8D02310 Филология в М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті

Пәндер

• Мәтіннің лингвомәдениеттану анализі: әдістері мен тәсілдері

  Мақсаты: Тіл мен мәдениеттің байланысы аспектісінде филологиялық зерттеулер жүргізу, лингвомәдениеттану ғылымының қазіргі әдістерін қолдана отырып, тілдік бірліктерді және мәтінді талдау дағдыларын дамыту. Мазмұны: Қазіргі тіл біліміндегі бағыттар. Лингвистикалық білімнің ғылыми парадигмалары Салыстырмалы-тарихи парадигма. Жүйелік-құрылымдық парадигма. Антропоцентристік парадигма. Ғылыми парадигма. Парадигмалар мен лингвистикадағы «ғылыми төңкерістер». Әдістің жалпы теориясы. Эмпирикалық зерттеудің әдіс-тәсілдері. Теориялық зерттеудің әдіс-тәсілдері. Әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдардың жаңа парадигмасы мен әдіснамасы. Эвристикалық әдістер. Сипаттамалық әдістер. Ғылыми зерттеуге қойылатын талаптар. Зерттеу әдіснамасы мен әдістемесі.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Әдебиттанудың өзекті мәселелері

  Мақсаты: әдебиеттанудың кейбір өзекті мәселелерін қарастыру және олардың теориялық және практикалық маңыздылығын анықтау. Мазмұны: әдеби идея, қозғалыс, стиль мәселелері, Метафора, көркем образ мәселелері, әдеби ағымдар, модернизмнің бастаулары, Абай шығармашылығымен байланысты текстологиялық жұмыстар, Абайдың "Китабу тасдик" шығармасы, әдебиет тарихын эратизациялау мәселелері, Қазтұған жырау бойынша зерттеулер, кеңес кезеңінің әдеби ағымдарына, 1990 жылдардың әдеби процесіне ғылыми талдау жүргізу А.Сүлейменовтің "бытыраңқы өрнектер" әдеби-философиялық ойлары, 2000 жылдардағы әдеби үдерісі.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Компаративистика

  Мақсаты: Тіл білімінің бір бөлігін немесе лингвистикадағы жалпылама мәселелерді тарихи контексте салыстырмалы түрде қарастыру, ғылыми-аналитикалық ойлауды дамыту Мазмұны: Компаративистика – ғылым ретінде. Салыстырмалы, тарихи талдау әдісі. Ортақ мәселелер мен тілдік парадигмаларды тарихи контексте салыстырмалы талдау. Мысалы: Салыстырмалы әдебиеттану – әртүрлі ұлттық әдебиеттер арасындағы әдеби ұқсастықтарды (стильдер, сюжеттер, т.б.) және байланыстарды зерттейтін ғылым. Салыстырмалы-тарихи лингвистика - олардың анағұрлым көне нұсқаларын жаңғырту мақсатында туыстас тілдер арасындағы сәйкестіктерді орнату. Тілдік типология және аналогия. Тіл біліміндегі тарихи-салыстырмалы мектеп.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Танымдық семантика

  Мақсаты: Қазақ лингвистикасындағы когнитивтік парадигманың қалыптасуы мен даму заңдылықтарын танымдық семантика тұрғысынан зерделеу Мазмұны: Танымдық семантика саласының қалыптасуы мен даму тарихы, зерттеу аспектілері мен әдістерін - когнитивтік лингвистиканың бір бөлігі ретінде қарастырады. Ономастиканың өзегі болып табылатын концепт, фрейм, космонимдердің пайда болу уәждері, лексика-семантикалық сөзжасамдық негіздері, сондай-ақ тарихи-әлеуметтік және саяси жағдайларға байланысты өзгеріске түсуінің басты алғышарттарын қарастыру. Концептуализация, тұжырымдамалық құрылым сынды ұғымдарды когнитивтік семантиканың негізгі принциптері ретінде қарастырудың ерекшеліктері. Тілді пайдалану мүмкіндігі арнайы тілдік модульге емес, жалпы когнитивтік ресурстарға негізделгендігін ғылыми зерделеу.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Түркі тілдерінің салыстырмалы грамматикасы және жазба ескерткіштер тілін лингвотекстологиялық зерттеудің негіздері

  Мақсаты: қазіргі түркология саласындағы этникалық топтардың тілі, тарихы мен мәдениетінің өзара байланысын зерттеу. Тіл білімінен басқа, этнология және мәдениеттану саласында пәнаралық зерттеулер жүргізу. Мазмұны: тіл тарихындағы Салыстырмалы тарихи және антропоцентристік парадигмаларды пәнаралық зерттеу. Бір немесе бірнеше тілдік топтардың глоттогенезін анықтау, түркі этностарының бірегейлігінің, дүниетанымының және мәдениетінің тілдік көріністерін зерттеу. Мағынасы түсініксіз және қолданыстан шыққан сөз тіркестерін қалпына келтіру үшін жазбаша ескерткіштерді ұтымды пайдаланады. Лингвистикалық мәліметтер негізінде түркі бірегейлігі, этномәдени қауымдастық және қазіргі туысқан тілдердің тарихи сабақтастығы анықталады.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 6
  

• Академиялық хат

  Мақсаты: Ғылыми коммуникация процесінде Академиялық хаттың маңыздылығын айқындау. Академиялық хаттың процедуралық рәсімдеулерін халықаралық талаптарға сай үйлестіру Мазмұны: Академиялық хат процедуралық рәсімдеу ретінде. Ғылыми этика. Академиялық мәтіндердің функциялары: сипаттау, сендіру, конструктивті. Академиялық мәтіндердің түрлері. Халықаралық импакт факторлы журналдарға, оның ішінде Web of Science деректер базасында Arts and Humanities Citation Index немесе Social Science Citation Index-те индекстелетін немесе Scopus деректер базасында CiteScore бойынша процентилі бар басылымдарда мақала жариялаудың өзіндік ерекшелігі. Ағылшын тілді және орыс тілді дәстүрлердегі академиялық мәтіндерді жазудың әлеуметтік-мәдени ерекшеліктері. Әлеуметтік және гуманитарлық пәндерге мәтін жазу ерекшелігі. Академиялық мәтіндерге қойылатын талаптар. Академиялық тілге қойылатын талаптар. Академиялық мәтіндерді рәсімдеуге қойылатын талаптар.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 3
  

• Ғылыми зерттеу әдістері

  Мақсаты: ғылыми-зерттеу жұмысының заманауи әдістері туралы білім жүйесін жалпылау және оларды филологиялық зерттеулерде қолдану дағдыларын жетілдіру. Мазмұны: ғылымның даму тарихы және қазіргі жағдайы. Қазіргі ғылымның құрылымы мен жүйесі. Қазіргі әдістеме негізінде қолданылатын әдістер кешенін құру. Ғылыми-танымдық, тарихи және типологиялық тұрғыдан зерттеу әдістері. Зерттеудің сенімді нәтижелерін алуға мүмкіндік беретін әдістер кешені. Филологиялық зерттеулер жүргізу кезінде жасанды интеллект мүмкіндіктерін пайдалану. Шығармашылық ойдан бастап ғылыми жұмыстың түпкілікті ресімделуіне дейін жеке зерттеулер жүргізу.

  Оқу жылы - 1
  Семестр - 1
  Несиелер - 4
  

Профессии

Оқыту нәтижелері

• Академиялық мәтіндердің функциялары мен түрлерін, оларды рәсімдеудің өзіндік ерекшеліктерін меңгереді.
• Ғылыми таным құралдарымен жаңа әдістерін қазіргі ақпараттық мәдениеттің жетістіктерін белсенді пайдалана отырып, филология саласындағы ғылыми проблеманы көтеруді, негіздеуді және шешуді, білімді интеграциялауды меңгереді.
• Филология және педагогика ғылымдарының әдістемелік аппаратын және жалпы ғылыми әдістемелікті кәсіби қызметінде қолданады
• Белсенді шығармашылық ойлауды дамыту және инновациялық білім беру және цифрлық технологияларды, жасанды интеллект мүмкіндіктерін ғылыми-педагогикалық қызметте тиімді қолдану;
• Кәсіби және қоғамдық ортада қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде еркін сөйлей алады.
• Тіл мәселелеріне компаративистика тәсілі арқылы салыстырмалы, тарихи контексте сараптама жасай алады.
• Білім беру өрісінде филологиялық пәндерді оқытуды, ғылыми ізденістерді жоғары теориялық және әдістемелік деңгейде ұйымдастырып басқара алады.
• Ғылыми ізденіс тәжірибесін ұйымдастыру, ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді зерттеу, оқу процесіне нәтижелерін енгізу мен педагогикалық эксперименттерді ұйымдастыру, зерттеу қызметінің алгоритмін меңгере алады.
• Қазақ тіл біліміндегі психолингвистикалық зерттеулерді жүзеге асыруға, сондай-ақ лингвокогнитивтік зерттеулерді жүргізуге дағдыланады. Тіл мен таным одағының лингво-мәдени сипатын ашуға бейімделеді.
• Тіл эволюциясының ішкі және сыртқы факторларын жүйелі түрде танып, ғылыми тұрғыда қолданады.
• Лингвистикалық қазіргі үдерістердің бағыттары мен өзектілік жай-күйін сыни тұрғыдан бағалай алады.