәселелерін қамтиды. Этнологиялық мектептер мен тұжырымдамалардың негізгі бағыттары. Этнос және этногенез теориялары. Этникалықты зерттеудің конструктивистік және инструменталистік тәсілдері. Этникалық мәдениет теориясы. Дәстүрлі мәдениет және қазіргі заман. Этносаралық коммуникация. Этномәдени өзара іс-қимыл теориялары. Этникалық қақтығыстар: табиғат, олардың алдын-алу және шешу жолдары.

Мұражай педагогикасы қызметінің функциялары және қазіргі қоғамның өзгеруі жағдайында оның дамуының негізгі бағыттары, дәстүрлерге, әдет-ғұрыптарға, қоғамдық нормаларға негізделген әлеуметтік-этикалық құндылықтар.

Қазақстан мен Орталық Азияның археологиясын ғылым және оның әдістері, проблематикасы, негізгі теориялық ұстанымдары ретінде қазіргі деңгей мен даму перспективаларына сәйкес зерделеу. Адамзат қоғамының өткені, оның қалыптасуы мен дамуы, негізінен материалдық деректер. Тек археологияға ғана тән артефактілерді алу әдістері мен әдістері.

Осы пән аясында студент этногенетикалық процестердің негіздерін, этногенез және этникалық тарих мәселелерін, қазақтардың этникалық құрамын зерделейді. Этнографиялық зерттеулердің негіздері, этногенетикалық, этникалық құбылыстарды жіктеудің жалпы жүйесін талдайды.

Біртұтас жүйе және адам ретінде қоғам туралы, қазіргі қоғамдағы рухани процестердің рөлі, жеке және заңды тұлғалардың құқықтарын қорғау саласындағы тараптардың құқықтық мүдделері, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырудың экономикалық және әлеуметтік жағдайлары, адамға және табиғи ортаға зиянды және қауіпті факторлардың әсері туралы білімдерді қолданады; өзінің кәсіби қызметінде қазіргі қоғамның бәсекеге қабілеттілігі, прагматизм, өзара түсіністік, төзімділік және демократиялық құндылықтары басымдықтарындағы өзінің азаматтық ұстанымын бекітеді.

Тарих, деректану, тарихнама, тарихи демография әдіснамасына сүйене отырып, ғылыми зерттеулерді жүзеге асырады.

Ғылыми ізденістер барысында ежелгі және ортағасырлық әлем мен Қазақстанның тарихы туралы заманауи білімдерге сүйенеді. Индустрияға дейінгі қоғамдардың даму заңдылықтарын және оларда болған қоғамдық қатынастардың нысандарын талдайды.

Білім беру ұйымдарының педагогикалық процесін ұйымдастыру, жоспарлау және басқару қызметіндегі іс-әрекеттерге, тұлғалық-бағытталған және технологиялық тәсілдерді басшылыққа алады; теориялық білімдерін практикалық қолдану деңгейіне адекватты аудару үшін педагогикалық ғылымның теориялық және әдіснамалық негіздерін қолдану дағдысына ие; білім беру мекемелерінде педагогикалық процесті жүзеге асырудағы заңдарды, принциптерді, білім беру тетіктерін, формаларын, әдістерін және құралдарын біледі.

Ғылым әдіснамасы мен философиясының принциптеріне ие, білімнің жалпы ғылыми әдістерін қолданады.

Мемлекет, жазу-сызу қалыптасқанға дейінгі дәуірдегі адамзат қоғамының қалыптасу үдерісін талдайды. Әлеуметтік-мәдени процестерге адами биологиялық эволюция процесін жобалайды.

Адам анатомиясы мен физиологиясын егжей-тегжейлі біліп, мектеп гигиенасы мәселелерінің кең спектрін түсініп, ағзаның функционалдық мүмкіндіктерін жетілдіруді басқаруда дене шынықтыру мен спорт құралдарын қолданады.

Этнографиялық ғылымның әдістерін қолданады, дала және кеңсе жағдайында Қазақстан мен әлем халықтарының мәдениеті туралы ақпаратты жинайды және интерпретациялайды.

Тарихи және тарихи-мәдени ақпаратты беру және сақтаудың заттай және құжаттық құралдарын сақтау әдістерін қолданады. Олардың сақталуын және оларға жұртшылық тарапынан қол жеткізуді қамтамасыз етеді.

Археология ғылымының әдістерін қолданады, материалдық дереккөздерді зерттеуге негізделген тарихи оқиғалардың барысын қайта қалпына келтіреді.

Акт технологиясы арқылы белгілі бір қарым-қатынас және кәсіби қызмет жағдайларында нақты коммуникативтік міндеттерді шешеді.

Ғылыми ізденіс барысында әлем мен Қазақстанның жаңа және қазіргі заман тарихы туралы заманауи білімдерге сүйенеді. Индустриялық қоғамдардың қалыптасуы мен даму процесінің заңдылықтарын және онымен байланысты қоғамдық қатынастардың өзгеруін талдайды.