6B07513 Метрология в М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті

Абайдың өмірі мен шығармашылығын, оның ұлттық әдеби тілін байытудағы рөлін білу, М.Әуезовтың ғылыми және шығармашылық қызметін қазақ әдебиетінің негізін қалаушы ретінде талдау - Абайдың инновациялық поэзиясын түсіну үшін абайтануды үйрену, Абай шығармашылығын рухани даму мен мәдениетті байыту үшін қолдану

Сызықтық алгебра және аналитикалық геометрия элементтері қарастырылады, функцияның шегін есептеу мүмкіндігі дамытылады. Бір айнымалы функцияның дифференциалдық және интегралдық есептеулерін білу. Бірнеше айнымалылардың функцияларын түсіну. Дифференциалдық теңдеулерді оңтайлы шешудің дәлелдеуі. Көптеген интегралдарды табу дағдылары. Дәрежелік қатарлар және олардың қосындысы, функционалды, сандық теориясы бойынша теориялық білімдерді алу.

М.О Әуезовтің өмірі мен шығармашылығы зерттелді; жазушының шығармашылық лабораториясын, оның өмірбаянын шығармашылық тұрғыдан талдайды; Абайтану ғылымының құрушысы ретінде; «Манас» жырын зерттеушіретінде. М.Әуезовті көрнекті қоғам қайраткері ретінде таныстыру. Әуезовтің әдеби мұрасын әлемдік және шығыс әдебиетіне талдау дағдылары дамып келеді. Отансүйгіштік пен елге деген сүйіспеншілік сезімталдығы артады.

Қазақстан қоғамының қоғамдық сана-сезімін жаңғыртудың негізгі бағыттарын білу, ұлттық сана қалыптастыру қағидаттарын түсіну, білім беру, бәсекелестік, прагматизм, саяси реформалар мен ел экономикасын жаңғырту жағдайында өздерінің рухани өзін-өзі тану туралы хабарын талдап, өзіндік мәдениетті,өзіндік ұлттық кодты сақтау үшін тез бейімделу дағдыларын меңгеру.

Кинематика, динамика, қатты дене механикасы, молекулярлық физика және термодинамика негіздерін білу. Электр және магнетизм, геометриялық және толқынды оптика бойынша белгілі бір дағдыларды меңгеру. Кванттық оптика, атом физикасы және атом ядросы физикасының мәселелерін шеше білу. Заманауи физиканың проблемаларын, сондай-ақ физикалық шамалардыңжаңа стандарттарын талдай білу

Еліміздегі және шет елдердегі метрологияның заманауи жағдайын және тарихын, өлшеу түрлерін, олардың өлшем бірлігін қамтамасыз ету құралдары мен әдістерін білу, метрология саласындағы алдыңғы қатарлы нормативтік және заңнамалық талаптар мен жағдайларға талдау негізінде қажетті дәлдікке жету тәсілдерін түсіну, ӨҚ тексеру/калтбрлеу жүргізу, өндірісті метрологиялық қамтамасыз ету, сынау, өлшеу және бақылау саласындағы НҚ әзірдеу және жаңғырту, ӨҚ, СЖ, СТ жұмыс істеу дағдысы.

Өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесінің заңды негіздерін, кәсіпорындардың метрологиялық қызметіне қойылатын талаптарды білу, метрологиялық қызметті басқарудың ұйымдастырушылық құрылымын түсіну, жүйенің нормативтік талаптарын біркелкі қамтамасыз етуді қолдану мүмкіндігі кәсіпорынның метрологиялық қызметі объектілеріне өлшеу жүргізу, өлшеу бірлігін қамтамасыз ету, метрологиялық объектілерге арналған ұйым стандарттарын рәсімдеу, жоспарлау, бағалау объектілерін жоспарлау дағдыларын меңгереді.

Графикалық ақпаратты ұсынудың негіздері, геометриялық объектілерді графикалық модельдеу әдістері, жобалық құжаттаманы әзірлеу және жобалау дағдылары, құбылыстар мен процестердің графикалық модельдерін талдау.

Химияның негізгі ұғымдары мен заңдарын үйрену. Химиялық процестердің, ерітіндідегі химиялық процестердің жүруінің жалпы заңдылығында заттарды құру. Химиялық байланыс, химиялық процестердің энергиясы және кинетикасы, химиялық тепе-теңдік. Химиялық қосылыстардың кластары және реакциялардың түрлері. Химиялық термодинамика және кинетика негіздері: термохимия; химиялық тепе-теңдік. Электролит ерітінділері. Тұздардың гидролизі. Электрохимиялық үдерістер.

Өлшеу нәтижелерін статистикалық әдістермен өңдеуді білу, негізгі түсініктерді-орташа квадраттық қателік, сенімді интервал, бас жиынтық, таңдама, сенімді ықтималдылық, математикалық күтуді тусіну, өлшеудің жүйелі және кездейсоқ қателіктеріне бағалау жүргізе алу, қателіктердің статистикалық таралу параметрлерін, өлшеудің еркін санындағы кез-келген сенімді ықтималдылық үшін сенімді интервалды талдау, өлшеудің оңтайлы санын өз бетінше таңдау дағдысы, графиктерді түзу барысында сызықты емес (логарифмді) шкалаларды еркін және негізді қолдана білу, Стьюдент коэффициенті, Гаусс немесе Пуассон таралуы көмегімен сенімді интервалды анықтау

Метрология бойынша аймақтық ұйымдардың –Орталық және Шығыс Европа елдерінің метрологиялық ұйымы (КООМЕТ), Европалық метрологиялық ұйым (ЕВРОМЕТ), калибрлеу бойынша Батыс Европа бірлестігі(EAL), заңнамалық метрология бойынша Батыс Европа бірлестігі (ВЕЛМЕТ) тарихын, мақсатын, білу, метрология бойынша аймақтық жүйенің ерекшелігін түсіну, эталондарды жасау, метрология бойынша аймақтық ұйымдардың жұмыстарын талдау, ЕО елдеріндегі заңнамалық метрологияның ұлттық қызметінің жұмыстарын үйлестіру бойынша қажетті ақпараттарды алу үшін және Евро Одақ аясында саудадағы кедергіні жою үшін олардың сайттарымен жұмыс істеу дағдысы, ӨҚ калибрлеу бойынша ұлттық сертификаттарды тану

Кәсіби білімдермен дағдыларды іс жүзінде пайдалану, шетел әдебиетінен кәсіби салада ақпаратты алу және бағалау, -қатынасжасау, дау-шарлар, дағдарыстар мен пікірталастар дағдыларын пайдалану, кәсіби мәдениетте сөйлеу негіздерін меңгеру, сөйлеу мен жазуды қабылдаудың, түсінудің және көп қырлы талдаудың дағдыларын игеру, қарым-қатынастың белгілі бір жағдайында коммуникативтік мақсаттарға жету үшін тілдік құралдарды қолдануды, оқылатын тілдің әлеуметтік-мәдени ерекшеліктеріне сәйкес ауызша және жазбаша қарым-қатынас стратегиясын қалыптастырады

Өлшеу құралын тексеру және калибрлеудің мақсаты мен маңызын, өлшем бірлікті қамтамасыз етудегі ӨҚ тексеру және калибрлеу ролін білу, ӨҚ тексеру және калибрлеудің айырмашылығын түсіну, тексеру және калибрлеу әдістерін таңдау, ӨҚ МС нормалау ерекшеліктері, ӨҚ тексеру және калибрлеу үшін жұмысшы эталондарды таңдау әдістері, ӨҚ тексеруді, калибрлеуді ұйымдастыруда ҚР ұлттық стандартарының талаптарын қолдана білу, тексеру сұлбаларын таңдау, ӨҚ тексеру және калибрлеу нәтижелерін талдау, тексеру бойынша алғашқы жазбаны жүргізу, тексеру хаттамасын және сертификатын рәсімдеу дағдысы, мәліметтердің электронды есебін жүргізу және оны ҚР мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталығына беру

Кәсіби, ғылыми, коммуникациялық, курстық және шет тілдеріндегі мәтіндерді кәсіби деңгейде анықтайтын жағдайларда, ауызша және жазбаша сөйлеу ерекшеліктерін білу; лингвистикалық, ақпараттық-талдамалық және коммуникативтік аспектілерде кәсіптік қызметті жүзеге асыра білу, әртүрлі тілдік және сөйлеу құралдарын дұрыс қолдануға; іскерлік қарым-қатынастың тиісті деңгейін, кәсіптік-техникалық сипаттағы хабарларды есту және түсіну.

Жалпы механиканың негізгі ережелері зерделенеді, механизмдердің пайда болу принципі және олардың жіктелуі, машина бөлшектері жұмысының критерийлері түсіндіріледі, механикалық жүйенің қозғалысын зерттеу үшін құрылымдық, кинематикалық және динамикалық талдау әдістері қарастырылады. Құрылымдарды аналитикалық және сандық әдістермен есептеу, өндірістік есептерді талдау, модельдеу және шешу үшін жобалау сызбаларын құру әдістерін қолдану дағдылары дамуда.

Халықаралық метрологиялық ұйымдар –ӨСХҰ, ЗМХҰ тарихын, мақсатын, білу, өлшем бірліктің ұлттық ұйымын унификациялау және ұзындық пен салмақтың бірыңғай физикалық эталонын орнату бойынша Метрикалық конвенция жағдайын түсіну, өлшеудің әлемдік метрикалық жүйесін жетілдіру, түрлі өлшем бірліктің халықаралық эталондарынан ұлттық эталондарға беруді талдау, өлшеу приборларының жүйесінде, типтер мен үлгілердің бірдейлілігін қамтамасыз етуде ЗМХҰ талаптарын қолдана білу, беру әдістерін үйлестіру, ұлттық, халықаралық эталондарды беру және жетілдіру, өлшеудің метрикалық жүйесін жетілдіру, жаңа халықаралық эталондарды әзірлеу бойынша ӨСХҰ, ЗМХҰ сайтттарымен жұмыс істеу дағдысы

Өлшеу нәтижелерін өңдеудің негізгі әдістерін білу және түсіну, көп қайтара бақылаудағы тікелей өлшеу, жанама өлшеу, жиынтықты өлшеу нәтижелерін өңдей алу, өлшеу қателігін талдау, абсалютті, салыстырмалы және келтірілген қателіктерді есептеу дағдысы

Өлшеу құралын және сынау жабдығын метрологиялық аттестаттаудың мақсаты мен маңызын білу және түсіну, ҚР СТ 2.30 бойынша ӨҚ МА және ГОСТ 24555 бойынша СЖ МА жоспарлай алу, ӨҚ, СЖ пайдалануға жарамдылығын орнату үшін аттестатталатын ӨҚ, аттестаталынатын СЖ нормаланған дәлдік сипаттамасын, әрбір МС зерттеу нәтижесін талдау, аттестаттау нәтижесінің хаттамасы, аттестаттау туралы сертификаттар (куәліктер)

Өлшеу жүйесінің теориялық аспектілерін білу, өнімді өндірудің технологиялық процестерінің өлшеу нәтижелерінің сенімділігін қамтамасыз етудің негізгі механизмі, сынау және сапаны бақылау, өлшемдердің классификациясының ерекшеліктерін, олардың дәлдігін және олардың қайталануын түсіну, өлшеу әдістерін таңдау, техникалық және технологиялық өлшемдердің қателіктерін есептеу, өлшеу нәтижелерін талдау мүмкіндігі, өлшеу жүйесінің бағдарламалық жасақтамасымен, әртүрлі метрологиялық құжаттамамен жұмыс істеу дағдыларына ие.

Өлшеу құралының метрологиялық сипаттамаларын нормалау әдістерін, өлшеу диапазонын, дәлдік класын, өлшеу қателігін білу және түсіну, өлшеу қателігіне бағалау жүргізе білу, өлшеу құралдарының өзара ауыстырымдылығы, МС бойынша өлшеу құралдарын салыстыру үшін қателік түрлерін талдау, МС негізінде өлшеу жабдықтарының құрамына кіретін ӨҚ таңдау дағдысы

Өзара ауыстырымдылықтың негізін, мақсаты мен міндетін, оның түрлерін, негізгі өлшеу құралдарын, оларды таңдау тәртібі мен пайдалану әдістерін білу, шақтамалар мен қондырулар жүйесін түсіну, өңдеу дәлдігін, квалитетті, дәлдік класын түсіну, шақтамалар кестесін пайдаланып есептер шығара алу, өлшем дәлдігі бойынша сызбада келтірілген мәліметтерді пайдалану, дайындау процесіндегі беттердің пішіні мен орналасуы және нұсқамалық талаптарды жинақтау

Машинажасаудағы өзара ауыстырымдылықты, оның жаңа машина және бұйым жасаудағы маңызы мен ролін білу, машинажасаудағы заманауи бұйымдарда қолданылатын өзара ауыстырымдылықты, өлшеу мен бақылауды қамтамасыз ету әдістерін түсіну, берілген дәлдіктегі бөлшектер мен құрастыру бірліктерінде өзара ауыстырымдылықты қамтамасыз ету, өзара ауыстырымдылық принциптерін қолданумен бұйымдарды жобалау дағдысы.

ӨҚ НҚ орнатылған оның негізгі қателіктеріне байланысты ӨҚ дәлдік класын берудә білу және түсіну, ӨҚ дәлдік класының шарты белгіленуін оқи білу, ӨҚ шекті мүмкін негізгі қателікті % орнату үшін НҚ бойынша ӨҚ дәлдік класын талдау, салыстырмалы қателік формасында шекті мүмкін негізгі қателікті шегін есеппен көрсету

Әр түрлі физикалық шамаларды білу, СИ бірліктерінің халықаралық жүйесі, өлшеу әдістері, өлшеу қателіктерінің түрлерін білу, бөлу туралы заңдарды түсіну, өлшеунәтижелеріне әсер ететін факторларды, схемаларын талдау, өлшеу нәтижелерін өңдеуге дағдылану, өлшенген мәндер және өлшеу құралдарының математикалық моделдерін орнату.

Экономика, құқық, антикоррупциялық мәдениет, экология және тіршілік қауіпсіздігі, кәсіпкерлік, ғылыми зерттеулер әдістері саласында интеграцияланған білімді қалыптастыру. Адам мен табиғаттың қауіпсіз өзара іс-қимылының, экожүйелер мен биосфераның өнімділігінің негіздері. Ресурстардың шектеулілігі жағдайындағы қоғамның кәсіпкерлік қызметі, бизнес пен ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру. Экология және адам тіршілігінің қауіпсіздігі саласындағы қатынастарды реттеу. Қазақстандық құқықты, субъектілердің міндеттері мен кепілдіктерін білу, әлеуметтік прогресті қамтамасыз ету үшін қоғамдық қатынастарды мемлекеттік реттеуді білу және сақтау. Ғылыми зерттеулер әдістерін қолдану.

Өндірісті метрологиялық қамтамасыз ету, сынау, өлшеу және бақылаудағы техникалық базаны білу, шама бірлігінің эталонынан, стандартты үлгідерден өлшеуіш функциядағы техникалық жүйеге және қондырғыға, ӨҚ шама бірліктерін беру маңызын түсіну, өлшенілетін шама бірлігін беру, сақтау, жаңғырту үшін техникалық құралдарға таңдау жүргізе білу, шама бірлігінің мемлекеттік эталонымен техникалық құралды салыстыру, шама бірлігінің эталонын, стандартты үлгіні және калибрлеу құралын тексеру, сақтау дағдысы

Технологиялық процестерді бақылау приборларының физикалық негізін және өлшеу әдістерін, приборлардың мемлекеттік жүйесін құру принциптерін, жылутехникалық бақылау приборлары және қашықтықтан өлшеу жүйелерін білу, қателіктер теориясы және өлшеу нәтижелерін өңдеудің математикалық әдістерін түсіну, кәсіпорында қолданылатын технологиялық процестің параметрлерін өлшеу әдістері мен приборларын түсіндіру, бір ретті және коп ретті бақылаумен жүргізілетін технологиялық өлшеулер, прибордың көрсетуін баптау, тексеруге дайындау дағдысы

Бақыланатын метрологиялық қызмет объектілерін білу, өндірісті метрологиялық қамтамасыз ету, сынау және өлшеу саласындағы бірлікті, жоғары сапаны және өнім қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін метрологиялық қызмет жұмысын жоспарлай білу, ӨҚ, СЖ тексеру/калибрлеу ұймдастыру және жүргізу ерекшелігін талдау, ӨҚ монтаждау, қызмет көрсету, баптау, қайта баптау, өлшеу және прибор дәлдігін регламенттейтін НТҚ енгізу дағдысы

Статистикалық бақылаудың, технологиялық процестерді талдаудың және реттеудің негізгі құралдарын білу және түсіну, өнім мен процестердің сапасын басқарудың статистикалық әдістерін таңдау, статистикалық бақылау нәтижелеріндегі анықталған ақауларды, ауытқуларды және сәйкессіздіктерді талдау, талдауды ұйымдастыру дағдылары. құрылыс гистограммалары арқылы дайын өнімді техникалық, технологиялық бақылау және бақылау, Шеухарт, Паретто диаграммалары, себеп-салдар диаграммалары, IT технологияларды пайдалана отырып, бақылау парақтарын әзірлеу дағдылары, MSExcel компьютерлік бағдарламасы

Өнімдердің, процестердің сапалық және сандық сипаттамаларын бөлу әдістерін білу және түсіну, технологиялық процестердің және олардың қасиеттерінің таңдамалы сипаттамаларын жүргізе білу, АТ технологияларын, Matcad және Matlab компьютерлік бағдарламаларын пайдалана отырып статистикалық гипотезаларды тексеру, сапаны қабылдауды бақылау дағдылары, іріктеу жоспарын сандық түрде құру, өнім мен процестердің сапасын бақылау жүйесінде статистикалық әдістерді қолдану

ҚР МӨЖ эталондық базасын білу, отандық СЗ, ТЗ, КЗ өлшеу, сынау нәтижелерін халықаралық деңгейде танудағы мемлекеттік эталонның ролін түсіну, саудадағы техникалық кедергілерді жою, өндірісте қолданылатын жұмысшы ӨҚ мемлекеттік эталонды салыстыруды жүргізе алу, ҚР эталондық базасының дамуын талдау, жаңа типтегі өлшеу құралын, жұмысшы эталонды, өлшемдерді, стандартты үлгілерді әзірлеу бойынша ғылыми дағдысы.

Өнімдерді жобалау, өндіру, қабылдау және олардың тиімділігін барынша жоғарылату мақсатындағы жұмыс жасаудың жалпы моделін білу және түсіну, бұзылу және өнімді қалпына келтірузаңдарын анықтау, сенімділікті есептеу негіздерін жасау, қабыл алмауды болжау, статистикалық ақпаратты жинау, жазу және талдау әдістерін анықтау,, өнімді түрлі қолдану шарттарында, сынақ жоспарлауда, бақылауда сипатын болжау

ҚР заңдарды және басқада нормативтік құқықтық актілерді, радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етусұрақтары бойынша әдістемелік және нормативтік құжаттарды, дозиметриялық өлшеу жүргізу әдістемесін, әсер ету принципін, конструкциясын, приборлар мен жабдықтарды техникалық дайындау тәртібін, жабдықты сынаққа дайындай білу, дозиметриялық және радиометрикалық өлшеулерді жүргізу, жабдықтарды (приборлар, аппараттар) баптау, реттеу, және тексеру, оның дұрыс жағдайын бақылау, прибор көрсеткішін алу, жұмыс журналын жүргізу, есеп дайындау дағдысы.

Өнім сапасының қадағалау және бақылау жүйесіндегі нормативтік-құқықтық актілерді, негізгі және құрылымдық ерекшеліктер мен өнім сипаттамаларын білу, квалиметрия мен стандарттау және сертификаттау арасындағы байланысты түсіну, өнімнің сапасын болжау және жоспарлау кезінде өнім сапасының көрсеткіштерінің құрамын пайдалану, өнім сапасы туралы деректерді талдау әдістері білу, жарамсыздықтың болу себептерін анықтауға дағдылану, салмақ коэффициенттерін анықтау, көрсеткіштердің эталондық және жарамсыздық мәндерін анықтау, сапаны кешенді бағалау және қасиеттер көрсеткішінің абсолютті мәндерін табу.

ӨҚ тағайындалуын, техникалық сипаттамасын, конструктивті ерекшеліктерін, қолданылу принципін және оларды жөндеу технологиясын, өндірудің технологиялық негізін, өлшеулерді орындау әдістемесін, техникалық құжаттарды рәсімдеу ережесі мен толтыру тәртібін білу, жаңа ӨҚ, жабдықтарды жоспарлау және ендіре алу, ӨҚ, жабдықтардың жағдайына мониторинг жүргізу, монтаждау және пайдалану, өлшеулерді жүргізу дағдысы, техникаларды техникалық және метрологиялық қызмет көрсетуге даярлау, өлшеу және прибор дәлдігін регламенттейтін НТҚ енгізу дағдысы

Өлшеудің сызықтық және бұрыштық бірлігін білу, сенімділігі, қарапайымдылығы, жылдам әсер етуі, сыртқы әсерлерге тұрақтылығы бойынша өлшеу құралдарына талаптарды қолдана алу, мүмкін қателікті есептеу үшін сызықтық-бұрыштық өлшеу нәтижелерін талдау, сызықтық-бұрыштық шамаларды ӨҚ тексеру дағдысы.

Өндірістік және технологиялық жүйелердегі сапа менеджменті үшін шешімдерді ұсыну үшін қолданылатын сапаны бағалаудың сандық әдістерін білу, квалиметриялық бағалау мен өнімдердің, қызметтер мен процестердің сапа менеджментінің рөлі мен байланысын, бағалау қабілеттілігін, квалиметриялық өлшеу объектілерін түсіну квалиметриялық әдістер негізінде өнімнің сапасын болжау, жоспарлау, тексеру дағдылары

Өлшем бірлікті қамтамасыз етудің халықаралық жүйелерінде ағылшын тілі ролі мен орнын білу және түсіну, метрология, сынау және аккредиттеу үшін халықаралық ұйымдардың нормативтік базасымен жұмыс істеу қабілеті, ISO/ХЭК халықаралық стандарттарының ағылшын тіліндегі нұсқаларын оқуға дағдылану, «мұқаба» әдісімен аудару, метрология бойынша халықаралық нормативтік құжаттардың жаңа нұсқаларын жаңарту және шығару процестерін талдау.

Сапаны бақылау және технологиялық процестің, өнімнің, өлшеудің, сынаудың қауіпсіздігі үшін өндірістегі және сынаудағы техникалық өлшеудің мақсаты мен маңызын түсіну және білу, метрологиялық қамтамасыз ету тапсырмасына бойынша техникалық өлшеуге таңдау жүргізе алу, өлшеу, бақылау, сынау құралының жағдайымен байланысты болатын технологиялық режимнің бұзылуын, өнімнің жарамсыздығын, өндірілмейтін шикізат, материал шығынын энергия және өндірістегі басқада шығындарды талдау, технологиялық процесс параметрлерін дұрыс өлшенілуін сақтау және жаңа өлшеу жабдығын ендіру үшін бақылау жүргізу дағдысы

Метрология және өндірісті метрологиялық қамтамасыз ету, сынау, өлшеу және бақылау саласында қосымша құзыреттер алу. Өнім сапасын жалпы басқару жұйесіндегі стандартау, сертификатау және метрология арасындағы қарым-қатынасты білу және түсіну, өлшем бірлікті қамтамасыз ету үшін стандартаудың, сертификатаудың заңнамалық және нормативтік базасына қойылатын халықаралық талаптар, өндірісті метрологиялық қамтамасыз етуді, сынау, өлшеу және бақылауды стандартау бойынша жұмыстарды жоспарлай алу, ӨҚ, СЖ сертификатау, стандарттармен жұмыс істеу, НТҚ жаңғырту дағдылары

Сапаны бақылау және өнімнің қауіпсіздігі үшін негізгі тестілеу әдістерін білу, тестілеудің белгілі бір принциптері мен құралдарын, эксперименттердің түрлерін, дәйектілігін, көлемін, тәртібін, шарттарын, өткізу орны мен мерзімдерін түсіну, тестілеу әдісін таңдай білу тест объектісі, тестілерді жоспарлау және ұйымдастыру, тест жүргізу, тестілік есептер құрастыру, тест нәтижелері бойынша қорытынды жасау дағдыларына ие

Метрологияның негізгі постулаттарын білу және түсіну, өлшеу сапасын түсіну, өлшеу әдістері мен түрлеріне, қателік түрлеріне жіктеу жүргізе алу, өлшеу моделін қалыптастыру, келшекте пайдалану немесе профилактикалық (жөндеу) әсерлер қажеттілігі үшін ТЖ жарамдылығы туралы шешім қабылдауға өлшеу ақпараттарын талдау, өлшеудің әртүрлі қателіктерін есептеу дағдысы, қателіктерді нормалау және өлшеу қорытындысыеа түзетулер ендіру, жекелеген қателік түрлерін анықтау және жою, өлшеу нәтижелерін өңдеу және қателіктерді қосындылау

Электрлік шамаларды-кернеу, кедергі, ток күші, қуат, олардың олшем бірліктерін, кернеу бірлігінің эталонын, тұрақты ток күшін, тұрақты ток кедергісін, индуктивтілік және сиымдылық, электрлікшамалардың ӨҚ-өлшеуіш приборлар, сұлбалар және арнайы құрылғылар, әртүрлі жүйелердің электроөлшеуіш приборларының әсер ету принципі мен конструкциясын білу, өлшенілетін шаманың өлшемі және түріне (диапазон мәні), сонымен қатар өлшеудің талап етілген дәлдігіне байланысты өлшеу приборларының типіне таңдау жүргізе алу, өлшеу нәтижесін, қателіктер себептерін талдау, сәйкесінше бірлікте берілген электрлік шама мәнін (тәжірибелік әдістермен) табу дағдысы, НТҚ жұмыс жасау

Өнім сапасын қамтамасыз ету жүйесіндегі сынаудың мақсатын түсіну және білу, сынаудың технологиялық, математикалық, әдістемелік, метрологиялық және ақпараттық қамтамасыз етудегі заманауи даму деңгейін, сертификаттау және сынаудың сапа жүйелерін, сынауды жүргізу әдістерін және технологиясын пайдалана білу, сынау нәтижесін өңдеуге және жоспарлауға дағдылану, сынау нəтижелері бойынша өнімдердің сапасы туралы шешім қабылдау.

Өлшем бірлікті қамтамасыз етудегі қолданбалы метрологияның ролін, ҚР МӨЖ мақсаты мен маңызын білу және түсіну, бақылау операциясының дәлдігіне және бақылаудың типтік жүйесінің моделіне бағалау жүргізе білу, қолданбалы метрологияның құраушы бөлігі ретінде стандартты анықтамалық деректер және стандартты үлгілер жүйесін талдау, жаңа стандартты үлгілер жасау үшін материалдардың физмка-химиялық қасиетін талдау, практикалық метрологиялық қызмет, ӨҚ тексеру және калибрлеу, ӨОӘ әзірлеу, стандарттау және аттестаттау, техникалық құжаттарды метрологиялық сараптау, кәсіпорындағы өлшеу жағдайын талдау дағдысы

Өндірісті метрологиялық қамтамасыз етудің негізгі даму бағытын, сапаны жоғарлатуда және өнім қауіпсіздігінде метрологиялық қамтамасыз етудің ролін, ӨМҚЕ техникалық базасын, өлшеу бірлігі мен дәлдігін қамтамасыз ету әдістерін білу және түсіну, ӨМҚЕ жағдайын талдай, жоспарлай білу, өнімді әзірлеуде, өндіруде, сынауда, пайдалануда МҚЕ бойынша жұмыстарды жүргізу, эталондық базаны, кәсіпорынның ӨҚ бақылау және жаңалау дағдысы, ӨМҚЕ жоспарының орындалуы туралы есептерді құрастыру

Сызықтық және бұрыштық шамаларды, оларлы өлшеу түрлері мен әдістерін білу, түзусызықтықтан және жазықтықтан ауытқудағы өлшем бірлікті қамтамасыз ету принциптерін түсіну, шақтамалар мен қондыруларды есептеу әдістемесін, түрлі бақылау-өлшеу құралдары мен приборларын қолдану аймағын, өлшеу құралының метрологиялық сипаттамаларын, өлшеу қателігінің түрлерін, өлшеуді орындау шартын талдай алу, шақтамалар мен қондырулар параметрлерін есептеу дағдысы, машина бөлшектерінің сызбаларындағы белгіленген дәлдік нормасын аша, бақылау-өлшеу құралдары мен приборларын таңдай және қолдана білу

ӨҚ, СЖ өлшеу дәлдігін нормалау бойынша өлшеуіш бақылаудың негізін білуі және түсінуі, бақыланатын параметрлердің нақты мәнін анықтай білу, өлшеу сапасын талдау, технологиялық жабдықтың орнатылған дәлдік нормасына сәйкестігіне тексеруде өндірілетін өнімге тәжірибелік сынау жүргізудің технологиялық процесі барысында арнайы өлшеулерді жүргізу.

Өлшеу құралының метрологиялық сенімділігінің негізін білу, МС өзгеруіне байланысты күтпеген жерден болатын қабыл алмаудың алдын-алу үшін ӨҚ метрологиялық сипаттамаларын түсіну, пайдалану процесінде ӨҚ МС өзгеруін талдау, тоқтаусыз жұмыс ықтималдылығы, қабыл алмауға дейінгі жұмыс істеуі, қабыл алмау интенсивтілігі негізінде ӨҚ метрологиялық сипаттамасын есептеу дағдысы

Өлшеу дәлдігін, қателіктердің түрлерін білу және түсіну, өлшеу нәтижелерінің дәлдігіне, қателіктер шегіне бағалау жүргізе білу, белгілі дәлдік класы және өлшеу приборының жоғарғы шегі (диапазоны) бойынша өлшеу нәтижесін талдау, дәлдіктің орнатылған нормасына сәйкес арнайы өлшеулер жүргізу дағдысы

Қазақстан Республикасының ұлттық стандартарының негізгі жағдайы мен талаптарын, метрология бойынша нормативтік құжаттарды әзірлеу, бекіту және енгізу талаптарын білу және түсіну, метрология бойынша НҚ әзірлеу үшін заңнамалық базадағы өзгерістерді талдай білу, НҚ әзірлеуде метрологияның ғылыми әдістерін қолдануға, ҚР реестріне енгізу және есебін жүргізуге дағдылану

Қызмет түріне байланысты кәсіпорындағы метрологиялық қызметтің нормативтік және әдістемелік базасын білу, метрологиялық қызметтерге ҚР «Өлшем бірлікті қамтамасыз ету» туралы заңының талаптарын, олардың өндірісті метрологиялық қамтамасыз ету, сынау, бақылау бойынша міндеттерін түсіну, арекеттегі талаптарға сәйкес өндірістік-техникалық және НҚ жүргізе білу, ҚР МӨЖ реестрімен, техникалық ретеу және метрология аясындағы және ЕЭК веб-сервистерімен, НТҚ қорымен жұмыс істеу, НТҚ әзірлеу, есепке алу, сақтау, жаңғырту, өзгерістер енгізу дағдысы

Кәсіпорындарда іске асырылатын негізгі сапа жүйелерін, сапа жүйелерінің нормативтік құқықтық базасын, әр сапа жүйесінің халықаралық стандарттарын білу, сапа жүйесінің даму кезеңдеріне қойылатын талаптарды түсіну, сапа жүйесінің жұмысына талдау жасау, қорытынды жасай білу нақты сапа жүйесіне қойылатын талаптардың сәйкестігі және / немесе сәйкес еместігі, сапа жүйесін, құжат сапасының жүйелерін әзірлеу, енгізу, біріктіру және жетілдіру дағдыларына ие

ХС ИСО 10011 бойынша сапа аудитін негіздерін білу және түсіну, кешенді тексеруді жоспарлау әдістерін және оны жүргізу әдістемесін қолдану, анықталған сәйкессіздіктерді талдау, аудит нәтижелерін бағалау дағдылану, сапа баскару саласында жұмыстарды жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу

Зерттелінетін объектінің және өндірістік процестің жағдай мен қасиетін сипаттайтын, зерделенетін шамалар туралы ақпаратты тәжірибе жолымен алу құралдары мен әдістерін ғылым және техника саласы ретінде өлшеу техникасын білу және түсіну, өлшеудің түрлері үшін техникалық құралдарды таңдай білу, берілген уақыт интервалында (орнатылған өлшеу қателігі шегінде) өлшемі өзгермейді деп қабылданған физикалық шама бірлігін сақтайтын немесе беретін нормаланатын метрологиялық сипаттамаларды талдау, кездейсоқ процестердің сипаттамаларын өлшеу дағдысы, өлшеуіш ақпаратты компьютерге енгізу

Өлшеу құралдарының негізгі техникалық және метрологиялық сипаттамаларын физикалық шамаларды өлшеудің принциптері мен әдістерін білу және түсіну; Өлшеу міндеттерін шешу кезінде физикалық шамалардың әдістерін қолдану, физикалық шамалардың өлшеу қателіктерінің құрылымын талдау, стандартты қолдану, өлшеу құралдары, сынақ жабдығы, өлшеу құралдарын таңдау және өлшеу әдістерін қолдану дағдыларын меңгеру, нақты өлшеуді жүзеге асыру. бақыланатын параметрлердің мәндері.

Сапа жүйелерін сертификаттаудың теориялық және қолданбалы қағидаттарын білу және түсіну, әртүрлі сапа жүйелеріне арналған ИСО халықаралық стандарттарын, СЖ сертификаттауды жоспарлау және өткізу дағдыларын меңгеру, жүйедегі анықталған сәйкессіздіктер үшін СЖ сертификаттау нәтижелерін талдау, түзетуші және ескертуші іс-шараларды әзірлеу мүмкіндігі, сапа жүйесін сертификаттауды жетілдіру бойынша ұсыныстар бере білу

Мемлекеттік метрологиялық бақылау және қадағалау тарайтын аймаққа пайдаланылатын ӨОӘ тізімін, ӨОӘ аттестаттауға құқығы бар ҚР МӨЖ субъектілерін білу, ӨОӘ метрологиялық аттестаттау тәртібін және оны қолдану аймағын түсіну, аттестаттау тәсілін таңдай білу, ӨОӘ тағайындалуын және өлшенілетін шаманың сәйкестігін анықтау мақсатында өлшеу объектілерін талдау, ӨОӘ әзірлеуге техникалық тапсырма жасау дағдысы, метрологиялық сараптама жүргізу және өлшеу шартына талаптардың толықтығы мен нақтылығын бағалау, тәжірибелік зерттеулер жүргізу немесе өлшеудің дәлдік сипаттамасын есептік бағалау, аттестатталынган ӨОӘ ҚР МӨЖ реестріне тіркеу

ӨОӘ әзірлеу мақсатын, өлшеу объектілерін, ӨОӘ құрылымдық элементтеріне ҚР МӨЖ НҚ талаптарын білу және түсіну, параметрлер дәлдігіне талаптарды және олардың объектідегі құралдық қол жетімділігін ескергендегі бақылауға жарамдылықты қамтамасыз ететін ӨОӘ үшін өлшеу әдістерін таңдай білу, келешекте оны аттестаттау үшін ӨОӘ орнатылған өлшеудің жиынтықты қателігін талдау, ӨОӘ әзірлеу, сараптау және бекіту дағдысы, таңдау және сынаманы дайындау қателігін, өлшеудіжұргізу шартын, оператор қателігін анықтау

Әр түрлі басқару жүйелеріне арналған халықаралық ИСО стандарттарын білу, кәсіпорынның бизнес-процестерін ескере отырып, таңдалған сапа жүйелеріне негізделген кәсіпорынның жалпы басқару жүйесін құрудың әдіснамалық принциптерін білу, сапа жүйелерін енгізу бойынша жұмыс жоспарлайбілу, жалпы сапаны басқару үшін қажетті әдістерді, процестерді және ресурстарды дамыту дағдыларын, интегрирленген сапа жүйелерін, сонымен қатар жалпы басқару құрылымынмеңгеру.

Жана өндірісті метрологиялық қамтамасыз етуде пайдалануға жарамсыз ӨҚ және жабдықтарын шығарып тастау жоспарын, есебін дайындауда қажет етілетін ӨҚ және жабдықтардың күйіне, монтаждау және пайдалануға, алынған мәліметтерді өңдеуге, тұрақты мониторинг жүргізе алу.

Кәсіби ортада және қауымда қазақша, орысша және ағылшын тілінде еркін қатынас жасай білу және академиялық адалдық мәдениеті мен қағидаттарын, академиялық хаттарды және ғылыми зеттеу әдістерін қолдану.

Кәсіби қызметінде жаратылыстану, ғылыми, математикалық, қоғамдық, әлеуметтік-экономикалық, инженерлік және экологиялық білімді көрсете білу.

Өндірісті метрологиялық қамтамасыз етуді жетілдіру үшін түрлі метрологиялық әдістер мен тәсілдерді қолдана отырып өзінің көзқарасын нақты қорғай білуі, жеке және команда мүшесі ретінде тиімді жұмыс істей алуы керек.

ӨҚ үшін метрологиялық және техникалық бақылау жүргізу, ӨҚ тексеру/калибрлеу бойынша эталондық тексеру базасы жаңарту, СЖ аттестаттау, ҚР МӨЖ Реестрімен, ТМД елдерінің, КО/ЭвроЭО техникалық реттеу және метрология саласындағы веб-сервистерімен жұмыс жасай алу.

ӨҚ тексеру/калибрлеу, автоматтандыру құралдары мен приборларын жетілдіру және метрологиялық қамтамасыз ету, орнатылған дәлдік нормасында технологиялық процестердің барысын және сәйкестігіне тәжірибені арнайы өлшеу бойынша жұмыстарды орындауға қабілетті болу.

Машинажасау және басқада аралас салаларда метрологиялық бақылау және ӨҚ, ӨОӘ, СҮ, жұмысшы эталондарды есепке алуда қолданылатын нормативтік-құқықтық құжаттарды жіктеуге және сұрыптауға, бақыланатын параметрлердің шын мәнін дәл өлшеуге, техникалық оқуға дағдысы болу керек.

Өлшем бірлікті қамтамасыз ету туралы заңнамаларға, приборжасаудың заманауи жетістігіне, ӨҚ өндірушілер нарығына, жұмысшы және эталондық ӨҚ қажеттілігіне, метрология бойынша актуализацияланған нормативтік құжаттарға сәйкес өндірісті метрологиялық қамтамасыз ету саласында жұмыстарды жоспарлау.

Кәсіпорынның метрологиялық қызметінің ішкі құжаттарын әзірлеуде, ӨҚ мен жабдықтарды таңдауда, өнімнің техникалық деңгейіне квалиметриялық бағалау жүргізгенде ҚР МӨЖ заңнамалық-нормативтік құжаттарының жағдайларын қолдана білу.

Сапаны басқарудың жалпы жүйесінде зерттеушілік және кәсіпкерлік дағдыларын қолдана алу.

Өндірістегі ӨҚ күйіне байланысты, ӨҚ дәлдігінің ауытқуы, технологиялық режимнің бұзылуынан болатын энергияның, материалдың, шикізаттың шығыны себептеріне талдау жасай білу.

Математикалық моделдеу әдістерін қолдану мен өлшеу құралдарын жобалау да мақсатты қою және оның жетістікке жету жолдарында өлшеу ақпартаттарын түсіну және талдау, ақпараттық және есептеуіш сауаттылыққа ие болу, қорытынды жасай алу.