6B08301 Орман шаруашылығы-экология в Тараз инновациялық-гуманитарлық университеті

Пәннің мақсаты - экономика негіздері мен кәсіпкерлікті қалыптастыру болып табылады. Пән кәсіпкерлік қызметтің даму тенденциясы мен рөлін, бизнесті жүргізудің ұйымдастырушылық және қаржылық негіздері мен кәсіпкерлікті аспаптық қолдауды, кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу, өміртіршілігінің әр түрлі салаларында экономикалық білім мен экономикалық ғылымдардың әдістерін қолдануға, кәсіпкерлік қызмет саласында оңтайлы ұйымдастырушылық-басқарушылық шешімдер қабылдау қабілетін дамытуға бағытталған.

Пәннің мақсаты – білім алушыларда ғылыми зерттеулердің негіздері, ғылыми зерттеу жұмыстарын орындау үшін қажетті ғылыми танымның негізгі тәсілдері мен әдістері туралы білім жүйесін қалыптастыру болып табылады. Пәннің бағыты ғылыми зерттеулердің принциптерін, заңдарын, нысандарын зерделеуге және зерттеу әдісін таңдау, іске асыру, зерттеу процесін ұйымдастыру, технологияларын қолдану, талдау, жалпылау, ғылыми зерттеу нәтижелерін рәсімдеу дағдыларына бағытталған.

Пән студенттерді ғылыми зерттеу жұмысын дұрыс ұйымдастыруға, жоспарлауға, рәсімдеуге қажетті әдіс-тәсілдерімен таныстыруға бағытталған. Пәнді меңгеру биологиялық зерттеулердің әдістері, сатылары, эксперименттердің түрлері, зерттеу үрдісінің құрылымы мен мазмұны, сұрақтар және зертханалық және далалық экспериментті жоспарлаудың жалпы принциптері бойынша зерттеу әдістемелерді құрастыру, ғылыми тәжірибелер мен бақылаулар бойынша іс-құжаттарды жүргізу, бақылау нәтижелерін статистикалық өңдеуден өткізу, ғылыми есептер, мақалалар, курстық жұмыстар, диплом жұмыстарын жазу ережелері туралы мәліметтерге негізделген.

Пәннің мақсаты – болашақ мамандардың құқықтық мәдениеті мен саналы парасаттылығын қалыптастыруды, әлеуметтік процестерді құқықтық реттеудің негізгі жолдарымен таныстыруды көздейді. Жаңа Қазақстанды құру жолында құқықтық реттеудің негізгі жолдарын, мемлекетті, экономикалық басқарудағы, құқықтық тәртіп пен ұйымдастыруды қамтамасыз етудегі құқықтың рөлімен таныстыруға, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша білім мен болашақ кәсіби қызметтегі құбылысқа қатысты азаматтық ұстанымды, дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.

Осы оқу курсының мақсаты – студенттерге ауыл шаруашылығы техникасын және аталған жұмыстарды орындау үшін оны қолдану тәсілдерін зерделеуге көмек көрсету. Ауыл шарушылық өндірісін механикаландыру бүгінгі жайы мен даму бағыттары. Технологиялық үрдестерді кешенді механикаландыру – аулшаруашылық өнімі өзіндік құнына төмендету, еңбек өнімділігін арттырудың негізі, аграрлық өндірісі тиімділігін арттыруда машина және машина пайдаланудың маңызы, аграрлық-техникалық сервистік жұмыстарды үйретеді.

Пәннің негізгі мақсаты - елді мекендегі көгалдандыру зерзаттарын жоспарлау мен құрылысын жүргізу және пайдалану жағынан болашақ мамандарға теориялық білім беру дағдыларын меңгеру болып табылады. Оқу барысында студенттер: -қаланы немесе ауылды көгалдандырудың жалпы жүйесінің және оның жеке элеметтерін жоспарлау (бақ, саябақ, көше бойындағы екпе ағаштар, шағын саябақ (сквер), мектеп, аурухана, жекеменшік мекеме) елді мекен жерлер жоспарлы ұйымдастыруға қойылатын талаптарды зерттейді.

Пәнде машиналарды орман шаруашылығында пайдалану, заманауи шынжыр табанды және доңғалақты тракторлардың техника-пайдаланушылық көрсеткіштері, орманшаруашылық машиналары мен жарақтарына қойылатын негізгі агротехникалық талаптар, топырақ өңдеу, себу, отырғызу және егістіктерге күтім жасау машиналары, орманшаруашылығы техникасын агрегаттау, агрегаттарды есептеу және жинақтау, механикаландырылған орманшаруашылығы жұмыстарының сапасын бағалау мәселелері қарастырылған, агрегаттарды құруды, ағаштардың дұрыс дамуын қамтамасыз ететін агрегат жұмысының режимі мен реттеулерін таңдауды, машина-трактор агрегаттарының жұмыс өнімділігін есептеуді қарастырады.

"Орман ботаникасы" пәні - өсімдіктер ағзаларының алуантүрлі формаларының пайда болуын және тіршіліктің пайда болу деңгейімен байланысын, эволюциялық және онтогенетикалық даму кезеңдерімен (клеткалық, ұлпалық, мүшелік); биосфераның құрылуы мен қалыптасуына өсімдіктердің ролін, ағаш бұталардың әртүрлілігін, олардың биологиясы мен систематикасын, зерттейді. Табиғи экожүйемен тепе-теңдігін, өсімдік генофондын сақтауға және зерттеуге бағытталған. Сонымен қатар орман ресурстары және орманшылық мамандығы саласындағы арнайы оқылатын пәндерді меңгеру және игеру үшін ғылыми негізін құрайды.

"Сәндік өсімдік шаруашылығы" пәні - қалалар мен басқа да елді мекендерде, табиғаты басқа өндірістік аймақтарда (кәсіпорындарда, мектептерде, ауруханаларда, санаторийлерде) жасыл желектерді құру, көшетбақтарда сәндік ағаштар мен бұталарды өсіру кезеңдерін білу, абаттандыру объектілерінде отырғызылған өсімдіктерді өсіру және дамытуды қарастырады. Жер үсті бөлігінің морфологиясын жіктеу және кесу жүйелері сәндік ағаш өсіру мамандарының негізгі міндеті болып табылады.

«Орман ағаштарының селекциясы» – орман ағаштарының селекция әдістері туралы пән. Популяциялар немесе орман шаруашылықтар мен орман түрлерінің нысандары мен сорттарын алуды көздейтін орман шаруашылығының саласы. Орман түрлерінің бағалы және биологиялық тұрақты нысандары мен сорттарын өсірумен және көбейтумен айналысатын пән. Сондай-ақ орман ағаштарының селекциясы ағаш тектес өсімдіктердің тұқым қуалайтын қасиеттері мен адамға қолайлы бағытта өзгерту үшін оларға әсер ету әдістерін зерттейді.

Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі адамның техносферамен ыңғайлы және қауіпсіз өзара әрекеттесуі туралы ғылым - адамға қауіп төндіретін қауіпті зерттейтін және кез-келген адам қоршаған ортасында оны қорғаудың жолдарын жасайтын ғылыми білім саласы. Бұл пән адамның қоршаған ортамен қауіпсіз өзара әрекеттесуі, еңбек қауіпсіздігі және төтенше жағдайлар кезіндегі жағымсыз факторлардан қорғау тақырыптарын біріктіреді. Тіршілік қауіпсіздігі мәселесін шешу адамдардың іс-әрекеті, өмірі үшін қолайлы жағдайлар жасау.

Пән ағаш және бұталы өсімдіктер және олардың тіршілік ету формаларын, морфологиялық ерекшеліктерін, экологиялық қасиеттерін, түрішілік өзгергіштігін, географиялық таралуын, шаруашылық пайдалану және өсімдіктер жамылғысын қалыптастырудағы маңызын айқындайды. Ағашты-бұталы флораны оқып үйренуді, орман биоценозында әртүрлі бағытта жүргізілетін негізгі биологиялық зерттеулерді қарастырады. Өнімділігін арттыру және ағаш өсімдіктердің вегетациялық, биология және экология доктринасын білім негізінде ормандарды сапалық құрамын жақсарту мәселелерін де қарастырады.

Экологиялық танымды қалыптастыру, қоғам мен табиғаттың тұрақты даму негіздері туралы терең білім алу, қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды тиімді пайдаланудың заманауи тәсілдері бойынша теориялық және практикалық білім алу. экология саласындағы теориялық білімдер, оқушылардың экологиялық сауаттылығын арттыру, экологиялық білім беру, экологиялық ойлауды дамыту, сондайақ осы білімді кәсіптік және басқа қызметте қолдану және қажетті құзыреттерді қалыптастыру дағдыларын зерттейді.

Топырақ экологиясы - бұл топырақтың қалыптасуын, қасиеттерін, құрамын, құрылымын және оларды табиғатта таралу үлгілерін зерттейтін ғылыми пән. Топырақта сәндік ағаштардың, бұталардың және шөптердің өсуінің алдын ала анықтайды. Курстың негізгі міндеттерінің бірі табиғи және антропогендік факторлардың әсерінен тіршілікті қамтамасыз ететін топырақ ресурстарының өзгеруін зерттеу, оларды қазіргі және келешек ұрпақтар үшін сақтау мақсатында оларды қорғау, ұтымды пайдалану және бақылау болып табылады.

Пәннің мақсаты – орман өрттерінің табиғатын, түрлері мен жіктелімдерін ұғындыру, өрт қаупін болжау және оның алдын алу, сондай-ақ орман өрттерімен күресу шаралары: өртті сөндіру стратегиясы, тактикасы мен техникасын меңгеру бойынша кәсiптiк дайындау, орман өрттерінің салдары, орман шаруашылығында отты пайдалануды; орман өртінің пайда болуы мен өршуіне себеп болатын факторларды, орман өрттерін есепке алуды, өрт салдарын бағалауды үйрету.

Пән алқа ағаштарда орман тұқым өнімінің қалыптасу заңдылықтарын, селекция генетика негізінде тұрақты орман тұқым базасын құру, тұқымдарды дайындау, сақтау және өңдеу, себуге дайындау, орман питомниктерін жобалау, ағаш және бұта түрлерiнiң әр түрлi отырғызу материалдарын өсiру технологиясын, топырақты дайындау, тұқымдарды себу және оларды күтіп-баптау, сеппелерді, тiкпелердi және вегетативті отырғызу материалдарын өсiру, тыңайтқыштар мен гербицидтердi пайдалану сұрақтарын зерттейді.

Орманды қорғау пәні – орман ағаштарының негізгі зиянкестері мен ауруларының түр құрамын; зиянкестер мен ауру қоздырғыштардың биологиясын; зиянкестер популяциясының өзгеруіне экологиялық факторлардың ролін; зиянкестер сан мөлшерінің төмендеуіне энтомофагтардың ролін; зиянкестер мен аурулардан орманды қорғаудың заманауи әдістерін оқып үйретеді. Қоршаған ортаны қорғауды ескере отырып, орманды зиянкестер мен аурулардан қорғаудағы әдістерін, практикалық дағдыларын негізгі ауру қоздырғыштардың түр құрамын зерттейді.

Пән өзінің зерттеулерін бунақденелілердің негізгі отрядтары жүйесімен қатар ерекшеліктерін, биологиясын, көбеюі мен дамуын, таралуын, теориялық және қолданбалы маңыздылығын сипаттап, орман экожүйелеріне қауіп тудыратын түрлерді қарастырады. Сондай-ақ орман зиянкестерінің филогениясын зерттейді. Орман алқаптарында кездесетін зиянды бунақденелілер түрлеріне, ағаш діңдері мен тамыр жүйелерінің, жас ағаштардың және жыртқыш, тоғышар тіршілік ететін түрлеріне, жойылып бара жатқан бунақденелілерге талдау жасайды.

Пән орманды жанама пайдалану бойынша, жанама пайдаланудың түрлерін, шөп шабудың, жайылымдардың, саңырауқұлақтардың, дәрілік шөптердің, жабайы жемістердің және жаңғақтардың өнімділігін болжау және анықтау бойынша білімдермен студенттерді қамтамасыз ету. Орман ресурстарын сақтау бойынша орман шаруашылық шаралар қарастырылады. орманды жанама пайдаланудың негізгі түрлерін; орманды жанама пайдаланудың негізгі ережелерін үйренеді, - орманды ұтымды пайдаланудың жолдары және орман ағаш емес ресурстарды қорғауды зерттейді.

Курстың мақсаты - ағаш дайындау, кесу және шайыр алу технологиялары мен ұйымдастыру жұмыстарын жүргізуді, ағаш тасымалдаудың түрлері мен әдістерін, сүректі дайындау және өңдеу кезінде қолданылатын машиналар мен механизмдерді үйрету. Орманды іске асыруды, ағаш кесуді, діңді бұтақтардан тазалауды, ағашты түбірінен тасымал жолына дейін сүйреуді, көлікке тиеуді, бөлшектеуді, сұрыптауды, жинауды және орман материалдарын түсіру тәрізді өндірістік процестерді үйретеді.

Орманды пайдалану пәні - орманды пайдаланудың негізгі түрлерін; сүрек дайындау жұмыстарын; сүрек дайындауда қолданылатын қол құралдары мен механизмдер түрлерін; ағаш тасымалдау түрлерін; сүректен алынатын орман тауарлары мен сүрек қалдықтарын өңдеу; кешенді дайындау өндірісін жобалау және ұйымдастыру. Сүректі тасымалдау және өңдеу. Жұмысты орындауға қажетті құрал-жабдықтар мен механизмдерді таңдап алу және орманнан шайыр алу, орманды жанама пайдалану түрлерін студенттерге оқыту, үйрету.

Пән орман қауымдастықтарының ерекшеліктерін, олардың көптүрлілігін және таралуын зерттеуді, орманды жаңарту және қорғау шараларының кешенін қарастырады. Табиғи бірлестіктердің қызмет ету ерекшеліктері, олардың биологиялық және шаруашылық өнімділігі, антропогендік әсерге төзімділігі, биосферадағы рөлі, сақтау жолдары қарастырылады. Орман өсімдіктерінің қоршаған ортамен әрекеттесетін биотикалық және абиотикалық факторлардың тұрақты үйлесімі ретінде экологияның негізгі зерттеу объектісі болып табылады.

Орман питомнигі пәні орман ағаштарда орман тұқым өнімінің қалыптасу заңдылықтарын, орман тұқым базасын құру, тұқымдарды дайындау, сақтау және өңдеу, кептіру, саралау, себуге дайындау, орман питомниктерін жобалау, ағаш және бұта түрлерiнiң әр түрлi отырғызу материалдарын өсiру технологиясын, топырақты дайындау, тұқымдарды себу және оларды күтіп-баптау, сеппелерді, тiкпелердi және вегетативті отырғызу материалдарын өсiру, тыңайтқыштар мен гербицидтердi пайдалану орман көшет материалдарының түрлерін, орман питомнигінің құрылымын зерттейді.

Пән орман өсірудің теориясын, орманды кесу жүйелері мен өрттен қорғау, шаруашылық әртүрлі мақсатта пайдалану үшін сүрек діңнің сапасын жақсартуды оқып үйретеді; басты және аралық пайдалану кесулерiнiң тәсiлдерiн; орманның табиғи жаңаруына әсер ету әдiстерiн; өртке қарсы қолданылатын шаралардың жүйелерiн; қосалқы пайдалану түрлерiн, олардың көп түрлiлiгiн. Орманды табиғи үрдістерді реттейтін және тұрақтандыратын, шаруашылық маңызынан басқа әлеуметтік сан түрлі маңызға ие биосфераның маңыздылығын зерттейді.

Пән жануарлар дүниесінің түрлі жүйелерінің құрылымын, қасиеттерін, функционалдық ерекшеліктерін, эволюциясын, жануарлар мекендейтін экожүйелердегі іргелі заңдылықтарды қарастырады. Пәнді оқудың міндеттері жануарлардың экожүйедегі маңызын білу, абиотикалық орта факторларының жануарларға әсерін, жануарлардың санының, тығыздығының, туу, өлім-жітімінің өзгеру себептерін, популяциялық құрылымдарын, жануарлар дүниесіндегі түрішілік және түраралық әрекеттесулердің көптүрлілігін, жануарлардың тіршілік әрекетіне антропогендік факторлардың әсерін зерттеу.

Пәннің мақсаты орман өрттерінің сипатын білетін және ормандарды өрттен қорғауды, орманда бақыланатын өртті пайдалануды ұйымдастыруға дайын орман шаруашылығы саласындағы мамандарды кәсіби даярлау, өрт сөндіру саласындағы заманауи тенденциялармен және ормандағы өрттердің оң рөлін пайдаланумен таныстыру, орман өрттерін басқару саласындағы теориялық білім мен практикалық дағдыларды біріктіру арқылы ғылыми-зерттеу қызметі туралы түсінікті құруға ықпал ету.

Пәнді игерудің мақсаты студенттерге орман өсімдіктері жабылмаған жерлерде орман ресурстарын молықтыру, ормандардың тұқымдық құрамын жақсарту және олардың өнімділігін арттыру мәселелерінде практикалық дағдыларды қалыптастыру; орман қорына кірмейтін жерлерде орман екпелерін құру; жекелеген ағаш түрлерінен жасанды екпе ағаш құру тәсілдерін, топырақ дайындау тәсілдерінің бірлестігін, түрлер құрамының біртектігін, оларды араластыру сүлбелерін, екпелердің аумағы мен жиілігіне қарай орналастыруды анықтау болып табылады.

Пән орман екпелерінің зиянкестері мен ауруларының экологиясы мен даму динамикасын, орманды зиянкестерден қорғаудың әдістері мен құралдарын, ауруларды есепке алу мен болжауды қарастырады. Сондай-ақ, орманды аурулардан, өрттерден, зиянкестерден және басқа да зақымданулардан қорғау бойынша шаралар кешенін зерттейді. Пәнді игерудің мақсаты орман екпелерін фитофагтар мен фитопатогендерден қорғаудың алдын алу және жою әдістері мен құралдарының кешендерін қамтитын орманды қорғау іс-шараларының жүйелерін зерделеу болып табылады.

Пәнді игерудің мақсаты – орман, топырақ қорғау, жол бойындағы шатқал-арқалық екпелерін құру кезінде орман қорғау функцияларын орындауға бағытталған мелиорациялық жұмыстарды орындау барысында қорғаныш орман екпелерін қолданып, орман мелиорациялау саласындағы дағдыларды қалыптастыру. Орман мелиорациясы – табиғи жағдайларды жақсарту, орман екпелерін өсіру практикасын жүзеге асырады. Орман мелиорациялық екпелерін өсіру кезінде негізгі мақсат орман өнімдерін алу емес, табиғи жағдайларды жақсарту, қолайсыз табиғи жағдайлардың алдын алу болып табылады.

Пән қорықтар, ұлттық табиғи бақтар, қорықшалар сияқты ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды басқарудың теориясы мен әдістерін оқып үйретеді. Сонымен бірге ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда жүргізілетін ғылыми зерттеудің әдістерін, атқарылатын жұмыстардың ерекшелігін оқып үйретеді, онда өсетін ағаш өсімдіктерін, мекендейтін жануарларын, қызыл кітапқа енгізілген және сирек кездесетін ағаш өсімдіктері мен жануарлар түрлерін зерттейді. Пән орман және аң шаруашылығы саласында бәсекеге қабілетті мамандар даярлауға бағытталады.

Пән сәндік дақылдардың және гүлдердің негізгі зиянкестерінің түрлік құрамын қарастырады; зиянкестердің морфологиясын және олардың ағаш екпелерінің әртүрлі бөліктеріне келтіретін зиянын; орман зиянкестерінің санын азайтудағы энтомофагтардың рөлін зерттейді. Бұл пәннің аясында студенттер өсімдік зиянкестерінің биоэкологиялық ерекшеліктерімен және абиотикалық қолайсыз экологиялық факторлармен танысады, заманауи әдістер мен құралдар кешенін пайдалана отырып, өсімдіктерді қорғаудың тиімді жүйелерін үйренеді.

Курстың мақсаты – аң шаруашылығы негіздерін оқып үйрену, аңшылықтың негізгі түрлерінің морфобиологиялық ерекшеліктерімен және жануарлар мен құстардың кәсіптік түрлерімен, аң аулау әдістерімен, биотехникалық шаралармен және аң шаруашылығындағы заңнамалық негіздерімен таныстыру, басқарудың заманауи әдістері негізінде аң шаруашылығының қызметін, кәсіптік және әуесқойлық аң шаруашылығын ұйымдастыру, Қазақстан фаунасының "Қызыл кітабына" енген жануарлар түрлерін сақтау; олардың түрлерін анықтау; аңшылық алқаптардың тауарлары мен жем-шөп қорларының сапасын анықтау.

Пән орман құраушы және сәндік ағаштар мен бұталар үшін отырғызу материалдарын өндіру бойынша іс-шараларды әзірлеуге және жүзеге асыруға дайын болу; ормандарды күтуге, ормандарды молықтыру мен орман өсіруге, техногендік ландшафттарды қалпына келтіруге, орман саябағы екпелерін құру, пайдалану, реконструкциялау, олардың қолайсыз факторларға төзімділігін арттыру, адамның орман ортасында болу жайлылық деңгейін, оны жалпы эстетикалық байыту бойынша шараларды әзірлеу және іске асыру мүмкіндігін қарастырады.

Орман фитопатологиясы пәні орман ағаштарында кездесетін ауру қоздырғыштарының түр құрамы мен биологиясын, таралуын, қоздырғыш пен иесі сүректі өсімдіктің арақатынасын, патогенді ағзалардағы паразитизм эволюциясын, жұқпалы емес аурулардың пайда болу себептерін, эпифитоттардың себептері мен салдарын, жұқпалы ауруларды диагностикалау және болжау әдістерін үйретеді. Ормандағы аурулар, орман екпелерінің фитосанитариялық жағдайын жақсарту шараларын әзірлеу, ауруға төзімді орман алқаптарын құру технологиясын қарастырады.

"Орман таксациясы" пәні өсіп тұрған ағаштардың көлемін анықтау әдістерін танып білу, дайындалған орман өнімдерінің көлемін, орман алқаптары мен алқа ағаштардың қорын, өсімділігін анықтау, өсіп тұрған және қиылған ағаштарды, өнімдерін есептеп бағалауды қарастырады. Орман шаруашылығы және орман өндірісіне қажетті кеңістікте орманды қалыптастыру заңдылықтарын және негізгі таксациялық көрсеткіштерін есептеу техникасын орындау, таксациялық сипаттамаларын және таксациялық карталарды құруды оқытады.

Пәнді игерудің мақсаты студенттердің экологиялық сараптама туралы идеяларын инвестицияға дейінгі және жобалық кезеңдегі экономикалық іс-әрекеттерді экологиялық негіздеудің тиімді тетігі ретінде қалыптастыру, сондай-ақ қоршаған ортаға әсерді бағалаудың әдістері мен принциптерін қолданудың практикалық дағдыларын дамыту болып табылады. Пән қоршаған ортаны қорғаудың барлық іс-шараларының теориялық негізі болып табылатын экологиялық сараптама және адамның экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, экологиялық мәдениетті тәрбиелеу шаралары туралы білімнің негізін құрайды.

Пәнді игеруде орман экологиялық-өндірістік объектілерін жәндіктер зиянкестері мен ауруларынан қорғауға арналған іс-шаралар және орман түріне байланысты орман қорғау құралдарын таңдаудың тиімділігі мен орындылығын бағалау әдістері зерттеледі. Пән мақсаты: табиғи ресурстарды қорғауды және ұтымды пайдалануды ғылыми ұйымдастыру, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғауды басқару үшін экологиялық білімді пайдалану, орман шаруашылығының әртүрлі объектілерін күрделі жүйелер ретінде ұсынудың негізгі принциптерін зерттеу.

Орманшаруашылығын құру -орман шаруашылығын жүргізудің экономикалық негіздерін, орман шаруашылығы қызметін жобалау мен орман пайдалануды зерттейтін пән. Пән орманның пісіп-жетілу жасын, ағаш кесу айналымын және жасын зерделейді және айқындайды, ағаш кесудің және орманды қалпына келтірудің тиімді тәсілдерін, орман қорын түгендеу мен есепке алудың әдістерін әзірлейді, экологиялық орман пайдаланудың негізгі қағидаттары мен әдістерін ұсынады; орман ресурстарын орналастыру практикасының проблемаларын қарастырады. Орман орналастыру кезінде объектінің шекараларын айқындау, шаруашылық іс-шараларды тағайындау жүзеге асырылады.

Курстың мақсаты - қылқан жапырақты және жалпақ жапырақты ағаштың құрылымдық ерекшеліктерін зерттеу; тауардың тұтынушылық қасиеттеріне әсер ететін орманның негізгі физикалық, механикалық және технологиялық қасиеттерін; ағаш ақаулары және олардың себептерін зерттеу. Орман тауарларының қажеттi қасиеттерiне әсер ететiн сүректiң негiзгi физикалық, механикалық және технологиялық қасиеттерiн, сүрек кемiстiктерi мен олардың пайда болу себептерiн, сүректің сапасына орман шаруашылық шаралардың әсерін зерттейді.

Пәннің мақсаты – орманды басқарудың экологиялық-экономикалық және әлеуметтік тәсілдерінің теориялық-әдістемелік негіздерін зерделеу, орман ресурстарын тұрақты басқару жөніндегі жобаларды әзірлеуге және жүзеге асыруға тұрақты орман басқару мен орман пайдаланудың практикалық өлшемдері мен көрсеткіштерін меңгеру, орман орналастыру жұмыстарын және орман шаруашылығының орман күтімі, орманды қалпына келтіру және қорғаныш орман өсіру жөніндегі жұмыстарын бақылауға қабілетті мамандардың білімін, іскерлігі мен дағдыларын қалыптастыру.

Пәннің мақсаты – студенттерге негізгі статистикалық көрсеткіштерді анықтау тәсілі мен оларды талдауды оқып үйрету. Орманшылық тәжірибесін және жұмысын бақылау, тәжірибелерді жоспарлау мен орындауды қолдануды, қолданбалы есептерін шешуде статистикалық әдістерді қолдануды, бақылау жүргізуді қарастырады. Тәжірибе әдістері қазіргі уақытта оқыту, ғылыми-зерттеу және тәжірибе жұмыстарында қолданылып, қорытындыларды сенімді бағалау және тәжірибелік ұсыныстар жүргізгенде үлкен маңызға ие болып, ғылыми жұмыстың әдістеріне жатады.

Пәннің мақсаты – жер үсті геожүйелерді жан-жақты зерттеу, құрлықтың аумақтық жерлік геожүйелердің интеграциялану мен дифференциациялану заңдылықтары, қасиеттерінің орналасуы мен дамуын, құрылымын, функциялануын, динамикасын, эволюциясын қарастыру, студенттерге ландшафттардың құрылымы, динамикасы және олардың бөліктерінің өзара байланысы туралы толық түсінік беру. Жер бетіндегі жаратылыс жағдайы әр түрлі территориялық табиғат кешендерінің ерекшеліктерін, олардың құрамын, байланысын, бір-біріне тигізер әсерін, құрамдас бөліктерінің өзара орналасу заңдылықтарын қарастырады.

Пәннің мақсаты – студенттердің экологиялық, экономикалық және әлеуметтік бағытталған принциптерге негізделген тұрақты орман басқару саласында теориялық білім алуы және практикалық дағдыларды игеруі, экологиялық жауапты және әлеуметтік бағдарланған тәсілдерге негізделген тұрақты орман басқарудың заманауи тәсілдерін зерттеу, экономикалық және әлеуметтік талаптарды ескере отырып, тұрақты орман басқару процесін жоспарлай білу, белгілі бір кәсіпорында тұрақты орман пайдалануды енгізу және жүзеге асыру барысында білімді қолдану.

Пән ландшафттық сәулет өнерінің ғылыми-практикалық бағыт ретінде қалыптасу тарихымен таныстырады. Жасыл аумақтар жүйесін қалыптастырудың ерекшеліктерін, олардың қалыптасу принциптерін және ішкі жоспарлауын зерттеу. Курс орманшаруашылығы-экология және табиғатты ұтымды пайдалану саласындағы мамандарды оқытуға арналған. Ландшафтылы аймақты жеке-дара территориялық табиғат кешені мен бір-бірімен территориялық жағынан тұтасқан қарапайым табиғат кешендерінің өзіндік ерекшеліктерімен сипаталатын, қайталанбайтын күрделі территориялық жүйе ретінде таныды.

Пәннің мақсаты өндірісті ұйымдастырудың теориялық негіздері мен принциптерін пайдалану бойынша базалық білім алу, өндіріс экономикасы саласындағы шешімдерді талдау және негіздеу үшін бақылау құралдарын қолдану бойынша практикалық дағдыларды алу. Пәннің оқу пәні өнеркәсіптік кәсіпорындарда өндірістік жүйелерді ұйымдастыру заңдылықтары және олардың негізінде әзірленген өндірістік ресурстарды пайдалану кезінде бәсекеге қабілетті өнім шығарудың өндірістік процестерін жүзеге асырудың нысандары мен әдістері болып табылады.

Пән участокты жобалау және бөлу, белгілі бір климаттық жағдайы мен топырағына байланысты өсімдік таңдау, оны участокта бір-бірімен үйлестіру арқылы орналастыру, аумақта архитектуралық және скульптуралық элементтермен, су қоймаларымен жолдар арқылы аумақты көгалдандыру өнерін қалыптастыруды қарастырады. Сондай-ақ бақ саябақ өнерін ұйымдастыру сияқты участокты жобалауды, белгілі бір өсімдік пішіндерімен үйлесімін, декоративті төсемдер қолдана отырып шектеулі кеңістікте жұмақ бұрышын құруды үйретеді.

Пәннің мақсаты студенттерді заңнама мәселелерінде бағдарлауға үйрету. Қоршаған ортаның сапасын жақсарту, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану және молайту, заңдылық пен құқықтық тәртіпті нығайту мақсатында қоғам мен табиғаттың өзара іс-қимылы саласындағы қатынастарды реттеу әдістерін зерттеу. Курсты игеру студенттердің заңды ұстанып қана қоймай, сонымен қатар орман кодексін, заңды, басқа да нормативтік-құқықтық актілерді түсіндіре білуді, дағдыларды бекітуді дамытуды көздейді.

Пән орман тіршілігінің барлық аспектілерін қарастырады. Атмосфераның антропогендік ластануының күшеюі орман өсімдіктері мен жануарларының жаппай ауруларына, тіпті қырылуына алып келеді. Өсімдіктер мен жануарлардың кездейсоқ түрлері жергілікті түрлерді ығыстырып, сол арқылы қауымдастықтың құрылымын, динамикасын өзгертіп, орман экожүйесіне қауіп тудырады. Орман экожүйесін зерттеу нәтижелері орман қорын қорғау және пайдалану, олардың өсімін молайтуды қамтамасыз ету, қоршаған ортаны жақсарту бойынша қажетті шараларды ғылыми негіздеуге мүмкіндік береді.

Пәннің мақсаты – орманшаруашылығының болашақ бакалаврларында кең экономикалық ойлауды, орман және саябақ шаруашылығына жаңа технологияны енгізу бойынша іс-шараларын экономикалық бағалау дағдыларын қалыптастыру. Пәнді игеру студенттердің орман ресурстарын ұтымды пайдалануды ұйымдастырудың заманауи тұжырымдамасы: орман ресурстарын жіктеу; олардың экономикалық ресурстардағы орны; орман ресурстарын пайдаланудың тиімділігін арттыру мақсатында оларды одан әрі пайдалану үшін экономикалық бағалаудың ғылыми принциптері туралы кешенді білім мен дағдыларды игеруіне бағытталған.

Пән кәсіби қызметте жаратылыстану-ғылыми пәндердің негізгі заңдарын қолдануын, өсімдіктердің географиялық таралуы туралы негізгі білімін және биосфераның тұрақтылығы үшін биоалуантүрліліктің маңыздылығын, бакалаврларға кәсіби қызмет үшін қажетті биологиялық объектілерді функционалды ұйымдастыру принциптерін қолдану мүмкіндігін, орман экожүйелерінің негізгі құрамдас бөліктерінің әртүрлі жағдайларда тұрақты және өнімді ормандарды қалыптастырудағы рөлін, орман фитоценоздарының құрылымы мен динамикасының тенденцияларын қарастырады.

Экотоксикология негіздері пәні химиялық ластаушы заттардың биологиялық әсерін, олардың экожүйеге әсерін және тудыратын салдарын қарастырады. Бұл анықтамалардың өзі экологиялық білім беру үшін де, қоршаған ортаны қорғау мәселелерін түсіну үшін де осы салалардағы білімнің өзектілігі мен маңыздылығын анықтайды. Пәннің мақсаты – студенттер арасында химиялық заттардың биосфераға және оның құрамдас элементтеріне (атмосфера, топырақ, су) антропогендік әсерін экологиялық бағалау тұжырымдамасын қалыптастыруды үйрету.

Экономика және кәсіпкерлік, құқық және сыбайлас жемқоллыққа қарсы мәдениет, экология және тіршілік қауіпсіздігі, орман шаруашылығы бойынша ғылыми зерттеулер жүргізу әдістері саласындағы жан жақты дамыған тұлға ретінде білімдерін көрсете алады.

Орман тұқымдарын жинау және өңдеу әдістерін, питомниктерде егіс жұмыстарын жүргізуді, орманды пайдалану түрлерін, ағаш кесу және механикаландыру технологиясын қолдана біледі.

Өсімдіктер ағзаларының алуантүрлі формаларын, географиялық таралуын, орман компоненттері мен элементтерін, елді мекендегі көгалдандыру зерзаттарын жоспарлауды білу. Орман шаруашылығы машиналары және орманшаруашылығы техникасын агрегаттау, ауылшаруашылығы машиналарының түрлері туралы түсінігі болу. Ағаш және бұталы өсімдіктер және олардың тіршілік ету формаларын, жасыл желектерді құру, сәндік ағаштар мен бұталарды өсіру кезеңдерін білу.

Топырақтың қалыптасуын, қасиеттерін, құрамын, құрылымын және табиғатта таралу үлгілерін білу. Орман ағаштарының селекция әдістері туралы түсінігі болу. Зиянды және пайдалы орман жәндіктері мен шаруашылық, экологиялық маңызы бар басқа да организмдер және орманды пайдаланудың негізгі түрлері туралы білу. Сүрек дайындау, ағаш дайындау, кесу және шайыр алу технологиялары мен ұйымдастыру жұмыстарын жүргізе алу.

Орман өрттерінің табиғатын, түрлері мен жіктелімдерін, өрт қаупін болжау және оның алдын алуәдістерін білу. Орманды жанама пайдаланудың түрлерін білу, шөп шабудың, жайылымдардың, саңырауқұлақтардың, дәрілік шөптердің, жабайы жемістердің өнімділігін болжау және анықтау. Орман қауымдастықтарының ерекшеліктерін, олардың көптүрлілігін және таралуыжайлы ұғымы болу. Жануарлар дүниесінің түрлі жүйелерінің құрылымын, қасиеттерін, функционалдық ерекшеліктерін, эволюциясын, жануарлар мекендейтін экожүйелердегі заңдылықтарды түсіну. Ормандарды күту, молықтыру және өсіру, орман саябағы екпелерін құруды білу.

Орман зиянкестерін, фитопатогендік ауруларды анықтауды игеру. Сәндік дақылдардың және гүлдердің негізгі зиянкестерінің түрлік құрамын, зиянкестердің морфологиясын және олардың ағаш екпелерінің әртүрлі бөліктеріне келтіретін зиянын білу. Кеспе ағашты таксациялау бойынша жұмысты ұйымдастыра алу. Орман тауарларының қажеттi қасиеттерiне әсер ететiн сүректiң негiзгi физикалық, механикалық және технологиялық қасиеттерiн білу. Ландшафттардың құрылымы, динамикасы және олардың бөліктерінің өзара байланысы туралы білімі болу. Жасыл аумақтар жүйесін қалыптастырудың ерекшеліктерін сипаттай алу.

ЕҚТА түрлерін, ұлттық табиғи бақтар, қорықшалар сияқты ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды басқарудың теориясы мен әдістерін білу. Аң шаруашылығы негіздерін, аңшылықтың негізгі түрлерінің морфобиологиялық ерекшеліктері және жануарлар мен құстардың кәсіптік түрлері туралы білімі болу. Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің, табиғатты қорғау ұйымдарының заңнамаға сәйкес нормативті-құқықтық іс-шараларды ұйымдастыруды білу. Орман экожүйелерінің негізгі құрамдас бөліктерінің әртүрлі жағдайларда тұрақты және өнімді ормандарды қалыптастырудағы рөлін, орман фитоценоздарының құрылымы мен динамикасын, орманның экономикалық нәтижелерін талдау және орман ресурстарын басқару заңнамаларын білу. Орман өнімдерін стандарттау және сертификаттау саласындағы заманауи жетістіктері жайлы білу. Кәсiпорындарда өндiрiстiк жүйені ұйымдастыру және өндiрiстiк ресурстарды пайдалану, ағаш шикiзатын ұтымды және кешендi пайдалану бойынша өндірістік процесті жүзеге асыру әдістерін білу.

Орман экожүйесін зерттеу, орман қорын қорғау және пайдалану, олардың өсімін молайтуды қамтамасыз етуді білу. Қоршаған ортаны жақсарту бойынша ғылыми негіздеме жасай алу. Тұрғын бақша участокты жобалау және бөле алу. Белгілі бір климаттық жағдайы мен топырағына байланысты өсімдік таңдау, орналастыру, аумақты көгалдандыру өнерінен хабары болу. Химиялық ластаушы заттардың экожүйеге әсерін және тудыратын салдарын білу. Орманшылық тәжірибесін және жұмысын бақылау, тәжірибелерді жоспарлай алу. Қолданбалы есептерді шешуде статистикалық әдістерді қолдануды, бақылау жүргізуді білу. Орман екпелерін құру туралы түсінігі болу, жекелеген ағаш түрлерінен жасанды екпе ағаш құру тәсілдерін, екпелердің аумағы мен жиілігіне қарай орналастыруды анықтай алу. Орман шаруашылығы қызметін жобалау мен орманды пайдалануды, орман қорын түгендеу мен есепке алудың әдістерін әзірлей алу.

Орман шаруашылығы саласында мелиоративтік іс-шараларды, орманды аурулардан, өрттерден, зиянкестерден және басқа да зақымданулардан қорғау бойынша шаралар кешенін ұйымдастыра алу. Орман экожүйелерін қорғауды білу. Қоршаған ортаны қорғауды басқару үшін экологиялық білімді пайдалану, қоршаған ортаны қорғаудың экологиялық сараптамасын жасай алу.