8D05101 Биология в Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Пәннің мақсаты: заманауи жасушалық және молекулалық зерттеу әдістері мен оларды қолдану салаларын терең және жан-жақты түсіну. Пәндерді оқу нәтижесінде докторант игереді: - физиологияда молекулалық және клеткалық зерттеу әдістерінін қазіргі жағдайын және даму үрдістерінін аспектілерін және олардың қолдану аясын түсіну. - микроорганизмдер, өсімдіктер мен жануарлардың генетикалық жетілдірілуі үшін және нақты қасиеттері бар қажетті өнім алу үшін рекомбинантты днқ жасау әдістерін практикада қолдану, - микроорганизмдер, қажетті қасиеттері бар қажетті өнім алу үшін өсімдіктер мен жануарлардың, сондай-ақ, молекулалық, клеткалық және жасушаішілік деңгейде пайдаланылатын эксперименттік модельдер генетикалық жақсарту үшін, сондай-ақ молекулярлық, клеткалық және субклеткалық деңгейлерде тәжірибелік модельдерді қолдануды және рекомбинантты ДНК жасау үшін тәжірибе әдістерін пайдалану. - молекулалық деңгейде биологиялық объектілермен тікелей байланысты жобаларды жоспарлау және жүзеге асыру. - ситуациялық есептерді шешу дағдыларын және алынған мәліметтерді талдау және көрсету дағдыларын меңгеру, - алынған нәтижелерді талдап, салыстырып сондай-ақ оларды сондай-ақ оларды жұмыстың міндеттерімен өзгерту. Молекулярлы зерттеу әдістері, жаңа физикалық және химиялық әдістерді қолдану; рекомбинантты ДНК жасау, зертеу нысаны ретінде реттегіш қабілеті бар бактериялар мен вирустарды қолдану, гибридизация реакциясын использование ДНК ның гибридтік малекулаларын ДНК және РНК генетикалық инжинериясын ретімен жүретін сезімталдығын ажырату әдісін қолдану. Аталған пән генетикалық инженерияның әдістері, ферменттері және заманауи бағыттарын түсініп білуді қамтамасыз ету. Материалдардың құрастырылымы бойынша, клеткалы-молекулярлы әдістердің сипаттамасы белгілі биотехнология саласының мысалдарымен келтірілген. Клетка құрылымын идентификациялау және бөлу әдісі.

Пәннің мақсаты – функционалдық жүйелерді қалыптастыратын органдардың және органдардың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін реттеуші тетіктерді нормада да, экстремалды факторлардың әсерімен де зерттеу. Пәндерді оқу нәтижесінде докторант игереді: - адам және жануарлар денесінің функционалдық жүйелерін сипаттау және сипаттау, функционалдық жүйелер теориясы ұстанымынан дене функцияларын жүйке және гормондық реттеудің молекулалық негіздерін түсіндіру; - ағзаның жұмыс істеу қағидаларының ерекшеліктерін және тікелей және кері нормативтік байланыстың принциптерін түсіндіру; - адам ағзасын ұйымдастырудың молекулалық-жасушалық деңгейлерінде физиологиялық процестерді реттеу тетіктерін түсінуді көрсету; - классикалық физиология мен жүйелік талдау тұрғысынан организмнің өмірлік белсенділігі мен олардың жеке құрылымдық элементтері туралы идеялар негізінде орган қызметінің функцияларын басқарудың (реттеудің) қажеттілігін негіздеу; - функционалдық жүйелердің физиологиялық функцияларының молекулалық негіздерін эксперименталды негіздеу үшін зерттеу жүргізу. Бұл курста ағзадағы физиологиялық қызметтердің негізгі принциптерінің реттелуімен және гуморальді мен нервтік реттелудің ерекшелігін, жүйелер қызметінің теориясын, Анохин теориясын, гомеостаз деңгейлерін қамтамасыз ету, бейімделу механизмдері қарастырылады.

Пәннің мақсаты: заманауи зоология жəне экология көз-қарасы бойынша хордалылардың анатомиялық-морфолиялық ерекшеліктерінің негізгі заңдылықтары, жалпы жүйе жəне эволюция теориясы, əр түрлі топтағы хордалылардың анатомиялық-морфогиялық құрылымының негізгі түзілу жолдары, сонымен қатар пəннің ғылыми жəне қолданбалы бағытта жүзеге асыруы жайында танысу. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар қабілетті болады:  кəсіптік қызметте жаңа тапсырмаларға тоқталу жəне оны шешудегі іргелі биологиялық түсініктерді қолдану;  ағза жүйелерінің құрылым заңдылықтарын жəне эволюция барысында дамуын қарастыру;  əр түрлі экологиялық жəне систематикалық топтағы хордалылардың ағза түзілуі жəне олардың жүйесінің бейімделу ерекшеліктерін айқындау;  берілген ақпаратты өздігімен өңдеу қабілеті, іргелі мəселелерді айқындау, тапсырма қойып, егістік, лабораториялық зерттеулерді заманауи аппараттар мен есептеуіш құралдарды пайдалана отырып нақты белгіленген тапсырмаларды орындау, хордалылардың ағза құрылысы мен ағза жүйесінің жалпы қағидасына орай жасалған жұмыс сапасына жəне оның нəтижесінің сенімділігіне жауапкершілік таныту. Пән курсы барысында доктаранттарды жалпы анатомиялық құрылыстармен таныстырады, және де омыртқалы жануарлардың ағза жүйелерінің дамуымен, олардың эволюциялық түрлендірулерімен және өзгерістерімен таныстырады. Өмір сүру үрдістерінің ерекшеліктерін және сыртқы жағдайларға бейімделулерін есепке ала отырып, омыртқалы жануарлардың анатомиялық бірлігін (ұқсастығын) және олардың ағза жүйелеріндегі эволюциялық шарттылықтардың айырмашылық-тары(әртүрлілігі) көрсетіледі.

Пәннің мақсаты: әртүрлі деңгейдегі экожүйелердің жұмыс істеу ерекшеліктері туралы, тірі организмдердің өзара және қоршаған ортаны кешенді өзара байланыстыру, экологиялық қоғамдастықтар мен популяциялардың тұжырымдамасын қалыптастыру. Курсты оқу барысында студент төмендегідей білімдерді меңгереді: - табиғи популяциялар туралы табиғатта тіршілік бірлігінің иерархиясының жүйесі ретінде; - олар тұратын орта көлемінде олардың тұтастығы мен тұрақтылығын қолдайтын халық құрылымдарының негізгі түрлері (кеңістіктік, демографиялық, мінез-құлық, генетикалық) туралы; - табиғи популяциялар санының динамикасы және оны анықтайтын факторлар туралы. - табиғи топтардың экологиялық және эволюциялық рөлі туралы түрдің ерекше экологиялық-генетикалық бірлігі ретінде; - биотопты ұйымдастырудың әртүрлі жүйелік және кеңістіктік нысандарын зерттеу барысында табиғи қауымдастықтардың түрлері және олардың оқшаулану жолдары туралы; Пәнді оқу нәтижесінде студенттер төмендегі мәселелерді қарастырады: - популяциялар мен қауымдастықтардың экологиясына кіріспе; - популяцияның статистикалық және динамикалық сипаттамалары; - популяция гомеостазы; - популяция динамикасы; - популяция қарым-қатынастарының түрлері; - биоценоздағы популяцияның орны. экологиялық ниша; - биосфера - жердің ғаламдық экожүйесі

Пәннің мақсаты: табиғи ресурстарды тұрақты пайдалану үшін биоалуантүрлілікті сақтаудың негізгі рөлі туралы студенттердің біртұтас түсінігін қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде білім алушылар: - антропогендік сипаттағы биоалуантүрлілікті қысқартудың негізгі себептерін бағалау және жан-жақты талдау қабілетті болады; - сыни түрде талқылай алады және табиғи сипаттағы биоалуантүрліліктің қысқаруына болжам береді; - флюктуация биосферасы үшін экологиялық зардаптарға және табиғи сипаттағы өзгерістерге және адамның әр түрлі қызметіне болжам жасай білу; - мониторингтің, табиғи экожүйелерді сақтау және қалпына келтірудің негізгі заманауи бағыттарын талқылауы керек; - тірі организмдердің биоалуантүрлілігі мәселесін шешуге белсенді қатысу керек. Пәнді оқу нәтижесінде студенттер төмендегі мәселелерді қарастырады: - биоалуантүрліліктің азаюының антропогенді сипаттағы негізгі себебтерін түсіну - биоалуантүрліліктің азаюының негізгі табиғи себебтерін түсіну - адамның әртүрлі әрекетерінең болатын экологиялық қатердің шығу себебтерін түсіну - табиғи экосистемаларды сақтау мен қалпына келтірудің негізгі қазіргі заманғы бағыттарын білу

Пәннің мақсаты – клеткалық биологияның заманауи әдістері негізінде білімдерін қалыптастыру: клеткаларды зерттеудегі оптикалық әдістер, клеткалық және молекула үстілік құрылымдар; клетканы ағзаның сыртында культивирлеу мүмкіндіктері және негізгі бағыттары; клетка және ұлпаларда қалыпты және патологиялық жағдайда өтетін құбылыстарды түсінуге қажетті жүйелі білім. Пәнді оқу нәтижесінде докторант қабілетке ие болады: - клекалық биологияның заманауи әдістері туралы білімін және оларды практикада қолдану мүмкіндіктерін көрсету; - жарық, қараөрісті, фазалық-контрастты, поляризациялық, флуоресценттік, интерференционды және т.б. микроскоп түрлерінің әдістерін, сандық цитохимия, сандық цитохимиялық реакциялардың әдістерінің негізін, конфокалды микроскопия, атомдық күштік микроскопия, трансмиссионды және сканерлеуші электронды микроскопия принциптерін, флуоресцентті иммуногистохимия принциптерін, морфометриялық әдістерді, биологиялық материалды криоконсервациялауды, жарық, электронды, конфокалды және атомдық күштік микроскоптарда зерттеу үшін цитологиялық препараттарды дайындау әдістерін жүйелі түсіну; - зерттелетін объектілерді микроскопиялауда клеткалар мен ұлпалардың құрылымдық және функционалдық өзгерістерін талдау және анықтау; клеткалық биологияның заманауи әдістері бойынша заманауи ғылыми әдебиеттерді табу және талдау; ең маңызды мәселелерді айқындау және оларға ықтимал шешімдерді болжау; пайда болған кедергілерді сыни түрде бағалау. - клеткалық биологияны әдістемелік шешуде жаңа білім мен жетістіктерді бағалай білу, алынған білімдерді тәжірибелік қызметте пайдалану. - тәжірибені жоспарлап, белгілі бір мәселені зерделеу үшін тәжірибелік жолмен материалды жинап, оны өңдеуге, негізгі нәтижелерді сипаттауға, қол жетімді әдебиет деректерінің негізінде талқылап, оларды ұсынуға дайын болу. Жарықтық, конфокальды, атомды- күшейтілген, трансмиссионды электронды, сканирлеуші электрондық микроскопия, флуоресцентті имммуногистохимя, сандық цитохимия, морфометриялық әдістер, биологиялық материалды криоконсервациялау әдістерінің негіздері; «клетка культурасы» түсінігі. Жануарлар және өсімдіктер in vitro клеткаларының культивирлеу бағыттары; Қоректік ортаның негізгі компоненттері; Культивирлейтін клеткалардың типтері; Клетка культураларының жануарларға эксперимент жасаудағы альтернативі.

Пән курсында, амалдардың, операциялардың белгілі бір реттілігін білдіретін объективтілік, танымдық әдістері, сондай-ақ зерттеудің тәсілдері мен тәсілдерінің жиынтығы, оларды қолдану тәртібі және алынған нәтижелерді негізделген қорытындылар мен қорытындыларды шығара отырып түсіндіру оқытылады.

Пәннің мақсаты – өсімдіктер генетикасының заманауи бағыттары бойынша кәсіби біліктіліктерін және кәсіби компотенцияларын терең қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар қабілетті боалды: - өсімдіктерде генетикалық ақпаратты берудің молекулалық механизмдерінің ерекшеліктерін түсіну және түсіндіру; тұқым қуалаушылықтың молекулалық және цитологиялық негіздері; генетикалық, цитологиялық, популяциялық және биометриялық талдаулардың негіздері; қазіргі генетиканың жетістіктері және оларды өсімдік шаруашылығының ғылымы мен тәжірибесінде қолдану. - тәжірибеде генетикалық талдаудың негізгі әдістерін қолдану және эксперимент нәтижелеріне статистикалық өңдеуді жүргізу. - алынған нәтижелерді нақты жағдайға қатысты талдау және түсіндіру және оларды практикалық қызметте пайдалану. - өсімдіктер генетикасына қатысты жалпы және жеке міндеттерін қою және шешу. - нақты міндеттерді шешу үшін молекулалық-генетикалық әдістерді қолдану тиімділігін бағалау және генетикалық тәсілдерді пайдалану тиімділігін негізді болжау. Бұл курс өсімдік ұлпаларына генетикалық зерттеу жұмыстарын жүргізу барысында қолданылатын молекулалық тәсілдерді терең зерттеуге бағытталған. Курсты оқу барысында докторанттар өсімдіктердің генетикалық мәселелерін шешу мақсатында клеткалық және генетикалық технологиялармен; биотехнологиялық әдістер арқылы перспективті бастапқы материалды алу; молекулалық–генетикалық технологиялар арқылы бастапқы материалдарға талдау және бағалау жүргізу әдістерімен; биотикалық және абиотикалық факторларға төзімді трансгенді өсімдіктерді алу технологияларымен; генетикалық зерттеулерде селекцияның көмекші маркерлерін пайдалануымен; өсімдіктер селекциясының генетика экологиялық негіздерімен танысады.

Пәннің мақсаты: биологиялық белсенді қосылыстардың алуан түрлілігі және олардың өсімдіктер, жануарлар және адам метаболизміндегі рөлі туралы түсінік жүйесін студенттерде қалыптастыру Пәндерді оқу нәтижесінде докторант игереді: - биологиялық белсенді заттардың сипаты мен құрылымын; ББЗ түрлі кластарының метаболизм ерекшеліктерін; ББЗ қолданудың перспективаларын, биотехнологиялық әдістермен алынған, ББЗ негізгі метаболикалық жолдарын түсіну. - биологиялық белсенді заттардың өндірісінде қолданылатын негізгі биотехнологиялық әдістерді меңгеру. - ғылыми зертханада нақты ғылыми тапсырмаларды орындауды, биологиялық белсенді заттардың компьютерлік дизайн саласындағы эксперименттерді кәсіби түрде сипаттауды. - белгілі терапевтік нысандармен өзара әрекеттесу деректері негізінде органикалық қосылыстардың ықтималдық биологиялық белсенділігін талдау. - белок-лиганд кешенінің беріктігін жоғарылату / азайту үшін органикалық қосылыстардың құрылымдардын ықтималдық модификациясын ұсыныңыз. Биологиялық белсенді заттар, олардың құрылымы мен метаболизмінің ерекшелігі. Басты міндеттерді шешу үшін биотехнология арқылы алынған ББҚ: халықты азық-түлік өнімдерімен қамтамасыз ету, экологиялық проблемаларды шешу, өнеркәсіптік қалдықтарын кәдеге жарату; ең қауіпті ауруларды емдеу үшін жаңа дәрі-дәрмек жасау және т.б. Микроорганизмдер көмегімен биотехнологиялық әдістерімен ББҚ дайындау. ББҚ синтездеу үшін мутантты штаммдарын пайдалану.

Пәннің мақсаты – адам және жануарлар генетикасының өзекті мәселелері бойынша біліктілігін терең қалыптастыру; адамда ауырудың пайда болуындағы тұқымқуалайтын факторлардың рөлін зерттейтін, адам генетикасының маңызды бөлімі клиникалық генетика бойынша кәсіби біліктілікті қалыптастыру Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар қабілетті болады: - тұқым қуалайтын аурулардың клиникасы мен генетикасы; генетикалық аурулардың молекулалық, биохимиялық және цитологиялық негіздері; тұқым қуалайтын патологияның алдын алу; медициналық генетикадағы этикалық мәселелер бойынша білімдерін көрсетуге. - тұқым қуалайтын патологияны диагностикалауда, нақты биологиялық және медициналық фактілер мен құбылыстарды талдауда, өзінің ғылыми-зерттеу жұмыстарын, жобаларын әзірлеуде негізгі генетикалық әдістерді қолдануға. - тұқым қуалау түрін анықтау үшін ата-тектің сызбанұсқасын құрау; генетикалық есептерді шешу жолымен популяциялық генетика әдістерінің негізінде тұқым қуалау патологиясының пайда болу жиілігін анықтауға. - ғылыми-медициналық және биологиялық ақпаратты жүйелеу және талдауға. - генетикалық аурулардың себептерін анықтау және бағалауға. Бұл курста тұқымқуалайтын аурулардың алдын алу және емдеуде медициналық генетиканың заманауи жетістіктері; генетикалық аурулардың молекулалық, биохимиялық және цитологиялық негіздері; тұқымқуалайтын ауру түрлерінің жіктелуі; гендік, хромосомалық және полигенді ауырулардың нозологиялық түрлері; тұқымқуалайтын энзимопатияны; тұқым қуалайтын аурулардың пренаталдық диагностикасы; тұқым қуалайтын аурулардың диагностикасындағы негізгі генетикалық әдістер; тұқым қуалайтын ауруларды емдеу принциптері; тұқым қуалайтын аурулардың алдын алу; медициналық генетиканың этикалық сұрақтары, медициналық генетиканың евгеникалық және дизгеникалық әсерлері қарастырылады. Практикалық сабақтарда доктаранттар тұқымқуалайтын ауырулардың типін анықтау үшін шыққан тегін құрастыратын жаңа мәліметтер алады; егіздер әдісі негізінде тұқымқуалайтын белгілердің шығуына ортаның әсерін бағалау; генетикалық міндеттерді шешу жолымен популяциялық генетика әдістері негізінде тұқымқуалайтын ауырулардың көріну жиілігін анықтау жолдарын үйренеді.

Пәннің мақсаты: докторанттарда қоршаған ортаның ішкі және түраралық қатынас ықпалының әсеріндегі жануарлар қауымының кеңістік құрылымының заңдылықтары туралы және Қазақстан жануар әлемін зерттеудегі әдістер, тәсілдер мен нәтижелер туралы түсінік қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар қабілетті болады: - іс-тәжірибеде популяцияны бақылау аймағында өз бетімен жоспарлауға және іске асыруға, сонымен қатар, алуан түрлі қазақстан аумағының биоресурстық мүмкіндігін бағалау; - өз бетімен биологиялық нысандарға егістік және лабораториялық зерттеулерге жоспар жасау, жануарлар популяциясы аумағында экологиялық бақылау және биоресурс сараптамасында негізгі құрал-жабдықтармен жұмыс істей алу; - экологиялық зерттеулерді жүргізгенде жалпы ғылыми зерттеу тәсілдерін шебер қолдану; жануарларды бақылауда егістік (экспедициялық, стационарлық) және ғылыми өңдеу жұмыс тәсілдерін меңгеру; - сыртқы белгілері бойынша түрлерді, биологиялық жағдайын, жыныс, жас және басқа да негізгі кәсіпшілік жануарлардың сипаттамаларын анықтау; - Қазақстан жануар әлемінде экологиялық бақылаудың жүргізілу стандартын және нормативті документтердің жүргізілуін меңгеру. Пəн барысында мына бөлімдер қаралады: абиотикалық факторлардың (жарық, жылу, ауа, су, топырақ, жер бедері) тірі ағзаларға жəне оның популяциясына əсері; тірі ағза популяциясының дамуындағы биотикалық жəне биогенді факторлардың алатын орнын бағалау; экологиялық мониторинг жəне сараптамадаудағы негізгі заманауи қағидаларын меңгеру; табиғи қоршаған ортадағы абиогенді жəне биологиялық құрауыштарды бақылаудағы əдіс-тəсілдерді меңгеру; экологиялық ортадағы тірі ағза жəне оның популяциясының əр түрлі факторларға бейімделуіне бақылау жүргізу; қабылданған ақпарат негізінде табиғатты белсенді қорғау жəне жауапкершілік таныту.

Пәннің мақсаты: жануарлар туралы білімдерін жинақтап, жануарлар тұрақты пайдалану және әртүрлілікті сақтау үшін қалыптастыру теориялық базаға барабар шешімдерді қабылдау. Пәнді оқу нәтижесінде докторант қабілетке ие болады: - көрсете білу жануарлардың энергетикалық және пластикалық алмасу ерекшеліктері; - жануарлардың жіктемесін негізгі теориялары түсіну; - түсіну себеп-салдарлық байланысы өзгерістер деңгейдегі ұйымдастыру мен жануарлардың тіршілік ортасын; - талдау жануарлардың реакциясы қоршаған ортаны өзгерту; - - бағалау мүмкін болатын нәтижелер антропогендік әсер жануарлар мен стратегиясын жоспарлауға сақтау қолайлы адам үшін тіршілік ету ортасы Пәнді оқу нәтижесінде студенттер төмендегі мәселелерді қарастырады: филогения және жануралардың ерекшеліктері; жануарлардың органдардың және олардың жүйелерін эволюциясы; коэволюция; теория белгілі принциптер бойынша жүйелеу жолдары; экожүйе рөлі және экожүйе қызметтеріне алынатын жануарлар; адамның биосферада орны.

Пәннің мақсаты – заманауи даму биологиясындағы эксперименталды зерттеулерді тиісінше орындауға қажетті теориялық және практикалық білім алу. Пәнді оқу нәтижесінде докторант қабілетке ие болады: - даму биологиясы саласындағы білім мен оларды практикалық қолдану мүмкіндіктерін көрсету және қорыту. - эмбрионалды және постнатальді дамудың заңдылықтары мен механизмдеріне жан-жақты зерттеу жүргізу. - жеке дамудың өзекті мәселелерін түсіну үшін аса маңызды мәселелерді шешу, ең өзекті мәселелерге назар аудару және классикалық және заманауи талдау әдістерін қолдану. - даму биологиясы саласында жеке және топтық эксперименттерді жоспарлау, сонымен қатар оны іс жүзінде жүзеге асыру; - зерттеудің нәтижелерін жақсы білу және даму биологиясы саласындағы зерттеулер нәтижелерін ауызша және жазбаша түрде ұсына алу, әріптестерімен пікірталас барысында мемлекеттік және шет тілдерінде көзқарасын дәлелдеу. Эмбрионалды және постнаталды дамудың заңдылықтары мен механизмдерін жан-жақты зерттеуге, жеке дамудың басты мәселелерін түсінуге жол ашатын зерттеулердің міндетін қоюға қабілетті болу, соның барысында аса өзекті мәселелерге ерекше көңіл аударып, талдаудың заманауи және классикалық әдістерін қолдану; жеке және топта жүргізілетін тәжірибені сауатты жоспарлап, оны практикада жүзеге асыра білуі тиіс.

Пәннің мақсаты - регенеративті медицинадағы бағаналы клеткалар саласындағы клеткалық биологияның маңызды мәселелерін шешуге мүмкіндік беретін докторанттардың қабілетін қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторант қабілетке ие болады: - бағаналы клеткалар теориясын, эмбрионалды, мезенхималық, нейралдық, гемопоэтикалық бағаналы клеткалардың табиғаты мен генезисін, регенерация кезіндегі бағаналы клеткалардың рөлін және клеткалардың басқа түрлерімен байланысын білу; - клеткалық эволюцияның, репродукция мен дифференцияцияның мәнін түсіну және талқылау; дифференцияция процесстерінің клеткаішілік реттелу механизмдерін; клеткааралық байланыстардың механизмін; эмбриональді және региональді бағаналы клеткалардың табиғаты мен генезисін; регенеративті медицинада бағаналы клеткалардың қолданылу мүмкіндігін талқылау. - бағаналы клеткалардың функцияларын негіздейтін молекулалық-клеткалық механизмдерді талдау; бағаналы клеткалардың шығу тегі және олардың регенеративті медицинада қолданылуы жайлы жаңа ғылыми әдебиеттерді тауу және талқылау; осы пәнде қарастырылған ғылыми мәселелерді қарау; маңызды мәселелерді бөліп қарау және ықтимал шешімдерді болжау; әртүрлі әдебиет көздерінен бағаналы клеткаларды оқшаулау әдістеріне қатысты ақпараттарды әртүрлі ауруларды емдеуде қолдануды сыни бағалау. - клетка терапиясының мәселелерін зерттеу, эксперименттерді жоспарлау және жүргізу, іс жүзіндегі материалдарды жинау, процесті жүргізу және негізгі нәтижелерді сипаттау. - Ауруды емдеуде бағаналы клеткаларды оқшаулауға, сәйкестендіруге, өсіруге және қолдануға арналған зерттеу нәтижелерін қорытындылау, түсіндіру және бағалау.

Пән курсында докторанттардың ғылыми-зерттеу жұмысының табысты болуы үшін әдебиеттен, ақпараттық базалардан, электронды дереккөздерден ғылыми ақпаратты өз бетінше алу, талдау мүмкіндігі бар қолданбалы қабілеттері қалыптасады. Сондай-ақ академиялық мәтіндерді құрумен және ғылыми зерттеулердің нәтижелерін жазбаша ұсынуды үйренеді.

Пәннің мақсаты – нормативтік механизмдер туралы идеяларды өңдеу, экстремальді факторлардың қалыпты жағдайда органдар мен жүйелердің жұмыс істеуін қамтамасыз ету. Пәндерді оқу нәтижесінде cтудент: 1. Организм функцияларының жүйке және гормондық реттелуінің молекулярлық базасын сипаттаңыз; 2. Организмнің жұмыс істеу принциптерінің ерекшеліктерін түсіндіру; 3. Адам ағзасын молекулалық-жасушалық ұйымдасу деңгейлерінде физиологиялық процестерді реттеу механизмдерін түсіну; 4. Классикалық физиология мен жүйелік талдау тұрғысынан организмнің өмірлік белсенділігі мен олардың жеке құрылымдық элементтері туралы идеялар негізінде орган қызметінің функцияларын басқарудың (реттеудің) қажеттілігін негіздеу; 5. Физиологиялық функциялардың молекулалық базасын эксперименталды негіздеуге қатысты зерттеу жүргізеді. Бұл курста ағзадағы физиологиялық қызметтердің негізгі принциптерінің реттелуімен және гуморальді мен нервтік реттелудің ерекшелігін, жүйелер қызметінің теориясын, Анохин теориясын, гомеостаз деңгейлерін қамтамасыз ету, бейімделу механизмдері қарастырылады.

Пәннің мақсаты: Заманауи биологияның өзекті мәселелері туралы кәсіби терең білім қалыптастыру, эволюция теориясы, антропогенез, микробиология, ботаника, зоология, физиология, молекулалық биология, генетика, биотехнология және т.б. ғылым саласындағы жаңа жетістіктер туралы біртұтас түсініктер қалыптастыру Пәнді оқу нәтижесінде білім алушылар: - өмірдің шығу тегі мен эволюцияның өзекті мәселелерін білу керек; - биологиялық құбылыстардың заңдылықтары мен ерекшеліктерін, биологиялық процестердің пайда болу механизмдерін білу; - эволюция теориясы, антропогенез, микробиология, ботаника, зоология, физиология, молекулалық биология, генетика, - биотехнология саласындағы ғылымның жаңа жетістіктері туралы түсініктерді жүйелеу; - өсімдіктер, жануарлар және адам физиологиясы, жалпы және молекулалық биология, генетика, Биотехнология және т. б. саласындағы зерттеулердің нәтижелерін сыни талдау керек; Осы курста тіршіліктің пайда болуы және оның эволюциясы туралы өзекті сауалдар; микробиология, ботаника, зоология, өсімдіктер, жануарлар және адам физиологиясы, жалпы және молекулалық генетика, цитология, биотехнология және экологияның күрделі мәселелері қарастырылады. Сонымен қатар заманауи биологияның мәселелерін шешу жолдары мен оның болашағы қарастырылады.

Пәннің мақсаты: - Қазақстандағы өсімдіктерді қорғаудың ғылыми негіздері, әдістері мен негізгі заңдары бойынша теориялық білімдерді, практикалық дағдыларды қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторант келесі құзыреттіліктерді ие болады: - сирек кездесетін және жойылып кету қаупі төнген өсімдік түрлеріне ботаникалық заманауи зерттеу әдістерінің экологиялық және биологиялық ерекшеліктерінің қазіргі жағдайын түсіндіру; - қазақстандағы табиғи экожүйелерді қалпына келтірудегі зерттеудің заманауи әдістерін қолдану; - өсімдік жамылғысы туралы кеңістіктік ақпараттарын өлшеу арқылы талдау. - арнайы қорғалатын аумақтар бойынша әдістемелік шешімде жаңа білімдер мен жетістіктерді бағалау; - ботаникалық зерттеулерге негізделген экологиялық мониторингі бағдарламасын прецентация тұрғысында ұсыну. Фундаменталды және қолданбалы бағытында өсімдіктерді қорғауды зерттеу бойынша жобаларды әзірлеу және іске асыру. Қазақстан мен Орта Азиядағы қалыптасу тарихы және мәні бойынша әртүрлі өсімдік жамылғысы түрлерінің – дала, құмды шөлдер, қылқан жапырақты қараңғы ормандар, оның ішінде соңғысының ценогенетикалық классификациясы бойынша флоралық талдау жұмыстары қарастырылады. Мемлекеттік парктер, ұлттық парктер, негізгі ботаникалық аудандарында және биоалуантүрлікті сақтау мен қорғаудағы олардың рөлі.

Пәннің мақсаты студенттердің тірі жүйелердегі энергия трансформациясының негізгі заңдылығын зерттеуге бағытталған студенттердің терең білімін қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде бакалавр білуі тиіс: 1. тірі жүйелерде энергия түрлендірудің молекулярлық негіздерін түсіну; 2. Трансмембраналық электрлік потенциалдардың қалыптасу механизмдерін зерттеу 3. биологиялық табиғат объектілерінің әртүрлі табиғаттың сыртқы өрістерімен өзара әрекеттесу принциптерін білу; 4. Энергия алмасуды реттеу механизмдерін және проблемаларды шешуде дағдыларды меңгеру 5. Биологиялық объектілердің жасушалық ұйымдарының принциптерін, биофизикалық және биохимиялық негіздерін, мембраналық үрдістерді және молекулалық механизмдерді қолдануды білу. Тәрбие тірі жүйелерде энергия түрлендірудің молекулалық негіздері, трансмембраналық электрлік потенциалдардың қалыптасу механизмдері, биологиялық объектілердің әр түрлі табиғаттың сыртқы өрістерімен өзара әрекеттесу принциптері, энергетикалық реттеу механизмдері және биоэнергетикалық мәселелерді шешуде дағдыларды игеру туралы қазіргі заманғы идеяларды зерттеуге бағытталған.

Пәннің мақсаты: энергия және зат алмасу жүйелеріне толық түсініктеме беру және қоршаған орта байланыстарының оның бөліктерінде бірігуі. Пәннің міндеттері: физиологиялық білімде және оның перспективті дамуында жаңа жетістіктерімен танысу; - доктаранттарға энергия мен зат алмасуда барлық физиологияның бөлімдерінде фундаментальді білім беру, және де ойларын физиологиялық тұрғыда тәжірибеде қолдануда оларды өңдеу; Қысқаша мазмұны: тірі ағзада энергия және зат алмасуда физиологиялық, физикалық және химиялық тиімділігін осы курста қарастыру және де қоршаған орта мен ағза арасында зат және энергия алмасуын қарастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторант келесі компетенцияларды білу қажет: Тірі жүйелердегі зат алмасу заңдарын зат алмасу процестерінің реттелу механизмін қалыпты және патология кезінде түсіну. Патологиялық процестерде энергия және зат алмасу бұзылыстарының мүмкіндігін білу. Ие болу алынған білімнің анализі мен синтезіне икемділігі, физиологиялық тәжірибенің қойылуын және жүргізілуін білу, базалы-ақпараттық және электронды әдебиеттерді талдап қолдануды білу. Істей алу ағзаға қажеттіліктер мен жүйелерді сыртқы орта факторларының әсерінен болатын әртүрлі қызметтік жағдайларды анықтау.

Пәннің мақсаты: практикалық қызметтегі тірі организмдерге орта факторларының әсерін бағалау кезінде жасушаның стресс-реакциялары туралы білімді қолдану қабілетін қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторант қабілетке ие болады: - стрессорлардың әсер ету механизмдерін және олардың ген, жасушалар деңгейінде әсер ету реакцияларын; тұтас ағзаның жағдайына клетканың стресс-реакциясы жүйелерін түсіндіру; - жасушалық стресс және жасушаның стресс реакциясын сипаттау, - стресстік факторлардың әсер ету салдарын тірі органимдердің әртүрлі түрлік деңгейлерінде болжау; - жасушаның стресске жауап беру стратегиясын талдау және оны тудыратын стереотиптік мінез-құлықтың бейімделу формаларын зерттеу; - тірі организмдерге орта факторларының әсері кезінде жасушаның стресс-реакциясын бағалау.

Пәннің мақсаты: әртүрлі стресстік жүктемедегі өсімдіктердің қорғау реакцияларының табиғаты туралы тұтас түсініктерді қалыптастыру Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар қабілетті болады: - өсімдіктердің стресске спецификалық және спецификалық емес реакцияларын талқылау; - өсімдіктердің стресс факторларына төзімділігінің маусымдық механизмдерін бақылау және сипаттау; - өсімдіктердің абиотикалық стресстің әртүрлі формаларына морфологиялық, құрылымдық бейімделуін талдау; - өсімдіктердің абиотикалық стресске реакциясын дәлелді түсіндіру; - өсімдіктердің абиотикалық стресстің әртүрлі формаларына физиологиялық бейімделуін моделдеу; - - ғылыми журналдар мен конференцияларға әртүрлі стресстік жүктемедегі өсімдіктердің қорғаныш реакцияларының табиғаты туралы зерттеу нәтижелерін ұсыну Пәнді оқу нәтижесінде студенттер төмендегі мәселелерді қарастырады: өсімдіктердің стресске ерекше және спецификалық емес реакциясы; өсімдіктердің стресс факторларына маусымдық тұрақтылығы; өсімдіктердің абиотикалық стресстің әртүрлі формаларына морфологиялық, құрылымдық және физиологиялық бейімделуі

Пәннің мақсаты: биологиялық зерттеулерде дисперсиялық талдауды (ANOVA) қолдану дағдысын қалыптастыру. Пәнді оқу нәтижесінде докторант қабілетке ие болады: - бір факторлы және екі факторлы дисперсиялық кешендерге, дисперсиялық кешендердің моделіне қосылатын бастапқы деректерді алу үшін зерттеулерді жоспарлау; сапалық белгілердің дисперсиялық талдауы; - квадрат сомаларының аддитивтілігінің негізгі заңы қойылған факторлардың әсер ету күшін есептеу; - математикалық модельдің қолданылу шекарасын ескере отырып, нақты сандық деректерді өңдеу үшін дисперсиялық талдау әдістерін қолдану; - дисперсиялық талдаудың есептеу рәсімдерін жүргізу үшін мамандандырылған бағдарламалық өнімдерді қолдану; - қолда бар деректерді өңдеу құралдары шеңберінде дисперсиялық талдау рәсімдерін іске асыру; Пәнді оқу кезінде келесі аспектілер қарастырылады: бір немесе бірнеше факторлардың нәтижелі белгіге статистикалық әсері; дисперсиялық талдаудың әртүрлі түрлері мен модификациялары, факторлардың әсер ету күші мен шынайылығын бағалау әдістері; жеке орта және жеке үлестердің әртүрлілігін бағалау; берілген шарттар кешені кезінде белгінің дамуын болжау.

Тағам, химия, медицина өнеркәсібі, ауыл шаруашылығы, биотехнология салаларында ғылыми және ғылыми-техникалық бағдарламалар мен жобаларды іске асыру (наноөңдеуді пайдалану жолымен тамақ өнімдерінің ассортиментін жаңарту; химиялық өнімді жетілдіру; биотехнологиялық процестерді жетілдіру)

Ғылыми және өндірістік өнімдерді (фармакопея, білім беру стандарттары, ғылыми жобалар және т.б.) стандарттау және оңтайландыру саласында сарапшы (эксперт) рөлінде болу;

Өнеркәсіп өндірісінің әртүрлі салаларына биологияның жаңа жетістіктерін бірлесіп интеграциялау, өндірістің технологиялық бағдарламаларын жасау үшін және медициналық, агротехнологиялық және биотехнологиялық қолданбалы салаларында әртүрлі өнімдер мен ұсыныстарды алу үшін биохимиялық, микробиологиялық, антропофизиологилық, кибернетикалық білімдерін кешенді қолдану

Биологиялық зерттеу объектісінің функционалдық жай-күйін талдау кезінде ғылымдағы жаңа бағыттардың теориялық-әдіснамалық ережелерін қолдану, биологиядағы перспективті жаңа бағыттарға проекциясымен дербес зерттеулер жүргізу; халықаралық деректер базаларының рейтингтік журналдарында ғылыми пікірталастарда және жарияланымдарда талқылау үшін ғылыми нәтижелерді дәлелді және негізді ұсыну

Қауіпсіз деректер банкін құру мақсатында сандық және компьютерлік ақпаратты жүйеге келтіру (қоршаған ортаның мониторингі; микроорганизмдер коллекциясы; цифрланған гербарий; өсімдіктердің, жануарлардың, микроорганизмдердің, адамның гендік қоры);

Сандық компьютерлік технологияларды қолдана отырып, ғылыми деректерді өңдеу мен интерпретациялаудың заманауи әдістерін кеңінен қолдану арқылы биологиялық пәндерді оқыту деңгейін жетілдіру. Оқу-білім беру міндеттерін шешу барысында биологиялық білімдерді синтездеу және трансформациялау; жоғары оқу орындарында биологиялық пәндер бойынша сабақтар және аудиториядан тыс жұмыстар жүргізу үшін оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеу;

Биология саласындағы жаңа идеяларға, проблемаларға, көзқарастар мен үрдістерге сыни талдау, бағалау және синтездеу жүргізу; ғылыми зерттеулердің нәтижелерін, қазіргі теорияларды, проблемалар мен тәсілдерді, тірі ағзалардың функцияларын зерттеудегі жаңа үрдістерді сыни бағалау. Халықаралық гранттарға қатысу процесінде қазіргі биология саласында өзіндік тәсілдерді, жаңа идеяларды, гипотезаларды және оларды шешу жолдарын жасау;

Қазіргі биологияның негізгі принциптерін түсіндіру, оларды практикада қолдану, бастапқы теориялық позицияларды таңдауда осы білімдерді одан әрі қолдану мақсатында қазіргі биологияның жаңа бағыттарының ғылыми теориялары мен тұжырымдамаларын жүйелеу және түсіндіру; инновациялық жетістіктердің алынған нәтижелерін өндіріске енгізу (патент алды куәліктер, патенттер, авторлық куәліктер және енгізу актілері)

Өсімдіктер мен жануарларды қорғаудың жаңа перспективалық биологиялық құралдарын, медициналық препараттарды, наноматериалдарды жасау мақсатында биология және биотехнология салаларында технологиялық жетістіктерді өндіріске енгізу

Биологиялық зерттеулерінің қазіргі заманғы теориялық және эксперименттік әдістерін меңгеруге қатысу қабілеті мен дайындығын, сондай-ақ өзіндік зерттеулер нәтижелерін практикалық пайдалану бойынша жұмыстарды ұйымдастыруға дайындық пен біліктігін көрсету

Қазіргі қоғамда өзін-өзі тану және кәсіби мансапты қалыптастыру, тұлғаның кәсіби әлеуметтенуі, өзінің кәсіби мансабы бойындағы бәсекеге қабілеттілік көрінісінде шығармашылық даралықты жүзеге асыру; биоэтика қағидаттарын ұстанатын ұжымда жұмыс істеуге, адамның био және ноосфера арасындағы үйлесімділікке нақты бағдарлануға қабілетті болу.

Білім беру жүйесі мекемелерінде биология мен жалпы биологиялық пәндерді оқыту әдістемесі саласындағы іргелі, жүйелі білімді көрсету (биологияның теориялық-әдіснамалық принциптері, биология ғылымдары бөлімдерінің түсініктік-терминологиялық аппараты, хронобиологиядағы, медицинадағы, биотехнологиядағы өзекті биологиялық бағыттар, заманауи үрдістер мен тәсілдер);