7M02310 Аударма ісі в Абай Мырзахметов атындағы Көкшетау университеті

Пән магистранттарда шет тілдерін оқыту әдістерінің тарихы туралы жүйелі түсінік қалыптастыру және олардың дамуының эволюциялық жолына ғылыми көзқарас; шт оқыту әдістерін талдау және жалпылау, сыни және шығармашылық тұрғыдан түсіну, олардың күшті және әлсіз жақтарын анықтау, сондай-ақ оқытудың мақсаттары мен шарттарына байланысты шт оқытудағы әртүрлі бағыттардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау; әдістемелік өзін-өзі білім алуға және кәсіби жетілдіруге қызығушылығын қалыптастыру.

Магистранттардың кәсіпорынды ұйымдастыру мен басқарудың негізгі принциптері мен әдістерін меңгеруі, шаруашылық жүргізудің қазіргі жағдайында кәсіпорындарды басқарудың теориясы мен тәжірибесінің негіздерін, менеджмент саласында шешім қабылдау үрдістерін оқып білу, жүйелеу және бекіту, салалық бәсекелестік жағдайында қазіргі заманғы әдістермен және жұмыс тәсілдерімен танысу, өйткені нарықтық экономикалық қатынастарды қалыптастыру принципті жаңа міндеттерді шешу үшін қазіргі заманғы аппаратқа ие жаңа білімдер мен іскерліктермен қаруланған білікті мамандарды дайындауды талап етеді

Пән мәдениетаралық қарым-қатынаста мәдени қабылеттілік пен толеранттылықты дамытуды, магистранттардың ой-өрісін кеңейтуді және олардың мәдениеттанулық және лингвомәдени білімді алуын, шетел тілін меңгерумен қатар коммуникативтік мінез-құлықтың ұлттық-мәдени ерекшеліктерін оқу қажеттілігін түсінуді қалыптастыруды, магистранттардың мәдениаралық коммуникативтік құзыреттілігін арттыруды көздейді.

Пән магистранттардың тілдердің лингвистикалық және мәдениетаралық қарым-қатынасы саласында кешенді кәсіби құзыреттіліктерге ие болуын көздейді, олар оларға дайындық бейініне сәйкес қызмет түрлерін орындауға мүмкіндік береді: іс жүзінде кез келген ауызша және жазбаша хабарларды түсіну және аудара білу, тіпті ең күрделі жағдайларда да мәндердің түрлі реңктерін пайдалана отырып, жоғары қарқынмен және жоғары дәлдікпен тез сөйлей білу.

"Басқару психологиясы" пәнінің мазмұны негізгі мәселелерді қамтиды: басқару жүйесін зерттеу тәсілдері, басқару қызметінің мәні және оны зерттеудің негізгі тәсілдері, еуропалық, американдық, жапон басқару жүйесінің теориялық және практикалық психологиялық аспектілері, ұйым қызметкерінің тұлғасы психологиялық талдау және басшының басқарушылық әсер ету объектісі, басқару қарым-қатынас психологиясы, іскерлік келіссөздер психологиясы, экстремалды және стресстік жағдайлардағы басқару қызметі.

Пән аударма қызметінің пайда болуының негізгі тарихи кезеңдерімен, аударманың бірінші теоретиктерімен: Цицерон, Этьен Доле, Тайлер, Сэвори; патша Ресейіндегі аударманы диссиденттік құралы ретінде қолдану; аударма сапасын бағалаудағы нормативтік талаптар мен олардың рөлі; аударма жанрының стилистикалық нормалары; мағыналық қателерді жіктеу; аударма сапасын бағалаудың шартты талаптары.

Пән магистранттардың лингвистиканың негізгі жалпы ұғымдарын бекітуді, тіл білімі теориясы (Адам тілі) саласындағы білімдерін кеңейтуді және тереңдетуді көздейді.қазіргі кезеңде зерттеушілердің алдында тұрған лингвистикалық қарым-қатынастың аса маңызды мәселелерімен танысу; сондай-ақ болашақ аудармашылардың мәдениетаралық құзыреттілігін басқа лингвомәдени қоғамдастықтардың өкілдерімен сәтті екіжақты қарым-қатынас жасауға қабілеттілігі мен дайындығы ретінде қалыптастыру.

Пән шет тілді білім беру жүйесінің қазіргі жағдайын талдай білу, мәдениетаралық коммуникация теориясын меңгеру, шет тілдерін оқыту әдістемесінің тарихын білу, әдістемелік бағыттардың эволюциясын білу, шет тілдерін оқыту үрдісінде әртүрлі ақпараттық ресурстар мен мультимедиялық технологияларды қолдана білу.

Пән мәдениетаралық қарым-қатынаста мәдени қабылеттілік пен толеранттылықты дамытуды, магистранттардың ой-өрісін кеңейтуді және олардың мәдениеттанулық және лингвомәдени білімді алуын, шетел тілін меңгерумен қатар коммуникативтік мінез-құлықтың ұлттық-мәдени ерекшеліктерін оқу қажеттілігін түсінуді қалыптастыруды, магистранттардың мәдениаралық коммуникативтік құзыреттілігін арттыруды көздейді.

Пән магистранттардың кәсіби құзыреттілігінің маңызды құрамдас бөлігі ретінде әдеби редакциялау дағдыларын қалыптастыру және сөйлеуді меңгеру деңгейін арттыруды көздейді.

Пән болашақ аудармашылардың кәсіби дағдыларын жетілдіруді, мәтіндерді талдау және редакциялау әдістері мен тәсілдерін меңгеруді, жалпы мәдени (әмбебап) жалпы кәсіби және кәсіби құзыреттілікті қалыптастыруды көздейді.

Пән ауызша сөйлеу дағдыларын дамытуға бағытталған оқыту әдістерін (интенсивті әдістер (Г. А. Китайгородская), эмоциялық-мағыналық әдіс (И. Ю. Шехтер), ересектерді жеделдете оқытудың суггестокибернетикалық интегралды әдісі (В. В. Петрусинский), Бату әдісі (А. С. Плесневич), сөйлеу әрекетінің курсы (А. А. Акишина), ритмопедия (Г. М. Бурденюк және т.б.), гипноедия және т. б.); г. Лозановтың сугестопедиялық әдісімен танысу.

Пән магистранттарды лингвистикалық пәндерді оқу кезінде қажетті негізгі лингвистикалық ұғымдармен, бір мәселелерді шешу кезінде әртүрлі әдістермен, неғұрлым кең таралған лингвистикалық әдістермен таныстыруды көздейді; лингвистикадағы антропоцентрикалық парадигманың қалыптасу контекстінде лингвомәдениет мәнін ашады, тіл мен мәдениеттің өзара іс-қимыл процесін көрсетеді, лингвомәдени талдау әдістерін меңгеруге мүмкіндік береді.

Пән келесі сұрақтарды қарастырады: мәдениет және адам, мәдениет және өркениет, лингвомәдениеттану тарихы мен теориялық негіздері, лингвомәдениеттану міндеттері мен мақсаттары, лингвомәдениеттану объектісі мен пәні, лингвомәдениеттанудың негізгі ұғымдары, Тіл және мәдениет - өзара іс-қимыл мәселелері, тіл мен мәдениеттің өзара байланысы, әлемнің тілдік бейнесі.

Пән аударма мәтінін талдау және түзету дағдыларын қалыптастыру және дамыту; ағылшын және орыс тілдерін кең қызмет салаларында пайдаланатын әр түрлі елдер мен мәдениет өкілдері арасындағы жан-жақты байланысты жүзеге асыру кезінде жоғары сапалы жазбаша және ауызша аударманы қамтамасыз етуге қабілетті мамандарды даярлау.

Магистранттардың коммуникативтік құзыреттілігін меңгеру, ол кәсіби қызметтің әр түрлі салаларында, ғылыми және практикалық жұмыста шет тілін пайдалануға мүмкіндік береді. Кәсіби мақсаттар үшін шет тілі курсы магистранттардың ой-өрісін кеңейтуге, олардың жалпы мәдениеті мен білімін, ойлау мәдениетін және экономика саласында күнделікті және кәсіби қарым-қатынасты арттыруға ықпал ете отырып, білім беру және тәрбие мақсаттарын жүзеге асырады.

Пәнді оқу теориялық және практикалық білім береді, оларды меңгермей-ақ тілдің қазіргі даму кезеңінде қолданылуын түсіну мүмкін емес, бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамның тілдік мәдениетін қалыптастыруға әсері, бұқаралық ақпарат құралдарының тілін зерттеуге жүйелі тәсілді қалыптастыру.

Пән аударматану бойынша мамандарды дайындаудың өзекті мәселелерін зерделеуді көздейді: аударма мәдениетті дамытудағы маңызды фактор ретінде, аударманың әлеуметтік-мәдени аспектісі, аспектілік және мәтіндік аударматану, аударма екінші номинация ретінде, аударма курьездері, аударма аспектісіндегі этнолингвистика және лингвомәдениеттану мәселелері.

Пән лексикалық идиомалардың жиынтығы ретінде идиоматиканы, сондай-ақ тілдің ерекше бірлігі ретінде идиомның синтаксистік және экспрессивті-стилистикалық қасиеттерін, мағынасының сипатын, көркем мәтінді аударудың негізгі мәселелерін, аудармашылық трансформациялардың табиғатын және оларды көркем мәтінді аударуда баламалылыққа жетудің негізгі құралы ретінде пайдалануды қарастырады.

Пән магистранттарды кәсіби бағытталған аударманың ерекшеліктерімен, экономикалық мәтіндер мен қаржылық құжаттардың лексика-грамматикалық және стилистикалық ерекшеліктерімен, қаржы саласындағы заңды нюанстармен таныстыруды көздейді.

Пән бұқаралық-медиалық мәтіндер жанрларының өзгермелі құрамын оқып үйренуді, мәдениетаралық жағдайды ескере отырып, БАҚ мәтіндерін жасауды және жалпы - публицистиканың функционалдық-стильдік нормаларын және лингвостилистикалық құралдардың жаңартылған жүйесін қалыптастыруды көздейді; тілдерді оқыту және аудару процесінде әртүрлі ақпараттық ресурстарды, сандық білім беру ресурстарын және мультимедиялық технологияларды қолдана білуді қалыптастырады.

Пән қазіргі заманғы ағылшын/неміс тілінің лексикалық жүйесінің ерекшеліктерін, сөзжасам сөздік құрамын байыту тәсілі ретінде; аударманың жалпы теориясындағы контекст ұғымын; көркем әдебиеттегі контекстуалды сәйкестіктерді; туынды контекст арқылы фразеологиялық бірліктерді аударуды; көркем мәтін аудармасының негізгі мәселелерін; аударма трансформациясының табиғатын зерттеуді және оларды көркем мәтінді аудармада баламалыққа жетудің негізгі құралы ретінде пайдалануды қарастырады.

Пән "мәдениет-тұлға-диалог-мәтін-түсінік" ұғымдарын, әр түрлі жанрдағы мәтіндерді бір мәдениеттен екінші мәдениетке аудару іскерліктерін меңгеруді; магистранттарда мәдениетаралық қарым-қатынас контекстінде туындайтын аудармашылық мәселелерді теориялық тұрғыдан ұғынуды меңгеруді көздейді.

Пән әлемдік әдебиет тарихы бойынша базалық теориялық білімді, оның дамуының негізгі заңдылықтарын, шетел әдебиетінің ірі өкілдерінің шығармашылығын, ойлау мәдениетін, ақпаратты қабылдау, талдау, жалпылау, мақсат қою және оған қол жеткізу жолдарын таңдау қабілетін меңгеруді көздейді.; шетел әдебиетінің теориясы мен тарихы, мәтінді филологиялық талдау және интерпретациялау саласындағы негізгі ережелер мен концепцияларды, филологияның тарихы, қазіргі жағдайы және даму болашағы туралы түсінік беру; жалпы мәдени және кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру.

Пән бұқаралық ақпарат құралдарының тілін (интернет-тіл) зерттеуге жүйелі көзқарасты қалыптастыруды көздейді; теориялық және практикалық білім береді, оларды меңгермей дамудың қазіргі кезеңінде тілдің қолданылуын түсіну мүмкін емес, бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамның тілдік мәдениетін қалыптастыруға әсері.

Пән қазақ/орыс әдеби тілінің,шет тілдерінің (ағылшын және неміс) қазіргі жағдайы туралы жалпы түсініктерді қалыптастырады; тілдердің қолданылуы мен дамуының негізгі заңдары мен бағыттары, қоғамның тілдік мәдениетінің өзекті мәселелері туралы; қазіргі қазақ/орыс/шет тілдерінің сөйлеу, морфология, синтаксис, сөз қолдану және жазу деңгейінде нормативтік жүйесі туралы.

Пән синхронды аударма технологиясы туралы білім негізінде синхронды аударма және ықтималдықты болжау дағдыларын қалыптастырады; синхронды аударма туралы ғылымның қазіргі жай-күйімен, лексика-грамматикалық трансформация ұғымдарымен, синхронды аударма түріне байланысты аудармашының стратегиясымен таныстырады.

Пән магистранттарға отандық және шетелдік лингвистикадағы қазіргі аударматанудың өзекті мәселелері туралы; ерекше тілдік іс-әрекет ретінде аударудың негізгі заңдылықтары мен механизмдері туралы; аударма практикасы және кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру туралы білім беруді көздейді.

Пән филология негіздерін және аударматануға жалпы лингвистикалық кіріспе; тіларалық сөйлеу қызметінің лингвистикалық аспектілерін; адам қызметінің түрі ретінде аударманы; аударма теориясының әртүрлі ғылымдардың зерттеу пәні ретінде жекелеген аспектілерін; лингвистикалық аударматануды зерделеуді көздейді.

Пән аударманың әлеуметтік қызметін оқып үйренуді көздейді: аударма тілдердің өзара әрекеттесуі және мәдениеттің өзара әрекеттестігі ретінде; аударма теориясын ғылым ретінде бекітуді; бастапқы және аударма мәтіндерін салыстыруды; аударма тілінің бірліктерін қолдану арқылы шет тілінің лексикалық бірліктерін аудару тәсілін; фразеологизмдерді оқытудың заманауи тәсілдерін; орыс және ағылшын тілдерінің фразеологиялық бірліктерін топтастыруды; фразеологиялық бірліктердің морфологиялық ерекшеліктерін; өзгеретін және өзгермейтін сөз формасымен етістік ФЕ морфологиялық модельдерін.

Пән білім алушыларда ауызша және жазбаша түрде кәсіби аудармашы үшін қажетті дағдылар мен біліктерді, құзыреттілікті қалыптастыруды, атап айтқанда, іскерлік қарым-қатынас құралы ретінде орыс және ағылшын тілдерін еркін меңгеруді; магистранттардың лингвистикалық және филологиялық дайындығын жетілдіруді, Жалпы гуманитарлық және әлеуметтік-экономикалық пәндер циклінің пәнаралық байланысын нығайтуды, болашақ мамандардың білімін үнемі байытуға және жаңартуға ұмтылысын дамытуды көздейді.

Ғылыми танымның жалпы заңдылықтары мен үрдістерін білу, белгілі бір лингвомәдени орта өкілдерімен қарым-қатынас жағдайында сөйлеу және коммуникативтік мінез-құлықтың ерекшеліктерін анықтай білу; түрлі тілдер тасымалдаушылары әлемнің ұлттық көріністерінің сәйкессіздігі кезінде туындайтын өзара түсіністіктің қиындықтарын жеңу тәсілдерін табуы тиіс. Қандай да бір коммуникативтік жағдайда мәдениетаралық коммуникация негіздерін білуі тиіс.

Публицистикалық сипаттағы мәтіндерді шет тілінен ана тіліне және керісінше аудара білу; аударма және редакциялау дағдысы мен тәсілдерін меңгеру.

Қазақстандағы аударма ісінің қазіргі жай-күйін талдай білу, шетелдік тәжірибемен салыстыра білу және оны ұлттық ерекшеліктер мен жергілікті жағдайларды ескере отырып бейімдеу.

Сөйлеу әрекетінің түрлі түрлерінде мәдениетаралық құзыреттіліктерді қалыптастырған шет (ана тілі емес) тілін қолдану саласындағы білім мен тәжірибелік іскерлікті меңгеру. Кәсіби аударма қызметін жүзеге асыру барысында лингвистика ұғымдары мен категорияларын еркін қолдана білуі тиіс.

Ғылыми мәтіндерді оқудың және оқу зерттеу мәтіндерін дайындаудың негізгі тәсілдерін меңгеру, атап айтқанда библиографиямен жұмыс істеу, жазбаша мәтін жоспарын дайындау, ғылыми стиль үшін жарамды сөйлеу құралдарын іріктеу, мәтіннің ауызша таныстырылымын және оған қосымша материалдарды дайындау.

Мәтінді теориялық, салыстырмалы-тарихи талдау әдістерін меңгеру; әдебиет шығармаларын талдай білу, олардың әдеби бағыт пен стильге қатыстылығын анықтау.

Шет тілін оқыту нәтижелерінің сапасын бағалау және диагностикалау дағдыларын меңгеру.

Аударма процесіндегі баламалықтың қажетті деңгейін қалыптастыру, аударма процесіндегі когнитивті диссонансты жеңу тәсілдерін, аударма мәтінін өзгертуден кейінгі редакциялау дағдыларын меңгеру.

Іс жүзінде кез келген ауызша немесе жазбаша хабарлардың аудармасын түсіну және жүзеге асыру, бірнеше ауызша және жазбаша дереккөздерге сүйене отырып, байланысты мәтінді жасай білу; жоғары қарқынмен және жоғары дәлдікпен кенеттен сөйлеу, тіпті ең қиын жағдайларда да мәндердің түрлі реңктерін пайдалану.

Заманауи аударматанудың негізгі терминологиялық аппаратын меңгеру.

Кәсіби міндеттерді шешу үшін кең ой-өрісін, теориялық білімдер мен құзыреттіліктер кешенін меңгеру, соның ішінде шет тілін оқыту және аударма әдістемелерін меңгеру.

Барлық кәсіби мансап бойы өзгермелі технологияларға табысты бейімделуге мүмкіндік беретін өмір бойы оқу іскерліктері мен дағдыларын меңгеру, кәсіби қызметте өз білімдерін үнемі жетілдіру.