6B05212 Өнеркәсіптік мекемелердің экологиясы в М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті

Университеттік жүйеге бейімделуге көмектесу, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу әдістемесі мен әдістері, ғылыми және оқу-әдістемелік әдебиеттермен жұмыс істеу, студенттердің ғылыми және өзге де жұмыс түрлерін тиісті түрде жобалау, ауызша сөйлеу дағдыларын дамыту.

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы өндірістік және технологиялық, ұйымдастырушылық, басқарушылық, ғылыми-зерттеу және жобалық жұмыстардағы экологтың мамандығы мен рөлі туралы жалпы түсінік қалыптастыру. Экология және қолданбалы экология әдістері, қоршаған ортаның жай-күйін бағалау және болжау, биоалуантүрлілікті сақтау және табиғи ресурстарды тиімді пайдалану шаралары: антропогендік ластану.

Химияның жалпы теориялық негіздері, Зат құрылысы теориясы, сандық және сапалық талдау негіздері, Органикалық және бейорганикалық қосылыстардың құрылысы мен қасиеттері, негізгі химиялық заңдар, ерітінділер теориясының негіздері, химиялық термодинамиканың және химиялық кинетиканың негізгі заңдары.

Математиканың базалық бөлімдерінің негізгі теориялық түсініктері: сызықты және алгебралық теңдеулер жүйесінің теориясы; жазықтықтағы және кеңістіктегі Аналитикалық геометрия, бір айнымалы функцияның дифференциалдық және интегралдық есептеулері, дифференциалдық теңдеулер және оларды инженерлік-техникалық мазмұнмен есептерде қолдану. Математикалық әдістермен практикалық және теориялық мазмұнда инженерлік-техникалық есептерді шешудің практикалық дағдыларын меңгеру.

Тіршілікті дамытудың негізгі кезеңдері, экологиялық жүйенің жұмыс істеу принциптері және жалпы биосфера туралы идеяларды қалыптастыру. Биосфераның жер бетіндегі ең үлкен экожүйесі ретінде толық және айқын көрінісімен, оның шекараларымен, ғаламдық биосфералық процестердің масштабының бірлігімен және заңдылықтарымен танысу.

Материалдық нүктенің үдемелі және айналмалы қозғалысының механикасы, кинематикасы және динамикасы, сұйықтықтар механикасы, арнайы салыстырмалылық теориясының элементтері, молекулалық физика, молекулалық физика және термодинамика негіздері. Электр және магнетизм Электростатика. Электр өрісіндегі өткізгіштер. Тұрақты және айнымалы электр тогы.

Жануарлар организмдері мен тіршілік ету ортасының өзара әрекеттесуінің жалпы заңдылықтарын, биогеографияның теориялық негіздерін, жануарлар, өсімдіктер мен микроорганизмдер экологиясын білу. Өсімдіктердің қолайсыз факторлардың әсеріне негізгі бейімделуі. Адамның өсімдіктерге және олардың қоғамдастықтарына әсерін бағалау. Экологиялық биоалуантүрлілікті және олардың қауымдастықтарын талдау әдістерін меңгеру.

Студенттердің экологиялық білімі мен табиғатты қорғау тәрбиесін ұйымдастыру және басқару мәселелері, халық арасында экологиялық білімді насихаттау, экологиялық-әлеуметтік-демографиялық (антропоэкологиялық) процестің пайда болу себептері мен салдары қарастырылады. Студенттер табиғи, әлеуметтік және тұрмыстық факторлардың халыққа әсер ету заңдылықтарын, оның ішінде мәдениет, салт-дәстүрлер мен дінді зерттейді.

Кәсіпкерлік құқық - құқықтың кешенді интеграцияланған саласы, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру және оған басшылық жасау саласындағы қатынастарды, жеке және жария мүдделерді біріктіру негізінде реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы. Қазақстанның құқық жүйесіндегі кәсіпкерлік құқықтың орнын айқындайтын отандық құқық жүйесінің ерекшеліктерін қамтиды.

АКурста: ағзаның негізгі терминдері мен ұғымдары, популяцияларды жынысы бойынша бөлу: экожүйе құрылымының сипаттамасы, экожүйедегі организмдердің өзара әрекеттесуі және экожүйелердің тұрақтылығы, адам экожүйелерінің тұрақты даму мүмкіндігін анықтау, қоршаған ортаның ластануының сипаттамасы, Табиғи ресурстар түсінігі, атмосфераның ластануының экологиялық салдарларын бағалау, гидрофера және литосфера.

Пәнді оқытудың мақсаты адам ағзасына және қоршаған ортаға экологиялық әсер ету туралы жалпы мәліметтерді қалыптастыру болып табылады. Адамның салауатты, экологиялық таза, қауіпсіз және әлеуметтік-жайлы өмір сүру ортасын құру жолдары. Денсаулықты сақтаудың негізгі принциптері. Техногенді орта факторларының адам ағзасына және тұлғасына синергетикалық әсер ету мәселелері.

Экосфераның қоғаммен интеграциялану процесінде геосфераның өзара байланысты жүйесі ретінде жұмыс жасауын қалыптастыру меңгеру. Ғаламдық және жергілікті деңгейде географиялық салалардың геологиялық ортасының тенденциясы. Бүлінген геожүйелер қызметінде табиғатты қорғау іс-шараларын тиімді қамтамасыз ету әдістерін жүргізу. Геожүйе қызметін экологиялық тұрғыда жүйелі талдау.

Өндіріс қалдықтарының пайда болуының негізгі көздері мен ауқымын білу. Қоршаған ортаға техногендік әсердің негізгі көздері. Шығарындыларды болдырмау және ұстау тәсілдері; өнеркәсіптік ағынды суларды тазарту әдістері. Газ шығарындыларын, ағындарды және қатты қалдықтарды кәдеге жаратудың негізгі технологиялары. Әртүрлі түрдегі өндірістерді орналастыру принциптері. Әртүрлі өндірістердің негізгі өнеркәсіптік шығарындылары мен қалдықтарының құрамы.

Негізгі түрлер мен топтардың экологиялық сипаттамалары мен туыстықты білу негізінде ағзалар мен қауымдастықтардың географиялық таралу үлгілерін анықтау. Ұйымның түрлі деңгейдегі биологиялық жүйелерінің қоршаған ортаға өзара әрекеттесуіне жүйелі көзқарас. Іргелі экологиялық заңдар мен құбылыстардың мәні, биогеоценоздардың табиғи сипатында және кез-келген таксономикалық деңгейдегі ландшафттардың түрлерін анықтау.

Пәнді игерудің мақсаты биосферадағы химиялық элементтер мен токсиканттардың таралуы мен қозғалысының заңдылықтарын зерттеу болып табылады. Элементтердің сандық және сапалық сипаттамалары, Биогеохимиялық сипаттамалары, элементтердің мәні, табиғаттағы заттардың айналымындағы химиялық элементтер мен токсиканттардың рөлі, табиғи және техногендік ландшафттарда табиғи аймақтар бойынша элементтердің шоғырлануы мен шығаруының негізгі заңдылықтары.

Пәнді оқытудың мақсаты экологиялық таза және аз қалдықты өндірістерді дамыту негіздерін меңгеру, энергия және материал үнемдеуші технологияларды құру, өндірістерді нығайту және біріктіру, шикізатты өңдеудің кешенділігі мен толықтығы, экологиялық мәселелерді шешу мақсатында жұмыс істеп тұрған өндірістерді қарқындату және жаңғырту, өнеркәсіптік шығу тегі қоршаған ортаның ластану түрлерін анықтау, олардың сапалық және сандық сипаттамалары болып табылады.

AutoCAD ортасында конструкторлық құжаттардың графикалық бөлігін автоматтандырылған дайындау негіздерін оқу. Кеңістіктік және логикалық ойлауды дамыту және жетілдіру. Бұйымдардың сызбаларын автоматтандырылған дайындау және олардың үш өлшемді үлгілерін жасау, сондай-ақ сызба файлдарын қалыптастыру және оларды принтерге немесе плоттерге шығару бойынша дағдыларды меңгеру.

Студенттердің кәсіби лексиканы орыс тілінде түсінуге, оқу-кәсіби сипаттағы коммуникацияларға қатысуға, өз көзқарасын баяндауға мүмкіндік беретін оқу-кәсіби қызмет саласындағы коммуникативтік, сөйлеу және тілдік құзыреттілік деңгейін меңгеруі.

Топырақ пен биосфераның басқа да компоненттері арасындағы қызметтік байланыстары мен топырақ жамылғысының даму заңдылықтарын меңгеру. Топырақ қалыптасуының процестері мен факторлары. Топырақтың негізгі түрлерінің қасиеттері мен құрылымы. Топырақ экологиясының негіздері, топырақ жамылғысының қалыптасуының географиялық ерекшеліктері. Топырақ қызметін экологиялық зерттеу. Ғылыми-техникалық және ғылыми-әдістемелік ақпараттарды талдау.

Кәсіби-бағытталған шетел тілі тілінің барлық формаларының іскерліктерін жетілдіру, сонымен қатар болашақ мамандардың коммуникативтік және мәдени құзыреттілігін дамыту, коммуникативтік дағдылар мен іздеу, қарау және танысу оқу іскерліктерін дамыту, Кәсіби-бағытталған мәтіндерді шифрлеу үшін жазбаша сөйлеуді меңгеру, кәсіби-бағдарлы сөйлеу іскерлігін одан әрі жетілдіру.

Биоиндикацияның негізгі түсініктері мен түрлерін білу. Өсімдіктердің, жануарлардың, микроорганизмдердің индикаторлары ретіндегі ерекшеліктері. Биоиндикация және биотестирлеудің экологиялық-физиологиялық негіздері. Стандартты тест-объектілердің тізімі және оларға қойылатын талаптар. Биоремедиацияның негізгі әдістері, Биогеохимиялық индикация әдіснамасы, тірі табиғатты ұйымдастырудың әртүрлі деңгейлеріндегі биоиндикация ерекшеліктері (жасушалық, ағзалық, популяциялық, биоценотикалық). Биоиндикаторларды қолданудың заманауи салалары. Биотестілеу және биоремедиацияның стандартты әдістемелері.

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы құқықтық базаның негізгі теориялық түсініктерін білу. Экологиялық мониторинг әдістері мен құралдарын пайдалану дағдыларын қалыптастыру. Табиғи және техногендік объектілердің экологиялық жай-күйін бағалау әдістерін, объектілердің экологиялық ахуалын болжау негіздерін білуі тиіс.

Климаттың негізгі ұғымдарын, климаттың ерекшеліктерін, климаттың өзгерісімен «жасыл» экономикамен өзара байланысын үйрету. ҚР мен әлемде климаттың өзгерісіне бейімделуін, парникті газдардың сипаттамасы мен климаттың өзгерісіне оның ролін, экожүйеге климаттың өзгерісінің салдарларын, «жасыл» экономика ұсынатын қалдықтар мәселесін шешудің жолдарына үйрету.

Пәнді игерудің мақсаты - студенттерді биоиндикация негіздерімен таныстыру, қоршаған орта жағдайын биоиндикациялық бағалау дағдыларын алу. Қоршаған ортаны биоиндикациялау және биотестендірудің негізгі әдістерін білу. Су экожүйелерінің, олардың биотикалық және абиотикалық компоненттерінің жұмыс істеуі. Биоиндикация әдістерінің көмегімен су ортасының ластануын және басқа да өзгерістерін анықтау. Биоиндикациялық зерттеулер үшін биологиялық индекстер мен коэффициенттер.

Кәсіпкерлік қызметтің негіздерін зерттеу, кәсіпкерлік қызметте стандартты және стандартты емес мәселелерді шешу үшін білімді қолдану. Кәсіпкерлік процесін талдау, Жаңа бизнес-тұжырымдамалардың өміршеңдігі мен мүмкіндіктерін анықтау. Экономикалық және ұйымдастырушылық сипаттағы шешімдер қабылдау әдістемесі.

Пәннің мақсаты: тірі организмдердің эволюциясындағы әртүрлі химиялық элементтердің рөлін зерттеу. Химиялық элементтер миграциясының Биогеохимиялық циклдарын талдау. Әр түрлі химиялық элементтерге тірі ағзалардың оңтайлы қажеттілігі. Қоршаған орта объектілерінде оларды табудың, оқшаулаудың және сандық анықтаудың әртүрлі тәсілдерін қамтитын басым ластағыштарға қоршаған ортаның сапасын бағалау.

Қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз етудің негізгі ұғымдары. Экология саласындағы арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету. Атмосфераның ластануын есептеудің бірыңғайландырылған бағдарламалары. Қоршаған ортаның жай-күйіне түрлі өндірістердің әсерін бағалау кезінде мамандандырылған қолданбалы бағдарламалық өнімдерді пайдалану.

Қала құрылысының экологиялық негіздері (агроэкология) мен әр түрлі климаттық және географиялық жағдайларда қалалық экожүйелердің динамикасының техногендік жүктеме қарқындылығының негізгі заңдылықтарын білу. Тарихи тұрғыда табиғи орта жүйелерінің қалалармен өзара әсері. Урбоэкожүйелер процесі және әлеуметтік маңызы бар мәселелер.

Негізгі түсініктер мен терминдер меңгеру. Табиғи қорлар туралы түсінік, қорлардың жіктелінуі, табиғи-қорлар әлеуеті және оны сақтаудың факторлары. Табиғи ортаны пайдалану және оның зардаптары; қоршаған ортаға адамның оң әсері. Табиғи ортаға адам іс-әрекетінің кері әсері.

Пәннің мақсаты қоршаған ортаны инженерлік қорғау саласында теориялық білімді қалыптастыру болып табылады. Студент технологиялық үрдістерді талдап, қоршаған ортаның улы заттармен химиялық ластануының деңгейін төмендетуі, шикізатты өңдеу, қалдықтарды кәдеге жарату, газ шығарындылары мен ағынды суларды тазарту жабдықтары мен әдістерін жетілдіруі тиіс.

Радиоэкологияның мәні, оның міндеттері, барлық тірі ағзаларға радиоактивті сәулеленудің әсері. Заманауи радиоэкологиялық мәселелерді шешу жолдары мен табиғатты қорғау жұмыстары, радиоактивті ыдыраудың механизмі. Табиғи радиоактивті сәулелену. Елімізде заманауи радиоэкологиялық жағдай мен радиоэкологиялық мониторингті ұйымдастыру.

Табиғи ресурстардың түрлері мен жіктелуін, экожүйелердің тұрақты жағдайын білу. Өндірістік қызметтің әртүрлі түрлерінің экологиялық салдарларын талдау және болжау. Қоршаған ортаны қорғау міндеттері. ҚР аумағындағы табиғи ресурстар мен табиғи ресурстардың әлеуеті. Қоршаған ортаны қорғаудың және экологиялық қауіпсіздіктің құқықтық негіздері, нормалары мен нормалары. Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың ережелері мен ережелері.

Экологияның заңдары мен негізгі ұғымдарын меңгеру. Табиғатты тиімді пайдаланудың және қорғаудың әдістері мен принциптері. Жағдайларды талдау үшін экологиялық заңдар мен кейіннен басқарушылық шешімдерді қабылдау. Қоршаған орта жүйесіне антропогендік әсердің кешенді ерекшеліктері.

Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты тиімді пайдалану саласындағы жалпы инженерлік тәсілдерді білу. Қоршаған ортаға антропогендік әсердің маңызы мен салдары. Табиғатты өнеркәсіптік өндірістің зиянды әсерінен қорғау жолдары. Экологиялық қауіпсіз процестер және аз қалдықты өндірістер.

Студенттерді экономиканы мемлекеттік реттеу жүйесінің ұйымдастырылуы мен қызмет етуінің теориялық, әдіснамалық және құқықтық негіздерімен таныстыру. Басқару жұмысының практикалық дағдыларын алу. Мемлекеттік реттеудің халықаралық және отандық тәжірибесі, негізгі бастапқы басқару ұғымдары, басқару мәдениеті. Мемлекеттік мақсатты бағдарламаларды жасау және талдау, басқару саласындағы жетістіктер туралы ақпаратты жинақтау және пайдалану.

Қалпына келтіру жұмыстарын жоспарлау әдістерін және іске асыру құралдарын меңгеру. Барлық рекультивация объектілері бойынша бұзылған аумақтарды қалпына келтіру әдістері. Табиғи және антропогендік-бұзылған экожүйелер, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтары. Жасалатын биогеоценоздың жағдайын бағалау және мониторинг әдістері, оның гомеостазына жағдай жасау. Жер қоры туралы жалпы түсінік.

Жүйелік экологияның және табиғатты қорғау ілімінің ғылыми негіздерінің мәні. Ғылым ретінде жүйелі экологияның негізгі принциптері, жер жүйесінің табиғи-антропогендік экологиялық көрінісі. Сыртқы жағдайлармен тірі жүйелер қызметтерінің жалпы заңдылықтарының үйлесімділік байланысы. Тірі ағзалардың тірі жүйелердегі орны және олардың экожүйедегі рөлі.

Берілген пәннің мақсаты: бақылау жүйелері туралы білімді қалыптастыру, тіркеу және қоршаған табиғи ортаның жағдайын бақылау. Нақты объектіде бақылауды дұрыс ұйымдастыру мәселесін шешу. Ұйымның экологиялық жағдайын бақылайтын әртүрлі деректер. Жергілікті және аймақтық деңгейлердегі табиғи ортаның жай-күйін бағалау және болжау.

Бақылау мәселелері бойынша студенттердің теориялық және практикалық дайындығын, қоршаған ортаның жағдайын бақылау және адам мен экожүйелер үшін қауіпті сыни жағдайлар туралы ескерту. Сұрау салу бойынша ақпарат алу үшін геоақпараттық жүйелер және оны картон негізде көрсету. Экожүйенің жай-күйін бағалау және оның дамуын болжау.

Шикізатты кешенді пайдалануға негізделген ресурс үнемдеуші технологиялардың әдістері мен әдістерін білу. Ресурстарды үнемдеу, шаруашылық айналымға қайталама ресурстарды барынша тарту. Өндіріс және тұтыну қалдықтарын кәдеге жарату. Қалдықтарды жинақтау және қайта өңдеуге байланысты экологиялық проблемалар кешенін талдау. ҚР қалдықтарды басқару, қалдықтармен жұмыс істеудің әлемдік тәжірибесін зерттеу.

Кәсіпорындарда экологиялық құжаттарды жүргізу дағдыларын меңгеру. Табиғатты пайдалану және қоршаған ортаны қорғау саласында экологиялық есепті жүргізудің нормативтік және құқықтық негіздерін салыстыру. Кәсіпорындардағы экологиялық құжаттаманың құрамын регламенттейтін құқықтық акт нормаларының жүйесін білу.

Пәнді оқу барысында білім алушы білуі тиіс: қоршаған ортаға әсерді бағалаудың әдістері, принциптері мен нормативтік-құқықтық базаларын; ластаушы заттардың шекті-рұқсат етілген шығарындылары мен төгінділерінің есебін жасау, қоршаған ортаға әсер ету көздері мен басым ластаушы заттарды анықтау, санитарлық-қорғау аймақтарының мөлшерін түзету.

Қоршаған ортаның ластануын нормалау, төмендету және бақылау әдістері мен тәсілдерін білу. Экологиялық нормалау ұғымы және категориялары. Қоршаған ортаға әсерді нормалау рәсімдері. Қоршаған ортаның сапасын реттеу және оған рұқсат етілген әсерді белгілеу. Экологиялық жүйелер мен биологиялық әртүрлілікті сақтау. Табиғи ресурстарды пайдалану мен қорғау саласындағы эмиссиялар нормативтері мен нормативтері.

Университетте білім беру процесін ұйымдастырудың академиялық ережелерін білу, студенттердің білімін бағалау критерийлері, білім беру ортасының ғылыми кітапханасын және басқа коммуникациялық ресурстарын пайдалану ережелері, Қазақстан Республикасының құқықтық жүйесі мен заңнамасының негіздері, Қазақстан Республикасында кәсіпкерлікті ұйымдастырудың құқықтық негіздері мен принциптері, іскерлік құқықтың негізгі теориялық негіздері, іскерлік құқықтық қарым-қатынастарды реттеу, белгілі бір жағдайларда қажетті ережелерді қолдану, кәсіпкерлік құқық саласында құқықтық мәселелерді шешу және талдауды білуі керек

Кәсіби бағдарланған қазақ (орыс) және шет тілдерін жүйесін, орфография мен ортоэпия ережелерін, сөзді қалыптастыруды, морфология және синтаксисді; таңдаған мамандықтың лексикалық және грамматикалық минимумын, арнайы ауызша сөйлеу айналымын, маманның жазбаша және ауызша сөйлеу тіліне тән фразеологизмдерді, мәтіндік ақпараттарды интерпретациялау мүмкіндігін, әлеуметтік-мәдени, әлеуметтік-саяси, ресми бизнестің стилистикалық және жанрлық ерекшеліктерін түсіндіруді, кәсіби қарым-қатынас салалары, кәсіби тақырыптар туралы әңгімелер, сұхбаттасу дағдылары, монологтар, полилоглар; тезистер, рефераттар, аннотациялар, шолулар, шолулар, эсселер мен кәсіби әңгімелер жүйесін жасай білуі керек

Ақпаратты жинау, сақтау және өңдеу әдістерін түсіну, ақпаратты және байланыс процестерін енгізу әдістері; Интернет ресурстарын, бұлтты және т.б. ақпаратты пайдалану мүмкіндіктері ақпарат іздеу, сақтау, өңдеу және тарату үшін мобильді қызметтер; әртүрлі қызмет түрлерін талдау және деректерді басқару құралдарын әзірлеу үшін сандық технологияларды пайдалану; деректер жинау, беру, өңдеу және сақтау үшін компьютерлік жүйелер мен желілердің бағдарламалық және аппараттық құралдарын пайдалану дағдысын түсіну.

Физика және химияның негізгі бөлімдерін білу және оларды кәсіптік қызметте қолдану, негізгі ғылыми заңдар, тұжырымдамалар және оларды практикалық қолдану, әлемнің қазіргі заманғы ғылыми көрінісін және физиканы дамыту перспективаларын, негізгі химиялық заңдар мен тұжырымдамаларды, материя құрылымының теориясы мен негіздерін түсіну, ерітінділер теориясы, ерітінділердің процестерінің теориясы, элементтердің химиялық қасиеттері және олардың қосындылары, эксперименттің нәтижелерін көрсету және жобалауды түсіну және білу.

Экономика және менеджмент саласындағы білімдер, экономиканы мемлекеттік реттеу, нарықтардағы әртүрлі құрылымдар туралы түсінік алу, экономиканың секторларының жұмыс істеу ерекшеліктері, мемлекеттік сектордың нысандары мен әдістері және монополияға қарсы саясат; кәсіпкерлік, көшбасшылық дағдылары, жаңашылдықтың қабылдануы, белгісіздік пен тәуекелге қарамастан, экономикалық және ұйымдық шешімдер қабылдау, кәсіптік қызметке байланысты түрлі жағдайларда икемді және мобильді болуды меңгеру.

ҚР табиғатты пайдалануды басқарудың принциптері мен негізгі заңдарын, қоғам мен ойлау, табиғаттың даму заңдарын түсіну және білу, қоршаған ортада өнеркәсіптік нысандардың әсерін бағалауды білу, техникалық және экологиялық сараптама және жаһандық экологиялық проблемаларды қоғамның экономикалық дамуымен бірге басқаруды жүргізу, алған білімді кәсіби жұмыстарда қолдана білу.

Жалпы экологияның негізгі ережелерімен табиғатты тиімді пайдалану принциптерін, экожүйелердің қызметтерінің заңдылықтарын, статистикалық мәліметтерді өңдеу әдістерін, табиғат пен техносферадағы заманауи динамикалық процесті, Жер геосферасының жағдайын, экологияны және биосфераның эволюциясын білуі керек, геологиялық және биологиялық сынамаларды талдау және іріктеу әдістерін түсіну; сонымен қатар биологиялық алуантүрлілікті сипатату мен және оны сандық ақпаратты өңдеудің заманауи әдістерімен бағалауды түсіну.

Табиғи ресурстардың химиялық, физикалық және биологиялық қасиеттерін зерттеу және талдау әдістерін түсіну; экология және табиғат пайдаланудағы физикалық, химиялық және биологиялық негіздерді дамыту үшін қажетті биогеографияның теориялық негіздері, жануарлардың, өсімдіктер мен микроорганизмдердің экологиясы, физика, химия және биологияның іргелі салалары; қоршаған ортаны қорғаудың инженерлік проблемаларын шешу қабілеті; сондай-ақ табиғи жағдайлар мен ресурстарды ұтымды пайдалану проблемаларын талдай білу.

Радиоактивті заттардың қозғалысын түсіну және радиациялық қауіпсіздік әдістерін меңгеру, ғаламдық және аймақтық геологиялық проблемаларды шешуге қабілеті, қалалық жерлердегі экологиялық проблемаларды зерттеуді жоспарлау және ұйымдастыру, сондай-ақ қалалық көріністегі табиғи және техногенді жүйелердің жұмыс істеу ерекшеліктерін айқындау.

Қалдықтарды қайта өңдеу мен көмудің және орналастырудың жүйелерінің негізгі принциптерін, мониторинг әдістері мен қоршаған ортаға әсерді бақылау және өндірістік қалдықтарды және оларды пайдаланудың экологиялық талаптарын қамтамасыз етуде нормативтік-құқықтық базаларын жағдайына қатысты сұрақтарды, тұрмыстық қалдықтармен қатты өндірістік қалдықтарды ликвидациялау мен кәдеге жаратудың техникалық құралдары мен қолдану тәсілдерін, қоршаған ортаны қорғау мен тіршілік қауіпсіздігінің деңгейіне сәйкес келетін мүмкіндікке қол жеткізе алуды білу керек.

Әлеуметтік экология мен демографияның негізгі элементтері мен адам экожүйесін қалыптастырудың механизмдері мен қағидаттарын білу, адамзат қоғамы мен адам экологиясын дамытуда демографиялық үдерістердің ерекшеліктерін түсіну, әлеуметтік-табиғи салалардың түрлі компоненттері арқылы әлемдік қабылдаудың мәнін анықтау және қоршаған табиғи ортада этикалық тұрғыда сәйкестігі мен ортаға ғылыми көзқарасты қалыптастыру.

Табиғи және техногендік экожүйелердің жайдайын экологиялық сараптауда биоиндикация әдістерін қолдана білу, қоршаған ортаны қорғау мен табиғатты пайдалану режимін оңтайландыруда аймақтың негізгі экологиялық мәселелерінде табиғи кешен мен ландшафттарды қайта қалпына келтіру, қоршаған ортада антропогендік әсерлердің зардаптарын бағалау, топырақ қалыптасу процессі мен факторларын білу, топырақтың негізгі түрлерінің қасиеті мен құрылымын, сонымен қатар топырақ жамылғысының географиялық қалыптасу ерекшеліктерін білу.

Жалпы ресурстану саласында экожүйе қызметтерінің заңдылықтарында табиғатты тиімді пайдалану мен негізгі принциптерін білу, табиғатты қорғау іс-шараларын асыруды, тұрғындар денсаулығы мен қоршаған ортаға адам іс-әрекетінің әсерін бағалау әдістерін жүргізуді білу сонымен қатар экология және қоршаған ортаны басқару саласындағы негізгі ақпаратты түсіну, талдау және сыни талдауды, күрделі дифферциалдық орта ретінде динамикалық теңдестік компоненттерінде табиғи ортаны жүйелік талдауды меңгеру.

қоршаған орта ластануын төмендетуде қорғану құралдарымен заманауи әдістерді меңгеру, шаруашылық іс-әрекетінің кері әсерін тұрғындар денсаулығын қорғауда профилактикалық іс-шаралармен экологиялық тәуекелділік, техногендік жүйелердің негізін білу, техногендік ландшафтарға рекультивация жүргізу, сонымен қатар өндірістік экологиялық бақылау мен зиянды заттардан қоршаған ортаны қорғаудың мониторингісін

қоршаған ортаны қорғау мен экология бойынша ҚР нормативтік-құқықтық ережелерін, әртүрлі жобалық талдауда экологиялық сапартама құжаттарын дайындаудың әдістерін, әртүрлі қоршаған ортадағы шаруашылық іс-әрекеттерді бағалаудың инженерлік-экологиялық зерттеулерін жүргізуді, тұрғындар денсаулығы мен қоршаған орта іс-әрекеттерінің әдістерін бағалауды, табиғатты қорғаудың экономикалық тиімділігін, табиғи қорларды пайдаланудың төлемдерін, табиғи ортаның экономикалық шығындары мен экологиялық қауіптерін білу керек. Зерттеу жұмыстарын өз еріктерінмен жүргізе білуі қажет.