7M02337 Аударма ісі және машиналық аударма технологиялары в Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті

Пәндер

• Жазбаша және машиналық аударма

  Курстың мақсаты – жазбаша аударманың заманауи әдістері мен техникаларын үйрету, әртүрлі контексттерде (келіссөздер, конференциялар, сұхбаттар және т.б.) ЖИ қолдана отырып, практикалық аударма дағдыларын дамыту. Курс нәтижесінде магистрант аударма, талдау, қолмен және автоматтандырылған аударманы бейімдеу дағдыларына ие болады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Лингвомәдениеттану мен аударма мәселелері

  Курстың мақсаты – магистранттарды тіл, мәдениет және аударманың өзара байланысының өзекті мәселелерімен, мәдени контексттерді сақтау және аударманың барабарлығымен, мәдени шындықты қабылдауға аударманың әсерімен таныстыру. Курсты оқу нәтижесінде магистранттар әртүрлі тілдік жүйелер арасындағы мағыналарды тасымалдау кезінде туындайтын мәдени аспектілерді ескере отырып, тілдегі мәдениет объектілерін бейнелеудің әртүрлі әдістері мен құралдарын анықтап, қолдана алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Басқару психологиясы

  Пәннің мақсаты – басқару іс-әрекетінің психологиялық ғылыми негіздері, басқару іс-әрекетіндегі қарым-қатынастың психологиялық сипаттамасы, басқарудың ғылыми-психологиялық құрылымы туралы теориялық білімдермен танысу; магистранттардың басқару іс-әрекетінің тиімді жолдарын қолдану дағдыларын қалыптастыру, басқару процесінде шешім қабылдау психологиясы, басқару стильдерін талдау және іскерлік жағдайларды талдау. Оқыту нәтижесінде магистрант басқару іс-әрекетінің теорияларына негізделген қорытынды жасай алады, басқару психологиясының негізгі категориялары мен заңдылықтарын ескере отырып, іс-әрекетті, мінез-құлықты, қарым-қатынасты талдай алады; басқару психологиясының этикалық, әлеуметтік-бағдарлы талаптары туралы ақпаратты талдау, басқарудың психологиялық аспектісі бағытында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу дағдыларын меңгеру. Басқару психологиясы ұғымдарынан тұлғаның ұжымдағы рөлі туралы алған білімдерін өз бетінше дамыта және тәжірибеде қолдана алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Жоғары мектеп педагогикасы

  Пәнді оқып-үйренудің мақсаты – жоғары білім беру жүйесі, оның мазмұны, құрылымы, білім беру үдерісін басқару қағидаттары мен осы саладағы заманауи басқару технологиялары туралы білім жүйесін меңгеру. Оқу нәтижесінде магистрант педагогикалық теориялардың заңдылықтарына сүйене отырып, педагогикалық құбылыстарды түсіндіріп, болжай алады, оқу-тәрбие үдерісін құрастырады, қызмет нәтижелерін болжайды және өзін-өзі жетілдіру үдерісін жоспарлай алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Ғылым тарихы мен философиясы

  Пәннің мақсаты – дүниежүзілік ғылым тарихы, ғылым әлеуметтік-мәдени құбылыс ретінде, ғылым тарихы мен философиясының жағдайы мен мәселелері туралы мәліметтер негізінде магистранттарда пәнаралық дүниетанымды дамыту. Оқыту нәтижесінде магистрант ғылымды меңгеруде қолданылатын философиялық ұғымдар мен әдістерді қолдана білуге, алған білімдерін шығармашылық және сыни жұмыстарға жұмсауға, ғылымның генезисі мен даму ерекшеліктеріне талдау жасауға дағдыланады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 3
  

• Қарым-қатынас теориясы

  Курстың мақсаты әртүрлі мәдениет өкілдерінің өзара әрекеттесу процесінде туындайтын сөйлеудің әртүрлі регистрлерімен, үлгілерімен және мәдениетаралық қарым-қатынастың қиындықтарымен таныстыру. Курсты оқу нәтижесінде магистрант сөйлеу регистрлерін ажыратады, сөйлеушілердің сөзін түсінеді, мәдени кодтарды, мәдениетаралық коммуникацияның ерекшеліктерін және мүмкін болатын коммуникациялық кедергілерді тани алады, вербалды және вербалды емес белгілерді әртүрлі контекстте түсіндіреді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Машиналық аударма технологиялары

  Курстың мақсаты – МА жұмыс істеу принциптерімен, қозғалтқыштармен (Google, DeepL, Yandex), MА көмегімен алынған аударманы кейінгі өңдеу технологиясымен таныстыру. Курстың нәтижесінде магистрант МА жұмысының принциптерін біледі, тіл стандарттары мен тапсырыс берушінің талаптарына сәйкес машиналық аударманы кейінгі өңдеуді орындай алады, жеңіл/толық кейінгі өңдеуді ажыратады, аударманың сәйкестігі мен қолайлылығын бағалайды.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Шетел тілі (кәсіби)

  Курстың мақсаты – шетел тілін мәдениетаралық қарым-қатынас құралы ретінде пайдалануға және ғылым мен техниканың негізгі және сабақтас салаларындағы шетелдік тәжірибені зерделеуге мүмкіндік беретін магистрлердің кәсіби-бағдарланған шет тілінің коммуникативтік құзыреттілігін дамыту. Курстың нәтижесінде магистрант тілдік құбылыстарды зерттеуге жан-жақты көзқарастарға ие болады, кәсіби коммуникация аясында әртүрлі дереккөздерден алынған оқылатын тілдегі әртүрлі ақпаратты өңдейді

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• МА арқылы маркетинг және PR мәтіндерін аудару

  Курстың мақсаты студенттерді шығармашылық мазмұнмен жұмыс істеу кезінде МА мүмкіндіктері мен шектеулерімен таныстыру. Нәтижесінде магистрант мәдени шындықты бейімдеу, локализациялау, шығармашылық жүктемесі жоғары мәтіндердің жарнамалық аудармаларын шығармашылық өңдеу әдістерін қолдана алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Ғылыми зерттеулер мен академиялық жазылым

  Курстың мақсаты студенттерді әртүрлі жанрдағы академиялық мәтіндердің құрылымдық ерекшеліктерін ажырата білуге, нәтижелі зерттеу сұрақтарын құра білуге, зерттеу әдістерін бағдарлауға және өз ғылыми жобасын жүзеге асыру үшін сәйкес құралдарды таңдауға үйрету. Курсты оқу нәтижесінде магистрант тақырып бойынша әдебиеттерді шарлай алады, библиографиялық ресурстар мен іздеу жүйелерін ғылыми жұмыс үшін пайдалана алады және өз зерттеулерінің ережелерін дәлелді түрде, фактілермен және мысалдармен дәлелдей алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 3
  

• Аударманың заманауи әдіснамасы

  Курстың мақсаты – магистранттардың қазіргі аударматану саласындағы әдіснамалық, теориялық және практикалық дайындығын тереңдету, ғылыми-зерттеу жұмысы дағдыларын дамыту, аударманы зерттеу әдістерімен, аударма стратегияларын талдау тәсілдерімен таныстыру. Курс нәтижесінде магистранттар аударманы зерттеу әдістерін ғылыми-зерттеу қызметінде және диссертация жазу барысында тиімді қолдана алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Мамандандырылған мәтіннің машиналық аудармасының сыни сараптамасы

  Курстың мақсаты – МА қолдану кезіндегі аударма сапасын, тәуекелдерді, салдарларды және мәдени бұрмалауларды автоматты (BLEU, TER, COMET) және қолмен (адекваттылық және еркіндік критерийлері бойынша) бағалау дағдысын дамыту. Нәтижесінде магистрант машиналық аударманың нәтижелерін бағалап, түзете алады, мақсатты аудиторияның ерекшеліктерін ескеріп, мәтіннің ерекшелігіне қарай оңтайлы аударма технологияларын таңдай алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Тіл және дискурс мәселелері

  Курстың мақсаты – магистранттардың лингвистика және аударма саласындағы әдістемелік, теориялық және практикалық дайындығын тереңдету, әлеуметтік-мәдени, мәтін құрау, ізденушілік және зерттеушілік құзыреттіліктерін қалыптастыру. Курстың нәтижесінде магистранттар тілдік құбылыстарды талдауда, әртүрлі дискурстардың мәтіндерін анықтауда және құруда ғылыми зерттеу дағдыларын қолданады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 4
  

• Ауызша аударманың теориясы мен практикасы

  Курстың мақсаты – магистранттарды ауызша аударманың негіздерімен таныстыру, синхронды және ізбе-із (консекутивті) аударма сияқты негізгі түрлерін, сондай-ақ ауызша аударманың басты қағидалары мен стратегияларын меңгеру. Курс нәтижесінде магистрант ауызша аударма стратегиялары мен тәсілдерін біледі және қолдана алады, ақпаратты қысу мен ықшамдау әдістерін пайдаланады, нақты ақпаратты есте сақтаудың арнайы тәсілдерін қолданады, жазбаша мәтінді оқи отырып аударма жасай алады, сондай-ақ аудиовизуалды аударманы жүзеге асыра алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Мәдениетаралық қарым-қатынастың лингвокогнитивті аспектілері

  Пәннің мақсаты – магистранттарды тіл, мәдениетаралық өзара әрекет және мәдениетаралық коммуникациядағы когнитивтік үдерістердің өзара байланысымен таныстыру; категориялар, концептілер, әртүрлі тілдік және мәдени фреймдердің әлемді, мәдениетті және тілді қабылдау мен интерпретациялауға әсерін қарастыру. Курс нәтижесінде магистранттар әртүрлі мәдениеттердің когнитивтік ерекшеліктерін ескере отырып, мәдениетаралық контексте тиімді өзара әрекет ету дағдыларын меңгеріп, іскерлік коммуникация жүргізе алады, ықтимал мәдени кедергілерді талдайды, ақпаратты қабылдау мен жеткізуге когнитивтік факторлардың ықпалын түсінеді.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 5
  

• Ғылыми зерттеу әдіснама

  Курстың мақсаты – магистрантқа аударма және МА саласындағы зерттеулердің мақсаты мен гипотезасын тұжырымдауға, оларды ғылыми зерттеу әдістерімен, мәліметтерді талдаумен таныстыруға үйрету. Нәтижесінде магистрант ғылыми зерттеудің сандық және сапалық әдістерін біледі және қолданады, алынған мәліметтерді талдап, түсіндіре алады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 2
  Несиелер - 3
  

• ЖИ қолданатын аударманың жаңа технологиялары

  Пәннің мақсаты магистранттарды аударма саласында қолданылатын заманауи құралдармен және технологиялармен таныстыру, компьютерлік бағдарламалармен және аудармаға арналған онлайн ресурстармен жұмыс істеудің практикалық дағдыларын дамыту, сонымен қатар аударманың тиімділігі мен сапасын арттыру үшін осы технологияларды қолдануды үйрету. Курстың нәтижесінде магистранттар әртүрлі машиналық аударма жүйелерімен және олардың негізгі мүмкіндіктерімен жұмыс істеу принциптерін қолдана алады, алдын ала аударма және кейінгі өңдеу үшін әртүрлі машиналық аударма жүйелерін (Google Translate, DeepL, ChatGPT және т.б.), терминдерді іздеу және глоссарийлерді құру үшін көмекші ресурстар мен мәліметтер қорын пайдалана алады, мәтіндік аударманың оңтайлы технологияларын ескере отырып, машиналық аударманың нәтижелерін бағалай және реттей алады, мәтіннің мақсатты аудиториясын ескере отырып, аударманың оңтайлы технологияларын таңдай алады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• ЖИ аудармасының лингвистикалық аспектілері

  Курстың мақсаты магистранттарды нейрондық тәсілдердің аударма лингвистикасына әсерімен, МА-дағы тілдік интерференциямен таныстыру болып табылады. Курстың нәтижесінде магистрант машиналық аудармалардағы лингвистикалық ақаулар мен қиғаштықтарды анықтауға, түсіндіруге және сыни тұрғыдан бағалауға қабілетті, нейрондық желілердің қателері мен заңдылықтарының талдауын, стилистикалық және прагматикалық талдауды жүргізеді.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Аударматанудағы заманауи тенденциялар

  Курстың мақсаты - студенттерді аударматану тарихы мен теориясының қазіргі заманғы тенденцияларымен және бағыттарымен таныстыру, магистранттардың теориялық және әдістемелік білімдерін жаңарту, қазіргі аударматану стратегияларын зерделеу болып табылады. Нәтижесінде магистрант аударматанудағы лингвистикалық, коммуникативті және когнитивтік-психолингвистикалық бағыттарды біліп, түсінеді, бастапқы мәтінді талдай алады, оның құрылымын, стилі мен өңін анықтай алады, бастапқы мәтінді түсіндіріп, жаңасын жасай алады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Аудармадағы корпустық лингвистика

  Курс студенттердің аударма қызметі мен ғылыми зерттеулерде корпустық технологияларды қолдану бойынша теориялық білімдері мен практикалық дағдыларын қалыптастыруға, электрондық мәтін корпустарымен жұмыс істеу, оларды жасау және талдау әдістерін меңгеруге бағытталған. Курс нәтижесінде магистрант мәтіндерді аудару және талдау үшін корпустық құралдарды пайдалана алады, жиілік талдау мен конкорданс іздеу әдістерін қолданады, корпустық деректер негізінде аударма шешімдерін талдайды, корпустық технологияларды ғылыми зерттеулерде және кәсіби қызметінде тиімді қолдана алады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Конференциялық аударма негіздері

  Курстың мақсаты - студенттерді әртүрлі жанрдағы академиялық мәтіндердің құрылымдық ерекшеліктерін ажырата білуге, нәтижелі зерттеу сұрақтарын құра білуге, зерттеу әдістерін бағдарлауға және өз ғылыми жобасын жүзеге асыру үшін сәйкес құралдарды таңдауға үйрету. Курсты оқу нәтижесінде магистрант тақырып бойынша әдебиеттерді шарлай алады, библиографиялық ресурстар мен іздеу жүйелерін ғылыми жұмыс үшін пайдалана алады және өз зерттеулерінің ережелерін дәлелді түрде, фактілермен және мысалдармен дәлелдей алады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Мәтінге лингвоаудармашылық талдау

  Курстың мақсаты – магистранттарды мәтінді лингвоаудармалық талдау негізінде аударматану теориясы, мәтін лингвистикасы, функционалдық стилистика, лингвомәдениеттану негізгі ұғымдарымен таныстыру және меңгерту, өңдеу, талдау, түсіндіру және аудару дағдыларын дамыту. түрлі жанрдағы мәтіндер. Бұл курсты оқу нәтижесінде студенттер мәтінге тікелей лингвистикалық аударма талдауы, сондай-ақ олардың құрылымдық-композициялық, семантикалық-ноционалды, функционалдық-прагматикалық және лингвистикалық-аудармалық ерекшеліктерін ескере отырып, аударма сапасын бағалау дағдыларын қалыптастыруы күтіледі. стильдік ерекшеліктері.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

• Когнитивті лингвистика

  Курс магистранттарды аударманың когнитивтік-коммуникативтік концепциясымен, әртүрлі белгілер жүйесін пайдаланатын адамдар арасындағы әлеуметтік детерминацияланған коммуникативті делдалдық принциптерімен таныстыруға бағытталған. Нәтижесінде магистрант коммуникативті жағдаятты ескере отырып, бастапқы мәтінді түсіндіріп, оны басқа тілге жеткізе алады, реципиентке эквивалентті әсерге қол жеткізе алады, коммуникативті үдерісті аудармашы ретінде сүйемелдейді.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Аударманың прагматикалық аспектісі

  Курстың мақсаты функционалдық стильдермен, аударма прагматикасының түсінігімен, әртүрлі коммуникативті және сөйлеу жағдаяттарында аударманың прагматикалық аспектілерімен таныстыру. Курсты оқу нәтижесінде магистранттар мәтіннің стилі мен жанрын біледі және анықтайды, аударманың стильдік және жанрлық ерекшеліктерін таңдайды, аудармаға бейімдеудің әртүрлі әдістерін талдап, тәжірибеде қолданады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Ғылыми-техникалық құжаттаманы аудару

  Курстың мақсаты – CAT және MА көмегімен мамандандырылған аударма дағдыларын дамыту, дизайн стандарттарымен жұмыс істеу және нұсқаулықтарды, патенттерді және нұсқаулықтарды аударуда терминологиялық негіздерді қолдану. Курстың нәтижесінде магистрант терминологиялық негіздерді біледі, дизайн стандарттарын қолданады, стильдік дұрыстығын анықтайды, аударманың дұрыстығын талдайды және бағалайды.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 5
  

• Әлеуметтік лингвистика

  Курстың мақсаты – магистранттарды қазіргі заманғы тілдік регистрлермен, диалектілермен, жаргондармен және коммуникациялық жағдайға, сөйлеушінің мәртебесіне және әлеуметтік контекстке байланысты сөйлеу стильдерімен, соның ішінде нейрондық желілік машиналық аударма жүйелерін пайдалану арқылы таныстыру. Курсты оқу нәтижесінде магистрант қазіргі заманғы машиналық аударма жүйелерін (әсіресе нейрондық желілерді) біледі және қолданады, мәтіннің стилі мен регистрін анықтайды және сәйкесінше әртүрлі аударма стратегияларын қолданады.

  Оқу жылы - 2
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

Профессии

Оқыту нәтижелері

• Қазіргі заманғы стильдер, жанрлар, коммуникациялық стратегиялар, концепттер мен фреймдерді когнитивтік және мәдени ерекшеліктерді ескере отырып кәсіби коммуникацияда қолданады.
• Қазіргі заманғы аударматану саласындағы проблемалық мәселелерді анықтап, зерттейді, аудармалық бейімделудің түрлерін талдайды, зерттеу жүргізу үшін заманауи технологиялар мен цифрлық құралдарды қолданады.
• Ғылым тарихы мен философиясының негізгі теориялық және практикалық мәселелерін меңгерген, жоғары мектеп педагогикасы мен басқару психологиясының қағидаттарын, сондай-ақ шеттілдік білім берудегі заманауи әдістемелік тәсілдер мен цифрлық технологияларды тиімді қолданады.
• Жасанды интеллект (ЖИ), машиналық аударма (MА) және компьютерлік аударма құралдары (КАҚ) сияқты негізгі трендтерді, сондай-ақ корпус технологияларын аударма шешімдерін таңдауда тиімді қолданады. Заманауи машиналық аударма жүйелері мен КА құралдарын пайдаланып, аударманы автоматтандыру және сапасын арттыру үшін жасанды интеллект мүмкіндіктерін іске асырады, арнайы мәтіндерді аудару және машиналық аударманы постредакциялау процестерін жүзеге асырады.
• Дискурсивтік талдау әдістерін, коммуникациялық стратегияларды қолданады, әртүрлі дискурстардағы мәтіндерді талдап, интерпретация жасайды, сондай-ақ академиялық стандарттарға сәйкес ғылыми мақалалар мен басқа да ғылыми мәтіндерді жаза алады.
• Лингвоаударматану саласындағы ғылыми зерттеулер әдіснамасының негізгі қағидаларын меңгеріп, ЖИ қолдана отырып аударма стратегиялары мен шешімдерін талдайды.
• Негізгі мәдени концепттер мен мәдени-ерекше элементтерді анықтайды, сондай-ақ шынайылық, идиома және басқа да мәдени маркерлерді аудару барысында бейімдеу мен компенсация стратегияларын тиімді қолданады.
• Дәйекті және синхронды аударма дағдыларын меңгерген, мәтінді қысқарту техникаларын стилистикалық және прагматикалық ерекшеліктерді, сондай-ақ әлеуметтік-мәдени және тілдік факторларды ескере отырып тиімді қолданады.