6B01402 Музыка мұғалімдерін даярлау в "Сырдария" университеті

Қосымша музыкалық аспапта ойнау барысында іскерлік пен дағдыны меңгеру. Музыкалық аспапты үйренудегі орындаушылык ерекшеліктері. Музыкалық шығарманы меңгеру үрдісіндегі жұмыс әдістемесі. Үйретілетін аспап бойынша әртүрлі бағыттардағы және дәуірлердегі, стильдегі аспаптық шығармалар.

Студенттердің музыканы нотадан бірден оқу, дыбыспен тыңдау, жеке әнді сүйемелдеу, өз бетімен шағын шығармаларды сүйемелдеу сияқты практикалық білімін жетілдіру. Музыкалық аспапта ойнау мүмкіндігін жетілдіру, музыкалық қабілетінің жан-жақты ашылуына ықпал ету, музыкалық теориялық білімнің негіздерін меңгеру, аспапта көркем орындаушылық шеберлігін арттыру.

Музыка теориясының негізгі заңдылықтарымен таныстыру, музыкалық шығармаларды тез оқып сауатты орындауға жетелеу. Музыкалық дыбыс, оның негізгі қасиеттері, түрлі кілттер, октава регистр, тембр туралы білімдерді қалыптастыру. Ноталық белгілерді фортепиано аспабында орындай білу. Музыкалық шығармаларды талдау жасап үйрету, белгілі музыкалық анықтаушы қасиеттерді қалыптастыру.

Музыкалық есту қабілетінің, музыкалық ойлаудың және педагог-музыкант дайындаудағы зейіннің дамуы. Таза айту дағдысын (бір дауысты және көп дауысты), музыкалық материалдар үзінділеріндегі музыкалық құрылым мен тіл элементтерін есту қабілеттері арқылы талдауды қалыптастыру.

Әр түрлі дәуір стиліндегі көп дауысты музыкалық аспаптың сүйемеледеуінсіз нота бойынша әндету дағдысын калыптастыру. Синкреттік шығармашылық (әңгіме және музыка) өнері ретіндегі дәстүрлі музыканы ауызша қабылдап, қайталап орындап беру дағдыларын қалыптастыру.

Халықтың рухани мәдениетінің форма және сферасы ретіндегі қазақ музыка фольклоры. Халықтың көркемдік мәдениетінің бірі ретіндегі музыкалық фольклор. Қазақ халық музыкасының эпикалық жанрлары. Қазақ музыкалық фольклорының халық тұрмысында қолданылуы.Қазақ фольклорының типологиясы және жанрларға саралау.

Музыкалық есту қабілетінің, музыкалық ойлаудың және педагог-музыкант дайындаудағы зейіннің дамуы. Таза айту дағдысын (бір дауысты және көп дауысты), музыкалық материалдар үзінділеріндегі музыкалық құрылым мен тіл элементтерін есту қабілеттері арқылы талдауды қалыптастыру.

Хор партитура туралы жалпы мәліметтер Хор партитура туралы ұғымы. Хор музыканың көп дауысты жазылуы. Хор музыканың бір дауысты жазылуы. Акколада. Хордағы дауыс партияларын ноталау кілттері Соль-скрипка кілті. Фа-бас кілті. Хор шығармалардағы примерлер бойынша сопрано, тенор, альт партияларың скрипка кілтінде, ал баритон және бас партияларың бас кілтінде орындау.

Хордағы дауыстар. Хордың әртүрлі хор ұжымдарында сандық бөлінуі. Композиторлар творчествосындағы сүйемелдеусіз айтылатын хорлар. Акапеллалар. Вокалды – хор ансамблдері. Хор ансамблі пәніндегі ансамблмен үн құрылымы. Хордағы көркем мәнерлеп орындау амалдары. Хор шығармасымен жұмыс істеу әдістері. Хор шығармасын талдау.

Ежелгі кезеңнен біздің дәуірімізге дейінгі аралықтығы Қазақстанның көркем мәдениеті. Қазақ халқының өзіндік этникалық мәдениетінің негіздері. Өнер мұралары. Музыка өнері. Театр өнері. Қазақтың би өнері. Қазақтың көне музыкасын жүйелеу, сипаттау, талдау, зерттеу.

Әр түрлі дәуір стиліндегі көп дауысты музыкалық аспаптың сүйемеледеуінсіз нота бойынша әндету дағдысын калыптастыру. Синкреттік шығармашылық (әңгіме және музыка) өнері ретіндегі дәстүрлі музыканы ауызша қабылдап, қайталап орындап беру дағдыларын қалыптастыру.

Оқушылардың физиологиялық- психологиялық тұрғыдан даму заңдылықтарының негізінде ба-лалар, жасөспірімдердің анато-мия-физиологиялық, психология-лық ерекшеліктеріне, жеке басы-ның қалыптасуына, денсаулығын сақтауға, нығайтуға қатысты мәсе-лелер қарастырылады. Оқушылар-дың қабілеттерін айқындау мен дамыту, оқытушы мен оқушы арасындағы қарым-қатынасты бекіту біліктілігін қалыптастыру-дың, балалардың денсаулығын қорғау, дене шынықтыру, еңбекке баулу жұмыстарын ұйымдастыру-дың әдіс-тәсілдері сипатталады.

Педагогика ғылымының негізінде анықталған оның мақсат-міндет-тері, категориялары, құрылымы, әдіснамалық негіздері, негізгі даму кезеңдері, педагогикалық процестің түсініктері, оқу-тәрбие жұмыстарының формалары, әдіс-тері, құралдары қарастырылады. Педагогика ғылымының өзекті мәселелері, ҚР қазіргі заманауи тәрбие тұжырымдамалары, мектеп пен сыныптың тәрбиелік жүйесі, тәрбие жұмысының диагностикасы сипатталады.

Аспаптық орындаушылық - шығарма шылық іс-әрекеттің бір түрі. Музыкалық шығарманы меңгеру үрдісіндегі техникалық дағдылар мен іскерліктің құрылуы. Музыкалық ести білу қабілеттері мен моторлық қозғалыс дағдылар дамуының формалары, әдістері мен тәсілдері.

Аспап өнерінің тарихы, аспап мәдениетінің даму және клавишті аспаптардың эволюция негізгі кезеңдері, түрлі клавирлі фортепианолық мектептерінің принциптері және әдістері, түрлі орындаушылық редакциялар бойынша білімді қалыптастыру. Музыкалық аспаптардың әрқайсысының өзіне тән дыбыс тембрін (бояуы), динамикалық мүмкіндігін (ырғағы), белгілі бір диапазонын ажырату

Гармония - музыкадағы үндестік қалыптастыру мен мәнерлік құралы. Гармонияның көпдеңгейлік құрылымы: дыбыстық жүйе үндестік - гармониялық айналым гармониялық форма. Көп дауыстылықтың алғашқы формалары. Классикалық гармония (18 ғ.), оның негізгі қасиеттері. 20 ғасырдағы гармонияның дамуы. 20 ғасырдың ортасындағы атақты шеберлер гармониясының ерек-шеліктері

Арнайы аспапта (домбыра, фортепиано, қобыз, баян, қыл қобыз) орындау мәдениеті, орындау шеберлігі. Аспаптың спецификасы мен дыбыс шығару негіздері. Арнайы аспаптардың тарихын, дамуын, қалыптасу жолдары мен орындаушылық шеберлікті меңгеру. Аспапта мектеп бағдарламаларын, музыкалық шығармаларды орындау.

Әртүрлі жанрлар, формалар, стильдер және бағыттардағы шығармаларды қоса отырып, орындаушылық репертуарды меңгеру. Аспаптық орындаушылық мәдениет. Ағартушылық іс-әрекет түрі ретіндегі музыкалық орындаушылық. Музыкалық шығарманың жанрлық ерекшелігін талдау, Қазақстан және шетел композиторларының түрлі музыкалық шығармаларына көркемдік талғамын қалыптастыру.

Музыканы оқыту теориясы мен әдістемесін пән ретінде оқыту, білім процесіндегі музыкалық өнердің орны, музыкалық білім беру жүйесіндегі баланың тұлға ретінде қалыптасуы, музыкалық білім берудің мақсаттары, талабы, принциптері, музыкалық іс-әрекеттердің түрлері, музыкалық білім беру әдістері, музыкалық білім беру формасы, музыка мұғалімінің музыка-педагогикалық іс-әрекеттері, музыка мұғалімінің тұлғалылығы, кәсіби сапасы мен сипаты.

Фольклор, музыка тарихы туралы түсініктерін қалыптастыру. Олардың негізгі кезеңдерін ажырата білу. Фольклордың синкертік сипатын танып, поэзия, музыка, би және орындаушылық өнер нышандарын ажырату. Ұлттық музыкалық үн-әуендер туралы білімдерді қалыптастыру. Әлеуметтік және мәдени құбылыстардың сыр-сипатын игеріп, жекеленген музыкалық трактаттар мен жазба ескерткіштердің маңызын көрсете білу. Ұлттық музыка өнеріміздің көркемдік ерекшеліктері тарихи тегі туралы ғылыми-әдіснамалық білім алу, оны тәжірибеде қолдану.

Қатынастық-дискурстық аспекідегі қазақ (орыс) тілі, кәсіп пен маман-дықтың негіздері, іскерлік қатынас мәдениеті. Ғылыми мәтіндермен жұмыс істеуге, көпшілік алдында сөз сөйлеуге арналған қазақ/орыс тілдеріндегі ауызша, жазбаша тіл. Алуан түрлі мәдени ортада кәсіби қызметті ұйымдастыру.

Орындаушылықтың академиялық мәнеріне жетуде вокалдық-педагогикалық білім мен іскерлікті қалыптастыру. Ән айтудағы дауыс шығару білімінің ерекшелігі және вокалдық әдістеменің негіздері. Вокалдық орындаушылықтың мәдениеті. Жеке ән айту және ансамбльде ән айту. Балалар дауыстарын дамытудағы ерекшеліктерді білу және де жас ерекшеліктеріне сай оны қорғау әдістемесі.

Қазіргі мәдениет пен өнердің даму ерекшеліктері. Жастардың тынығу жұмыстарын ұйымдастыру негіздері және де дискотекалық қозғалысты дамыту. Эстраданы, вокалдық-аспаптық музыканы қалыптастырудың негізгі кезеңдері. Балалар музыка театрын құрудағы негізгі принциптер. Бала музыкалық тәрбиенің субъектісі ретінде. Балалардың музыкалық-эстетикалық тәрбиесінің дамуындағы озат қайраткерлерінің рөлі.

Студенттердің музыкалық қабілеттерін жетілдіру, хорда ән салу шеберліктері мен дағдыларын қалыптастыру. Хормен жұмыс істеу әдістерін игеру. Хордың теориясы, оның қыры мен сырын толық меңгеруге бағыттап үйрету. Хордағы орындаушылық спецификасының қиыншылықтарын (вокалдық, ырғақтық, интонациялық, динамикалық тесситуралық, дикциялық) анықтау.

Музыка мұғалімінің кәсіби дайындық жүйесінде хор жүргізу. Хор жүргізудегі танымдық үрдістерінің бағыттылықтары: пән мазмұнының тарихы, теориясы мен әдістемесі. Хордың типі, түрі, вокалдық ұйымы. Хордың ансамблі, құрылысы, интонациясы, дикциясы, дауыс түрлері.

Жалпы білім беретін мектептердегі музыка сабағында және сабақтан тыс уақыттағы (хор, ансамбль) жұмыс кезіндегі хормейстерлік және дирижерлық дайындықтың барысы. Хорды басқару және хор үндестігінің негіздерін оқу. Хормен жұмыс жасаудың әдіс-тәсілдері және дағдылары.

Мектептегі музыкалық білім берудің теориясы мен тарихының мәні. Отандық және шетел музыкалық- педагогикалық ойлардың, музыкалық мәдениеттің және өнердің даму контекстіндегі музыкалық білімдік тәжірибенің дамуы. Қазақстандағы балалар-дың музыкалық білімін қалыптастыру тарихы және дамуы. Жалпы білім беретін мектепке арналған “Музыка” оқу пәнінің жалпы ерекшеліктерінің, принциптерінің калыптасуы.

Музыка пәнін оқыту әдістемесінің жалпы теориялық негіздері. Балалар музыкалық тәрбиесінің әдістемесі: отандық және шетел педагог-музыканттардың озық тәжірибесі. Оқушылардың музыкалық дамуы және жас ерекшеліктері. Заманауи мектеп мұғалімі. Қазақстан Республикасында қазіргі кезеңде қолданыста бар музыка бағдарламаларының сипаттамасы. Музыка сабағындағы оқыту мен тәрбие процесі. Музыка сабағы мектеп пәні және өнер пәні ретінде. Музыкалық әрекеттер түрлерінің байланысы – музыка сабағының тұтастылығы. Бастауыш және негізгі мектеп музыканы оқытудың әдістемелік ерекшелігі. Музыка сабағын жоспарлау және өткізудің талаптары. Оқушылардың сыныптан тыс уақыттағы ��узыкалық іс-әрекеттерінің ұйымдастырылуы мен мазмұны.

Инклюзивті білім беру жүйесінің негізгі ұғымдары, білім беру қызметінде инклюзивті білім берудің ерекшеліктері, инклюзивті білім беру жағдайында оқу-тәрбие процесінде психологиялық-педагогикалық қолдау көрсетудің заманауи моделдері мен оны іске асыруы, дамытуға бағытталған музыкалық оқытудың жекелеген әдіснамаларын пайдалану, инклюзивті білім беру мен оқытуға деген көзқарасты қалыптастыру, әр түрлі қажеттіліктерді қанағаттандыру және оқыту үшін тиімді жолдары қарастырылады

Хорды басқару өнері ретіндегі дирижерлау. Дирижерлық дағдылар мен іскерліктерді меңгеру. Дирижерлау дамуының кезеңдері және дирижерлық техниканың қалыптасуы. Атақты хор дирижерлары, олардың жұмыс тәжірибелерін қортындылау. Дирижерлау техникасын меңгерту, мектеп қабырғасында оқушылар хорын ұйымдастыру.

Оқушылардың вокалдық хор мәдениетін қалыптастыруда оқытушының ролі. Хордың көркемдік жетекшісінің тұлғасы. Хордың көркемдік басқару спецификасы, оның технологиясы мен әдістері, қарым-қатынас стильдері, дирижердың қызметі. Хорда өз бетімен дайындық жұмыс істелуі, табиғи музыка дамуы және хор өнеріне деген қызығушылығы. Демді дұрыс ұстау дағдысы. Вокал-хор жаттығуларының білімділігі.

Хор ұжымындағы вокалдық тәрбиенің әдістері. Бүкіл хормен, хор партияларымен, жеке хорлармен жұмыс жасау дағдылары. Хор репетициялары және концерттік орындаушылық. Дирижердың өз бетінше жұмыс кезіндегі теориялық және әдістемелік дайындығы.Хор айтуда профессионалдық іскерлік пен дағдыны жетілдіру.

Тілдерді меңгеру деңгейі - В1-В2. Мамандықтың пәндік саласына шет тілінің кәсіби-бағдарланған тілінде кіріспе. Базалық категориялық ұғымдық аппарат және оның шет тіліндегі нұсқалары. Кәсіби және ғылыми терминология. Арнайы кәсіби-бағдарланған материал және оны берілген кәсіби жағдайларда пайдалану. Мамандық бойынша пәндік сала мазмұнының шет тіліндегі сипаттамасы.

Батыс пен Шығыстың музыка мәдениеті. Музыкадағы классицизм. Веналық классиктер стильдерінің жекелік ерекшеліктері. Музыкадағы романтизм. Музыкалық жанр саласындағы жаңа құбылыстар. 19 ғасырдың соңы мен 20 ғасырдың басындағы еуропалық музыканың романтизм дәстүрі.

Музыкалық білім беру әдістемесімен, философиямен, музыкалық білім берудің тарихы, теориясымен, психологиямен, му- зыкатанумен және де басқа ғылымдармен әдіснамалық байланысы. Музыкалык білім беру мәселелерін әдісенамалық талдаудың деңгейлері, функциясы, мәні мен маңызы, әдісі мен тәсілдері.

Сүйемелдеуі бар және сүйемелдеусіз шығармаларды дирижерлау. Хор шығармаларының жеке- шығармашылық интерпретациясы. Музыка мұғалімін балалар хорымен жұмыс жасауға дайындау. Әр түрдегі және типтердегі хор партитураларын оқу және орындау. Дирижерлық тәжірибені жетілдіру, мектеп репертуарын үйрену. Хор партитурасымен, хор партияларымен жұмыс.

Жеке адамның білімділігі мен тәрбиелігінің көрсеткіші - педагог- музыканттың сөйлеу мәдениеті. Музыка мұғалімінің сөйлеу құрылымы оның дұрыстық, нақтылық және тілдік мәнерлік жағынан коммуникативтік қасиеттерінің әр алуандығы мен жүйесі. Сөйлеу мәдениетінің стилистикалық ерекшеліктері. Педагог-музыканттың кәсіби-сөйлеу тәжірибесінің негізі рефлексия.

Оқушылардың музыкалық есту қабілеті мен әншілік дауыстарының ерекшеліктері мен әншілік дағдыларын дамыту тәсілдерін. Хорда ән салу дағдыларын қалыптастыру. Хордың орындаушылық теориясы, әдістемесі және практикасы. Орындаушылық шеберліктің көптүрлілігін, темпераментті өзіне бағындыру және ұжымның шығармашылық күшін бір бағытқа бағыттау.

Мектеп музыкалық репертуарды үйрену үрдісінде концертмейстерлік дағдыларды қалыптастыру. Мектеп әні және халық әні репертуары шығармаларын үйренуде жеңіл түрде танысу, транспозициялау, нотаға қарап оқу. Мектеп әндерін сырнай аспабында сүйемелдеуде жаңа технологияларды пайдалану.

Аспаптану және аспапқа бөлудің негіздері. Аспапқа бөлудің теориялық негіздері. Аспапқа бөлудің негізгі міндеттері. Партитураны көркемдеу. Партитураны партияға жазу. Әндерді оркестрге түсіру. Музыкалық аспаптардың үйлесімділігін шыңдау, ұлттық аспаптарды меңгеру. Ұлт-аспаптар оркестрінің толық құрамын жасау.

Синтезатор аспабының шығу тарихы, құрылысы. Музыкалық дыбыс қасиеттері және онымен жұмыс. Аппликатура. Этюд. Гамма. Арпеджио. Аккорд. Балалар әндері және жаңа формадағы шығармалармен жұмыс. Орындаушылық техниканы игеру, түрлі жаттығулар қолдану. Мектеп әндерін сүйемелдей білу дағдысын үйрету.

Музыкалық-психологиялық білімдердің қалыптасуы. Қоғам мен тұлғаның музыкалық санасы. Музыканы қабылдаудағы басты заңдылықтар, музыкадағы эмоционалдық - жігерлік үрдістердің, қасиеттердің және күйінің ерекшеліктері. Музыкалық қабілет дамуының жалпы мәселелері, жекелік айырмашылықтары, жас ерекшеліктері. Тұлғаның музыкалық қажеттілігі. Музыкалық психосемантика. Музыканы оқытудың, тәрбиенің психологиялық үшбірлігі және тұлғаның музыкалық-психологиялық дамуы.

Музыка сабағы – мектептегі музыкалық білім берудің негізгі формасы, оны ұйымдастыру, өнер пәні ретіндегі ерекшелігі. Музыка сабағын жоспарлау, оның құрылымы мен мазмұны. Музыка сабағының драматургиясы, оның біртұтастығы, музыкалық іс-әрекет түрлерінің байланысы.

Музыка мұғалімінің аспапта ойнау шеберлігін жетілдіру. Музыка мұғалімінің кәсіби сапасы. Музыкалық – орындаушылық іс-әрекеттің сабақ барысында дамытудың деңгейі. Музыка мұғалімінің орындаушылық шеберлігі. Музыка мұғалімінің репертуар таңдау принцптері. Музыка сабақтарын жаңа технологияларды пайдаланып өткізу.

Музыкалық білімнің негізгі түсініктерін, заңдарын және теориясын білу. Музыка түрлерінің күрделі құрылымдарын ажыратып, музыка теориялық және практикалық негізінде, нота сауаттылығының жазылуын білу. Музыкалық оранжировка жасап, шығарманы көркемдей білуді қалыптастыру, хорды басқару және хор үндестігінің негізін оқуды білу. Музыкалық білімді оқытуда инновациялық технологияларды қолдана білу.

Оркестрдің шығу тарихы. Оркестрдің түрлері. Оркестрдің құрамына кіретін аспаптар. Оркестрдің құрамын анықтау. Аспаптар тобы. Оркестр мүшелерінің мәдени деңгейін арттыру. Отандық музыка мәдениетінің озық үлгілерімен таныстыру. Дирижердің оркестрмен жұмысы. Симфониялық және камералық оркестр.

Орыс және шетел музыка әдебиеттері, XIV-XVII ғасыр аралығындағы музыкалық мәдениет. Классицизм. Германиядағы романтизм. Венгр, поляк. Француз, итальян, чех, норвег музыка мәдениеттері. ХІХ ғасырдағы орыс музыка мәдениеті. Кеңес дәуіріндегі музыкалық мәдениет.

Қазақ музыка мәдениетінің даму кезеңдері. Негізгі жанрлардың дамуы. Бұрынғы және қазіргі таңдағы танымал композиторлардың жеке даралық ерекшелік стильдері. Қазақтың ауызша музыкалық мәдениеті. ХХ ғасырдағы қазақ музыка мәдениеті. Қазіргі замандағы қазақ музыка мәдениеті.

Хорды өңдеу курсының практикалық багыттылығы. Хорды өңдеу принциптері мен әдістері, оларды шығармашылық түрғыда қолданылуы. Хорды лайықтау тәсілдері. Лайықтау типтері. Халық әндерінің еркін өнделуі. Вокалдық-хор партитурасын талдаудың әдістері.Хорға өңдеудің негізгі принцптерін білу.

Музыкалық аспапты үйренудегі орындаушылық ерекшеліктері мен шығарманы меңгеру үрдісіндегі жұмыс әдістемесін білу,

пәндік және пәнаралық саланың негізгі бөлімдері бойынша білімді түсіну және интеграциялауды көрсету

Пән бойынша таңдалған мақсатқа сәйкес оқу жетістіктерін критериалды бағалауды және диагностикалауды қолдана білу

оқушыларды сыни ойлауға, проблеманы шығармашылықпен бірлесе шешуге тарту мақсатында пәннің негізгі концепциялары мен зерттеу құралдарын және құрылымын айқындай білу

пәнді оқытуда АКТ-ны және цифрлық білім ресурстарын пайдалану

музыкалық оқу-тәрбие процесіндегі қазіргі заман педагогикалық технологияларын және жаңа әдістемелерді қолдана білу

оқушының тұлғалық дамуын қалыптастыру мен өзінің кәсіби деңгейін көтеру мақсатында өмір бойы білім алуға мән беру

музыка пәнінің мазмұнын жетік білу жаңартылған бағдарлама бойынша оқыту

педагогикалық инновациялық технологияларды оқыту мен тәрбиелеудің мақсат-міндеттеріне, күтілетін нәтижелеріне және оқушылардың физиологиялық ерекшеліктеріне сәйкес қолдана білу

кәсіптік саладағы проблемалардың шешімін және қорытындылардың тұжырымдарын талдау

өзінің және басқалардың идеялары, әрекеттері мен пайымдауларына қызығушылық таныту негізінде сыни және жүйелі ойлауын дамыту

ортақ мақсатқа жету үшін командада, көшбасшылықта креативтілік көрсете білу

орындаушылық шеберлік сферасын, қазіргі таңдағы музыкалық өнер мен оның жақын түрлерінің бағыттарын жетік білу