6B11201 Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі в Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

«Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі» пәнінің мақсаты студенттердің қоршаған орта жағымсыз факторларын тану және бағалау, зиянды және зақымдағыш факторлардың салдарын анықтау, қабілеттерін қалыптастыру және табиғи, техногенді, әлеуметтік төтенше жағдайлар кезінде қауіпсіздікті және өмірді сақтауды қамтамасыз ету үшін, оңтайлы шешімдерді таңдау

Пәннің мақсаты: студенттердің әлемдік және ұлттық мәдениеттің даму контекстіндегі ұлы түркі ойшылы Әбу Насыр әл-Фарабидің ғылыми және философиялық мұрасы туралы түсініктерді қалыптастыру. Әл-Фараби мұрасының ерекшеліктері және оның түркі философиясының қалыптасуына тигізген әсері; шығыс философиясының Еуропалық Ренессансқа әсер ету сипаты; ұлттық және әлемдік философия тарихының дәстүрлі және қазіргі заманғы мәселелері қарастырылады.

Пәннің мақсаты еңбек процесінің, өндірістік ортаның әртүрлі факторларының жұмысшылардың денсаулығы мен жұмысқа қабілетіне әсерін зерттеу. Курс қауіпсіз еңбек жағдайларын жасау, денсаулықты қорғау, шаршап-шалдығудың алдын алу, кәсіптік және жалпы сырқаттанушылық деңгейін төмендету, гигиеналық нормативтер мен санитарлық заңнаманы әзірлеу жөніндегі ұсынымдарды ғылыми негіздеуге бағытталған.

Мақсаты: экономикалық ойлау тәсілін; коммерциялық іске асырылатын индустриялық-инновациялық жобаларға бағытталуды қалыптастыру үшін қажетті өз бизнесін құрудың теориясы мен практикасы саласында базалық білімдерді қалыптастыру. Кәсіпкерлік, шағын және орта бизнестің ішкі және сыртқы ортасының негізгі шарттары; мемлекеттік реттеу және мемлекеттің кәсіпкерлік орта үшін рөлі мәселелері қарастырылады.

Пәннің мақсаты тірі организмдердің тіршілік ету ортасымен өзара әрекеттесу заңдылықтары, биосфераның жұмыс істеуі, зиянды, зақымдайтын факторлардан адам өмірінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету негіздері, қауіптерден қорғау тәсілдері, авариялар, апаттар, табиғи апаттар салдарын жою жөніндегі іс-шаралар, қоршаған ортаны қорғау және табиғатты ұтымды пайдалану туралы білімді қалыптастыру.

Пәннің мақсаты: Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама нормаларын жетік білетін, құқық қолдану тәжірибесінде қолдана алатын, сыбайлас жемқорлықты дұрыс саралайтын жоғары білікті мамандарды, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру. Оқытылатын болады: сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл субъектілерінің жүйесі, жемқорлыққа ықпал ететін жағдайлар, оған қарсы саясат, жемқорлыққа қарсы күрестің халықаралық тәжірибесі.

Мақсаты - заңдылықтарды, тұжырымдамаларды, кәсіби қызметті ғылыми зерттеуді ұйымдастыру мен басқарудың ерекшеліктерін қолдану дағдыларын қалыптастыру. Пән қазіргі ғылыми әдістемеге сәйкес ғылыми зерттеулерді ұйымдастыруды жоспарлау дағдыларын; ғылыми әзірлемелер, ғылыми байланыстар мүмкіндігі, әр түрлі деңгейдегі ғылыми гранттарға өтінім беруге, ақпараттарды іздеу тәртібінің дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.

Пәннің мақсаты - болашақ мамандардың кәсіби білімін, түсінігін, қабілетін елдің ынтымағы мен бірлігін нығайту, қоғамның интеллектуалдық әлеуетін арттыру мақсатында қолдану құзіреттілігін қалыптастыру. Қарастырылатын мәселелер:Абай ілімі туралы түсінік; Абай ілімінің қайнар көздері; Абай ілімінің құрамдас бөлімдері; Абай ілімінің категориялары; Абай ілімінің өлшеу құралдары; Абай ілімінің мәні мен маңызы.

Пәннің мақсаты – маңызды математикалық ұғымдар мен тұжырымдар туралы түсінік қалыптастыру. Пән: табиғи-қолданбалы міндеттерді шешуге арналған жоғары математиканың негізгі анықтамаларын, теоремалары мен ережелерін; сызықтық алгебраның, аналитикалық геометрияның, дифференциалдық және интегралдық есептеулердің ұғымдары мен әдістерін; векторлар мен матрицаларға байланысты концепциялар мен әдістерді, дифференциалдық теңдеулерді шешу жолдарын.

Пәннің мақсаты-жұмыс аймағының микроклиматы, микроклиматтың нормативтік параметрлері, олардың адамға физиологиялық әсері туралы түсініктерді дамыту, сонымен қатар энергияны тиімді қолдана отырып, заманауи ғимаратта микроклиматтың оңтайлы параметрлерін құру және есептеу мәселелері; әртүрлі мақсаттағы ғимараттардағы микроклиматтың нормативтік параметрлерін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін заманауи инженерлік жабдықтарды есептеу және жобалау әдістері қарастырылады.

Пәннің мақсаты қоршаған ортадағы табиғи процестер туралы түсінік қалыптастыру. Пән кинематиканың элементтерін; сұйықтықтар мен газдардың механикасын; молекулярлық физиканы; термодинамиканы; тербелістер мен толқындар физикасын; қоршаған ортада жүріп жатқан негізгі химиялық құбылыстар мен процестерді; электролит ерітінділеріндегі алмасу реакцияларын; тотығу-тотықсыздану реакцияларын; химиялық процестердің жүру заңдылықтарын зерттеуге бағытталған.

Пәннің мақсаты өндірісте кездесетін негізгі химиялық заттардың уыттылығын және кәсіби аурулардың ықтимал қауіптілігін бағалауда студенттердің біліктілігін және дағдыларын қалыптастыру. Пән ағзаның өзара әрекеттесу процестері және уытты әсер ету механизмдері, уланудың және кәсіби аурулардың диагностикасы, алдын-алу шараларын зерттеуге бағытталған.

Пәннің мақсаты студенттерде қауіпті өндірістік объектілерді қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз етудің құқықтық, экономикалық және әлеуметтік негіздері туралы іргелі түсініктерін, заманауи технологиялардың даму тенденциялары мен технологиялық процестерді басқарудың негізгі принциптері бойынша білім мен тәжірибелік дағдыларды қалыптастыру, қауіпті өндірістік объектілерді қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз етудегі мемлекеттің рөлін ашу.

Пәнді оқытудың негізгі мақсаты - Қазақстан Республикасындағы техникалық реттеу туралы заңнама және еуропалық стандарттар саласында, өндірістегі өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында жалпы және салалық техникалық регламенттерді, республикалық стандарттар мен ұйымдардың стандарттарын әзірлеу тәсілдерін, кәсіпорындармен мемлекеттік билік органдарымен өзара іс-қимыл жасау бойынша білімдерін қалыптастыру.

Cтуденттердің адамның техногенді іс-әрекетіне ілесе жүретін жану және жарылыс процестерінің заңдылықтары туралы білімдерін қалыптастыру; өрттерде жанудың пайда болуының, таралуы және тоқтатылуының физикалық және химиялық заңдылықтарын зерттеу. Өрттің алдын алу және жою бойынша шараларды әзірлеу қабілетін және өрт болған жағдайда практикалық іс-әрекет дағдыларын қалыптастыру.

Пәннің мақсаты: студенттерде адамның техногенді іс-әрекетіне ілесе жүретін жану және жарылыс процестерінің заңдылықтары туралы және өрт дамуының заңдылықтары, өрт күзетінің күштері мен құралдарын пайдалана отырып, оны сөндіру және адамдарды құтқару тәсілдері туралы білімдерін қалыптастыру; өрттерде жанудың пайда болуының, таралуы және тоқтатылуының физикалық және химиялық заңдылықтарын саралау.

"Құтқару істерінің негіздері және апаттар медицинасы" пәнінің мақсаты техногендік және табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде адам өмірін құтқару бойынша теориялық білім мен практикалық дағдыларды қалыптастыру. Пән авариялық-құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды, табиғи ортаға келтірілген залал мен материалдық шығындардың мөлшерін азайтуды, сондай-ақ төтенше жағдайлар аймақтарын оқшаулауға бағытталған.

Пәнінің мақсаты - студенттерді радиациялық, химиялық және биологиялық қауіпсіздік мәселелері бойынша теориялық және практикалық даярлау, радиациялық, химиялық, биологиялық қауіп көздерін анықтап, олардан персонал мен халықты қорғау шараларының кешенін жасау дағдысын қалыптастыру

Пәннің мақсаты-қауіпсіздік саласындағы қадағалау және бақылау бойынша нормативтік-құқықтық құжаттар саласында кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру. Курс Техносфера объектілерінің қауіпсіздігіне мемлекеттік қадағалау жүргізу рәсімдерімен, мемлекеттік инспекторлардың құқықтарымен, міндеттерімен және жауапкершілігімен танысуға; өндірісте қадағалау мен бақылау жүргізуді үйретуге бағытталған.

Пәннің мақсаты: Студенттерге табиғи қауіптерді құрайтын физикалық процестер, табиғи қауіп түрлері, табиғи апаттардың ауқымын бағалау, қауіпті құбылыстардың пайда болу орны мен уақыты, табиғаты мен даму себептері туралы қажетті білім беру, олардың әрқайсысы болжау мүмкіндігі мен әдістері, сондай-ақ олардан келетін зиянды барынша азайту шаралары анықтауды қалыптастыру.

Пәнді оқытудың мақсаты адамның табиғи ортамен қауіпсіз және тұрақты өзара әрекеттесуін қамтамасыз ету мәселесін шешуге бағытталған басты түсініктер мен әдістемелік ықпалдар бойынша білімді қалыптастыруға бағытталған. Алынған білім мен машық туындаған қауіптерді, өндірістегі апаттарды бағалауға және техногенді, табиғи, экологиялық және басқа тәуекел түрлерінің деңгейін төмендету бойынша шешімдерді негіздеуге көмектесуге тиіс.

Пәннің мақсаты – техникалық жүйелердің, механикалық, пневматикалық, гидравликалық, электр жабдықтарының және жүк көтергіш құрылымдардың қауіпсіздік жүйелерінің қауіпсіздігін бағалау, өндірістік персоналды және халықты ықтимал төтенше жағдайлардың салдарынан қорғау үшін авариялық жабдықтар мен құралдарды пайдалануға дайындықты бағалау құзыреттерін қалыптастыру.

Пәннің мақсаты – білім алушыларда жеке өмірінің қауіпсіздігі мен айналасындағылардың қауіпсіздігіне деген жауапкершілікті қалыптастыру. Білім беру курсы жеке бас және ұжымдық қорғаныс құралдары, олардың жіктелуі, сипаттамалары, қолданылу аясы туралы түсінік түзеді. Пән қорғаныс құралдарын қауіпсіз пайдалану тәсілдеріне, олардың жұмысқа қабілеттілігін тексеруге, оларды эксплуатацияға даярлауға, қызмет көрсетуге қатысты білім беруге бағытталған.

Пәнді оқытудың мақсаты студенттердің ойлауын қалыптастыру болып табылады, онда жұмысшылардың қауіпсіздігі мен денсаулығын сақтау мәселелері өмір мен қызметтегі маңызды басымдықтар, кәсіптік аурулар мен өндірістік жарақаттанудың алдын алу ретінде қарастырылады. Пән: адамдарға қауіп-қатердің әсер ету механизмдерін талдау, адам ағзасының қауіпті факторлармен өзара әрекеттесу сипатын анықтау дағдыларын дамытуға бағытталған.

Пәннің мақсаты – еңбек процесінде қызметкердің қауіпсіздігі мен денсаулығын қамтамасыз ететін кәсіптік тәуекелдерді басқару саласында теориялық білім мен тәжірибелік дағдыларды қалыптастыру. Студенттердің еңбекті қорғауды басқарудың тиімді жүйесін құру принциптері, тәуекел теориясының негіздері, кәсіптік тәуекелдерді бағалаудың ең тиімді әдістемесі туралы білімдері мен дағдыларын қалыптастыру.

Пәннің мақсаты апаттарды болжау саласындағы білім мен дағдылар жүйесін, төтенше жағдайлар нәтижесіндегі объектілер мен процестердің қауіп-қатерін бағалау және басқару саласындағы құзыреттер мен дағдыларды қалыптастыру, тәуекелді бағалаудың негізгі принциптері мен әдістерін сипаттау, бағалау, талдау және болжау, тәуекелдерді басқару, тәуекел және белгісіздік жағдайында шешімдер қабылдау.

Пәннің мақсаты-білім алушыларда әртүрлі деңгейлерде (мемлекет, сала, кәсіпорын) еңбек қауіпсіздігін басқаруды ұйымдастырудың жүйелі тәсілі және басқарушылық қызметті қамтамасыз ету жөніндегі мақсаттарды, қағидаттарды, функциялар мен іс-шараларды іске асыру мәселелері бойынша білім мен дағдыларды ұйымдастыру және құзыретті болу. Пәнді оқу кезінде қарастырылады: еңбекті қорғауды басқарудың заманауи жүйелерін дамыту.

Пәннің мақсаты студенттерде төтенше жағдайлар кезінде экономика объектілері мен тіршілікті қамтамасыз ету жүйелерінің жұмыс істеу тұрақтылығын арттырудың негізгі бағыттары мен тәсілдері туралы білімді қалыптастыру. Пән ТЖ салдарын жою және алдын алу бойынша іс-шараларды зерделеуге бағытталған сонымен қатар бейбіт және соғыс уақытындағы төтенше жағдайларда нысанның жұмыс істеуінің негіздері туралы;

Пәннің мақсаты: кәсіби қызметті ұйымдастыруда және персоналға, құжаттамаға, өндірістегі және төтенше жағдайлардағы технологиялық процестерге мониторинг жүргізуде білім мен дағдыларды қалыптастыру; жазатайым оқиғалар мен кәсіби аурулардың алдын алу, кәсіби тәуекелдер деңгейін төмендету. Курс кешенді қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған ұйымдастырушылық және техникалық шаралар кешенін құруға бағытталған.

Пәнді оқытудың мақсаты студенттердің бойында қауіпсіз еңбекке ынталандыру және жігерлендіру үшін адамның физикалық және функционалдық жағдайына әсер ету құралдары туралы қазіргі заманғы түсініктерді қалыптастыру; машиналар мен механизмдерді басқару бекеттеріне қойылатын гигиеналық, антропометриялық, физиологиялық және эргономикалық талаптарды ескере отырып, қауіпсіз еңбек қызметін басқару дағдыларын қалыптастыру болып табылады.

Пәннің мақсаты – техникалық жүйелер мен тәуекелдердің сенімділігін бағалау және болжау құзыреттерін қалыптастыру, тәуекел теориясының негіздерімен математикалық модельдерді, блок-схемалар мен сенімділік сипаттамаларын статистикалық бағалау әдістерін құру теориясы мен тәжірибесін енгізу, техногендік тәуекелдерді жүзеге асырудың ықтимал салдарын азайтуға бағытталған, тәуекелге бағытталған шаралар ретінде өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясының құрылымын әзірлеу дағдыларын қалыптастыру.

Пәннің мақсаты білім алушыларда қоршаған ортаны техногендік әсерден қорғау бойынша білім мен дағдыларды қалыптастыру, студенттерді ластаушы заттардан қорғаудың заманауи технологияларымен таныстыру. Пән: табиғи және техногендік процестер туралы қазіргі заманғы идеяларды түсінуге, қоршаған табиғи ортаның жай-күйін қазіргі заманғы әдістермен, құралдармен, сондай-ақ табиғи апаттардан қорғауды қамтамасыз ететін инженерлік құрылыстармен бақылауға бағытталған.

Әдістемелік және нормативтік құжаттарды пайдалана отырып, мемлекеттік қызметтермен өзара іс-қимылды және еңбек қауіпсіздігі, өндірісте төтенше жағдайлардың алдын алу және қоршаған ортаны қорғау талаптарының орындалуы бойынша бақылауды жүзеге асыру;

Қорғаныс құралдарының тиімділігін салыстырмалы талдау негізінде қоршаған орта мен өндірістің жағымсыз факторларынан қорғаудың тиімді қорғаныс құралдарын таңдау;

Халықаралық және ұлттық стандарттар мен кәсіпорын стандарттарын пайдалана отырып, тіршілік қауіпсіздігін, қоршаған ортаны қорғауды, төтенше жағдайларда қорғауды қамтамасыз ету үшін жаңа техника мен технологиялар әзірлеу;

Табиғи және техногендік төтенше жағдайлардың салдарын жоюдың қазіргі заманғы технологияларын пайдалану және халық пен экономика нысандары персоналының шығынын төмендету үшін төтенше жағдайлар кезінде зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету дағдыларын іс жүзінде қолдану;

Өндірістің, адамның және қоршаған ортаның қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша іс-шараларды әзірлеу және іске асыру үшін жүргізілетін зерттеулердің есебін жасау бойынша жұмысты орындау;

Кәсіпорын деңгейінде еңбекті қорғау, өнеркәсіптік және өрт қауіпсіздігі, тіршілік ету ортасын қорғау жөніндегі бөлімшелердің қызметін, сондай-ақ төтенше жағдай режимінде кәсіпорынның қызметін ұйымдастыру;

Қауіпсіздік мәдениеті қағидаттары мен тәуекелге бағдарланған ойлау тұжырымдамасына негізделе отырып, жалпы қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау саласындағы нормативтік-техникалық құжаттаманы әзірлеу;

Жұмыс процесін өлшеу және мониторинг деректері негізінде өндірістік ортаның зиянды және қауіпті факторларының табиғатын ескере отырып, кәсіби тәуекелдерді бағалау;

Кешенді қауіпсіздік, өлшеу және есептеу техникасы, ақпараттық технологиялар саласындағы техника мен технологияның қазіргі заманғы даму үрдісін ескере отырып, еңбектің қолайлы жағдайларын жасау, өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіптік аурулардың профилактикасы және алдын алу бойынша жұмыс орындарын аттестаттауды жүргізу;

Табиғи ортаны сақтау, қоғамның орнықты дамуын қамтамасыз ету үшін, оның ішінде төтенше жағдайлар мен әскери қақтығыстар қаупі төнген және туындаған кезде күнделікті өмірде және кәсіби қызметте тіршілік етудің қауіпсіз жағдайларын жасау;

Өзін-өзі дамыту және мансаптық өсу үшін өмір бойы жеке білім беру траекториясын құру, дене шынықтыру әдістері мен құралдары арқылы толыққанды әлеуметтік және кәсіби қызметті қамтамасыз ету үшін салауатты өмір салтын ұстану.

Жағдайдың ықтимал дамуын болжау үшін әдістемеге сәйкес алынған нәтижелерді өңдей отырып, өндіріс жағдайындағы қауіптілік деңгейлерін өлшеумен, қауіпті аймақтарды, қолайлы тәуекел аймақтарын анықтау;