6B09102 Ветеринариялық санитария в Қазақ ұлттық аграрлық университеті

Пән зертханалық ыдыстардың, техника мен жабдықтардың және оларды зертханалық зерттеулерге дайындауға, есеп-қисаптарды дұрыс жүргізуге және зарарсыздандырғыш ерітінділерді дайындауға, зертхана жануарларымен жұмыс істеу ережелерін, химиялық реагенттерді, орталарды және т.б. дайындауға мүмкіндік береді. Студенттердің зертханалық жұмыс дағдыларын қалыптастырады.

Химияның негізгі түсініктері мен заңдарын, атомның құрылысын зерттейді. Д. И. Менделеев элементтерінің периодтық заңы мен периодтық жүйесін атом құрылысы тұрғысынан түсіндіреді. Химиялық байланыстар мен молекулалардың құрылысын талдайды. "Химиялық кинетика"ұғымының мәнін анықтайды және тұжырымдайды. "Ерітінділер". "Электролиттер". "Тұз гидролизі". "Теориялық ЖСБ". "Кешенді қосылыстар". "Элементтер химиясы. Органикалық химияның теориялық негіздерін баяндайды және талдайды.

Жануарлар және құстар анатомиясы» I пәні сомалық мүшелер жүйелері тобын: жануарлар мен құстардың дене қуыстарының көкірек, құрсақ және жамбас қуысының қабырғаларын құрайтын мүшелер жүйелері, атап айтқанда тірек-қимыл аппаратын (бір-бірімен тығыз байланыста қызмет атқаратын қаңқаны, сүйектер жүйесінің байланысын, бұлшықеттер жүйесі) және тері жабынының мүшелерін оқытады.

Пән жануарлардың жасушаларының, ұлпалары мен мүшелерінің дамуын, микроскопиялық және субмикроскопиялық құрылысын, олардың фило- және онтогенездегі дамуын, эмбриогенезде организмнің даму заңдылығын, постнаталды және жетілген онтогенездегі сатысын оқытады. Микроскопиялық және электронды – микроскоп техникасын қолдану, препараттарды «оқу» және зертханалық жануарларға тәжірибе жүргізу қабілеттілігін қалыптастырады.

«Жануарлар және құстар анатомиясы» II пәні жануарлар мен құстар организмінің азық қорыту, тыныс алу, зәр бөлу, көбею мүшелері, ішкі секреция бездері, тамырлар жүйесі мен қантүзу және иммундық қорғаныс мүшелері, жүйке жүйесінің мүшелері мен сезім мүшелерінің анатомиялық құрылысы және олардың организмдегі орналасу орындары мен үй жануарларының түрлеріне байланысты құрылыс ерекшеліктерін оқытады.

Зоология - жануарлар туралы кешенді ғылым, оның биологиялық ғылымдар жүйесіндегі орны мен зоологияның қысқаша тарихынан бастап оқытады. Қарапайымдылар типі, Ішекқуыстылар типі және Жалпақ құрттар типін қарастырып, Сорғыш құрттар, Нематодтар, Таспа құрттар класстары мен Қуысты құрттар типі (Nemathelminthes), Сақиналы құрттар типі (Annelida), Буынаяқтылар типі (Arthropoda) және Хордалылар типін (Chordata) зерттейді.

Латын ветеринарлық терминологиясы анатомиялық, фармакологиялық және клиникалық терминдерді пайдалану дағдылары мен біліктілігі мәселелерін қарастырады және зерделейді, жаңа терминдердің мағыналық мәнін, олардың құрамдас бөліктерін талдау және түсіну арқылы ашуға жағдай жасайды, ал терминдік элементтердің қайталануы ветеринариялық маманның әлеуетті терминологиялық сөздігін бекітуге және қалыптастыруға ықпал етеді.

Пән экологияның ғылым ретінде қалыптасу тарихын оқытады, экологиялық популяция және оның құрылымы, организмдер және олардың тіршілігімен таныстырады. Экожүйе, экожүйедегі заттар мен энергия айналымын, тұрақты даму тұжырымдамасын меңгертеді. Ресурсты үнемдеу қабілетін, өмірлік айналым түрлерінің және өзара биологиялық ықпал етуді қалыптастырады

Ауруларды зерттеудің, этиология мен патогенезді анықтаудың әдіснамалық тәсілдері оқытылады. Жұқпалы, жұқпалы емес ауруларды зерттеу әдістері және эксперименталды зерттеулерді қоюды және жануарларға тәжірибе жүргізу кезінде жалпы әдістемелік өлшемдерді қолдану туралы базалық білімді қалыптастырады. Ауруларды зерттеудегі ғылыми тәсілдер, ғылыми құжаттар, оны құрастыру ережелері қарастырылады.

Пән экономика негіздері және қоғамдық өндірісті зерттеу әдістерінің меншік, экономикалық жүйе, қоғамдық шаруашылық нысандары, нарықтық жүйенің қызмет ету механизмінің негіздері сияқты түсініктермен таныстырады. Өндіріс, фирманың шығындары мен табысын есептеу және табыстарды бөлу қабілеттілігін, сонымен қатар экономикалық даму және нарықтық экономиканың тұрақсыздығын сараптауды қалыптастырады.

Жануарлар физиологиясын және жеке органдардың өмірлік маңызды үрдістері мен функцияларының мәнін зерттейді. Ағзаның химиялық құрамын және оның құрылымын зерттеу кезінде физиологиялық және биохимиялық процестер негізінде жатқан заманауи физиологиялық ғылымның әдістері қолданылады. Тәжірибелік жағдайларда жануарлардың мүшелері мен буындарын тану дағдыларын қалыптастырады.

Пәнді оқытудың негізгі мақсаты – білімгерлердің ой өрісін кеңейту және іскерлік салада бағдарлануға үйрету, іскерлік хат алмасу және келіссөздер жүргізуге үйрету болып табылады.

Кәсіби этика табиғаты мен мәні. Бизнестегі іскерлік қатынастардың этикасы. Бизнес этикасы ерекшеліктері. Іскерлік этика элементтері мен түрлері. Бизнестегі этикалық стандарттар, принциптер мен заңдылықтар. Этика және корпоративтік мәдениет. Заманауи бизнес этикасы. Басқару этикасы және басқару коммуникациясы этикасы. Жетекшінің этикасы.

Курс заң қызметіндегі құқық пен кәсіби этиканың түсініктері мен мазмұнын меңгеруге, заңгердің кәсіби қызметінде адамгершілік тұрғыда шешудің мүмкін жолдарын меңгеруге; этикалық тұрғыдан кәсіби қызметтің фактілерін және құбылыстарын бағалай білуге, нақты өмірлік жағдайларда адамгершілік ережелері мен мінез-құлық нормаларын қолдануға мүмкіндік береді.

Тұқым қуалайтын аномалиялар мен тұқым қуалайтын бейімділік ауруларын зерттейді, сонымен қатар диагностика, алдын алу және ауруларға төзімділік селекция әдістерін әзірлейді. Жануарлар жынысын дамытуда хромосомалық бұзылыстарды анықтай отырып, гендік-инженерлік вакциналарды қолдану дағдыларын қалыптастырады

Азықтандырудың ғылыми негіздерін, азықтың құрамы мен қоректілігін, азықтың түрлері мен сапасын, жануарларды нормаланған азықтандыру жүйесін, азықтың әр түрлі түрлерін, минералды және синтетикалық қоспаларды санитарлық бағалау әдістерін, олардың токсикологиялық сипаттамасын зерттеуге мүмкіндік береді; Студенттер азықтың сапасын бағалау әдістерінің; дайындау технологиясы, сақтау және азықтандыруға дайындау тәсілдерін; уытты бастаулардын залалсыздандыру жолдарының машықтарын меңгереді.

Табиғи, техногендік, экологиялық және даулы сипаттағы төтенше жағдайлар қаупі төнген және туындаған жағдайда шаруашылық жүргізу объектілерінде адамдардың өмірін сақтауға және объект жұмысының тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған басшылық пен қызметкерлердің іс-әрекеттерін анықтайды. Төтенше жағдайлардың алдын алу және жою мүмкіндіктерін зерделейді.

I -бөлім.Пән микроорганизмдердің морфологиясы мен физиологиясын, олардың әртүрлі физика-химиялық және биологиялық факторларға төзімділігін, сыртқы ортада генетикасын және таралуын, инфекциялық процестің пайда болуы мен ағымына қатысуын; макроорганизмның инфекциялық ауруларға төзімділігінің қалыптасу заңдылықтарын (иммунитет); инфекциялық аурулардың қоздырғыш – микробтарының жеке түрлерінің биологиялық қасиеттерін және зертханалық диагностика әдістерін қамтиды.

Пән биопрепараттарды дайындау әдістерін оқытады. Биологиялық биопрепараттардың жіктелуі. Сарысу жасау принциптері. Биопрепараттарды лиофильді кептіру, сақтау және тасымалдау. Қазақстандағы биологиялық өнеркәсіптің дамуы. Қолданылатын биопрепараттардың қысқаша сипаттамасы. Өндірістік жабдықтар мен үй-жайларға қойылатын жалпы талаптар. Биопрепараттарды тасымалдау және орау, сондай-ақ оларды байқаудан өткізу. Бактериялық және вирустық вакциналар өндірісіне қойылатын талаптар. Биопрепараттарды бақылау әдістері.

Жануарлар өнiмдерiн өндiру және өңдеу орындары мен құрылғыларына қойылатын талаптар. Жануарларды тасымалдауға дайындау. Ет, ет өнімдерін және қосымша азықтық өнiмдердi өңдеу машиналары. Сүт тасымалдау, қабылдау және сақтау. Сүт және сүт өнімдерін өндіру құрылғылары мен аппараттары. Оларды санитарлық-гигиеналық бағалау. Жануарлар өнімдерін өңдеу технологиялық үдерістерінің тиімділігін есептеу.

Пән Қазақстан Республикасының ветеринарлық кәсіпкерлік жөніндегі заңнамасын қамтиды. Сонымен қатар, жеке ветеринарлық кәсіпкерлік, заңды тұлғаның жеке кәсіпкерлікпен айналысуын, ветеринарлық кәсіпкерлік саласындағы шарттар мен міндеттемелерді қарастырады. Мал дәрігерлік кәсіпкерлік қызметпен айналысатын шаруашылық субъектілерінің қызметін ұйымдастыруды, ветеринарлық кәсіпкерліктегі маркетинг пен бизнес-жоспарлау бойынша мәселелерді оқытады.

Ағзаның тіршілік ету мен жұмыс істеу механизмдерін зерттейді, жануарларды ұстау технологияларын ескере отырып, сыртқы ортамен өзара әрекеттесуде ағзаның заңдылықтары мен функцияларын зерттейді тірі организмдерде өтетін ұлпалардың химиялық құрамын және химиялық процестерді талдайды

Пән ветеринар-азық-түлік қауіпсіздігі және тамақ технологиясы саласында білім береді, жоғары оқу орындарында ғылыми қызметті ұйымдастыруға, СҒЗЖ бағытын таңдауға, ғылыми ақпарат көздеріне дағдыланады. Патенттік зерттеулер жүргізуді, эксперимент қоюды және теориялық - эксперименталдық зерттеулерді талдауды, баспада жариялау үшін материалдарды дайындауды, рефератты ресімдеу ережелерін, дипломдық жұмыстарды дайындауды үйретеді.

II-бөлім. Зооантропоноздық инфекциялардың (туберкулез, бруцеллез, тулеремия, сібір жарасы, шошқа тілмесі, листериоз, лептоспироз) қоздырғыштарын, олардың биологиялық қасиеттерін, патогенезін, аурулардың лабораториялық диагностикасын зерттейді. Сондайақ бактериялдық инфекцияларының (эшерихиоз, сальмонеллез, иерсиниоз, ботулизм), адамдарда токсикалық инфекциялар туғызатын себептерін қоздырғыштарының биологиялық қасиеттерін, этиопатогенезін, зертханалық диагностикасын, жануарлардан алынатын өнімдердің жәнесыртқы орта объектілерінің санитарлық-микробиологиялық қауіпсіздігінбағалау әдістері қарастырылады.

Санитариялық-микробиологиялық зерттеу әдістерін зерттейді. Етті, ет өнімдерін ветеринарлық-санитарлық зерттеу әдістері. Микробтан шыққан тағамдық токсикоинфекциялар және токсикоздар. Ботулизм. Стафилококкты және стрептоккты токсикоздар. Инфекция көзі болып табылатын еттегі патогенді микробтар. Сүт және сүт өнімдерін санитарлық-микробиологиялық зерттеу. Сүт арқылы берілетін патогенді микробтар. Ірімшік микробиологиясы. Жұмыртқа микробиологиясы

Халықаралық ветеринариялық-санитариялық талаптармен және жануарлар мен өсімдіктерден алынатын өнімдердің сапасы мен қауіпсіздігін бағалау ережелеріне сәйкес ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізуді реттейтін нормативтік құжаттарды зерделейді. Азық-түлік шикізаты мен тағам өнімдерін, оның ішінде әртүрлі ксенобиотиктерді анықтауды қоса, ветеринариялық-санитариялық бағалаудың инновациялық экспресс-әдістерін көрсетеді.

Дәрілердің әсерінен тірі организмдердегі физиологиялық және биохимиялық өзгерістердің заңдылықтарын, сонымен қатар улы заттар мен улардың токсикодинамикасы мен токсикокинетикасын толық меңгеру курстың міндеті болып табылады. Дәрілік түрлерді дайындау; жануарлар организміндегі дәрілік заттардың рұқсат етілген шоғырлануын анықтау дағдылары қалыптасады.

Патологиялық физиология курсы жекелеген ағзалар мен ағза жүйелері функцияларының бұзылуының механизмдерін, барлық ауруларға тән жалпы патологиялық және компенсаторлық-бейімделу процестерін ашады; жеке патология курсы ағзалар мен ағза жүйелерінің патогенезін зерттейді.

Пәннің курсы-азықтың құрамы мен қоректілігін, азықтың қоректілігін бағалау әдістерін, азықтың сапалық көрсеткіштерін, көмірсулық, протеиндік, минералды және витаминдік қоректілікке әсер ететін факторларды оқып үйрену. Студенттер зертханалық сараптама үшін жем үлгілерін іріктеуді, жем-шөп құралдарын бағалау әдістерін дұрыс таңдауды, нақты мәндердің белгіленген талаптарға сәйкестігін объективті бағалауды істей алады.

Пәнге келесі бөлімдер кіреді: вирустың табиғаты мен шығу тегі, құрылымы мен химиялық құрамы, физико-химиялық факторларға төзімділігі, сондай-ақ вирустың және жасушаның өзара әрекеттестігі, вирустың генетикасы, әсіресе, вирусқа қарсы иммунитетті қалыптастыру, диагностиканың және алдын алудың жалпы принциптері қарастырады. Вирустарды анықтап-тану кезінде диагностиканың заманауи әдістерін қолдану дағдыларын қалыптастырады.

Пән биомеханиканы, механикалық жұмысты, энергияны оқытады. Студенттер тірі ағзаның жылу балансын, мембраналардың құрылысы мен функцияларын, биопотенциалдар мен олардың түрлерін, тұрақты және айнымалы электр тогының айырмашылықтарын, қолданылуын және олардың жануарлар мен адам ағзасына биологиялық әсерін анықтауды меңгереді. Заттың магнитті қасиеттері мен электромагниттік толқындарды интерпретациялайды.

Қоршаған орта жағдайының жануарлардың күйі мен өнімділігіне әсерін зерттейді. Жануарлардың денсаулығын сақтауға және олардың өнімділігін арттыруға бағытталған гигиеналық нормативтер мен талаптарды әзірлейді, яғни жануарлар ауруларының алдын алудың жалпы (спецификалық емес) шараларын айқындайды.

Пән, улы заттардың әсерінен болған патологиялық процестің даму мен өту заңдылықтарын, жануарлар және адам ағзасына, табиғатқа қауіптілік деңгейін, тірі ағзада өзгерістер тудыруы мүмкін нақты уытты мөлшерді анықтауды, уланудың алдын алу және емдеу шараларын, улы заттардың токсикодинамикасы мен токсикокинетикасын, талдаудың нәтижелерін ескере отырып, өз қызметін жоспарлау және жүзеге асыра білуді қарастырады

І-бөлім. Пән сойыс жануарларын, оларды тасымалдау мен сояр алдындағы күтіп бағуын, сою технологиясы мен гигиенасын, тәсілдерін, ұша мен ішкі мүшелерді тексеру әдістерін, еттің тағамдық және биологиялықмаңызын, консервілеу технологиясының негіздерін және шикізаттарын санитарлық-гигиеналық зерттеу әдістерін, сүт алу, өңдеу, сақтау технологиясы зерделейді және оларды ветеринарлық-санитарлық бағалау қағидаларын айқындайды.

Курсты игеру барысында, студенттер мал шаруашылығы шикізатының, тағам өнімдерінің және ветеринарияның сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы ветеринарлық қадағалау жүйесін, ауыл шаруашылығының әртүрлі салаларында белгіленген ветеринарлық-санитарлық ережелердің орындалуын бақылау. Адам денсаулығын, жануарлардың жағдайын және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ететін ветеринарлық қадағалауға жататын объектілердің инспекциясын білікті жүргізу.

Жануарлардың патологиялық анатомиясы курсында, эксперименттік, клиникалық және морфологиялық зерттеу тәсілдерін қолдана отырып, жануарлар организмінде туындайтын әртүрлі зақымдауларды зерттейді. Әртүрлi ауруларға тән типтiк процестер туралы ұғым бередi, маңызды құбылыстар жиынтығынан тұратын ауру жөнiнде абстрактiлiк көзқарас қалыптастырады. Жануарлардың басты ауруларының морфологиясы мен патогенезін және диагностикасын зерттейді.

Өндірістік тапсырмаларда, фермалардың аумақтарында, басқа да ветеринариялық-санитариялық бақылау және қадағалау объектілерінде инфекциялық инвазиялық аурулардың қоздырғыштарын жоюға бағытталған дезинфекция, дезинсекция және дератизация құралдарын қамтитын ветеринариялық-санитариялық іс-шаралар кешенін пайдалана отырып, биологиялық қалдықтарды зарарсыздандыру және утильдеу әдістерін зерделейді.

Клиникалық зерттеудің жалпы әдістерін және оларды қолдану техникасын зерттейді: қарау, нұқу, перкуссия, аускультация, термометрия. Қан, несеп, асқазан ішіндегісін, қарыншаларды, нәжістерді, пунктаттарды (экссудат, транссудат), стерильді пунктатты, ликворды зертханалық зерттеу әдістерін меңгереді. Жүрек-қантамыр, тыныс алу жүйесін, ас қорыту жүйесін, зәр шығару жүйесін, нерв жүйесін, қан жүйесін, зат алмасудың бұзылыстарын зерттеудің клиникалық маңыздылығын қарастырады. 5

Ауыл шаруашылығы жануарлары мен құстарын союдың әртүрлі технологияларын және оларды ет өңдеу кәсіпорындары жағдайында қолдануды зерттейді. Ұшалар мен мүшелерді қансыздандыру әдістері мен дәрежесін талдайды, сойар алдында тексеру және сойылғаннан кейінгі ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізуді ұйымдастырады. Құжаттарды ресімдеуді қамтамасыз етеді

Пәнді оқыту барысында, студенттер ядролық физика элементтерін, иондаушы сәулеленудің биологиялық әсерін, сәулелену бірлігін, дозиметрия, радиометрия және спектрометрия негіздерін, радиотоксикология, йод-131, цезий-138, стронций-90, америциум-242, радиацияның қоздырылған жануарлардың иммундық жай-күйін түзету, ветеринарияда дезактивацияны жүргізуді меңгеруге бағытталған.

Инфекция және жұқпалы ауру ұғымдарын зерттейді. Иммунитет және иммуногендік жүйелерді, ағзаның иммунологиялық реактивтілігін оқытып, эпизоотиялық процесті және оның қозғаушы күштерін талдайды. Эпизоотиялық процестің қарқындылығын, оның статистикалық көрсеткіштерін анықтайды. Эпизоотиялық ошаққа және аурудың табиғи ошағына сипаттама береді. Эпизоотияға қарсы іс-шараларды регламенттейді. Сауықтыру іс-шараларының тізімін және эпизоотиялық ошақты жою тәсілдерін нақтылайды.

Өсімдік және ара шаруашылығы өнімдерін ветеринариялық-санитариялық сараптау тәртібін зерделейді. Зерттеу әдістері көрсетілген, сондай-ақ ақауларды сипаттап, шығу тегі ұсынылған. Ветеринарлық-санитарлық сарапту кезінде қолданылатын есептік және санау құжаттары көрсетілген

Сүт өңдеу кәсіпорындарының құрылымы мен технологиялық жабдықтарын және сүт өңдеу тәсілдерін зерттейді. НАССР жүйесін есепке ала отырып, бақылау нүктелерінде сүттің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау тәсілдерін талдайды. Сүт құрамыцндағы түрлі зиянды заттар бойынша шектеулі мөлшерді анықтайды

Мал шаруашылығындағы дәстүрлі емес қоспалардың қазіргі жай-күйі және дамуын менгеру.Дәстүрлі емес қоспалардың жіктелуін талқылау. Дәстүрлі емес қоспалар өндірісінің технологиясы мен гигиенасы, оларды ветеринариялық-санитариялық сараптауын өткізу. Дәстүрлі емес азықтық қоспаларды қолдану арқылы алынған мал шаруашылығы өнімдерін сараптау және санитарлық бағалауды жүргізу.

Инновациялық технологияларды қолдану арқылы мал шаруашылығы өнімдеріне ветеринарлық-санитарлық сараптама жүргізу әдістемесін зерттейді. Санитарлық бағалауды ескере отырып, қолданыстағы стандарттардың талаптарына сәйкес алынған өнімнің қауіпсіздік дәрежесін белгілейді.

Қазақстан Республикасының ветеринарлық заңнамасын және ветеринариялық санитария мен тағам қауіпсіздігі мәселелері бойынша нормативтік-құқықтық актілерді зерделейді. Жануарлар өнімдері мен шикізаттарын және тағам өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін нормативтік-құқықтық актілердің қолданылуын талдайды.

Жануарлар, жануарлар өнімдері мен шикізаттарын темір жол, автокөлік, әуе, теңіз және өзен көлігімен тасымалдау тәртібін зерделейді. Сүт тасымалдау барысында қолданылатын ветеринариялық-санитариялық талаптарды ұсынады. Ветеринариялық-санитариялық бақылау объектілерін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу кезінде мемлекеттік ветеринарлық бақылау және қадағалауды жүзеге асыру қағидаларын талдайды. Бақылаудағы жүктерді тасымалдауға қатысқан көлік құралдарын ветеринариялық-санитариялық өңдеу

Пән ет және сүт өнеркәсібі кәсіпорындарының санитариясын және гигиенасын оқытады. Курсты меңгеру барысында ет және ет өнімдерін, сүт және сүт өнімдерін өндіруді санитарлық-гигиеналық бақылау сұрақтары қарастырылады. Өндірістік кәсіпорындарда ветеринарлық-санитарлық шараларды жүзеге асыру кезінде тағам желілері мен жабдықтарын санитарлық өңдеудің қазіргі заманғы әдістері мен технологияларын қолдану, қауіпсіздік техникасын сақтау зерттеледі.

Пәнді оқыту барысында болашақ мамандар, Қазақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы өткізілетін жануарларды, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты бақылау мен ресімдеуді қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық, құқықтық және экономикалық мәселелерді бақылауды жүргізуді үйренеді. Мемлекеттiк ветеринариялық-санитариялық импорт пен экспортты қадағалауды, ЕАЭО елдерiнде және Кеден одағының елдерiндегi тасымалдау ережелерiнің сақталуын қамтамасыз етеді.

Пән ауыл шаруашылығы өндірісінің өнімдері мен процестерін ұлттық және халықаралық нормативтік-құқықтық қамтамасыз етуді, сәйкестікті растау жүйесін, стандарттау бойынша нормативтік құжаттарды жүйелендіруді; өнімнің сапасын анықтау әдістерін; сертификаттау бойынша органдарын, сынақ зертханаларын аккредиттеуді; Техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды; ИСО 9000, 22000 бойынша сапа менеджменті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйесін қамтиды.

Қазақтың ұлттық өнімдерінің негізгі түрлерін соның ішінде қазы, шұжық, жал, жая, қарта, сүр-ет жылқы етінен дайындалған қазақтың ұлттық өнімдерін, сүттен жасалынатын сүт өнімдерін қатық, қаймақ, айран, сары май, сүзбе, ірімшік, қымыз, шұбатты ветеринариялық санитариялық сараптамасын зерттейді

Материалды іріктеу, зерттеу жүргізу және құқық қорғау органдарына жәрдемдесу шеңберінде сот сараптамасы актісін дайындау және мемлекетке және жеке тұлғаға залал келтіретін жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты сатуға және пайдалануға байланысты азаматтық және қылмыстық істерді қарау кезінде сот төрелігіне қатысу бойынша ветеринариялық-санитариялық сарапшының іс-әрекетін ұйымдастыру тәртібін зерделейді.

Әр түрлі балықтардың түрлері мен сипаттамаларын оқытады. Балықтарда кездесетін жұқпалы және жұқпайтын этиологиялы ауруларды зерттеу. Өнімнің балаусалық дәрежесін анықтауға мүмкіндік беретін зерттеу әдістерін меңгеру. Балауса, кептірілген, қақталған балықтарды ветеринариялық-санитариялық сараптау қағидалары мен әдістері баяндалған. Балық өсіру шаруашылықтарында және ішкі сауда объектілерінде қолданылатын есепке алу және есеп беру құжаттамасы ұсынылған.

Пән ветеринарлық-санитарлық сараптау зертханаларында қолданылатын, замануи зерттеу әдістерін, заманауи әдістемелердің валидациясын, азық-түлік қауіпсіздігі және жануарлар ауруларын балау бөлімдерінде қондырғылар мен аппаратураларды калибрлеуді, сынама дайындаудың инновациялық әдістерін, сандық қондырғылармен және жасанды интеллект құралдарымен аспаптық талдау жүргізу тәртібін қамтиды.

Радиометрия және дозиметрия жүргізу әдістерін зерттейді. Иондаушы сәулеленудің табиғи және жасанды көздерін, олардың физикалық сипаттамасын және олардың шығаратын доза қуатының мөлшерін түсіндіреді. Табиғи радиоактивті заттар, олардың тұқымдастары, өсімдіктер мен жануарлар организмінде таралуы, ұстау туралы ақпарат береді. Ауыл шаруашылығы тізбектері бойынша радиоизотоптардың көшуін анықтайды: топырақ – өсімдік – жануар – мал шаруашылығы өнімдері. Радионуклидтермен ластанған мал шаруашылығы өнімдерін өңдеудің технологиялық тәсілдерін ұсынады.

Халықты қауіпсіз тағам өнімдерімен қамтамасыз етудегі маңызы. Табиғи радиоактивті заттар, олардың таралуы, өсімдіктерде және жануарлар организмінде болуы. Ауыл шаруашылығы тізбектері бойынша радиоизотоптардың көші-қоны: топырақ-өсімдік-жануар-мал шаруашылығы өнімдері. Радионуклидтермен ластанған мал азығын, мал және мал шаруашылығы өнімдерін пайдалану жолдары. Радионуклидтермен ластанған мал шаруашылығы өнімдерін өңдеудің технологиялық тәсілдері.

Қазақстан Республикасындағы ветеринарлық іс негіздерін оқытады. Шет елдердегі мемлекеттік және халықаралық ветеринариялық ұйымдармен танысады. Шекарада және көлікте ветеринариялық-санитариялық қадағалауды қоса алғанда, мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық қадағалауды жүзеге асыру бойынша дағдыларды қалыптастырады

І-бөлім. Сүт өңдеу барысындағы технологиялық желілерді, сүтті өндіру, ветеринариялық-санитариялық сараптау және сақтау кезіндегі гигиеналық норма талаптарын зерделейді. Ашытылған сүт өнімдерінің, сусындардың, ірімшіктер мен сүт консервілерінің ассортиментін, тағамдық құндылығын және диеталық құнарлылығын зерделейді

Пәнді оқу барысында паразитологилық, инвазиялық аурулар негізіндегі ғылым мен тәжірибенің жаңа жетістіктерін, инновациялық технологиялар негізінде теория, практика жүзінде, паразиттердің морфо-биологиялық ерекшеліктерін, паразитохозиялық өзара қарым-қатынас ерекшеліктерін, жануарларды, құстарды, балықтарды тірі және өлгеннен кейінгі балау, паразитологиялық зерттеу әдістерін меңгеру, инвазиялық аурулар бойынша ауру ошақтары шыққан шаруашылықтарда емдеу, алдын алу шараларын жасау дағдыларын меңгереді.

Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасын, ХЭБ және жақын және алыс шетелдермен Үйлестірілген заңнамалық құжаттарды қолдана отырып, құс шаруашылығы өнімдерінің тағамдық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған жүргізудің инновациялық технологияларын пайдалана отырып, санитариялық-гигиеналық зерттеулер әдістерін зерделейді.

Пән төтенше жағдайлар кезінде жануарларға далалық сою пункттерін ұйымдастыру мен ет және ет өнімдері, сүт және сүт өнімдерін, жұмыртқа, балық шаруашылығы, ара шаруашылығы өнімдерін, сондай-ақ жануарлардан алынатын шикізаттар сапасын бағалау мен ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізу тәртібін қарастырады.

Ветеринариялық инспекторлардың құқықтары мен міндеттерін, ветеринария саласындағы аумақтық инспекциялар жүргізетін ветеринариялық-санитариялық бақылау мен қадағалау талаптары мен тәртібін зерделейді. Есепке алу және есеп беру құжаттарын көрсетеді, тұтынуға жарамсыз өнімдерді залалсыздандыру және жою талаптары мен тәртібін айқындайды

ІІ-бөлім. Пән ет өнімдері мен жануарлар шикізатын өндіру, өңдеу, сақтау және өткізу технологиясының сақталуын бақылау және ұйымдастыру, сондай-ақ ет өңдеу кәсіпорындарында, сою пункттерінде, сою алаңдарында және жануарлар өнімдерін шығаратын басқа да кәсіпорындарда сапа мен мемлекетаралық стандарт талаптарына сәйкестік пен ветеринариялық санитариялық қағидалардың сақталуын бақылауды зерделейді.

Пән тағам өнімдерінің ветеринарлық-санитариялық сараптамасын ұйымдастыруды, ішкі сауда объектілерінде экспресс-әдістердің көмегімен ветеринарлық-санитариялық бағалауды үйретеді, сатылатын өнімнің, өсімдік және жануар тектес шикізаттар мен жартылай фабрикаттардың сапасы мен қауіпсіздігін анықтауды әдістерін зерделейді.

Кәсіби ауланатын жануарлардың негізгі түрлерін және олардан алынатын өнімдерді зерттейді. Қазақстан Республикасында, жақын және алыс шетелдерде кәсіпшілік өнімдерінен алынатын өнімнің сапасы мен қауіпсіздігін анықтау бойынша қолданылатын нормативтік құжаттардың тізбесін анықтайды сараптама жүргізу үшін инновациялық әдіснамаларды, қазіргі заманауи аспаптар мен жабдықтарды қолданады.

Жануарлар организмінің құрылымының ерекше морфологиялық ерекшеліктерін түр, тұқым, жас аспектілері бойынша анықтау, латын ветеринариялық терминологиясын ескере отырып, жануар организмінің тіршілік әрекетінің реттеу процестерін түсіндіру, ветеринариялық санитария саласында зертханалық зерттеулерді ұйымдастыру, жүргізу. химиялық және биохимиялық талдаулар жүргізу

Ветеринариялық кәсіпкерлікті түсіндіру және белсенді кәсіпкерлік ортаны құру үшін ветеринариядағы менеджментті практикада қолдануды негіздеу.

Ветеринариялық микробиология, иммунология, вирусология бойынша білімдерін инфекциялық аурулардың бактериологиялық және серологиялық диагностикасын жүргізуде, вирустық ауруларды бір-бірінен ажыратуда, вакциналарды, сарысулар мен диагностикумдарды дұрыс қолдануда және емдік және алдын алу іс-шараларын жүргізуе, тағам өнімдерін санитариялық-микробиологиялық зерттеу әдістерін қолдануда ұтымды көрсету.

Зертханалық, тәжірибелік мәліметтерге патофизиологиялық, патоморфологиялық талдау жасау және олардың негізінде патологиялық процестердің даму механизмдері туралы қорытындыларды тұжырымдау, ішкі ауруларды диагностикалау, ауылшаруашылық жануарлары мен құстарының әртүрлі түрлеріне арналған дәрілік заттардың фармакодинамикасын және фармакокинетикасын сипаттау.

Тағам өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жануарларды сою технологиясын қадағалау және ішкі сауда объектілерінде ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізу әдістерін жетілдіру.

Тамақ өндірісінде, сонымен қатар биологиялық қалдықтарды заманауи технологияларды пайдалана отырып кәдеге жарату барысында ветеринариялық санитария саласындағы зерттеулерді тестілеу

Қазақ ұлттық өнімдерін бағалау мен кеден операцияларын техникалық реттеу және Ветеринариялық-санитариялық бақылау объектілерінің орын ауыстыру барысын сипаттау.

Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды меңгеру негізінде бәсекеге қабілетті болашақ маманның дүниетанымдық, азаматтық және адамгершілік ұстанымдары негізінде қоршаған ортаны бағалау, мемлекеттік, орыс және шет тілдерінде коммуникация құру, салауатты өмір салтына бағдарлау, өзін-өзі кәсіби жетілдіру, жеке және кәсіби бәсекеге қабілеттілігін көрсету

Сот-медициналық сараптама кезінде, санитарлық қауіпсіздікте және жемшөп қоспаларын пайдалануда қазіргі заманғы зерттеу әдістерін және токсикологиялық талдауларды көрсету, жануарлардың улануының алдын алу шараларын әртүрлі жағдайларда және дер кезінде жүргізу.

Қоршаған орта факторларының жануарлардың денсаулығы мен өнімділігіне әсерін бағалау, мал шаруашылығы объектілерінде ветеринариялық-санитариялық іс-шараларды жүзеге асыру, жануарлардың саулығын қамтамасыз ету және қауіпсіз тамақ өнімдерін шығару үшін мал шаруашылығында, азықтандыруда, ветеринариялық гигиена мен санитарияда жаңа технологияларды қолдану.

Іскерлік қағаздарды, академиялық жазбаларды, ветеринариядағы ғылыми құжаттама мен ғылыми зерттеулердің әдістемесін оқу және ғылыми-зерттеу жұмыстарында және әртүрлі ғылыми жанрдағы мәтіндерді рецензиялауда, аннотацияларды шолуда қолдану.

Мал шаруашылығындағы радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін және төтенше жағдайлар туындағанда биофизика және ветеринариялық радиобиология білімін саралау

Мал шаруашылығы, өсімдік, балық, ара, құс шаруашылығы өнімдерінің тағамдық қауіпсіздігін бағалау және өнім сапасының жаңа стандарттарын таныту.

Ара, кәсіби ауланатын және басқа да жануарлар ауруларын балау үшін, сондай-ақ жұқпалы аурулардың алдын алу және жою кезінде эпизоотология және паразитология талаптарын ұсыну

Өнімдерді өндіру, тасымалдау, сақтау барысында заманауи жабдықтар, құралдар мен құрылғыларды пайдалана отырып, гигиена және санитария талаптарын жобалау.