6B05221 Агроэкология в Баишев Университеті

Агрономия негіздері-егіншілік заңдары туралы ғылым. Ауыл шаруашылығының барлық салалары туралы білім жиынтығы.

Іс-шаралар мен техникалық тәсілдер табиғи жайылымдарды ұтымды пайдалану және жақсарту, сондай-ақ себілген шабындықтар мен жайылымдарды құру жолымен табиғи азықтық жерлердің өнімділігін арттыруға бағытталған

Өсімдіктердің биосферадағы және адам өміріндегі рөлі, сондай-ақ өсімдіктердің тіршілік ету процестері

Мамандыққа кіріспе-студенттерді ғылым, бизнес және қоғам тарапынан агроэкологтарға қойылатын талаптардың объектісі ретінде агроэкологтың міндеттерімен, кәсіби қызметімен және оқу пәндерімен таныстыру

Өсімдік түрлерінің алуан түрлілігі және тірі ұйымдастыру деңгейлерімен, эволюциялық және онтогенетикалық даму кезеңдерімен байланысын қарастырады

Ботаника жабықтұқымды өсімдіктерінің анатомиясы мен морфологиясын, олардың тіршілік формалары және өсімдіктердің экологиялық топтарын зерттейді

Агрометеорология-географиялық жердің метеорологиялық және климаттық жағдайларының қалыптасу заңдылықтарын және олардың ауыл шаруашылығына әсерін, ауа райының қолайсыз құбылыстарына қарсы күрес әдістерін, өрістердің микроклиматын жақсарту жолдарын, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсірудің агротехникалық тәсілдеріне ауа райының климаттық жағдайларына әсерін зерттеу.

Өсімдік шаруашылығы бұл мәдени өсімдіктер мен оларды өсіру туралы, техникалық жағынан жетілген және экономикалық жағынан тиімді ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің ең жақсы сапасы мен ең аз шығындары кезінде тұрақты жоғары өнімін өсіру туралы.

Көзге көрінбейтін, ұсақ тірі организмдерді (бактериялар, архебактериялар, микроскопиялық саңырауқұлақтар мен балдырдлар, вирустар), олардың құрылысы мен биологиялық, биохимиялық қасиеттерін, табиғатта жүріп жатқан процестердегі ролін, адам тұрмысындағы пайдасы мен зиянын жан-жақты қарастырады

Топырақтану - топырақ, оның генезисі, құрамы, географиялық таралуы туралы ғылым түсінігін береді. Топырақты ұтымды пайдалану және қорғау, іс-шаралар жүргізу, топырақты өңдеу және тыңайтқыштарды қолдану жолдарын, ауыспалы егісті сақтауды, мелиорацияланған жерлерді дұрыс пайдалануды, топырақты тозудан, тұзданудан және басқа да агротехникалық іс-шаралардан қорғауды зерттейді.

Модульге кіретін пәндердің мазмұнында организмдер мен тіршілік ету ортасының өзара әрекеттесу мәселелері қарастырылады, ортаның, популяцияның, қауымдастықтың, экожүйенің факторлары мен ресурстары зерттеледі, Биосфера туралы білім қалыптасады. Модуль пәндерін оқу барысында білім алушылар тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі негіздерімен танысады және төтенше жағдайларда қорғаудың негізгі әдістері мен құралдарын қолдануды үйренеді.

Курсты меңгеру барысында білім алушылар кәсіби қызметтің ерекшелігін ескере отырып, академиялық лексиканы қолдануды үйренеді. Білім алушыларда оқытылатын білім беру бағдарламасының пәндері тақырыбы бойынша көркем және ғылыми мәтіндерді дайындау, жазу және жариялау, жобалар мен презентацияларды әзірлеу және ұсыну дағдылары қалыптасады. Кәсіби қазақ (орыс) тілін, кәсіби бағытталған шет тілін оқыту барысында болашақ маманның кәсіби қызметі аясында кәсіби лексикасы коммуникативтік құзыреттіліктері қалыптасады.

Химиялық реакциялардың типтерін, элементтердің периодтық заңы мен периодтық жүйесін, заттардың құрылысын, химиялық байланысын, химиялық реакциялардың кинетикасын және механизмдерін, химиялық тепе-теңдікті, ерітінділерді зерттейді

Өсімдіктерді қорғау -зиянды организмдерді зерттеу, өнімнің мөлшері мен сапасын және олармен күресу әдістерін төмендететін агрономияның бір бөлімі. Зиянды организмдер: ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің зиянкестері мен аурулары қарастырылады

Агрохимия заттардың құрамы мен құрылымын, өсімдіктің қоректенуін өзгертетін қасиеттері мен айналуын қарастырады

Модульге кіретін пәндердің мазмұнында ОwnCloud бұлтта деректерді сақтауға арналған сервис, ұтқыр телекоммуникациялық IT-инфрақұрылым, Smart-технологиялар, 3D-принтинг сияқты бұлтты технологиялардың мүмкіндіктерін пайдалану мәселелері қарастырылады. Модуль пәндерін оқу барысында білім алушыларда e-Gov электрондық үкімет порталы арқылы қызмет алу, құжат айналымында электрондық цифрлық қолтаңбаны пайдалану, мобильді банкинг және басқа да сандық сервистерді практикалық қолдану дағдылары қалыптасады.

Ірі организмдердің химиялық құрамын, ондағы биохимиялық қосылыстардың синтезделіну жолдарын, заңдылықтары мен қасиеттерін, молекулалық құрамын, жасушалардың биологиялық, биохимиялық және физиологиялық қызметін зерттейді

Өсімдік шаруашылығы бұл мәдени өсімдіктер мен оларды өсіру туралы, техникалық жағынан жетілген және экономикалық жағынан тиімді ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің ең жақсы сапасы мен ең аз шығындары кезінде тұрақты жоғары өнімін өсіру туралы

Химиялық элементтерден түзілетін жай, күрделі заттарды, олардың молекулалық, кристалдық құрылымдарын анықтау жіне жаңа материалдар алу, заттар мен материалдарды химиялық талдау негіздері, заттардың химиялық құрамын анықтау әдістерін қарастырады

Биологиялық экология - биохимиялық экологияның негізгі ұғымдары. Ағзалардың экологобиохимиялық өзара әрекеттесуі. Ксенобиотиктер трансформациясының экологиялық-биохимиялық аспектілері

Өсімдіктер мен жануарларды жерсіндіру, экологиялық таза өнім өндіру, зиянкестер мен ауруларға төзімді сорттар өсіріп шығару, тұрақты агроэкожүйелер жасау, олардың ұзақ уақыт өнім беруін қамтамасыз ету

Топырақты зерттеудің химиялық және агрохимиялық әдістерін, топырақтың құнарлылық деңгейіне әсер ететін негізгі көрсеткіштерді анықтайды

Топырақтану негіздері-бұл топырақтың генезисі, құрылысы, құрамы мен қасиеттері, олардың географиялық таралу заңдылықтары туралы. Ауыл шаруашылығы дақылдарының жоғары өнімін алу және жер ресурстарын қорғау мақсатында топырақтың құнарлылығын арттыру және ұтымды пайдалану жолдарын қарастырады

Мелиорация - топырақтың құнарлылығын арттыру үшін олардың су режимін реттеу жолымен ауыл шаруашылығы алқаптарын түбегейлі жақсартуға бағытталған ұйымдастыру және технологиялық іс-шаралар жүйесі

Ландшафт түрлерінің жаралуын, құрылымы мен динамикасын, даму заңдылықтарын, орналасуын және адамның шаруашылық әрекеттерінен оның өзгеруі туралы білім қалыптастыру

Қорғалған топырақ негізі - маусымдық уақытта көкөністер мен басқа да ауыл шаруашылығы өсімдіктерін өсіру үшін пайдаланылатын өсімдіктер үшін жасанды қолайлы микроклиматы бар арнайы үй-жай немесе жер учаскелері. Қорғалған топырақтың негізгі мақсаты - күзгі-қысқы және көктемгі уақытта ашық топыраққа арналған көкөніс дақылдарының көшеттерін өсіру.

Жердің пішіні, мөлшерін, координаттар анықтаудың әдістері, тәсілдерін зерттеуді, жер бетінің планы мен картасын салуды, жер бетіндегі өлшеулерді жүргізуді қарастырады

Топырақтану негіздері-бұл топырақтың генезисі, құрылысы, құрамы мен қасиеттері, олардың географиялық таралу заңдылықтары туралы. Ауыл шаруашылығы дақылдарының жоғары өнімін алу және жер ресурстарын қорғау мақсатында топырақтың құнарлылығын арттыру және ұтымды пайдалану жолдарын қарастырады

Егіншілік - агротехникалық іс-шаралар жүйесі, топырақтың тиімді құнарлылығын қалпына келтіру, арамшөптермен күресу жолдары, ауыспалы егісті енгізу және игеру. Топырақты өңдеудің дұрыс жүйесі.

Зерттеудегі биоиндикациялық әдіс - экологиялық мониторинг әдістері. Биоиндикация түрлері мен әдістері. Ауа орта мониторингтңің биоиндикциялық әдістері. Топырақтың биоиндикациясы. Тератологиялық әдіс

Тамақ өнімдері мен талшықтарды өндіруге байланысты топырақ жағдайларын зерттейді, топырақты пайдалануды жақсартатын және азық-түлік және талшықты дақылдар өндірісін ұлғайтатын әдістерді әзірлеуге үйретеді

Табиғи, әлеуметтік –экономикалық геожүйелерді, құрылымын, байланысын, динамикасын, кеңістік пен уақыттығы тіршілік етуін, географиялық білімдер мен мәліметтер базасын ГАЖ-технологиялардың координаттары, проекциялар жүйесі көмегін ауылшаруашылықта пайдалану

Пән ауыл шаруашылық алқаптарын жақсарту бойынша ұйымдастыру-шаруашылық және технологиялық іс-шараларды зерттеуге бағытталған.

Топырақ карталарын, оларды құрастыру және пайдалану әдістерін зерттейді. Аумақтағы топырақтардың таралуы, кеңістікте пайда болу ерекшеліктерін ашады

Жер учаскесінің (өрісінің) топырақ құнарлылығының көрсеткіштерін бағалау; топырақ құнарлылығының жай-күйінің шынайы және объективті ақпараттар алуға, шаруашылықта, аудан, облыс деңгейінде топырақ құнарлылығын сақтау бойынша шаралар әзірлеу

Өсімдік шаруашылығы өнімдерін сақтау және өңдеу технологиясы - қайта өңдеу негіздерін, өсімдік шаруашылығы өнімдерінің сандық және сапалық шығындарын қысқарту жолдарын зерттейді

Өсімдіктер қауымының қалыптасуын, даму заңдылықтарын зерттейді

Өнімді жүзеге асыру, өңдеу, есепке алу сақтау кезінде өнімнің саны мен сапасы туралы білім қалыптастырады

Өсімдіктер физиологиясы - бұл өсімдік организмінде болатын процестер, өсімдіктердің тыныс алуын, зат алмасуын, фотосинтезді және қолайсыз ауа райы жағдайларында өсімдіктердің тұрақтылығын оқытады

Өсімдіктер ағзалары, өсімдіктер мен олардың тіршілік ортасы арасындағы өзара байланысты және өзара әрекеттесуді зерттейді, қоршаған орта факторларының өсімдіктерге әсерін анықтайды, өсімдіктердің экологиялық топтарын қоршаған орта факторларына жіктейді

Көкөніс дақылдарын сақтау және қайта өңдеу технологиясы сақтау негіздерін, көкөніс шаруашылығы өнімдерінің сандық және сапалық шығындарын қысқарту жолдарын және өнімді қандай да бір тауарлық сортқа жатқызуды жүргізетін негізгі белгілерді (ең аз немесе ең көп мөлшерлері, зиянкестер мен аурулардан механикалық зақымданудың рұқсат етілген пайызы, жетілу дәрежесі, көкөністердің түрі мен бояуы) қарастыратын стандарттарды зерттейді.

Қоршаған орта жағдайларында өсімдіктер организмінің өмірлік процестерін, функцияларын, химиялық құрамын, өсімдіктердегі заттар мен энергияны олардың онтогенезі кезінде түрлендіруді зерттейді

Өсімдік жамылғысының құрылымы, өсімдіктер бірлестігінің (фитоценоздардың) таралу заңдылығын, құрылысын, дамуын, қоршаған ортамен байланысын, өсімдіктердің және өсімдіктер кауымдастығының таралуын,таралу зандарын зерттейді

Ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянкестері мен аурулары, модульге кіретін пәндердің мазмұнын қорғау шаралары егіннің саны мен сапасын және олармен күресу әдістерін төмендететін зиянды организмдерден өсімдіктерді қорғау шаралары қарастырылады. Зиянды организмдерге ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің зиянкестері мен аурулары жатады.

Өсімдіктердің шығу тегі, дамуы, құрылымы (сыртқы және ішкі), жіктелуі, жер бетінде таралуы, экологиясы және қорғалуы қарастырылады

Фитопатология - бұл өсімдіктер аурулары, олардың себептері және олармен күресу шаралары туралы

Дақылдардың биологиялық қажеттіліктерін ескере, ауыспалы егісте тыңайтқыштар мен мелиоративті заттарды қолданып, нақты климаттық жағдайларда жоғары сапалы жоғары өнімділік алу жолдарын қарастырады

Ашық және қорғалған грунт алқаптарында дақылдар мен екпелерге зиян тигізуге, таралуға және жаппай көбеюге (дамуға) жол бермеуге, реттеуге, жоюға бағытталған организмдермен күресу үшін қолданылатын агротехникалық, механикалық, биологиялық және химиялық шараларды зертейді

Курсты оқу кезінде шаруашылық қызметтің экологиялық негіздемесі, табиғатты қорғау және қорғау объектілерін жобалау қарастырылады, нормативтік-құқықтық базаның негізгі ұғымдары мен концепциясы және экологиялық сараптама практикасы келтіріледі.

Экологиялық карталардың түрлері,маңыздылығы, құрудың негізгі қағидалары, экологиялық картографиядағы жұмыс кезеңдері, карталардың құрылымы, мазмұны және сұлбасы қарастырылады

Ауылшаруашылық жерлерінің топырақтарында зерттеу жүргізу, ауылшаруашылық секторын құру үшін пайдаланылатын топырақтың, судың, ауаның және материалдардың үлгілерін алу, пестицидтерді, гербицидтерді анықтау

ҚР жерінің табиғи және шаруашылық жағдайы, жер учаскелерінің орналаскан жері, нысаналы пайдаланылуы, мөлшері мен шекарасы, сапалық сипаттамасы, жер пайдаланудың есепке алынуы мен жер учаскелерінің кадастрлық кұны туралы мәліметтерді қарастырады

Пәннің мақсаты – өнеркәсіптік қалдықтардың қарқынды төгілуіне байланысты ауа бассейнінің, су және топырақ ресурстарының ластану себептерін зерттеу, зерттелетін аумақтың экологиялық мәселелерін шешу тәсілдерін табу.

Қазақстанның өсімдіктер мен жануарлар әлемінің ресурстарының алуан түрлілігін, зерттеу тарихының кезеңдерін, пайдалы өсімдіктер мен жануарлардың жерсіну, шикізат алу әдістері мен оларды пайдалануын зерттейді

ҚР аумағының радиациялық ластануы. Табиғат пайдаланудың экстенсивті және қарқынды сипаты және олардың ҚР Аймақтық экологиялық саясатына әсері. Аймақтық әлеуметтік-экономикалық факторлар. ҚР табиғат қорғау және табиғат пайдалану қызметін реттейтін аймақтық заңнамалық актілер мен қаулылар.

Қоршаған ортаның сапасын нормалаудың мемлекеттік - құқықтық реттеу - экологиялық нормалау және қоршаған ортаның жай-күйін мемлекеттік бақылау. Қоршаған ортаға шаруашылық қызметтің әсерін бағалау принциптері мен әдістері.

Шекті рұқсат етілген экологиялық жүктеме, әсер ету алаңдары, шоғырлану өрістері, диагностика және қоршаған орта объектілерін тиімді химиялық-аналитикалық бақылау, қауіпті әсерлерді сандық бағалау, қауіп-қатерді талдау және бағалау, денсаулыққа және қоршаған ортаға әсер етудің ең қауіпті факторлары зерттеледі

Тәжірибелік мәліметтерді статистикалық өңдеуді, нәтижелерді талдай білу және оларды ауыл шаруашылығындағы аяқталған ғылыми жобалар түрінде ұсынады

Тақырыптың тапсырмаларына сәйкес тиісті зерттеу әдістерін дұрыс таңдай білу, қазіргі ақпараттық технологияларды қолдана отырып, аграрлық секторда ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу барысында туындайтын мәселелерді шеше білу, қазіргі ақпаратты қолдана отырып, әдебиет көздерін іздеу технологиясын меңгертеді

Адам қызметінің қоршаған ортаға (табиғатқа) жағымсыз әсерін шектеуге бағытталған шараларды, ресурстарды ұтымды пайдалану принциптерін қарастырады

Пәнде атмосфераны, гидросфера мен литосфераны ластаушы заттардан қорғаудың заманауи әдістері, тіршілік қауіпсіздігі және экологиялық инженерия мәселелерін шешу жолдары қарастырылған

Зерттеу жұмыстарын ұйымдастырудың әдістері мен тәсілдерін білу, ҒЗЖ ұйымдастыруда және жүргізуде қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды, ғылыми есептерді өз бетінше шешу құралын қолдану, ғылыми-техникалық және мәдени прогрестің жетістіктерін практикада қолдана алуды үйретеді

Қазақстанның әуе бассейнінің экологиялық жағдайы. ҚР Жер ресурстарының экологиялық жағдайы. ҚР Су ресурстарының сарқылуы. ҚР аумағының радиациялық ластануы. Табиғат пайдаланудың экстенсивті және қарқынды сипаты және олардың ҚР Аймақтық экологиялық саясатына әсері. Аймақтық әлеуметтік-экономикалық факторлар. ҚР табиғат қорғау және табиғат пайдалану қызметін реттейтін аймақтық заңнамалық актілер мен қаулылар. ҚР Орхус конвенциясын сақтау.

Адам қызметінің ауылшаруашылық объектілерінің қоршаған ортаға әсерін бағалауда, агроөнеркәсіптік кешендегі экологиялық бағалау мен сараптауда білім мен практикалық дағдыларды қалыптастырады

Жылыжай шаруашылығының әдісі - тамшылатып суару технологиясын, жылыжай ішіндегі температураны қалыпты ұстап отыру, жылыжайдағы өсімдіктердің зиянкестерімен ауруларымен күресу шараларын оқытады

Экологиялық таза өнімді өсіру үшін заманауи технологияларды қолдана білуді қарастырады

Тәжірибе жұмысының әдісі – ҒЗЖ жоспарлау, ғылыми-техникалық ақпаратты іздеу ақпараттық көздерін зерттеу.

Тұлғааралық және мәдениетаралық өзара іс-қимыл міндеттерін шешу үшін орыс және шет тілдерінде ауызша және жазбаша нысанда коммуникация дағдыларын қолданады.

Кәсіби және әлеуметтік міндеттерді шешу үшін интернет ресурстарын, мобильді технологияларды, Smart-технологияларды, электрондық үкіметті пайдалана отырып, әртүрлі көздерден алынған ақпаратпен жұмыс істейді.

Жаратылыстану негіздерін, табиғи ресурстарды тиімді пайдалану және табиғаттың даму заңдарын, төтенше жағдайларда қорғау әдістері мен құралдарын түсіндіреді.

Ауыл шаруашылығы үшін қауіпті ауа-райы құбылыстары, агрометеорологиялық көрсеткіштердің вегетациялық кезеңге әсерін анықтайды, агроландшафттардың жай-күйін бақылау және қолдану бойынша практикалық дағдыларға ие бола, кәсіптік қызметте өсімдіктердің тіршілік әрекеті, маусымдық өзгерістер мен өсіру әдістері, өсімдіктердің таксономиясы туралы білімдерін практикада қолданады.

Топырақтың агрохимиялық қасиеттерін, негізгі түрлері мен типтерін, алуантүрлілігін танып ажыратады, микроорганизмдердің құрылымы мен өмірлік функциялары, ластану мәселелерін шешу және агроландшафтардың ауылшаруашылық өндірісінде жарамдылығын бағалау үшін қазіргі химияның білімін қолданады, мәдени өсімдіктерді өсірудің экономикалық тиімді әдістерін меңгерен, тәжірибе жүзінде топырақтың, ауылшаруашылық жерлерінің ластануын бақылауды жүзеге асырады.

Ауылшаруашылық өндірісін зерттеуде карталармен жұмыс жасайды, мәліметтер базасы негізінде топырақ және агрономиялық карталарды құрастыра, топырақ мониторингісін өткізеді, ауылшаруашылық егіншілік негіздері туралы білімдерін қолдана, ауыспалы егіс схемаларын, өңдеу жүйелерін және топырақты қорғау, тұзданған топырақты қайта қалпына келтіру шаралар жиынтығын әзірлейді, мелиорация жүйелерінің жобаларына экологиялық баға береді, биоиндикаторлардың көмегімен қоршаған ортаның сапасын анықтайды, өндірісте жылыжайда дақылдарды өсірудің озық инновациялық технологияларын енгізеді.

Өсімдіктер организміндегі физиологиялық, биохимиялық процестерді, өсімдіктер қауымдастығының экожүйелердегі рөлді, өсімдіктердің өсу және даму дақылдарының сапасын қалыптастырудағы заңдылықтарын талдайды, дақылдарды өсірудің және оларды зиянкестер мен аурулардан қорғаудың технологиялық сызбаларын жасайды, тыңайтқыштардың түрлерін, құрамын анықтайды, дақылдар үшін тыңайтқыш мөлшерлемелерін есептейді.

Ауылшаруашылық дақылдарын сақтаудың, өңдеудің заманауи технологияларын қолданады, шикізаттың сапалық параметрлерін анықтайды, стандартқа сәйкес өнім сапасын анықтау әдістеріне ие, тәжірибеде агроландшафттардың ластануын бақылап, бағалайды.

Экологиялық жағдайды талдап, бақылайды, зерттелген аумақтарды табиғатты ұтымды және заңды пайдалану мақсатында заңнамалық актілер негізінде бақылауды жүзеге асырады, агроландшафттардың экологиялық жағдайын зерттеу әдістерін қолданады және қоршаған ортаны қорғаудың заманауи технологияларына ие.

Ғылыми жобаларды іріктеуді, іс жүзінде агроөнеркіәсіп кешендегі және агробизнестегі инновациялық даму мәселелерін шешуге арналған тәжірибелер нәтижелерін бағалайды, егісті өсірудің заманауи экологиялық таза технологияларына ие, жеміс-көкөніс дақылдарын өндіруге, ашық және қорғалған топырақта дақылдарды өсірудің озық инновациялық технологияларын енгізеді.