6B05210 Гидрология в Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

«Мамандыққа кіріспе» курсының негізгі мақсаты - «Гидрология» мамандығының болашақ мамандығымен танысу, су ресурстарының көлемі мен олармен байланысты мәселелер. «Мамандыққа кіріспе» пәні - табиғатта және адам өмірінде су сияқты мәселелерді қамтиды; гидросфераның концепциясы; гидрология және оның басқа ғылымдар арасында орны; су ресурстарын және оларды пайдалану; ТМД және Қазақстандағы гидрологиялық зерттеулерді дамытудың негізгі кезеңдері; Қазақстандағы гидрология мамандығының тарихы; су қоймалары және олардың гидрологиялық режимінің негізгі ерекшеліктері; мұздықтар және олардың гидрологиялық маңызы; мұхиттардағы мұзды бөлу; жер асты суларының шығу тегі мен сулы-батпақты жерлердің пайда болуы туралы негізгі түсініктер, олардың морфологиясы және түрлері

Гидрологиялық процестердің жалпы даму заңдылықтарын, гидрологиялық процестердің табиғат жағдайларымен өзара байланысын қарастырады.

Берілген курс математикалық аппараттарды меңгеру үшін және қолданбалы есептерді шешу үшін керек. Курс келесі мамематикалық тараулардан тұрады: сызықтық алгебра, аналитикалық геометрия, функция, функцияның шегі, дифференциалдық және интегралдық есептеулер

Пәннің мақсаты студенттерге геодезиялық өлшемдердің нәтижелерін жинақтау мен талдаудың технологиялары мен әдістерін, топографиялық-геодезиялық жұмыстарды орындау туралы білім мен дағдыны қалыптастыру. Пәнді зерделеу топографиялық суреттеудің қазіргі заманғы технологиялары, жергілікті жерде кез келген нүктені және жер-су телімдерін анықтауда топографиялық план мен карталармен жұмыс жасау негіздері, сондай-ақ геодезиялық приборлар туралы мәлімет, оларды қазіргі заманғы компьютерлік бағдарламаларды қолдана отырып өлшеу және математикалық өңдеу туралы білімді қалыптастырады

Пән қарапайым есептеуді түсінудің теориялық негізін қамтамасыз етеді. Оқытылатын тақырыптар келесідей: көп айнымалы функциялар, көп айнымалы функциялардың дифференциалдық және интегралдық есептеулері, сандық және функцияналдық қатарлар теориясы, айқындалмаған функциялар теоремалары, дәрежелік қатарлар, жәй дифференциалдық теңдеулер негіздері, математикалық статистика және ықтималдық теориясы элементтері. Бұл курс математикалық талдаудың теориясы мен математиканың есептеу аспектілерін қамтиды.

«Инженерлік геодезия» пәнін оқытудың мақсаты: студенттерге гидротехникалық құрылыстар мен гидрологиялық бекеттердің жобалауымен байланысты геодезиялық, түсіріліс және инженерлік-геодезиялық міндеттерді толық орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдылар жүйесін беру. Бұл пән геодезиялық жұмыстарда, жобалауда, әртүрлі ғимараттар мен құрылыстарды салуда және пайдалануда, табиғи ресурстарды пайдалану мен қорғауда геодезиялық жұмыстар әдістерін зерттейді. Пәндерді зерделеу гидротехникалық құрылыстарды ізденістер, жобалау, салу және пайдалану үшін қажетті білім алуға мүмкіндік береді

Пән қолдану салалары бойынша ҚР «Цифрлық Қазақстан» Мемлекеттік бағдарламасын ендіру және жүзеге асырудың кезеңдерін, электрондық қызметтерді көрсетудің цифрлық платформаларын, әртүрлі кәсіби салалар бойынша цифрлық технологияларды ендіру, қолдану жолдарын қарастырады

Елбасы Н. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласында қоғамның рухани дамуының басымдықтары айқындалып, бағдар берілді. Рухани жаңғыруды жедел жүзеге асыру міндеті қойылды. Қазіргі заманның талабына сәйкес қоғам дамуының іргелі қағидасының бірі жастардың білімге, прагматизмге, бәсекеге қабілеттілікке деген ұмтылыс болуы қажет. Білім алушылардың зердесі мен санасының ашықтығы – рухани жаңғыруды тиімді жүзеге асырудың басты шарты болып табылады.

«Физикалық метеорология» пәні атмосфера туралы ғылымның негіздерімен, атмосферада жер бетімен өзара тығыз байланыста жүріп жататын физикалық процестердің сипатымен таныстырады. Атмосфераның құрамы және құрылысы, қысымның, температураның, ылғалдылықтың кеңістіктік өзгеру заңдылықтары, күн радиациясының атмосферада түрленуі, атмосфераның радиациялық режимі, атмосфераның жылу режимінің өзгеруі және атмосферадағы судың фазалық өзгеру процестері, атмосфера циркуляциясының жалпы заңдылықтары туралы түсініктерін қалыптастырады.

Жер бетіндегі, ТМД мен Қазақстан аумағында су ресурстарының негізгі бөліну заңдылықтарын оқыту. Ағынның қалыптасу ерекшеліктері мен ағын қалыптастыругы факторларды қарастыру. Су теңдестігі туралы түсінік, су теңдестігінің түрлері мен олардың элементтері, зоналық және азоналды аумақтардағы су теңдесігінің ерекшеліктері сипатталады. Қатты ағынды туралы түсінік, оның негізгі сипаттамалары және оларды анықтау әдістері. Жер бетіндегі су ресурстарынын сандық және сапалық сипаттамалары, онын негізгі ұғымдары. Өзен арнасының қалыптасуы мен арналық процестер және оларға географиялық сипаттамалардың әсері

Теориялық, ғылыми және практикалық білім арқылы «Кәсіпкерлік және бизнес» пәні студенттерге бизнес жоспар жасауға, оны ұйымдастыруға және жүргізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар кәсіпкерлік қызмет жүйесінде нақты және туындайтын мәселелерді шешу үшін құқықытық, экономикалық, басқару мен ұйымдастыру мәселелрін шешудің ғылыми – перактикалық ойлау жүйесін қалыптастырады

«Гидрометрия негіздері» курсында ҚР, ТМД және шетелдердегі қазіргі заманғы гидрометриялық зерттеу ұйымдарының негізгі принциптері, гидрометриялық зерттеулерде қолданылатын құралдар мен қондырғылар, далалық гидрометриялық жұмыстарды өңдеу әдістері, далалық мәліметтерді өңдеу және баспаға даярлау сұрақтары қарастырылады.

«Жалпы метеорология» пәні атмосфера туралы ғылымның негіздерімен, атмосферада жер бетімен өзара тығыз байланыста жүріп жататын физикалық процестердің сипатымен таныстырады. Атмосфераның құрамы және құрылысы, қысымның, температураның, ылғалдылықтың кеңістіктік өзгеру заңдылықтары, күн радиациясының атмосферада түрленуі, атмосфераның радиациялық режимі, атмосфераның жылу режимінің өзгеруі және атмосферадағы судың фазалық өзгеру процестері, атмосфера циркуляциясының жалпы заңдылықтары туралы түсініктерін қалыптастырады.

Болашақ гидролог мамандарды табиғи және ағынды сулардың химиялық құрамының ерекшелігін және оларды өңдеудің физика-химиялық негіздері бойынша білімдерін қалыптастырады. Гидрохимия табиғи және ағын сулардың сапасы мен құрамын олардың физикалық және химиялық қасиеттері негізінде өңдеу, ластану және суаттарды өздігінен тазалау үдерістері жайлы білім қалыптастыру үшін керек. Сонымен қатар әртүрлі құрамды судың қасиеттерін сипатайтын түсініктер берілген

"Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет" пәні "Әлеуметтік ғылымдар, журналистика, ақпарат" бағытындағы білім алушыларда сыбайлас жемқорлық көріністеріне мүлдем төзбеушілікті қалыптастыруға бағытталған. "Қазақстан-2050" стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" сынды мемлекеттік құжаттар сыбайлас жемқорлықты ұлттық қауіпсіздікке тікелей қауіп-қатер дәрежесіне көтерді. Бұл пәннің мақсаты ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамаларын, аталған бағыт бойынша тереңдете зерделеу болып табылады.

Өзеннің қалыптасу заңдылықтарын, су жинау алабына морфометриялық және морфологиялық сипаттамалардың әсері туралы оқыту. Гидрологиялық деректер жеткілікті және жеткіліксіз болған жағдайда қалыпты ағындыны есептеу. Өзен ағындысының негізгі статистикалық сипаттамаларын анықтау, суы орташа жылдардағы өзен ағындысын және жылішілік бөлінуін есептеу. Ағындының максималды және минималды мәндері туралы түсінік, су аз жылдар мен көп жылдардағы ағындыны анықтау және су өтімінің маусымдық бөлінуін есептеу.

Мақсаты: қоршаған ортамен қауіпсіз өзара әрекеттесу, адамның қоршаған ортасының қауіпсіздігі, қоршаған орта факторлары және қоршаған орта сапасының жаһандық өзгеруі және олардың салдары туралы білім беру. Сұрақтар: су ресурстарының экологиялық қауіпсіздігі, әуе бассейні, жер ресурстарының сарқылуы, экологиялық тәуекелдер, азық-түлік қауіпсіздігі, адамның қызметімен байланысты табиғи және техногендік апаттар және олардан қорғану жолдары.

Химияның негізгі түсініктерін, заңдарын және модельдерін білу және қолдану икемдігін қалыптастыру. Табиғи және ағын сулардың сапалы және сандық құрамын анықтау әдістері

Курстың мақсаты гидрогеологиялық және геологиялық білімнің гидрология мамандарының тәжірибесінде маңыздылығын түсіну, студенттерді жер асты суларының қалыптасу және қозғалысы туралы заңдармен таныстыру, жер бетінде де, оның тереңдігінде де кездесетін геологиялық үрдістердегі судың рөлі, су ағынын анықтау әдістері. гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық әдістердің гидрологиялық мәселелерді шешудегі рөлі. «Гидрогеология геология негіздерімен» курсында Жердің даму тарихы, жер қыртысының типтері, жер қыртысының минералдық және петрографиялық құрамы, геохронология, тау жыныстарының сулы-физикалық қасиеттері, жерасты суларының пайда болу жағдайы мен олардың жіктелуі, жерасты суларының физикалық қасиеттері мен химиялық құрамы, жер беті суларының жерасты суларымен байланысы, жерасты суларының динамикасы қарастырылады.

Суағарлар және тоғандар курсында әлемде, Қазақстанның және ТМД елдердің түрлі физика-географиялық жағдайларындағы объектілерінің сипаттамалары, су объектілердің гидрографиялық сипаттамаларын бағалау, олардың географиялық орналасуының және гидрологиялық режимінің ерекшеліктерін анықтау

Курс білім алушылардың жалпы сөйлеу мәдениетін арттыруға, коммуникативтік әрекеттестіктің әртүрлі жағдайында сөйлеу барысында тілдік құралдарды дұрыс қолдану біліктері мен дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Сөйлеу мәдениетінің негізгі белгілері. Сөйлеу мәдениетінің нормативтік, коммуникативтік, этикалық аспектілері. Сөйлеу этикасы. Сөйлеу стратегиясы, әдіс, тәсілдер. Коммуникативтік сәтсіздіктердің себептері. Ауызша іскерлік сөйлеу мәдениеті және жазбаша сөйлеу мәдениеті.

Пәнді меңгерудің мақсаты гидрологияның бірқатар кәсіби мәселелерін шешуге негіз болып табылатын геология және инженерлік гидрогеология саласындағы жүйелік білімді, дағдыларды және қабілеттерді қалыптастыру. «Геология инженерлік гидрогеология негіздерімен» курсында жалпы геологияның минералогия, петрография, тектоника, стратиграфия, динамикалық геология, тарихи геология бөлімдері мен инженерлік гидрогеологияның жалпы гидрогеология, гидрогеохимия, динамикалық гидрогеология, сонымен қатар сулы горизонттардың қалыптасу тарихы мен жайғасу жағдайлары, олардың режимі мен балансы, гидрогеологияның инженерлік сұрақтары мен олардың шешуі тараулары қарастырылады.

Курстың мақсаты студенттерді су нысандарында кездесетін әртүрлі құбылыстарға әкелетін табиғи сулардың физикалық қасиеттерімен, сондай-ақ гидрологиялық сипаттамаларды есептеудің негізгі әдістерінің принциптерімен таныстыру. «Гидрофизика» курсында судың үш агрегаттық күйіндегі молекулярлық физикасы, судың негізгі қасиеттері мен аномалиялары, жылу алмасудың негізгі ережелері, стационарлық және стационарлық емес температуралық өрістер, су бетінің, қардың, мұздың, топырақтың булану үрдістері қарастырылған. Су тоғаны мен өзендердің гидротермалық және мұзды техникалық есептеулерін жүргізудің әдістемесі берілген.

Пәннің мақсаты - мұхит пен теңізде, өзендерде, көлдерде және су қоймаларында, сулы-батпақты жерлерде және мұздақтарда гидрологиялық үдерістерді қалыптастыруды реттейтін жалпы заңдар, студенттердің су әлемі арасындағы қарым-қатынас туралы қазіргі заманғы идеяларын қалыптастыру. Жердегі гидрологиялық процестердің жалпы сипаттамалары; жер үсті су объектілерінің географиялық және гидрологиялық ерекшеліктері; табиғи судың химиялық және физикалық қасиеттері, гидрологиялық процестердің физикалық негіздері, табиғатта су айналымы, су ресурстары, мұздықтардың гидрологиясы, жер асты сулары, өзендер, көлдер, су қоймалары, сулы-батпақты жерлер; жер үсті су объек���ілерін ұтымды пайдалану мен қорғаудың негізгі мәселелері. Бұл курста құрлық суларының гидрофизикасының жалпы сұрақтары: су массасының араласуы, жылу балансы, булану мен мұздық режим, мұздың қсуі мен су тоғандарын ашу қарастырылған. Басқа сипаттамаларды есептеу әдісі берілген

«Өзен гидрометриясы» курсында су нысандарының негізгі гидрологиялық сипаттамаларының есептелу сұрақтары қарастырылады. Су шығыны мен су деңгейінің статистикалық анализ негіздері оқытылады. Су ағынының орташа жылдамдығын анықтаудың есептеу әдістері, су шығынын қалытқы және зырылдауықтың көмегімен есептеу. Су өтімін негізгі әдістермен анықтауды оқыту: графикалық, графоаналитикалық және тахиографиялық.

Гидрография курсында әлемде, Қазақстанның және ТМД елдердің түрлі физика-географиялық жағдайларындағы объектілерінің сипаттамалары, су объектілердің гидрографиялық сипаттамаларын бағалау, олардың географиялық орналасуының және гидрологиялық режимінің ерекшеліктерін анықтау.

"Гидротехника негіздері" пәнімен танысу гидротехникалық құрылғылар мен құрылғылардың көмегімен аумақтық су шаруашылығын жүргізу үшін инженерлік құрылыстарды қолданудың кәсіби дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. "Гидротехника негіздері"пәнінің курсы гидротехникалық құрылыстар аймағындағы суды сүзу, су тірек құрылыстарының тұрақтылығы мен беріктігі, өзен арналарын реттеу, түрлі мақсаттағы гидротехникалық құрылыстар, салалық және кешенді мақсаттағы құрылыстар, гидротехникалық құрылыстарды жөндеу, қайта құру және пайдалану, гидротехникалық құрылыстардың су ресурстарының жағдайына әсері сияқты тақырыптарды оқып үйренуді көздейді

«Жалпы және өзен гидравликасы» пәні студенттерді өзен ағынының негізгі заңдарымен және инженерлік есептерді теориялық негіздеумен, өзен ағынын эксперименталды және толық ауқымды зерттеулермен таныстырады. «Жалпы және өзен гидравликасы» пәнін оқып үйрену өзен арнасындағы судың гидравликалық параметрлерін анықтау үшін инженерлік есептеулер тәсілдерін, әдістерін игеру, өзен ағынының негізгі ағымдары мен ағынын түсіндіру үшін білім қалыптастыруға бағытталған.

«Су - теңдестік зерттеулер» курсында су бетіндегі су балансын есептеу әдісінің теориялық негіздерін, су теңдестігінің барлық элементтерін өлшеудің әдістемелік негіздерін және өлшемдердің дәлдігін бағалауды, жер бетінің және су объектілерінің бір бөлігінің су балансын теңдеуін есептеу әдістерін дамытуға арналған математикалық модельдеуді қолдануды және су теңдестік теңдеудің тәжірибеде ең жиі қолданылатын элементтерін - жауын-шашын, булану, су ағызу және су балансы теңдеуін тәжірибелік қолданбалы экологиялық, қоршаған ортаны қорғау және су шаруашылық зерттеулерде қолдануды қарастырылған.

«Гидрологиялық есептеулер» курсында гидрологиялық сипаттамалардың қалыптасуына табиғи факторлардың әсерін, ықтималды-статистикалық принциптерін пайдалануды, есептеулер тәжірибесіне әр түрлі шаруашылық салаларының талаптарын, көпжылдық бақылаулар материалдары бойынша ағынның орташакөпжылдық мәнін есептеуді, гидрологиялық есептеулер саласындағы негізгі ұғымдар мен түсініктерді зерттейді және гидрологиялық режимді сипаттайтын мәндерді есептеу әдістерін әзірлейді.

"Гидравлика және ГТҚ" курсы студенттерді сұйықтықтар ағымының құбылыстарын зерттеуге ерекше көзқараспен, гидротехникалық құрылыстарды гидравликалық қарастыруда тәжірибелік, зертханалық және табиғи жағдайларды қолдана отырып таныстырады. "Гидравлика және ГТҚ" пәнінің курсында сумен жабдықтау және су бұру (канализация) туралы жалпы мәліметтер; заттарды құбыр арқылы тасымалдау, әртүрлі гидротехникалық құрылыстарды, су жинау құрылыстарын салу және әртүрлі құрылғыларды, машиналарды, механизмдерді құрастыру, сондай-ақ гидравликалық есептеулер туралы жалпы мәліметтер қарастырылады.

«Гидрологиялық ақпараттарды замануи статистикалық әдістермен өңдеу» курсында әртүрлі гидрологиялық мәселелерді шешуде заманауи әдістер қарастырылады. Гидрологияда қолданылатын ықтималдықтардың бөлу қисықтары мен талшықтары, гидрологиялық ақпараттың біркелкілігі мен кездейсоқтықты бағалау әдістері, ұзақ мерзімді гидрологиялық сипаттамалардың ауытқуларын талдау әдістері қарастырылады. Әртүрлі гидрологиялық міндеттерді шешу әдістері нақты мысалдармен сипатталады.

«Гидротехникалық құрылымдар» пәні студенттерді гидрологияда қолданылатын гидротехникалық құрылыстарымен таныстырады және заманауи гидротехниканың міндеттері мен құралдары туралы жалпы түсінік береді. «Гидротехникалық құрылымдар» пәні бойынша гидроэнергетика, жерді жақсарту, су көлігі, сумен жабдықтау, балық аулауды ұйымдастыру және топырақтың су эрозиясына қарсы күресте қолданылатын гидротехникалық құрылымдар туралы жалпы ақпарат; су жолдарының жіктелуі, гидротехникалық қондырғылардың типтері және гидротехникалық құрылыстарды салу үшін ДСмЕ қарастырылады.

«Өзен жүйелерінің су-тұздылық теңдестігі» курсында атмосфера - жердің беті аэрация аймағы-жер асты сулары» жүйесінде су-тұз ауысуы үрдісін есепке алумен өзен жүйелерінің су-тұз теңгерімінің компонеттерді бағалау әдістері оқытылады. Өзен бассейнінің су-тұз теңгерімінің қалыптастыру заңдылықтары және өзен бассейнінің су-тұз теңгерімінің имитациялық моделін салуы қарастырылады. Сондай-ақ, суармалы егіншілік дамыған өзен бассейнінің су-тұз теңгерімі қалыптастыруға табиғи және экономикалық факторлардың әсерін бағалау үшін жүйелі тәсілдеме қарастырылады

«Су шаруашылығы және су шаруашылық есептеулер» пәні өзен ағынын, су қоймаларын және олардың негізгі сипаттамаларын, резервуардағы судың жоғалуын және оларды бақылауды, интегралды дренажды қисықтарды, ағындарды бақылаудың жалпы әдістерін, су қоймаларын есептеудің сандық және ықтималдық әдістерін, су қоймалары мен су тасқыны, арна үрдістерін реттеу, су қоймасының жұмысын басқару және диспетчерлік су тасқыны мен су тасқынын реттеуге, арна үрдістеріне реттеуді жоспарлау, реттеу теориясының негізгі ережелерін зерттеу қарастырылады. «Су шаруашылығы және су шаруашылық есептеулер» курсы су көздерiнiң режимдерi, олардың негiзгi гидрологиялық сипаттамаларын анықтау мен гидрологиялық және су шаруашылық есептеулердiң негiзгi теорияларымен таныстыру және осы есептеулердi су шаруашылық жүйелердi жобалау және пайдалану кезiнде қолдана бiлуге, алынған қорытындыларды талдай және бағалай бiлуге үйретеді.

Пәнді игерудің мақсаты студенттерде кеңістік ойлауды, шын әлемнің кеңістік нысандардын зерттеу және оларды басқару мақсатында модел құру қабілеттілін қалыптастыру. Пәннің негізгі міндеттері геоақпараттық технология саласында студенттердің бойында негізгі білімді бекіту және дамыту, геоақпараттық жүйелердегі заманауи бағдарламалық класпен жұмыс істеудің практикалық дағдыларын жетілдіру, студенттерді геоақпараттық технология жүйесіндегі жаңа жетістіктермен таныстыру.

«Қысқа мерзімді гидрологиялық болжамдар» курсының негізгі мақсаты жердің су объектілерінің режимінің түрлі элементтерінің қысқа мерзімді болжамдарын болжау әдістерін және әдістерін меңгеру болып табылады. «Қысқа мерзімді гидрологиялық болжамдар» бағыты болжау әдістерінің және дәлелденген болжамдардың дәлдігін бағалаудың жалпы принциптерін, сондай-ақ өзендер мен су қоймаларының су және мұз режимдерін қысқа мерзімді болжау әдістерін, түрлі географиялық аймақтардағы жазық және тау өзендеріндегі түрлі гидрологиялық құбылыстарды болжауды қарастырады. Курстың теориялық бөлігі экономиканың түрлі салаларында қолданылатын қысқа мерзімді гидрологиялық болжамдардың тиімділігін зерттеуден тұрады. Пән сәйкес деңгейлер мен су шығындары арқылы болжау әдістерін; су тасқыны толқындарының өзгеруінің жақындатылған теңдеулеріне негізделген су деңгейі мен шығынына қысқамерзімді болжау және оның сипаттамалары, ағын гидрографын графоаналитикалық әдіс арқылы болжау әдістері қарастырылады.

«Гидрологияда ГАЖ технологиясын қолдану» пәнін игеру мақсаты геоақпараттық технология саласында географиялық ақпараттық жүйелерді (ГАЖ) құру және қолдану әдістері туралы жалпы және арнайы білім алу, алынған білім мен гидрологиялық зерттеулердің дағдылары негізінде орындаудың әдістемелік және практикалық дағдыларын қалыптастыру болып табылады. Студенттер информатика және гидроинформатика, гидроинформатика және Жер туралы ғылымдармен, ең алдымен картографиямен және Жерді қашықтықтан зондтаудың байланысы туралы, оның су ресурстарын зерделеудегі ғылыми пән ретіндегі рөлі туралы теориялық түсініктерді, сондай-ақ географиялық ақпараттық жүйелердегі ��әтижелерді жинақтау, сақтау, өңдеу, талдау, модельдеу, ұсынудың базалық практикалық әдістері мен технологияларын меңгереді.

Бұл пән студенттерге өзендерде, көлдерде және су қоймаларында мұз құбылыстарының қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді гидрологиялық болжамдарының қазіргі әдістерін білуге мүмкіндік береді. Курста әртүрлі қорғасын уақытының мұз режимінің болжамдарының мысалдары келтірілген, сондай-ақ өзендердің мұз режимін болжаудың кейбір әдістерінің дұрыстығын бағалау нәтижелері қарастырылған. Студенттер өзендер мен резервуарлардың мұз режимінің мынадай маңызды кезеңдерін зерттейді: мұздың пайда болуы, мұздату, мұзды ашу және тазарту. Өзендер мен резервуарлардың мұз режимі олардың жылу режимімен тығыз байланысты, бұл су ағымы мен қоршаған орта арасындағы атмосфера мен ��өсек арасындағы жылу алмасу нәтижесі болып табылады.

«Жерді қашықтықтан зондтау негіздері» пәні гидрологияның мұқтаждықтары үшін Жерді қашықтықтан зондылау жүйелерінің қазіргі заманғы мүмкіндіктерін зерттейді, қашықтан зондылаудың негізгі физикалық алғышарттарын қарайды, бақылаудың қол жетімді техникалық құралдарын және ақпаратты қабылдауды тексереді. Пәнді оқып үйрену студенттерге табиғи ресурстардың кешенді мониторингі, зерттеуі, дамуы және ұтымды пайдалану проблемаларын шешу үшін планетада орын алған процестерді зерттеуге мүмкіндік береді

"Трансшекаралық өзендер проблемасы" курсын игерудің мақсаты трансшекаралық өзендерді қарқынды шаруашылық пайдалану кезінде су ресурстары мен сапасының қалыптасуының негізгі заңдылықтарын бекіту және кеңейту, ҚР су қорын пайдалану мен қорғауды басқарудың негізгі принциптері мен әдістерінің түсініктерін қалыптастыру, су және су шаруашылық баланстарын құру әдістерін білу, табиғи және шаруашылық факторлардың әсерінен трансшекаралық өзендердің су ресурстарының өзгеруін бағалау болып табылады.

Пәнді игерудің мақсаты су ресурстарын картографиялау және олардың гидроэкологиялық жай-күйін талдау үшін ғарыштық түсірілімдерді дешифрлеудің теориялық білімдері мен практикалық дағдыларын қалыптастыру болып табылады. Пән ғарыштық суреттердің қазіргі қорын және оны жаһандық, аймақтық және жергілікті деңгейлерде гидрологиялық зерттеулер үшін пайдалану мүмкіндіктерін зерттеуді қарастырады; гидрологиялық және гидроэкологиялық картографиялау мақсаттары үшін ғарыштық суреттерді дешифрлеу және интерпретациялау алгоритмдерімен және әдістемелерімен таныстыру; студенттердің бойында су нысандарын көз мөлшермен дешифрлеудің практикалық дағдыларын жетілдіру болып табылады.

Пәннің мақсаты - су нысандарының экологиясын, негізгі абиотикалық және биотикалық факторларды, су ағзаларының құрамы мен тіршілік нысандарын, су экожүйелерін ұйымдастыру мен жұмыс істеуін, су жануарларын - су ағзаларын, олардың популяциясын және қоғамдастығын (биоценоздарды) бір-бірімен және жансыз табиғатпен өзара әрекеттесуін түсіну, жағдайларды талдау және алынған басқарушылық шешімдерді қабылдау үшін алған білімдерін қолдану мәселелеріне басшылық ету. «Гидроэкология» курсында келесі бағыттар оқытылады: пәннің негізгі қағидалары мен түсініктері. Адамның іс-әрекеті нәтижесіндегі гидроэкожүйенің ластануының гидробионттардың дамуына әсері. Жер үсті суларының ластануының ��абиғи ландшафттардың дамуына әсері. Табиғи-территориалды кешендердің (ТТК) даму заңдылықтары. Су ластануының индексін есептеу (СЛИ). гидроэкожүйені ластану мен сарқылудан қорғау тәсілдері, экологиялық қауіпсіз техниканы енгізу,су ортасының сапасын жақсарту үшін қабылданатын шешімдер жолын оқыту болып табылады

Ағын динамикасы және арналық процестер" курсы гидролог-студенттерді арналық ағындардың кинематикасы мен динамикасы, өзен жағындыларының қалыптасуы мен тасымалдануы, арналық үрдістер, өзендегі ағыстарды есептеу әдістері және арналық деформациялар бойынша білім негізімен таныстырады. Классикалық және өзен гидравликасына қарағанда, "Ағындардың және арналық процестердің динамикасы" пәні тек бір өлшемді ғана емес, кеңістіктік (екі өлшемді немесе үш өлшемді) ағыстарды зерттеуді қарастырады. Онда ағындар қатты және деформацияланатын арналарда қарастырылады. Сонымен қатар, "Ағын динамикасы және арналық процесстер" курсы өзен жағындыларының қалыптасуы мен ��өлігінің заңдылықтарын және өзен арнасының құрылысының өзгеруін, яғни арналық үрдістерді зерттеуді көздейді.

"Су шаруашылығы жүйелерін модельдеу" пәні су шаруашылығы жүйелерін зерттеуге және гидрологиялық құбылыстарды сандық бағалаумен және математикалық алгоритмдер мен модельдерді қолданумен моделдеуге бағытталған. Сұйықтық қозғалысының негізгі заңдылықтарын анықтау, сондай-ақ ағынның арнамен және су шаруашылығы жүйелерімен өзара іс-қимыл сипатын анықтау мақсатында табиғи су объектілерінде су қозғалысы процесінің қандай да бір жағын зертханалық жағдайда қайта жаңғырту

«Геоэкология» пәнін меңгеру мақсаты: геоэкологияның теориялық негіздерін, геосфералар мен әлеуметтік саланың өзара қарым-қатынасы мен өзара тәуелділігі туралы идеяларды қалыптастыру, сондай-ақ антропогендік факторлардың әсерінен геосфераның өзгеру салдарын көрсету болып табылады. Геоэкология геоэкожүйе, геоэкологияны зерттеу нысандары, олардың құрылымы, әлеуметтік-экономикалық функциялары мен классификациясы, жаһандық, аймақтық және жергілікті иерархиялық деңгейлердің геоэкожүйелерін қалыптастырудағы антропогендік факторлардың рөлі ретінде білім алу үшін қажет; жүйелердің экологиялық жай-күйі, оны бағалаудың негізгі критерийлері мен әдістері туралы білімді қалыптастыру үшін қажет

«Гидрологиялық процестерді модельдеу» курсының негізгі мақсаты - гидрологиялық режимнің ерекшеліктерін, оларды зерттеу әдістерін, табиғи ортамен өзара әрекеттесудің ерекшеліктерін зерттеу.«Гидрологиялық процестерді модельдеу» курсын оқыған кезде студенттер табиғи және жасанды су объектілерінің ерекшеліктерін, олардың гидрологиялық режимін қалыптастырудың ерекшеліктерін, олардың экономикалық маңызы мен гидрологиялық үрдістердегі ролін, табиғи ландшафтарды өзгертуде анық көрінуі тиіс. Бұл пәннің ерекшелігі гидрологиялық құбылыстарды сандық бағалау тұрғысынан гидрологиялық үрдістерді зерттеу болып табылады. Бұл формулаларды (модельдерді) және математикалық әдістерді қолдануды анықтайды, бұл құбылыстарды сапалы жоғары (абстракталық) деңгейде терең енуге мүмкіндік береді. Белгілі бір мағынада тәртіп гидрологиялық процестерді модельдеу, математикалық детерминирлік модельдер және гидрологиялық жүйелер мен процестерді жеке модульдер ретінде модельдеу ретінде түсіндіруге мүмкіндік береді

«Өзен ағындысына антропогендік әсер» курсы шаруашылық қызметтің өзен ағысына әсерін бағалау әдістерін және өзен бассейніндегі су ресурстарын басқарудың әртүрлі ағындары мен деңгейлеріне сәйкес өзен ағындарын есептеудің негізгі принциптерін зерттейді; шаруашылық қызметтің әртүрлі түрлеріндегі өзен ағынына әсерін бағалау әдістері меңгеріледі.

«Өзен ағындысына антропогендік әсер етуді бағалау» курсында шаруашылық әрекеттің өзен ағысына әсерін бағалау әдістері, әртүрлі шаруашылық мұқтаждықтары үшін суды тұтынуды ескере отырып, антропогендік өзгерістерді, суды ағызу және суды ұтымды басқару әдістерін зерттеу әдістемесі зерттеледі.

Бұл пәннің негізгі мақсаты қоршаған ортаны және су ресурстарын қорғау саласындағы халықаралық конвенциялар мен келісімдердің заңнамалық базасы мен халықаралық ынтымақтастықтың негізгі принциптері туралы түсінік беру болып табылады. Пән гидрология саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың қажеттілігі және оның негізгі бағыттары туралы түсініктерді қалыптастыруды, су ресурстары саласындағы негізгі халықаралық ұйымдармен және олардың қызметімен танысуды, гидрологиядағы халықаралық ынтымақтастықтың негізгі принциптері жайлы дағдыларын жетілдіруді, су ресурстары саласындағы халықаралық ынтымақтастықтағы Қазақстанның рөлі туралы түсініктерді қалыптастыруды қарастырады.

«Ұзақ мерзімді гидрологиялық болжамдар» пәнін оқытудың мақсаты өзен бойындағы әр-түрлі құбылыстарды бірнеше әдістерді қолдана отырып ұзақ мерзімге болашаққа су ресурстарына болжам жасауды үйрету. «Ұзақ мерзімді гидрологиялық болжамдар» пәнінде студенттер төмендегідей сұрақтарды оқып үйренеді: болжамдар жасауға қажетті негізгі сипаттамаларды анықтау: қар жамылғысында және топырақ бетіндегі мұздағы су қорын анықтау, түрлі әдістерді қолданып өзен арнасының режимін ұзақ мерзімге болжау жасау, су айналымды және қар еруінің қарқындылығын анықта, жазықтық және таулы аймақтарда орналасқан өзендерге ұзақ мерзімді болжам жасау кезіндегі ерекшеліктер, болжам қателігі және болжамның ақталу дәрежесін анықтау, жоғарғы және төменгі бекеттер арасында судың келіп жету уақытын анықтау.

«Көктемгі су тасқынын болжау» курсының негізгі мақсаты жердің су объектілерінің режимінің түрлі элементтерін болжау әдістерін және әдістерін меңгеру болып табылады. Көктемгі су тасқынын болжау су тасқыны кезінде ағын су көлемінің болжамын және барынша шығындарды болжаудан тұрады. Су ағынының көлемін болжау үшін бастапқы деректер: қыстың соңына қарай қардың қаптамасындағы ылғалдылық туралы ақпарат, күзге дейін температура 0 ° -ке дейінгі уақытқа дейін топырақта ылғал қорлары туралы ақпарат және қардың және жоғары судың ұзақ уақытқа метеорологиялық болжамы. Курста қар жамылғысының және топырақ бетіндегі мұз қабатындағы су қорларын, қардың және судың жоғалуы қарқындылығын, суықтату және топырақты мұздату, еріген қардың ысыраптарын анықтау, көктемгі су тасқынының элементтерін болжау әдістемесі кіреді. Студенттер сондай-ақ бассейндегі су ағынын анықтаудың және жауын-шашынның жоғалуын анықтаудың келесі әдістерімен танысады

жеке, мәдени тұрғыдан және кәсіби қарым-қатынас бағыттарындағы мәселелерді шешуде ауызша және жазбаша түрде қазақ, орыс және шет тілдерінде байланыс жасау.

ақпараттарды іздеу, сақтау, өңдеу, қорғау және таратуда цифрлық технологияны, әртүрлі ақпараттық және коммуникациялық технологияларды қолдану және тіршіліктің әртүрлі салаларында кәсіпкерлік білімді қолдана білу.

– әлемдік көзқарасты қалыптастыруда философиялық білімді қолдана білу, сонымен бірге азаматтық ұстаным қалыптастыруда тарихи дамудың негізгі этаптары мен заңдылықтарын талдай білу мүмкіндігі

дене шынықтырудың әдістерімен және құралдарымен толыққанды әлеуметтік және кәсіби қызметті қамтамасыз ету, қауіпсіздік мәдениетін меңгеру, экологиялық жағдайдан хабардар болу

құқықтық сауаттылықты арттыру, мінез-құлық мәдениеті мен қарым-қатынастың этикалық нормаларын, кәсіби міндеттерін орындау.

Күнделікті жағдаяттарда өнеркәсіптік тапсырмалардың шешімінде математикалық ойлау дағдысын қолдану және осы дағдыны дамыту (ойлау және кеңістікте пайымдау) және (формулалар, модельдер, құрастырмалар, сызбалар мен кестелер) презентацияларда өз кәсіби деңгейінде қолдана білу. Негізгі білімі мен әдістемелерін, кездесетін мәселелер мен түйіндемелерін, негізгі дәлелдемелерін өз кәсіби деңгейіндегі тапсырмалардың шешімін табуда пайдалана білу

Жергілікті жердегі геодезиялық аспаптармен өлшеу жүргізу, өлшеу нәтижелерін өңдеу, геодезиялық сызбаларды құрастыру және арнайы гидрологиялық міндеттерді шешу білігі мен дағдыларын қалыптастырады. Картада өзен алабының су айрығы сызықтарын жүргізуді, өзен алаптарының карталарымен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыруды, өзен жүйелерінің морфометриялық сипаттамаларын анықтауды, өзендердің жылдық ағындыларының сипаттамаларын есептеуді, бір сипаттамадан басқа сипаттамаларға көшуді меңгереді, атмосфераның құрылымы мен құрылысын, атмосфераның радиациялық тәртібін, атмосфераның жылу режимімен төселме беткеймен әрекеттесуін, атмосферадағы судың трансформациясын біледі.

Минералдар мен тау жыныстары, жер асты суларын қалыптастырушы геологиялық процестерді, табиғи сулардың химиялық құрамын қалыптастыруға әсер ететін факторларды, әр түрлі табиғи сулардың химиялық құрамының ерекшеліктерін және оларды топтастыруды, сынама алу, табиғи суларды сынама алуға дайындау әдістері туралы білімді көрсетеді. Су деңгейінің бетін карталау, жер асты суларының табиғи ресурстарын есептеу үшін қажетті негізгі параметрлерді анықтау, жер асты суларының динамикасын есептеу, судың физикалық-химиялық талдауын жүзеге асыру, гидрохимиялық талдау нәтижелерін өңдеу және ұсыну әдістерін практика жүзінде меңгеру.

Құралдармен жұмыс жасаудың, әр түрлі су нысандарында жазғы және қысқы жағдайларда далалық гидрометриялық жұмыстарды жүзеге асырудың, сонымен қатар далалық материалдарды өңдеудің және зерттеу жұмыстарының нәтижелерін баспаға даярлаудың дағдыларын меңгереді

Өзендердегі негізгі гидротехникалық құрылымдарын білу, табиғи, жасанды арналардағы инженерлік гидравликалық есептердің әдістемесі мен жолдарын меңгеру, сондай – ақ гидростатика және гидродинамика негіздері жөнінде көзқарасты қалыптастыру.

Ғылыми-зерттеу дағдыларын меңгере отырып су сапасын бағалау мен су қоймаларының экологиялық жағдайы туралы қолданбалы білімді пайдалануды, гидрологиялық сипаттамаларға есептеулер жүргізу үшін негізгі статистикалық әдістемелерді қолдануды, су-мұз режимінің элементтеріне қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді болжамдар жасауды, құрлық суларына антропогенді әсерді бағалауды, сондай-ақ табиғи ресурстарды тиімді пайдалану мен қорғаудың ұсыныстарын беруді меңгереді.

Су нысандарының гидрологиялық сипаттамаларын оқытуда статистикалық аппаратты пайдалануды, гидрологиялық сипаттамалар арасында статистикалық байланысты анықтауды, уақытша гидрологиялық қатарларға талдау жасауды, геоақпараттық жүйелер туралы түсініктерді қалыптстыруды, кеңістік нысандар мен құбылыстарды сандық өңдеуді, ArcGIS бағдарламалық кешенімен жұмыс істеуді және негізгі гидрологиялық процестерді ГАЖ бағдарламаларын пайдална отырып модельдеуді меңгереді.